rie
ruimtetroeven van
Staten in een week
Engelsen stellen orde
op Afrikaanse zaken
Frankrijk
erkent
Peking
f
allon van 40 meter
satelliet van 17 ton
n close-ups van maan
Nederlands busje in
België verongelukt
Muiterij in Kenia
in Tanganjika en
Oeganda onderdrukt
V.S. zien
als kleinste kwaad
(§ud Qlfeittvs
GROOTSTE, ZWAARSTE EN PRIMEUR
Kind gedood
bij brand
TWEE DODE]> gedood bij een auto-ongeluk in
WEERBERICHT
Waarschuwing
van Moskou
Madagascar
is beducht
Kennedy voert besprekingen
met Engelse eerste-minister
Opgericht 1 maart I860
MAANDAG 27 JANUARI 1964
Ho. >1171
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
•fdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f. 0.78 per weea
Telefoon Directie en Administratie: 35041; Redactie: 2150?
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67068
tijdens haar vlucht kleuren en zwart -
wit-fllmopnamen afwerpt. De raket
is een schepping van Von Braun. De
eerste trap is reeds met succes be
proefd.
Het eerste spectaculaire Amerikaanse ruimtevaart-experiment
j|van dit jaar is uitstekend geslaagd: zaterdagmiddag is de Echo II.
«en ballon van 42 meter doorsnee, in een baan om de aarde ge-
Ikomen. Daarmee is de grootste kunstmaan in een baan om de
aarde gebracht, die ooit is gelanceerd. Niet de zwaarste, die hopen
ae Amerikanen hedenmiddag te lanceren, wanneer de eerste vol
ledig Saturnusraket van Cape Kennedy start voor de ruimte,
met gewicht van de neuskegel, die satelliet moet worden, be-
Élraagt ruim 17 ton, ofwel bijna driemaal zo zwaar als de zwaarste
«ussische kunstmaan.
I Tenslotte hebben de Amerikanen voor deze week nog een op
zienbarende proef op het programma staan: donderdag wordt een
iRanger" gelanceerd, met behulp waarvan men televisieopnamen
man zeer korte afestand van het maanoppervlak hoopt te kun-
aen maken.
1 Echo in beoogde
I baan en toestand
f zeer heldere ster
Afgewacht moet natuurlijk nog
lorden, hoe de andere twee experi
menten zullen verlopen, maar de lan-
«ring van de Echo II was in leder
«val een prima start van deze reeks.
me de voorsprong van Amerika op
«t gebied van de onbemande ruim-
jlvaart nadrukkelijk onderstreept.
«De Echo II werd gelanceerd van de
|ksis Vandenberg. waardoor een
aan bereikt kon worden die zeer
acht over de beide Polen loopt en
aaarvan de hoogte varieert van 1000
gbt ruim 1300 kilometer boven de aar-
De Echo II Is daardoor op gezette
^{jden in de gehele wereld zichtbaar
pU een zeer heldere ster. die lang-
^lam langs het firmament trekt.
De ballon werd in gevouwen toe-
^land door een Thor-Agena-raket in
ruimte gebracht en vulde zichzelf
^larna door ingebouwde mechanis
men met gas, dat in kleine pakjes in
4iste toestand was meegevoerd. Dit
^(llingsproces werd door televisie-
minera's in de raket gadegeslagen en
mar de aarde overgeseind.
uit plastic en zeer dunne alumi-
plaat vervaardigde ballon moet
liosignalen en tv-signalen terug-
tsen. Amerika en Rusland werken
behulp van Engeland voor het
At in dit project samen met ruim-
iroeven op het gebied van de com-
licatie.
in augustus 1960 gelanceerde
ilnere voorganger van deze reus-
tige kunstmaan, de Echo I. had
:hts" een diameter van ruim 30
_;r. Deze is thans (nog steeds in
ruimte» in elkaar gezakt als een
etrapte voetbal doordat het om-
üsel geleidelijk werd doorboord
tor botsingen met kleine materie-
eitjes in de ruimte.
