VRIENDIN PRINSES:
„TOCH VERLOVING"
Minstens tienduizend
Watoetsi vermoord
Ontwikkeling loopt
regering uit de hand
BONN IN
BEROEP
Nederland frontpaginanieuws
©rnt
Des toch?
PRINS GAAT ZIJN DOCHTER HALEN
Grote politieke verwarring
SCHOKKEND
KORTSLUITING
AFWACHTEN
SLUITSTUK
„ONJUIST"
Prins op neg Kamerseniores vandaag bijeen
INCIDENTEN
IN ASSATA
Invoerstop eieren
NIEUWSPOORT
centrum van <le
internationale
belangstelling
WEERBERICHT
Rijksstudietoelagcn.
T5 Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1964
No. 31182
LEIDSCH
DAGBLAD
pirecteur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f.8.35 per maand, f. 0.78 per wees
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
E dag van gisteren heeft weer
eens geleerd dat bekendheid
iet bepaalde feiten en omstandig-
len, hoe onaangenaam deze op-
lachzelf kunnen zijn, toch te ver
hezen is boven onwetendheid. Deze
Ratste geeft al heel spoedig aan
leiding tot geruchten en welke om-
Vang deze kunnen aannemen, her
inneren wij ons maar al te goed uit
de bezettingsjaren.
Mede onder invloed van moeilijk
(rerklaarbare gebeurtenissen en een
^terst summiëre en bovendien nog
tegenstrijdige berichtgeving nam
piet Gerucht" in de laatste dagen
Mechuwelijke vormen aan. Niemand
fon wijs worden in het labyrinth van
Uiteenlopende ontwikkelingen. Waren
^oningin Juliana en Prins Bernhard
donderdag jJ. werkelijk van plan
paar Madrid te vliegen? Was Hare
ha jest ei t wel in het vliegtuig? Zo ja,
boe was het dan mogelijk dat de
Koninklijke standaard de gehele dag
op Paleis Soestdijk prijkte? Waarom
werd de reis in Par ijs onderbroken
(n waarom keerde het vliegtuig ver-
Volgens weer terug naar Nederland?
Het was een stroom van vragen,
jpaarop geen enkel bevredigend ant
woord werd gegeven.
Het wemelde aan alle kanten van
de zwijgplichten: Prins Bernhard in
lijn functie van inspecteur-generaal
Van de luchtmacht verbood het per-
loneel van het vliegveld Soesterberg
pok maar één woord te zeggen over
de geheimzinnige vlucht naar Parijs.
Minister-president Marijnen stelde
(Ie gehele Regeringsvoorlichtings
dienst, die totdusverre niets anders
jezegd had dan dat hij niets te zeg
den had, buiten werking en kende
fcichzelf het monopolie van de voor
lichting toe. Hetgeen resulteerde in
de mededeling dat „hij dit keer wer
kelijk niets te zeggen had
3 het wonder dat onder deze om-
I standigheden ..Het Gerucht" fan
tastische afmetingen aannam? Er
lijn lieden, die zich in een dergelijke
tituatie bijzonder verstandig gedra-
|en.
Zij houden het hoofd koel, obser-
reren in alle gemoedrust de feiten
in wachten de verdere ontwikkeling
ran de dingen met de spreekwoorde
lijke Hollandse nuchterheid af. Er
lijn evenwel ook lieden die anders
reageren. Die elk hoogst onbelangrijk
fietail, dat hen ter ore komt, be-
ïchouwen als een ernstige compli
catie van de situatie en voor wie het
lanvankelyk lichte sneeuwvlokje in
de loop van luttele uren uitgroeit tot
een alles vernietigende lawine.
Helaas is deze laatste categorie
Irrij talrijk en zo daalde gisteren in
be loop van de dag de stemming tot
pen peil waarin de somberste zwart
kijker de stand van zaken toch nog
kltijd te rooskleurig scheen te be
schouwen.
