De kraaien vormen een
intelligente familie
KQLENPLOEG
TWEE METHODEN
Kom er
ACHT-er
PRIJSPROBLEEM
Blikken worm" op de Autobahn
m m m m s
KIJKJES IN DE NATUUR
Jonge kauw grootbrengen is een karwei
Onze bridgernbriek
door Sjouke van der Zee
Onze damruhriek
\mm m i
EENi
Kom er ACHT-er
Zaterdag 9 mei 1964
Pagina 4
Uit een brief van maart j.laan het vogelvoerplankje hang ik
altyd een snoer pinda's. Een keer zag ik, dat een kauw net als een putter
met de snavel het touwtje optrok, zyn poot er op zette, tot hy de pinda's
op het plankje had gehaald. Toen was het gauw gebeurd". Dit was alle
maal naar aanleiding van hetgeen ik had geschreven over een Vlaamse
gaai, die bij ons de pinda's van het snoer wist te bemachtigen. En nu ik
het toch over kauw en gaai heb, kan ik de hele familie er wel bU betrek
ken, want ook de bonte en de zwarte kraai, de roek, de ekster, ze hebben
alle het gewiekste, ondernemende, het onderzoekende en ongedurige, wat
toch wel wUst op een behoorlijke graad van intelligentie, al mogen we hier
niet overdrijven.
Het lijkt er vaak op, of deze vo
gels (de kraaienfamilie dus) met
een zeker overleg te werk gaan.
Ja ik heb meer dan eens opge
merkt, dat ze een toevallige ont
dekking bij een volgende gelegen
heid als 't ware bewust weten te
gebruiken, als dat in hun kraam te
pas komt.
Wie wel eens met het karwei
belast is geweest, een jonge toren
kraai te moeten grootbrengen, weet
misschien wel, wat ik bedoel.
De manier, waarop zo'n vogel
het stukmaken van een pinda ge
daan krijgt om er de nootjes uit
te kunnen halen, is zeker wel een
bewijs voor de stelling, dat kraaien
wat intelligentie betreft, hoog
staan genoteerd". Eerst schuttert
het dier met de hem onbekende
vrucht wat rond, hij verliest hem
een paar keer bijna, want de snelle
snavel is altijd nog net iets vlugger
dan het wegrollende ding. Maar je
kunt er op wachten, zo gauw heeft
hy het kunstje door van het bre
ken van de dop met de sterke bek.
Mocht de noot by toeval in een
spleet van een tak raken, waardoor
hij klem komt te zitten en dit toe
val herhaalt zich een paar keer,
dan tien tegen één, dat de vogel
het „foefje" overneemt en in 't
vervolg zün nootjes op die manier
soldaat maakt. Ik heb tenminste
een Vlaamse gaai gehad, die let
terlek alles, wat hu aan eetbaars
te pakken kreeg, in de klem zette.
Stropers
Die levendigheid en die zucht om
alles wat maar los en vast zit, met
de sterke snavel te onderzoeken,
gevoegd by de aard van het voed
sel, maakt de kraaien en hun ver
wanten in bos en veld. maar ook in
onze tuinen tot ongelofalijke stro
pers.
Dit woord deugt natuuriyk niet,
want de dieren doen eenvoudig,
waarvoor ze zyn geschapen, maar
een rondhippende ekster in een
weiland, een torenkraai, die de
boomkruinen inspecteert en een
gaai, die geluidloos door de strui
ken glipt, ze maken altyd de in
druk niet veel goeds in hun schild
te voeren. Wie wel eens gezien
Bridge vraag dezer week:
Zuid gever, niemand kwets
baar, parenwedstrijd. Zuid
heeft:
SAH4S H 9 7 4 RH 10 3
KA 10 8.
Biedverloop: zuid een klaver
OW passen noord twee
harten zuid twee schoppen
noord drie Sansatout
wat moet zuid doen?? Ant
woord elders on deze pagina.
