EIDSCH
DAGBLAD
emenebest laat Londen
tri je hand in Z-Rhodesië
cf
Leningrad toonde zich
op zijn best aan Luns
Bosbranden aan Riviera
i
GEEN VUURWERK
OP CONFERENTIE
ÉAUe begrip voor
-hachelijke situatie
dT
„Laat de Nederlanders maar komen
Westduitse politiek
blijft onveranderd
teuws
Wicht 1 maart 1860
ZATERDAG 11 JULI 1964
No. 31309
keur: E. A. E. van Dishoeck
[redacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f.3.35 per maand, f. 0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
FgM
ISV:
i -m -m f 'Mipmnnrl rinrff Lp siio-cprprpn dat. inmpncincr van Vipf Gpmonohoct Ir
(Van onze correspondent Jn Londen)
jt explosieve vraagstuk van de toekomst van Zuid-Rhodesië
«de gisteren voortgezette Gemenebest-conferentie boven alle
-"achting en tot grote tevredenheid van de Britse regering tot
vare proporties teruggebracht. De bom is niet ontploft. Ster-
'og: er was helemaal geen bom. Want de wens van alle aan-
Je leiders was tenslotte het Gemenebest zo krachtig mogelijk
iken. Hoe geladen men misschien ook was ten opzichte van
■Rhodesië, niemand dacht aan zelfvernietiging door onver-
mme actie, indien deze al mogelijk zouden zijn geweest.
l
b
on
imeen werd erkend, dat de
regering de verantwoordelijk-
raagt voor de zich al tien
jaren zelfbesturende kolonie
üodesië, dat alleen de Britse
staat is de regering daar-
ositief te beinvloeden en dat
.lien de mogelijkheden daartoe
It zijn. Deze situatie wordt ver
gelijkt door het feit dat het
Gemenebest het tenminste
ver het beginsel dat Enge-
opzichte van Zuid-Rhodesië
namelijk dat het geen een-
inwettelyke uitroeping van de
inkelijkheid door de kolonis
ering kan dulden en dat Zuid
Sië pas onafhankelijk kan wor-
versnelling van de tegenwoor-
ituatie naar democratie.
ERVARING
IENSTBETOON
SCHITTERENDE
Grammofoon
64.-
met diamantnaald
Hebt U reeds een bezoek
gebracht aan onze geheel
EERBERICHT
VEEL BEWOLKING
j K.N.M.I. in De Bilt Iaat ons
|n weeroverzicht van tien uur
sprankje hoop voor dit week-
We hebben een nieuwe de
le op bezoek. Dat betekent veel
i veel bewolking en af en toe
tegen. Pas morgen later op de
s er kans, dat de bewolking gaat
In het temperatuurverloop
ook al geen verandering: het
dus koel.
12 JULI 1964
1 op: 04.34; onder: 20.56.
op: 08.03; onder: 23.09.
Water in Katwijk: 5.07 en 17.38.
Water: 0.56 en 13.23.
13 JULI 1964
op: 04.35; onder: 20.56.
fin op: 09.23; onder: 23.30.
pater in Katwijk: 5.56 en 18.20.
water: 1.46 en 14.07.
STRAND VERWACHTING
liter het regenfront, dat van-
1 passeert zijn zondag weer op-
Pgen te verwachten. Nog een
^tige tot harde z.w. wind. Over-
16 17 graden. Zeewater 16 gra-
vooruitzichten: door de grote
ïKie-activiteit blijft het strand-
tot begin volgende week on-
tounmer bestaat oh 12 pagina's
en een bijvoegsel
Op basis van de huidige grondwet
zou Zuid-Rhodesië waarschijnlijk
over twaalf jaar een Afrikaanse na
tionalistische meerderheid bereiken.
Het touwtrekken met de regering
van Salisbury gaat over de verkor
ting van deze periode, waarbij Lon
den zoveel mogelijk staat aan de
zijde van de inheemsen. De moei-
lijheid is het juiste midden te vin
den, maar zelfs een fel man als
Ghana's president dr. Nkroemah er
kent dat het probleem allerminst
simpel is, al pleitte hij-voor aanvaar
ding van het voorstel van de speciale
commissie der Verenigde Naties tot
het houden van een onmiddellijke
constitutional conferentie, welke de
Afrikaners zeer spoedig een meerder
heid zou moeten bezorgen.
