Toestand op Cyprus is in
nieuwe jaar verslechterd
Politie treedt hard op
tegen baldadige jeugd
Hogere belasting op
sigaretten en benzine
VREDESOFFENSIEF
VAN JOHNSON
Versterking van de
Engelse legermacht
■étfÊÊÊtm
Gewonden bij vele
oudejaarsrelletjes
Trein op bus
in Cairo:
34 doden
If ets voorstel ingediend
WEERBERICHT
In Den Haag en Amsterdam
Rotje ontploft
in mond van
Theo Eerdmans
Nieu i vja a rs boodsch o ppen
garage JONGELEEN
©ur'
teuws
Opgericht 1 maart I860
DONDERDAG 2 JANUARI 1964
No. 311B0
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f.3.35 per maand, f. 0.78 per wees
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 67055
„De Sowjetrussische regering leefthun land te handhaven", aldus de
ten zeerste mee met het heldhaftige boodschap.
Cyprische volk. Zij deelt de wettige
wens der Cyprioten de nationale on
afhankelijkheid, soevereiniteit en
territoriale onschendbaarheid van
Hierin wordt ook nog verklaard
dat de Sowjetrussische afvaardiging
bij de Veiligheidsraad „van de nood
zakelijke lastgevingen is voorzien".
B\j een botsing tussen een trein en
een bus in een van de buitenwijken
van Cairo zjjn gisterochtend 34 men
sen om het leven gekomen. Bijna
veertig personen liepen ernstige ver
wondingen op.
De bus, die op een overweg door
de trein werd gegrepen, werd onder
de wielen van de trein verpletterd.
Men moest de wagons opvijzelen om
de slachtoffers uit de wrakstukken
te kunnen halen.
Bij de Tweede Kamer zijn twee
wetsontwerpen ingediend, die voor
stellen bevatten tot:
1. tijdelijke verhoging van de om
zetbelasting voor sigaretten van 5
op 7
2. tijdelijke verhoging van het bij
zonder invoerrc'-op benzine van
De toestand op Cyprus, het door Grieken en Turken bewoonde
eiland in het oostelijk deel van de Middellandse Zee, is in het j
nieuwe jaar slechter geworden. De situatie spitste zich toe door:
de verklaring van president Makarios, dat zijn regering het
garantieverdrag met Engeland, Griekenland en Turkije had op
gezegd, evenals het bondgenootschapsverdrag met de twee laatst
genoemde landen. Als reden gaf Makarios de „interventie van
Turkije". Korte tijd later verzwakte de president-aartsbisschop
lijn verklaring door de verklaring, dat Cyprus de verdragen door
„passende maatregelen" wenst te beëindigen;
de mededeling van de nieuwe Griekse premier Parasakevo-
poelos aan de Britse en Amerikaanse ambassadeurs, dat Athene
op Cyprus zal ingrijpen, als Turkije daar militaire maatregelen
zou nemen;
een overval op nieuwjaarsdag door Turkse Cyprioten op een
Grieks klooster 40 km ten zuidwesten van Nicosia, waarbij drie
monniken werden gedood en drie zwaar werden gewoond.
Uitwisseling van
gevangenen
Een gunstig teken was een akkoord
omtrent de uitlevering van 545
Turkse Cyprioten, die in de Griekse
sector werden vastgehouden, en van
26 Grieken, die in Turkse gevangen
schap waren geraakt. Dinsdag had
den al 470 Turken hun vrijheid te
ruggekregen; de Britse minister voor
Gemenebestzaken, Duncan Sandys, J
woonde de uitlevering bij.
Zwaar gewapende Britse soldaten
patrouilleren intussen door de veelal
verlaten straten van Nicosia. Giste
ren zijn 600 Britse militairen naar
Cyprus gevlogen, waar zij de twee
Britse bases zullen bewaken en, met i
de 500 man, die op tweede kerstdag
naar het eiland werden overgebracht,
politiediensten zullen verrichten, j
Door de Cyprische hoofdstad loopt
weer, zoals in 1960, een strenge schei- j
dingslijn. Slechts buitenlandse jour
nalisten en Britse militairen wagen
het, zich in de zwaar gebarricadeerde
Turkse stadswijk te begeven.
