T.V.-SCHOOL HEEFT AL
150 CURSISTEN OPGELEID
MIDDAGJE KAAGCONCOURS
TAL VAN MOGELIJKHEDEN BIJ DE TELEVISIE
Zaterdag 25 juli 1964
De schooltijd is voorbij, het einddiploma is behaald (of niet) er is vakantie ..gevierd en nu
moet er maar eens gewerkt worden. Wat ga je doen? Er zijn duizend en nog wat beroepen.
Kiezen is moeilijk. Maar als je kiest, kijk dan ook eens met meer dan huis-tuin-en-keuken-ogen
naar het televisietoestel. Daar achter dat bolle glas leidt een onzichtbare draad naar Bussum en
daar ligt nog een schat aan mogelijkheden voor de beginneling. We willen van deze pagina hele
maal geen beroepskeuzegids maken.- maar wel trachten wij een tipje van een stukje televisie-
sluier op te lichtende waas die hangt over een gloednieuwe school die merkwaardigerwijs nog
in het duister werkt. Daar op de televisieschool kun je ook terecht. Wéér een school, ja. maar
een praktijk-school voor slechts enkele maanden. En: je slaagt altijd, want een einddiploma krijg
je (gelukkig) niet.
Bij de televisie zijn heel veel mogelijkheden: als we de piratenzendstations netjes als we zijn
buiten beschouwing laten, ligt nog een heel tweede net op ons te wachten. Daarvoor moeten
veel nieuwelingen worden aangetrokken. En voor het derde net. en het vierde en Nee.
dat duurt allemaal nog te lang.
VITUSSTUDIO BUSSUM Nu even stil zijn. De opnamen
beginnen. Wij staan in de camera-controlekamer. Achter
een langwerpig stalen bureau zitten vier technici gebogen over
een serie lichtflitsende knoppen, waarmee handen spelen. De
hoofden gevangen in koptelefoons, bewegen niet; de ogen kijken
star vooruit naar vier monitors, die wazige beelden
geven van een schemerig decor-interieur. De technici draaien
aan knoppen, kijken en kijken. De beelden worden scherp.
De regisseur in zyn kamer (weer
een serie monitors, een indruk
wekkend tableau met bosjes scha
kelaars) dringt aan: „Kom jon
gens het is tijd", toetert hij in een
microfoon. De klok wijst half acht.
Achter hem, in een glazen huisje
zet de geluidstechnicus een plaatje
op.
De regisseur kijkt rechts uit een
raam, waar niets anders te zien
is dan een wirwar van planken,
kabels, stangen, buizen en schijn
werpers. Maar onder die orgie van
televisie-attributen tasten een stuk
of wat camera's muren en mensen
af. Daar wordt een toneelstuk „ge
maakt" en opgenomen. Daar vind
je de cameramensen, die soms hoog
te „dolly" rondrijden, de hengelaars
Het was dan ook geen rechtstreek-
niet naar de zin van de regisseur
die als hij zich kwaad maakt,
OP AMPEX
Service van
de \.T.S.
Hoe kom je nou als cursist op
de televisieschool terecht? Als
je aardig tekent of leuke va
kantiefoto's maakt, zodat je
vindt dat je gevoel voor
beeldcompositie hebt, kun je
je dan zomaar aanmelden?
Nee. Als je carrière bij de
televisie wilt maken, moet je
solliciteren bij de N.T.S., of
bij één van de omroeporga
nisaties.
Als je dan op een zenuwachtige dag
bij een televisie-organisatie bin
nenkomt, dan kan de directie je
vriendelijk, maar zeer dringend
verzoeken je licht eens te gaan
opsteken bij de NTS-cursus. De
gehele opleiding is voor rekening
van de NTS, ook al zou je bij
één van de zuilen in dienst tre
den. Dat is service.