Hedenmiddag
Saturnus
ls alles volgens plan verloopt, zal
enmiddag om vier uur Neder-
dse tijd van Cape Kennedy een
;urnus-raket worden gelanceerd,
voorloper van de ..vrachtwagen hun
de ruimte" die zullen worden ge-
t bij latere bemande vluchten
de maan. I
ZfjHet vijftig meter hoge en uit twee
<2lippen bestaande gevaarte heeft een
«(wicht van 562 ton. De neuskegel
«(eft, met inbegrip van instrumen-
en 5.000 kg zand als ballast, een
zkvicht van 17,1 ton. De zwaarste
Russische kunstmanen hadden een
Bh
Donderdag
Ranger VI
De Verenigde Staten zullen volgen
de week opnieuw een poging de
zesde ondernemen om nauwkeuri
ge beelden te krijgen van de opper
vlakte naar de maan. Donderdag zal
een Ranger toestel worden gelan
ceerd met behulp van een Atlas-Age
na-raket. Het 315 kg. wegende, drie
meter lange ruimtevaartuig met 4't>
meter lange vleugels die de zonne
panelen vormen heeft zes televisie
camera's aan bord.
In tegenstelling tot de vorige ..Ran
ger" bevat dit toestel geen andere
wetenschappelijke instrumenten.
Koude in Perzië:
zeventien doden
Als gevolg van sneeuwval en storm
in Perzië zyn in de afgelopen dagen
zeventien mensen om het leven ge
komen. In het noordwesten van het
land vroren zes mensen dood en zes
anderen werden door wolven gedood.
Vyf mensen kwamen om toen een
motorsloep tijdens een hevige storm
inde Perzische Golf kapseisde. Ook
in Irak heerst de winter. In sommi
ge delen van het land vriest het tien
graden, terwijl Bagdad de voor deze
hoofdstad ongekend lage tempera
tuur van acht graden onder nul be
leeft.
Als alles volgens plan verloopt moet
het ruim twee etmalen na de lan
cering op de naar ons toegekeerde
kant van de maan te pletter slaan
met een snelheid van 9.650 km per
uur. De laatste tien minuten van de
vlucht, te beginnen op een afstand
van 1.450 km van de maan, moeten
echter ruim 3.000 opnamen worden
gemaakt en doorgezonden naar de
aarde.
Bij een uitslaande brand aan het
Dehliplein in Groningen is gister
middag het twee Jarig jongetje Ido
van het gezin Piersma om het
leven gekomen,
j Het gelukte een buurvrouw een vier
jarig meisje naar buiten te bren
gen. De gealarmeerde brandweer
i baande zich een weg naar het
j slaapvertrek, dat boven de bran-
dende woonkamer was gelegen,
waaruit een één jaar oude baby
bijtijds naar buiten kon worden
I gebracht.
Op onverklaarbare wijze heeft op
een onbewaakt ogenblik, even voor-
dat de brandweer arriveerde, ech-
1 ter het tweejarig jongetje, dat aan
vankelijk buiten speelde, kans ge
zien naar binnen te komen. Toen
de brandweer doordrong in de in
lichterlaaie staande woonkamer
keuken. werd 't ontzielde lichaam-
pje aangetroffen.
Twee camera's zijn voorzien van De brand, die vrij snel met drie mist-
groothoeklenzen. de andere vier van i stralen was geblust, is waarschyn-
telelenzen. Rusland heeft nog geen lijk ontstaan doordat kinderen met
opnamen van de maan gemaakt op vuur hebben gespeeld. De ouders
korte afstand. waren niet thuis.
Tw
jarige
Nederlanders, de 27-
Franssen, vader van zes
de buurt van Tongeren in Belgie.
Dagelijks reden zij met nog 28 an
dere Nederlanders van Maastricht
naar Namen, waar zij in een gla.
bruiken zolang zjj niet werden aan
gevallen.
President Jomo Kenjatta bedreig
de in een radiotoespraak de rebellen
met strenge straffen. Het gezegde
kennende, dat men vïiegen beter
met stroop dan met azijn vangt, zei
Kenjatta. dat de Afrikaanse militai
ren. als zij zich rustig hielden, ver
hoging van soldij zouden krijgen
In Oeganda, waar zich soortge-
i lijke incidenten afspeelden, ontwa-
hebben zaterdag in een bliksem- penden Britse militairen op verzoek
actie de leqerplaatsen van het van de regering opstandige Oegan.
c Hpcn cr>IHcifpn
eerste bataljon fuseliers van
Tanganjika in Colito bij
President Jomo
Kenjatta zegt
meer soldij toe
Zeshonderd Britse mariniers
Wicht van 6.482 kg.
