nonrun
Lente- en zomermode
in show van V en D
Leiden beschikt over
een rijk archief
\Leidse archeologische expeditie legde
3} oud-christelijke kerk in Egypte bloot
Ruim f255.000 aan
vrijwillige bijdragen
■Prachtige muurschilderingen
in veiligheid gebracht
Supp-hose'
Hervormd Leiden offert
f 40.000 meer dan in 1963
„Nonsens"
jicht 1 maart 1860
Vrijdag 10 april 1964
Tweede blad no. 31233
Residentie-Orkest
in komend seizoen
DRIE GASTDIRIGENTEN
Het Residentie-Orkest zal in het
komend seizoen wederom een serie
van acht abonnementsconcerten ge
ven. Op 1 oktober dirigeert Van Ot-
terloo het eerste concert, met mede
werking van de Wiener Sangerkna-
ben en solisten. Op 29 oktober is
Bruno Maderna gastdirigent; solist
is de pianist Wilhelm Kempff. 26
november zijn solisten en violisten
Theo Oloff en Herman Krebbers o.l.v.
Van Otterloo. Deze dirigeert ook het
concert op 10 december met mede
werking van Elisabeth Lugt (so
praan» en Koos Verheul (fluit).
21 januari treedt als gastdirigent Lo-
vro von Matacic op en is solist de
vermaarde cellist Leonard Rose.
Pierre Boulez leidt het orkest op 11
februari, solist is dan de violist Ti-
bor Vanga. De violisten Adrienne De
Smet is de soliste op het concert van
4 maart (dirigent Van Otterloo) en
ten besluite volgt het optreden van
de drie pianisten Alfons, Aloys en
Bernard Kontarsky o.l.v. Van Otter
loo.
iaiet Nijldal en het omliggende woestijngebied ten zuiden van de
zijnde Assoeandam zullen binnen afzienbare tijd voor-
ed verdwijnen onder het water van een groot stuwmeer. Dat be-
tent behalve welvaart dank zij energievoorziening en irrigatie-
jgelijkheden dat de archeologische bodemschatten voorgoed
rloren zullen gaan voor zover zij niet tijdig in veiligheid zijn ge
acht. Er zijn dan ook de laatste jaren talrijke opgravingen gaan-
door archeologen uit de gehele wereld, die trachten zoveel mo-
erlijk van deze rijke bodemschatten te behouden of althans aan het
ht te brengen en te onderzoeken.
Lf>e directeur van het Leidse Rijksmuseum van Oudheden prof.
'l.j A. Klasens heeft twee seizoenen dergelijke expedities geleid en
—onlangs van de laatste van deze expedities met zijn medewerkers
■uggekeerd: zeer voldaan over verrassende en belangrijke vond-
!n waarover hij ons in een onderhoud het een en ander vertelde.
Goed bewaarde
nederzetting
In het ruim 200 kilometer lange
tot 25 kilometer brede gebied, dat
ttertijd het stuwmeer zal vormen,
bben prof. Klasens en zijn mede-
rkers (onder wie studenten) op-
tvingen verricht op ongeveer 24
ometer ten noorden van de be-
«nde tempel van Aboe-Simbel.
torig seizoen werd in deze omge-
ig van de Nubische woestijn een
roitisch dorp blootgelegd. De hui-
i van dit dorp uit de tweede en
rde eeuw van onze jaartelling ble-
a tot het dak toe in uitstekende
fit geconserveerd te zijn in het
•estijnzand, dat omstreeks het ein-
van de derde eeuw zover was op
drongen dat bewoning onmogelijk
rd. Het was de best bewaarde ne-
rzetting uit die periode.
