EEWERKSCIIUIT:
jEEN MENTALITEIT
-GEEN METHODE
I En nu... op naar het buitenland I
R
W!
BAI
FOTO'S W. DIJKMAN
Jeugd
gaat
naar
Den
Bosch
toe
Moderne jazzreuzen
(LEIPSCH DAGBLAD
iii
Amsterdam
W JmHH i
Zaterdag 1 februari 1964
llllllll
In Amstel dobberend
domicilie
gekleurd papier aan grtlhg gevorm
de stukken, die zy op een effen
ondergrond plakken. Nieuwelingen
beginnen daarmee. Wanneer ze de
eerste keer de beste al een teken-
stift ln de hand kragen, durven
ze meestal niet zo'n ..gekke" vogel
te tekenen als ze graag zouden
willen, wordt ons uitgelegd. Door
te scheuren krijgen zij automa
tisch .gekke" vormen. Op die ma
nier leren zij iets af. leren zij ook
Iets te durven.
Andere schuit-activiteiten: vin
gerverven. schilderen boetseren,
maskers maken, aardappelstempe
len. poppen maken en tekenen
'pen. houtskool, vetkryt en*.».
Wat de Jeugd 'van 5 tot 18 Jaar»
in ..De Werkschult" doet. moet
men niet zoals nogal eens ge
beurt .artistiek doen" noemen,
want. het gaat er niet om iets
moois te maken. Het is ook niet
hetzelfde als knutselen, want het
is evenmin de bedoeling iets op de
technisch Juiste wijze te maken.
Het gaat er alleen om Iets te
maken.
Al dia achuit-activiteiten vat
men samen onder één noemer:
vrije expressie. Met kunst beoefe
nen en knutselen heeft het overi
gens dit wel gemeen: de persoon
lijke creativiteit.
Credo
Oeraxd Koster laat een langwer
pige folder zien. die je kunt uit
vouwen. „Hier staat het belangrijk
ste". zegt hy, „hier staat wat ja
ons credo zou kunnen noemen".
Wy lezen:
Ieder mens Is uniek een
persooniyicheid, welke noodzake
lijkerwijs moet leven met ande
re persoonlijkheden. Ieder mens.
ook het kind. heeft, de behoefte
zich kenbaar te maken, hy wil
de vorm geven aan zijn persoon
lijke belevenissen en gevoelens.
Gezien deze behoefte dient he*
opgroeiende kind in staat te wor
den gesteld zyn eigen persoon
lijkheid te leien kennen en ont
wikkelen. teneinde te kunnen
uitgroeien tot een harmonisch
volwassene.
Het huidige onderwys legt als
regel een ons inziens te gTote
nadruk op de intellectuele vor
ming en biedt daardoor te wei
nig kansen aan de ontwikkeling
van de persooniykheid. Het kind
wordt hiermee te kort gedaan.
De Stichting „De Werkschuit"
stelt zich als voornaamste doel
mee te helpen aan de ombuiging
van het onderwijs in een rich
ting. die zowel de intellectuele
vorming als de ontwikkeling van
het gevoelsleven ruime kansen
biedt in een integratie van beide
elementen.
Zy tracht dit doel te bereiken
door mee te werken aan dr
kunstzinnige vorming van het
kind van binnen uit
De Werkschuit" atelt rich tot
taak hen. die in scholen en
Jeugdverenigingen kinderen lei
den. door middel van de per
soonlijke beïnvloeding door kun
stenaars te bekwamen tot het
leiding geven aan het vrye-ex-
preasiewerk met kinderen
Beïnvloeding van het onderwijs,
dat is al meer dan tien jaar het
hoofddoel van de Stichting „De
Werkschuit". Het onderwüs. dat
het kind veel leert, maar ook veel
afleert. Dat wel de feitenkennis
van het kind verrijkt, maar niet
zOn zelfkennis. Dat teveel „norma
liseert" en te weinig uitzonderin
gen toestaat.
Lalt
,nei Scheuren en plakken
len.1
Wat aan boord van de schuit ln
de A nis lel gebeurt, is een belang
rijke. niet de belangrykste activi
teit van de stichting. Naar do tim
merende Jongens wijzend zegt Ge-
TV7 E ZITTEN in de boot. een woonboot naar voorkomen, een
Tv werkschuit qua functie want gewerkt wordt er rondom
ons. met kleurige vellen papier en kleverige potten lijm. met woes-
te brokken hout. stukken blik en hompen klei. De vlag (het naam
bordje buitenop) dekt de lading. Want niet alleen een ver buiten
Amsterdam bekende stichting heet ..De Werkschuit", maar ook
haar op de Amstel dobberend domicilie. Waar zich weliswaar
öetaj niet de allerbelangrijkstedoch wel de meest spectaculaire activi-
enst t*den van de stichting afspelen. Zoals op deze willekeurige
woensdagmiddag. In het „ruim" hamert de timmerclub jongens
van de lagere school) er op los. Het lijkt soms wel een spelletje
timmerman-erger-je-niet..Toezichthouder" Gerard Koster ergert
zich niet. geen enkele keer zegt hij: ..Da's fout. Pietje, dat moet je
zo doen
M
l ,J1et is geen club waar je goed
leert timmeren", zegt Koster
(kunstschilder en geen timmer
man) tegen ons. Iedereen moet
maar zien wat-ie er van maakt.