Men sprak van een ernstige consti
tutionele crisis, van een diepgaand
Conflict tussen het Koninklijk Huis
ten de regering, van troonsafstand en
Iran nog veel ergere dingen.
„Het Gerucht" was herleefd als in
fajn ergste oorlogse vorm!!
DEGENEN, die gisteravond bij de
huiselijke haard naar hun te
levisiescherm zaten te kijken, zullen
een zucht van verlichting hebben
geslaakt toen de uitzending werd
pnderbroken voor een extra NTS-
jjournaal, waarin eindelijk eens een
feerus tstellend woord werd gesproken.
Op gezag van minister-president
Marijnen deelde de nieuwslezer mede
dat a. de buitenlandse berichten over
*n troonsafstand met klem diendeh te
gorden tegengesproken; b. er geen
sprake was van een ernstig conflict
tussen het Koninlijk Huis en de rege
lt M ring en c. dat Prinses Irene vandaag
to Paleis Soestdijk zou terugkeren.
En het gevoel van ernstig onbehagen
maakte plaats voor blijder gevoelens
toen even later in een korte tweede
extra-uitzending werd bekend ge
maakt, dat Prinses Irene binnen zeer
korte tijd het Nederlandse volk een
Vreugdevolle tijding zou mededelen.
Is het Al te stout om te veronder
stellen:
Dus toch?
Het zou in ieder geval een bijzon
der gelukkige afsluiting zijn van een
(periode van grote nationale bewogen
heid!
(Van onze parlementaire redacteur)
,,De aankondiging van de verloving van Prinses
Irene met een lid van de Spaanse adel zal officieel ge
schieden door het koninklijk huis".
Dit verklaarde vannacht mejuffrouw Rosario de Andrade. die
zegt secretaresse in Spanje van Prinses Irene te zijn. aan een
redacteur van het nationale Spaanse persbureau ..Efe" in Madrid.
Volgens Reuter heeft mej. De Andrade verder gezegd, dat deverloving
en de overgang naar de R.-K. Kerk niets met elkaar te maken hebben.
De romance van de Prinses is tijdens het huidige bezoek aan Spanje ont
staan, terwijl de Prinses al ruim een jaar geleden onderricht ontving in
het rooms-katholieke geloof. „De politici en anderen, die verband wilden
leggen tussen haar overgang tot het katholicisme en de verloving met
een Spanjaard hetgeen een verbreking van de op handen zijnde ver
loving zou kunnen hebben veroorzaakt zullen kunnen bevestigen, dat
het een niets met het ander te maken had".
Met deze verklaring heeft deze 22-
jarige vriendin van Prinses Irene een
nadere verklaring gegeven van de
schriftelijke mededeling, waarmede
zij gisteravond tegen half elf Neder
land een schokkende verrassing be
zorgde. Zij onthulde daarin, dat
Prinses Irene „met goedkeuring van
haar doorluchtige ouders" in Cata-
lonië vertoefde. „Het secretariaat, dat
onlangs contact heeft gehad met de
Prinses, is in staat te verklaren, dat
de Prinses de moeilijkheden heeft
overwonnen, die zij geestelijk onder
vond, zodat zij binnen korte tijd
vreugdevolle familiegebeurtenissen
bekend kan maken".
In deze verklaring werden enige
woorden gewijd aan de vriendelijke
gastvrijheid en het begrip, dat de
Prinses in Spanje heeft ondervonden
en werd tevens gezegd, dat Don Al-
phonso de Bourbon et d'Ampierre niet
de gelukkige zou zijn. „Deze berichten
zijn niet meer dan een speculatie
van een zekere sensationele pers".