Kalmerend
De Britse regering staat in Zuid-
Rhodesië thans voor de hachelijke
taak om tegelijkertijd zowel een twee
de Algerije als een tweede Kongo
te voorkomen, nl. een op-hol-slaan
van de blanken (220.000 kolonisten)
aan de ene kant of van de bijna
vier miljoen zwarte inheemsen aan
de andere kant. In elk geval werd
een speech die de Zuidrhodesische
premier Ian Smith donderdag in Sa
lisbury hield, algemeen verwelkomd.
Ook hij schijnt na een wild begin
voorzichtiger te zijn geworden. De
rede oefende een kalmerende wer
king uit op de Gemenebest-conferen
tie. Het „Algerijnse" gevaar lijkt ook
niet zo groot door de algemeen gema
tigde opinie van de Europese gemeen
schap, hoewel deze gematigde hou
ding door de Afrikaners als een rem
wordt gezien. Als de Europeanen wa
ter in de wijn doen zouden de Afri
kaners misschien binnen drie of vier
jaar zonder bloedvergieten de meer
derheid kunnen behalen.
In netto-resultaat van het Rhode-
sië-debat, dat maandag zal worden
voltooid, is een gevoel van opluchting
voor de Britse regering dat dit de
bat gehouden is, en een gevoel van
dankbaarheid jegens het feit dat er
beter wederzijdse begrip voor de si
tuatie blijkt te heersen. Dit alles
betekent echter niet, dat er een spoe
dige oplossing in zicht is.
De meeste premiers, in grote meer
derheid zwart of gekleurd, schijnen
de problematiek inzake Zuid-Rhode
sië te beseffen. Het vertrouwen in de
Britse regering is allerminst geschokt passen".
Niemand durft te suggereren, dat
Engeland zich uit het wespennest
in Zuid-Rhodesië zal terugtrekken,
'integendeel, iedereen erkent de on
verminderde verantwoordelijkheid
van de Britten voor Zuid-Rhodesië.
Ook een winstpunt voor Londen is,
dat er onder de Afrikaanse premiers
allerminst eensgezindheid over een
oplossing bestaat, waardoor er spra
ke kan zijn van een eenheidsbom
tegen Engeland. Niemand vergat, dat
STAKING BIJ
BRITSE PTT
De vakbond van het 120.000 man
tellende personeel van de Britse pos
terijen kondigde gisteren een 24-
uursstaking af voor volgende week
donderdag na het mislukken van de
onderhandelingen over een loonsver
hoging met de directeur-generaal van
de posterijen, Reginals Bevins. Nog
gisteravond begon de staking echter
al. Nog geen twee uur na het be
kend worden van het nieuws dat Be
vins niet aan hun eisen tegemoet
was gekomen, legden in Londen 3700
man het werk neer tot maandagoch
tend.
Drie betogers
„niet meer
in leven"
Het hoofd van het Amerikaanse
federale bureau van onderzoek (FBI)
Edgar Hoover, heeft gisteren gezegd
te vrezen, dat de drie propagandis
ten voor rassengelijkheid, die een
maand geleden in de staat Missis
sippi verdwenen, niet meer in leven
zijn. De nasporingen naar de drie
mannen twee blanken en een ne
ger zouden echter worden voort
gezet „tot de lijken worden gevon
den", aldus Hoover.
Hij zei dit te Jackson in de staat
Mississippi, waar op last van presi
dent Johnson een nieuw bureau van
de FBI is geopend waar vijftig man
zullen worden gestationeerd.
Goldwater tegen
discriminatie
Senator Barry Goldwater heeft
gisteren gezegd dat hij kracht zal bij
zetten aan de wet op de burgerrech
ten en deze niet zal intrekken als hij
president zou worden. Op vragen van
de programmacommissie van de Re
publikeinse partij zei hy voorts dat
hij „op meer manieren dan door de
wet" zal trachten een eind aan de
rassendiscriminatie te maken.
