eschiedenis is GEEN dor vak
TUBBY HAYES VOND ZIJN MEESIER
JONGEREN-
PARLEMENT
Leidenaars lieten zich niet
verleiden door lokmiddelen
(en hoeft dat ook niet te zijn) yoor
JEUGD BEWIJST MET EXPOSITIE:
FOTO'S W. DIJKMAN
een
da
JAZZ op l.p., e.p. en single
"iterdag 11 januari 1964
In het Haagse Gemeentemuseum wordt een tentoonstelling
touden met als thema „Het geschiedenisonderwijs in verle-
:n, heden en toekomst". Op deze expositie laten de leden van
e NJGB (Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Ge-
chiedenis) zien, welke middelen de geschiedenisleraar kan ge-
ruiken om zijn lessen te verlevendigen. Staatssecretaris drs. L
M. v. d. Laar heeft deze tentoonstelling vorige week donder-
ag geopend. De eerste dag waren er reeds vele bezoekers, onder
maar liefst zeventig geschiedenisleraren uit het hele land.
Omdat het boek voor een be-
mgrijk gedeelte de geschiedenis-
Is bepaalt, is een groot aantal
feschiedenisboeken, oude en
leuvve, bijeengebracht. Ter ver-
Blijking zijn hier ook buitenland-
[N boeken bij. Dicht bij de ingang
Gaat een projector met films en
ia's, die de dorre feiten tot le-
fc moeten brengen. In een hoek
JNn de expositieruimte staat een
^atenspeler. Af en toe wordt hier
enen plaat met historische opna
onder meer toespraken van
*blijn, Mussert en Hitier, ge
Ook is er een kast met
lunten en penningen uit vervlo-
en jaren. Op de boekentafel ligt
boekje over het ,,Huys te
la/armont", dat enkele maanden
h^leden door de afdeling Leiden
de NJGB werd vervaardigd,
vs
■ar
is
rei
mEen vooruitstrevende leraar van
»n>t Lorentzlyceum in Haarlem
deft diorama's (een soort ver-
:hte kijkdoos met een historisch
fereel) gemaakt en enkele daar-
Pin zï)n in het Gemeentemuseum
i zien.
ge,.Gebruik bij het onderwijs ook
«ns authentieke stukken", zegt de
*ÜBG en daarom liggen in een
betrin^ talrijke oude boekwerken,
saoclamaties, regeringsverklaringen
izovoort. Een goed voorbeeld van
is de maquette
het gereconstrueerde kasteel
lern Brederode voorstelt, vervaar-
door leerlingen van het Co-
(jeniuslyceum in Amsterdam.
h{
zoek naai- het door de Maas ver
zwolgen kasteel van de heren van
Elslo in Limburg. Ook de opgraving
bij het Huys te Warmond door le
den van de afdeling Leiden werd
met name genoemd.
Subsidies
Het Prins Bernhardfonds schonk
de bond een subsidie van f 1600.-
en staatssecretaris Van Laar, die
's middags de tentoonstelling kwam
openen, verraste de bond met een
extra subsidie van f 1070. Dit be
drag zal gebruikt worden voor de
financiering van een lustrumuitga-
ve. waarin een overzicht wordt ge
geven van de huidige stand van
Kijkdozen
d
Katapult
Ook Leiden liet zich niet onbe
tuigd: leerlingen van het St.-Bona
naventuralyceum maakten een
„.Romeinse katapult. By expert-
H-,menten hiermee op het Schut
tersveld bleek, dat het ding der-
vjjtig meter ver kon schieten.
n©e hele tentoonstelling beslaat
biechts een zaal van het Ge-
s eentemuseum (in dezelfde vleugel
aa§ World Press Photo, maar de
?rsJBG is al heel blij met dit resul-
at. De Vereniging van Geschie
denisleraren in Nederland en de
jff van de educatieve dienst van
t <it Gemeentemuseum hebben de
al,ugdbond geholpen met de inrich-
De tentoonstelling is geopend
en met 19 januari.
d<^
odrj
d«De NJBG heeft ter gelegenheid
Hn zijn eerste lustrum in de twee-
helft van de vorige week in
v£n Haag een driedaags congres
n (houden. In zijn jaarrede merkte
•erforzitter Henk Dykstra op. dat
ua®3 geen slecht Jaar voor de bond
'tlgeweest. Hij memoreerde de stu-
pupreis naar Parijs, archeologische
in Krabbendam. Sta
geren en Geysteren en het onder -
zaken in het geschiedenisonderwijs
in ons land en enkele andere Eu
ropese landen. Onder leiding van
prof. dr. P. W. N. Hugenholtz wer
den twee enquêtes gehouden over
het geschiedenisonderwijs aan de
middelbare scholen thans en twin
tig jaar geleden. Deze enquêtes
stonden onder toezicht van drs. R.
v. d. Vlist van het Sociologisch In
stituut van de Utrechtse universi
teit.
