my de ruimte"
GROET IN KOKER
Katholieke jongeren:
verwarrend beeld
KAMSTEEG'S
Zeister Scholier Dick Gorter:
Verkeerscompetitie
voor scholieren uit
negen landen
-
IRRITATIE
„De Overval
nu voor
schooljeugd
DANSEN met
legitimatie
geen
succes
IN HILVERSUMSE EXPOHAL
Zaterdag 9 mei 1964
Als op ies^id de kreet „Geef hem de ruimte" van toepassing is dan is het zon
der twijfel op de Zeister Mulo-scholier DICK GORTER, de algemeen leider
van „Jeugdwerkgroep-Ruimtevaart", die onlangs in Utrecht werd opgericht.
Ofschoon nog maar kort van bestaan heeft de jeugdgroep al veel van zich doen
spreken. Dick Gorter is niet iemand, die geruisloos in de ruimte timmert.
De befaamde Amerikaanse astronaut Gordon Cooper heeft
hem. via collega Alan Shepardbericht, dat hij gaarne het be
schermheerschap van de JWR aanvaardt.
Het hoofd van het Russische Instituut voor Internationale Be
trekkingen. Sarkisow. heeft interesse getoond voor foto's, die
Gorter heeft gemaakt van Russische tv-uitzendingen over
ruimtevaartlanceringen e.d.
De veiligheidsdienst in Nederland heeft de Zeistenaar al laten
blijken, dat zij niet al te gelukkig is met enkele van zijn activi
teiten.
Tekst
RUUD PAAUW
Foto's
W. DIJKMAN
De „Irritatie van Soesterberg", zo
zou men de onenigheid (die op niet
meer dan een bagatel berustte) met
de veiligheidsdienst kunnen noe
men. Het begon allemaal op een
dag toen Dick, al draaiend aan de
knop van het tv-toestel, op een
Russische uitzending van een ruim
tevaartlancering stuitte. Hij besloot
er opnamen van te maken en
schreef direct daarna een brief aan
de Russische Afdeling voor Inter
nationale Betrekkingen. Het hoofd
van dat instituut, Sarkisow, zond
een epistel terug, „gemakshalve" in
de Russische taal gesteld. Dick kon
met de beste wil van de wereld niet
ontcijferen, wat de man hem wilde
laten weten. Russisch is met wis
kunde één van zijn zwakke plek
ken. Hij belde vliegveld Soesterberg
op, draaide zijn verhaaltje af en
vroeg of iemand de brief voor hem
zou kunnen vertalen.
Bommetje
„Het leek even of daar op de ba
sis een bommetje ontplofte", aldus
Dick. „De man. die mij te woord
stond, wist niet waar hij het moest
zoeken. Hij raakte volkomen in pa
niek. Hoe was het in hemelsnaam
mogelijk dat ik aan het adres van
die Russische expert was gekomen
en wat dat allemaal te betekenen
had met die foto's. Ik zei hem dat
dat echt geen heksentoer was. want
wie maar even op de hoogte is met
literatuur op dit gebied kan het je
vertellen".
„Nou, ze hadden daar wel
iemand, die de brief zou kunnen
vertalen, maar daar konden ze echt
niet aan beginnen. Dat was alle
maal veel te gevaarlijk. Toen werd
ik ontzettend nijdig. Ik zei: meneer,
als u mij niet wilt helpen dan zal
ik de brief wel naar de Russische
Ambassade in Den Haag zenden.
Dat heb ik dan ook gedaan. Maar
dat was nog niet het einde van het
verhaal. De volgende dag beide een
veiligheidsman mijn moeder en
vroeg of ik die brief werkelijk naar
de Russische Ambassade had ge
zonden. Toen ze „ja" zei, barstte die
man in een luide vloek los en hing
op. Later moest ik het in Soester
berg maar eens komen uitleggen.
Het was allemaal reuze opwindend.