Van de vroegere bewoning in
Jypte is weinig overgebleven, door-
Kt de meeste nederzettingen in het
«Ijldal gevestigd waren zodat de
Ipten telkenmale door het Nijlwa-
jr werden overspoeld. Het blootge-
Cfde dorp was iets verder van de
C||l gevestigd dan gebruikelijk en
ts hoger gelegen, waardoor het voor
W verwoestende werking van het wa-
i p werd gespaard. Die hogere ligging
i-l er tevens oorzaak van geworden
fpt het dorp verlaten moest worden
■too de opdringende woestijn bewo-
Een van de vele prachtige
muurschilderingen, die in veilig
heid kon worden gebracht: het
Christus-medaillon dat in uit
stekende staat bewaard is ge
bleven.
ning onmogelijk maakte. Het woes
tijnzand heeft sindsdien voor een
uitstekende conservering van het
verrassend Intact gebleven dorp ge
zorgd.
Kerk van
kleisteen
Tijdens de jongste expeditie heb
ben prof. Klasens en zijn medewer
kers een oud-christelijke nederzet
ting uit de zevende tot twaalfde eeuw
blootgelegd. De belangrijkste vondst
daarbij was een christelijk kerkje,
opgetrokken uit kleisteen, dat in een
uitstekende staat bewaard bleek te
zijn. Ook deze kerk was geheel on
der het woestijnzand verborgen. Het
onderzoek heeft aan het licht ge
bracht. dat de kerk nog in gebruik
is gebleven tot het zand reeds reikte
tot aan de dakrand.
In deze kerk heeft men bijzon-1
derwaardevolle voorwerpen en muur-
schilderingen aangetroffen, welke I
laatste men dank zij moderne tech- I
nleken heeft kunnen overbrengen i
Het blootgelegde vroegchris
telijke kerkje in de Nubische
woestijn. Op de achtergrond
rechts de Nijl. Rechts op dc
voorgrond de ingang van de
kerk, waar omheen een muur
naar veiliger oorden.Het bestaan
van dit kerkje was voorheen zelfs
niet vermoed en alleen zorgvuldige
studie van het terrein leerde, dat op
deze plaats wel eens een belangrijke
vondst zou kunnen worden gedaan:
een vermoeden dat in alle opzichten
in vervulling bleek te gaan.
De vijftig Egyptische arbeiders, die
de uit zes man bestaande Leidse ex
peditie behulpzaam waren, hebben
vele tonnen zand moeten verwijde
ren, voordat de kostbare resten van
deze vroegere christelijke beschaving
aan het licht kwamen.
Hoewel de inventaris van de kerk
grotendeels was verwijderd toen de
opdringende woestijn dit gebied on
bewoonbaar maakte, werden toch
nog enkele stukken achtergelaten,
die thans van groot cultuur-histori
sche waarde zijn. Daaronder bevin
den zich een bronzen wierookvat en
een bronzen kruis.
Belangrijke vondst
De belangrijkste vondst waren
evenwel de prachtige geconserveerde
muurschilderingen met christelijke
voorstellingen. Daaronder bevonden
zich een Christus-medaillon, afbeel
dingen van heiligen en engelen, van
Maria, voorts de geboortescène en
andere christelijke figuren. De muur
schilderingen hebben hun prachtige
kleuren uitstekend behouden.
De betekenis der voorstellingen
kon worden gedetermineerd uit bij
schriften en door de kennis van sym
bolen. gewaden en dergelijke bijzon
derheden. Veelal vond men in de
muurschilderingen ook afbeeldingen
van de schenker. Dergelijke schen
kingen kan men vergelijken met vele
huidige gebrandschilderde kerkra
men.
Dertig vierkante
meter
In de omgeving van de Neder
landse expeditie werkte tezelfdertijd
ook een gemengd Joegoslavisch-
Egyptische technische missie. die
over de kennis en vaardigheid be
schikte inzake het in veiligheid bren
gen van muurschilderingen. Dank zy
assistentie van deze missie konden
de door prof. Klasens blootgelegde
schilderingen behouden worden.