Deze onthullingen, via de telexiy-
nen over de wereld uitgezonden, ver
oorzaakten in Nederlandse politieke
kringen de meest volstrekte verwar
ring. De onbegrijpelijke mededelin
gen lieten voorshands slechts deze
conclusies open: binnen het konink
lijk gezin heerst kortsluiting, in de
allerhoogste regionen bestaat paniek,
de ontwikkelingen zijn de regering
volledig uit de hand gelopen. De
mededelingen namens Prinses Irene
waren immers van a tot z in strijd
met de officiële Nederlandse berich
ten het meest met de radiorede
waarin Koningin Juliana het afsprin
gen van Irenes verloving bekend
maakte.
Nadat het Spaanse bericht was
aangevuld, gecorrigeerd en van com
mentaar was voorzien onder meer
werd tegengesproken, dat de Prinses
geen contact met haar familie zou
hebben gehad (zij zou tijdens haar
periode van rust in de omgeving van
Barcelona, dagelijks in contact met
haar familie zijn geweest) vielen de
officiële Nederlandse voorlichtings-
kanalen stil met de mededeling van
de Rijksvoorlichtingsdienst:
„Het koninklijk huis en het kabinet
wachten de komst van Prinses Irene
zaterdag (dat is dus vandaag - red.)
af. Nadere mededelingen kunnen pas
daarna worden gedaan".
Maar het bericht was reeds via
radio en televisie in honderdduizen
den Nederlandse en buitenlandse
huiskamers doorgedrongen. Spaanse
zegslieden hadden er bovendien aan
toegevoegd dat de Prinses waarschijn
lijk niet zaterdag (vandaag) zal
terugkeren, maar dit zou uitstellen
tot over drie A vier-dagen.
Het Is stellig deze mededeling ge
weest, die Prins Bernhard tot het be
sluit bracht zelf in te grijpen. Want
tien minuten voor middernacht
maakte de R.V.D. bekend, dat de
Prins zijn dochter vandaag per vlieg
tuig uit Spanje zal gaan ophalen.
Waarschijnlijk zal hij zijn dochter
ontmoeten in een retraitehuis op 3
kilometer van de stad Barcelona,
waar zij nog .steeds zou vertoeven.
Over de vliegreis van de Prins kon
de R.V.D. geen mededelingen ver
strekken. Evenmin kon men zeggen
hoe de terugreis gemaakt zou wor
den.
De berichten, die van Nederland
in weinige uren een onbegrijpelijke
constitutionele monarchie maakten,
vormden het sluitstuk van de gebeur
tenissen, die gisteren begonnen met
een onschuldig lijkende vergadering
van de ministerraad. Om één uur. om
twee uur en om vier uur kregen de
wachtende jurnalisten van de aanko-
mende en weer vertrekkende minis-
ters geen antwoorden op hun vragen, j
Opmerkelijk werd de ontwikkeling.
toen het inmiddels bekend geworden
kwartet Marijnen-Biesheuvel-Toxo-
peus-Scholten zich in het kabinet van
de minister-president aan het Plein
1813 aan een vergadering zette, die
om kwart over vijf even onderbroken
werd en tegen zes uur eindigde.
In de hal van zijn kabinet deelde
premier Marijnen aan de journalis
ten mee dat Irene vandaag zou terug
keren, dat de geruchten over een
troonsafstand van de Koningin „vol
komen onjuist" waren en dat hij met
zijn drie collega's 's avonds een be
zoek aan paleis Soestdijk zou brengen.
Minister Toxopeus voegde er aan toe,
dat er geen sprake was van menings
verschil tussen Kroon en kabinet.
Tegen half negen 's avonds stoven
de ministersauto's de paleistuin van
Soestdijk binnen nagestaard door
honderden journalisten en belang
stellenden. Drie uur lang duurde de
bespreking met Koningin en Prins.
Drie uren. waarin de hoogste leiding
van ons land zich bezon op de harts-
problemen van Prinses Irene en de
stuurmanskunst, die nodig zou zijn
om het in averij geraakte schip van
staat voort te loodsen. Toen tegen
half twaalf de lichten in de hal van
het paleis aangingen kon men uit de
verte de Koningin en de Prins nog
tien minuten met de vier ministers
zien praten.
