Witteveen strijdt
hardnekkig tegen
stijging uitgaven
DE GAULLE OVERWEEGT
NIEUWE WERELDREIZEN
K?"Dampo
Tuomioja vindt taak
op Cyprus 'opwindend'
Minister Hogg zou de
eer van liet Lagerhuis
hebben aangetast.
Gesprek met minister van financiën
t BELASTING
beslist vóór
1967 omlaag
Cirkelvormig
warenhuis in
Queens (VS)
Plannen voor Afrika en Azië
LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG t» MAART 1M<
de verplichtingen van het Akkoord
van Wassenaar. Is de positie van de
V.V.D. hacheiyk?"
(Van onze parlementaire redactie)
Wie benijdt vandaag nog de minister van Financien?
Een gesprek met prof. dr. H. J. Witteveen, die in de huidige
regeringsperiode de schatkist beheert, kan hem leren, hoe moeilijk
en verantwordelijk diens taak is. Ging het er alleen maar om. de
inkomsten en uitgaven van het Rijk zorgvuldig te beheren, het werk
zou veel gemakkelijker uitvoerbaar zijn.
Maar vandaag de dag heeft de minister van Financiën er tevens en
soms wel In de allereerste plaats voor te zorgen, dat zijn beleid bijdraagt
tot handhaving of herstel van het monetair en economisch evenwicht. Dat
ons land wordt behoed voor overbestedlng en inflatie.
Dit is het boeiendste, maar ongetwijfeld ook het moeilijkste deel van zijn
taak.
Een jaar geleden was minister Wit
teveen hoogleraar aan de Economi
sche Hogeschool in Rotterdam en
Eerste Kamerlid voor de VVD. Be
kend hoogleraar en bekend Eerste
Kamerlid, dat moet erbij worden ge
zegd. Zijn bijdragen aan de parle
mentaire debatten waren dikwijls
hoogtepunten en de discussies tussen
hem en de toenmalige minister van
Financiën, prof. Zijlstra, vaak zeer
boeiend.
Nu zit prof. Witteveen op de stoel,
waarop eens prof. Zijlstra zat. Zijn
werk is wel totaal anders geworden.
..Als hoogleraar bestudeer je één on
derwerp nauwkeurig en geef je er
een uiteenzetting over of schrijf je
een artikel. In deze functie moet je
veeleer beslissingen nemen, waarbij
je allerlei onzekere factoren moet
betrekken, en bovendien de reacties
van je collega's en het publiek."
„Is het een last of doet u het met
genoegen?"
„Het heeft alles zijn voor en zijn
tegen. Aan de ene kant is het bij
zonder verfrissend en boeiend om
dit mee te maken, aan de andere
kant denk je ook wel eens: ik zou
't plezierig vinden om me rustig een
dag in één onderwerp te verdiepen
en er zelf ook eens iets over te schrij
ven. Dat komt nu niet zoveel meer
voor."
Minister Witteveen herinnert er
aan, hoe voor een minister van Fi
nanciën door zijn ambtenaren „veel
wordt klaar gemaakt", terwijl men
als hoogleraar alles veel meer zelf
doet.
De minister beaamt, dat het hem
niet in alle opzichten mee zit. Het
is niet zo, zoals wij wagen te ver
onderstellen, dat de bewindsman, als
liberaal, zou staan voor een tegen
stelling tussen zijn politiek beginsel
en de eisen van zijn beleid. Ook
als Eerste Kamerlid heeft hij de con-
junctuurpolitiek altijd als een heel
belangrijk element gezien.
Zeker, er is wel spanning, maar,
zo zegt de minister, die moet in elk
verantwoordelijk beleid aanwezig
zijn. En hij komt dan te spreken
over het probleem van elke minister
van financiën in deze tijd wel bij
zonder actueel het probleem van
de prioriteiten. De vraag, aan welke
uitgaven de voorkeur moet worden
gegeven.