:Dp Cape Kennedy heeft men nog
uwkeurtg idee van de-baan, die de
tet om de aarde zal bereiken, en
;nmin hoelang de Saturnusraket in
ruimte zal blijven. Mogelijk zal de
teiliet boven de Verenigde Staten,
rika. Australië en bepaalde ge-
elten van de Stille Oceaan vanaf
aarde helder zichtbaar zijn.
Iet is de bedoeling, dat de raket
MEER WIND
Iet KNMI verwacht van heden-
morgenavond
Half tot zwaar bewolkt met plaat-
Ijk enige regen. Matig tot krach-
e. aan de kust later harde wind
>sen zuid- en zuidwest. Weinig
randering in temperatuur.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
Dares Salaam bezet. De troepen
stonden onder bevel van bri
gade-generaal Douglas, die
voordien bevelhebber van de
Tanganjika-fuseliers was en af
gelopen week vluchtte toen zijn
ondergeschikten de leiding van
Britse officieren afsthud-
den.
president van Tanganjika.
Julius Nyerere, had om hulp van
Britse troepen gevraagd omdat hij
een opleving van de crisis vreesde.
Bij de actie van zaterdag zouden drie
Afrikanen zijn gedood. Zevenhonderd
Britse mariniers waren In de vroege
ochtend met hefschroefvliegtuigen
van het vliegdekschip „Centaur", dat
op de rede van Dar-es-Salaam lag.
aan land gezet. De operatie was in
korte tijd voltooid. Aan Britse zijde
zijn geen verliezen geleden. Enkele
honderden Afrikaanse militairen zijn
met medeneming van hun wapens
de bossen ingevlucht.
President Nyerere hield zaterdag
middag een radiotoespraak waarin hij
zei. dat geen door het volk gekozen
regering kan toestaan dat het leger
orders niet opvolgt. HU noemde een
dergelijk leger een gevaar voor het
volk.
Ook in Kenia wisten Britse troe
pen muitende Afrikaanse eenheden
onder controle te krijgen. In La net.
130 km van Nairobi, hadden rebel
lerende militairen zich meester ge
maakt van de wapenmagazynen.
Daarbij kwam het tot een treffen met
bewakers als gevolg waarvan één
Afrikaan werd gedood.
I dese soldaten
De moeilijkheden in deze drie
Afrikaanse staten schijnen voor-
namelijk te wijten te zijn aan onte-
vredenheid onder de militairen over
soldij en promotiekansen.
Het Sowjetrussische ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft, gisteren
bekendgemaakt dat „de militaire
L.„ i fabriek werkten. Het vervoer gebeur-
kinderen. en de 22-jarige, de met drie busjes, ieder tien perso-
14 december genuwde H. Nol- nen vervoerend. De eerste van de drie
dus. beiden afkomstig uitis waarschijnlijk door de
j gladheid van de weg. die bovendien
Maastricht, zijn zaterdagochtend slechte staat verkeerde, omgesia-
gen. tegen een betonnen paal te-
rechtgekomen en in brand gevlogen.
De inzittenden van de andere twee
bussen hebben getracht hun collega's
tc bevrijden. Dat is hun slechts ten
dele gelukt. Twee slachtoffers zijn
omgekomen, de andere acht zijn mot
brandwonden naar het ziekenhuis
van Tongeren overgebracht.
In de nacht van vrijdag op zater
dag is de heer A. M. Wapenburg uit
Bosschehoofd (Nrd-Br.) bij een ver
keersongeval in België om het leven
gekomen. Zijn vriend, de heer C. van
Toren, eveneens uit Bosschehoofd,
werd hierbij ernstig gewond. De heer
Wapenburg laat een vrouw en zeven
kinderen achter.
Koningin Juliana heeft zater
dag een voorstelling van het to
neelstuk ,,De klaploper'' van
Iwan Toergenjew in de schouw
burg van Tilburg bijgewoond.
De slachtoffers waren uit België
met een taxi op weg naar huis. Ond"r
Brasschaet vloog de taxi uit de bocht
en botste tegen een boom. De chauf
feur bleef ongedeerd.
Iuhaaliuanoevre
voorbereidingen die bepaalde Weste
lijke mogendheden jegens de volks
republiek Zanzibar treffen" een ge
vaarlijke toestand in dit deel van de
wereld kunnen veroorzaken.
