Ondanks meer ongevallen
Leids verkeer toch „veiliger"?
jMelk in papier op de
j| Leidse lagere scholen
1T10%
o lar
CA(Vs buschauffeurs
en AKU goedgekeurd
Opmerkelijk minder gewonden
Jong en oud in
Leids verkeer
Triest jaar-record: meer dan 3000!
4
4
4
4
Maandcijfers
1963
over
Naar 5000 in het jaar 1975 Scherpe daling
Tweemaal
driehonderd
5
4
Verstopping en
maximum
HEELD VAN JAREN
4
4
t
4
4
t
4
t
l
4
SOMMETJE
'n extra pakje
goede gezonde
héérlijke
roomboter
EEN MEISJE,
TWEE JONGENS
Na de reünie
i i
in de boterpot,?»
Officiële puhlikatic
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 3 Januari 1964
Tweede blad no. 31151
(Van een onzer redacteuren)
Begin vorig jaar hebben wij in een beschou
wing over de verkeersonveiligheid in Leiden de
vrees geuit, dat bij een voortgezette stijging van
het aantal ongevallen het jaartotaal over 1963
wel eens de drieduizend zou kunnen bereiken.
Het is bijna 200 erger geworden dan dat. In
1963 vonden niet minder dan 3188 door de po
litie geregistreerde verkeersongevallen in de
Sleutelstad plaats. Voordien is het jaartotaal 4
4
nog niet boven de drieduizend geweest
Van deze 3188 ongevallen waren er 2735
waarbij alleen materiele schade geboekt werd.
Bij 447 ongevallen waren gewonden te betreuren
en er vielen in 1963 in het Leidse verkeer 6 do
den. waarmee het aantal dodelijke verkeersonge
vallen in de Sleutelstad na de oorlog tot 116 is
gestegen.
HAV LEVENSVERZEKERINGEN - SCHIEDAM TELEfOON (010) «93 04 - HAV LEVENSVERZEKERINGEN
Dit zyn ontstellende cijfers. Zfj lagen echter in de Itfn der verwachting,
want op heel enkele .gunstige" jaren na. zijn de jaartotalen telkens weer
langs een vrijwel rechte lijn opgelopen. Die lijn leidt, wanneer het zo door
gaat. tot ruim 4000 ongevallen in 1970 en 5000 in 1975
Er is slechts één lichtpunt in de cijfers over 1963, waardoor zelfs van een
„veiliger" worden van het verkeer kan worden gesproken, ondanks het ver
ontrustende ongevallen-cijfer: het aantal gewonden neemt niet alleen ver
houdingsgewijs, maar zelfs in absolute zin af.
der laatste jaren te constateren, dat
het hier niet om een incidenteel ge
val gaat, doch dat we te doen hebben
met een meer permanent verschijn
sel.
In de jaren 1953. 1954 en 1955 kwa
men bij ruim dertig procent van de
ongevallen gewonden of doden voor.
de jaren voordien waren niet veel
beter.
In 1956 kwam er een procentuele
kentering, doordat de (weliswaar
stijgende» gewonden-cijfers niet ge
lijke tred hielden met de sterk stij
gende totaalcijfers. Het gewonden-
gemiddelde ging toen om de 25
procent schommelen.
Het Leidse verkeer gaf dit jaar
weer enkele trieste records te zien.
In de eerste plaats natuurlijk het
totale ongevallen-cijfer van 3188.
Zoals uit een van de bijgaande sta-
tistiekjes blijkt, werd het eerste dui
zendtal per jaar voor het eerst in
1951 bereikt, de tweeduizend in 1958.
en nu de 3000 slechts vijf jaar later!
Dan werd het maand-record twee
maal ..verbeterd". In mei 1958 kwam
dit record voor het eerst met 213
boven de tweehonderd. In september
1959 werd het record 234, in oktober
van dat jaar 250, in september 1960
kwam het maandrecord op 274. in
1961 werd dit aantal in geen enkele
maand bereikt, in 1962 werd het in
mei overtroffen door 293. en afgelo
pen jaar kwam het op 300 in mei. Dit
trieste record hield niet lang stand:
in oktober bedroeg het aantal ver
keersongevallen maar liefst 317....