Meer uitgaven
„Je moet werkelijk elk ogenblik
extra-uitgaven afwegen tegen belas
tingverlaging. Dit is, bij wijze van
spreken. Je dagelijks werk. Elke dag
zijn er aanvragen om meer uitga
ven." Niet alleen merkt de minister
dat bij zijn werk aan de begroting
voor 1965, die in september bij de
Staten-Generaal wordt ingediend.
Hij wordt ook geconfronteerd met de
wensen van collega's hun uitgaven
te mogen verhogen, nu, in het begin
van dit jaar, de prijzen zo zijn ge
stegen en nog stijgen. Dergelijke ver
zoeken moet hij echter omwille van
het monetaire evenwicht afwijzen.
Natuurlijk kan niet worden gezwe
gen over het Akkoord van Wassenaar,
de overeenkomst tussen de regerings
gezinde Tweede-Kamerfracties, die
ten grondslag ligt aan het regerings
programma. Hoe werkt dit akkoord
in de praktijk?
..De V.V.D. voelt in het algemeen
niet voor het maken van gedetail
leerde afspraken", antwoordt prof.
Witteveen. Desondanks onderschrijft
hij het gewicht van enkele aspecten
van het akkoord, die voor hem van
het meeste belang zijn, met name de
afspraak over het uitgavenbeleid: de
overheidsuitgaven mogen niet meer
stijgen dan het wegnemen van het
progressie-effect in de inkomstenbe
lasting. „Juist de V.V.D.", zeggen wij,
„wijst het kabinet herhaaldelijk op
„Ik geloof niet, dat dit hieruit
voortvloeit", luidt het antwoord. Het
is wel zo, dat voor ons de uitgaven-
politiek en het wegnemen van het
progressie-effect het centrale punt
is. Er wordt steeds van alle kanten
om extra-uitgaven gevraagd. Daar
tegenover vormt deze afspraak een
heel nuttig tegenwicht. Daarom is
het begrijpelijk, dat dit van onze
kant wel eens wordt ingeroepen".
Prioriteiten
Met graagte praat minister Witte
veen over het vraagstuk van de
„prioriteiten". De bewindsman heeft
de indruk, dat men niet overal even
goed heeft begrepen, hoe daarbij de
vork in de steel zit. Het is niet zo,
zegt hij, dat wat de hoogste priori
teit wordt genoemd, ook het eerste
in de tyd voor verwezeniyklng in
aanmerking komt. Vastgelegd is, wat
in deze kabinetsperiode in elk geval
zou moeten gebeuren. Wat betreft
de belastingverlaging kan men niet
zeggen, dat deze als eerste of tweede
ding in de tyd zou moeten worden
uitgevoerd.
„Het zou onpraktisch zyn, ieder
jaar een belastingverlaginkje door
te voeren. Je moet je uitgavenpoli-
tiek zo voeren, dat je in vier jaar
tyd de ruimte opbouwt, die je op
een gegeven moment voor belasting
verlaging kunt benutten". De minis
ter spreekt in dit verband van „de
belastingverlaging door uitgavenbe
perking inverdienen".
Minimum
Nu ligt daar de aangekondigde
verhoging van de AOW tot een so
ciaal minimum, die op 1 januari
1965 zou moeten ingaan.
Moet de schatkist in de financie
ring ervan bydragen?
„Dit is een punt, waarover het ka
binet nog moet beslissen in het ka
der van de prioriteitenafweging,
waar de hele begroting ons voor
plaatst", luidt het antwoord. Even
tuele medefinanciering moet dus uit
de ruimte voor uitgavenstyging ko
men. „Een bydrage voor de AOW
impliceert, dat er dan minder voor
andere uitgaven beschikbaar is".
„Kan de bydrage in de AOW-ver
hoging gaan ten koste van belasting
verlaging?"