Er zijn drie dagcursus-opleidingen:
één ten behoeve van de techni
sche dienst voor onderhoud en
bedieningstechniek (duur zes
maanden), van de programma-
dienst NTS voor cameraman-
belichters (4% maand) en een
Leider S. J. Strijkstra
aan de montagetafel
oriënteringscursus regie, voor re
gisseur-producers, alsmede regie
assistenten, oftewel script-girls (4
maanden)
De vakken worden gedoceerd door
specialisten uit het eigen (NTS-)
bedrijf en door mannen van
naam van de secties. Leider van
de televisieschool is de heer S. J.
Strijkstra die de aspirant-regis
seurs onderwijst. Vaste docenten
zijn de heren B. G. A. van Velu-
wen (camerawerk) en Joop V06
technische opleiding)Voorts
zijn als losse' medewerkers aan
de regie-opleiding verbonden oa.
Kees van Langeraad, Pier Tania,
Willy van Hemert, Frits Butze-
laar, Gijs Stappershoef, Jos van
der Valk. Eimert Kruithof en
vele anderen.
Als vooropleiding van de cursisten
wordt geadviseerd middelbaar on
derwijs. Voor de opleiding tot ca
meraman wordt ook interesse of
ervaring in het film- en fotovak
op prijs gesteld, maar geen ogen
met brillen.
Voor de bedieningscursus is
middelbaar B-onderwijs wel pret
tig en voor de onderhoudscursus
hts-elektro of een gelijkwaardige
opleiding.
do
toneelmeester en uiteraard de
teurs.
Het is een moeilijke uitzending.
Tekst
PIET GOOSEN
Foto's
W. DIJKMAN
tusstudio rondwaarden. Het toneel
stuk werd opgenomen op de ampex.
Maar het zal nooit worden uitge
zonden. Wel zal het filmpje nog
eens worden afgedraaid en kri
tisch worden bekeken door al de
genen die er aan meewerkten.
Die medewerkers zijn de
ten van de eerste Nederlandse te
levisieschool van de N.T.S., en in
direct, hun docenten. Elke dinsdag
avond wordt de Vitusstudio bevolkt
door de N.T.S.-opleiding, dat is de
speciale oefenavond, waarop
rant-regissc.urs, cameramense
lichters, technici en iedereen die
de eerste stap in de televisiewe
reld heeft gezet, met elkaar trach
ten een programma te maken. Voor
het overige ontvangen de cursisten
zo'n maand of vijf, zes hun op
leiding in de verschillende vakken
gescheiden: in kasteel Groeneveld
Tn Baam, waar theorie wordt gege
ven. in zaaltjes in Bussum voor re
gisseurs en technische mensen, en
in diverse studio's. De N.T.S. is wat
de verspreid liggende lokaliteiten be
treft, aardig op weg een Z wolsman -
netje te worden. Dat heeft zijn na
delen. Die verschillende gelegenhe
den waar moet worden geoefend,
doet de school geen goed; er gaat
(te) veel tijd verloren met reizen.
De hengelaar vangt de woorden op.
Bij de ingang van boerderij-
dancing Meerrust in waterrijk
Warmond stonden ze opgesteld:
vier keurig in het zwart geklede
jongens met oranjegestreepte
witte showhoedjes op. Eén jon
geman droeg een glimmende be
ker, twee anderen torsten een
langwerpig bord met in sierlijke
letters „Les gars du Nord". Het
toneeltje werd gestoffeerd door
een achter de jongens gepar
keerde bestelwagen, iets lichter
groen getint dan de machtige
bomen, wier overhangend gebla
derte een landelijk accent gaf
aan een zoet show-tafereeltje.
Wegen moeten
breder om te vrijen
Colin Buchanan is een
Engelse verkeersplanoloog
die de Britse auto-indus
trie erop heeft gewezen,
dat ze geen al te smalle
auto's moet bouwen, om
dat die geen ruimte bieden
om te vrijen.
