Personeel nazi-kampen
kreeg les in moorden
Scheveningse vissers
maandag naar zee
MAREL
•a alles
occasions
Er waren minstens
vier scholen
Reders geven toe aan
eisen van de stakers
Mariaheide kreeg
vannacht zijn brug
IR. WIESENTHAL ONTDEKT:
Duitse jongen
ontvoerd
ERKENDE BONDEN VIT CONFLICT
VOI. AUTOMATISCHE
WEERBERICHT
Honderd doden
door mazelen
in Perzië
Overstroming
veertig doden
Automatisch
wassen
- ZWART -
mtvs
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 21 FEBRUARI 1964
No. 31193
LEIDSCIH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Disüoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f10.05 per kwartaal, f3.35 per maand, f. 0.78 per wee&.
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
99
j (Van onze correspondent in Wenen)
Rechters, politici, sociologen en psychologen hebben tot nu toe
geen antwoord kunnen geven op de vraag hoe het verbranden en
vergassen van miljoenen slachtoffers onder Hitier technisch moge
lijk is geweest en hoe het personeel hiertoe lichamelijk en geestelijk
In staat is geweest. Op deze vraag heeft nu ir. Wiesenthal, die
o.a. Eichmann op het spoor is gekomen, een antwoord gegeven. In
Duitsland en Oostenrijk waren tijdens de oorlog minstens vier
scholen waar het personeel tussen 1941 en 1943 tot perfecte be
roepsmoordenaars werd opgeleid.
Deze scholen bevonden zich in Ha-
jfama (bij Limburg), Grafenegg (in
Brandenburg), Sonnenstein (by Pir-
na) en op Oostenrijks grondgebied in
plartheim bij Linz.
Ten aanzien van het vroegere kas
teel Hartheim kon worden vastge-
Iteld dat hier onder meer de eerste
euthanasie-experimenten door mid-
flel van crematie en vergassing heb
ben plaatsgehad.
De eerste slachtoffers in Hartheim
■aren geen joden, maar zogenaamde
Iriërs: ongeneeslijke zieken, krank-
innigen of debielen en ouden van
agen uit Duitsland en Oostenrijk.
De proeven hadden tot doel om een
nethode te vinden waardoor later in
e kortst mogelijke tijd en volgens
en vaststaand tij drooster elf miljoen
oden konden worden geliquideerd.
Als personeel koos de districtsin-
pecteur overtuigde SS'ers uit van
ingeveer 25 jaar, die in een van deze
moordscholen" een opleiding van
en paar maanden zouden krijgen.
Zij werden daar gehard en moesten
ennen aan de reuk van verbrand
ïensenvlees en vooral mochten zij
iter niet zwak worden tegenover het
esmeek van vrouwen en kinderen.
Hele nachten lang moesten zij on
er de rook van de gasovens slapen,
p'ie dus bij het ombrengen van Ari-
che landgenoten niet door de knieën
ing, was ook sterk genoeg om dui
mden joden om te brengen.
In die tijd van experimenten wer-
len in Hartheim ongeveer 35 tot 45
rsonen per dag vergast. De as werd
de Donau geworpen of als meststof
"ibruikt. Later haalde men hiervoor
ik gevangenen uit het concentra-
ip Mauthausen.
toen Heydrich, Müller en Eichmann
het besluit namen tot het uitmoorden
van elf miljoen joden.
Verdwenen
Dit plan werd inderdaad voor een
belangrijk deel uitgevoerd. De mees
te handlangers zijn intussen gestor
ven of spoorloos verdwenen, of zij le
ven nog op vrije voeten in het bui
tenland. De plaatsvervangend com
mandant van Sobibor, Gustav Wag
ner, vluchtte naar Argentinië, waar
hij thans een vrij beroep uitoefent.