De minister antwoordt, dan moet
worden uitgegaan van de bepaling
van het Akkoord van Wassenaar, dat
de uitgaven niet meer mogen sty-
gen dan het nationaal inkomen. En
hy voegt eraan toe. dat het akkoord
de AOW-verhoging wel een belang-
ryke plaats geeft ,maar geen uit
spraak doet over de financiering.
„Daarover zullen we binnenkort tot
een beslissing moeten komen. Van
een lnflatorie financiering van de
AOW-verhoging kan in elk geval
geen sprake zyn".
„En als gedurende de hele kabi
netsperiode de conjunctuur zich
tegen belastingverlaging verzet?"
„Er moet in elk geval vóór 1967
een belastingverlaging komen. Je
kunt dit niet helemaal van de con
junctuur afhankelyk maken, want
dan is er het gevaar, dat er tenslotte
niets van zou komen. Dat is ook weer
de bedoeling niet. Je kunt je struc
turele doelstellingen ten behoeve van
de conjunctuur-politiek maar in be
perkte mate in de tyd verschuiven.
Op een gegeven ogenblik moet het
gebeuren."
Sterke positie
Aan het eind van het gesprek
blykt dat de minister, als gevolg van
de hogere belastingopbrengst, een
iets sterkere begrotingspositie heeft
gekregen. In tegenstelling tot de
verwachting, die in de miljoenen-no
ta was uitgesproken, is in de belas
tingopbrengst over 1963 het normale
progressie-effect byna bereikt. Dit
wil niet zeggen, dat er ruimte is voor
extra uitgaven. De uitgavenpositie is
immers welbewust losgemaakt van
jaariykse wisselingen in de belas
tingopbrengst, die altyd een onzeker
element zyn. Wel is de basis nu ver
sterkt voor de belastingverlaging, die
het progressie-effect in deze kabi
netsperiode moet wegnemen.
Het blad „Nieuws", een geza
menlijke uitgave van diverse Ka
mers van Koophandel in Neder
land, meldt dat de winkelcentra
die in Amerika in de buitenwijken
van grote steden zijn ontstaan,
omdat er in de binnenstad geen
parkeer mogelijkheid meer was, in
de huidige vorm niet meer vol
doen. De parkeerterreinen die bij
deze centra toerden aangelegd
zijn zo uitgestrekt dat de bezoe
kers toch nog hele einden te voet
moesten afleggen en daardoor de
centra gingen mijden.
Een warenhuis in New York is
nu met een nieuw type winkel
centrum gekomen, dat in Queens,
een buitenwijk van New York, zal
worden gebouwd. Dit centrum
krijgt de vorm van een cirkel
waarin de winkels op verschillen
de verdiepingen liggen. Binnen
deze cirkel komt parkeerruimte
op diverse etages. Zij die dus op
de eerste etage willen winkelen,
parkeren hun auto ook op deze
eerste etage.
Men zou het systeem aldus
kunnen omschrijven: rondom een
parkeergarage met diverse etages
worden ivinkels gebouwd. De be- i
sparing aan grond, die ook in
Queens heel duur is, is zo groot
dat de kosten van het centrum, j
dat natuurlijk door deze etages i
extra duur is, verdiend worden j
op de grondprijs.
Defferre klaagt
over aftappen
van telefoons
De toekomstige rivaal van generaal
De Gaulle by de presidentsverkiezin
gen, Gaston Defferre. heeft in Wash
ington de beschuldiging uitgesproken
dat de Franse regering zyn telefoons
in Parys en Marseille had laten „af
tappen". Hy verklaarde dit tegenover
journalisten, toen hij na een onder
houd van drie kwartier met presi
dent Johnson het Witte Huis ver
liet.
Volgens Defferre is de Franse re
gering „zeer gebelgd" over zyn tegen
De Gaulle gerichte campagne in
Frankryk.
„Myn telefoon wordt afgeluisterd
en de regering wil weten wie my
belt, wat men zegt en wat ik zeg",
aldus Defferre die verder meedeelde,
dat tegenover zyn huis in Marseille,
waar hy burgemeester is, een paar
politiemannen in de gaten houden
wie hem bezoeken. Ook by zyn Pa-
ryse woning wordt dit gedaan.