Men kan de techniek van het afne
men van muurschilderingen enigs
zins vergelijken met het verdoeken
van oude schilderijen. De schilde
ringen zijn op grote vellen linnen
overgebracht en naar veiliger oorden
verzonden. Over hun uiteindelijke
bestemming is nog geen beslissing
genomen. Zij beslaan een opper
vlakte van meer dan dertig vierkante
meter!
werd gebouwd waarbinnen een
trap naar de toegangsdeur.
Hieruit blijkt, dat de kerk in
gebruik is gebleven tot het op
dringende woestijnzand tot de
dakrand reikte.
Prof. Klasens heeft de Egyptische
autoriteiten geadviseerd, de kerk el
ders nauwkeurig na te bouwen en in
te richten als museum. In dat geval
zouden de oorspronkelijke schilde
ringen weer in deze nagemaakte kerk
kunnen worden aangebracht, maar
zoals gezegd is hierover nog geen
beslissing genomen. De overige vond
sten zijn toegewezen aan het Rijks
museum van oudheden en er zijn
reeds enige kisten uit Egypte ver
zonden.
Grote medewerking
Prof. Klasens toonde zich bijzon
der enthousiast over de medewer
king, welke hij van de Egyptische
autoriteiten heeft ondervonden. In
Egypte toont men een groot verant
woordelijkheidsgevoel met betrekking
tot de rijke bodemschatten uit vroe
ger tijden. Van Egyptische zijde is
dan ook aandrang op archeologen
uit de gehele wereld uitgeoefend, om
in dit spoedig ontoegankelijk wor
dende terrein opgravingen te ver
richten. De eigen archeologische
diensten van het land zijn vanzelf
sprekend niet in str%it, cm dit kolos
sale werk in üe korte beschikbare
tijd uit te voeren. Zelfs de talrijke
expedities uit andere landen, die hier
de laatste jaren aan het werk zijn,
kunnen niet hopen dat alles aan
het licht wordt gebracht wat de bo
dem verbergt. Egypte zelf heeft het
archeologisch onderzoek elders in het
land voorlopig gestaakt om zich ge
heel op die gebied te kunnen con
centreren. Het land besteedt vele
miljoenen aan dit werk.
De Leidse expeditie is financieel
mogelijk gemaakt door belangrijke
steun van de Nederlandse Organisa
tie voor Zuiver Wetenschappelijk
Onderzoek.
De elegante steunkoui
f 17.90
Onzichtbaar.dun
Gegarandeerd laddervrij
4 x sterker - f 2.95
(Van onze bijzondere medewerkster)
De entrée van zes mannequins,
gekleed in zomermantels in vro
lijke zonnige kleuren, was het be
gin van de goed verzorgde mode
show van Vroom en Dreesmann,
Leiden. Deze ontmoeting met de
nieuwe mode", gehouden in de
bovenzalen van restaurant Van
der Heijden gaf een beeld van de
collectie,, die V. D. in huis heeft
op het gebied van damesconfectie,
hoeden, handschoenen, shawls en
kousen.
Vlot en vrouwelijk is de mode dit
jaar. Vlot was het zwart linnen
pakje, waaronder een roze pied de
poule blouse, langs de hals gerim
peld en versierd met een biesje en
een strikje van dezelfde stof. De
blouse werd in de rok gedragen.
Echt vrouwelijk vonden we de lan
ge strakke japon in cashmirdessin,
een klein mosterd-kleurig vestje in
de diepe V-hals en als grappig détail
een strakke brede band om de hals.
De mantels zijn vaag getailleerd
en hebben een slankmakend effect.
Bijzonder kleine zwarte knoopjes in
een dubbele rij zagen we op een
blauwe mantel met laagvallende
halslijn. Witte nertz-manchetten en
een grote ronde kraag gaven aan een
zwarte mantel cachet.
Van Cardin - Parijs was een bij
zonder modieus ensemble in beige
met bruin. De beige mantel (we kon
den geen sluiting ontdekken) had
verticale steekzakjes en een op taille
hoogte uitlopende sjaalkraag.
