MAGGI
,De Kardinaal' ontleent
kracht aan het gegeven
Prof. Minderaa nam afscheid als
Leids hoogleraar-Neerlandicus
STROOI-AROMA
95 ct.
58 ct.
Katwijker in Leiden
met zilver
beloond
HERVORMD LEIDEN WIJZIGT
DE KERKELIJKE GRENZEN
Prolongaties
Films van deze
tveeh in Leiden
Plasticolor! Prima!
Ongericht 1 maart 1860
Vrijdag 22 mei 1964
Tweede blad no. 312S3
Herinneringen en het gedicht
Gistermiddag heeft prof. dr. P. Minderaa tijdens een afscheids
college in het Groot Auditorium van de Leidse Universiteit af
scheid genomen als hoogleraar in de Nederlandse taal- en letter
kunde. Prof. Minderaa heeft deze leerstoel sinds 1948 bezet, eerst
als buitengewoon hoogleraar en van september 1953 at als gewoon
hoogleraar.
Na het afscheidscollege werden door enkele sprekers gevoelens
van grote waardering voor zijn werk en persoon onder woorden
gebracht, waarbij hem dummies van enkele speciaal aan hem ge
wijde uitgaven wérden overhandigd.
Prof. Minderaa wijdde zijn afscheidscollege aan enkele herin
neringen en een persoonlijke visie op de taak van de hoogleraar
met zijn leeropdracht en aan een globale beschouwing over het
autonome gedicht, de dichter en de lezer van poëzie.
Deze drie sprekers brachten grote
waardering onder woorden voor de
persoonlijkheid en het wetenschap
pelijk werk van de scheidende hoog
leraar, die door zijn bezielende
arbeid en zijn didactische gaven
tallozen heeft ingeleid op een moei
lijk maar mooi terrein van cultuur
en wetenschap.
Prof. Stutterheim bood de schei
dende hoogleraar een .dummy" aan
van een uitgave, die mettertijd ver
spreid gepubliceerde opstellen van
prof. Minderaa zal bundelen. Dr.
Wage bood eveneens in prae-natale
staat een „Minderaa-nummer" aan
van de Nieuwe Taalgids, dat een
aantal artikelen van oud-leerlingen
van prof. Minderaa zal bevatten.
Na afloop van het college en ae
toespraken recipieerde prof. Min
deraa in de ontvangstzaal van de
Academie. Het afscheid werd bijge
woond door talloze collegae, leerlin
gen, oud-leerlingen en Neerlandici
uit het gehele land. Onder deze
aanwezigen bevond zich ook de
Belgische ambassadeur in ons land,
de heer Van Straaten Waillet.
Advertentie
in de
handige tafelstrooier
nu ook in voordelig
vulzakje slechts
Maggi Strooi-Aroma is een volkomen
plantaardig aroma in strooibare vorm
om spijzen te kruiden en de smaak te
verfijnen. Voor alle eiergerechten, to
maten, groenten, aardappelen, vlees, vis
enz. enz. Kruidt elk gerecht naar ieders
eigen smaak.
voor het vullen bodem van strooier verwij
deren.
Veertig jaar bij machinehandel
Wethouder S. Menken speldt
het ere-metaal op de revers van
de jubilaris.
(Foto LD/Holvast)
„Dilettant" met
klassieke basis
Prof. Minderaa ving zijn afsclieids.
tollege aan met een korte terugblik
tp zijn levensloop en zijn werk ie
Wden. Toen hij in 1911 student werd
ging zijn verlangen uit naar de studie
van de Nederlandse letterkunde.
Doordat hij aan de V.U. ging stude-
aar Nederlands toen nog niet
werd gedoceerd, werden het de
•klassieken. Hij was daar achteraf
dankbaar voor, omdat vertrouwdheid
met de klassieken een uitnemende
achtergrond vormt voor studie van
de modernen. Hij zou voor de neer
landici een op hun studie afgestemde
academische propedeuse in de klas
sieken wensen. Hij was 32 jaar leraar
in de klassieken, maar promoveerde
d. Woestijne en zag zijn jeugd-
terlangens vervuld toen hij te Leiden
Ide Nederlandse letterkunde kreeg te
doceren.
Daarom vervult hem een gevoel
van levensbevrediging, dat gepaard
gaat met een besef noodzakelijk te
kort te- zijn geschoten, omdat hij als
1SS dilettant moest beginnen, maar voor-
il omdat doceren van de geschiedenis
der letterkunde van de 12e eeuw tot
heden een te omvangrijke taak is
)0r één docent.
