3ritse versterkingen zijn
op weg naar oost-Afrika
1
Verdachte van moord
meldt zich in Berlijn
AMERIKANEN OP
MAAN VOOR 1970
President Nyerere
beheerst toestand
in Tanganjika
Auto onderplanken
bedolven 2 doden
ZWOLSMANLAAT
PONTON BOUWEN
(9ud
1
Voor t.v. of
speeleiland
Nieuwe „Echo
in de ruimte
Johnson vraagt 19 miljard
voor ruimtevaart in 1964-'65
WEERBERICHT
Ijs op plassen
gevaar lijk
Kernzwaard
onder beheer
van De Gaulle
teitws
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 21 JANUARI 1964
No. 31166
LEIDSCH
DAGBLAD
cteur: E. A. E. van Dishoeck
f Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
IUKLAD VUUK LLlUtlN LN UP
f. 10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f. 0.78
per wees
"elefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
Ook eisen zij verhoging
De Britse regering heeft, naar aanleiding van de gebeurtenissen
p Zanzibar en in Tanganjika, besloten versterkingen naar oost-
ifrika te zenden. Het vliegdekschip Centaur" (22.000) is giste-
en uit Aden vertrokken met een bataljon mariniers aan boord. Een
ataljon (ongeveer 600 man) keert van oefeningen in Aden naar
[enia terug. Verder zullen nog 600 militairen in Kenia blijven tot
gt rust in oost-Afrika is teruggekeerd. Op het Britse oorlogsschip
Rhyl", dat op de rede van Dar-es-Salaam ligt. bevinden zich 150
lan. Engeland houdt in totaal 2.000 militairen in het bedreigde ge-
ied achter de hand.
Rumoer in een
rustig land
de hoofdstad van Tanganjika,
•-es-Selaam, was het gisteravond
Er is een uitgaansverbod af-
•ndigd en eenheden van politie
jj.i leger patrouilleren door de stad.
-ens een bericht van de Britse
commissaris aan Londen zijn
ren by onlusten veertien doden
allen; twintig personen werden
histig en honderd licht gewond. Er
geen slachtoffers onder de Euro-
3anon. „President Nyerere is de toe
and meester en verkeert in goede
elstand", aldus deelde de secretaris
_Jn de president gisteravond in Dar-
171-Salaam mede. Maar hü wilde niet
ggen waar de president zich thans
jrindt. Volgens geruchten zou hü
I een rondreis zün door de provin-
^Volgens de radio van het buurland
tma zouden bewoners van Dar-es-
Uaam gisteren in de Aziatische wijk
in het plunderen zijn geslagen. Zij
legen ruiten in. waarbij zij riepen:
Lolonialisten, gaat naar huis". De
proermakers hielden in de wijk
ito's aan, waarvan zij de voorruiten
isloegen om vervolgens op het dak
de auto's te gaan dansenSol-
tn van de Colito-kazerne in Dar-
aam deelden gisteravond mede,
zij „hun eigen officieren en aan
hadden benoemd en dat zij
een brigade-generaal hadden".
lo-Tanganjika gaf later als naam
deze brigade-generaal: Elisja
ivana.
Tanganjika (9 miljoen inwo-
sands december 1961 onafhan-
k; wonen vijftienduizend Brit
van wie vijfduizend in de hoofd -
voornamelijk militairen, amb-
—ren en zakenmensen.
^Dnze Londense correspondent tele-
leerde hedenochtend: In Londen
itj^kt men niet gauw opgewonden
er verwikkelingen zoals deze. Maar
nzelfsprekend is men nogal ver-
h^sd dat het gebeurde plaatsvond
een gebied, dat als het rustigste
veiligste van Afrika werd be
bouwd. Die reputatie had het voor-
gekregen dankzij de markante
-soonlijkheid van president Julius
erere, een evenwichtig man, vrij
de enige nationalistische leider,
voor hij aan de macht kwam,
t door de koloniale mogendheid in
gevangenis werd geworpen. Men
-cht, dat onder zijn bezadigde lei-
J ig het politieke ontwaken geleide-
dan elders in zijn werk zou
Pronkstuk
'erere had een moeilijke taak.
erfde, toen de Engelsen het land
lieten, een wankele economie. De
'olking van 9 miljoen mensen be-
ont een gebied dat zo groot is als
itsland en Frankrijk samen. Zij
echter snelle vooruitgang. Uit
muiterij blijkt dat die vooruitgang
elk geval voor het leger niet snel
ïoeg ging.
n Londen gelooft men dat de ge-
irtenissen geen grote internatio-
al politieke betekenis hebben en
rechtstreeks door communisten
i beïnvloed. Maar niemand weet
de invloed van buiten zich nog
doen gelden. Het onttrekken van
itietroepen aan Tanganjika, om
orde in Zanzibar te' handhaven,
eft in elk geval de uitbarsting
hnisch bevorderd. Het is nog te
«g om te zeggen of er een recht-
eeks verband bestaat tussen de
leurtenissen in Zanzibar en Dar-
Salaam.