„Het is niet erg democratisch", zo
zei hy, „maar het betekent dat myn
kansen <op een overwinning by de
verkiezingen) goed staan".
En geen wonderniemand wil gekreu
keld achterblijven bij correcte collega's.
Terlenka kostuums staan borg voor
góed-staan heel de dag. Sterk, kreuk-
herstellend en plooihoudend. Dat eist
u. Dat gééft u:
IN VELE PRIJSKLASSEN
Het is alléén Terlenka met het Terlenka etiket,
want alléén de artikelen die A.K.U. goedkeurt
verkrijgen het merk Terlenka. Artikelen die niet
aan de A.K.U.-eisen voldoen zullen veelal onder
een soortnaam zoals polyester in de handel
komen.
GEKONTROLEERD
PUBLIKATIE VAN A.K.U., ARNHEM
(Van onze Paryse correspondent)
En Amerika?
DUET TVYJLOiVS
met GRATIS spaarzegels
De Fin Sakari Tuomioja is gis
teren officieel benoemd tot VN-
bemiddelaar in het geschil rond
Cyprus. Hij zei deze taak „zeer
opwindend" te vinden. Het zou
een „moeilijke?' post worden, zei
hij tegen verslaggevers in Genève,
maar over het resultaat toonde
hij zich optimistisch.
De Finse regering heeft hem verlof
gegeven voor deze taak zyn post als
ambassadeur in Stockholm een half
Jaar te verlaten. Na een kort bezoek
aan Stockholm gaat hy komend
weekeinde voor overleg met Oe
Thant naar New York, voordat hy
in het midden van volgende week
naar Nicosia gaat. Oe Thant is in
middels uit Genève naar New York
teruggekeerd.
Generaal Prem Singh Kjani. com
mandant van het VN-leger, zei in
Nicosia te verwachten, dat zijn leger
tegen het eind van de week zal kun
nen gaan optreden. Uit Zweden en
Finland zyn vandaag de eerste groe
pen van de toegezegde Zweedse en
Finse contingenten aangekomen.
De Grieks-Cyprioten op het eiland
vierden gisteren de Griekse nationale
dag met een vrye dag en met kerk
diensten. Een woordvoerder van de
regering zei dat het rustig is op het
eiland. De gebruikeiyke optochten
van Grieks-Cyprische organisaties
waren echter met het oog op de toe
stand afgelast.
Tot hoge commissaris -voor Groot-
Brittannië op Cyprus is benoemdg e-
neraal Bishop, thans directeur van
de afdelingen voorlichting en cultu
rele betrekkingen van het ministerie
voor Gemenebestzaken. Hy volgt Sir
Arthur Clark op die om gezondheids
redenen zyn werkzaamheden moet
beëindigen. Generaal Bishop was van
1957 tot 1962 adjunct hoge-commis
saris in Calcutta.
Met een klein miljoen andere Paryzenaars heeft gisteren ook generaal
Charles de Gaulle de hoofdstad verlaten om de paasdagen buiten, in zijn
kasteeltje in Colombey-les-deux-Eglises, door te brengen. In de minister
raad van gisteren heeft hy echter eerst nog een opgewekt reisverhaal ge
daan van zyn ervaringen in Mexico en de Franse Antillen, waaruit hy
dinsdag was teruggekeerd. Het schynt dat de president der Franse repu
bliek zich zeer diep getroffen heeft getoond door de geestdriftige ontvang-
sten. die hem overal ten deel gevallen zijn. F„u-
Het ging hier om de langdurigste en ook vermoeiendste reis, die de 74- tiek-toeristische projecten alleen de ffoeaeren-
jarige generaal tot dusver ondernomen had en deze trip werd daarom als j Verenigde Staten over het hoofd
een fysieke en politieke test beschouwd. In Parys wordt daarom nu dan ook schynt te hebben gezien, terwijl een
wel aangenomen dat het Franse staatshoofd, gesterkt door zyn Mexicaanse
avonturen, thans verschillende nieuwe wereldreizen overweegt, waarvoor hy
tydens zUn korte paasvakantie de plannen verder zou kunnen uitwerken.