Het materiaal waarmee zij wer-
ken, is afvalhout. Niks geen
keurige rechte plankjes en
blokjes". Hij wijst op een met
Q& zilverpapier beplakt gevaarte,
dat een niet onaanzienlijk ge-
deelte van de ruimte in beslag
A neemt. Het stelt een boot voor.
Ij „Daar zijn ze indertijd met z'n
allen heel enthousiast aan be-
001 9°nnenNu werkt er nog maar
één aan". Die ene jongen is
Kil druk doende kleine spijkertjes
in het hout te drijven: de rai-
t ling van een loopplankje. En in
ter tussen vertelt hij, dat de boot al
u-en een proefvaart heeft gemaakt.
Ier I In de Amstel. ,£n hij bleef
drijven....."
h«
ea
ie
del<
aa
de
Dord
tus
„Op het ogenblik zyn we een
stad aan het bouwen", vertelt Ge
rard Koster „Iedereen heeft een
onderdeel voor zyn rekening ge
nomen: een pont, een brug. een
station, een brein', een toren. Ik
*eg alleen maar tegen ze: hou de
Rr>£2 verhoudlngen hi de gaten. Het zou
S^en gezicht zyn, als straks de
1 brug boven de toren uitstak. Verder
ia dj moet ledereen zelf weten hoe of
i wat". Hy steekt een sigaartje op
toet („sigaretten rook ik allang niet
ing' meer") en vervolgt: „Als de stad
teldi klaar is. maken we er wellichf een
3tat4 ®pel by. Dan doen ze ook weer eens
Ham wat anders dan timmeren. We stre
ven trouwens toch zoveel mogelijk
i W
•oortfssp^-r^' r
DEB
GERARD KOSTER
naar een mengeling van schuit-ac
tiviteiten. Ze moeten niet steeds
met hetzelfde materiaal werken,
maar ook eens wat anders probe
ren". Hy voegt er aan toe, dat Juist
de timmerclub wat dat betreft nog
al conservatief is.
In de bovenbouw van de schuit
zyn meisjes aan het tekenen en
verven Andere meisjes scheuren
rard Koster: „Wat hier gebeurt is
voor experiment en ervaring. De
schuit is als het ware het labora
torium van de stichting. De „proe
ven" (glimlacht», die hier worden
genomen, dienen als uitgangspunt
voor de basiscursussen." Deze cur
sussen worden op aanvraag
overal in het land gegeven en zyn
hoofdzakelijk bestemd voor onder
wijzers en jeugdleiders. Juist by
de mensen, die dagelijks met kin
deren werken, wil „De Werkschuit"
begrip wekken voor de waarde van
goed geleide vrye expressie op zo
ruim mogelijke schaal, vooral in
scholein. Juist onderwijzers wil men
er van doordringen, dat kinderen
aan het onderwys moeten mee
doe n in plaats van het passief te
ondergaan, dat in het lesrooster
meer ruimte moet worden gegeven
aan zelf verzinnen, zelf doen. het
durven afwyken van een norm
niet door andere vakken. maar
door een andere aanpak!
Henk van Faassen. die evenals
Koster tot de staf van ruim dertig
Werkschuit-medewerkers behoort,
•egt: „Montessori en Dalton en
dergelijke zijn een methode. Wat
wy willen, is een bepaalde menta
liteit. De Werksehuit-ideeën mogen
Juist geen systeem worden."
If I had a hammer
Zel.f
Het „van moment tot moment
creatief denken" licht Van Faas
sen met een voorbeeld toe. By een
aardry kskunde les <nu vaak niet
meer dan het opdreunen van plaat
sen, rivieren en predukten) meet
de onderwijzer of leraar de kinde
ren tot activiteit prikkelen door
hen b.v. een „expositie" te laten
Inrichten van uit de krant geknip-
te foto's of zelf gemaakte tekenin
gen over het desbetreffende land.
een spel over een landstreek te la
ten schrijven en op te voeren, te
laten vertellen wat zy uit eigen
bronnen over het onderwerp weten.
Engels te laten praten als b.v. de
les over Engeland gaat enz. By een
les over een negerstam kunnen de
Dat gaat naar Den
Bosch toe. zoete lieve
Gerritje. dat gaat
naar Den Bosch toe
op tweede paasdag
(of kort daarna). Op
30 maart begint na
melijk in de schaduw
van de Sint Jan de
nationale jeugdweek
„Jeugd Aktief". Men
rekent op deelnemers
uit het hele land, niet
alleen het zuiden,
want JA mag geen
rooms onderonsje
worden", aldus de
heer E. M. de Vries.