)e 40-jarige kleine, magere Nyere-
was eerst premier en werd presi-
it toen zijn land in december 1961
ifhankelijk werd en zich als zo-
tfg aansloot bij het Britse Geme-
Jest.
I Nyerere studeerde economie en ge-
I schiedenis aan de universiteit van
Edinburg. Hü is de zoon van een
stamhoofd. Bij zün terugkeer in
j Tanganjika werd hij onderwüzer. Hü
werd voorzitter van een politieke j
partij, de Afrikaanse Unie van
Tanganjika welke op het ogen
blik het land regeert. Dankzü de
vreedzame overgang van protecto- j
raat tot Gemenebeststaat was Tan-
ganjika het pronkstuk van de Brit
se koloniale politiek.
Misverstand
Een woordvoerder van het hoge
commissariaat van Tangajika in
Londen verklaarde gisteren, dat zijn
regering de macht ongestoord uit
oefende en normaal functioneerde.
Er was een misverstand tussen offi
cieren van Tangajika en Britse of
ficieren. die het leger in de over
gangsperiode opleiden. Er zou onder
de Afrikanen ontevredenheid be
staan over het langzame tempo,
waarin Afrikanen bevorderd worden
tot officier,
van soldij.
Sultan Zanzibar
thans in Londen
De afgezette sultan van het eiland
Zanzibar heeft gisteravond met zün
hofhouding van 50 personen zün in
trek in een Londens hotel genomen.
Ze hebben 21 flats geboekt van 2 tot
5 kamers elk. De hotelkosten bedra
gen f 42,- en f 147.- per nacht, met
ontbüt komt de rekening waarschyn-
lyk op f 5000.- per nacht.
De sultan zal zolang in Londen
blüven als de regering hem dit toe
staat. In zün land had hü met velen
omgang en zijn levenswijze wordt als
„bescheiden" afgeschilderd. Zijn ge
slacht bezat slechts een klein stuk
grond en had niet veel geld. De sul
tan was geheel afhankelijk van de
maandelükse toelage van de Britse
regering, welke f 15.000 bedroeg. Hü
had niets in Zanzibar of buiten het
eiland belegd.
Volgens berichten van in de Ke-
niase hoofdstad Nairobi verschonen
de dagbladen is persoonlyke wrok de
achtergrond van het organiseren door
John Okello van de opstand op Zan
zibar.
De in Kenia geboren Okello ver
trok in 1957 naar Zanzibar, waar hü
tot de politie toetrad. Tijdens de
wanordelykheden in 1961 op het
eiland kreeg hü een beurs van de re
gering van Zanzibar, die hem in staat
stelde om gedurende twee jaar een
militaire en wetenschappelüke cursus
aan de universiteit van Havanna te
volgen. Hem werd tevens toegezegd
dat hü. bij terugkeer in Zanzibar, een
hoge politiepost zou krijgen.
Okello kwam zes weken geleden, na
het verstreken van deze twee jaar.
op Zanzibar terug en wel juist op de
dag waarop de Britten het eiland
onafhankelükheid verleenden.
Voor zijn terugkomst had hü de
regerende partü op Zanzibar verzocht
hem de toegezegde functie te geven,
hetgeen evenwel niet geschiedde. De
wrokkende Okello begon toen met het
organiseren van de ondergrondse be
weging, die er in slaagde de regering
van Zanzibar omver te werpen.
Een schuivende lading hout van een vrachtwagen heeft gister
avond op de autoweg Amsterdam Den Haag een personenauto
verbrijzeld. De bestuurder hiervan, de 37-jarige G. Vermeulen uit
Amersfoort werd gedood. In het Wilhelmina Gasthuis overleed
later de 18-jarige Amsterdammer R. Kuipers. Twee andere inzit
tenden van de personenauto zijn levensgevaarlijk gewond.
Het ongeluk gebeurde ter hoogte
van het motel Amsterdam, waar het
verkeer van beide züden over één rij
baan wordt geleid. De lading 8 meter
MYSTERIE BIJ VEROLME
rfy
1 e
(Van onze Haagse correspondent).
