Leids Rembrandt-Lyceum gaat in oktober eeuwfeest vieren Poort tot het volle leven voor duizenden uit stad en omgeving IN «JUNI een heerlijk dagje mu.i Leidse verfhandel „de Valk' Loon naar werken voor 90 cursisten Prof. Van Arkel nam na 30 jaar afscheid als Leids hoogleraar Opgericht 1 maart 1860 Zaterdag 30 mei 1964 Tweede blad no. 31273 EEN DER OUDSTE IN HET LAND De zevende gemeentelijke HBS in ons land, een schooltype dat mogelijk werd door de wet van Thorbecke van 1863, staat in Leiden: deze HBS, die sinds 1957 Rembrandtlyceum heet, viert in oktober aanstaande het honderdjarig be staan. Het is in de loop der jaren een bloeiende school geworden, die vele duizenden jongens en later ook meisjes uit Leiden en verre omgeving een uitstekende voorbereiding voor dikwijls be langrijke posities in de maatschappij heeft gege ven. Het aantal leerlingen is thans tot 550 geste gen, en de groei van de school duurt voort. Kort voor de viering van het eeuwfeest hoopt men zes nieuwe noodlokalen in gebruik te kunnen nemen, die thans worden gebouwd achter het hoofdge bouw op de hoek van Burggravenlaan en Hoge Rijndijk. het boek in oktober te laten schenen. De schoolkrant het „Uiltje", dat met enkele onderbrekingen van 1925 af is verschenen, heeft de bedoeling een eeuwfeestnummer uit te ge- Voor de viering van het jubileum is een comité gevormd onder erevoor zitterschap van de vorige rector, dr. J. D. A. Boks. Dit comité weet zich gesteund door een comité van aan beveling, waarin een aantal officië le persoonlijkheden en een aantal vooraanstaande oud-leerlingen zit ting hebben genomen. Ook het ge meente-bestuur verleent het comité belangrijke steun. In het comité van aanbeveling hebben ook twee oud-leraren zitting genomen, namelijk de oudste ir. A. M. Overeynder en zijn „jongere" maar ook meer dan tachtigjarige col lega de heer B. ÏML Noach. Adressen gevraagd! Het jubileum-comité heeft als een van de belangrijkste activiteiten het aanschrijven van zoveel mogelijk oud-leerlingen. Er zijn reeds enige malen stukken naar oud-leerlingen uitgegaan, waarbij tevens gevraagd werd om adressen van andere oud leerlingen, zodat men een zo volle dig mogelijke lijst zou verkrijgen. Het staat echter wel .vast, dat men nog niet over alle adressen beschikt. De organisatoren hopen echter, dat de komende maanden de lijst zo ver mogelijk gecompleteerd kan worden door de medewerking van allen, aan de school ter hart gaat. Half jaar voor vluchtpoging In de Tsjechoslowaakse stad Bra tislava zijn gisteren de 34-jarige Oostenrijkse journaliste Andrea Wal- der en de Hongaarse beeldhouwer Tibor. Karmen ieder tot een half jaar gevangenisstraf deportatie ver oordeeld wegens hulpverlening im illegaal de Tsj echoslowaakse grens te overschrijden. De 23-jarige Schotse student Norman Stone en de 26-jarige Australische onderwijzei Janice Wilson werden alleen tot de portatie veroordeeld. Degene die op illegale grensover schrijding was betrapt, was Tibor Karmen, die naar het Westen wilde vluchten. WILSON NAAR MOSKOU Harold Wilson, de leider van c Britse soc. oppositiepartij vliegt zondag naar Moskou waar hij bespie- kingen zal voeren met de Russische leider Chroesjtsjow over ontwapening en andere internationale vraagstuk ken. Wilson wordt vergezeld door Pa trick Gordon Walker. Deze is thans in Polen, waar hy besprekingen voert met de Poolse minister van Buiten landse Zaken. Adam Rapacki. Advertentie Het best gesorteerd In: schildersverven, ladders en schildersgereedschappen LAMMERMARKT 3 - LEIDEN - TELEFOON 33909—33300 Verkoop uitsluitend engros. In Leidse Ambachtsschool Na enkele jaren