Halve eeuw buitengewoon
lager onderwijs in Leiden
SCH 307 bij Boot in
Leiden te water
Tot heil van gehandicapte kind
Hoe en waar
het begon
VOETBALTOERNOOI LEIDSE
CLUBHUIZEN
Co-op Rijnland
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 11 juni 1964
Tweede blad no. 31283
Van niets tot modern B.L.O.
Het is deze maand een halve eeuw geleden,
dat in Leiden een schuchtere poging werd on
dernomen om te komen tot het geven van bui
tengewoon lager onderwijs. Een initiatief, dat
niet zonder succes is gebleven. Aan de Marnix
straat staat thans een hyper-moderne BLO-
school, de Dr. A. van Voorthuijsenschool, waar
voor nu vijftig jaar geleden de grondslag werd
Naast deze school, vindt men in Leiden
thans ook BLO-scholen, waarin het onderwij!
op een levensbeschouwelijke inslag rust. Doel
van al deze scholen is echter: het gehandicapte
kind met zorg en liefde omringen. Van niets
kwam ook in Leiden door het toedoen van velen
modernen ook gezegend BLO tot stand.
Dr.A. van Voorthuijsenschool
jubileert in het goud
De eerste zorg, die in Leiden aan gehandicapte kinderen werd besteed,
gaat terug tot het jaar 1893. Het zal weinigen bekend zijn, dat de wieg van
het bekende instituut Effatha in de Sleutelstad stond. Het Instituut ver
huisde in 1898 naar Dordrecht om later permanent in Voorburg terecht te
komen.
Wie de geschiedenis van het Leidse onderwijs naarstig bestudeert zal in
de jaarverslagen van de hoofden van de zgn derde-klasse-scholen vaak de
verzuchting tegenkomen, dat een betrekkelijk groot percentage der leerlin-
i deze gemeentescholen minder dan middelmatig was en dat er onder
wie het onderwijs en het onderwijs-
t ADVIES AAN
GEMEENTE
Dit noopte het College van B.
en W. er omstreeks 1910 toe om
aan een tweetal hoofden van
Leidse openbare scholen, t.w. de
heren Van der Heide en Hibma
de opdracht te geven een onder
zoek in te stellen naar het aantal
leerlingen, dat het onderwijs in
de lagere school moeilijk volgen
kan. Na gehouden onderzoek
bleek inderdaad, dat het percen
tage vrij hoog lag. De schoolhoof
den adviseerden dan ook tot de
stichting van een school voor bui
tengewoon lager onderwijs.
In 1913 reeds werd de heer P.
Boet tot hoofd van de eerste gemeen
telijke B.L.O.-school benoemd. In ju
ni van het daaropvolgende jaar be
gon de school met 25 leerlingen. Van
daar dan ook de gouden viering van
deze zeer bijzondere taak van on
derwijs. De school werd onderge
bracht ln een gedeelte van het t
gehuisvest. Thans heeft
moderne huisvesting aan de Mar-
nixstraat (Dr. A. van Voorthuij-
Met 25 leerlingen
beg
onnen
In 1914 begonnen met 25 leerlin
gen, steeg dit aantal in 1927 tot
152. Bij het uitbreken van de oorlog
(ln 1940) bezochten nog circa 100
leerlingen de school. In 1946 werd
het huidige hoofd, de heer M. G. H.
den Haan met de leiding van de
school belast. Sindsdien is het leer
lingental wederom sterk gestegen
en dit ondanks het feit, dat in 1948
een r.k. b.l.o.-school en in 1949 een
chr. b.l.o.-school tot standkwamen.
Verschil in milieu
Opvallend tussen de school vóór '46
en na 1946 is het verschil in milieu.
Vóór 1946 waren het vooral kinde
ren van de zgn derde-klasse-scholen,
Uit lager maatschappelijk milieu, na
1946 is hiervan geen sprake meer.
Advertentie
Verbouwings-uifverkoop
Tientallen werkelijke koopjes
horloges, klokken, sieraden cassettes
JUWELIER - HORLOGER
v. d. WATER
Haarlemmerstraat 207.