Grote geheimzinnigheid om
geeft een ponton van 125 bij 75
meter, dat de Zwolsmangroep bij
de scheepswerf van Verolme in
Rozenburg heeft besteld. Van de
zijde van het Zivolsman-concern
is men niet bereid enigerlei me
dedeling te doen over de bestem
ming van dit reusachtige ponton.
Anders dan het „eiland", vanwaar
de N.V. R.E.M. in juli met zijn com
merciële t.v.-uitzendingen zal be
ginnen, heeft dit ponton geen poten.
Het kan echter wel worden veran
kerd en het ziet ernaar uit, dat het
gevaarte te züner tüd ergens vaste
ligplaats in zee zal krijgen. Het wordt
bij Lloyds in Londen verzekerd.
Het is uitgesloten, dat het ponton
deel van het piercómplex zal gaan
uitmaken. Daarvoor is de diepgang
van de logge reus te groot. Het pon
ton zal dus stellig met een bouw
werk erop verder uit de kust ko
men te liggen. De nuttige opper
vlakte van het ponton bedraagt on
geveer 5500 vierkante meter. De ca
paciteit is dus voldoende voor ruim
opgezette evenementen. De mogelyk-
heid is niet uitgesloten, dat deze ko
los toch met commerciële t.v. te ma
ken krügt. De indertüd door Zwols-
man in het leven geroepen T.V.N.
T.E.R. bestaat nog steeds.
Speculaties
Het stilzwijgen van de Zwolsman
groep heeft in Den Haag aanleiding
tot vele speculaties. De N.V. R.E.M.
van de heer Brandei is voornemens
te gaan zenden op de uren vóór en
j na de tv-programma's van Bussum.
Maar, zo vraagt men zich af, zyn dat
i wel de meest geschikte uren om met
I commerciële tv-uitzendingen te ko-
I men? Heeft de bewoner van de
I Randstad wel zo'n duidelijke behoef
te aan extra-tv-uren, die de „kyk-
avonden „al te zeer zouden verlen
gen?
Men acht het daarom zeker niet
uitgesloten, dat als de heer Zwols-
man zün ponton voor commerciële
tv-uitzendingen zou bestemmen, deze
j zouden plaats vinden in de uren, dat
ook Bussum in de lucht is.
En ook een andere veronderstelling
die de eerste niet behoeft uit te slui
ten hoort men en wel opperen: Dat op
j dit vaartuig met zün capaciteit van
enkele honderden personen buiten
de territoriale wateren een casino
zou worden gebouwd. Een bootver-
j binding van uit Scheveningen zou de
goklustigen dan naar het buiten de
drie müls zone gelegen „speeleiland"
kunnen brengen.
lange planken van de uit de richting
Amsterdam komende vrachtauto be
gon te schuiven ten gevolge van de
schok toen het linkerachterwiel van
de vrachtwagen in een kuil reed.
Het hout stortte op de personen
auto, die uit de richting Den Haag
kwam. De ravage was enorm. De auto
werd geheel vernield.
Dadelük begonnen omstanders de
planken van de personenauto te
gooien. De bestuurder, de heer Ver
meulen was toen reeds dood. De drie
andere inzittenden waren ernstig ge
wond en zün naar het Wilhelmina
Gasthuis gebracht. Daar overleed de
heer Kuipers.
Het wegverkeer tussen Amsterdam
en Den Haag werd enige uren ver
traagd.
Prinses Margriet heeft giste- l
ren in Paleis Soestdijk deputa
ties van verscheidene instellin-
gen ontvangen ter gelegenheid j
van haar 21ste verjaardag. Del
foto toont bestuursleden van het I
Prinses Margriet Fonds, die
haar geschenken aanboden.
Het Amerikaanse bureau voor
lucht- en ruimtevaart Nasa zal zeer
binnenkort op z'n vroegst donder
dag een hallonverbindingssatel-
liet in de ruimte brengen. Genaamd
„Echo-C". Dit zal gebeuren van de
basis Vandenberg. De ballonsatelliet,
die door een Thor-Agena-raket in
een baan op 1280 kilometer van de
aarde zal worden gebracht, heeft
een doorsnede van 41 meter, weegt
347 kilogram en zal automatisch op
geblazen worden als zij in haar baan
is gekomen.
