Heilig laat vuur ontbrandde pas plaatsbekleder" in „De REIS NAAR ZWITSERLAND LEIDS JEUGD KAMERORKEST kunst kalei öoscoqp ai NOG NOOIT... BOVENKAMP FURNITURE Door coupures niet Hochhuths versie Geluidloze ovatie Vlot concert in volle kerk Kerkelijk Leven Lijm kunststofplaat, Ultrapas, Formica etc. met."» SNELFIX Première zonder wanklank Auteur Hermans verliest zijn proces tegen ex-uitgever Hij krijgt ongelijk op alle punten Opgericht 1 maart 1860 Zaterdag 4 april 1964 Tweede blad no. 31228 'V ;rv.; ork soekt Wa iw, 1 Ronc eergj ij nd- enat ei. 4 li assle E li lede) Pla Voor i; S. 1', St t. It Vol, ultz. l« aj ami w« >raa; Om irirt, orke Ut g a 5ran luzl. nkl; omj tspn- r ii Mevrouw Lucia Steinbach schrijft: Zürich, 30 maart „Abfahrt 9 Uhr ab Schweighof". Na de dagen, die we met de gastfamilies op eigen houtje hebben doorgebracht, is het goed weer bij elkaar te zijn. ,,Ik moet zo verschrikkelijk veel eten". „Ja ik ook, zeven kopjes koffie en grote stukken gebak en overal slagroom op". „En mijn bovenburen gingen Vivaldi spelen en toen streek ik mee. Ze hielden van schrik op". „Jongens, wij hebben fondue gegeten". De bus, bestuurd door de altijd goedgehumeurde chauffeur Van den Heuvel brengt ons vandaag langs de noordzijde van het Zilricher meer vla Rapperswil en Unterwasser naar Vaduz in Liechtenstein. Gelukkig komt hier en daar door de nevel een versbesneeuwde bergtop tevoorschijn. We missen het uitzicht op de verre bergketens, maar het is haast niet te geloven we zien wel een groepje gemzen, tamelijk dichtbij. In het vorstendom: een frisse wan deling omhoog naar het slot, post zegels kopen en kaarten schrijven. Dan gaat de rit verder via Sargans, langs de Wallensee met tamelijk goed zicht op de loodrechte wanden van de Churfirsten, die vandaag een sneeuwmuts hebben opgezet. In de namiddag theedrinken (of koffie of bier of appelsap) hoog boven het zelfs bij deze bedekte hemel emerald- groene water. Dinsdag, 31 maart Start om 8.30 uur. Alle koffers met „concert jurken en pakken" en de instrumen ten inladen en vlug naar de Walche. brücke, waar de groep wacht van mensen, die verder in de stad wonen. Daar is Jos alvast een trompetcon cert gaan blazen; zeer smaakvol blues en Moussorgsky door elkaar, een oploopje voorbijgangers als pu bliek en, zoals dat bU echte straat muziek behoort: raam open en geld naar beneden, maar met dit onder scheid, voor een JKL-musicus het NED. HERV. KERK Beroepen te Qoes (4e pred. pl.) M. v. d. Bosch te Hoogeveen te Blokzijl itoezj K. v. Otteren te Lathum te en Post c.a. S. Keljzer te Horssen te Veenendaal (6e pred.pi.) (toez.j G. Boer te Huizen (N-Holl j. Bedankt voor Ederveen (toez.) G. J. Jansen te Benschop. GEREF. KERKEN Beroepen te Utrecht-N (vac. T. Spil- ker) A. Ykema te Putten. GEREF. KERKEN (vrUgem.) Bedankt voor Noordbergum A. P. van Dijk te Nieuwleusen. CHR. GEREF. KERKEN Beroepen te Eindhoven H. W. Eer- land te Amersfoort. Bedankt voor Elburg W. Heerma te Nunspeet. Advertentie Zoekt U een GERO-CASSETTE van f40.— of f400. d. WATER, Haarlatraat 207 seft het. De Gero-specialist. STEUNT DE JAARLIJKSE SIMAVI-COLLECTEÜ In de week, die in het teken stond van hulp aan die vluchtelingen, die door een hevige brand hun laatste schamele bezit hadden verloren, ver scheen een heer, van wie ik vermoed de dat hij geld kwam brengen voor de slachtoffers. Maar het bleek, dat hjj hulp kwam vragen voor de Si- mavi-collecte, die nu volgende week gehouden wordt over heel ons land. Mijn eerste reactie was nee maar plotseling doemde een tafereel van jaren geleden voor mij op: een gou vernementsziekenhuis in Singaradja op Bali, waar ik