Ruim honderd man van het perso
neel uit dit kamp is met name be
kend, een deel van hen werd in Hart
heim opgeleid. De plaatsvervangend
commandant van Treblinka was de
Oostenrijker R. Stangl, die in 1948 uit
de gevangenis van Linz kon ontsnap
pen en die nu nog vry in Damascus
leeft. Een medicus en een vrouwelijke
arts uit Oostenrijk hebben zelfmoord
gepleegd. De Duitse arts Remmo be
vindt zich in Frankfort in voorarrest
Dertien of veertien van deze per
fecte moordenaars uit Oostenrijk
zijn nog in leven. Ir. Wiesenthal
heeft hun namen aan de politie be
kendgemaakt, zodat zü binnenkort
gerechtelijk zullen worden vervolgd.
Het kamp in Treblinka telde 130
man personeel. Belzec 90 man. Hun
namen werden bekend omdat zij op
de lijsten stonden van hen die op
grond van „bijzondere verdiensten"
'bedoeld was het uitroeien van jo
den) het ijzeren kruis tweede klasse
hadden gekregen.
Onderzoek
Ir. Wiesenthal heeft het gehele do
cumentatiemateriaal ter beschikking
gesteld van de Oostenrijkse minister
van Binnenlandse Zaken, die hem de
verzekering gaf dat de Oostenrijkse
justitie dit materiaal onmiddellijk
zou verwerken voor het gerechtelijk
onderzoek. Bij hun verantwoording
kunnen de verdachten zich er niet op
beroepen dat zij „op bevel" hebben
gehandeld, want zij hebben van te
voren geweten waarvoor zij werden
opgeleid. Anderen die voor deze taak
berekend waren of die bezwaren lie
ten horen, kregen een andere taak in
de SS. Het kamppersoneel heeft met
volle natlonaalsocialistische overtui
ging die opleiding doorlopen en de
eed afgelegd om dit werk plichtsge
trouw te doen en daarover het zwy-
gen te bewaren.
Een zevenjarige jongen uit Wies-
baden (West-Duitsland), die al acht
dagen werd vermist, blijkt te zijn
ontvoerd. De ontvoerder heeft van de
vader, de eigenaar van een restau
rant, een losprijs van 15.000 mark
I geëist. Hij zond hem tevens de sleutel
toe van een postbox in het PTT-
j hoofdkantoor te Frankfort. Bij ope-
ning werd daarin een schoen van de
jongen aangetroffen.
Koning Paul
geopereerd
Koning Pul van Griekenland (62)
is vanochtend geopereerd in Tatoi,
dat 25 km ten noorden van Athene
ligt. De operatie geschiedde door een
Atheense chirurg, die werd bijgestaan
door zeven Griekse en buitenlandse
collega's. Onder hen waren twee
Britse kankerspeciallsten, Sir Stan
ford Cade en dr. Edward Muir. Aan
vankelijk werd uitsluitend gesproken
over maagzweren, waaraan de Griek
se vorst zou lijden. De aanwezigheid
van de buitenlandse specialisten
maakt de vooruitzichten voor
's konings herstel niet gunstiger. De
operatie heeft meer dan twee uur
geduurd.
Ingelicht
Bij het begin van de opleiding wer-
len de „leerlingen" volledig op de
hoogte gesteld. Daarna moesten deze
iS'ers een eed afleggen dat zij dit
Irerk plichtsgetrouw zouden vervullen
te daarover zouden zwijgen. Wanneer
fc commandant merkte dat een van
jijn handlangers het niet meer kon
rerwerken, werd deze naar het front
nn Joego-Slavië gestuurd, waar de
peesten in de partisanengevechten
kmkwamen. Ook anderen die te veel
hadden gezien en te veel wisten, wer-
jen naar Joego-Slavië gezonden om-
lat men vreesde, dat zij het geheim
pmden verraden.
De eerste commandant van Hart-
leim was Christian Wirth, een kapi-
ein van de Oostenrijkse politie, die
iter in Joego-Slavië is gesneuveld
Toen de proeven waren afgesloten,
egon de crematie aan de lopende
and in de Poolse kampen van Tre-
linka, Belzec en Sobibor. In het be-
in werden er ongeveer twintig per-
men per dag vergast, later waren
iet echter dagelijks tienduizend.
Hiermee werd het plan van de zo-
enaamde Wannseeconferentie -.van
0 Januari 1942 ten uitvoer gebracht,
(Van onze visserijredacteur)
Advertentie
WASMACHINES
AE.G - IGNES - tNDESIT
ERRES - SIEMENS BICO
EEMCO N.V.