Slechts vijf jaar geleden was een
aantal van meer dan 200 dus een
uitzonderlijk record. In 1962 bleef
geen enkele maand meer onder de
700, In 1963 kwamen twee maanden
boven de 300. Zo doorgaande zal over
slechts enkele jaren het maandtotaal
nimmer meer onder dat ontstellende
cijfer van tien per dag blijven!
Lichtpunt
Maar toch: er is een lichtpuntje!
Het aantal gewonden daalt. Niet
alleen in verhouding tot het steeds
stijgende aantal ongevallen in totaal,
maar tevens in absolute zin.
Wanneer dit verschijnsel zich
alleen het, afgelopen Jaar zou hebben
voorgedaan, was er geen reden tot
enig optimisme geweest, maar wij
durven aan de hand van de cijfers
i Jan.
Febr.
f Maart
I 4 April
1 4 Mei
f Juni
Juli
A Aug.
Sept,
Okt.
t Nov.
9 Dec.
4
274
207
201
225
300
276
248
294
293
317
280
241
I Totaal
Een zeer duidelijke verbetering
heeft zich echter sinds 1960 afgete
kend. Niet alleen in verhouding tot
het totaal aantal ongelukken, maar
ook in absolute zin ging het aantal
ongelukken met gewonden en doden
sterk dalen. In 1959 bedroeg het nog
561, in 1960 daalde het tot 557, in
1961 tot 543, in 1962 tot 521 en in het
afgelopen jaar tot 453, ondanks het
feit, dat de totaal cijfers over die
jaren zich als volgt in opgaande lijn
ontwikkelden: 2333—2650—2649—2838
—3188.
Daardoor daalde het gewonden en
dodenpercentage over die jaren van
24.0 via 21,0-20.5-18.4 naar 14.2 de totaal-cUlers
procent! In alle naoorlogse jaren
samen kwamen er by 23,7 procent
van de ongelukken en gewonden en
doden voor, in 1963 was dit percen
tage als gezegd slechts 14,2.
Dit is een byzonüer verheugde on;-
wikkeling, want hoe onaangenaam i
»en groot» materiële schade ook kan
zün, lichamelijk letsel en dood zijn
nu eenmaal veel erger. Wij zouden
17
13
29
48
34
51
31
37
53
64
38
32
6.2
15.4
21.5 4
11.3 4
18.3
12.9 I
12.6
18.1
20.2 4
13.9 4
11.7 4 I
4
14.2
het zelfs zo sterk durven zeggen:
wanneer we DEZE ontwikkeling
maar zouden kunnen doorzetten, zou
het er niet zo heel veel toe doen hoe
de totaal-cijfers zich ontwikkelen,
zeker niet wanneer eenmaal alle
weggebruikers een WA-verzekering
hebben, die vrijwel alle materiële
schade dekt.
Jaar
Totaal Gewonden
Doden
Pet. gew.
-|- doden
Advertentie
1946
489
139
7
29.9
1947
705
187
3
27.0
1948
746
207
6
28.6
1949
821
193
7
24.4
1950
948
261
9
28.5
1951
1134
324
3
28,8
1952
1090
285
8
26.9
1953
1303
397
12
31.4
1954
1461
464
3
32,0
1955
1447
448
9
31.6
1956
1936
438
10
23.1
1957
1920
462
6
24.3
1958
2025
503
4
25.0
1959
2333
560
1
24.0
1960
2650
549
8
21.0
1961
2649
537
6
20.5
1962
2838
513
8
18.4
1963
3188
447
6
14.2
Totaal
29683
6916
116
23.7
4
4
4
4
4
4
4
4
i Overigens is het niet helemaal dui-
del ijk. waaraan deze verbetering te
danken is, al zyn er wel aanwijzin- i
gen. De verbetering omstreeks 1956 1
zal wel een gevolg zijn geweest van j
een geleidelijk zo grote verstopping in
het overvolle Leidse stratennet, dat J
het aldoor „moeilyker" werd om
forse ongelukken te veroorzaken.