Prof. Minderaa bepleitte splitsing:
de letterkunde na 1880 zou behandeld
kunnen worden door een literator-
luteur.
Hjj was echter ook vervuld van
hoop. Door de aard en omvang van
lijn werk bleef aangevangen groter
16.1 ierk onvoltooid; hij hoopt in zijn
otium zich daaraan te wijden. Zijn
as de geschiedenis der letter
kunde; hij gaf aan de ..pet-ite
histoire" gaarne aandacht naast de
'TJ coryfeeën.
u Maar het belangrijkste achtte hij
to te leiden in het wonder van het
'«dicht. Daarom legde hij voor de
kandidaten de nadruk op toegewijde
inalyse Daarom koos hij voor zijn
alotcollege als onderwerp: het auto-
Dome gedicht, de dichter en de lezer.
Autonoom gedicht
De term „autonoom gedicht" wordt
b verschillende zin gebruikt, aldus
prof. Minderaa. In zijn inaugurele
rede wees hij in 1949 op de autoimme
scheppende ka-acht die het gedicht
tinnen het creatieve proces heeft:
te dichter dicht en laat zich ver
dichten. Het gedicht roept allerlei in
de dichter op, dat niet bewust in
tem leeft, terwijl hij de pen op
Papier zet, maar het behoudt de kleur
en de toon van de persoonlijkheid
van de dichter. Op deze beide zaken
*ees ook Van Êyck in zijn „Leven en
J in de poëzie". Van Eek schreef
dat de dichter na zijn dichten
Teemd, ja vijandig kan staan tegen-
ever elementen van zijn werk. Deze
autonomie is echter een andere dan
die aan de orde gesteld wordt door
tooderne verdedigers van een absolute
autonomie van het gedicht. Als voor
meld noemde spreker Van Ostayen,
die aan de dichter slechts de rol van
trenswachter geeft bij wat er zonder
Advertentie
Zoekt U moderne of klassieke
modellen
gouden verlovingsringen
Constant - Love - Anjer
JUWELIER v. d. WATER
Haarlemmerstraat 207,
heeft ze. Zeer grote keuze
Op het graveren kunt u wachten
en zonder prijsverhoging.
Levenslange service.
Pro/, dr. P. MINDERAA
inmenging van zijn wil en rede uit
het onderbewuste opwelt. Ook zo
heeft de dichter echter een rol van
actieve betekenis. Het klinkt daarom
als een boutade wanneer Van
Ostayen zegt, dat in het gedicht
geen „ik" van de dichter aanwezig is,
hoogstens de „ik" van het gedicht.
De theorie van het autonome ge
dicht heeft gevaarlijke consequenties
voor de wijze van interpreteren. Na
tuurlijk moet men bij interpreatie
beginnen met een zo volledig moge
lijke analyse van wat er staat.
Niet zonder
achtergrond
tatie buitentekstuele gegevens niet
kan missen. Ten dele kunnen die nog
tot het direct tekstonderzoek gere
kend worden, maar als men de vorm
gevingsprincipes in verschillende
perioden beschouwt, zoals de imitatie
en het petrarkisme in de 17e eeuw,
is het onmogelijk het werk zuiver te
waarderen zonder dat men op de
dichter teruggaat en nagaat in welke
tyd en stroming hij thuis hoort.
Bovendien zal men het gedicht niet
bevredigend kunnen verstaan als een
monade, maar pas als een schakel
in het voortgaand proces van een
dichterleven. Kort samengevat: het
gedicht kan niet als een geïsoleerd,
autonoom taaiobject worden door
grond, maar men dient het te be
schouwen in het raam van de litera
tuur- en dichtersgeschiedenis.
Prof. Minderaa, wees de theorie
van d'Oliveira af. als deze. na er-
kénd te hebben dat het gedicht een
schepper veronderstelt, beweert:
„maar anderzijds kan ik niet zien,
welke invloed deze schepper nog op
zijn gedicht kan uitoefenen, als ik
het in mijn hand heb. Het gedicht
eenmaal gemaakt reilt en zeilt
op eigen kracht verder. De keerzij'de
van deze opvatting is, dat er voor de
lezers niets anders opzit dan zonder
bijstand van hogere machten zin te
geven aan het gedicht!
Dat is symplistische mythologie.