De heer De Vries is
directeur van de Katho
lieke Jeugdraad. de
grootste van de organi
serende instanties. De
andere zyn de Stedelijke
Kring van Jeugdver.,
het Prot.-Chr. Overkoe
pelend Orgaan van
Jeugdver, en de Sport
raad Een oecumenisch
groepje dus.
Er bestaat voor de
week van 30 maart tot
en met 4 april in Den
Bosch een reeks van
één- en meerdaagse eve
nementen op het pro
gramma. Voor vrijwel
alle belangrijke sporten
zyn nationale jeugd-
toernooien uitgeschre
ven: voetbal, tafelten
nis, basketball, volleybal,
korfbal, turnen, bad
minton. atletiek, tennis,
schermen en 'hockey.
Voorts kunnen schakers,
bridgers, dammers en
biljarters deelnemen
aan een landelijk toer
nooi.
Maar niet alleen aan
de sport is gedacht. Een
even belangrijke plaat*
is ingeruimd voor de
kUnst. Er worden enkele
nationale muziekcon
coursen georganiseerd
voor Jeugdorgaaiisten
van 16 tot 24 jaar.
Jeugddrumbands en ge
zinsensembles (klassiek».
Leerlingen uit de vierde
klas van alle middelbare
scholen kunnen stem
laten klinken in een na
tionaal Jeugdvoor
dracht -concours. In het
stedeiyk jeugdcentrum.
De Citadel zullen de re
sultaten worden ten
toongesteld van wed
strijden op het gebied
van boetseren, tekenen,
schilderen en fotografie.
Meisjes van vormings
instituten kunnen hun
kunstzin tonen in
bloemschikwedstrijden.
Andere evenementen
die op het programma
staan, zyn: een natio
naal Jeugddansconcoun
op 30 maart ln Casino
Schouwburg, een post
zegel tentoonstelling voor
jongeren tot en met 18
jaar. een nationaal
ponyconcours, een auto-,
scooter- en bromflets-
rallye en een wandel
mars.
De officiële opening
van „Jeugc Aktief"
heeft plaats op tweede
gaasdag in Casino
chouwburg.
Thelonious Monk
en Charlie Mingus
Produkten van de boetseer
„W'U willen, dat de onderwijzer
van dag tot dag, van moment tot
moment creatief denkt. Onze cur
sussen worden door meestal jonge
onderwijzers gevolgd, die echt wel
enthousiast zijn voor onze ideeën.
Maar als «Ij ze In praktijk willen
brengen, worden se vaak tegenge
werkt door oudere onderwijzers, die
teveel op hun gemak zjjn gesteld,
die zeggen: Het duurt onze tijd
wel uit".
te laten optreden: er bestaat niet
genoeg belangstelling voor
Thelonious Monk treedt in da
nacht van 15 op 16 februari op in
het oonoertgebouw. Het Ming us-
sextet Is te beluisteren ln da nacht
van 10 op 11 april. Want de hoofd
stedelijke jazz fans komen dat
heeft de ervaring geleerd alleen
's nachts in grot* drommen
om hun favorieten te horen.
„Toen ik hier pas was", ver
telt Koster nog, „vlei het me op,
dat als een jongen een werkstuk
van klei. verf of hout had ge
maakt. dat er nogal vreemd uit
zag. de andere jongens en
meisjes dat nooit gek vonden!
Ze kunnen begrijpen dat een an
der de dingen anders siet dan
zijzelf. En dat hebben ze hier
geleerd".
FRITS KOFFIJBERG.
Wie in de naaste toekomst goede
on belangrijke prestaties op Jazz-
gebled wil beluisteren, zal naar de
hoofdstad moeten. De Haagse im
presario Paul Acket brengt pianist
Thekmious Monk en het sextet
van bassist Charlie Mingus name
lijk alleen ln het Amsterdamse
Concertgebouw, omdat hy het ri
sico niet aandurft deze moderne
jaaareuzen ook elders in het land
leerlingen van hout een kraal tim
meren enz.
j
t
4
4
4
4
4
4
4
I mm -
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
Het Sportfond. Leo v. d. Kar. op kosten van het fonds voor uit- naar Denemarken. Anita Smith ln Denemarken trainen Frani
waarvan dr A. C tan Swol voor- rending naar buitenlandse sport- (schoonsprlngen vertrekt naar Lultiens 'atletiek) krijgt' gelegen-
kltter is. heeft dit jaar opnieuw centra in aanmerking komen Wenen. held onder leiding van een beken-
een aantal jonge, veelbelovende be coach ln Duitsland te oefenen
meisjes en jongens aangewezen, die Boven vlar. Imre Rietveld. Onder Herman Lefjdelmeyer en Eljo Kuiler (schoonsprtngstsr)
Agnes Geene (badminton- gaan (badminton) zal enkele maanden gaat enige tild naar Wenen.