De verbetering van 1960 af lijkt ons
duidelijk ook neg een andere oorzaak
te hebben: de invoering van de maxi
mum snelheid in de bebouwde kom in
Leiden bestaat nu vrijwel alleen
maar uit bebouwde kom, zodat een
invloed ten goede hier veel duidely-
ker MOET spreken dan in de lan-
delyke cyfers. Misschien dat de zeer
sterke absolute en procentuele daling
van het aantal gewonden en doden
in het afgelopen jaar in Leiden
voorts nog te danken is geweest aan
de invoering van eenrichtingverkeer,
doch deze conclusie mag niet te
nadrukkelijk getrokken worden. Im
mers, zou daardoor niet eerder het
aantal ongevallen dan het aantal
gewonden gedaald zün?
Overigens is dit aantal van 447
gewonden en 6 doden ofwel tezamen
453 in 1963 wel bijzonder laag. Na
1953 (409) is het slechts in 1956 <448.
lager geweest, maar in 1953 was het
totaal aantal ongevallen 1303, en in
1963 twee-en-een-half maal zo groot,
namelijk 3188.
Hebt Udit...
al gemaakt?
voor maar
elke week
(Van een onzer redacteuren)
De ongevallencijfers van Leiden geven evenals de landelijke een
i opmerkelijk verschil te zien tussen de aantallen vrouwelijke en man-
i nelijke weggebruikers, die bij ongelukken betrokken zijn. Wij heb-
ben ditmaal alleen de cijfers van de kinderen en de oudere mensen
I in die twee groepen verdeeld, omdat zij in hun totaliteit ook een
j beeld geven van de gevaren voor de jeugd en de ouderen op de
I weg.
Van de kinderen tot en met vijftien jaar waren er in het afge
lopen jaar 147 bij verkeersongevallen in Leiden betrokken. Dat is
een verbetering, want in 1962 waren het er 161, en deze verbetering
is verhoudingsgewijs nog iets groter, wanneer men in aanmerking
neemt dat het totaal aantal ongevallen is gestegen. Nu waren bij
slechts 4.6 procent van de ongevallen kinderen tot 15 jaar betrok
ken, vorig jaar 5.7 procent.
Met dat alles moet niet vergeten
worden, dat 3188 ongevallen in 1963
evenveel is als alle ongevallen in de
jaren 1950, 1951 en 1952 tezamen
(3172), zodat voor juichen geen en
kele reden bestaat, zeker niet wan- I
neer we denken aan 447 gewonden en
6 doden.
De schoolmelkvoorziening in Leiden wordt
met ingang van deze maand vereenvoudigd.
Deze vereenvoudiging is te danken aan een
emballagesysteem, dat voor het gehele westen
van ons land in Arnhem en Apeldoorn wordt
het al geruime tijd toegepast nieuw is.
Tienduizend Leidse kinderen krijgen hun
(school)melk nu in papieren pakjes, die na ledi
ging kunnen worden weggeworpen. De melk
flessen behoren voor hen dus tot de verleden
tijd.
Het nieuwe systeem heeft tot gevolg, dat de
distributie van de melk in de scholen gemakke
lijker wordt een pakje melk weegt veel minder
dan een fles en dat het risico van ongelukken
I door glassplinters verdwijnt. Bovendien, de pak
jes nemen veel minder ruimte in. de distributie
geschiedt vrijwel geluidloos en de hygiene wordt
er door bevorderd.
De papierverpakking beschermt de melk beter
tegen invloeden van buiten, zodat smaak en vita
minen behouden blijven. Nog een voordeel is.
dat zowel de retouremballage als het statiegeld
komen te vervallen.
Onze fotograaf maakte dit plaatje vanmorgen
in één van de klassen van de Zuiderparkschool
aan de Asserstraat. Het is de eerste school in
het westen van het land. waar de melk in de
nieuwe verpakking werd verstrekt. De vólgende
week zullen ook de overige Leidse scholen de
pakjes melk ontvangen.
(Foto L.D. Holvast)
Ri jksniuseum van
Oudheden
Advertentie
Zoekt U moderne of klassieke
modellen
gouden verlovinqsrinqen
JUWELIER v d WATER
Haarlemmerstraat 207,
heeft. ze. Zeer grote keuze.