Het leek er een beetje op of Rus-
lands bestaan van Soesterberg af
hing", voegt Dick er met een brede
grijns aan toe.
„Een paar dagen later kreeg ik
keurig netjes de vertaling van de
Russische Ambassade toegezonden.
Daar stond dan in dat Sarkisow
graag die foto's eens wilde zien. Ik
heb ze toen aan hem opgezonden".
Schrijver
De algemeen leider met jeugdruimtevaarthond Kazan.
Dick Gorter, zoon van een in Fin
land geboren vader en een in
Duitsland geboren moeder.
„Een zonderling allegaartje, maar
niet onaardig" noemt zijn broer en
mede JWR-lid Egbert het gezin
derhalve, heeft meer pijlen op de
boog dan het werk voor de Ruimte-
vaartgroep. Op zijn zestiende jaar
schreef hij een oorlogsroman, „De
Spookbommenwerper", die prompt
werd uitgegeven ook.
Dat kwam zo:
„Tot twee keer toe had ik ge
merkt. dat een Belgische uitgever
een soort nazi-lectuur in vertaling
uitgaf. Je kent dat wel: werkjes
met die typische „pro-Duitse" in
slag. Dat maakt me altijd ziedend.
Ik besloot die man eens te laten
weten hoe ik erover dacht. De
kerstvakantie besteedde ik aan het
schrijven van een stuk. waarin ik
de heldendaden van Engelse piloten
uit de doeken deed. Korte tijd la
ter kwam tot mijn verbazing het
bericht, dat men mijn manuscript
wilde uitgeven. Nou, dat vond ik
natuurlijk best. Maar wat betaalt
het slecht, hè. Ik heb er zegge en
schrijve 180 gulden mee verdiend.
Maar ja, ik zit nog op school en
dan moeten alle beetjes helpen.
Voorts houdt Dick zich bezig met
bet schrijven van science-f ction
verhalen. Ook daarvan heeft hij al
het een en ander kunnen publice
ren. „Vaak is het niet meer dan
heerlijke onzin. Zelf tracht ik,
ruimtevaartkundig gezien, de wer
kelijkheid zoveel mogelijk te bena
deren. Op het ogenblik ben ik weer
een boek aan het schrijven. Ook
I Y,/W& WflW
science-fiction. Het gaat over een
expeditie, die op Venus verzeild
raakt en daar ontdekt, wat er met
Atlantis en zijn bewoners is ge
beurd".
TV-ui tzend i ngen
Het maken van foto's van tv-uit-
zendingen over ruimtevaart bracht
Dick op het idee een „jeugdgroep-
Ruimtevaart" op te richten. Het
plan werd uitgewerkt in samenwer
king met ds „Vereniging van Jonge
Sterrekundige Amateurs" en de
„Stichting Lucht- en Ruimtevaart
Vereniging". Dick schreef eind
maart een introductievergadering
uit, die gezien het wat aparte ka-
CA
umt*
m 8 w
Mr. Dick Gorter
Leader Youthworkgroup - spacetravel
91, Gerolaan
Zeist,
The Netherlands
Dear Mr. Gorter:
Thank you for your letter of January 31 to Astronaut
L. Gordon Cooper, Jr., requesting permission to use his
name at the top of all your publications as the patron
of the Youthworkgroup - Spacetravel.
Astronaut Cooper appreciates yoür thoughtfulrtess, and is
happy to grant the permission you requested. All of us
in the astronaut group join with him in extending our
best wishes to you and the members of the Youthworkgroup
for every success in the pursuit of your space interests.
Anne Frank
fotowedstrijd
De organisatoren van het
20ste internationale jeugd,
congres, dat van 8 tot 15
augustus in het Anne
Frankhuis in Amsterdam
wordt gehouden, hebben
in samenwerking met het
49ste Universala Kongre-
so de Esperanto een foto
wedstrijd uitgeschreven.