De stemming leek hartelijk en er
werd gelachen. De Prins begeleidde
zijn gasten tot aan de auto en wuif
de hen na.... Voor talloze Neder
landers groeide het vraagteken ach
ter de vraag: „Beleven wij een
sprookje of een nachtmerrie?"
De prinsses Beatrix en Mar- I griet is bijna boven, onder aan
griet zijn weer thuis. Boven aan de trap Prins Bernhard en Prin-
de trap staan H.M. de Koningin ses Christine,
en Prinses Beatrix. Prinses Mar-
Van onze Hilversumse corresDond.) C7
t Pakistaanse militairen hebben gis
teravond het vuur geopend op een
igroep Indiase vluchtelinge die
itrachtte de plaats Garo Hills in As
sam te bereiken. Twee kinderen wer
den gedood en elf mensen gewond,
zo is van officiële zijde in Sjilong
'vernomen.
i In een dorp in de omgeving zou
den dertien woningen door Paksta-
Ein brand zijn gestoken.
De regering van Assam heeft
herp tegen de incidenten geprotes
teerd.
(Van onze Hilversumse correspond.)
De regerings-Friendship met Prins
Bernhard aan boord taxiede vanoch
tend om kwart over negen over het
vliegveld Soesterberg om zich in de
richting van Barcelona te begeven.
Een kwartier eerder had de Prins het
paleis Soestdijk verlaten.
Minister-president mr. Marijnen
heeft de voorzitter van de Tweede
Kamer verzocht tegen vanmiddag de
seniores der Tweede Kamer bijeen te
roepen teneinde hun inlichtingen te
kunnen geven. Hierbij zullen aanwe
zig zijn de minister-president, de
Wereldraad van Kerken:
vice-minister-president Biesheuvel,
de minister van Justitie Scholten en
de minister van Binnenlandse Zaken
Toxopeus.
De regeringsvoorlichtingsdienst van
de Nederlandse Antillen heeft mee
gedeeld, dat de Ned. Antilliaanse re
gering bericht heeft ontvangen, dat
prof. dr. L. J. M. Beel, wegens on
voorziene omstandigheden zich ge
noodzaakt heeft gezien, zijn bezoek
aan de Nederlandse Antillen tot een
nader te bepalen tijdstip uit te
stellen.
Eerder op de dag was een uitvoerig
programma bekend gemaakt.
Prof. Beel zou maandag op Cu
rasao zijn aangekomen.
De ministerraad kwam giste
ren langdurig bijeen. V.l.n.r. de
ministers mevr. drs. J. F. Schou-
wenaar-Franssen. mr. J. van
Aartsen. mr. E. H. Toxopeus.
prof. dr. J. E. Andriessen. prof.
dr. H. J. Witteveen en drs. P.
C. W. M. Bogaers.
De Westduitse regering heeft gis
teravond om een bijeenkomst van
de E.E.G.-ministerraad verzocht in
verband met de opheffing van het
Westduitse invoerverbod voor eier-
ren waartoe de E.E.G.-commissie
donderdagavond laat had besloten.
De ministerraad zal volgende week
woensdag bijeen komen. De raad kan
i:i deze aangelegenheid slechts met
een gekwalificeerde meerderheid een
beslissing nemen.
De Westduitse regering nam haar
besluit na grondige bestudering van
de beslissing van de E.E.G.-commis-
sie.
Volgens berichten die de Wereld
raad van Kerken te Genève gisteren
heeft ontvangen, zijn in Roeanda
minstens tienduizend leden van de
stam der Watoetsi door de Bahoetoe
vermoord. Een woordvoerder van de
raad deelde mee, dat dit cijfer een
uiterst voorzichtige raming is en dat
het aantal mogelijk eerder twintig
duizend bedraagt. Hij verklaarde, dat
functionarissen van de Wereldraad
van Kerken en zendelingen in de
buurlanden Boeroendi, Oeganda en
Tanganyika melding hadden gemaakt
van „rivieren die rood van bloed za
gen".