van serieus werken per jaar acht maanden lang drie avonden per week naar school hebben gisteravond in de Ambachtsschool aan de Haagweg negentig cursisten van de Technische Avondschool loon naar werken ontvangen. Uit handen van de voorzitter van het bestuur van deze schooi, ir. E. Ruempol, ontvingen zjj het zo fel begeerde diploma. Alvorens het echter zover kregen zij eerst nog een vriendelijke .vermaning": de mogelijkheden tot en voortgezette studie zijn nog lang niet uitgeput, van ir. Ruempol te >n. Er is ook in de afgelopen win- aan de avondschool, aldus spre- weer zo hard gewerkt, dat thans 57 leerlingen van de A-cursus 33 leerlingen van de B-afdeling een diploma kan worden uitgereikt. Het aantal cursisten van de B-cursus avondschool is minder geworden om. de meeste B-cursussen nu in part-time verband dus gedeeltelijk de dagschool worden gegev Deze part-time cursussen gaan door \ele honderden oud-leerlingen weer één dag tezamen De viering van het eeuwfeest zal grotendeels geconcentreerd worden op zaterdag 31 oktober. De keuze van een zaterdag maakt het vermoedelijk voor honderden oud-leerlingen mogelijk, het feest mee te maken. Het pro gramma van de viering omvat officiële herdenkingsredevoeringen, een ge meenschappelijke koffiemaaltijd, school- en tentoonstellingsbezoek, een diner, een schouwburgvoorstelling en een bal. Voor de verschillende onder delen van het feest hebben zich reeds tot 600 reünisten opgegeven. zes noodlokalen achter het hoofdge bouw betrokken kunnen worden. Nadat eerst het typische jongens karakter van de school verdween, is in 1924 een afdeling HBS-A aan de school verbonden, en sinds 1957, toen de naam veranderd werd in Rem- brant-Lyceum, ook gymnasiale afde ling. Deze gymnasium-afdeling, die vanzelfsprekend slechts met de jaar gangen mee kan groeien, telt nu on geveer 80 leerlingen. Van deze afde ling en van de afdeling HBS-B gaat meer dan de helft der leerlingen na het eindexamen een verdere univer sitaire studie volgen. Veel leerlingen gaan naar de Technische Hogeschool in Delft. Vanuit de HBS-A-afdeling zet aanzienlijk minder de studie voort. Jongens hadden het rijk niet lang alleen De HBS werd gesticht als HBS voor Jongens, doch het duurde niet lang of het vrouwelijk element deed zijn intrede in de gelederen der leer lingen: in 1872 werd het eerste meisje met een speciale toestemming van B. en W. toegela ten. Een dergelijke officiële toe stemming is nog jarenlang nodig ge weest voor meisjes, doch gelijkelijk aan steeg haar aantal en de ver plichting van een speciale vergun- nmg is in 1923 vervallen. Onder de 550 huidige leerlingen (van wie 190 van buiten Leiden) bevinden zich 125 meisjes. Naar schatting heeft de school ruim zevenduizend leerlingen opgeleid. Onder hen bevonden zich later beroemd geworden mannen als Melchior Treub, de dichter J. C. Bloem, Hans Martin en de huidige directeur van de Leidse Sterrewacht prof. Oort. Het docentenkorps is meegegroeid met de school. Het bestaat thans uit 43 leerkrachten, van wie driekwart volledig bevoegd is. Slechts zes hoofden De levendigheid, de dynamische groei van de school verhinderde niet dat er blijkbaar een bijzonder gezond klimaat heerst: in al deze honderd jaren heeft de school slechts zes di recteuren (thans rector) gehad, van wie de huidige, dr. J. W. Blom, nog slechts enkele jaren in functie is. Veranderingen Ook het type van de school en de behuizing hebben in de loop der ja ren sterke veranderingen ondergaan. Tot 1915 was de school gehuisvest in het huidige gebouw van Mathesis aan de Pieterskerkgracht. In dat jaar werd het huidige gebouw aan de Burggravenlaan betrokken. Twee Jaar lang heeft de school voorts een dependance van vijf lokalen gehad in de school Rynsburgersingel 22. Aen deze splitsing, die bijzonder on aangenaam was zowel voor leerlin gen als docenten, komt met ingang van het nieuwe schooljaar een einde Wanneer de thans in aanbouw zijnde Zoekt U een GERO-CASSETTE van f40.