Onderwerp hiervan is een
zin uit het dagboek van
Anne Frank: „Zou het ko
men omdat ik zo lang
mijn neus niet in de bui
tenlucht kon steken, dat
ik zo dol ben geworden op
alles wat natuur is?"
Aan de wedstrijd zijn een
aantal geldprijzen en me
dailles verbonden.
Sincerely,
rn»\
Alan B. Shepard, Jr.
Chief, Astronaut Office
De brief, waarin Alan Shepard Dick Gorter bericht, dat Gordon Cooper het beschermheerschap
over de jeugdwerkgroep heeft aanvaard.
„Een visser, die niet kan lezen,
kwam mij de brief in het koker
tje brengen van Janny van Mee-
teren in Breukelen". Dit schrijft
de Nederlandse Maria Heemsker
uit Penisch in Portugal aan 't Ne-
derlandsche Jeugd Roode Kruis.
Het Nederlandse meisje, dat „uit
zee" een verre groet van haar ge
boorteland ontving woont in Por
tugal om Portugees te studeren.
Deze reactie is één van de vele hon
derden, die het Nederlandsche
Jeugd Roode Kruis in de afgelo
pen weken heeft ontvangen, naar
aanleiding van zijn vriend-
schapsa^ie ..kinderhanden sme
den vriendschapsbanden". De ac
tie wordt gevoerd door middel
van plastic kokertjes met brieven
van Nederlandse kinderen. De
kokertjes worden door tankers,
over alle werelddelen verspreid,
in zee geworpen.
Na de eerste verspreiding zijn al
briefkaarten binnengekomen uit
Algerije, Marokko. Portugal, Span
je, Frankrijk, Engeland, Dene
marken en Zweden. Onlangs heeft
een KLM-toestel een zending ko
kertjes meegenomen naar Singa
pore, waar zij in een tanker zijn
overgeladen en daarna in zee ge
gooid. Binnenkort kunnen dus
ook uit de tropische gebieden be
richten voor de Nederlandse jeugd
binnenkomen.
De actie gaat onverminderd voort.
Wie hieraan nog niet heeft mee
gedaan, kan een briefkaart., met
één gulden extra aan postzegels,
aan het Roode Kruis (Postbus 900.
Den Haag) sturen. Men ontvangt
dan een kokertje met. daarin een
brief voorzien van een tekst in
het Nederlands, Engels, Frans en
Spaans.
rakter van de vereniging („Het is
tenslotte geen voetbalclub") een
succes mocht worden genoemd
Ruim 60 jongens werden lid (maar
tussen haakjes: ook meisjes zijn
welkom», een aantal, dat inmiddels
tot 107 is opgelopen.
Overigens bewaart Dick aan de
openingsbijeenkomst toch een on
prettige herinnering. „Ik had er een
zaal voer gehuurd en die kostte me
90 gulden. Met enige moeite
schraapte ik dat geld bij elkaar.
Maar kort daarna kreeg ik bericht,
dat ik ook nog vermakelijkheids
belasting moet betalen. Dat begrijp
ik nou gewoon niet. Nou hang je
eens niet om een patateskraam en
dan zitten ze je achter je broek".
Tja, „vermakelijk" is hier wel een
weinig toepaselijk woord
Afdelingen
Het werk van de ruimtevaart-
groep is in drie afdelingen onderge
bracht:
Afdeling Satelliet-waarneming
o.l.v. Frank Israël, Dunants-
straat 3 in Assen. Zij heeft me
dewerking gekregen van de
sterrewachten in Utrecht en
Kessel (België). Enige particu
lieren hebben telescopen ter be
schikking gesteld.
O Het Ruimtevaart Documentatie
Centrum met als leider Dick van
Stuijvenberg. Marten van Ros-
sumsingel 47. Zaltbommel. Deze
afdeling zorgt er voor. dat de
JWR-leden hun documentatie
kunnen uitbreiden, terwijl hier
ook alle gegevens over projecten
kunnen worden aangevraagd.