„Ik wil niet gaan mora
liseren over de breedte
van automobielen", aldus
Buchanan, „maar het is
'n vaststaand feit dat veel
jongemensen met auto's
deze nu en dan gebruiken
om er mee uit vrijen te
gaan".
Schuin voor de jongens de on
vermijdelijk artistiek geklede fo
tograaf. „De armen even om
hoog jongens". Klik. Een plaat.
„Nu even met de hoeden voor
de borst". Klik. Weer een foto.
Voor een platenhoes?
Misschien wel „Les Gars du
Nord" hadden de eerste prijs
gewonnen op het Kaagconcours
en grammofoonplatenmaat
schappij Bovema neemt van de
beste drie ensembles een plaatje
op. De Rotterdamse jongens met
hun Franse naam (waarom
toch?) waren uitverkoren boven
meer dan honderd groepjes, al
lemaal gepresenteerd door de
onvermoeibare talentenjager
Jaap van Praag.
De derde prijs ook een plaat)
ging naar de zingende zusjes
Oorthuysen uit de Zilk, pitto
resk buurtschapje bij Lisse Het
zijn kleine meisjes van nog geen
vijftien jaar, maar ze zingen en
presenteren hun liedje leuk.
„Goed commercieelgoed ver
koopbaar", zei Leids jurylid Gé
Hofink.
Goed, drie amateurbandjes
krijgen de kans door een plaatje
bekend te worden. Of ze ooit
beroemd zullen worden is een
andere vraag, Het is allemaal
wel aardig, dat lief-zingen en
die gitaar-deuntjes, maar het is
weinig origineel. Al die ama
teurbandjes geven maar flauwe
aftreksels van wilde melodieën
van eens roemruchte figuren. Er
is eigenlijk weinig opzienbarends
bij. Je kunt niet zeggen: „Die
band dóét het nu. Dat is het".
Maar geluid maken konden de
meer dan twintig bandjes zon
dagmiddag wel, soms héél hard
zelfs. En dan klapten en dein
den de honderden zich in de
toch al broeiërige uitspanning in
het zweet. Die honderden be
stonden uit familieleden van de
deelnemers, impressarioaspira
ties koesterende heren, énige
optimistische geïnteresseerden
in nieuw talent en veel fans, die
zich lijf-aan-lijf stonden en
hingen te verdringen om ivat
van de musicerenden te zien.
De boerderij is eigenlijk een
ietsje te klein voor dergelijke
culturele manifestaties.
Wij van de krant hadden ons
bezoek aangekondigd, maar nog
voor het spektakel begon, was er
in de boerderij al geen binnen
komen meer aan. Gelukkig
maar, buiten op het achterter
ras konden we nog heel wat ho
ren. En het was er veel koeler.
Toen we genoeg hadden van
een heleboel alsmaar dezelfde
gitaarakkoorden, zijn we nóg
verder weg gaan zitten. Hele
maal aan het water.
Maar een plezierboot je kwam
langs, en meerde aan. Vol met
jongens en meisjes en met een
concours-bandje dat over het
zonnige water de zoete tonen
van oude jazz blies. Doorgaans
hebben wij daar niets op tegen,
maar toen merkwaardig genoeg
wel.
Wij zijn maar weggegaan. We
stapten in een rondvaartboot en
voeren over de Kaag. Heerlijk
rustig.
De regisseur, temidden van
twee assistenten, geeft aanwij
zingen aan de cameramensen
en kiest het juiste beeld.
STAP VOORUIT
Op 2 januari 1962 werd de t.v.-
school opgericht en na eigenlijk
twee jaar ambulant lesgeven, wil
men wel een permanent gebouw,
waar alle cursisten bij elkaar kun
nen worden gebracht, waar zowel
theorie- als praktijklessen kunnen
worden gegeven. Het experimenteel
stadium van de bedrijfsopleiding is
achter de rug: de heer S. J. Strijk
stra, sinds de oprichting leider van
de bedrijfsschool, weet nu wat hij
voor accommodatie nodig heeft om
zijn cursisten enigszins voorbereid
aan de maatschappij af te leveren.