— of f400.—. v. d. WATER, Haarl-straat 207 heeft het. De Gero-specialist Dag voor reünisten De viering van het eeuwfeest kan in hoofdzaak gesplitst worden in twee delen: het feest voor de oud leerlingen en feest voor de leerlingen. Het feest voor de oud-leerlingen is geconcentreerd op één dag, 31 okto ber. Het begint 's morgens met een officiële herdenking in de Stadsge hoorzaal, waarna een koffietafel zal worden aangericht. In het begin van de middag een optocht met muziek door Leiden, gevolgd door een bezoek aan de school met lessen van oud docenten en gelegenheid tot bezoek aan enige tentoonstellingen. Hierna volgt een receptie in het gebouw van de school. Vervolgens is er een diner in de stadsgehoorzaal, 's Avonds wordt in de Schouwburg een opvoe ring gegeven van de musical „De Zwarte Tulp" onder regie van de oud-leerling B. Hageman Jr., sinds enige jaren voorzitter van „Litteris Sacrum". Ten slotte gaan de deel nemers weer terug naar de Stadsge hoorzaal waar het feest zal worden besloten met een groot bal. Het is nu reeds bekend dat er een zeer grote belangstelling bestaat voor de musi cal. Daarom wordt de medewerking van de reünisten ingeroepen in de vorm van vrijwillige musical-bezoek op vrijdagavond, terwijl Het jubilerende REMBRANDT-LYCEUM (Foto L.D./Holvaet) Gedenkboek De organisatoren van de feeste lijkheden hebben tevens besloten, een gedenkboek uit te geven, waar in ongeveer dertig oud-leerlingen van vele „Jaargangen" gevarieerde bijdragen zullen leveren, terwijl ook Ionen-model hield stand Geen nekkramp in Zelhem Naar aanleiding van de berichten over vier vermoedelijke gevallen van nekkramp in Zelhem (Gld.) deelt de iror geneeskundige hoofdinspectie van het prof Van Arkel bijna 30 Jaar gele- scaatstoezicht op de Volksgezondheid den uitsprak en waarin zekere mee, dat uit het nader mg es telde richtlijnen voor het onderzoek in de onderzoek is gebleken, dat het hier wel een vorm van meningitis be treft, maar niet de besmettelijke „nekkramp" (meningitis cerebrospi nalEr bestaat dus geen reden voor enige ongerustheid, aldus de ge neeskundige hoofdinspectie. De vier patiënten maken het bevredigend. Besmettelijke t.b.c. op „De Ruyter" Aan boord van H.M. kruiser ,,De Ruyter' op voorjaarsoefenreis in smaldeelverband, heeft zich deze week een geval van (besmettelijke) longtuberculose voorgedaan, terwijl het schip op de Noordzee voer. Een onmiddellijk ingesteld onderzoek naar gevallen van mogelijke besmet ting in de omgeving van de betrok kene is thans nog gaande. Er bestaat voorshands geen reden tot ongerust heid, zo meldt de Marine Voorlich tingsdienst. Universiteit verkieze brede wetenschappelijke studie boven gespecialiseerde vakopleiding Na een bijna dertigjarig professoraat heeft prof. dr. A. E. van Arkel gistermiddag afscheid genomen als gewoon Leids hoog leraar in de anorganische scheikunde. Zo groot was de belang stelling voor dit in het Fysiologisch Laboratorium gegeven af scheidscollege, dat naast de grote collegezaal een kleinere zaal ingeschakeld moest worden, waar men het college en de daarop volgende toespraken via een gesloten TV-circuit kon volgen. Dit was het laatste afscheidscollege van een reeks van vijf. die in negen dagen gegeven werden: prof. Minderaa, prof. de Grooth, prof. Van