Het Documentatie Centrum
krijgt zijn gegevens voor een
groot deel van de beroemde
Amerikaanse National Aeronau
tics and Space Administration
(N.A.S.A.) en van verschillende
lanceerbases.
Afdeling Reportage en Fotogra
fie met aan het hoofd Dick Gor
ter. Gerolaan 91, Zeist. De leden
hiervan nemen foto's van het
televisiescherm en ruilen deze
onderling om zodoende hun ver
zameling uit te breiden. Met
bandrecorders worden reportages
van ruimtevluchten samenge
steld.
Raketten
De nationale federatieve raad
van het „Voormalig Verzet Neder
land" zal de film „De Overval"
voor leerlingen van het mulo en
het VHMO gaan vertonen.
De film werd door Rudy Meyer
vervaardigd naar een manuscrip
van dr. L. de Jong. De geslaagd'
overval tijdens de bezetting op de
strafgevangenis in Leeuwarden
wordt in beeld gebracht in de film
die zowel in Nederland als in het
buitenland veel waardering oogstte
Het is niet de bedoeling de film
te laten zien om aan te tonen
waartoe het verzet nu wel in staat
is geweest, maar de jeugd in het
bijzonder wil men er van doordrin
gen wat vrijheid en democratie be
tekent Aan het begin van de film
is in verband hiermee een korte
toelichting opgenomen.
De landelijke actie begon 27
april in Den Haag. Daar worden
dertig voorstellingen gegeven in
verscheidene theaters. Men hoopt
hiermee alleen in Den Haag al
45.000 leerlingen te bereiken. Een
groot aantal gemeentebesturen
heeft zich bereid verklaard mede
werking te verlenen door middel
van een subsidie, waardoor de toe
gangsprijs per leerling tot ongeveer
twee kwartjes kan worden beperkt.
Cleidsch dagblad
Veranderde instelling of niet j
t
Uit de antwoorden, die de cen
trale jongerengroep van de KVP
van 458 katholieke jongeren uit
het hele land heeft ontvangen op
een vraagstelling over de geboorte
regeling, zyn grote tegenstellingen
en verwarring naar voren gekomen
Veel jongeren waren aarzelend
in hun antwoorden. Vele jongeren
groepen juichen het zwijgen var.
de Kerk toe, omdat dit zou wijzen
op een veranderde instelling ten
opzichte van het eigen geweten
Anderen zien in dit zwijgen even
wel een handhaven van het tradi
tionele kerkelijke standpunt. Maar
velen vroegen zich ook af wat dit
standpunt eigenlijk is.
Het stichten van voorlichtings
bureaus werd gewenst geacht, maar
steun aan de Ned. Ver. van Sexuele
Hervorming werd afgewezen. Voor
lichting geven voor radio en tv.
werd ook gewenst geoordeeld, maar
sommige jongeren merkten op, dat
de geestelijkheid het optreden van
dr. C. J. Trimbos vaak met. grote
zorg beziet.
Dankbaarheid was er ten opzich
te van de tv-toespraak van mgr.
Bekkers, maar sommige jongeren
vroegen zich af wat hij nu eigen
lijk bedoelt. Eerbied wordt ge
vraagd voor het grote gerin, maar
daarentegen werd ook opgemerkt
dat iedereen meebetaalt aan dit
grote gezin en dat in een groot
gezin de kinderen niet de kansen
voor studie en ontwikkeling heb
ben als in een klein gezin.
Het eigen geweten gaat de richt
snoer worden, zo werd geoordeeld, f
maar men meent dat de weg dan
open ligt voor willekeur. De moei-
lykheden zouden dan wel eens het
grootst kunnen worden in de ont
wikkelingslanden, zo meenden de
jongerengroepen. Dit zou een re
den kunnen zijn om maar geen
katholieke politicus naar een VN-
post in die gebieden te sturen, want
de spanningen tussen kerk, gewe
ren en plicht worden te groot.