Op de vraag of hy zou trachten de
wet te herroepen omdat daar volgens
hem punten in voorkomen die in
strüd zijn met de grondwet, ant
woordde Goldwater: „Nee, dat is
naar myn mening niet de taak van
de president. Ik aanvaard het stand
punt van de meerderheid. De taak
van de president is de wet toe te
inmenging van het Gemenebest in
eikaars interne aangelegenheden uit
gesloten is en dat de Gemenebest
conferentie slechts een zuiver raad
gevend karakter draagt.
Niemand tracht dan ook anderen
zijn standpunt op te leggen. Naast
Zuid-Rhodesië was Brits Guyana
punt van discussie, maar beide ge
bieden zyn niet met elkaar te ver
gelijken. Vandaar dat de suggestie
van Obote van Oeganda, dat Enge
land in Zuid-Rhodesië zal ingrijpen
zoals het ook in Brits Guyana heeft
gedaan, niet opgaat. Zeker is, dat een
Brits militair ingrijpen in Zuid-Rho
desië uitgesloten is.
9 Slot pag. 2
(Van onze speciale verslaggever)
HET HANDJEVOL Nederlandse diplomaten en journalisten
minister Luns aan het hoofd - dat na een driedaags bezoek aan
Moskou nog wat door west-Rusland reistis gisteren in Leningrad
enthousiast ontvangen.
Op het vliegveld wapperden Ne
derlandse vlaggen. Wat mannen met
open harten, vertegenwoordigers van
het stadsbestuur, ieder gewapend met
een klein bosje rozen, wachtten mi
nister Luns en zyn echtgenote op.
De stad liet zyn gouden torens aan
de brede Newa op zyn best zien in
deze tyd van de witte nachten, waar
in het 's avonds om elf uur nog
dag is. En de burgemeester stak zijn
bezoekers een stevige hand toe, zo
als men die in een havenstad ver
wacht. „Zeg maar in Rotterdam, dat
ze wat mij betreft mogen komen.
Hoe meer Nederlandse schepen hier,
hoe beter", zei hy.
In het stadhuis, eens keizerspaleis,
met een mozaïekvloer van palissan
der hout, waarop je haast niet durft
te lopen, werd het gezelschap ont
vangen. „Leningrad is het juweel
van de Sowjet-Unie", zei minister
Luns tegen burgemeester Isajef. Hy
meende het.
Bliksemtocht
Peter de Grote die soms (maar heel
even dan ook maar) herinnerden aan
het Hollandse gezelschap op het
Delfstsblauwe bordje, dat minis
ter Luns de burgemeester heeft ge
schonken.
Over de 620 bruggen ging het over
en langs de Newa, waarop overdag
heen-en-weer-bootjes met een snel
heid van 60 kilometer per uur schie
ten en waarover 's nachts zeesche
pen gedurende de twee uur, dat de
negen Newa- bruggen open zyn, ver
der het binnenland intrekken. En de
3,5 miljoen inwoners van de stad
lijken tussen dat alles permanent
op de been te zyn.
Het gezelschap had er toen al een
uitputtende bliksemtocht langs de
voornaamste bezienswaardigheren
van Leningrad opzitten. Tien auto's
met Nederlandse en Russische vlag
voorop, stoven gistermiddag door de
stad. Langs de hoogste kathedraal
van Rusland, de grootste granietzuil
ter wereld, de tuin waar Poesky heeft
gewandeld en langs de vlakten van
Aan de Franse Rivièra in de
buurt van Saint Raphael en Fré-
jus en voorts in de omgeving
van Marseille woeden enorme
bosbranden, welke met man en
macht worden bestreden. Grote
oppervlakten dennebomen en
struikgewas zijn reeds prooi der
vlammen geworden. Op som
mige plaatsen hebben de bran
den het spoor- en wegverkeer
De juiste omvang
der schade is nog niet bekend.
De foto, gemaakt bij Saint
Raphael, toont soldaten die de
strijd met het vuur hebben aan
gebonden.
