LEIDSCH
DAGBLAD
LUNS vier uur te gast
!bij president Soekarno
Vier doden bij relletjes
van negers in Rochester
„Droomreis" werd nachtmerrie
door fiasco Fiesta-reisbureau
Sfeer veel hartelijker
dan werd verwacht
Treinramp Portugal:
104 doden
SANCTIES O.A.S.
TEGEN CUBA
Jpgericht T maart 1860
MAANDAG 27 JULI 1964
No. 31322
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
1 poofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
110.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f. 0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
99
GROTE VERZOENDAG" IN BOGOR
J (Van onze speciale verslaggever)
De sfeer bij de eerste ontmoeting tussen president Soekarno en
minister Luns heeft de verwachtingen ver overtroffen.
Tijdens het bijna vier uur durende bezoek in het presidentiële paleis
in Boger werden geen zakelijke kwesties besproken. Maar bij het afscheid
heerste een ongedwongen hartelijkheid, die het beste doet vermoeden
voor het vervolg van Luns' verblijf in Indonesië.
I
Het menselijk contact bereikte een
stadium, dat in de hele Nederlands-
Indonesische verhouding nog nim-
werd gehaald. Een tweede ont
moeting deze week zit in de lucht.
Dat zou een aanvulling van het pro
gramma inhouden, waardoor de
voortreffelijke sfeer nog eens wordt
geïllustreerd. Aan het slot van het
bezoek verklaarde president Soekar
no mr. Luns nog eens te willen zien.
Minister Luns reageerde niet nega
tief. Een verlenging van het bezoek
noemde hij onmogelijk in verband
met een bezoek aan India volgende
week en de komende zitting van het
Nederlandse kabinet. Wellicht biedt
het programma vrijdag nog ruimte.
De president zei ook mr. Luns voor
een tweede bezoek in Indonesië te
willen zien. „Twee of drie weken
moet u komen, dan zullen wij u het
nieuwe Indonesië tonen".
Het ijs, dat ook de persoonlijke
verstandhouding tussen de beide
staatslieden jarenlang heeft ver
koeld, brak gistermiddag tijdens een
rijsttafel in het presidentiële paleis.
Joviaal nodigde Soekarno ook de
Nederlandse journalisten uit. Hij
toonde tijdens de smakelijke dis,
wïndsman waardeert. Het gelach
moet tot ver in de omtrek van de
statige residentie te horen zijn ge
weest. De echtgenote van de presi
dent sloeg de gast van plezier op de
rehouder. Met de mythe, dat mr.
Luns in Indonesië niet goed valt,
werd definitief afgerekend. De 26ste
juli 1964 kan de geschiedenis ingaan
els „de grote verzoendag" in Bogor.
WEERBERICHT
Koeler
Het KNMI verwacht van heden-
tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking en plaat-
«elijk enkele regen- of onweersbuien.
Zwakke tot matige wind, aanvanke
lijk veranderlijk, later uit westelijke
lichtingen. Koeler.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
28 JULI 1964
Zon op: 04.55 uur; onder: 20.37 uur.
Maan op: 22.40 uur; onder: 08.49
uur. Hoogwater te Katwijk 5.29 uur
en 17.53 uur, laagwater 1.23 uur en
STRAND VERWACHTING
Een meer westelijke luchtstroom
duwt de warme lucht naar het
oosten. Morgen een kleine buien
kans en een wisselende bewolking.
Matige wind tussen west en noord.
Iets frisser. Overdag 19 a 20°, zee-
Water 18°.
Dit blad bestaat uit 10 pagina's.
De aankomst van minister
Luns in Djakarta, waar hij be
groef werd door zijn Indonesi
sche ambtgenoot Soebandrio.
Goede indruk
Politieke waarnemers toonden zich
na afloop verrast en verheugd over
het succes van de eerste ontmoeting.
Nog nooit heeft een minister van
Buitenlandse Zaken zo'n goede eerste
indruk in Bogor gemaakt.