Drie transportvliegtuigen van de 1
Turkse luchtmacht zijn met 15 ton
geneesmiddelen voor de gewonde
Turkse Cyprioten aan boord, op de
basis der Britse luchtmacht in Nico
sia geland. De Cyprische regering
had toestemming voor deze vlucht i
gegeven. Volgens de Turkse vice-
president van Cyprus, dr. Kütchük.
zyn er bij de jongste onlusten op het I
eiland tweehonderd personen om het
leven gekomen en worden er 500 ver-
mist.
Op de oudejaarsavond verklaarde
dr Kütchük, dat de verzekering van
president Makarios van maandag j.l..
dat de Turkse Cyprioten niets zou
overkomen, „van generlei betekenis
is en op geen enkele wijze ernstig
kan worden opgevat".
President Makarios", aldus di
Kütchük. „komt te laat met zijn ver
klaring. dat het vermoorden van
onschuldige Turkse vrouwen kinde
ren en bejaarden en het door ge
wapende benden verbranden van
Turkse dorpen niet tot voordeel kan
strekken van de Griekse of de Turkse
gemeenschap op Cyprus. De thans
tussen de beide gemeenschappen be
staande verwijdering spruit voort uit
Makarios' eigen politiek. Deze komt
hierop neer dat de Turkse gemeen
schap op geheel Cyprus thans slechts
kan kiezen uit twee mogelijkheden,
het zich op genade of ongenade over
geven aan de Griekse gemeenschap,
of het gevaar in de ogen te zien van
algehele uitroeiing", aldus de leider
der Turkse minderheid op Cyprus.
„Gedicteerd"
In zijn radio-toespraak over de op
zegging van verdragen (zie boven)
zei president Makarios, dat de ver
dragen het volk van Cyprus waren
gedicteerd. Hij zei de staatshoofden
van verscheidene landen van zijn
besluit op de hoogte gesteld te heb
ben waarbij hij om hun morele steun
vroeg bij eventuele nieuwe „agres
sieve handelingen van de kant van
Turkije" tegen Cyprus
In het garantieverdrag, dat in
augustus 1960 werd getekend, ver
plicht Cyprus zich zijn onafhanke
lijkheid te bewaren en geen unie met
een andere staat aan te gaan. Enge
land. Griekenland en Turkije garan
deren de onafhankelijkheid en ter
ritoriale onschendbaarheid van Cy-
OM HET VRIESPUNT
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Overwegend droog weer met op vele
plaatsen nevel of mist en slechts ver
spreid voorkomende opklaringen.
Zwakke tot matige wind tussen zuid
en zuidoost. Temperatuur om het
vriespunt
(Opgemaakt om 11.15 uur)
3 JANUARI
Zon op: 8 48 uur; onder: 16.40 uur
Maan op: 21.41 uur; onder- 11.36 u
Hoogwater te Katwijk te 5.57 en i
18.15 uur.
Laagwater te 1 44 en 14.06 uur.
(Dit nummer bestaat uit 14 p-^lna's)
I prus. Als het verdrag geschonden
wordt, zo luidt een der bepalingen
ervan, zullen Engeland, Griekenland
cn Turkije gezamenlijk trachten de
I naleving te verzekeren. Als dat on
mogelijk is, heeft elk van de drie
landen het recht maatregelen te
nemen om de in het verdrag beoogde
toestand te handhaven.
In het bondgenootschapsverdrag
nemen Cyprus, Griekenland en Tur
kije op zich verweer te plegen tegen
elke inbreuk op de onafhankelijkheid
van het eiland. De twee verdragen
werden van kracht nadat onderhan
delingen in Zürich en Londen hadden
geleid tot de onafhankelijkheid van
de Britse kolonie, die als republiek
deel bleef uitmaken van het Britse
Gemenebest. Aan de onafhankelijk
heid gingen jaren van verwoede
strijd tussen de Griekse Cyprioten
en Britse troepen vooraf.
Russische
inmenging
De Sowjetrussische ambassadeur te
Nicosia. Ermosjin. heeft de Cyprische
minister van Buitenlandse Zaken
Kyprianoe een boodschap overhan
digd, waarin de Sow jet-Unie „elk
buitenlands ingrijpen in de Cyprische
binnenlandse aangelegenheden, on
geacht de vorm of het voorwendsel,
waaronder dit zou geschieden", ver
oordeelt.