Triest
stad op de honderd eilanden wil zien.
Op het grote kerkhof heeft minister
Luns gistermiddag een moment de
632.253 inwoners herdacht, die by
het driejarige Duitse beleg van hon
ger omkwamen. Zy liggen begraven
op een onafzienbaar kerkhof. In
drukwekkender nog is een klein ge
bouwtje bij de ingang, met foto's
uit die helse jaren. Er ligt een dag
boek van een meisje van zeven jaar,
Tanja Sawietsjewa. Voor Leningrad
wat voor ons Anne Frank is. Een
kind, dat later met al haar fami
lieleden van honger is omgekomen.
Een bittere tentoonstelling, die een
beklemmend beeld geeft van de ja
renlang durende, door artillerievuur
en zware vorst veroorzaakte barre
hongerwinter en van de stryd in het
achterland om het leed van de stad
met voedseltransporten over het ys
te verlichten. De gaten van dat leed
zyn inmiddels gedicht. Dat heeft de
stad met Rotterdam gemeen. De oe
vers van de Finse Golf bieden ook
ruimte voor wat Europoorten, maar
die heeft Leningrad nog lang niet
nodig. De haven ziet er vanuit de
lucht nogal erg leeg uit. Misschien
brengen de besprekingen, die minis
ter Luns in Moskou heeft gevoerd,
ook daarin wat verandering. Van
burgemeester Isajef mogen wij ko
men.
De Europese politiek van de Westduitse Bondsregering zal
geen verandering ondergaan. Dit heeft de regeringswoordvoer
der, Von Hase, gisteren verklaard na afloop van een kabinets
vergadering. Bonn zal blijven streven naar een Europese politieke
unie „op basis van het samenwerkingsverdrag tussen Frankrijk
en West-Duitsland".
Von Hase voegde er aan toe, dat
de politiek van zijn regering op vier
beginselen berust:
prioriteit voor de hereniging van
Duitsland;
behoefte aan steun van alle bond
genoten, in het bijzonder van de
VS, Engeland en Frankrijk;
de regering in Bonn moet niet
kiezen tussen Parijs en Wash
ington; een dergelijke keuze zou
nadelig zijn voor de Duitse her
eniging;
benutting van alle mogelykheden,
geboden door het Frans-Duitse
verdrag in het perspectief van de
Europese politieke unie.
Frans-Westduitse politieke samen
werking „in alle sectoren" is de eer
ste voorwaarde van de Westduitse re
gering voor een Europese politieke
minister van Defensie Franz-Jozef
Strauss verklaarde gistermiddag op
een persconferentie, dat de tegen
stellingen tussen hem en Adenauer
aan de ene kant en bondskanselier
Erhard en minister van Buitenland
se Zaken Schroder anderzijds geen
afbreuk deden aan het door allen
binnen de CDUCSU eendrachtig
voorgestane algemene beleid. Strauss
gaf de kranten de schuld van de ge
ruchten rond een dreigende oorlogs
verklaring van de Adenauer-Strauss-
groep aan Erhard en zijn minister
van Buitenlandse Zaken. Ook ont
kende hy dat Adenauer begin deze
week in Bonn had geprobeerd hem,
wat men in de kranten noemt, terug
te houden van een z.g. paukenslag,
met de bedoeling het meningsverschil
aan de openbaarheid te onttrekken.
De moeilijkheden zijn ontstaan tij
dens het bezoek van De Gaulle aan
unie, aldus woordvoerder Von Hase. Bonn, waarbij Erhard de Franse voor-
West-Duitsland zou echter in geen
geval een „Europa van de twee" aan
vaarden. De Frans-Duitse samenwer
king is niet het doel, maar het mid
del om tot een verenigd Europa te
komen, zo zei hy.
Bondskanselier Erhard die van zijn
bezoek aan Denemarken in Bonn
aankwam, zei tot verslaggevers te
menen dat hij „daar meer voor de
consolidatie en eenheid van Europa
had gedaan dan het geval was bij
sommige gesprekken hier" (in Bonn).