Koning Paul van Griekenland, i Kroonprins Constantijn, die tot
die ernstig ziek is, en zijn zoon I regent is benoemd.
NU VEILIG DE WEG OVER
-
AANHOUDEND
KOUD WEER
1 Het K.N3Ï.I. verwacht van heden
morgenavond:
Droog weer met opklaringen, maar
lc enkele wolkenvelden, en in het
"rden van het land mogelijk enige
id mist. Zwakke tot matige wind
-dzakelijk tussen oost en zuidoost,
de nacht en ochtend lichte tot
ige vorst. In de middag tempe-
turen even boven het vriespunt.
22 FEBRUARI
Zon op: 7.43 uur; onder: 18.05 uur.
Maan op: 12.20 uur; onder: 4.09 u.
Hoogwater te Katwijk te 10.08 en
22.57 uur.
Laagwater te 5.24 en 18.14 uur.
Dit blad bestaat alt 16 pagina's
De kinderen van Mariaheide
kunnen veilig de provinciale
weg oversteken. De inwoners
hebben hun zin: in de afgelo
pen nacht hebben militairen
een baileybrug geslagen over
de snelweg, die dwars door het
kerkdorp loopt en waarop eni
ge kinderen de dood hebben
gevonden.
Er gebeurt nog meer: nadat Gedepu
teerde Staten van Noord-Brabant
eerst een snelheidsbeperking van 70
km per uur hadden ingesteld,
hebben zy gistermiddag besloten
een gedeelte van het kerkdorp dat
bij de Provinciale weg ligt de aan
duiding „bebouwde kom" te geven,
zodat op de weg een maximum
snelheid van 50 km zal komen.
Hiermee is aan de eis van de in
woners voldaan. Wanneer de
nieuwe snelheidsbeperking zal in
gaan is nog niet bekend.
Hoog tempo
Tegen het aanbreken van de dag is
de 480ste Genietroep uit Schaars-
bergen gereedgekomen met de ruim
23 meter lange baileybrug, die 4,75
meter hoog is. Gistermiddag om
even over vier uur kreeg de com
mandant van de Genietroep de op
dracht de brug te slaan. Van dat
tijdstip af werden allerlei instan
ties ingeschakeld om over mate
riaal en transportmiddelen te kun
nen beschikken: zware vrachtwa
gens werden ingeladen, 10-tonners
met materialen vertrokken uit
Hendrik Ido Ambacht naar Maria
heide en uit Keizersveer reden een
12-tons kraan en een compressor
naar operatie-Mariaheide. Om
middernacht waren 55 militairen
in hoog tempo aan het werk om
pijlers aan te brengen en met de
kraan de enige tonnen zware over
spanningen op haar plaatsen te
manoeuvreren.
Soep en palat
De politie regelde 't verkeer, het be
stuur van de Stichting Gemeen
schapsbelangen verschafte de wer
kers hete soep en voor de kerk
stond een Veghelse cafetariahouder
naast een kok van de Genie in de
vriesnacht „patat" te bakken.
De kinderen van Mariaheide hebben
vanmorgen nog de drukke weg
moeten oversteken op hun tocht
naar school, want de trappen van
de brug waren nog niet klaar
Maar by het uitgaan van de school
konden ze over de brug. Operatie
Mariaheide was geslaagd.
de erkende bonden bereid zijn haar
van haar uit de CAO voortvloeiende
verplichtingen te ontslaan, heeft de
vereniging vooralsnog voor kennisge
ving aangenomen.