Advertentie
OLIFANT OP TAFEL
Voor de een 'n Jonge, voor de ander
een oude, maar voor allemaal een
echte, eerlijke Olifant-borrel op tafel.
Dat is echt genieten. Genieten van
Olifant jenever uit Schiedam. Daar
om: wees gezellig en pak ook "n
Olifantje. Proost!
Advertentie
Zoekt U moderne of klassieke
modellen
gouden verlovingsringen
Constant - Love - Anjer
JUWELIER v. d. WATER
Haarlemmerstraat 207,
heeft ze. Zeer grote keuze
Op het graveren kunt u wachten
en zonder prijsverhoging.
Levenslange service.
Egptische arbeiders in actie
bij het verwijderen van het zand
uit het kerkje.
Met mes in
lies gestoken
Een 22-jarlge slager uit Bodegraven
heeft zich gistermorgen omstreeks
kwart voor tien, toen hij in een sla
gerij in de Vrouwensteeg bezig was
met het uitbenen van vlees, in de
linkerlies gestoken. Het mes gleed uit
op een stuk bot en schoot vervolgens
door. De Bodegraver kreeg een slag
aderlijke bloeding en moest met grote
spoed naar het Academisch Zieken
huis worden gebracht.
Aan de kleding voor de a.s. moe
der was veel aandacht besteed. Van
de getoonde modellen noemen we
een roze linnen japon, middenvoor
gegarneerd met een lange rij zwarte
knoopjes om het lengte-effect nog te
accentueren. De diepe plooi op de
rug werd onderbroken door een klein
stukje ceintuur.
Linnen is dit seizoen favoriet, zelfs
voor avondkleding, ook in combina
tie met zijde. In het genre vakan-
tie-kleding was er een leuke witte
lange pantalon met dito hesje. Aan
één kant van het ensemble was een
grote camelia geappliqueerd.
Het einde kwam met de in een
Zwitsers bruidskleed getooide bruid,
gevolgd door een stoet van vijf in
stijl geklede mannequins.
PENSIOENEN TE LAAG
De Bond van Gepensioneerden bij
Ned. Spoor- en Tramwegen hield
gisteren een propagandamiddag in
„Rehoboth".
Er werden kleurenflims over een
groot aantal landen vertoond en een
lid van het hoofdbestuur, de heer
Molenaar, sprak over de pensioenen
van het spoorwegpersoneel en die van
het trampersoneel. Vooral deze laat
ste pensioenen, die niet waardevast
zijn gemaakt, steken volgens de heer
Molenaar droevig af bij de spoorweg
pensioenen. Er zal in samenwerking
met andere bonden bij de Tweede
Kamer worden aangedrongen op ver
betering van de pensioenen. De heer
Molenaar wijdde ook aandacht aan
de hoge ziekenfondspremie voor de
laagst gepensioneerden. Hij merkte
tot slot nog op, dat de bond 13.500
leden telt, maar dat er jaarlijks zes
procent van deze leden sterft. De
bond is derhalve voor uitbreiding
vatbaar, aldus de heer Molenaar.
Enkele jaren geleden besloot het College van Kerkvoogden der
Leidse hervormde gemeente te breken met het (onsympathieke)
systeem van de verplichte hoofdelijke omslag (kerkelijke belas
ting) en daarvoor in de plaats te stellen een door gemeenteleden
zelf te bepalen vrijwillige bijdrage. Hetgeen verwacht werd, is
uitgekomen: de hervormde gemeente heeft gunstig gereageerd op
dit besluit. Werd in 1963 in totaal voor f211.010 aan vrijwillige
bijdragen ontvangen, na drie maanden is de stand thans reeds
f 255.040. Dat is reeds nu ruim f 40.000 meer dan vorig jaar.
Deze hogere opbrengst is mede
te danken aan het feit, dat dit
jaar voor het eerst vrijwillige
krachten, gerecruteerd uit alle
hervormde wijkgemeenten, op
stap zijn geweest om alle her
vormde gezinnen en alleenwo-
nenden te bezoeken. Een z.g.n.
bliksemactie, waarvoor maar en
kele toeken waren uitgetrokken.