De allereerste handdruk met Ne
derlandse welkomstwoorden op
trappen van het paleis, was van
formele hartelijkheid. Het aftasten
duurde tijdens de verversingen op de
waranda met uitzicht op de beroem
de plantentuin voort en ging ook
door tijdens de aanbieding van Ne-
landse geschenken, Leerdams glas
werk voor de president en een Delfts
blauw bord met molen voor zijn
echtgenote. Tijdens een korte rit
door de plantentuin met een bezoek
aan de beroemde orchideeënkassen
juichten zondagsbezoekers het gezel
schap nu en dan vriendelijk toe. De
president verzamelde tijdens de
pauze schoolkinderen om zich heen,
die voor de gasten „Van Sabang tot
Merauke" zongen. Soekarno dirigeer
de zelf door de maat te staan op de
motorkap van een militaire jeep.
Charmant
Tijdens de rondgang door het im
posante paleis toonde mr. Luns zich
geïnteresseerd in vele schilderijen
van de Indonesische president. Ove
rigens had men toen al het mop-
penstadium bereikt. Soekarno liet
weten een lang bed voor zijn gast te
hebben. Daarna vielen er heel wat
grollen over de snelle groei der her
tenkudde in de presidentiële tuin. Tij -
dens de rijsttafel bleven de grapjes
doorgaan en de stemming werd zo
goed, dat niemand nog verrast was
toen Soekarno mr. Luns een char
mante man noemde, die hij graag
nog wat langer als zijn gast zou wil
len hebben. Hij bood zelfs aan tele-
grafisch voor uitstel van Luns be
zoek aan India te willen zorgen. Mr.
Luns zei dit bijzonder op prijs te
stellen en later voor een volgend be-
zoek graag te willen terugkomen.
Hij voegde er aan toe het prettig te
vinden, dat beide volken altijd zulke
warme gevoelsbanden hebben kun
nen handhaven. Die banden aldus
mr. Luns hebben de grote moeilyk-
heden tussen onze beide landen en
tussen ons beiden persoonlijk over-
Volmacht
Over een eventueel bezoek van
Soekarno aan Nederland is gisteren
geen woord gevallen. De positie van
de Nederlandse delegatie in deze
zaak is niet helemaal duidelijk.
Waarschijnlijk heeft minister Luns
min of meer open volmacht en ver
wacht wordt, dat gebruikmaking van
deze volmacht zal afhangen van het
gesprek over andere zaken. De In-
isische positie tegenover de
schulden aan Nederland zal wellicht
m belangrijk element zijn.
Dr. Soebandrio noemde gisteren in
een gesprek met de pers Indonesië
een arm land, dat Rusland om uit
stel van betaling van zijn schulden
heeft moeten vragen. Het volk zal
terugbetaling nü aan Nederland niet
begrijpen zei hij. Voorts wees hij op
de ontwikkeling van zijn land en
de normalisatie van de betrekkingen
met Nederland.
„Ik heb, toen ik Nederland was
veel gehoord over West Irian, Soe-
mokil en schulden. We kunnen nor-
malisate alleen bereiken door te
bouwen op wat gemeenschappelijk is.
Hoe kunnen we nu meteen al onze
schulden betalen als alles nog in
ontwikkeling is?"
Zaterdagavond zette mr. Luns pre
cies op de vastgesteld tijd 22.15
voet op vliegveld Kemajoran. Dr.
Soebandrio en zijn echtgenote
heetten hem en mevrouw Luns wel
kom, waarna de Nederlandse gast in
een korte verklaring zijn verwach
tingen over het bezoek onder woor
den bracht.
een treinramp op vijf kilometer
van Oporto. Volgens niet-officiële
berichten zijn er circa 130 doden
en 120 gewonden.
Het ongeluk trof de autorail van
Povoa de Varzim naar Oporto. De
oorzaak is, naar men aanneemt,
een breuk in de koppeling, waar
door de tweede wagen ontspoorde.
De gevolgen van deze ontsporing wa
ren verschrikkelijk. Wagens scho
ven op en over elkaar. Vele inzit
tenden werden op slag gedood.
Tientallen anderen kwamen be
klemd te zitten en voor velen van
hen kwam hulp te laat.
De ziekenhuizen van Oporto en Ma-
tosinhos, waarheen de gewonden
zijn vervoerd, hebben via de radio
artsen opgeroepen en om bloed-
plasma verzocht.
Vier jongens
plegen brutale
roofoverval op
pompstation
Vier jeugdige Amsterdammers heb
ben gisteravond omstreeks zes uu:
een roofoverval gepleegd op een
pompstation aan de rijksweg Alk
maarAmsterdam bij de kruising
CastricumLimmen.