Ook al resonneert het gedicht in
iedere nieuwe lezer op eigen wijze,
het is en blilft in de eerste plaats
gestalte-wording van het zieleleven
van de dicher. Niet „ik" heb het
een zin te geven, het hééft een zin;
hoogstens krijgt die zin een bijzon
dere waarde voor U of voor mij. Als
„ik" die zin zoek. onderzoek „ik"
natuurlijk met scherpe aandacht
wat er in en achter de woorden
staat, maar „ik" luister niet naar
willekeurige woorden, maar naar de
eigen stem van de dichter. En wat
het zwaarste weegt.
Men kan de noodzaak tot buiten
tekstuele gegevens ter verklaring in
afzonderlijke gevallen zo disputabel
achten als men wil. Maar waar
achtig communiceren met een ge
dicht is meer dan de nauwkeurigste
analyse en synthese der taalele
menten; het is de ontmoeting met
de mens en de dichter die spreekt.
Zonder die ontmoeting is de scherp
zinnigste nalayse stukwerk.
Veel hulde en
waardering
Na zijn afscheidscollege werd
prof. Minderaa. toegesproken door
prof. dr. C. F. P. Stutterheim, Leids
hoogleraar in de taalkunde, de
rector magnificus prof. dr. W. den
Boer, en de wetenschappelijk amb
tenaar van de Leidse litteraire
faculteit dr. A. G. Wage, die
namens leerlingen en oud-leerlin
gen spra'"
De heer J. de Jong te Katwijk aan
Zee werd gisteren verblijd met de
zilveren medaille, verbonden aan de
Orde van Oranje Nassau. Het ere
metaal werd hem door de Leidse
wethouder, de heer S. Menken, op
de revers gespeld. De Katwijker
kreeg deze Koninklijke onderschei
ding. omdat hij veertig jaar werk-
I zaam is bij de machinehandel Jean
Parmentier N.V. te Leiden. De uit-
relking had plaats in restaurant
Van der Heijden, waar behalve de
jubilaris en zijn gezin velen uit het
bedrijf bijeen waren gekomen.
Wethouder Menken herinnerde er
n een korte toespraak aan, dat de
j ubilerende boekhouder- correspon
dent in 1924 als jongste bediende bij
deze Leidse machinehandel is begon-
Uit de gegevens, waarover de
wethouder beschikte, bleek, dat de
heer De Jong liefde voor en plezier
in het werk heeft. De heer Menken
prees de jubilaris vooral om diens
buitengewone plichtsbetrachting en
grote nauwgezetheid. Hij twijfelde er
niet aan of de Koninklijke onder
scheiding is voor de heer De Jong
een prikkel om met nog
enthousiasme aan het werk te gaan.
Bovendien vormt zij een blijde her
innering aan een hoogtepunt in het
leven van deze trouwe Katwijker.
Hierna was er gelegenheid om de
jubilaris met zijn zilveren medaille
geluk te
Financiële toestand laat GEEN
uitbreiding predikantsplaatsen toe
Tijdens een vergadering van de Centrale Kerkeraad der Leidse
hervormde gemeente is met zeer grote meerderheid een voorstel
aangenomen om een wijziging te brengen in de grenzen der wijk-
gemeenten.
Van clrie naar
twee wijkgeineeiiten
De Centrale Kerkeraad heeft
zich bij dit besluit door de vol
gende overwegingen laten leiden:
1. De financiële toestand van de
gemeente staat niet toe het aan
tal van 9 predikanten te gaan
uitbreiden2. De stadsuitbreiding
in Leiden-Zuid-West is zo groot,
dat in de huidige Boshuizerwijk
zo spoedig mogelijk twee predi
kanten zullen dienen te werken.
Thans is deze wijkgemeente met
2450 pastorale eenheden reeds de
grootste van alle Leidse wijkgemeen-
ten. De uitbreiding is hier nog steeds
niet tot stilstand gekomen: bovendien
vragen de vele jonge gezinnen, die
zich hier. dikwijls va.n buiten de stad.
komen vestigen een zeer intensieve
bearbeiding.
3. Dit betekent, dat er voor de ver
dere Leidse gemeente 7 wijkpredi-
kantsplaatsen overblijven, die samen
een totaal van 14.480 pastorale
eenheden hebben te verzorgen. Dit
betekent een gemiddelde van 2070
pastorale eenheden per wijkgemeente.
4. De wijkgemeenten Morskwartier
I met 1830 pastorale eenheden. Pniël
I (2032), Levendaal <2450». Kcoiwijk
(1750i en Staalwijk <2230» vormen bij
i de bepaling van dit gemiddelde geen
probleem. Anders is het gesteld met.