Op het graveren kunt u wachten
i Het voorjaarsprogramma van de in
het Ryksmuseuin van Oudheden te
houden serie Archeologische lezingen
ziet er als volgt uit: 21 januari prof.
dr. H. de Meulenaere (Brussel» over
..De schatgravers van Thebe", 4
februari dr. J. H. C. Kern over
i ..Attische roodfigurige drinkschalen
in Leiden". 18 febr. dr. H. Halberts-
I ma (Amersfoort) over „Opgravingen
1 te Staveren" en 3 maart dr. A. A.
Kampman over ..Persepolis, de ruïnes
i van de hoofdstad der Achaemeni-
den".
I Een 33-jarige televisie-producer
uit Hilversum had op 22 november
een reünie van oud-studenten te 1
Leiden meegemaakt.
Daar was nogal wat by gedronken,
volgens de producer door hem zeven
glazen bier en drie borrels.
In het nachteiyk uur nam hij
achter het stuur van zyn auto plaats.
Begrafenis J. G. van Kamp Muzieklessen duurder
I axi s ook in
Leiden duurder
Ook in Leiden wordt een taxirit
duurder. B en W hebben nameiyk per
1 januari 1964 hun goedkeuring ge
hecht aan de nieuwe taxitarieven.
Deze tarieven zijn dwingend voorge
schreven. De verhoging komt neer op
dertig cent per rit. ongeacht de af-
Opvallend is ook nu weer het grote
verschil tussen jongens en meisjes:
bij die 147 waren 47 meisjes (32.0
procent) en 100 Jongens (68.0 pro
cent). Op vrijwel alle leeftyden van
1 tot 15 jaar waren de jongens in de
meerderheid, niet alleen in de latere
„wilde" jaren. Hóewei er in de leef
tyden van 13. 14 en 15 de meeste
ongevallen van de groep tot 15 jaar
voorkwamen, nameiyk 21 meisjes en
46 jongens, dat is voor beide groe
pen dus ongeveer de helft van het
totaal tot 15 jaar.
Nog sterker is het verschil tussen
vrouwelyke en mannelyke weggebrui
kers in de leeftydsgroep van zestig
jaar en ouder. Van de 224 mensen
in deze leeftijdsgroep (7 procent van
het tot totaal), die by Leidse ver
keersongevallen betrokken waren, wa-
I ren er 192 mannen (85,7 procent) en
132 vrouwen (14.3 procent).
Geen verklaring
die ook overigens evenveel buiten
komen, of het nu jongens of meisjes
zyn. Dat het verschil tussen beide
groepen bij de zestigjarigen en oude
ren nog weer groter is, kan wel ge
deeltelijk met een dergelyk verschyn-
sel verklaard worden.
Maar landelijke tellingen hebben
uitgemaakt, dat b.v. ook naar ver- i
houding tot het aantal rybewyzen en j
voor zover dit nauwkeurig is na
te gaan ook naar verhouding tot
de tijd van deelneming aan het ver
keer vrouwelyke weggebruikers min-
der by ongelukken zijn betrokken dan j
mannelijke.
Hier moet een bepaald gedragspa
troon op de weg meespreken. De des
kundigen zün er overigens bepaald
niet van overtuigd, dat men een
voorzichtiger gedrag en een
De teraarbestelling van het stoffe
lijk overschot van de gisteren plot
seling overleden heer G. J. van Kamp
vindt maandagmiddag a.s. om drie
uur op „Rhynhof" plaats.
De heer Van Kamp was behalve
secretaris van de afd. Leiden van de
Ned. Chr. Middenstandsvereniging,
zoals wij gisteren nog in een deel van
onze oplage konden melden, ook
penningmeester van de Leidse Mid
denstands Centrale en bestuurslid
van de Midza-combinatie. Bovendien
was hij in gereformeerde kringen
een vooraanstaande figuur.
In verband met d« komende loon-
j ronde heeft het hoofdbestuur van de
Kon. Ned. Toonkunstenaars-Vereeni-
ging zyn leden dringend geadviseerd,
om met ingang van 1 januari 1964 de
lestarieven met tenminste 10% te
verhogen.
ONTVREEMD
Tijdens een byeenkomst van de
directie en personeel van het Adv.
Bureau „Rynland" is in een restau
rant van een der gasten een suède
jas ter waarde van f 160 ontvreemd.
Hy bereed toen de Breestraat in de stand. De tarieven waren tot nog toe
verkeerde richting en hy voerde ook niet bindend,
geen verlichting.