Zoals men ziet heeft de Franse pre
sident. die de meest bereisde Roel
onder de 20ste eeuwse staatslieden wil
worden nog heel wat grote plannen
in de pen om zichzelf zoveel mogelijk
volkeren te kunnen tonen.
Opmerkelyk kan slechts worden ge-
I noemd dat de generaal by zijn poli-
Schandaal bij de
invoer in Gliana
In Ghana is een schandaal aan
het licht gekomen by het verstrek
ken van invoervergunningen. Een
commissie van onderzoek, door pre
sident Nkroemah benoemd, is tot de
conclusie gekomen, dat de geruchten,
die dienaangaande in omloop waren,
voor het grootste deel op waar
heid berustten. De Ghanese pers
heeft aangedrongen op snel en
drastisch ingrypen. Vyf ambtena
ren zyn intussen reeds ontslagen. Er
was een aantal bedrijven in het le
ven geroepen met als belangrijkste
oogmerk het verkrygen van invoer
vergunningen, die dan aan andere
zaken verkocht werden tegen -
prys van tussen 10 en 20 procent
van de waarde van de betrokken
Reizen is voor generaal De Gaulle
niet alleen een verzetje of een tyd-
verdryf om weer eens wat nieuwe en
frisse indrukken op te kunnen doen
of zyn gezichtsveld te verruimen. In
zijn staa-tkundige filosofie en poli
tieke strategie vervullen die reizen, in
binnen- of buitenland, ook een zeer
concrete functie, zyn „directe demo
cratie". die het parlement in de ijs
kast opgeborgen of op stal heeft ge
zet. staat of valt immers met die per-
soonlyke contacten, die hy slechts op
zyn reizen leggen of stimuleren kan.
En nu het steeds duideiyker wordt
dat De Gaulles politieke ambities zich
allerminst tot Frankryk of zelfs maar
tot Europa beperken, ligt het dus ook
voor de hand dat hy als politieke toe
rist zyn vleugels eveneens ver over de
Franse grenzen uit wil slaan.
Naar Afrika
Tot dusver staat officieel alleen nog
maar vast dat hy in het komende na
jaar Zuid-Amerika zal bezoeken, waar
al elf landen in zyn reisschema staan
genoteerd.
Het jaar 1965 hoopt de generaal
dan speciaal voor Afrika te reserve
ren. dat hy in drie etappes zal bezoe
ken. Na eerst, in twee verschillende
reizen, de voormalige Franse koloniën
te hebben bezocht, zouden eind vol
gend jaar dan Marokko. Tunesië en
Algerye op zijn persoonlijke komst
mogen rekenen. De Gaulle verwacht
dat de politieke situatie in Algerije j
dan wel voldoende zal zijn opgeklaard
om het oude project van de Maghreb. I
de statenbond der drie Noordafri
kaanse landen, in daden om te kun
nen zetten.
Terwyi hy de presidentsverkiezin
gen van 1965 slechts als een formali
teit beschouwt, waarvan de uitkomst
niet twyfelachtig kan wezen, speelt
de generaal ook al met reisplannen
voor een nog verdere toekomst. In
1966 kan Zuidoost-Azië aan de beurt
komen met landen als Pakistan, In
dia, Siam Cambodja. Zuid-Vietnam
én Indonesië. Noord-Vietnam
China schynen. trots de diplomatieke
betrekkingen die onlangs met Parijs
zyn hersteld, toch nog niet rijp te
worden geacht om voor een staatsie-
bezoek van de Franse president in
aanmerking te kunnen kortien. Voor
1967 heeft de ondernemende Franse
staatsman-generaal het oog reeds
gewonjen op de Sowjet-Unie en haar
satellieten achter het yzeren gordyn,
dat tegen die tyd. naar zyn verwach
ting, dan trouwens wel zou kunnen
zyn opgehaald
persoonlijke ontmoeting met presi
dent Johnson nu juist door alle diplo
matieke waarnemers nog steeds als
een vitale wenselykheid van de aller
eerste orde voor de Westeiyke een
heid naar voren wordt geschoven!