Hiervoor geldt de verklaring, dat
in de eerste periode de leerhandicap
sterk gebonden bleek aan erfelijkheid
en milieu en dat in de na-oorlogse
jaren veel organisch gestoorde kin
deren, die in de beste milieus kun
nen voorkomen, dit speciale onder
wijs behoefden.
Nieuwe school
De overgang naar de nieuwe school
in de Marnixstraat betekende een
grote toename van leerlingen (228
op dit moment). Reeds in 1949 werd
de school gesplitst in een A- en B-
school (Pieterskerkhof), de laatste
voor de meer gehandicapte kinderen.
Gelukkig wacht ook voor deze kin
deren een nieuw gebouw. De plannen
voor een nieuwe school aan de Ko
ningsstraat worden de raad binnen
kort voorgelegd.
De thans jubilerende Dr. A. van
Voorthuijsenschool, welke sinds 1949
onder deze naam „door het leven
gaat", Is steeds een streekschool ge
weest. De leerlingen komen uit een
rayon, dat circa 500 km. bestrijkt.
De huidige school, waarvoor indertijd
cie dochter van dr. v. Voorthuij sen de
eerste steen legde, ls uitgegroied tot
een modelschool voor het B.L.O.
Steeds weer richten vele buitenlan
ders hun schreden naar deze school.
Onder één van de vooraanstaande
gasten, die de heer Den Haan in de
loop der jaren is „zijn" school mocht
begroeten, bevond zich Eunice Mary
K. Shriver-Kennedy, een zuster van
de op zo tragische wijze om het le
ven gekomen president van Amerika.
Zjj en vele anderen waren onder de
indruk van de gevolgde onderwijs
methode, waardoor een positieve bij
drage wordt geleverd aan het levens
geluk van vele jonge mensen.
Parallel met de ontwikkeling van
het B.L.O. ontstond behoefte aan
differentiatie van het onderwijs. Zo
kwam er in 1955 een r.k. L.O.M.-
school en in 1959 een school voor
slechthorenden, terwijl de Leidse My
tylschool reeds in 1952 „wortel had
geschoten". Voorts werd in 1962 een
gemeentelijke school ten dienste van
het Pedologisch Instituut geopend.
Het is algemeen bekend, dat de
aard van de handicap, die deze kin
deren hebben, niet beperkt blijft tot
de leerplichtige leeftijd. Zo kwam er
in onze stad voor de algemene sector
een Dr. Van Voorthuijsenstichting
tot stand, met een bureau waaraan
twee maatschappelijke werkers zijn
verbonden. Voorts werd er een
avondschool voor de oud-leerlingen
gecreëerd en in samenwerking met
de gemeente en andere confessies,
een beschutte werkplaats die over
enkele maanden een nieuw gebouw
hoopt te betrekken.
Het eerste onderzoek. De
schoolartsmevr. M. C. Zwart-
Feenstra en de heer M. G. H.
den Haan verdiepte zich in de
achtergronden van de leermoei
lijkheden.
(Foto L.D./Holvast)
De Haardstee
De jongste loot aan de stam. de
„Stichting Tehuis" is dezer dagen
juist overgegaan tot de verbouw van
het pand Witte Singel 70. Over enige
maanden zullen hier de eerste ge
handicapte jongens en mannen, die
niet op eigen benen kunnen staan
en aan wie het gezin ontvallen is,
hun intrek nemen. Voor hun eigen
home heeft men reeds een toepasse
lijke naam: „De Haardstee", gevon-
De thans jubilerende school weet
zich in haar activiteiten trouw ter
zijde gestaan door een onder leiding
van de heer A Heetveld Jr. hard
werkende Oudercommissie en de
Oudervereniging „Helpt Elkander".
Met ontferming
bew
^ogen
Ter gelegenheid van dit gouden
jubileum zal van de hand van dr. H.