Als oefening voor de wedstryden,
die in New York gehouden worden,
heeft het Nederlandse team (Boen
der-Helleman, C. Kaiser-Kokkes
met L. Oudshoorn-Ryke) enkele
wedstryden gespeeld. Op een week
einde in april vond te Rheden een
wedstryd plaats, waarin de genoem
de spelers wonnen van een Neder
lands jeugdteam en van een Gelder
se combinatie. De jeugdspelers won
nen op hun beurt weer van Gelder
land.
Een spel, dat in biedtechnisch op
zicht byzonder leerzaam was, werd
tussen het Nat. team en het Jeugd
team gespeeld en gedemonstreerd
op het bridgerama demonstratie -
tableau)
S3
H H 10
RAB732
K A 8 6 5 3
S 10 6 2
H A 8 6 5 4
RH 108 4
KB
S AHB87
H 9 2
R V 9 6
KH92
N
W O
z
S V954
H V B 7 3
R 5
K V 10 7 4
Oost gever, OW kwetsbaar. Aan
beide tafels opende oost met een
schoppen zuid paste wat moet
west bieden? Boender (west) achtte
het spel terecht te slecht voor het
positieve antwoord van twee harten,
maar daar in het door OW ge
speelde biedsysteem (Romeins) de
opening in een hoge kleur op een
matige vierkaart kan geschieden,
bleef hem (west) niet anders over
dan één Sansatout. Noord volgde
hierna met twee ruiten oost en
zuid pasten west doubleerde. Dit
stelde noord in de gelegenheid drie
klaver te bieden, wat ongedoubleerd
het eindcontract en juist gemaakt
werd. De toeschouwers vonden wests
doublet twijfelachtig en meenden
dat west beter door te passen vaste
winst had kunnen nemen. Derge
lijke meningen zyn altyd eenvoudig
als men tevoren alle spellen ziet.
Nemen wij bijv. eens aan, dat oosts
ruiten negen omgewisseld was met
zuids klaver tien (oost heeft dan
KH 1092), dan zou noord het drie
klaverbod niet hebben overleefd en
was wests doublet van lovende kri
tiek voorzien.
Twee harten
De westspeler van het jeugdteam
(na: oost een schoppen - zuid pas),
bood twee harten; de algemene
kracht van het westspel is te schraal
voor dat bod en dit strafte zich
later. Noord bood hierna twee
Antwoord op bridgerraag
lezer week: Zuids tweeschop
pen bod was in de gegeven si
tuatie wellicht niet het beste.
Het is nauwehjks nog aan
nemelijk, dat het spel in
schoppen moet worden ge
speeld, zodat twee Sansatout
beter was geweest. Het had
ook dii-ect verteld, dat zuid
geen grote hartensteun had
en hy had veilig later (en
to nodig) een „voorkeur" in
harten kunnen geven. Hoewel
zuid een minimum in pun
ten heeft, bezit h" een fraai
spel in hoge controles. Zuid
beste bod is vier ruiten
het laat alle mogelijkheden
open en de beslissing tot ver
der gaan aan noord. Zou
noord nu vier harten of vier
3ans bieden, dan moet zuid
ermee ODhouden: vier Sans
Is -Vn situatie zeer duide-
liik een verzoek ot« «'®r Sans
te spelen. Noord had S B 6
HAH863 RAVB6 K H 5.
Zowel zes harten als zes Sans
waren gemakkeiyk te winnen
geweest.
onderscheiden. Dat agrarische werk
wordt meestal zwygend verricht,
maar als ze op hun basis zyn
teruggekeerd, maken ze weer deel
uit van een groepsverband en dan
zyn ze verre van zwygzaam.
heeft hoe een echtpaar gaai in een
kwartier tyds achtereenvolgens een
heel vliegevangerbroed. dat aan 't
uitvliegen was, eventjes uit de
lucht plukte, die weet wat ik be
doel.