„Elke daad van geweld die jegens
de soevereine, en onafhankelijke
staat Zanzibar wordt gepleegd door
hen, die hun voormalige koloniale
voorrechten niet willen opgeven, zou
een daad van willekeur zyn. vol ge
vaarlijke gevolgen", aldus de verkla
ring. die een antwoord vormt op
vragen van Russische persvertegen
woordigers over berichten dat Zan
zibar „door buitenlandse inmenging
zou worden bedreigd".
Zoals bekend is bij de opstand van
12 januari het bewind van de sultan
van Zanzibar omvergeworpen en
vervangen door een ..volksrepubliek".
In de Sowjetrussische verklaring
wordt met name gesproken over
Britse strijdkrachten die naar „mili
taire bases nabu het eiland (Zanzi
bar)" zijn overgebracht en over
Britse oorlogsschepen die in de ter
ritoriale wateren waren gebleven
„ondanks het besliste protest van de
regering van Zanzibar".
De volkeren die voor hun vrijheid
strijden kunnen vast rekenen op de
steun van de Sowjet-Unie en andere
..socialistische" staten, zo wordt ge
zegd.
President Tsiranana van Madagas
car heeft aan president De Gaulle
bescheiden over ondergrondse activi-
Twee personen werden gedood, en
vier ernstig gewond, by een botsing
die ontstond na een inhaalmanoeuvre
op Rijksweg 43 by Groningen. De
bestuurder van een auto uit Amster
dam. met vier DAV.S.-supporters,
haalde een voor hem rijdende auto in
op het moment dat een auto uit te
genovergestelde richting met grote
snelheid naderde.
De bestuurder van de laatste auto
de 47-jarige P Kooi uit Bedum werd
op slag gedood, evenals z(jn mede-in
zittende, de heer K. Antuma uit Be
dum.
De derde inzittende, J. Rutgers uit
Bedum. werd ernstig gewond. Van de
auto met DWS-supporters werd de
bestuurder, W. Kooiman vrij ernstig
gewond. Zijn vrouw liep inwendige
kneuzingen op De 27-jarige Th. Bos-
hoff uit Amsterdam werd eveneens
vrij ernstig gewond. De 26-jarige J
Jelleman. eveneens uit Amsterdam
werd licht gewond.
De beide auto's zyn geheel vernield.
De regisseur Peter Scharoff
werd in de pauze aan de Konin
gin voorgesteld.
Frankrijk cn communistisch-
China hebben besloten diploma
tieke betrekkinqen te openen, zo
is vandaag in Parijs meegedeeld.
Overeengekomen is binnen drie
maanden ambassadeurs uit te
wisselen.
feiten in Oost-Afrika getoond en
hem om meer Franse militaire hulp
verzocht. „Anders levert V ons over
aan de Russen en Chinezen", had hij
hem gezegd.
President Tsiranana zei dit op het
vliegveld van Tananarive, waar hij
juist was aangekomen na een bezoek
van een week aan Frankryk. „De
Russen staan aan de overkant in
Somalië", aldus de president. Als
commentaar op de gebeurtenissen in
Oost-Afrika zei hu: ..Dat is jammer,
ongelukkig, beschamend voor ons
allemaal". Hij zei dat president
Nyerere geluk heeft met het vragen
van militaire steun. ..Hij wordt door
de communisten gehinderd. Kenjatta
heeft ook geluk". Wat betreft een
eventueel ..overslaan" van de gebeur
tenissen naar Madagascar zei Tsira-
landgenoten, maar wij moeten voor
uitzien en waakzaam zijn".
28 JANUARI
Zon op: 8.28 uur; onder: 17.19 uur.
Maan op: 16.40 uur; onder: 8.22 u.
Hoogwater te Katwük te 2.35 en
14.55 uur.
Laagwater te 10.46 en 23.07 uur.
1 nummer bestaat Ui*
Een tweede muiterij deed zich voor
in de kazerne in Langata, dat op
enkele kilometers van Nairobi ligt.
Hier weigerden achthonderd Afri
kaanse militairen de bevelen van
hun Britse officieren op te volgen.
Toen Britse versterkingen In Lanet tfon. Akademie van
aankwamen werden de muiters zon-
j- Wetenschappen is zaterdag de
der noemenswaardig verzet ontwa- r'
I pend. De Britten hadden strenge Buys Ballotmedaillc uitgereikt
12 pagina's 1 opdracht geen wapengeweld tc ge- i aan de Finse geleerde prof. dcA
Erik Herbert Palmen, hoog-van de afdeling natuurkunde
leraar in de meteorologie te Hel- van de Akademie. en de Finse
sinki. Van links naar rechts prof. ambassadeur in ons land de heer
Palmen, prof. dr. W. Bleeker i H .von Knorring.