Schilp, oud-directeur van de Leidse
Chr. Kweekschool, onder de titel
„Met ontferming bewogen" een
boekje verschijnen, waarin deze o.m.
opmerkt: „De vijftig jaren, die ach
ter ons liggen overziende tegen de
achtergrond van wat eertijds ont
brak, wekt een gevoel van dankbaar
heid in ons op jegens hen, die ge
stalte gaven aan de ontferming, die
hen bewoog". Wij geloven, dat dr.
Schilp hiermede de zin en achter
grond van dit werk Juist heeft ge
typeerd.
De heer D. M. Kloots, die
van 1919 tot 1961 aan de
school verbonden was, her
innert zich nog goed onder
ivat voor moeilijke omstan
digheden in het oude gebouw
(Caecilea-gasthuis) les moest
worden gegeven. In de oude
school bijna veertig jaar
heeft men op een nieuwe
moeten wachten waren zes
leslokalen, een gymnastiek-
en handenarbeidlokaal.
Langs de leslokalen ontbrak
een gang, zodat men om een
lokaal te bereiken steeds
door de andere lokalen moest
gaan, hetgeen storend op het
onderwijs werkte. Een tele
foonaansluiting was er al
evenmin. Moest men spreken
met de BLO-school, dan belde
men de ontsmettings-
dienst, die in een ander ge
deelte van het gebouw ge
huisvest was. In zo'n geval
was het de vrouw van de ont
smetter, die kwam waarschu
wen. Maar ook dit ging niet
zonder moeilijkheden ge
paard. Op een ladder, die
tegen de schutting stond,
welke haar tuintje van de
speelplaats scheidde, trachtte
zij door in haar handen te
klappen de aandacht van het
hoofd te trekken. Deze moest
weer op zijn beurt een lad
der op en een ladder af om
het telefoongesprek te kun
nen voeren. Van kwajongens
streken had men ook nog al
eens last. Zo kon het op een
ochtend gebeuren, dat het
lange tijd duurde vooraleer
les kon worden gegeven. Een
jongen, zijn naam is altijd
onbekend gebleven, had het
sleutelgat vol rommel ge
stopt, dat er eerst uitgepeu-
terd moest worden. Korte
tijd bij de uitbreiding van
de school en de omschakeling
van gas op elektriciteit is
ook nog les gegeven in een
leegstaande school aan de
Nieuwe Mare, ivaarin later
tijd de GG en GD gehuisvest
was. Al dit ongemak, dat
echter niets afdeed aan het
enthousiasme waarmee les
werd gegeven, behoort nu al
weer circa tien jaar tot de
verleden tijd. Er voor in de
piaats kwam een moderne
school aan de Marnixstraat,
met een outillage waarop
men terecht trots is.
Eindexamen
Rembrandt - lyceum
Aan het Rembrandtl y ceum zijn
voor het eindexamen gymnasium ge
slaagd: J. Keereweer <a). Leiden;
Carolien Korrelboom (at, Voorscho
ten; Ria Veltman (a). Leiden D. M.
v. d. Boomgaard (b), Voorschoten; H.
J. Bos (b), Voorsohoten; Rienke v. d.
Kley (b). Leiderdorp; P. L. Meen-
horst (b), Leiderdorp; J. v. d. Wolk
(b), Oud Ade.
Met drie kandidaten wordt het
voortgezet.
Het Nederlandse studenten voet
balteam verloor gisteravond in Mar
burg met 3—7 van Duitsland. Bij de
rust was de stand 33.
e i d c.
Alleen onze zaak
STEENSTRAAT 8
is wegens vakantie
GESLOTEN
van 15 t.m. 21 juni.
Uw telefonische orders worden
normaal uitgevoerd.