een jonge inheemse kraamvrouw bezocht: ze lag op vod den, de naakte baby eveneens en overal zag men bloedsporen. Dit simpele voorval werd aanlei ding, eerst tot hulp aan dat zieken huis, later tot het oprichten van een kraamkliniek, waarvoor een Javaanse vroedvrouw, moeder van acht kinde ren haar geliefde Java verliet. Samen bouwden wij dit kliniekje op, met veel particuliere hulp, maar bovenal met de door Simavi geschonken outillage. Zo en op veel groter schaal hielp en helpt Simavi in al die tropische landen waar mensen en kinderen geteisterd worden door de af6chuw- lijkste ziekten en epidemieën, die wij niet eens meer kennen. Daarom wil en durf ik deze col lecte van harte bU U aan te bevelen, al zal menigeen natuurlijk verzuch ten: al weer gebedel! Maar wanneer U even de hartverscheurende plaat jes bekijkt van de folder over het werk van Simavi, dan zal zeker ook uw aanvankelijke „nee" in „ja" over gaan en hopelijk bent U blij, dat er een betrouwbare instantie is die zorgt dat uw geld daar komt, waar U het zelf zoudt willen, maar niet kan brengen en waar elke gulden net als in de vluchtelingenkampen op zegenrijke wijze besteed wordt dan hier mogelijk is. Moge ook de blijdschap over eigen gezondheid of in geval van ziekte om de goede medische verzorging U gul doen schenken, wanneer in de komende week jonge mensen op straat U aanklampen of zelfs bij U aanbellen: ook zij doen dit bewogen door de grote nood. Namens Simavi, voor Leiden, L. GERTH VAN WIJK—KRUYT, Dr. E. A. FRANKEN—DUPARC. netjes in een enveloppe wordt ge stopt. Naar Schaffhausen is het maar 52 kilometer. Daar worden watervallen en burchten bekeken en „Probe ge- macht". Toe maar, spélen. Tata-tie- brééd! Met scheef hoofd en exacte gebaren leidt Henk Briër het JKL, dat repeteert in een houten pyra- mide: De Zwingli-Kirche. Eén-twee- drie-pam-pam-pam. Ja, twee maten, twéé-drie èn crescèndo! We zijn vol enthousiasme, want het is heerlijk weer samen te musiceren, na al die indrukken van de laatste dagen. De Rheinfall was heel in drukwekkend, het kijken naar de wervelende watermassa's boeide on gelofelijk. Hoeveel koper en slagwerk zou een orkest nodig hebben om dit „Kosmische oergeweld" (dirigent) te overstemmen? Ons lunchpakket verhuisde van tas naar maag bij het genieten van het uitzicht op de watervallen nu van de andere zijde en de klan ken van kuikens in hun eierschalen kukeleku van de schilderijen tentoonstelling, die onze dirigent uit de vleugel tinkelde. Een half uurtje voor de Muno- burcht: uitzicht over Schaffhausen op het dak en in optocht door de ondergrondse, stikdonkere gang, waar je na een tijdlang struikelen over denkbeeldige lijken en veel oe-geroep weer heel grappig op dezelfde plaats uitkwam. Om zes uur gezamenlijke maaltijd. Een heer komt met uitgestoken hand op onze chauffeur af en vraagt: „Bent U de concertmeester?? Grote hilariteit, „lachen in overmatige octaven" heet dat. De heer is Pfarrer Waser die evenals Rudi Binkert, voorzitter van de Jugend Club ons hartelijk verwelkomt in zijn stad aan de Rijn. Alleenniemand durft ons, zo kort na de paasdagen, een volle kerk te voorspellen. Avond. De kerk loopt vol! (Deze woorden fortissimo uitgesproken). Het concert gaat vlot, gaat fijn, gaat goed. Jammer dat het publiek niet applaudisseren mag. Maar als je goed kijkt, zie je, dat bij deze geluidloze ovatie velen héél hoog op hun tenen staan! Sint Joris marsen op 23 mei Commissaris van Koningin komt naar Oegstgeest Zaterdag 23 mei zullen voor de achttiende maal de nationale St.