Deze nieuwe satelliet zal Ameri
kaanse en Russische geleerden in
staat stellen tot gemeenschappelüke
telecommunicatieproeven in het ka
der van het vorig jaar met dat doel
gesloten akkoord. De ballon zal ver-
moedelük nog duidelüker zichtbaar
zün dan de eerste Echo, die in
augustus 1960 werd gelanceerd en
nog steeds om de aarde draait. Deze
had een doorsnee van 30 meter.
De Nijmeegse politie heeft van
Interpol bericht ontvangen, dat
de 19-jarige Hans van Os gis
terochtend een politiepost in
West-Berlijn is binnengestapt
en zich daar heeft gemeld als
Gisteren hadden de leiders van
de Amerikaanse en Russische
delegaties voor de ontwape
ningsbesprekingen in Genève.
die vandaag beginnen .reeds een
inleidend onderhoud. De Rus
Tsarapkin (links) en de Ameri
kaan Foster nemen afscheid na
hun gesprek.
President Johnson heeft in zijn boodschap aan het Congres,
waarbij hij een bedrag van 5.304.000.000 dollar (ruim 19 miljard
gulden) aanvraagt voor uitgaven op het gebied van de ruimtevaart
in het belastingjaar 19641965, verklaard dat de Amerikaanse
regering onverkort vasthoudt aan haar voornemen om vóór 1970
een man op de maan te doen landen!
De president heeft in een afzonderlijke boodschap nog eens ruim
een half miljard gulden aangevraagd voor uitgaven voor de ruimte
vaart in het lopende jaar; dit was noodzakelijk geworden
omdat het Congres de aanvankelijk voor de ruimte
vaart aangevraagde gelden aanzienlijk had verminderd. President
Johnson oefent in zijn boodschap scherpe kritiek uit op deze be
snoeiing, die ..vertragingen zal veroorzaken bij het uitvoeren van
de voornaamste schema's, welke zijn opgesteld voor het op de maan
doen landen van Amerikaanse ruimtevaarders".
T KWAKKELWEER
1 pet KNMI In De Bilt verwacht
heden- tot morgenavond over-
gend droog weer met op vele
«tsen mist of bewolking, later en-
Ie verspreide opklaringen. O ver-
er Send zwakke wind. Vannacht tem-
raturen om het vriespunt tot lichte
"st. morgenmiddag temperaturen
kele graden boven nul.
(Opéemaakt om 11.15 uur)
22 JANUARI
,fcon op: 8.35 uur; onder: 17.08 uur
idi an op: 12.09 uur; onder: 1.01 uur.
ïoogwater te Katwük te 8.30 en
01 uur, laagwater te 4.01 en 16.34
moordenaar van de 68-jarige
mej. T. Hendriks uit Nijmegen.
Zoals gemeld werd deze vrouw
in de nacht van 10 op 11 januari
door wurging om het leven ge
bracht.
Hans van Os werd met Kerstmis
ontslagen uit de gevangenis, nadat j
hij een straf van negen maanden had
uitgezeten voor een aandeel in 42 j
misdrüven, meest inbraken en auto
diefstallen door een jeugdbende.
Verdwenen
Kort na de aanslag op mej. Hen
driks viel de verdenking op hem.
Toen tot zyn arrestatie zou worden
overgegaan, bleek hü te zün verdwe-
I nen. Op zyn kamer werden enkele
kleine dingen aangetroffen, die af-
I komstig waren van de vermoorde
J vrouw. Dit was voor de politie aanlei-
ding zün opsporing te verzoeken, een
oproep, die in de afgelopen dagen
werd gehonoreerd met vele honder-
den tips uit alle delen van Nederland.
Al deze aanwijzingen werden onder- I
I zocht, maar leverden niets op. Hans
van Os was trouwens al de grens
over. Geldgebrek dwong hem gisteren
1 de Westberlynse politiepost binnen
j te gaan. waar men hem na zyn
bekentenis aangehoord te hebben
onmiddellijk in een cel zette.
I oorgeleid
De beide verdachten zün nu gear-
resteerd. Vorige week donderdag
I werd in Nümegen de 25-jarige bouw
vakarbeider A. Willems aangehouden,
die op de avond van de aanslag in
gezelschap van Van Os was gezien.
Bij een zeer langdurig kruisverhoor
gaf Willems schoorvoetend toe samen
met Van Os in de woning van de in
valide vrouw te zün geweest en mede
schuldig te zyn aan de op haar ge
pleegde aanslag. Gisteren is hü in
verband hiermede voorgeleid bü de
officier van Justitie in Arnhem mr.
A. Pfeil, die het justitiële onderzoek
heeft geleid. Het misdrijf is inmiddels
gereconstrueerd.