De jeugdige overvallers, variërend
in leeftijd van zestien tot achttien
jaar, sloegen de eigenaar, de heer
Een vakantiefoto van het ko
ninklijke gezin, gemaakt op het
terras van de villa in Porto Er-
cole in Italië.
Krom uit Limmen neer en namen
de vlucht met een klein bedrag
aan geld.
Tezamen met twee van hun kornui
ten, die voor het pompstation op
hun bromfietsen steeds rondjes
hadden gereden, om voor onraad te
waarschuwen, vluchtten zij in de
richting Beverwijk. Zover kwamen
zij echter niet: op de Beverwijker
Straatweg werden zij door de rijks
politie klem gereden en gearres
teerd. Zij zijn voor verhoor naar
Heiloo overgebracht.
Politiehelikopter vloog tegen huis
(Van onze correspondent in Washington)
Vier doden, negentig gewonden en honderd mensen in de ge
vangenis. Zo luidt de balans van de rassenonlusten die de afge
lopen dagen in de ruim 300.000 inwoners tellende stad Rochester,
aan de noordgrens van de staat New York, hebben gewoed.
Een hefschroefvliegtuig van de
politie dat zondag boven de neger-
wijk van Rochester patrouilleerde,
botste tegen een huis, viel vervol
gens op een auto en vloog in brand.
Twee bewoners van het huis en de
helikopterpiloot kwamen om het
leven. Een 27-jarige neger bevrijdde
drie overlevenden uit het toestel. De
vierde dode was een blanke, die bij
een aanrijding om het leven kwam
nadat hij door een klap op zijn
hoofd versuft op de rijbaan was
terechtgekomen.
De ongeregeldheden die vrijdag
avond begonnen na de arrestatie van
een dronken negerjongen op een!
straatdansfeest, werden zaterdag
avond en zondag vervolgd ondanks
een uitgaansverbod voor de gehele
bevolking. Wel vierduizend negers
namen aan de relletjes deel: zij
plunderden winkels en bekogelden
de politie met allerlei projectielen.
Met traangas wisten de agenten,
die terzijde werden gestaan door
ruim tweehonderd gardisten van de
staat New York, tenslotte de rust te
herstellen.
De achtergrond van deze onlusten
blijkt enigszins te verschillen van
die van de recente opstootjes in de
Newyorkse negerwijken Harlem en
Bedford-Stuyvesant. Terwijl daar
bittere armoede en werkloosheid
heerst, is Rochesters negerbevolking
betrekkelijk welgesteld. De rond
30.000 negers van de stad hebben
bijna allemaal werk in een van de
achthonderd fabrieken in de streek,
waaronder het wereldberoemde
Eastman-Kodakconcern.
Niet zozeer economische achter-
uitstelling heeft dan ook een ex
plosieve atmosfeer in Rochester doen
ontstaan, als wel de sociale discri
minatie en het gebrek aan goede
contacten en samenwerking tussen
(Van onze correspondent in Washington)
De Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) veroordeelde
zaterdag communistisch Cuba, dat twee jaar geleden uit de organi
satie werd gestoten, wegens agressie tegen Venezuela. Bovendien
werd besloten, dat alle leden hun handel met Cuba moeten stop
zetten (behalve in voedsel en medicamenten), dat ze niet geacht
worden diplomatieke betrekkingen met Castro te onderhouden en
dat ze een einde moeten maken aan transportverbindinqen over zee
met het eiland.
Tenslotte sprak de OAS de waar
schuwing uit aan het adres van pre
mier Castro, dat nieuwe daden van
agressie tegen zijn buren de totale
militaire macht van de organisatie
tegen hem in het geweer zal brengen.
De besluiten werden genomen met
vjjftien stemmen voor en vier tegen,
namelijk die van Mexico, Chili, Bo
livia en Uruguay, de vier landen die
nog diplomatieke contacten met Cu
ba onderhouden.
Hoewel de maatregelen tegen Cuba
nogal krachtig blijken, zijn ze toch
nog gematigd vergeleken bij de voor
stellen van Venezuela en Costa Rica.
Deze landen wilden namelijk ook elk
luchtverkeer met Cuba verbieden en
bepalen dat het voor de veiligheid
van het Westelijk halfrond nodig is
het zwarte en blank deel van de be
volking.