- Jorismarsen worden gehouden. Ook dit jaar vindt de start in Oegstgeest plaats. Aan dit padvinders(sters) wandel festijn zullen circa 5000 kabouters, welpen, pioniers en voortrekkers deelnemen. Gelet op dit grote aantal deelnemers zal dit jaar voor het eerst een splitsing tussen meisjes- en jongensgroepen worden toegepast. De Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, heeft zich bereid verklaard om het startsein te geven. Leidsche Spaarbank In de maand maart werd er bij de Leidsche Spaarbank ingelegd f 4.600.821,17 en terugbet. f 3.994.715.99. Het aantal nieuwe boekjes bedroeg 802 en het aantal afbetaalde boekjes 398. Op 6.455 rekeningen van deel nemers aan de Afhaaldienst werd f 189.743,bijgeschreven. Er werden 1.276 spaarbusjes ter lediging aangeboden met. een geza menlijke inhoud van f 45.349.58. Het tegoed der 56.269 inleggers bedroeg aan het einde der maand f 60.455.508.54 Advertentie AGNES VERHOEF in linktrainer De 20-jarige kleuterleidster Agnes A. C. Verhoef uit Soest, die nog nooit in Amsterdam was geweest en nog nooit op Schiphol, die nog nooit had gevlogen en nog nooit een prijs gewonnen, is gisteren tot haar eigen verbazing in het Nationaal Luchtvaartmuseum in het atoomgebouw op Schiphol door directeur L. A. de Lange als kwart miljoenste bezoekster gehuldigd. Hij liet de verbouwereerde kleuterleidster in de linktrainer stap pen, het imitatievliegtuig waarin men kan leren vliegen, en gaf haar een echte vliegles, waarna hij haar twee retourbiljetten per KLM naar Parijs aanbood. Mej. Verhoef is nog nooit in Parijs geweest. Een stewardess van Martin's Air Charter bood mej. Verhoef enkele biljetten aan voor gratis rondvluchten boven Amsterdam en een vertegenwoordiger van de luchthaven schonk haar een boek over luchtvaarthistorie. Dr. J. P. Duyverman voorzitter VVD Het secretariaat van de VVD-afde- ling Leiden deelt ons mee, dat, na de onlangs gehouden algemene ledenver gadering, het bestuur als volgt is sa mengesteld: Dr. J. P. Duyverman, voorzitter J. A. van Krieken secre taris (Kanaalweg 87), G. van der Tuuk penningmeester, H. E. Jonker Roelants 2e penningmeester, ir. J. J. G. van Hoek, mw. A. C. A. Kriest— de Haan, E. H. Moens, mr. F. Port- heine, mw. mr. D. van Praag-Taconis, mej. dr. J. C. Schokking en W. Zwart. Sinds korte tijd is in ons land een opvouwbare waterfiets te koop. die in opgevouwen toe stand in een koffer aan de hand kan worden meegevoerd (foto links). Bij het water aange komen kan de eigenaar in korte tijd het geheel uitklappen en op blazen en aan de vaartocht be ginnen. Iets ter oplossing van het parkeerprobleem voor za kenlieden in het centrum? De prijs van deze waterfiets is pl.m. duizend gulden. De Hoeksteen In het gebouw „De Hoeksteen" dat door de afbraak rond Garenmarkt en Levendaal enigszins verlaten komt te staan, zullen in de komende maanden onder auspiciën van de Commissie voor Huishoudelijke Voorlichting we derom tal van interessante cursussen gegeven worden. Zo staat b.v. een zeer gevarieerde cursus in koken, waarbij ook aandacht wordt besteed aan tal van Indische gerechten, op het programma. Interessant is ook de „leergang": hoe kook ik het voor deligst? Men kan ook inschrijven voor een cursus, naaien, bloemschik ken en handenarbeid, terwijl men ook lessen kan volgen in een juist gebruik van de spieren bij huishoudelijk werk. Ook enkele excusies worden gemaakt en wel op 13 april naar Amsterdam (industriële vormgeving) en op 7 mei naar d? internationale huishoud beurs. Het cursusseizoen wordt op 3 jun' besloten met een show. waar de deelneemsters haar werkstukken zul len tonen. Rijkstelefooncentrale Tot bureelchef van de Rijkstelefoon centrale alhier is benoemd de heer W. Louise en tot