Viering gouden feest
De viering van dit gouden feest
wordt morgen in de Stadsgehoor
zaal ingezet met een feestelijke
ouderavond, waaraan met de leer
lingen van de school medewerken
het Leids Kamerorkest, het muziek-
groepje van „De Algemene", Sempre
Avanti's Jong en Jolig, het accor
deonduo The Johnny's en Ans Ter
Haar-Pasman met enkele van haar
leerlingen. Zaterdagmiddag 20 juni
hebben de kinderen feest op het ter
rein en in de kantine van de Doe
lenkazerne, waarna op vrijdag 26
juni in de Burgerzaal van het Stad
huis de officiële herdenking plaats
vind t
mmm
De treiler SCH. 307 „Margaretha", die bij de
scheepswerf Boot in Leiden voor rekening van de
Scheveningse reder Jac. den Duik wordt gebouwd,
is gistermiddag onder grote belangstelling te wa
ter gelaten.
Dit vissersschip, dat voorzien zal worden van
de meest moderne nautische instrumenten, heeft
een lengte over alles van 43.28 meter, de lengte
tussen de loodlijnen is 38.73 meter, de breedte 7.20
meter en de holte 4 meter. Er komt in het schip
een 1000 pk Deutz-hoofdmotor.
De kotter „Atlas", gebouwd voor een Franse re
derij in Concarneau, zou vandaag de werf ver
laten. Met behulp van een hijsblok zou het schip
dat 130 ton meet, naar Vlaardingen worden ge
bracht.
Vanuit deze havenplaats zullen enige technische
proefvaarten worden gemaakt, waarna de over
dracht volgt. Een Franse bemanning zal de kotter
naar Concarneau varen.
De afmetingen van de „Atlas" zijn 34 meter
lengte over alles, 30 meter lengte tussen de lood
lijnen, 6.30 m. breed en 3.60 hol. Het schip heeft
een 750 pk hoofdmotor.
(Foto LD/Holvast)
In totaal 40 teams
Voor de zevende maal ln successie
vormen de Pomona-terreinen aan de
Nachtegaallaan deze week in de
avonduren en woensdagmiddag het
strijdtoneel van de jaarlijkse voetbal
wedstrijden der Leidse Clubhuizen.
leeftijdsgroepen, deze week
onderlinge strijd om de eer van hun
clubhuis en het afdelingskampioen
schap met de hieraan verbonden wis
selbeker.
Ditmaal genoten de junioren 2
(leeftijd 13 t/m 15 jaar) de eer om
het eerst van start te gaan teneinde
verdeeld over twee poules, maandag
en dinsdagavond hun wedstrijden ge
heel af te werken.
De gedetailleerde uitslagen waren:
Poule A: De MirtDe Spreew
pot B 00, Het VooronderHet Honk
B 01, Het'Vooronder—De Mirt 02;
De Spreewpot B— Het Honk B 20;
De Mirt—Het Honk B 2—1; Het
Vooronder—De Spreewpot B 02.
Poule B: In de Vroolijkcke Arke
Mierennest 02; De Spreewpot A
Na een eerste onderzoek volgt
een grondige observatie door
mej. drs. H. M. Goedman.
(Foto L.D./Holvast)
B 8—1.
Gistermiddag en -avond werd het
toernooi voortgezet door de pupillen
B- en A-teams en de junioren I (leef
tijd 1618 jaar).
Bij de pupillen moest het De Sper
wersteam te elfder ure verstek laten
gaan, waardoor in poule A alleen de
wedstrijd De MirtDe Spreewpot
kon worden gespeeld. Daar de ploeg
van De Spreewpot de strijd met 70
won en het Vooronderteam als over
winnaar uit poule B tevoorschijn
kwam, werd de finale een ontmoeting
tussen De Spreewpot en Het Voor-
kampioenschap.
De gedetailleerde uitslagen waren:
poule A: De MirtDe Spreewpot
07; poule B: In de Vroolijcke Arke
—Het Honk 01; In de Vr. Arke
Het Vooronder 00; Het Vooronder
Het Honk 2—0.
In de hiernavolgende strijd tussen
de vertegenwoordigende A-pupillen-
teams legden De Spreewpotpupillen
ln poule A beslag op de eerste plaats
en kwam Het Honkteam ongeslagen
uit de strijd in poule B tevoorschijn.