De negers wonen weliswaar niet
in een ghetto, zoals Harlem, maar
zij zijn wel bijna allemaal te vinden
in een wijk die niet meer dan twee
vierkante mijl groot is. Hun verhou
ding met de stedelijke overheid is
al tijden slecht, hun invloed op het
stadsbestuur gering en hun relatie
tot de politie ronduit beneden peil.
Al sinds jaren doen verhalen de
ronde onder Rochesters negerbevol
king over bruut optreden van poli-
tie-agenten. Als meest krasse voor
beeld wordt steeds aangehaald de
arrestatie en behandeling van een
vijftiental leden van de anti-blanke
negerorganisatie „Black Moslims",
die, net als in Harlem, in Rochester
populair is.
Slot pag. 2
ondanks zijn principiële instemming
met de Venezolaanse voorstellen, om
dat hij wilde vermijden dat een be
slissing werd genomen waardoor de
eenheid van de OAS ernstig In ge-
Z°u word®n gebracht. Om die
reden zijn in de besluiten dan ook
geen straffen opgenomen voor leden,
die zich met storen aan de boycot
maatregelen.
Of bovengenoemde vier landen zich
in de besluiten zullen storen, is
evenwel de vraag. Chili, Uruguay en
Mexico drijven nog steeds handel met
Hf_a\en zjJ ljJken weinig geneigd die
zettfn-°f ZÜ de diplomatieke
relaties met Havanna zullen verbre
ken weet ook niemand, maar het
lijkt evenmin waarschijnlijk.
De kiem voor een splitsing ta de
«AS is daarom met de besluiten van
zaterdag gelegd en de enige reden
dat de organisatie nog niet uiteen is
fevaHen, IS zonder twijfel de afhan
kelijkheid van Zuid-Amerika van fi
nanciële steun en kapitaal uit do
V.s. De OAS-maatregelen van zater
dag zijn ondenkbaar zonder de over
heersende positie van Washington op
deze conferentie.
De tegenstemmers Mexico, Chili,
rucniav Bolivia hadden overigens
hun oppositie. Zij
Honderden vakantiegangers zijn
ernstig gedupeerd door het ern
stig falen van het Rotterdamse
reisbureau „Fiesta". Dit bureau,
dat met chartervliegtuigen toe
risten naar Palma en de dosta
Brava vervoerde voor een „droom
reis, waar u jaren aan zult terug
denken" is in zo grote financiële
moeilijkheden komen te verkeren,
dat de vakantie voor zeer vele
landgenoten in plaats van een
droomreis tot een nachtmerrie is
geworden of nog zal worden.
Dertien deelnemers zijn vannacht
na een volslagen mislukte vakantie
in Spanje per vliegtuig van Martin's
Air Charter op Schiphol terugge
keerd. Tegenover een grote groep
van journalisten legden zij verbit
terde verklaringen af. Over hotelre
keningen in Barcelona en Palma, die
door Fiesta niet waren voldaan, hoe
wel de deelnemers een reissom van
f 500 of meer al geruime tijd van te
voren hadden voldaan. Over de
moeilijkheden om onderdak te vin
den en de hoteliers die soms nog
nooit van Fiesta hadden gehoord,
tot krediet te bewegen.
Luchtoorlog
Die dertien maakten deel uit van
een groep van ruim 200 vakantie
gangers, die allen geleidelijk door de
moeilijkheden getroffen werden en,
veelal onvindbaar, zich over de Cos
ta Brava en Majorca hebben ver
spreid. Vanmiddag zou een tweede
groep van gedupeerde Fiesta-toeris
ten op Schiphol aankomen. Ditmaal,
wonderlijk genoeg, niet met een toe
stel van Martin's, hoewel deze char
termaatschappij de Span je-vluchten
voor Fiesta verzorgde, maar met een
Fokker Friendship van Martin's gro-
het reisbureau Fiesta dat met on-
overkomenlijke financiële tekorten
kampte, voegde zich een ander pro
bleem: een plotseling in alle hevig
heid oplaaiende luchtoorlog tussen
deze twee elkaar fel tegenstrevende
Nederlandse chartermaatschap
pijen". Ik heb me er in gemengd
om te voorkomen, dat de reputatie
van het luchttoerisme wordt aange
tast", zegt Bob Schreiner. „Dit in
grijpen gaat de normale concurren
tie ver te boven", verklaart op ver
ontwaardigde toon Martin Schro
der, directeur van Martin's Air
Charter, die geld verlangt voor hij
nieuwe vluchten voor Fiesta uit
voert.