Dr. Boelmans Kranenburg bevestig-
I de. dat de vereniging in haar giste-
I ren gehouden vergadering haar le-
I den heeft gemachtigd, het garantie
loon van f125 per week en het af-
TT j ot rekenen per reis aan hun personeel
Het ziet er naar uit. dat de Vlaardingse en bchevenmgse vissers- t0e te zeggen. Over de juridische
schepen, die nu al wekenlanq lanqs de kaden liqgen, maandag naar vorm voor deze nieuwe voorwaarden
zee zullen vertrekken. De reders zijn namelijk gezwicht voor de J wordem1 nveriegd."^ met dC junsteD
aandrang van het O.V.B. Dit was voor de besturen van de drie 1
erkende bonden van werknemers in de visserij aanleiding om gis
teren in Scheveningen een vrij sensationele beslissing te nemen. Na
besprekingen met de raad van overleg van de drie grote vakcen
trales hebben zij zich bereid verklaard de reders te bevrijden van de
verplichtingen, die voor hen voortvloeien uit de met hen gesloten
collectieve arbeidsovereenkomst.
Dit besluit was voor de N.V. Doggermaatschappjj in Vlaardingen aanlei
ding gisteravond haar schippers telefonisch opdracht te geven de beman
ningen op te roepen om maandag naar zee te vertrekken. Gevaren zal wor
den op de voorwaarden van de tussen reders en erkende bonden overeenge
komen C.A.O., aangevuld met het garantieloon van f 125.- per week en het
afrekenen per reis. Ook de Scheveningse reders, die door het stakingsconflict
getroffen zijn, zouden hun schippers medegedeeld hebben, dat gevaren kan
worden op voorwaarden, welke met die van het zogenaamde tussenvoorstel
overeenkomen.
In Paleis Soestdijk heeft Prin
ses Christine enkele deputaties
ontvangen, die haar geschenken
aanboden ter gelegenheid van
haar zeventiende verjaradag.
Hier bewondert zij met haar
moeder een van de onderdelen
van een set koffers, die haar na
mens de Verbindingsdienst van
de Kon. Landmacht werd aange
boden door kolonel ir. H. A. Ro-
drico.
Grote drukte in
Scheveningen
Nadat de deputatie van de drie
erkende bonden het bestuur van de
Redersvereniging van de Nederland
se Zeevisserij met hun besluit
in kennis hadden gesteld heeft deze
vereniging daarover gisteravond
langdurig vergaderd. De voorzitter
van de redersvereniging, de heer N.
Haasnoot uit Katwijk aan Zee. wil
de over het besprokene geen mede
deling doen zolang er geen contact
Is geweest met de erkende bonden.
Consequenties
Er zou een besluit genomen z^n om
te varen op het zogenaamde tus
senvoorstel. zo vernamen wjj gis
teravond van welingelichte zjjde.
De reders zouden echter beducht
zijn voor de consequenties. Het
Buitengewoon Besluit Arbeidsver
houding verbiedt namelijk uit
drukkelijk alle niet door de Stich
ting van de Arbeid goedgekeurde
arbeidsvoorwaarden. Bovendien is
er dan nog de verklaring van de
minister van Landbouw en Visse
rij, mr. B. Biesheuvel, waarin hij
economische hulp voor het visse
rijbedrijf heeft toegezegd op voor
waarde, dat men zich houdt aan
het georganiseerd overleg.
De CKV-bestuurder, de heer
Adri de Boon. heeft gisteravond het
besluit van de drie erkende bonden
van werknemers in het visserijbe
drijf nader toegelicht. „Wij willen
ons bevrijden van de betiteling „sta-
ln-de-weg", die wij de laatste weken
van vele zijden hebben moeten aan
horen", zei hU.
„De redersvereniging wilde de
CAO open breken om daaraan toe
te voegen de eisen van de stakers.
Als besturen, zo merkte de heer De
Boon op, konden we daaraan niet
toegeven en daarom hebben we van
morgen overleg gepleegd met de
voorzitter van de drie grote vakcen
trales. het NVV, het CNV en het
NKV, en gezamenlijk zyn wU tot
de conclusie gekomen, dat men als
erkende vakorganisaties niet kan
voldoen aan eisen van organisaties,
die nog voor het loonbeleid in het
algemeen, noch voor het loonbeleid
in de visserij, verantwoordelijkheid
dragen. De reders behoeven ten op
zichte van ons geen verplichtingen
meer te hebben. Wij passen er voor
verantwoordelijk te worden gesteld
voor de staking".