Advertentie
,HAV LEVENSVERZEKERINGEN - SCHIEDAM TELEFOON (010) 69304 - HAV LEVENSVERZEKERINGEN
(Van onze Londense correspondent)
Zal de onstuimige minister Quintin
Ilogg, de vroegere Lord Hailsham,
die met de titel „president van de
troonraad", manusje van alles is in
het Britse kabinet, in de donkere
cel van de toren onder de Big Ben
worden opgesloten? Theoretisch be
staat die mogelijkheid, omdat zyn los
lippigheid hem parten heeft gespeeld.
Hogg is vorige week in een rede
in Chatham van leer getrokken te
gen Labour. Hy heeft de socialis
ten trachten zwart te maken door
te verklaren, dat een aantal hunner
hy doelde kenneiyk op de linker
vleugel zich sinds jaar en dag
aan ondermynendc activiteiten
schuldig maakL Strikt gesproken kan
Ilogg, door deze persoonlijke aanval
op leden van de Labourfractie, „de
eer van het Lagerhuis" hebben aan
getast.
Het Labourlid George Wigg, die de
zaak-Profumo aan het rollen heeft
gebracht en altyd als geweten van
het Lagerhuis fungeert, was er als
de kippen by Hogg in staat
van beschuldiging te laten stellen. Hy
had in zoverre succes, dat de be
pruikte speaker (voorzitter) erkende
dat de zaak in aanmerking komt
om door de commissie, welke moet
waken over de privileges van het
Lagerhuis te worden onderzocht.
Wigg kreeg door de uitspraak toe
slemming tot het indienen van een
motie om de kwestie naar de commis
sie te verwyzen, welke motie zonder
hoofdeiyke stemming werd aange
nomen.
Voordat de aangelegenheid aan de
orde kwam verzocht de speaker over
eenkomstig het gebruik minister
Hogg de Kamer te verlaten. Deze
stond op, maakte de voorgeschreven
buiging en verdween. Wigg kreeg ecfr
ter nul op het rekest toen hij eei
motie indiende om Hogg hangende
het onderzoek te laten schorsen.
In de zeventiense eeuw kon een
parlementslid, dat de eer van de Ka
mer te na kwam, een grote geld
boete krijgen Men is er echter nie
zeker van of deze wy'ze van bestraf
fing nog steeds bestaat De speaker
kan iemand, die de goede naam van
de Kamer aantast 'n openbare repri
mande geven. In het geval van een
buitenstaander kan deze in de ver
gaderzaal worden geroepen om ten
aanschouwe van de volle Kamer met
gebogen hoofd zyn standje in ont
vangst te nemen. Een Kamerlid of
een minister, die in Engeland ooi
altyd een Kamerlid is, kan worden
geschorst of van het lidmaatschap
worden beroofd.
Hoggs uitlating is een symptoon
van de naderende verkiezingsstryd
waarby Engelse politici meestal geen
blad voor de mond nemen. Ze zyn
meesters in het beschimpen van hun
tegenstanders. In vele verkiezingen
is het vaak de tactiek der conser
vatieven geweest om de vaderlands
liefde van de socialisten in twyfel
te trekken en de kiezers bang te
maken voor de revolutie, die van hun
kant nog altyd zou dreigen. Zulks tot
grote verontwaardiging van Labour,
dat zich met man en macht tegen
dit soort demagogie trachtte te ver
weren.