Tijdens een gisteravond ln de Mare-
kerk gehouden bijeenkomst van
ambtsdragers en medewerkers (sters)
aan deze actie zijn de resultaten be
sproken en ervaringen uitgewisseld.
Ir. H. A. v. Oerle voor Oud-Leiden''
Oude poorten
in beeld
Ir. H. A. van Oerle hield gister
avond in „De Lakenhal", op een bij
eenkomst van de Vereniging „Oud-
Leiden", een lezing met lichtbeelden
over „De stad Leiden buiten de
muren".
Hij begon met op te merken, dat
Leiden het voorrecht heeft te be
schikken over een rijk en goed geor
dend archief. Vele historici hebben
daarom de stad Leiden uitgekozen
voor hun studie, aldus ir Van Oerle.
Na het beleg van Leiden werd de
grondslag voor het archief gelegd. De
energie van de Leidse bevolking bleek
na het beleg niet te zjjn geblust. In
tegendeel. er kwam een peiiode van
grote bloei tijdens welke ae stad sterk
uitgroeide. Aan het eind van de zes
tiende eeuw had er een volkstelling
plaats en werd de stad door bekwame
landmeters gekarteerd. Al deze kaar
ten werden in 1601 gebundeld in een
grachten- en stratenboek, dat nu nog
een belangrijke bron van informatie
is. Hierdoor is het voor Leiden moge
lijk geworden de tijd van 1575 tot
1600 te reconstrueren. Ir. Van Oerle
liet dia's van oude kaarten zien, waar
duidelijk uit blijkt wèkr de grens van
Leiden heeft gelegen en die ook een
landschappelijk beeld geven van de
warmoestuinen rond de stad. Leiden
was in die tijd omringd door drie
ambachtsheerlijkhedenLeiderdorp,
Oegstgeest en Zoeterwoude. Er lagen
in de naaste omgeving van de stad
tal van kloosters en kastelen, waar
over ir. Van Oerle enkele bijzonder
heden vertelde. Voor de pauze schonk
hij achtereenvolgens aandacht aan de
verschillende stadspoorten. De Witte
Poort moet van een buitengewone
architecteur zijn geweest, de Koe
poort met haar twee torens eveneens
een merkwaardige bouw en ook de
RUnsburgerpoort met daarbuiten het
I Pesthuis was in die tijd van groot
belang. Ir. Van Oerle liet verder nog
beelden zien van de oude Hoge-
woerdspoort, de MorepooU en de
Zijlpoort.
Paspoort tijdig
aanvragen
Het bureau paspoorten (Stadhuis)
deelt ons mede, dat, hoewel het aan
tal paspoortaanvragcn aanmerkelijk
is toegenomen, nogmaals wordt aan
geraden, het indienen van de aan
vraag niet uit te stellen tot de zo
mermaanden.
De voorzitter van het College van
Kerkvoogden, de heer D. van dier
Kwaak, was verheugd, dat hervormd
Leiden zo gunstig op deze actie had
gereageerd.
Wjj zijn blij, aldus spreker, maar
wij zijn er nog niet. Ruim 11.000 ge
zinnen, dan wel alleenwonenden, zyn
door deze actie benaderd, van wie er
5830 gunstig hebben gereageerd. Dit
is nog maar ruim 50%. Ook de zon
dagse collecten „de kerkcent is nog
niet verdwenen" vertonen de laat
ste jaren geen enkele stijging en dat
terwijl de uitgaven enorm zijn geste
gen. In 1955 beliepen de uitgaven cir
ca f 160.000, terwijl de uitgaven voor
1964 zijn geraamd op f 316.000.
