5
Kom er
ACHT-er
Oud Egyptisch graf geeft geheim prijs
Het maatlatje
van Viergever
IN HOFJES TEVREDENHEID?
DUBBEL SNIJDEN?
'00nanenrijphuis
HOE
WERKT
HET!
BEU
ventilatoren j
In het rijphuis wonden de
trossen eerst,.getrimd"
(van slechte vruchten ont
daan) op draaitafels.
ventilatie-
paneel
radiatoren
De bananenboten hebben speciale
laadinrichtingen,en ruimen, waarin
de lucht gekoeld wordt, gedroogd
en eventueel ozonhoudend gemaakt
(ter vertraging van het rijpen").
transportband
Een tros bestaat uit
6-9,.handen" van tot
25 ,,vingers"(vruchten)
ieder.
Verpakking in
pliofilms
tros
Bridgevraag dezer week:
Noord gever, NZ kwetsbaar.
Viertallenwedstrijd.
Zuid:
Sch. 7 6 5 Ha. 8 4
Ru. H B 8 7 3 Kla. H 10 5
Noord een Sansatout (16/
18 punten, Sansverdeling)
oost twee harten wat moet
zuid doen?? Antwoord elders
op deze pagina.
Antwoord op bridgevraag:
Situaties van deze soort doen
zich veelvuldig voor na de
sterke Sans-opening. Noord
heeft een uitstekende vijf-
kaart en voldoende punten
om drie Sans voor mogelijk
te houden maar hij heeft
niets in harten. Moet hij nu
drie ruiten bieden? Neen, het
goede bod is twee Sansatout;
de Sansbieder wordt veron
dersteld een dekking in har
ten te hebben. Drie ruiten
biedt men met een ander
soort spel waarmede men
géén drie Sans, maar wél 3
ruiten wil spelen, b.v.:
Sch. 7 6 Ha. 8 4
Ru. H B 8 7 6 3 Kla. 10 9 4
Is het spel veel sterker, zo
dat men naar slem wil, dan
moet men kiezen uit de vol
gende mogelijkheden: een
bod in de kleur der tegen
partij een sprongbod in
de eigen kleur (dus vier rui
ten over twee harten)
dan wel een directe slem
conventie (b.v. 4 Sans).
Met radiatoren en ventilatoren wordt de
hogere temperatuur naar behoefte
plaatselijk geregeld, terwijl eth(yl)een-
damp de rijping nog versnelt.
Zaterdag 4 april 1964 Pagina 4
Afkomstig uit tropisch Azië,
bereikte de banaan reeds
vroeg Afrika, maar Centraal
en Zuid-Amerika pas ca 1870.
fungicidetonk
De onrijp geplukte trossen worden
soms ondergedompeld in een schim
melgif, veelal verpakt in pliofilm-zakken
en bijv. per smalspoor naar de haven
vervoerd.
Foto* Chris Stapeis, Leiden.
Westduitse archeologen
hebben in Egypte een sen
sationele vondst gedaan.
Tijdens reinigingswerk
zaamheden in het vierdui
zend jaar oude graf van
Antef op de westelijke
Nijloever bij Luxor - kwam
een opmerkelijk goed be
waard gebleven, bijna le
vensgrote kop van een beeld
uit het begin van het Mid
delste Rijk voor de dag.
Daar uit deze tijd tot nu
toe slechts zeer weinig
kunstwerken bekend zijn,
spreekt men van een van de
belangrijkste archeologische
ontdekkingen van de laatste
decennia.
Generaal Antef, zoon van één
van de voornaamste adellijke fa-
nilies van Thebe en waar
schijnlijk verwant mei het ko
ningshuis, was een volgeling van
farao Mentuhotep III. Deze
heerser van de elfde dynastie
(2160 tot 2000 v. Chr.) regeerde
omstreeks het jaar 2040 en ging
de geschiedenis in als een bij
zonder energiek man, omdat hij
na de politieke chaos aan het
einde van het Oude Ryk Egypte
weer verenigde en de orde her
stelde. Door zijn activiteiten wa
ren de machtige Amenemhet en
Sesostris van de twaalfde dy
nastie (2000 tot 1788 v. Chr.) in
staat het machtige zogenaamde
Middelste Rijk op te bouwen. Zo
als uit inscripties in zijn graf
blijkt, was Antef zijn heer zeer
behulpzaam bij deze acties tot
hereniging van het ryk. Men
tuhotep liet nog tijdens zijn le
ven zoals dat destijds in
Egypte gebruikelijk was een
schitterende graftempel voor
zichzelf bouwen, waarvan de
ruïnes thans nog te zien zijn.