Ide Rembrandtwijk '1050». de Molen -
I wijk en de Marewijk ieder met-1575
i pastorale eenheden,
j 5. Om tot een billijke verdeling van
de pastorale arbeid te komen, is het
noodzakelijk om de huidige 3 wijk
gemeente Molenwijk. Marewijk en
I Rembrandtwijk tot 2 wijkgemeenten
terug te brengen. De ontvolking van
de binnenstad maakt deze grenswijzi
ging mede noodzakelijk.
Op grond van bovenstaande over
wegingen besloot de C.K. de Marewijk
uit te breiden met dat gedeelte van
de Molenwijk, dat door de Station
straat. de Rijnsburgersingel en de
Maresingel wordt begrensd, en te ver
minderen met het gedeelte, dat be
grensd wordt door de Oude Heren
gracht, de Oude Rijn, de Pelikaan
straat., de Oostdwarsgracht en de
Huigstraat.
De Marewijk ontvangt daardoor
de Molenwijk plm. 600 pastorale
eenheden, verliest door de omgeving
begrensd door Herengracht en Oude
Rijn enz. 135 pastorale eenheden,
zodat het nieuwe totaal op 2040 een
heden komt.
Voortvloeiende uit het bovenstaan
de besloot de C.K. het overgebleven
deel van de Molenwijk (980) met het
geheel van de Rembrandtwijk samen
te voegen tot een gecombineerde
wijkgemeente, groot 2160 eenheden.
Dit door de C.K. genomen besluit is
inmiddels aan het breed moderamen
van de classlcale vergadering ter
goedkeuring voorgelegd.
CAMERA De Ameri
kaanse auteur Henry Morton
Robinson schreef ,De kardinaal'
Zijn boek kwam in 1950 uit,
kreeg goede kritieken en noteer
de weldra hoge verkoopcijfers.
Ook zijn lezerspubliek waar
deerde de indringende wijze,
waarop hij de „carrière" van een
rooms-katholieke priester be
schrijft. Hij vraagt daarbij voor
al aandacht voor botsingen, die
zich kunnen voordoen tussen de
menselijke gevoelens van de man
in soutane en de kerkelijke wet
ten, die hem in zijn priesterlijke
status heilig moeten zijn.
Het lag eigenlijk voor de hand, dat
zijn verhaal eens in filmvorm weer
gegeven zou worden. Dat het zolang
duurde voor het zover was, was te
wijten aan de houding van een ker
kelijke hoogwaardigheidsbekleder,
die bezwaar maakte tegen de verfil
ming van een verhaal, waarin de
R.K. Kerk zo'n grote rol speelt.
Vertelling
In maar liefst drie van de zes
Leidse bioscopen is de film van vo
rige week geprolongeerd.
In Trianon blijft Irma la Douce nog
zeker een week haar pikante avontu
ren in Parijs beleven.
In Luxor wordt het filmdebuut van
de Franse twistzanger Johnny Halli-
day nog een week verlengd (Johnny,
waar kom je vandaan?).
Jacques Tatd ('t Is feest vandaag).
Robinsons schepping filmische ge
stalte gegeven. Althans in filmische
beelden verteld, want de kracht van
zijn werk wordt geheel ontleend aan
het gegeven. Als een oude rot in het
filmvak en een doorkneed vakman
moet het hem niet bijster moeilijk
geweest zijn om het verhaal op ver
antwoorde wijze weer te geven. Maar
hij blijft een onbewogen toeschouwer
Slechts zelden is hij een bezield kun
stenaar. die vanuit een persoonlijke
visie het toch zo menselijke gegeven
een zuiver filmische ontroering durft
mee te geven.
Uitgesproken zwakke plekken toont
zijn film nergens. Daarvoor is zijn
routine en kennis van zaken te groot
maar gaarne hadden
deze technische volmaaktheid gege
ven voor een blijk van innerlijke be
wogenheid, waarop wij eigenlijk drie
uur lang vergeefs hebben zitten
wachten. Maar wij zeiden het reeds:
het verhaal is sterk, al geeft Premin-
ger het eens wat te uitvoerig weer.