Dus de dood van de kraaien, de
gaaien, de eksters? Nee, nee, be
slist niet, want dan komen we toch
weer in het schuitje van de ver
delgers van roofvogels en uilen en
daar moeten we nu juist niet zyn.
De moeiiykheid is alleen: hoe hou
den we deze dieren binnen de per
ken? Een moeiiyk probleem, dat
door de enkeling nooit kan worden
opgelost, maar dat in samenwer
king van verschillende groepen
mensen, die erby zyn betrokken,
moet worden beoordeeld, waarby
niet het gevoel de richtiynen zal
mogen aangeven, maar de nuchte
re betrouwbare conclusie van
streng wetenschappehjk onderzoek.
Daar is men trouwens reeds lang
mee bezig.
's Morgens vroeg hebben ze hun
vaste plaatsjes al ingenomen op de
televisie-antennes, op een dakvorst,
in het topje van een boomkruin
en van daar uit maken ze hun
voorjaarsvliegspelen die behoren
by het ceremonieel van de paring
en de broedtyd. Kauwen zyn van
huis uit holenbroeders, vandaar dat
kerktorens, holle bomen, schoor
stenen en in Zuid-Limburg de mer
gelgrotten geliefde nestelplaatsen
zyn. Men heeft zelfs in een oud
konynenhol wel kauwtjes aange
troffen.
Nu geeft het moderne bosbeheer
deze vogels steeds minder gelegen
heid tot nestbouw, omdat de hout-
pi'oduktie nu eenmaal met oude
holle of zieke bomen niet gediend
is. Dus moeten de spechten en de
spreeuwen vaak het veld ruimen,
als de sterke en brutale toren
kraaien een onderkomen zoeken en
dat is, wat betreft de nuttige spech
ten, toch weer te betreuren. In de
bebouwde kom nemen de zwartrok
ken de schoorstenen vaak voor lief
maar dat geeft ook alweer bezwa
ren, omdat ze al nestelende de
rookkanalen verstoppen. Daarom
ziet u wel eens schoorstenen die
met gaas zyn afgesloten.
Nuttig
Om op onze kauw (zie tekening)
terug te komen, het gaat niet aan,
dit dier te verdelgen alleen omdat
hy onze tuinnesten plundert. Want
dat doet hy, er is geen legsel, geen
broed, dat aan zyn scherpe blik
ontgaat. Maar we moeten hem ook
zien by zyn nuttige arbeid op een
omgeploegde akker, waar hy insek-
telarven uit de aarde haalt, o.a. de
schadeiyke erigerlingen van de
meikever, de ritnaalden van de
kniptor, de emelten van de lang
pootmug en dan de verschillende
aardrupsen. Op een weiland zijn de
slakken, de sprinkhanen van zyn
gading en verder alles, wat van rot
tende stof ligt te geuren, want als
alle kraaien, is de kauw een oprui
mer van afval.
Karwei
Want, hoewel de holenbroeders
in 't algemeen weinig werk maken
van de nestbouw, de torenkraai
sleept allerlei materiaal aan. zoals
takjes. lappen, haren, veren en
stro. Jonge kauwen zijn alleraar
digste dieren, ik kan dan ook zo
goed begrüpen, dat geen dieren
vriend aan de verleiding ontkomt,
zo'n jong diertje te gaan groot
brengen, als dat nodig mocht bly-
ken. Het is echter een misvatting,
te menen, dat het een gemakkeiyk
karweitje is, dat iedereen maar
even kan opknappen. En het is
helemaal verkeerd, als kinde
ren met een jonge kraai aan 't
exerceren gaan, omdat ze geen no
tie hebben van wat zo'n peuter no
dig heeft.