Toen Antef stierf, werd hjj dicht
in de nabijheid van deze tempel
in een groot graf bijgezet.
Archeologen kennen het graf
van Antef sinds ongeveer 130
jaar:, het werd destijds door de
Duitser Leps:'us, één van de
grondleggers van de moderne
Egyptologie vluchtig onderzocht.
De zeer fraaie sarcofaag werd bij
die gelegenheid naar Berlijn
overgebracht. Een nauwkeurig
onderzoek van het graf was ech
ter niet mogelijk, daar zich in
het voorportaal een aantal gra
ven uit een duizend jaar latere
tijd bevonden en omdat het bo
vendien half ingestort en met
een dikke laag puin bedekt is.
Ongeveer zeshonderd jaar na de
-o~-'
in
bouw liet namelijk farao Tut-
mosis III (1491 tot 1436 v. Chr.)
over het graf heen een proces
sieweg aanleggen naar de dicht
bij het graf van Mentuhotep III
in Der-el-Bahri gelegen graf
tempel van zijn zuster en gema
lin, de beroemde koningin Hat-
schepoet.
De metersdikke puinlaag, die de
archeologen altijd zo had afge
schrikt, bleek achteraf de beste
bescherming van het graf ge
weest te zijn. Men mag aanne
men, dat het gedurende meer
dan drieduizend jaar niet is
aangeraakt. De reinigingswerk
zaamheden, die alleen werden
verricht om latere onderzoekin
gen met tekenpotlood en camera
mogelijk te maken, bevinden zich
nog in een beginstadium. Tot nu
toe hebben de medewerkers van
het Duitse Archeologische Insti
tuut in Cairo slechts in enkele
schachten tot een diepte van
vier meter gegraven, zonder dat
zy op de natuurlijke stenen bo
dem gestoten zijn. Behalve de
uit zandsteen vervaardigde en
beschilderde Antef-kop werden
er fragmenten van de schou
derpartij van het daarbij beho
rende beeld gevonden. Ook delen
van de wanden uit de reeds be
kende grafkamer konden gebor
gen worden. Aan de tien pylers
van deze kamer beginnen echter
bij verwijdering van het puin
prachtige schilderingen zicht
baar te worden, met jachtscènes,
de bestorming van een vesting
in de Nijldelta en een zeeslag.
Voor welke verrassingen zal men
nog komen te staan in de nog
niet onderzochte zijkamers en
nevengangen?
Hoewel het overdreven is. de
hoop te vestigen op soortgelijke
vondsten als die welke bij de
ontdekking van 't graf van Toet
Ank Amon in de twintiger Jaren
werden gedaan, toch mag men
er wel op rekenen, dat er be
paalde kostbaarheden gevonden
zullen worden. De Westduitse
archeologen zijn tenminste zeer
optimistisch.
Onze damruhriek
Probleemstukken van componist
Viergever zijn niet zo gemakkelijk
op te lossen, dat is genoegzaam
bekend. Deze in het kleine Baren
drecht wonende ingenieur heeft op
zijn gebied een grote naam gekre
gen. Toen de Haagse eindspelcom
ponist Schaaf hem eens vroeg door
middel van welk systeem hij com
poneerde, antwoordde Viergever:
„Ik doe het met een maatlatje".
Er werd toen veel gelachen om
die opmerkingmaar in het duis
ter bleef of het nu eiiist of scherts
van de Barendrechter was.
Men mag aannemen dat een wis
kundig onderlegd man als Vierge
ver met deze uitspraak geen grapje
OP het in de wereld der
Leidse hofjes altijd pais en
vree is, meen ik te moeten
betwijfelen, maar pittoresk zijn
deze bezienswaardigheden van
onze stad ongetwijfeld.
Die hofjes vervullen sinds eeu
wen nog altijd een functie in het
maatschappelijk leven, zy vor
men bovendien oases van rust in
het jachtige, hedendaagse be
staan. Als ee even uw rechtlij
nige koers laat varen en binnen
wipt door de poort, ligt daar de
rij van kleine huisjes, waar
oudere of héél oude mannen en
vrouwen hun eigen bedoening
proper op peil houden, wat hun.
gesteund door een welkome
AOW, in de meeste gevallen best
lukt.