Verdienste
Staatssecretaris Van de Laar zei
in zijn toespraak het een niet ge
ringe verdienste van de bond te
achten dat hij een herleving van
de geschiedkundige belangstelling
onder de jeugd teweeg heeft ge
bracht. „De bond viert zijn eerste
lustrum en vijf jaar is maar kort.
Br zou dan ook nauwelijks een
reden zijn om feest te vieren, ware
het niet dat misschien juist door
het actief zijn van de NJBG er de
laatste jaren ln en rond het ge
schiedenisonderwijs nieuwe geluiden
worden gehoord. De NJBG heeft
activiteiten weten te vinden die door
haar vormen de jeugd weten te
boeien en tegelijkertijd wetenschap
pelijke betekenis hebben."
Beschamend
Sprekend over het geschiedenis
onderwijs zei de heer v. d. Laar, dat
grote groepen van het Nederland
se volk beschamend weinig van
de historie afweten. Nederlandse In-
lectuelen slaan in vergelijking met
buitenlandse collega's op dit punt
een slecht figuur. De staatssecre
taris zei het daarom prettig te vin
den, dat er de laatste jaren duide
lijk een tendens om het geschiede
nisonderwijs te vernieuwen waar
neembaar is. Hij waarschuwde ech
ter voor een zodanig doorslaan van
de balans dat Iedere feitenkennis
overbodig wordt geacht.
o
In verband met het feit
dat op 12 november door
een grondwetswijziging de
kiesgerechtigde leeftijd op
21 jaar is vastgesteld, zal de
Nederlandse Jeugdgemeen
schap dinsdag een lande
lijke bijeenkomst van 21-
jarigen houden.
Daarover is in samenwerking
met de Vereniging van Neder
landse Gemeenten contact opge
nomen met de voorzitter van de
Tweede Kamer. mr. F. J. F. M.
van Thiel.
Het ligt in het voornemen via
de provinciale jeugdraden uit
elke provincie tien jongeren van
21 jaar te laten aanwijzen, vjit
verschillende milieus afkomstig,
en bovendien uit elk van de drie
grote steden nog. eens tien.
Zo komen 140 Jongeren naar
Den Haag, die in het gebouw
van de Tweede Kamer door de
voorzitter zullen worden ont
vangen, In diens aanwezigheid
en onder leiding van een ge
spreksleider zullen zü een dis
cussie houden. Bovendien heeft
de minister van O., K. en W.,
mr. Th. Bot. zie hbereid ver
klaard een korte toespraak te
houden.
Op de agenda staan twee
punten:
Zgn de 21-jarigen „klaar"
voor hun taak als kiezer?
Waarom Europese samenwer
king?
Zoals de Kamerleden tevoren
..stukken" krijgen, zo hebben de
jongeren bijtijds voldoende lite
ratuur, voorlichtingsmateriaal en
een aantal discussie-vragen ge
kregen. waardoor het gesprek
voor de deelnemers betekenis
kan hebben. Bovendien ontvan
gen zij het boekje „Burgerschap
en Burgerzin".
De luisteraars en kijkers zullen
via radio en tv de „beraadsla
gingen" van dit jongerenparle-
ment kunnen volgen.
Bij de foto's: links leden van de afdeling Leiden aan de boeken
tafel en rechtsonder Froukje Boorsma.
Lezingen
De NJBG had verscheidene des
kundigen uitgenodigd voor een le
zing. Zo sprak Pierre Janssen over
„Het museum en het geschiede
nisonderwijs", Rudolf de Jong over
„De Spaanse Burgeroorlog" en en-
Weef de Nederlandse
jeugd genoeg van de ge
schiedenis? De Neder
landse Jeugdbond ter Be
studering van de Geschie
denis meent van niet. Een
van de oorzaken is, dat er
op de scholen te weinig
geschiedenislessen worden
gegeven. Naar aanleiding
van de Mammoetwet, die
in een nieuwe indeling
van de lesuren voorziet,
zond de NJGB een tele
gram aan de toenmalige
minister Cals. Dit mocht
echter niet baten. En
daarom vraagt de NJBG
nu aandacht voor een
wijze van lesgeven, die de
jeugd meer aanspreekt en
de scholieren directer bij
de geschiedenis betrekt.
kei© anderen, onder wie de Leldse
hoogleraar prof. dr. B. W. Schaper,
vertelden hoe zij er toe kwamen
hun leven te wijden aan de be
studering van de geschiedenis.
De leden die het gehele driedaag
se congres wilden bijwonen en niet
ln Den Haag wonen, konden in
het conferentiecentrum „Overvoor-
de" in Rijswijk eten en slapen. Met
bussen werden zij steeds naar de
aula van het Haags Gemeente
museum gebracht, waar de lezin
gen en de algemene vergadering
werden gehouden. Natuurlijk was
het ook mogelijk slechts bepaalde
onderdelen van het congres bij te
wonen.