De finale tussen de beide poule
winnaars kreeg nog een bijzonder
spannend verlengstuk je. daar de strijd
om het kampioenschap met 00 on
beslist eindigde en er niet minder dan
drie strafschoppen-duels nodig wa
ren alvorens de uiteindelijke kam
pioen bekend was. Nadat de eerste
twee duels eveneens onbeslist waren
geëindigd schoten de jeugdige schut
ters van Het Honk eenmaal meer
raak (2—1) en konden zich zodoende
kampioen noemen.
De gedetailleerde uitslagen waren
hier: Poule A: De Spreewpot—Het
Mierennest 10; Het Honk BIn de
Vr. Arke 02; De SpreewpotHet
Honk B 40; MierennestIn de Vr.
Arke 00; De SpreewpotIn de Vr.
Arke 00; Het Honk B—Mierennest
00; Poule B: Het Honk AMieren
nest B 21Het VooronderDe Mirt
00; Het Honk AHet Vooronder
40; De MirtMierennest B 02;
Het Vooronder—Mierennest 03; Het
Honk ADe Mirt 20.
In de afdeling junioren 1 vonden
gisteravond in twee poules de eerste
reeks van ontmoetingen plaats om
twee plaatsen in de halve finale,
waaruit de eerste van de twee uit
eindelijke finalisten tevoorschijn
Honk zich als halve finalist.
In de halve eindstrijd verloor Het
Honk met 20, zodat De Spreewpot
Aan Stationsweg
komt supermarkt
In „Zomerzorg" werd een leden
raadsvergadering gehouden, waarin
de jaarverslagen over het jaar 1963
van de per 30 december 1963 gefu
seerde Coöperaties: „Helpt Elkan
der" u.a. te Katwijk en „Vooruit"
u.a. te Leiden, aan de orde werden
gesteld. De directeur, de heer J.
Riezenkamp. lichtte deze jaarversla
gen uitvoerig toe.
Ook in 1963 werden in beide Co-
operaties belangrijke omzetstijgingen
bereikt, welke niet alleen het ge
volg waren van de gestegen prijzen,
doch grotendeels door vergrote af
name in alle afdelingen.
Gezien de resultaten (die zeer be
vredigend waren) welke werden be
reikt, ondanks de loonsverhogingen
en de steeds toenemende zware con
currentiestrijd ln de levensmiddelen
sector, werd de verwachting uitge
sproken dat „CO-OP RIJNLAND"
met vertrouwen het Jaar 1964 tege
moet kan gaan.
Hierbij blijkt de personeelsvoor
ziening nog steeds problemen schep
pen. Dat de Coöperatie het vertrou
wen van de consument heeft, bleek
eveneens uit de grote stijging van
het gegarandeerd dividend.
Met voldoening werd kennis geno
men van het feit, dat volgende
maand aan de Stationsweg een
grote supermarkt wordt geopend.
Wegens het ontbreken der vereiste
Goede hoop bestaat dat dit jaar de
goedkeuringen worden verkregen.
De ledenraad keurde de jaarver
slagen goed, waarbij het volle ver
trouwen in het bestuur en de Raad
ui t.ges pro
directeur met zijn staf van meöe-
vaak
moeilijke omstandigheden.
Door afwezigheid van de voorzitter
stond de vergadering onder leiding
van de vice voorzitster, mevrouw W.
L. Majolée-Blansjaar.
de tweede reeks van ontmoetingen te
voorschijn komt.
De gedetailleerde uitslagen luiden:
poule A: Mierennestr—Oudevest B
00; De Spreewpot A—Oudevest B
10; MierennestDe Spreewpot A
02; poule B: Het Leidse Volkshuis
De Spreewpot C 1—0; Het Honk—
Het Leidse Volkshuls 20; De
Spreewpot C—Het Honk 0—1.
Halve finale: Spreewpot A—Het
Honk 20.
Als bijzonderheid kan nog worden
vermeld, dat de scheidsrechters be
halve hun onmisbare bijdrage tot het
welslagen van het toernooi ditmaal
gezamenlijk tevens een fraaie beker
beschikbaar hebben gesteld voor de
meest sportieve clubhuisploeg. onge
acht de leeftijdsgroep.