hoofdemployé voor bijzondere diensten de heer W. Ve- ringa. De „Piëta" morgen naar Amerika De beeldengroep „Piëta" van Mi chelangelo zal ingebed in schuim- plastic naar Amerika worden overge bracht. Vandaag zal zij per vrachtauto wor. den overgebracht naar Napels en aan boord van het Italiaanse passagiers schip „Cristoforo Colombo" worden gebracht. Morgen vertrekt zij naar Amerika. De beeldengroep zal de oversteek niet in een ruim van het schip, maar Andries Copier In het Rosentha, Studio-Haus te Stuttgart zal van 8 tot 21 april een expositie van Nederlands glaswerk worden gehouden naar de ontwerpen van de glaskunstenaar Andries D. Copier uit Leerdam. Oude en recente werkstukken in glas en kristal zullen in bruikleen worden afgestaan door het Museum Boymans Van Beuningen te Rotter dam. Het gemeentemuseum te Den Haag en het Stedelijk Museum te Amsterdam. De tentoonstelling zal een overzicht geven van de 40 Jaar, die Andries Copier als glaskunste naar scheppend werkzaam is geweest. Door zijn werkzaamheden als glas kunstenaar (aan de NV Kon. Ned. Glasfabriek „Leerdam" heeft Ne derland wat vormgeving in glas be treft internationale bekendheid ge kregen. Copier ontworp o.m. 30 jaar geleden het z.g. gilde-glas, dat nog als modern wordt beschouwd. Hij zal tijdens de opening van de tentoonstelling op 7 april een toe lichting geven op het werk. Theater- deskundigen naar Rusland Onder auspiciën van het Ned. Cen trum van het Internationaal Theater Instituut (I.T.I.) is gisteravond een groep van 23 Nederlandse theater deskundigen naar Rusland vertrok ken voor een tweeweekse oriëntatie reis naar Moskou en Leningrad. Het gezelschap, dat o.m. bestaat uit to neelschrijvers, critici, regisseurs, de cor- en kostuumontwerpers, acteurs, een voordrachtskunstenares, een di recteur van een balletschool en twee artsen met speciale belangstelling voor de balletkeuring, staat onder leiding van de directeur van het Ned. Centrum van het I.T.I.. Maandag 20 april wordt de groep in Nederland terug verwacht. official DANSK STIL M0BEL dealers In uw omqavlnq op een der bruggen maken, opdat zjj bjj een scheepsramp niet met het schip in de diepte zal verdwijnen. De Piëta is gisteren uit de Sint-Pieters basiliek gehaald voor het begin van haar „avontuur". woninginrichting c. van waay dorpsstraat 76 woninginrichting j. bentveld hogewoerd 122 hasselman pander woninginrichting e. tlsslng hereweg 148 Wegen, auto s, huizen, bungalows, flats. Nauwelijks van elkaar te onder scheiden. Wat een geluk voor mensen, die geen „massa" willen zijn. Zij zijn er: de original dansk stil mebel kreaties. Aan tijd noch stijl gebonden. Even voortreffelijk passend In een bouwsel van beton en glas als in een achttiende eeuws patriciërshuis. Naar eigen smaak en inzicht te kombineren, weergaloos zitkomfort biedend. fauteuils banken f a f In de Rotterdamse Schouwburg is gisteravond Rolf Hochhuths geruchtmakende „Der Stellvertreter" dan toch voor het eerst ge gaan bij het Nieuw Rotterdams Toneel. Er is daarbij geen wan klank te horen geweest. De voorstelling in de regie van Richard Flink heeft eerlijk gezegd nauwelijks aanleiding kunnen geven tot tumult, minder waarschijnlijk dan vele versies van dit stuk in het buitenland. Vooral de eerste taferelen bleken zo bezadigd geregisseerd dat het vlammend protest van Hochhuth in dit tendensstuk erg neutraal ging klinken. Met die voorzichtigheid is onbedoeld een buiging ge maakt naar allerlei betrokken partijen, behalve naar de schrijver. Pas de laatste scènes van het tweede bedrijf bereikten de gedreven heid, die de jonge auteur voor ogen hebben zullen gestaan. Van het moment dat de Paus zelf ten tonele verschijnt gaat „De plaatsbekle der", zoals het stuk in de bijna steeds goede vertaling van Gerrit Kouwenaar heet, pas echt leven, komen er levende mensen op het toneel. Sterk bekort De bekortingen door Anty Wester ling. waardoor de oorspronkelijke tekst, welke overigens nog nergens integraal is gespeeld, tot minder dan de helft is gereduceerd, laten drie bedrijven over. Een jonge romeinse priester Riccardo Fontana en een Duitse S.S.