Je bent maar niet klaar met
brood. De behuizing is allereerst al
een kistje en een bakje geweekt
van belang, maar ook de juiste sa
menstelling van het voedsel en de
variatie hierin naarmate het dier
groeit; voorts 't toedienen van wa
ter, omdat de ouderkraaien niet uit
hun krop voeren «die ze niet heb
ben!) maar uit hun keelzak, waar
het voedsel sterk met vocht wordt
vermengd. Kinderen sjouwen altyd
met een vogel, wat voor zo'n dier
volkomen tegennatuuriyk is. maar
het ergste is, dat al gauw ,.de aar
digheid eraf" is, omdat ander
speelgoed hun aandacht vraagt.
Daar zyn het kinderen voor.
Dan wordt de vogel vergeten, of
hy ontsnapt, gaat in de buurt
rondzwerven en loopt een van de
vele kwade kansen, die op het on
ervaren en niet meer schuwe dier
liggen te wachten. Hy vliegt in
een pot met verf, hy wordt opge
jaagd en breekt een poot en vult
u zelf maar aan. En hoe slecht
komt zo'n jonge vogel door zijn rui
heen by gebrek aan onmisbare
voedingsstoffen, by gebrek aan da-
gelyks badwater
Plicht
Een kind echter, dat onder lei
ding van een volwassene, die op dit
moeiiyke terrein ervaring heeft
een jonge kauw mag grootbrengen,
krijgt de gelegenheid heel wat prak
tische kennis op te doen, die het
het later meermalen te stade zal
komen. Kennis van zaken, maar
vooral ook gevoel voor verantwoor
delijkheid! Waarby ik er de na
druk op wil leggen, dat dit groot
brengen een plicht moet zijn, door
de omstandigheden opgelegd, en
nooit een gevolg van het verfoeilü-
ke uithalen van een nest.
Op hun mooist
Nu in april zyn de torenkraaien
op hun mooist. Met een prachtige
staalblauwe glans op de onberispe-
lyk gevouwen vlerken, met licht-
gryze nek- en wangveren, benen
ze over de aardkluiten, meestal in
groepjes van 10 k 20, waarin ech
ter altyd duidelyk de paren zyn te
Sansatout een conventioneel
vraagbod naar de beste lage kleur
van de partner.
Het noordspel is zeker sterk ge
noeg om dit bod te doen; sommigen
doen het ook met veel zwakkere
spellen, welke techniek in de prak
tijk meestal slechts in het voordeel
van de tegenstander uitvalt. Oost
paste zuid bood drie klaver
waarna west drie schoppen zei.
N<x>rd paste en oost kon niet aan
nemen dat het westspel er zo ar
moedig zou uitzien en verhoogde
dan <x>k tot vier schoppen. Zuid
paste m i. had hij wel kunnen
doubleren. Hoewel oost een kansloos
contract speelde, liep het nog met
een sisser af: één down.
Volgens een natuurlyke biedmetho-
de (byv. Acol) is wests beste bod
over één schoppen van oost: twee
schoppen. Dit zwakke bod houdt
OW binnen de reële mogeiykhe-
den. Noord kan hierna wel twee SA
bieden oost past zuid drie
klaver waarna west meteen bod
van drie harten alsnog en zonder
gevaar voor een te hoog contract,
de hartenvyfkaart kan introduce
ren. Oost zal terugkeren tot drie
schoppen en alles wat de tegen-
party nu nog hoger biedt is by
goed tegenspel tot downgaan ge
doemd.
„Blikken worm" hebben de auto
mobilisten dit vreemde bouwsel ge
noemd, dat door zijn zigzagvorm in
derdaad lykt op een voortkruipen-
de worm. Deze metalen constructie
staat by wyze van proef op de mid
denberm van een Westduits Auto-
bahntraject in de buurt van de stad
Hagen. Zy dient om automobilisten
te beschermen tegen het schijnwer-
perlicht van tegemoetkomende voer
tuigen. In tegenstelling tot de tot
nu toe voor dit doel gebruikte be
planting, die op deze plaats door de
sterke wind steeds omwaaide, is,
naar men zegt, deze nieuwe con
structie uitstekend bestand tegen
sterke zijwind, daar zij nauwelijks
aangrijpingsvlakken biedt en boven
dien aanzienlijk steviger is uitge
voerd. De automobilist heeft by
deze methode van afbakening een
nog betere bescherming tegen het
verblindende licht van tegenliggers
zonder dat hem het uitzicht naar
de andere zyde geheel ontnomen
wordt. Men zal het systeem echter
niet over grote afstanden toepassen,
daar de vooi-tdurende aanblik van
de nu niet bepaalde mooie blikken
worm menige automobilist zenuw
achtig zou maken.