Daarom gaf een politieagent met
een rode lamp een stopsein aan de
autobestuurder. Deze trok zich daar
niets van aan en reed met matige
gang door. Toen de auto op 5 meter
genaderd was, sprong de agent snel
opzij.
Wegens het besturen van een auto
terwijl hy onder invloed van drank
verkeerde en een poging op de agent
in te rijden, had de man zich voor
de Haagse rechtbank te verantwoor
den.
Hy verklaarde zich weinig of niets
van het gebeurde te kunnen herin
neren. De politie had hem dezelfde
nacht in Hilversum gearresteerd.
De officier van Justitie vond in elk
geval de dronkenschap bewezen doch
wilde het inrijden o^ de agent minder
zwaar doen gelden, juist vanwege die
dronkenschap. De eis luidde twee
maanden gevangenisstraf en ontzeg
gen der iij bevoegdheid gedurende
twee jaar.
De verdediger, mr. M. C. de Graaf
bepleitte in elk geval de gevangenis
straf te doen vervallen.
Uitspraak op 16 januari.
De looncommissie van de Stichting komst vallen -
van de Arbeid heeft gisteren twee loonsverhoging
groter i moeilijke CAO's goedgekeurd, name-
nauwgezetheid van de dames op de lijk die van de buschauffeurs en van
weg uit deze ongevals-verschillen mag de Algemene Kunstzijde l'nle. In bei-
concluderen. De verklaring kan even j de CAO's ligt de feitelyke loonkos-
goed een grotere consideratie van de tenstijging tussen 15 en 20 pet.
mannen met hun vrouwelijke weg- Deze goedkeuring komt juist nadat
zoals wy reeds meldden het
College van Rijksbemiddelaars haar
ongerustheid heeft uitgesproken over
ee loonstijging die, naar het zich
laat aanzien, gemiddeld ver boven de
tien procent gemiddeld uitgaat.
collega' zün. Er zijn zelfs sterke aan.
wijzingen in die richting, maar an
derzijds kan men moeilijk veronder
stellen, dat dit ook bij kinderen tot
vijftien jaar het geval is
Nuttige studie
Waar dus de verklaring
De Ryksbemiddelaars hebben in
middels de Stichting van de Arbeid
gezocht I verzocht de cijfers op tafel te leg
gen. die de ach'erstaud in een aantal
Voor dit opmerkelijke verschil tus
sen vrouwelyke en manneiyke weg
gebruikers kan men In vele richtin
gen een verklaring zoeken, maar geen
van die verklar ngen bevredigt ge- moet worden is vooralsnog een raad
heel. sel. Wellicht dat een diepgaande stu- bedrijfstakken kunnen aantonen en van de buschauffeurs kunnen de
Een voor de hand liggende versla- die op dit terrein een oor/aak aan op grond waarvan de grote CAO-ver- Rijksbem ddelaars nog ingrijpen door
r'ng zou kunnen zijn dat mannen nu liet licht zou kunnen brengen en beleringen doo. de partyen worden de regering te waarschuwen dat deze
eenmaal meer langs de weg zitten" daarmee tevens een weg zou kunnen verklaard CAO's te ver gaan. De regering kan
meer dan 12 pet
krygen. Hierbij is.
evenals by de AKU en de buschauf
feurs. de verbetering der secundaire
arbeidsvoorwaarden inbegrepen.
Nu daarnaast nog de mogelykheid
bestaat by de onderneming naar bo
ven af te wijken van een CAO-ak-
koord. wyst het College erop. dat
blijkbaar de 10 pet. van het loon-
akkoord tussen werkgevers en werk
nemers niet als richtsnoer voor een
gemiddelde, maar als een minimum
wordt beschouwd.
De Ryksbemiddelaars zullen hier
over nog nader met de Stichting van
Arbeid in contact treden.