Een opvangcentrum van de Wereld
raad had gemeld, dat het twaalf
overlevenden herbergde van een
groep van ongeveer zesduizend man
nen, vrouwen en kinderen die was
uitgemoord. Een ander opvangcen
trum had 2500 overlevenden onder
dak verleend van een groep van oor-
(Van onze Haagse correspondent)
Het internationaal perscentrum
„Nieuwspoort" aan de Hofsingel is
nu meer dan ooit internationaal.
Van heinde en verre zijn de buiten
landse journalisten gekomen
druk pratende Fransen, in wanho
pige „O mamma mia "-houdingen
uitbarstende Italianen, stoïcijnse
Engelsen, verbaasde Spanjaarden,
zwijgzame Zweden. Dertig of meer
journalisten zijn komen afsnellcn
op de berichten over spanningen
tussen Hof en regering, over het
mysterie van de katholiek gewor
den verdwenen Prinses, over abdi
catie, het toch doorgaan van de
verloving kortom op die hele
heksenketel van halve en hele
onwaarheden, die al dagen lang in
de Nieuwspoort en in Nederland te
borrelen staat.
Geharde verslaggevers, gewend zich
in alle levenssituaties dadelijk en
trefzeker een weg te banen door
wouden van moeilijkheden en on
zekerheden. Maar in dit voorlich-
tingloze Nederland, in dit koele,
zwijgende Den Haag voelen ook zjj
zich stuurloos de mannen van
France Soir uit Parijs en Dagens
Nhytter uit Stockholm, van de
Corriere della Sera uit Milaan en de
Daily Sketch uit Londen. Zij dool
den gisteren met hun Nederlandse
collega's door een vacuum, waarin
elke hypothese raak öf mis kon
zijn, iedere conclusie voorbarig öf
juist.
Het kleine Nederland plotseling
frontpaginanieuws in de hele we
reld. „Hoe is het mogelijk," zei S.
Doglio van La Stampa uit Turijn,
„Anders weten ze in Italië nauwe
lijks waar Nederland ligt. En nu
opeens is het allemaal Nederland,
Koningin, Prinses ministers
Hij is al eerder geweest, dat was in
1953 tijdens de stormramp. Dat
waren trieste dagen, maar journa
listiek niet zo moeilijk als het ver
slaan van gebeurtenissen van
thans. Een geladen stilte, een ge
forceerde zwijgzaamheid, een ver
moeden van een drama, waarin
ieder woord neiging vertoont uit te
dijen tot een gerucht, ieder gerucht
tot een schijnzekerheid. Niemand
weet wat hieruit los zal barsten.
Maar, dat er dingen staan te ge
beuren gelooft iedereen, praat men
elkaar in deze gespannen sfeer ook
aan.
Sfeer was er wel, deze vrijdag. Maar
het nieuws vond maar mondjes
maat zijn weg langs de telefoon
lijnen naar Stockholm, Rome,
Turijn, Parijs, Madrid, en Barce
lona. Om één uur moest een van
die donkerharige Italianen een ver
haal doorbellen. Om twaalf uur
stond hij nog met geheven handen
bij zijn Nederlandse collega's, de
jongste nietszeggende telex-berich
ten voor hem en zijn landgenoten
vertalend, telkens weer.
Een moedeloos hoofdschudden. „Geef
mij nieuws". De Nederlanders zou
den ze graag aan hun zuidelijke
confraters gegeven hebben. Maar
nog duurde het grote zwijgen voort.
Voor Nederlanders en buitenlan
ders, voor het Nederlandse volk.