-officier. Gerstein, zorgen voor het verband in het toneelver- haal. Riccardo is in de zomer van 1942 door het Vatikaan naar het ge zantschap in Berlijn gezonden. HU is er daar getuige van hoe Gerstein een illegaal bezoek brengt en de nutlus onder ogen tracht te brengen welke gruwelijkheden zich In Auschwitz vol trekken. De officier is anti-nazi en heeft zich met succes in de S.S. bin nengedrongen. De excellentie ver schuilt zich achter diplomatieke fa cades. maar de jonge priester is ten diepste geroerd en besluit naar Rome terug te gaan. Thuis overtuigt hij zijn vader, die als leek een belangrijke functie ver vult bij de Heilige Stoel, min of meer van de dwingende noodzaak van een pauselijk protest tegen de Jodenver volgingen. Riccardo krijgt de kans zijn opvat tingen bij de paus te verdedigen. Maar het hoofd van de kerk ont trekt zich aan de risico's van een openlijke stellingname. De Jonge Fontana besluit nu zich bij de Joden te voegen en hun lot te delen. Hij wordt Inderdaad gedeporteerd en gaat in Auschwitz een zeker einde tegemoet. De keuze van fragmenten uit deze geschiedenis kan nauwelijks gewetens voller met behoud van het verband Koopman had stengun in bezit Eis van één maand De officier van justitie bij d« Rechtbank in Den Haag heeft gis termiddag een gevangenisstraf van een maand geeist tegen een 23-jarige Leidse koopman/woonwagenbewoner die in zijn woonwagen een stengum en ruim zeventig stengumpatronen voorhanden had. De koopman heeft het wapen ge kocht na de schietpartij, die in maart van het vorige jaar in het Leidse woonwagenkamp plaatsvond. Hij was daarvan diep onder de indruk. Bo vendien, zo vertelde hU ter zitting, hebben leden van de groep-Basili, die bij de schietpartij waren betrokken, hem bedreigd. „Ik was bang" aldus de verdachte, „ze zagen mij ten on rechte aan voor een van de anonie me getuigen, die de politie inlichtin gen hebben gegeven over deze schiet partij". De officier vond het ongeoorloofde wapenbezit bedenkelijk. De verdedi ger, mr. De Groot, wees er echter op, dat verdachte zich werkelijk bedreigd moet hebben gevoeld. Hij heeft na melijk ook een klacht wegens bedrei ging ingediend bij de Leidse politie. Uitspraak op 17 april. dan In Rotterdam Is geschied. Filo sofische betogen zijn Ingekort, de scène der arrestatie van een Joodse familie in Rome is geheel weggela ten, evenals enkele breedvoerige aan lopen van scènes. Ook het slotdeel werd ingekort zonder dat dit op zich zelf stoort. Alleen, het is nu Hoch huths eigen versie niet meer en door de historische gebondenheid was dat eigenlijk een vereiste. Geen overmatig sterk toneel Dat „De plaatsbekleder" niet over matig toneel te bieden heeft, komt duidelijk uit in het eerste bedrijf. Een toneelgroep kan bezwaarlijk de ruim dertig mannenrollen sterk bezetten. In matige vertolkingen komt dan Hochhuths gebrek aan karakterise ringsvermogen sterk aan het licht. De nuntius in Berlijn kreeg bijv. aller minst de allure, welke zo'n kerkelijke excellentie moet bezitten. Hachelijker bleek dit schrijversgemis in de kan- danks zijn grijze haar veel te Jeug dig voor de rol van Fontana sr. Erio Schneider