Ondanks dit pessimistisch geluid op
deze tot dankbaarheid stemmende
avond, had de heer Van der Kwaak
er vertrouwen in, dat hervormd Lei
den het College van Kerkvoogden in
staat zal stellen aan zijn verplichtin
gen te voldoen. In alle wijkgemeenten
is voor een hoger bedrag aan vrijwil
lige bijdragen ingetekend, dan in het
verleden, t.w. in de Boshuizerwijk
voor f 31.880 (v.J. f 22.330), Morskwar-
tier f 33.070 (f 28.890), Rembrandtwijk
f 15.700 (f 13.744). Marewijk f 9670
(f 7 926). Staalwijk f 38.940 (f 31.9381.
Pniël f 20 480 (t 17.422). Molenwijk
f 16.420 (f 16.268). Kooiwijk f 11.710
(f 9.322) en Levendaal f 77.170
(f 62.600).
Na deze toelichting werden de op
gedane ervaringen bij het „huisbe
zoek" uitgewisseld, waarbij tevens tal
van waardevolle suggesties werden
gedaan. Ds. P. Kloek, voorzitter van
de Centrale Kerkeraad, sprak een
kort slotwoord naar aanleiding van
een schriftgedeelte uit Handelingen 6.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Marcel Maarten, zn van J. G. Ande-
weg en C. van der Marei; Johannes
Anthonlus. zn van J. A. Zandbergen
en J. G. J. van Eeden; Jan Marlnus.
zn van M. Itmhorn en J. Haasnoot.
Ingrld. dr van P. Hijman en F. de
Vries; Robertlno Nlcolaas Cornells, zn
van W. Kloots en I. E. van den Eshof;
Johanna Jacoba, dr van J. J. Knetech
en T. de Graaf; Esther Everdlna. dr
van J. van Wingerden en G. de Bock.
GETROUWD
J. T. de Haan en C. J. A. Groenen
dijk: C. J. Langezaal en W. M. van
Haasterecht; H. Pruim boom en J. Bo
te rmans; G. A. Spek en J. M. M. Ha-
braken; H. J. Noest en A. de Tombe;
N. J. van der Hulst en E. Blansjaar;
L. Holtrop en J. Kooreman; J. Lange-
veld en G. Kapaan; J. van Tongeren
en C. M. C. Turk.
OVERLEDEN
A R. B Kreuger, 58 Jr, vrouw; C.
Dreef. 62 Ir. man; J. van Leeuwen. 78
van den Boe, 90 Jr. w.v. A. Piket; J.
Dreef. 62 Jr. man; J. van Leeuwen,
78 Jr. e.v. S. Koeten J. L. van der
Boom, 1 dag, aoon.
HBS-leerlinge won fotoprijs
Een leerlinge van de tweede klasse
der Louise de Coligny-h.b.s., Vonny
Hayes heeft met een van door haar
ingezonden foto's in Brussel „het
gouden objectief" gewonnen.
Eind 1963 won zij in hasr leeftijd
groep de 2e prijs in Nederland (voor
zwart-wit foto's) in de wedstrijd
„Wij Europeanen" („Hoe we leven",
„hoe we werken", hoe we onze vrije
tijd besteden"), uit geschreven door
het Europese comité „Foto en Film".
De bekroonde foto ging door deze
prijs naar Brussel, waar de desbe
treffende foto door een internationale
Jury de prijs het .gouden objectief"
werd toegekend.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dean Rusk, vindt
de beschuldiging dat Groot-Brittan-
nië tijdens de strijd in Korea gehei
me gegevens aan communistisch-
China verstrekt zou hebben „de
grootste nonsens". Dit is gisteren van
de zijde van het Amerikaanse mi
nisterie meegedeeld. De beschuldi
ging was vervat in een tien jaar oud
vraaggesprek met generaal MacAr-
thur, dat woensdag in het blad
„World Telegram" werd gepubli
ceerd.
Het stoffelijk overschot van de ge
neraal ligt opgebaard in de grote
rotonde van het kapitool. De begra
fenis vindt eaterdag in Norfolk
plaat*