Tot die berichten over terugkeer
van Prinses Irene, van het avond
lijk bezoek van de vier ministers
aan Soestdyk. Eindelijk weer enig
houvast ook de buitenlanders
durven weer hoop te vatten.
spronkelijk 15.000 mensen. Op laatst
genoemde post heerst een groot ge
brek aan dekens en voedsel en moe
ten mensen in ploegen slapen, omdat
het kamp overvol is. aldus de woord
voerder.
Het bureau van de hoge commis-
salirs v. d. vluchtelingen in Genève
schat, dat de afgelopen maand
twaalfduizend Watoetsi uit Roeanda
naar de buurlanden zijn gevlucht.
De Wereldraad van Kerken heeft
gisteren een oproep gedaan voor één
miljoen dollar ten behoeve van de
honderdduizenden vluchtelingen uit
Roeanda, Mozambique, Soedan en
Angola en „slachtoffers van apart
heid".
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Oe Thant, heeft de re
geringen van Roeanda en Boeroendi
een boodschap gezonden waarin hij
spreekt over berichten die melding
maken van „zware verliezen aan
mensenlevens" Oe Thant zegt dat
het „klaarblijkelijk de plicht van de
Verenigde Naties, en dus mijn plicht
is" behulpzaam te zijn.
De secretaris-generaal deelde de
regeringen mee dat hij zijn vertegen
woordiger Dorsinville heeft verzocht
hen te raadplegen en spoedig verslag
uit te brengen over hetgeen moet
worden gedaan om de moeilijkheden
op te lossen.
WEINIG VERANDERING
Volgens het overzicht van de KNMI
van 10 uur draagt het weer een
enigszins wisselend karakter. Nadat
in de afgelopen nacht enige regen
is gevallen, trekt vandaag een gebied
met opklaringen over ons land. Dit
opklaringsgebied wordt gevolgd door
een nieuwe zone met bewolking,
waarvan de neerslag-activiteit even
wel kleiner is dan van zijn voorgan
ger. De wind blijft noordwestelijk
terwijl er in de temperatuur maar
weinig verandering komt.
9 FEBRUARI
Zon op: 8 09 uur; onder: 17.41 uur
Maan op: 5.32 uur; onder: 13.29 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.15 en
12.48 uur; laagwater te 8.07 en 20.43
uur.
(10/2 hoogwater te 1.24 en 13.43 uur,
laagwater te 9.12 en 21.40 uur).
J (Dit nummer he«taat uit '4 pagina's)
en een bijvoegsel
De minister van O., K. en W., mr.
Th. H. Bot, heeft in antwoord op
vragen van het Tweede Kamerlid, de
heer Tans (P. v. d. A.), gezegd, dat
hij geen termen aanwezig acht om
de aangekondigde herziening van het
maximale bedrag van de rijksstudie
toelagen per 1 september 1964 met
een half jaar te vervroegen.
De minister blijft echter bereid om
in individuele gevallen, bij onvoor
ziene moeilijkheden, na te gaan of
het oorspronkelijk toegekende bedrag
van de toelage kan worden verhoogd.
Hij acht het thans niet noodzakelijk
nadere maatregelen te overwegen. De
Invloed die de prljsstiigineen. die hier
en daar zijn aangekondigd, op het
studentenbudpet zullen hebben, zijn
op het ogenblik nog niet te overzien,
aldus de bewindsman.
BREESTRAAT 171
BOOFTSTRAAT 88
IV S
Uit het Leidsch Dagblad van f
i 8 February 1864: i
1 Ter gelegenheid van Z.M.
as. verjaardag (19 dezerJ
zullen er in de verschillende
1 gamizoens-plaatsen des J
Rijks militaire feesten plaats
hebben, waarbij meesters en
prêvots op de onderscheidene
wapens zullen worden
noemd.
Uit Parma wordt gemeld
dat Garibaldi tot afgevaar-
i digde van Casal Maggiore i
gekozen is. De geheele stad
vierde feest, en in de Socië- i
teit Garibaldi werd een luis- i
terrijk bal gegeven. 1
ene 5
-