De laatste dag werd "s mid
dags een bezoek gebracht aan de
500 jaar bestaande Staten-Gene
raal. 's Avonds was er, na een voor
dracht van Charlotte Kohier, in de
ere-hal van het gemeentemuseum
een slotbal
Dc Romeinse katapult, door Leidse lyceisten nagemaakt.
Een congres is doorgaans een
weinig opwindende aangelegen
heid. De leden van de vergade
rende vereniging worden in een-
zaal bijeengebracht en op het
podium staat een meestal groe
ne tafel, waarachter een aantal
bestuursleden zit. Het belang
rijkste bestuurslid (hij wordt de
voorzitter genoemd) hanteert
een houten hamer en slaat hier
mee, wanneer er naar zijn me
ning ergens te veel geluid wordt
veroorzaakt, op de groene tafel.
De leden van de vereniging
vinden de vergaderingen mees
tal zo saai, dat ze in groten ge
tale afwezig zijn. Toch zijn ver
gaderingen nodig, omdat de le
den de voorstellen van het be
stuur in besluiten moeten ver
anderen. Omdat de vereniging
democratisch toil zijn, is het
noodzakelijk dat de leden op de
vergadering aanwezig zijn.
Daarom wordt de vergadering
voor de leden aantrekkelijker
gemaakt met allerlei lokmidde
len: een lezing over een interes
sant onderwerp, een filmvoor
stelling, een spel. „Komt allen
op onze vergadering, in de pau
ze gratis koffie, na de pauze op
voering van het beroemde to
neelstuk
Het lustrumcongres van de
NJBG duurde drie dagen. Twee
ochtenden waren uitgetrokken
voor de algemene vergadering
Er bleven dus nog een ochtend,
drie middagen en drie avonden
over voor de „lokmiddelen"En
wat zeggen nu de leden van de
afdeling Leiden?
„Wij vinden de algemene ver
gadering het belangrijkste on
derdeel van het hele congres.
Twee ochtenden is eigenlijk veel
te weinig. Alle agendapunten
worden er in snel tempo door
gejaagd. Het bestuur heeft te
weinig aandacht voor de voor
stellen van de afdelingen. Om
dat er zo veel onderwerpen in
betrekkelijk weinig tijd moeten
worden behandeld, komt het
bestuur in tijdnood".
Demonstratief
De afdeling Leiden „Brinio")
heeft tijdens het eerste gedeelte
van de algemene vergadering,
die vrijdagmorgen in het Ge
meentemuseum werd gehouden,
een tamelijk onbelangrijke mo
tie ingediend. Maar omdat het
bestuur hier te weinig aandacht
aan besteedde, verlieten alle ne
gen aanwezige leden demon
stratief de zaal.
Ex-afdelingsvoorzitter Rob
den Hertog (18, eerste klas Chr.
Kweekschool), nu districtsbe
stuurder, vindt „dat er veel te
weinig kritiek op het hoofdbe
stuur is. Om deze kritiek aan te
wakkeren is de afdeling de zaal
uit gelopen." De andere leden
knikten bij deze woorden in
stemmend.
Meningen
Hannie Sinit (20, vierde klas
kiveekschool) vindt het congres
in het algemeen erg geslaagd.
.Ik vind wel dat de nadruk wat
te veel op de archeologie wordt
gelegd. Ik voel meer voor ar
chiefwerk en kunstgeschiedenis.
Maar het is natuurlijk erg moei
lijk om iedereen tevreden te
stellen".
„Van de lezingen vond ik die
van Rudolf de Jong over de
Spaanse Burgeroorlog de inte
ressantste", zegt Dick Beumer
(17, derde klas Rembrandtlyce-
um, h.b.s.). „Het onderiverp
werd wetenschappelijk en ob
jectief behandeld. Pierre Jans
sen was wel leuk, maar erg
eigengereid".
Piet Stokvis (16. voorzitter
van Brinio, 5de klas Stedelijk
Gymnasium) zegt: „Naar mijn
mening wordt de vergadering te
strak geleid. Maar het bestuur
beschikt wel over een geweldige
vergadertechniek".
Te negatief
De andere leden, Froukje
Boorsma (15, derde klas M.M.S.),
Rob Joostens van IJsseldijk (19.
student scheikunde)Dick
Koopman (19, vijfde klas Rem-
brandtlyceum, gymnasium alfa)
en Gasper de Jong (13, tweede
klas Stedelijk Gymnasium) vin
den de vergadering te bureau
cratisch. Het zijn eigenlijk al
lemaal kleine grote mensen", zei
iemand, en dat betekende te
vens het einde van de kritiek.