Djakarta wil
Britse invloed
vernietigen
(Van onze Londense correspondent)
De Amerikaanse minister van
Justitie, Robert Kennedy, heeft
gisteren op Chequers, het land
goed van de Britse premier Sir
Alec Douglas-Home, gedurende
anderhalf uur besprekingen ge
voerd over zijn vredespogingen
inzake Indonesië en Maleisië.
Behalve Home waren ook de
ministers Butler, Duncan San-
nana: Ik heb vertrouwen m mun dys en Thorneycroft (resp. Bui-
1on/l<rorintori moot* nrii mrtflfan VAAr
tenlandse Zaken, Gemenebest
cn Defensie) aanwezig. Na de
besprekingen werd een commu
niqué uitgegeven, waarin werd
gezegd, dat Home cn zijn colle
ga's het vooruitzicht van het
einde der schermutselingen in
Noord-Borneo verwelkomen. De
hoop werd uitgespoken, dat de
I komende conferenties zullen lei-
I den tot blijvende vrede in dit
deel van de wereld.
Dit neemt niet weg, dat Londen
sceptisch bl|jft tegenover het Ame
rikaanse optimisme ten aanzien van
Soekarno's bedoelingen en zijn in
wendige politieke positie. De Ver.
Staten zijn allerminst blind voor zijn
zwakheden, maar beschouwen de In
donesische president als de enige
betrouwbare barrière tegen het com
munisme. Met andere woorden: z(j
z»en Soekarno als het kleinste
kwaad.
Soekarno's uitdagende uitspraak
na Kennedy's vertrek uit Djakarta,
dat hij. ondanks zijn beloften om het
vuren te staken. Maleisië toch zal
verpletteren, heeft de argwaan in
Londen en de twijfel over Kennedy's
succes alleen maar vergroot. Men
vroeg zich somber af wat de werke
lijke waarde kon zijn van Soekarno's
toezegging om de vijandelijkheden
te staken, speciaal toen Kennedy
vrijdag bij zijn aankomst in Londen
op weinig overtuigende wijze een uit
leg trachtte te geven aan Soekarno's
jongste uitlating, die door de Engel
sen als een nieuwe slag in het ge
zicht werd beschouwd. Desondanks
toont de Britse regering waardering
voor Kennedy's tussenkomst.
Tegenstelling
Ook Kennedy maakt zich bezorgd
over de agressieve patriottisch»
stemming, die Soekarno in zijn cam
pagne tegen Maleisië heeft gewekt,
daardoor sommige elementen in hel
Indonesische leger bereid zijn de
strijd tot het bittere einde door te
zetten. Dit zou het risico van een
oorlog op grote schaal meebrengen.
Volgens Kennedy heeft Soekarno alle
belang bij een vredelievende oplos
sing van het conflict. HU is ervan
overtuigd, dat het probleem kan
worden opgelost indien alle betrok
kenen goede wil tonen en zich wer-
kelUk inspannen om een positief re
sultaat te bereiken Eerste doel van
de Amerikaanse politiek ls de stryd
van het oerwoud naar de conferentie
tafel. over te hevelen.
Soekarno staat niet vijandig, to be
toogde Kennedy, tegenover Maleisië,
maar alleen tegenover de Britse in
vloed in dat land. De Indonesische
president heeft later zijn woorden
van donderdag gewijzigd, door te
zeggen, dat h|j niet Maleisië wil ver
nietigen, maar alleen de Britse in
vloed. De moeilijke vraag is hoe deze
tegenstelling te overbruggen.
Slot pag. 2
f Uit het Leidsch Dagblad van
J 26 January 1864: f
j Uit Keulen wordt berigt Y
j dat aldaar het voornemen Y
f bestaat, om deel te nemen op y
de een of andere wijze aan
de oprigting van een gedenk- Y
teeken voor Joost van den J
Vondel te Amsterdam. a
Bij het ingediend wets-
J ontwerp nopens het onder- Y
wijs in Indische taal-, land- v
0 en volkenkunde is bepaald de
oprigting van rijkswege eener
0 instelling van onderwijs,
waarvan de leeraren door
1 den Koning worden benoemd,
j Men verzekert dat Leiden
daarmede zal worden begif-
I tigd