Hoik, prof. Schallenberg en prof. Van Arkel. Na het wetenschappelijk gedeelte van zijn afscheidscollege, gewijd aan de betekenis en de waarde van het ionenmodel, vroeg prof. Van Arkel aan dacht voor een nog steeds actueel algemeen universitair probleem: de con troverse tussen universitaire, breed-wetenschappeljjke vorming en gespe cialiseerde vakopleiding. Hjj pleitte er voor, laatstgenoemde opleiding door andere instellingen te laten verzorgen en de zuivere wetenschappelijke stu die en vorming tot wetenschappelijk onderzoeker aan de universiteit te stimuleren. Kossel berust de binding tussen ato men, die een verbinding vormen, op de electrostatische attractie die deze atomen op elkaar uitoefenen, nadat zij tijdens de reactie door overgang van electronen tot ionen geworden zijn. Naast dit model, dat aanvan kelijk zeer succesvol scheen te zijn. ontwikkelde zich een theoretisch be ter gefundeerd, maar veel moeilijker te h an toren model, dat gegrond Anorganische Chemie werden ge geven. De eigenschappen van chemische verbindingen zijn volkomen bepaald door de eigenschappen der atomen waaruit zij zijn opgebouwd. De taak der scheikunde is nu, uitgaande van algemeen geldende principes, die eigenschappen van de verbindingen, daaronder begrepen hun stabiliteit, to begrijpen. Gegeven twee elemen ten, gevraagd hoe zullen deze onder gegeven omstandigheden reageren, welke produkton zullen er gevormd worden en welke zijn de eigenschap pen van deze produkten? Nu zou het in principe mogelijk zijn door dü'ecte berekening deze vragen te beantwoorden, maar het blijkt dat deze berekeningen behalve voor de meest eenvoudige gevallen, tot onoverkomelijke moeilijkheden voeren. Men moet dus genoegen nemen met benaderingen: dat bete kent dus dat men voor het uiterst gecompliceerde proces der chemische binding een eenvoudig middel moet zoeken. Een dergelijk model was al enige jaren geleden voorgesteld: volgens de algemene opvatting in, voor de anorganische chemie het ionenmodel nog wel degelijk als een zeer bruik bare benadering van het probleem der chemische bmding beschouwd mag worden, en dat dit model inder daad op vaak verbluffend eenvoudi ge wijze de waargenomen verschijn selen kan verklaren. In de loop van het onderzoek bleek verder, hoe het oorspronkelijk model verfijnd kon worden door bepaalde trekken aan het covalente model ontleend, als correctie aan het ionenmodel toe te voegen, zonder dat dit laatste daar door zijn praktische handelbaarheid verloor. Juist in de allerlaatste tijd heeft daardoor 't verguisde ionenmo del weer in brede kring ingang ge vonden. vooral sinds de grenzen van de gebieden, waarin het als een rede lijke benadering beschouwd mag worden, scherper getrokken konden worden. Het resultaat van 't onder zoek in het Leidse Laboratorium kan kort worden samengevat als een eer herstel van het ionenmodel. Duidelijke keuze nodig Sprekende over algemene univer sitaire problemen bepleitte prof. Van Arkel een nadrukkelijker in stelling op het zuiver wetenschappe lijk onderzoek. Hij was er zich van bewust, dal het bedrijfsleven en de maatschappij hoog gespecialiseerde ook op universitair niveau gevormde arbeidskrachten nodig heeft, in op de inmiddels tot rijpheid geko- ding voor het bedrijf of de autonome quantummechanica. Zoals ge zegd, dit model is theoretisch beter gefundeerd, maar mist de eenvoud en de handelbaarheid van het ionen model, maar aangezien het in be paalde gebieden der anorganische chemie, en voor de gehele organi sche chemie, waar het ionenmodel faalt, een zeer goede beschrijving der verschijnselen bleek te geven, raakte