Aangenomen wordt, dat de twee
verdachten over weinige dagen met
elkaar kunnen worden geconfron
teerd, waarbü de laatste details van
deze misdaad door de politie kunnen
worden opgehelderd. De Nijmeegse
politie heeft reeds om uitlevering van
Hans van Os gevraagd.
Gemini, Mars
en maan
In Johnsons boodschap wordt ver
klaard dat in 1965 zal worden ge
poogd twee ruimtevaarders tegelük
in één „Gemini"-ruimtecabine in een
baan om de aarde te brengen.
In het belastingjaar 1964-1965 wil
len de Verenigde Staten een cabine
met instrumenten in de richting van
Mars sturen. Hetzelfde wil men in
Het üs op de Kagerplassen is
zeer onbetrouwbaar, vooral nu
de dooi is ingevallen. Er zün het
afgelopen weekeinde ongeveer
tien schaatsers door het üs ge
zakt en gisteravond omstreeks
half elf ontsnapte Jaap Biemond
uit De Kaag ternauwernood aan
de verdrinkingsdood. Hü had de
avondschool in Leiden bezocht
en keerde met zün bromfiets
over het üs van de Sassenheim-
se Sloot huiswaarts. Even voor-
bü het punt waar deze sloot
overgaat in de plassen, zakte hü
met brommer en al door het üs-
Wonder boven wonder slaagde
hij erin zich te redden. Zün
brommer ligt op de bodem van
de plassen.
Wat voor de Kagerplassen
geldt, is ook van toepassing op
de Braassemermeer en op de
vele poldervaarten en sloten.
Uiterste voorzichtigheid bij het
betreden van het üs is thans
zeker geboden.
Ook in Leiden ls het üs levens
gevaarlijk. Vooral op de open
bare ijsbaan (Zoeterwoudesingel)
de Nieuwe Rün en de Heren
gracht. waar de laatste dagen
veel kinderen schaatsen, laat de
dikte van het üs voorlopig geen
winterpret toe. Wat de Zoeter-
woudsesingel betreft, tussen de
Koepoortsbrug en de Jan van
Houtbrug is het ijs slechts 3.2
centimeter dik. tussen de Jan
van Houtbrug en de Van Dissel-
brug 4 5 centimeter en tussen de
Van Disselbrug en de Utrechtse-
brug 5 6 centimeter Op de
Herengracht en de Nieuwe Rün
bedraagt de ijslaag slechts 3 4
centimeter En dan te bedenken,
dat het üs minstens 9 a 10 cen
timeter dik moet zijn, wil men
er veilig op kunnen schaatsen!
1965 wat betreft de maan doen. Men
hoopt op deze wüze gegevens te ver
krijgen over de samenstelling van het
maanoppervlak.
J (Van onze Parüse correspondent)
->e Franse Staatscourant heeft «Ji-
1 teren bekendgemaakt, dat alleen de
president der republiek in hoogst
eigen persoon in geval van oorlog het
bevel kan geven atoomgeweld te ge
bruiken. Tot dusver was de hoogste
j verantwoordelijkheid over het Franse
kernzwaard toevertrouwd aan een
strategisch luchtcommando.
Militaire deskundigen in Parüs be
schouwen het decreet als een nieuw
bewüs. dat met de inschakeling van
de Mirage IV-jagers het Franse
atoomwapen nu zijn staat van vol
wassenheid heeft bereikt.
Door zün exclusieve zeggenschap
over het nationale kernwapen, naar
het Amerikaanse en Russische voor
beeld, nu ook officieel te bevestigen,
I heeft het Franse staatshoofd, gene-
I raai De Gaulle, gelüktüdig de be
voegdheden van de premier en de
j minister van Oorlog (die voor een
beslissing nu niet meer behoeven te
I worden gehoord) nog verder inge
perkt.
Uit het Leidsch Dagblad van I
20 January 1864:
De feestvieringdie den 1
26sten dezer te 's Hertogen- t
bosch zou plaats hebben ter t
gedachtenis van de verlos- f
sing uit Fransche handen f
voor 50 jaar, zal gewijzigd
worden, het mecrendeel der 7
bijeengebragte gelden zal bij f
de strenge koude worden uit- t
gedeeld. J
Volgens de onlangs open- t
baar gemaakte statistiek van
den Nederlandschen handel t
in 1862 is hier tc lande geen t
5 Nederl. pond rundvleesch
per hoofd veraccijnsd. J
v (Dit nummer bestaat alt 14 pagina's)