Erhard gaf geen nadere uitleg voor
zijn opmerking, maar politieke waar
nemers noemden het duidelijk dat de
Bondskanselier doelde op de pogin
gen van de Gaullistische vleugel om
druk op hem uit te oefenen om te
streven naar een Frans-Duitse poli
tieke unie.
„Geen afbreuk"
(Van onze correspondent in Bonn).
De donderslag op het CSU-congres
in München is uitgebleven en oud
stellen voor een direct begin met een
politieke unie tussen beide landen
had afgewezen, omdat hij van mening
is dat alle EEG-staten by deze poli
tieke unie betrokken horen te zijn
Oud-kanselier Adenauer was het
vanzelfsprekend met deze opvatting
niet eens, maar ook Strauss was er
fel tegen en zijn heimelijke argumen
ten konden zowel een poging zyn om
zijn tegenstander Schröder opnieuw
schaakmat te zetten, alswel om zelf
weer in het zoeklicht van de wereld
politiek terug te keren.
De CSU-partij dagen in München
zag men in CDU-kring daarom met
angst voor de befaamde paukenslag
naderen die zelfs tot een uiteengaan
van CDU en CSU had kunnen lei
den. Maar al deze bange verwachtin
gen werden door Strauss zelf gister
middag met een schouderophalen af
gedaan. „Wij zijn het over alle grote
lijnen volkomen eens", verklaarde hij.
„maar nu en dan moet er eens iets
scherp worden gesteld om de discus
sie binnen de party gaande te hou
den".
De nieuwe brug over het Ha
ringvliet bij Numansdorp, welke
20 juli door minister Van Aart-
sen zal worden geopend, gezien
vanaf de zijde van Numansdorp.
Het afwerken van deze belang
rijke verbindingsschakel tussen
Noord- en Zuid-Nederland
verkeert in het allerlaatste sta
dium.
Spreekverbod
in België voor
dr. Paardekoper
By besluit van de Belgische staats
veiligheidsdienst is aan de Neerlan
dicus dr. P. C. Paardekoper in Bel
gië een spreekverbod opgelegd. Deze
zou gisteravond in Mechelen het
woord voeren op een openbare bijeen
komst, welke de „Vlaamse volksbewe
ging" had belegd ter voorbereiding
van de herdenking van de gulden
sporenslag, waarin de Vlamingen in
1302 de Franse edelen versloegen. Dr.
Faardekoper zou spreken over de
„culturele strydlust op taalgebied".
Het spreekverbod werd gemotiveerd
door het feit, dat een andere spre
ker op de bijeenkomst het zou heb
ben over „politieke Vlaamse aanspra
ken in een Belgisch perspectief". De
autoriteiten achten het niet gepast,
dat een buitenlander als dr. Paarde
koper zich zou mengen in de bin
nenlandse politieke kwesties van Bel
gië.
In met 1962 werd dr. Paardekoper
niet in België toegelaten, toen hy
daar in Leuven wilde gaan spreken
over het themai „Er zijn geen Bel-
Twee buurmeisjes
bij oversteken
gedood
Twee buurmeisjes (vijf en zes Jaar)
zijn gisteren in Nymegen by het
oversteken van de Groenestraat door
een vrachtauto gegrepen en op slag
gedood.
De kinderen hadden Juist in een
winkel wat klappertj es gekocht. Sa
men op een step rijdend, staken zy
daarna tussen langs het trottoir ge
parkeerde auto's de rijbaan over,
zy werden aangereden en vele me
ters meegesleurd. De verongelukte
meisjes zijn de zesjarige C. Hoek
man en de vyfjarige M. P. A. van
den Weerden, beiden uit de Brede-
rodestraat.
ZOMERPRIJZEN
Uit het Leidsch Dagblad van
12 Julij 1864:
Z.M. heeft tot 2e commis
saris van politie te Leiden
benoemd C. van der Maaren,
thans inspecteur van politie
te Rotterdam
De Arrondissementsrecht
bank te Leiden heeft voor de
openstaande betrekking van
kantonrechter te Woubrugge
aanbevolen, A. J. Wijnstroom
en N. W. Stuffkens, advoca
ten te Leiden.