het ionenmodel in onbruik werd als verouderd terzijde ge- bleek echter voor andere delen der scheikunde praktisch onbruikbaar, wegens de onoverkomelijke mathe matische moeilijkheden aan de toe passing verbonden, terwijl juist in deze gebieden het ionenmodel nog wel tot inzicht leidde. Nieuwe erkenning Het onderzoek in de afgelopen 30 jaren in Leiden verricht, heeft tot doel gehad aan te tonen dat tegen Week voor leerlingen Het feest voor de leerlingen be gint op zaterdag 24 oktober. Dan is er een bal in 't Antonius-clubhuis. In de daarop volgende week zijn er geen lessen, maai- wel een fietsen-rally, georganiseerd door de heer Stark. Ook komt er een sportdag, zo moge lijk buiten, met veler hulp georga niseerd onder leiding van de heer Lagerwey. Wanneer het weer tegen valt zullen er binnensportwedstrij- j den gehouden worden. Tevens zul- len de leerlingen en hun ouders op woensdag- en donderdagavond de ge- legenheid krijgen de musical bij te positie als wetenschappelijk centrum en vorming tot wetenschapsbeoefe ning, dan moet naar zijn mening beslist voor het laatste gekozen wor- De studie mag daarom ook niet te gespecialiseerd worden maar moet voor alle studierichtingen een brede basis hebben. Vooral moet ook wor den gewaakt tegen het reële gevaar, dat de wetenschappelijke onderzoe ker zijn werk in dienst van de oor logvoering stelt en daarmee naast andere duidelijke bezwaren veelal aan de openbaarheid moet onttrek- Waardering en dank Na het afscheidscollege werd prof. Van Arkel toegesproken door prof. dr. A. J. Staverman, die namens oud-leerlingen, leerlingen, collega's, kortom vrienden een door Peer van de Molengraft geschilderd portret van de scheidende hoogleraar aan bood. Prof. dr. P. Th. Oosterhoff. decaan van de faculteit, sprak namens rec tor en senaat woorden van grote waardering voor werk en persoon van prof. Van Arkel, die niet alleen voor wetenschap in engere zin maar tevens voor de Universiteit grote ver diensten heeft gehad. Hij memoreer de onder meer zijn organisatorische en representatieve werk als decaan, secretaris van de senaat en rector magnificus. De oorlogsjaren hebben bewezen, dat hy wist waar het onder dergelijke omstandigheden en op de door hem beklede plaats om gaat. De praeses van het chemische dis puut bood prof. Van Arkel. die door jaren heen sterk met het dispuut heeft meegeleefd, als blijk van er kentelijkheid het erelidmaatschap aan, waarna prof. Van Arkel met een enkele woord dankte voor de hem gebrachte hulde. Zeer velen drukten daarna de scheidende hoogleraar en diens echt genote de hand. Prof. dr. A. E. van Arkel laast het hem aangeboden schil derij. Links prof. dr. A. Sta verman. (Foto L.D./Holvaat) tot aan de zomervakantie, zodat die leerlingen hun diploma eerst zullen ontvangen op 11 juli, gelijk met de leerlingen van de dagschool. De leerlingen van de part-time cursussen ontvangen hun lessen ge deeltelijk overdag, dus in de tyd van de patroon. Des te meer respect moe ten wij hebben, aldus ir Ruempol, voor de cursisten, die vanavond hun diploma ontvangen en daarvoor hun eigen vrye tijd hebben gegeven. De eerste stap De leerlingen, die een A-diploma zullen ontvangen weten, dat dit slechts de eerste stap is op de weg naar het volledig vakmanschap. Spreker gaf de gediplomeerden in overweging om zich in september weer te laten inschrijven voor de B-cursus. Ook de bezitters van het B-diploma kunnen nog vele kanten "it. De avondschool biedt voldoende gelegenheid tot voortgezette studie: o.a. voor gezel timmeren, gezel met selen. gezel schilderen, gezel gas fitter. waterfitter en -loodgieter, het. diploma