HET is er in dit jaargetijde
nog niet zo kleurig en fleu
rig als het zijn kan in de
volle, zonnige zomer.
Dan staan de perken in volle
bloei, zingt er, aangetrokken door
de stilte de vogel zijn hoogste
lied en zitten de buurtgenoten
gezellig (of soms minder gezel
lig?) op de groene bankjes te
keuvelen over de wetenswaardig
heden van de dag of over die van
hun niet altijd „bewogen" leven.
Dat leven beperkt zich binnen de
grenzen, welke de ouderen
meestal worden opgelegd, maar
niettemin of misschien juist
daardoor voelen de bewoners er
zich gelukkig, omdat de hofjes
een weldadige bescherming bie
den tegen de onzekerheden van
deze gecompliceerde wereld.
ZIJ. die hier wonen, hebben
een „eigen" wereld gevon
den.
Alleen of tezamen, wellicht
nog in gezelschap van poes of
kanariepiet. gaan de dagen voor.
bij, zonder al te veel schokken.
Mogen sommigen het instituut
der hofjes verouderd vinden, zo
is het toch niet.
Het mooie ervan lijkt mij, dat
velen, die een arbeidzaam, dik
wijls inspannend en vermoeiend
bestaan achter de rug hebben,
hier wat op adem kunnen komen
en gezegende jaren mogen door
maken, mits zij zelf meewerken
om de tevredenheid te vinden,
waarnaar ieder mens jong of
oud toch in de grond van zijn
hart verlangt. En ik ben er zeker
van. dat de meesten van hen
daartoe wel in staat zyn.
Zo ja: geluk gewenst ermee!
FANTASIO
maakte. Het ligt voor de hand dat
hij doelde op het door hem ge
bezigde „telraamsysteem", dat te
genwoordig steeds meer wordt ge
bruikt, sinds het in 1954 in de
„Damspeler" werd gepubliceerd.
Ir. Viergever maakte in 1947 ken
nis met het damspel toen hij het
rubriekje van Van Dam in „De
Denksport" onder ogen kreeg. Hij
vond de problemen slecht(l) en
ging ze verbeteren. Als componist
maakte hij snel naam. Zijn eerste
prijs veroverde hij in de ladder-
wedstrijd van „Het Kompas", een
blad dat inmiddels ter ziele is.
Daarna won hij de tweede prijs
„Reünie-1949" in Eindhoven in de
snelcompositie, eerste prijs van
l*Effort. afdeling A". Het ging
steeds hoger en hoger.
Hieronder vindt u vier problemen
van Viergever, waarbij wordt, ver
klapt dat alle stoelen op eenzelfde
motief. Kent men de oplossing van
het eerste dan zal men logischerwijs
ook de rest dienen te vinden. Des
ondanks blijft het toch een behoor
lijke opgave, zelfs al schenken wij
u de oplossing van nr. 1: 28-22,
32-28, 40x29, 42-38 enz. wint.
Ons prijsprobleem bestaat dit keer
uit het aangeven van de oplossingen
van de drie andere problemen. On
der de goede inzendingen wordt een
prijs van f5.verloot. Oplossingen
dienen binnen tien dagen na publi-
katie te worden ingezonden.
Z 6 8, 10, 11, 13. 14, 17, 19/21,
24 26.
W 16, 27/29, 31/33, 35. 37, 39, 40,
42. 45, 49.
III
Z.: 4. 6. 7. 9, 11, 14, 17, 24/26, 29,
30. 33, 34. 39.
W.: 16 18, 21, 22, 27, 28, 32, 35, 38,
40, 42, 45. 49.
IV
19, 21, 25, 26, 30,
Z.: 6 9,
25. 30.
W 15, 16.
37/40, 42, 45.
Z.: 6/11, 13, 18,
35, 36.
W 16. 20, 22. 27/29, 32, 37,
45, 47.
Voor alle standen
speelt en wint".
geldt „Wit
Kunt U de acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt U elders in dit Bijvoegsel.
Zweden, dat de laatste jaren tij
dens de Europese kampioenschap
pen geen belangrijke rol meer
speelt, was één van de sterkste
deelnemers in de jaren tussen 1947
en 1953. In 1952 slaagde een ver
maard Zweeds team (Wohlin, Lar-
sen, Kock-dr. Werner) erin Euro
pees kampioen te worden, wat de
spelers het recht gaf in 1953 uit te
komen in de stryd om het wereld
kampioenschap.