Er is gezocht naar een groot ge
bouw, waar o.m. leslokalen, kan
toorruimten, een kantine en een
studio kunnen worden ingericht,
dat is gevonden in het oude ho-
Tel Santbergen, vlakbij het station
in Hilversum. Het is door de N.T.S.
aangekocht en het wordt thans
voor t.v.-school geschikt gemaakt.
„Dat is een grote stap vooruit",
meent de heer Strijkstra, „dan heb
je gelukkig alles bij elkaar".
In de twee kinderjaren van de
televisieschool heeft zy al een dik
ke 150 cursisten in de ver
schillende vakken opgeleid. Opge
leid betekent dat, dat zy vol
waardige vakmensen zijn gewor
den? Geenszins. De dames en he
ren ontvangen diploma, noch
getuigschrift. De televisie
school is slechts een (belang
rijke!) schakel tussen nietsweten
en de praktijk van de televisiewe
reld; zij maakt de cursisten gron
dig vertrouwd met de technische
middelen waarmee een uitzending
kan worden gemaakt, en met de
mogelijkheden daartoe. In de prak
tijk, en alleen daar, moet een ieder
bewijzen wat hij waard is.
BOEIEND
Maar de cursus is ook verre van
theoretisch. Je moet de aspirant
cutters bijvoorbeeld maar eens be
zig zien aan de montagetafel.Het
couperen van een film eist grote
technische vaardigheid, met daar
naast artistieke geaardheid. Het ia
een boeiend en zeer turbulent leven
in die televisiewereld dat werd
ons al duidelijk tijdens een gewone
oefenavond. Een dertigtal cursis
ten maakte toen, onder het kri
tische oog van bekwame docenten
met vallen en opstaan vele meters
film, waarvan later weer ettelijke
meters worden afgesneden om er
een draaglijk beeldverhaal van te
maken. Draaglijk, nou ja; het
komt niet voor uitzending in aan
merking. Dat hoeft ook niet, want
de cursus is nog niet afgelopen en
de cursisten zijn nog niet volleerd.
Maar tegen het einde, over enige
tijd moeten de regisseurs, technici
en cameramensen die thans in op
leiding zijn een eindprodukt wroch
ten. Ze moeten dan gezamenlijk
een film en telerecording maken,
zonder de hulp van hun docenten.
Hiervoor wordt wel een onderwerp
opgegeven, maar over de uitvoering
ervan laat leider Strijkstra de cur
sisten helemaal vrij. „Nou ja, ze
moeten natuurlijk niet Mariene
Dietrich voor de camera halen",
vindt de heer Strijkstra. Dat on
derwerp kan bijv. zijn afgestemd
op de actualiteit, of het kan een
drama behelzen. De jongelui moe
ten dan zelf regisseren, filmen en
monteren. „De film mag. in het
raam van het onderwerp overal
overgaan, als er maar continuïteit
in zit".
Ja als. Het werkstuk wordt ge
showd en bekritiseerd en dan blijkt
er nog wel eens een schoonheids
foutje in te zitten. Dat mag ook
wel, want ook dat produkt wordt
niet op het huiskamerbeeldscherm
gebracht. Maar als de film nu eens
héél goed goed is, ja dan bestaat
er misschien kans op uitzending.
A-mol-mysterie
De Engelse jazzmusicus
Johnny Dankworth werd on
langs beboet met tien pond
sterling, omdat hy de maxi
mumsnelheid had overschre
den. Dit ondanks zijn verze
kering dat de auto muziek
maakte om langzaam bij te
rijden.
„Mijn uitlaatpijp speelde ln
A-mol", zei de saxofonist, „en
wanneer mijn uitlaatpijp A-
mol speelt, dan kan dat
maar één ding betekenen: 45
tot 48 km in de derde ver
snelling".
Het waren er 96 geweest,
zei de rechter.
Stilte: camera 2 is „in".