vestigingswet woning inrichting sterkstroommonteur VEV, tweede en eerste monteur in het automobielbedrijf, diverse lasdiplo- ma's uitgegeven door de Nederlandse Vereniging voor Lastechniek, terwijl er aan de school ook een machinis tenavondschool is. die opleidt voor het voorlopig diploma als scheeps- werktuigkunde. Voorzover nodig wees ir. Ruempol er nog eens op, dat het verwerven van meer kennis niet alleen nood zakelijk is omdat de meest ontwik kelde vakman nog steeds de beste kansen heeft, maar het geeft ook voldoening en een gepast gevoel van eigenwaarde. Spreker stelde de voortreffelijke samenwerking, met de diverse orga nisaties, die de opleiding in het be drijf verzorgen, zeer op prijs Een samenwerking welke thans van be lang is voor de cursisten Het per soneel van de school dankte ir Ruempol voor de geestdrift, waar-" mede les werd gegeven. Na een woord van gelukwens ging spreker over tot het uitreiken van de diploma's. Gediplomeerden Het 3-jarige diploma A werd deze avond uitgereikt aan timmeren)J L. Eradus, Leiden; M. J. de Jong Sassenheim; H. p. Roedoe, Leiden- F. de Ru, Leiden: J. Th. M. Guss»n. hoven, Leiden; T. Seller. Leiden: (metselen)A. P. Eradus. Leiden H P. Hoogervorst. Oegstgeest, SJ Pont! Noordwijk, S. K. de Graaf. Leiden- (metaalbewerken)R Bekema Lei den. E. v. Duyvenvoorde. Wassenaar T. Fielemon, Leiden, M. Jasper*?! Leiden, J. v. Lierop, Leiderdorp, j! Ligtvoet, Leiden. Th. P. J. Loos, Lei- den. F. Nekeman, Leiden, D v d Niet. Noordwijk, A. de Putter, Leiden! J. Th. Ven, Hazerswoude, M. A. v. d. Wilk, Leiden; (elektrotechniek): J* A M. v. d. Berg, Noordwijkerhout. j! w C. v. d. Berg, Noordwijkerhout, Beveren, Benthuizen, G Blok, Leiden. P. v. d. DeUl. Noordwijk Zee, J. L. Dopper, Leiden, D. de Jong, Leiden. F. L. Nisters, Alphen n d Rijn, C. G. Polanen, Leiden, H. F* Taffijn. Oegstgeest. D. J. v. d. Zwart! Leiden; (autoherstellen)W G Blom, Leiden. J. Bijl, Leiden, J. Eitens, Katwijk a. d. Rijn, A. Geer- lings, Oegstgeest. A. F, Hartman, Katwijk a. d. Rijn, E. Rietkerk, Lei den, L. C. Schaap. Katwijk aan Zee, G. v. d. Tang, Voorhout. F D v d. Valk, Oegstgeest; (meubeltekenen): J. A. Bouwman, Leiden, L. Guyt, Katwijk aan Zee, C. v. d. Pluym, Leiden, R. Wagner, Leiden: (schil deren): H. Bouwmeester. RJjpwete- ring, C. Haasnoot, Katwijk aan Zee, A v. d. Hoogt, Leiden, C. L. v Kem pen. Zoeterwoude, H. Leemans. Lei derdorp. H. N Volwater. Hoogmade. A. J. M. de Rooy, Zoeterwoude; (stofferen): H. v. Drunen. Lisse; W Rijsdam, Katwijk aan Zee. Th v! Tol. Abbenes, J. J. A. M. Zee. Leiden! (meubeltekenen): W. B. T Biegstra- ten. Leiden. J. A. v. Briemen, Lisser- broek, G. v. Ginhoven. Alphen a. d. Ryn, T. Goedman. Voorschoten, J Munders. Lisse. W. v. d. Zwart! Noordwijkerhout; (stofferen): W B. Angevaare. Voorhout, D Florijn, Leiden: (elektrotechniek): K. Chr. Boeff, Leiden, P. Botermane. ValkenJ burg (Z.-H.), W. H. Botermans, Val kenburg (Z.-H.), R. H. A v Dom melen. Rijnsburg. A Doornik, Lei den, J. Duyvenbode. Katwijk aan Zee. J. C. Hoogeveen. Hazerswoude, F, de Jong. Lelden. J. W. de Jong. Voor schoten, H. G. J. Kühn. Sassenheim, K. v. Leeuwen. Leiden. N. v. Rijn. Katwijk aan Zee. D. Schaap. Katwijk aan Zee. H. R. Sc hoeman, Leiden. M. Tol, Leiden. P. Rusche, Den Haag, R. J, S. v. Weesel, Leiden: (gaw. adsp. gezel)H. G. v. Duvn. Katwijk aan Zee. A Houwaart. Katwijk aan Zee. W. H. v. Velzen. Lisse, M v d Werff, Leiderdorp, M. Ruvtenbpek, Voorschoten. C. Schuitenmaker, Katwijk aan Zee. C. v d. Reyden. Leiden, H. v. d. Oever, Katwijk aan Zee.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1964 | | pagina 3