levert het Ideale type van de puritein vol „Sturm und Drang", Hij overschreeuwde zich in zijn emo ties gelukkig niet. Zijn Riccardo moet echter nog wat meer het gewicht van de centrale, alle aandacht op zich trekkende figuur krijgen. Johan Schmitz stond voor de moei lijke taak de paus te spelen en hij deed dat met een imponerend inle vingsvermogen. Zijn bewogen spel verzwakte de te gemakkelijke effec ten van Hochhuth op gelukkige wijze. Het is onmogelijk alle andere rollen, te noemen. Verscheidene bleken ech ter te licht bezet. De decors van Jo han Greter waren van de juiste soberheid. Toch geschokt Het bezwaar tegen Hochhuths stuk blijft bestaan ondanks de verant woording, welke er In het boek op volgt en waaruit men o.m. vernemen kan dat de figuur Gerstein historisch tinescène in Berlijn. Het Duitse milieu is, maar dat de figuur Riccardo werd werd meer getekend als een gezapig onderonsje dan als grimmig bedoeld contract van gezelligheid door beu len. Alleen het spel van Luc Lutz bracht dat voldoende tot uitdruk king. Met een cynisch lachje in de rol van de dokter leverde hij één van de beste prestaties van de avond. De opgekropte verontwaardiging voelde men in de felle vertolking van Gerstein door Leo de Hartogh. Maar variatiekansen bood de rol nauwe lijks. De speelkansen voor Riccardo kwamen pas halverwege het stuk. Steye van Brandenburg bleek on gecreëerd door de schrijver. Ook het gesprek van Riccardo met de paus is dus fictie, welke echter met zoveel mogelijk historische gegevens is ge schraagd. „De plaatsbekleder" blijft een ge beurtenis, welke men niet moet mis sen vanwege het ieder rakend pro bleem van de menselijke verantwoor delijkheid dat erin aan de orde komt. De historie welke in Hochhuths werk haar neerslag kreeg, maakt de voor stelling door het Nieuw Rotterdams Toneel tot drie uur toneel dat men ademloos en geschokt volgt. Op alle punten heeft de Groningse auteur W. F. Hermans de civiele procedure verloren tegen zijn ex-uitgever Geert van Oor? schot over de Engelse en Duitse vertalingen van zijn boek De don kere kamer van Damocles" en de heruitgave in een goedkopere Nederlandse reeks van „Tranen der accacia's en Paranoia". De civiele kamer van de Am sterdamse rechtbank. wees van Oorschots vordering tot schadever goeding wegens belediging door Her mans in tijdschriftenartikelen toe. Dit komt de auteur te staan op be taling van een schadevergoeding van f 1500 plus de kosten van de beide processen, tezamen f 850. Hermans begon in 1962 de civiele procedure tegen zijn ex-uitgever, waarbij hij een schadevergoeding eiste wegens het zonder zijn toestem ming laten vertalen van „De donkere kamer van Damocles" alsmede het herdrukken van de beide andere ge noemde boeken in de witte olifants reeks. Voorts was gevorderd stopzetting der verspreiding van de goedkope uitgave van de twee eerder genoemde boeken, alsmede een opdracht aan van Oorschot om alles ln het werk te stellen de buitenlandse contracten te ontbinden en een verbod nog enig werk van Hermans ln de goedkope reeks uit te geven. De auteur meende dat Van Oorschot een wanprestatie heeft geleverd. Noch wanprestatie noch een on rechtmatige daad, aldus luidt de con clusie van de overwegingen der rechtbank. Door de in het tijdschrift Podium en het Eindhovens studen tenblad Bourgond door Hermans ge bezigde woorden „aasgier" en „lijk bezorger" kan naar het oordeel der rechtbank Van Oorschot zich te recht beledigd achten. De uitgever heeft hiervan wei enige schade on dervonden, zo wordt in het recht, bankvonnis opgemerkt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1964 | | pagina 3