In januari 1953 vond de wed
strijd Ver. Staten-Zweden in New
York plaats en het werd een ge
makkelijke, grote overwinning voor
de Amerikanen. Kock-Werner za
ten er met hun nogal verouderde
biedsysteem herhaaldelijk naast,
terwijl Wohlin—Larsen hoofdzake
lijk opvielen door gewaagde kunst
stukken die wel aardig waren als
vermaak voor het publiek, doch die
de Zweden meestal groot verlies op
leverden. Ziehier een typerend spel
uit die wedstryd:
WEST OOST
Sch. V 10 9 N Sch. A 3
Ha. H 10 8 jjn Ha. A 3
Ru. 10 7 5 Ru. A H B 6 3 2
Kla. A 10 7 6 b Kla. V 9 4
De Amerikanen hadden in de
OW-lijn met het rustige, goede
contract van drie Sansatout niet de
minste moeite gehad (oost een rui
ten- west een Sans oost drie
Sans). Oost was gever, NZ stonden
kwetsbaar. Het Zweedse bieden
ging als volgt: oost een ruiten
west een schoppen oost 3 Sans
atout west vijf Sansatout
oost zes ruiten. Wat één schoppen
betekent, is een door west (Larsen)
diep bewaard geheim. Waarom
west nog vijf Sans bood is evenmin
duidelijk: op zijn zachtst gezegd
lijkt dat bod een dwaze overbieding.
Toch zijn overdreven contracten
hiet altijd kansloos en u kunt er
eens op oefenen. Zuid speelde har
ten vijf voor, op tafel (west) werd
de acht gelegd, noord hartenboer,
oost hartenaas. In de 2e slag rui
tenaas, bij noord viel de vrouw; in
de twee volgende ruitenronden
ruimde noord schoppen vijf en
schoppen zes op. Hoe moet oost
verder spelen??
Eenvoudige kans
West (Wohlin) nam de eenvou
dige kans op een gunstige klaver
verdeling. Hij trok klaver negen uit
oost na en sneed. Noord maakte
klaverboer en trok harten na, wat
hem met zekerheid markeerde met
schoppenheer. Op wests derde har
ten gooide oost een schoppentje
weg en hierna beproefde west op
nieuw zijn geluk met een snit op
klaverheer. Noord bleek die ook te
hebben en het contract was dus één
down. Daar het spel zeker niet „al
leen maar" van de klaververdeling
afhangt, maar ook van het vallen
der ruitenvrouw was het geen goed
slembod.
Heeft Wohlin juist gespeeld? Ik
geloof van niet om de volgende
redenen. Zuids uitkomst w|jst met
vrij grote zekerheid op enige leng
te in harten. Noord zal dus korter
in harten zijn en bovendien bleek
noord slechts één ruiten gehad te
hebben. Het was dus iets waar
schijnlijker dat noord lengte in
klaver had en ook het opruimen
van twee schoppens door noord had
oost in dat vermoeden kunnen ster
ken.
Het lijkt dan ook beter, de derde
troefslag op tafel (west) te winnen
met ruiten tien en dan van west uit
een kleine klaver te spelen. Het
noordspel was Sch.HB765 Ha.B74
Ru. V Kla.HB52. Als noord klaver
heer genomen zou hebben geeft élk
naspel van noord aan oost het con
tract. Zou noord een kleine klaver
hebben durven spelen, dan staat
oost voor de keuze de klaver negen
of de vrouw te leggen. De negen
zou met open kaarten goed geweest
zijn, maar ook het spelen van kla
vervrouw had oost winst gegeven.
Want door hierna eerst de klaver
verdeling 3 3 te proberen (wat
niet het geval was) en later op de
harten vrouw te snijden (over zuid),
had oost zijn verlies kunnen beper
ken tot één klaverslag.
Het is natuurlijk gemakkelijker
deze analyse achteraf te vinden
dan aan de tafel en Wohlin's speel
wijze kan men dan ook niet als erg
slecht aanmerken. Toch bevat het
spel wederom de les, dat men plaat
jes in een bepaalde kleur als regel
moet zoeken in de hand van de
speler, die vermoedelijk de grootste
lengte in die kleur heeft. De twee
de les is, dat men zulke riskante
slems niet moet bieden!
H. W. FILARSKI