Binnen drie weken na de goedkeu
ring van de CAO van de AKU en die
dan vrouwen. By nadere beschouwing wijzen naar algemene verhoging van
blijkt deze verklaring echter niet de verkeersveiligheid! Een stud e die
steeekhoudend te zyn In de eerste wellicht interessant is voor een socio-
plaats geldt dit verschil in gebruik logisch of psychologisch instituut, en
zan de weg iet voor kinderen tot die vruchten van onschatbare waar-
jaar, die alle schoolgaand zyn en l de kan afwerpen
Het College heeft by haar verzoek dan de CAO verbieden. Het is ook
astgesteld. dat op grond van het mogelijk, dat de regering over de
thans bekende loonakkoord reeds aanstaande loonontwikeling op korte
meer dan een miljoen werknemers termijn met de centrale werkgevers-
d w z. 40 pet. van degenen die on- en werknemersorganisaties gaat over-
i der een collectieve arbeldsovereen- j leggen.
Wandeltochten in
Leiden en omgeving
De Wandelkring Leiden en Om
streken heeft na overleg met de aan
gesloten verenigingen de navolgende
wandeltochten op het programma
voor 1964 geplaatst:
21 en 22 maart: Sleutelstad-wan
deltochten te organiseren door de
WSV ..Willen Is Kunnen" te Leiden:
11 en 12 april: Bloembollentocht te
organiseren door de WSV „DVO" te
Hillegom; 30 april: Oranjewandel
tocht te Leiden te organiseren door
de Vereniging „Koninginnedag" de
LJA en de Wandelkring; 9 mei: Be-
vrUdingstocht te organiseren door de
WSV „Semper Avanti' 'te Alphen aan
den Rün: 16 t/m. 18 mei: Rijn- en
Gouwemarsen te organiseren door de
WSV ..Op Goede Voet" te Alphen
aan den RUn; 29 mei: Plassennacht-
tocht (60 km» te organiseren door de
WSV Op Goede Voet" te Alphen aan
den Ryn: 3 t m. 6 Juni: Avondvier
daagse te Alphen aan den Rijn; 19
juni; Sleutelstad-nachttocht «60 km»
te organiseren door de WSV „WIK"
te Leiden: 5 en 6 september: Rijn
streek wandeltochten te organiseren
dooi de WSV „Z wieten" te Zoeter-
woude: 19 .september: J. Henry Du-
I nantmars te organiseren door de
Lezers schrijven..
Waardering
voor Leidse politie!
Als automobilist die over het gehele
land reist treft my het langzamer
hand gebruikeiyke lot regelmatig be
keurd te worden ondanks pogingen
om steeds te parkeren volgens de niet
altijd begrijpelijke lokale voorschrif
ten. Vooral ook de hoofdstad munt
uit In grote activiteiten die de po
litiebureaus vaak het karakter geven
van incassokantoren. Ik wil dan ook
nadrukkelyk melding maken van de
aangename verrassing waardoor ik
getroffen werd, toen ik onlangs weer
eens In Leiden parkeerde en by te
rugkomst wel een dreigend wit pa
piertje op mün ruit vond. hetwelk
echter deze keer geen bekeuring In
hield. maar een bijzonder sympathiek
gestelde waarschuwing. Ik verzoek U
om mün appreciatie voor deze geste
van dP Leidse politie ln Uw dagblad
tot uiting te willen brengen. Ik meen
daarmee een zeer groot aantal auto
mobilisten de representeren die, hoe
wel van goeden wille toch telkens
weer getroffen worden door de vaak
onredeiyke Instelling van bekeurings-
lustige autoriteiten die vaak ten dele
schuld hebben aan de toestanden,
welke tot bekeuring leiden De Leidse
politie die terecht mijn goede trouw
honoreerde verdient hulde voor tact
en inzicht, nog steeds de beste instru
menten van bestuur.
Hoogachtend.
N. A Douwes Dekker,
Huizen (N.-H.)
VERKEER
Burgemeester en wethouders van
Lelden brengen ter openbare kennis,
dat de Raamsteeg. voor zover gelegen
tussen de Korevaarstraat en de Garen-
markt, met Ingang van 6 Januari t9(H
voor de duur der werkzaamheden al
daar. zal zyn afgesloten voor het ver
keer met motorrijtuigen op mr?r oan
twee wielen.
WSV .Op Goede Voet' 'te Alphen aan
den Rijn; 10 oktober: Hutspot tocht -
Leiden te organiseren door de WSV
.Zwieten"; 14 november: Sint Nico
laastocht te organiseren door de WSV
„Op Goede Voet' 'en ..Semper Avanti"
te Alphen aan den Ryn.