De heer De Boon had overigens
niet de indruk, dat de reders nu
staan te dringen om met het OVB te
onderhandelen. Weliswaar hebben
individuele reders een zodanig druk
op hun vereniging uitgeoefend, dat
het bestuur wel wilde praten over
de stakerseisen. maar dat betekent
nog niet dat zy met de stakers aan
een tafel gaan zitten.
In beginsel hebben de reders nu
de vrijheid tot uitbreiding van de
CAO met de eisen van de stakers.
Ook bestaat de mogelijkheid om de
voorwaarden te vermelden op de
monsterrol, waardoor rekening kan
worden gehouden met een opzegging
van de overeenkomst aan het eind
van elke reis.
De stakers, zo verklaarde OVB-
leider Jaap Koning, wachten van
zelfsprekend op de toenadering van
de reders. Dat hoeft niet openlijk te
gebeuren, want men heeft begrip
voor de moeilijkheden, die een der
gelijk contact voor de werkgevers
kan opleveren. Vanavond wordt er
weer vergaderd over de vraag „va
ren of niet varen". Waarschijnlijk
zullen de vissers ditmaal met „ja"
antwoorden.
Standpunt reders
De Redersvereniging van de Ne
derlandse Zeevisserij denkt er niet
over met de niet-erkende organisatie
OVB in zee te gaan. De secretaris
van de redersvereniging, dr. H. Boel
mans Kranenburg, deelde dit
vanmorgen mee. De mededeling, dat
In de Scheveningse haven heerst
vandaag grote bedrijvigheid. Men is
druk doende de schepen te bevoorra
den en klaar te maken voor de reis.
De bemanningen van twee schepen
van de Rederij Jaczon de SCH 22 en
de SCH 33. hebben aanzegging gekre
gen reeds vanavond uit te varen. Men
neemt in Scheveningen aan. dat de
andere schepen maandag zee zullen
kiezen.
De Visserymaatschappjj Vlaardin
gen hoopt morgen vyf schepen, de
VL 7. 73. 110, 121 en 131 uit IJmuiden
te laten vertrekken. De andere Vlaar
dingse rederyen willen hun schepen
begin volgende week naar zee laten
gaan.
In het Westperzische district
Kermansjah zijn als gevolg van
een mazelenepidemie tot dusver
117 mensen, voor het merendeel
zeer jonge kinderen, gestorven.
De gehele bevolking van het
getroffen gebied is nu ingeënt en
de epidemie schijnt bedwongen
te zijn.
Bij overstromingen in de zui
delijke Philippijnen zijn 41 men
sen om het leven gekomen, ter
wijl er ruim 48.000 dakloos zijn
geworden. In het getroffen ge
bied zijn bovendien acht perso
nen aan cholera gestorven. Het
hoogtepunt van de overstromin
gen schijnt voorbij te zijn.
Zo'n schattig
klein hondje
Z'n gezondheid ligt bij
Vlieland. Tweehonderdder
tig verschillende voeders en
preparaten, waaronder met
extra vitaminen en mine
ralen. kalk en het originele
beendermeel. Zijn voerbak,
mand, halsband en lijn
kiest u hier óók uit de
meest verschillende - alles
met prettige, puike raad.
Begrip voor beter autorijden
Grootste sortering auto's in Nederland
Wassenaar Rijksstraatweg 336-340,
Arnhem Boulevard Heuvelink 5a,
Eindhoven Blaarthemseweg 140,
Advertentie
rel. 01751- 2545
Tel. 08300-36344
Tel. 04900-69266
Vraag demonstratie en prospectus
HOOIGRACHT 18 TEL. 23951
Uit het Leidsch Dagblad van
20 February 1864:
Een geleerd geneesheer
doet opmerken, dat vele per
sonen in verkoudheid of een
andere longziekte doorgaans
veel suiker gebruiken, en
nogtans brengt de suiker
meestal aan de slappe en lij
dende borstdeelen groot na
deel voor. Melk en zacht
voedsel met fijne bloem ge
mengd is doorgaans het beste
geneesmiddel
Naar men verneemt, zal
het ijzeren geschut, waar
mede de vestingen en posi-
1 tién des Rijks zijn uitgerust,
eerlang door getrokken bron
zen kanotis van 30 en 12
1 pond vervangen worden.