„We zeggen eigenlijk veel te
veel", zei afdeling Leiden plot
seling als één man. „We zijn te
negatief, we kunnen beter een
aantal goede punten opnoemen.
We willen alleen maar opbou
wende kritiek leveren, want het
bestuur werkt enorm hard en
doet alles om de bond tot bloei
te brengen". Rob den Hertog
vatte alles samen met de woor
den: „Waar hard wordt gewerkt,
worden veel fouten gemaakt",
en daar was iedereen het mee
eens.
Bert Tiddens
Tubby Hayes and the All
Stars.
Return visit! (Fontana TL
5195 l.p.).
Afternoon in Paris I see
with, my third „I" Lady „E"
Stitt's tune If I had you
Alone together For heaven's
sake.
Het is nog maar enkele jaren
geleden, dat een jonge Britse
tenorist-vibrafonist ook buiten
Engeland enige bekendheid be
gon te krijgen. Zijn ster is
sindsdien snel gestegen. En
tegenwoordig verkeert Tubby
Hayes in de hoogste jazzkrin
gen. Het bewijs daarvan vor
men deze studio-opnamen, die
in New York gemaakt werden
toen Hayes vorig jaar een
tournee door Amerika maakte.
De all-stars die voor deze ge
legenheid om hem heen werden
gegroepeerd, dragen klinkende
namen: Roland Kirk, Jimmy
Gloomy (tenor en fluit), Wal
ter Bishop jr. (piano) en Sam
Jones (bas). De drummer is
een broer van Tubby, Louis
Tubby Hayes bespeelde tydens
deze session zowel de vibrafoon als
de tenorsaxofoon, belde met een
verbluffend gemak en veel goede
smaak. Aan Gloomy, Bishop en Jo
nes had hy partners van hetzelfde
formaat. In de multi-instrumenta
list Roland Kirk moest de Brit ech
ter zyn meester erkennen. Het pleit
trouwens voor Hayes, dat hij In
zyn toelichting achterop dc hoes
Kirk voortdurend lof toezwaait en
zichzelf nauweiyks noemt.
Teveel wordt Kirk. die in staat is
drie of vier blaasinstrumenten te
gelijk te bespelen, afgeschilderd als
ROLAND KIRK
een muzikale clown of een duivels
kunstenaar. Kirk is echter meer
dan een virtuoos, meer zelfs dan
een musicus: een geboren muzikant
die al zijn levensvreugde en al zijn
scheppingsdrang in zijn werk legt.
Zijn muziek getuigt niet alleen van
een imponerende virtuositeit en hu
moristische grilligheid, maar ook
van een enorme ideeënrijkheid en
bezetenheid, zyn muziek is niet al
tijd .mooi", maar vaak wel plezierig
en altijd boeiend.
De beste twee nummers van deze
LP zyn I see with my third „I" en
Lady „E", twee composities van
Kirk zelf. In het eerste nummer
hanteert hy ,o.m. tenor, manzello en
stritch en in het tweede fluit en
neusfluit. In For heaven's sake
blengt hy een merkwaardig effect
teweeg door op een tenorsaxofoon
zonder riet te blazen.
Martial Solal.
Si le vent te fait peur (Co
lumbia ESDF 1319 e.p.).
Clark's blues Char (L voile
Radioterry Dancing Pin
up.
Filmmuziek componeren is een
nogal ondankbare taak. Met de
film wordt meestal ook de muziek
vergeten. Enkele uitzonderingen
van betekenis komen uit Frankryk.
We herinneren maai- aan „Lift naar
het schavot" (Miles Davis) en „Les
trioheurs" (o.a. Dizzy Gillespie en
Oscar Peterson). Met name in het
laatste geval bleek de (Jazz) muziek
meer bUjvende waarde te hebben
dan de film. Er bestaat veel kans
dat „Si le vent te fait peur" het
zelfde lot is beschoren. Ook hier
werd voor de filmmuziek een Jazz
musicus ingeschakeld: de Frans
man Martial Solal, die doorgaat
voor Europa's beste Jazzpianist. Op
deze epee presenteert hy zich ech
ter niet zozeer als pianist als wel
als componist van een vyftal sfeer
volle nummers en als leider van
een goed orkest met trompettist
Clark Terry als ster-solLst.
Tenslotte een tweetal aardige
singles voor liefhebbers van niet al
te zwaarwichtige of experimentele
jazz. Een van de band van Count
Basie, die allerplezierigst musiceert
in „Nico and easy" en het Ray
Char les-succes „I can't stop loving
you" (Reprise) en een van het Trio
Ramsey Lewis in ..Here it is" en „I
love Paris" (Funckler). De muziek
van het trio ligt minder in het vlak
van entertainment dan die van Ba
sie Lewis is een begaafd pianist,
die met zyn drummer en bassist
een hecht trio vormt dat springle
vende jazz maakt.