En ook op acteurgebied valt er veel
te bewonderen. Dat vergoedt veel
voor de totaalindruk. Maar toch niet
alles.
iiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiliiliiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiillliiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiir,iiiiiinniiniiinininiiiiiiii[iiiiiinniii
AAK 'N ONTDEKKINGSRIT BIJ
Automobiel bedrij f
GEBR. HUISMAN
Levendaal 80,
Tel. 22962—34000.
LEIDEN.
De vrijwel onbekende acteur
Tom Tryon, speelt de titelrol in
„De kardinaalHier met Carol
Lynley als zijn zuster, die hij
niet kan helpen als zij in een ge
wetensconflict geraakt, waaraan
zij ten onder gaat.
„De goudrovers van
fort Benton
Liefde en geweld
REX Een rechtschapen sheriff
die een aantal boeven onschadelijk
maakt is het recept voor vele wild-
westfilnis. Ook voor „De goudrovers
van fort Benton". De sheriff in deze
film zou trouwen, maar het meisje
ziet op het laatste moment van een
huwelijk af. Een lichte, maar mooie
dame weet de sheriff in haar netten
te verstrikken en trouwt met hem. Hij
kent haar echter nog niet goed ge
noeg om van haar te houden. Geluk
kig maar. want anders zou deze film
niet gemaakt behoeven te worden.
Zij bewijst hem haar liefde door
hem te redden uit de handen van
twee moordlustige Indianenvrouwen
en verpleegt hem. wanneer hij in
een gevecht gewond is. Dit is echter
nog niet genoeg. Zij besluit hem te
verlaten, maar wordt geschaakt door
leden van een boevenbende. De mis
dadigers eisen een onbewaakt goud
transport als losprijs. De sheriff komt
dan tot de ontdekking, dat hij haar
liefheeft en bevrijdt haar met list en
geweld en ten koste van enkele le-
Deze film draait slechts tot en met
zondag. Van maandag tot en met
woensdag vertoont Rex „De worgers
van Bombay",
Tij ge
r van Malakka
Jagen en vangen
LIDO .De tijger van Malakka"
is een verdienstelijk gemaakte film
over een jacht die twee stoere man
nen en een sportieve vrouw in op
dracht van een Duitse dierentuin
maken op „de onweerstaanbare",
een kruising tussen een tijger en een
luipaard, die in het Malakkaanse
bergland huist De ene man is een
bekend vanger van groot wild, de
andere een niet minder bekend
jager op groot wild. Niet alleen zijn
de mannen wegens hun beroep
eikaars tegenpolen, hun rivaliteit
wordt versterkt door de aanwezigheid
van de vrouw. Zij is de geliefde van
de (oudere) jager, maar wordt lang
zamerhand verliefd op de vanger.
Vooral de jachttaferelen, liever
gezegd: vangtaferelen, zijn boeiend
en kleurrijk in beeld gebracht. Het
verhaaltje zelf wordt ook vlot ver
teld. De twee rivalen zijn Robert
Mitchum met zijn ladykillersblik en
de sympathieke Jack Hawkins, die
hier echter een onsympathieke rol
moet spelen. De omstreden vrouw
Is de pittige Elsa Martinelli.
Artv<
Rode Kruis gaat
collecteren
Van 25 tot en niet 30 mei: Huis-
aan-huis-collecte. „Iedereen van
huis tot huis geeft dan voor het Ro
de Kruis", want het Rode Kruis is er
voor iedereen.
Van 25 tot en met 30 mei: Wimpel-
verkoop: 'Het Nederlaudsche Roode
Kruis houdt bjjna 1000 hulpposten
langs de verkeerswegen in Neder
land in stand. Daarom voor de auto
mobilisten in de komende week:
„Steunen van dit werk is simpel,
iedere auto neemt een wimpel".
Woensdag 27 mei: Grote straatcol
lecte: Collectebussen zijn te verkrij
gen: dinsdagavond tussen 8.00 uur en
9.00 uur in het Jeugdhuis, Breestraat
19. en woensdag de gehele dag even
eens in het Jeugdhuis.
Steunt het Nederlandsche Roode
Kruis dat ook in vredestijd talrijke
taken op zich heeft genomen, onder
meer: directe hulp en steun met des.
kundige mensen en met materiaal bfj
grote rampen in binnen- en buiten
land, het in stand houden van bloed
transfusiediensten en thrombosedien-
sten en uitbreiding daarvan, boot
tochten met volledige verzorging voor
bedlegerige chronisch zieken en inva
liden. vakantieweken voor jongere In
validen en beademingspatiënten,
wellfarezorg voor langdurige bedlege-
rigen e.d.