Het in het Noordlimburgse
plaatsje Helden gehouden eerste
officiële jeugdbal is een groot fias
co geworden. Teneinde iets voor de
jeugd te doen, had men van ge
meentezijde het organiseren van
jeugdbals gestimuleerd. Dit als
compensatie voor het weren van de
jeugd uit de danszalen. De legiti
matiebewijzen, welke de burge
meester van Helden verleden
maand invoerde, bleven echter ook
voor de jeugd van kracht bjj deze
jeugdbals.
Een korte tjjd heeft ook nog de
„Raket-Afdeling" bestaan, maar die
heeft men tenslotte laten vervallen.
„Kijk, heb je eenmaal zo'n raket In
elkaar gezet, met wat voor midde
len dan ook, dan bekruipt je toch
de lust zo'n ding de lucht in te stu
ren. Dat kan natuurlijk niet. Die
verantwoording durven wij niet
aan. Daarom hebben we de Raket
afdeling maar geschrapt", zegt lei
der Gorter.
De Zeistenaar heeft ook feci be
langstelling voor ruim te vaart-ge
neeskunde. Over de bijzonderheden
van dat onderwerp heeft hij al een
plezierig contact met prof. Lands
berg uit Soesterberg (een keel-
neus- en oorspecialist).
Om het onderlinge contact tussen
de leden te bevorderen houdt de
JWR lezingen, discussies, vergade
ringen. De contributiebedraagt
slechts één gulden per Jaar be
paald géén astronomisch bedrag
maar men dient wel lid te zijn van
de Vereniging van Jonge Sterre
kundige Amateurs of van de Sticht-
se Lucht- en Ruimtevaart Vereni
ging. daar in de organen van deze
verenigingen de mededelingen van
de JWR worden gedaan.
Het is voor adspirant-leden niet
noodzakelijk kennis van ruimte
vaart e.d. te hebben, maar men
moet er op zijn minst wel enthou
siast voor zijn.
Samenvattend kan het werk van
de JWR als volgt worden omschre
ven: het bestuderen van alle facet
ten van de ruimtevaart, het inzicht
verschaffen hierin, het vergroten
van de feitenkennis en het trachten
enig wetenschappelijk werk op dit
gebied te verrichten.
UtcAC
SNELLE^SERVICE
AUTOMOBIELBEDRIJF N.V.
Scholieren uit negen Westeurope-
se landen nemen op 22 mei deel
.v...aan de „Coupe Scolaire Interna
tionale 1964". Deze internationale
schoolverkeerscompetitie wordt
door het Verbond voor Veilig Ver
keer georganiseerd. Het evenement
wordt gehouden In de Expohal in
Hilversum.
De ministers van Verkeer van de
landen, die zyn aangesloten bij de
Europese conferentie van Verkeers
ministers (CEMTi, zijn uitgeno
digd de competitie bij te wonen.
Uit elk van de negen landen
komt een afvaardiging van vier
kinderen tussen tien en vijftien
jaar. vergezeld van een begeleider
en één of meer geüniformeerde po
litiefunctionarissen. De deelne
mende landen zijn België, De
nemarken. de Duitse Bondsrepu
bliek, Frankrijk, Italië, Luxem
burg. Nederland, Oostenrijk en
Zwitserland.
De verkeerscompetitie omvat
twee theoretische en twee prakti
sche proeven. Het eerste deel van
het programma bestaat uit een on
derzoek naar de kennis van de ver
keersborden. gevolgd door een proef
in de kennis van verkeerssituaties.
De praktische proeven zijn verdeeld
in een behandigheidsproef op de
fiets en een rit per fiets of in een
trapauto in een verkeerspark.
De deelnemende ploegen komen
op donderdag 21 mei in ons land
aan. Twee dagen later zullen zij,
na een gemeenschappelijke excur
sie naar Den Haag en Scht-menin
gen, Nederland weer verlaten.
DICK GORTER