Toch weg
Vanochtend vroeg zijn na een
nacht vol verwarring toch 46 van de
71 deelnemers aan een „droomreis"
met een Friendship van Schreiner
van Schiphol naar Spanje vertrok
ken. Het vliegtuig zou anders leeg
zyn vertrokken om de gestrande
Fiestatoeristen in Perpignan (zuid-
Frankrijk) op te halen. Wat de van
ochtend vertrokken passagiers te
wachten staat, weten ze niet. Ze
hebben vooruit betaald, maar dat
hadden hun voorgangers ook.
Fiesta-directeur Jan Schildkamp
heeft vannacht half aangekleed nog
enkele uren op bed gelegen in het
Rotterdamse Hiltonhotel. Een enkel
ogenblikje rust temidden van zijn
verwoede pogingen om ergens
de personen te vinden, die het plot
seling ontstane gat in zijn onderne
ming alsnog kunnen dichten. Hij is
31 jaar, maar zit al 11 jaar in 't
vak. 2 jaar geleden begon hü met
zijn droomreizen. Jaaromzetten van
twee, drie miljoen. Maar drie weken
geleden verkocht hij de Engelse tak
van zijn bedrijf aan een bejaarde
Brit, Henry Whitfield. Die ontdekte,
dat er meer schulden in het bedrijf
zaten dan werd verwacht en hij be
taalde niet. Honderdveertigduizend
gulden moeten nog uit Engeland ko
men. Dat gemiste geld heeft de va
kantiereizen van vele landgenoten
in het water laten vallen. In drie
weken zakte de onderneming als een
schuimtaart in elkaar.
Jan Schildkamp werd bij zijn
aankomst in Spanje meteen gear
resteerd en van de ene cel naar de
andere gesleept zonder iets te kun
nen redden. Iedereen eiste ineens
geld. Elk vertrouwen was weg.
Gedesillusioneerd kon hij vertrek
ken. Schildkamp gelooft, dat hij aai
het einde van het seizoen met eei
sluitende rekening had kunnen ko
men. Bovendien had zijn advocaat
in Londen dan wellicht al het geld
van Whitfield kunnen loskrijgen".
Het ging maar om 140.000 gulden.
Maar die luchtvaartmaatschappij
valt me tegen. Die had toch wel
even geduld kunnen hebben".
Bjj de Rotterdamse politie zijn
verschillende klachten binnengeko
men over het reisbureau. Een aan
gifte is er echter nog niet bij. De
politie is druk doende te bezien in
hoeverre dit een strafrechtelijke of
een civielrechtelijke zaak betreft. Er
wordt naar een oplossing gezocht
om de gedupeerde vakantiegangers
zoveel mogelijk tegemoet te komen
en hun plannen zo goed mogelijk te
laten doorgaan.
verkenningsvluchten uit te voeren
zowel boven de kuststrook van het
Zuidamerikaanse vasteland als boven
Cuba's kusten.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dean Rusk, drong
echter
Uruguay
goede redenen i___
vonden dat het Rio de Janeiro
drag van 1947 tot wederzijdse bijstand
dan ook. En zij vroegen zich ook af
of een organisatie van staten zo dras
tisch een land uit zijn historische
en geografische milieu mag bannen
als nu met Cuba gebeurt. Dat deze
vragen met neen beantwoord worden
door de linkse politieke partijen in
J~ landen, droeg uiteraard ook bij
Uit het Leidsch Dagblad van
27 Julij 1864:
Eenige ingezetenen van
den hoogen en lagen Rijndijk
hebben Maandag l.l. den
hoofdonderwijzer der Open
bare lagere School te Leider
dorp, den heer C. P. I. Snoek,
een zilveren inktkoker als
hulde aangeboden.
I ZJCJH, de Prins van Oran-
je heeft Maandag de groots
1 manoeuvres, die door de troe-
pen in de vlakte van Waals-
dorp werden uitgevoerd, bij-
gewoond.
J (Advertentie) Woorden-
V boek der Nederl. taal, onder
redactie van Mde Vries en
L. A. te Winkel. H.H. Boek-
1 handelaren worden herin-
nert, dat reeds voor de le af-
j levering van bovengenoemd
woordenboek eene eerste
naamlijst van inteekenaren
zal worden geplaatst.
De uitgevers, M. Nijhoff,
S A. W.S\jthoff,D.A.Thio-
t me.