Kunt U de acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt U elders in dit By voegsel.
reau van dit blad. Er is wederom
een pry's van f 5,— beschikbaar.
J. Pauw, Hooigracht 34, Leiden
heeft na loting, het prüsprobleem
gewonnen dat gesteld was naar
aanleiding van de vrij gecompli
ceerde standen van ir. Viergever. De
oplossingen van de drie vraagstuk
ken op eenzelfde idee waren:
II: 28—22. 32x23, 39—34, 49—43.
40—34, 35x4, 4x1! wint.
III: 17—12, 18—13, 22x2. 32x27,
49—43, 38—33, 40x9, 35x24, 2x1.
wint.
IV: 20—14, 29—24, 28—23, 44—40,
37—31, 47—42, 32x3, 3x1, wint.
Als prijsprobleem no. 5 dient nu
de positie onder diagram I, die
voorkwam in een competitiewed
strijd van de Amsterdamse club „Jo
zef Blankenaar". Er volgen eerst een
paar stille zetten, waarbij zwart
hoopt dat wit op zijn plan ingaat.
Ook de tweede positie is uit de com.
petite van dezelfde club. Wit ki-eeg
het op zeker momzent in zijn hoofd
om 39—34 te spelen!
In de derde stand dacht zwart dat
het volgende hem winst zou bren
gen. Het zag er „aanvankelijk" ook
werkelijk naar uit: 23—29, 34x14.
24—29, 33x24. 3—9, 14x3, 13—18,
3x17, 11X44. 24—19, 44—50, 19—14,
50—11, 14—10, 18—22, 27x18, 25—30.
35x24, 21—27, 31x22, 11x4, 48—42.
4x22, 32—27, 22x31, 36x27 en wit
staat nu gewonnen! Een fraai soort
„zelfmoord"!
Van wie de vierde positie afkom
stig is, is ons helaas niet bekend. De
stand is de moeite waard. Voor
zover wij weten werd zy jaren gele
den aangeduid als het volmaaktste
stukje damwerk dat ooit is ver
toond! Dat is toch geen kleinigheid.
Zwart is juist begonnen met een
aanval op de korte vleugel van wit,
waartoe 2329 de inleiding is.
Inzendingen van het prijspro
bleem binnen 10 dagen aan het bu-
PRIJSPROBLEEM NO 5.
I
13 3 4
a - 9-
11 m
Z.: 1/3, 8. 13, 14, 16, 19, 21, 23,
24. 26. h
W.: 30/23, 35, 37, 38, 41/43, 45, 47 M
Hoe kan zwart op
spelen?
II
een damslagL
In zogenaamde handpijlers wordt de kooll
langs de wand van de doortocht telkens f
over een diepte van 2o3m in handwerk
weggebroken en afgevoerd.
Z.: 2'4, 6, 8. 9. 13/21, 23. 25.
W.: 25. 27, 28. 32, 33, 37/45, 47/49
Kan wit een belangryke foutzei
lopn?
1. vogeltje meer in de lucht
2. 2 patryspoorten meer
3. voet minder zichtbaar onder
zeildoek
4. hoed rechtse man dieper over
ogen gezakt
5. man rechts ander petje op
6. knoopjes overhemd middelste
man
7. dame zonder hoed
8. strepen op pUp van schip anders