In de kving van de KLM is op
oudejaarsdag herdacht, dat het
thans tien jaar is geledendat de
heer Albert Plesman is overle
den. In de hal van het hoofdkan
toor van de luchtvaartmaat
schappij legde de heer H. Albar-
da. commissaris van de K.L.M.,
een krans bij het horstbeeld van
de h»"' - -
Op geringe afstand van het
vulkanische eiland, dat op 14
november j.l. ten zuiden van IJs
land is ontstaanzijn thans drie
nieuwe eilanden ontstaan door
lava-erupties uit de Atlantische
Oceaan. De inwoners van IJs
land vrezen nu ook uitbarstingen
op hun eiland, dat op een vul
kaan gebouwd is. Linkshet
eiland van half november, rechts
twee van de drie nieuwe lava-
formaties.
f24.25 tot f28 per 100 liter, gepaard
met een dienovereenkomstige verho
ging van de motorrijtuigenbelasting
voor niet-ben/.ine-auto's (van 220
procent tot 255 procent).
De verhogingen zijn gebonden aan
de termijn van een jaar. Blijkens de
memorie van toelichting stellen de
minister en de staatssecretaris van
Financiën een snelle behandeling van
de ingediende wetsontwerpen op prijs,
opdat de ooreestelde maatreden zo
spoedig mogelijk en ze'- ^iet later
dan 1 april 1964 in werking kunnen
treden.
D" bew'ndslieden wijzen er voorts
op. d-f 'e hu'dige situatie noopt tot
h n van maatregelen, waar-
verhogingen van sommige
m belastingen een plaats die
ren nden. De voorgestelde be-
last nqin?."tregelen brengen een snel
werkend deflatoir effect teweeg en
hebben het voordeel, dat zij op een
zeer gespreid front uitwerken. De
verhoging van de omzetbelasting voor
sigaretten moet mede worden gezien
in verband met een te verwachten
prijsverhog.ng voor sigaretten van 25
procent.
Het prijsindexcijfer van het le
vensonderhoud zal door de verho
ging van het bijzondere invoerrecht
op benzine stijgen met ongeveer
0.1 procent en door de prijsstijging
van de sigarettten met 0 5 procent.
Beide maatregelen zullen vrijwel
geen invloed hebben op de prijs van
de eerste levensbehoeften. De ver
hoging van de omzetbelasting op
sigaretten treft zelfs juist een voor
de gezondheid schadelijk artikel.
Van de verhoging van de omzetbe
lasting voor sigaretten tezamen met
de pnjsverhoging van dit artikel
wordt een hogere opbrengst voor de
schatkist verwacht van ongeveer
f 135 miljoen. De verhoging van het
bijzonder invoerrech- op benzine en
de daarmede gepaard gaande verho
ging van de motorrijtuigenbelasting
zullen tot een hogere opbrengst lei
den van ongeveer f75 miljoen.
..Over het algemeen is de
jaarwisseling rustig verlopen"
luidt het oordeel van de Haagse
politie. Toch was het vooral in
de schildersbuurt en in de omge
ving van de Gouverneurlaan tot
vier uur in de nieuwjaarsmorgen
onrustig en rumoerig. Vijf agen
ten werden gewond. De politie
Amsterdam OMGEKOMEN
IN WOESTIJN
werd bekogeld met lege bierfles
sen, rotjes en straatstenen. Tien
tallen oudejaarsvierders liepen
brand-, snij- en andere wonden
op.
In Amsterdam kwamen meer orde
verstoringen en uitingen van balda
digheid voor dan in voorgaande ja
ren. De politie moest talrijke char
ges tegen baldadige jongelui uitvoe
ren, terwfjl de brandweer het bijzon
der druk had met de kerstboomver
brandingen. Zij kon niet verhinderen,
dat een tweede verdieping van een
woning aan de Bikkersgracht geheel
uitbrandde. Een gezin werd daardoor
dakloos. Ook een afbraakhuis aan de
Weesperstraat werd in as gelegd.
„Het ontaardt teveel in vandalis-
i me," klaagde een Amsterdamse
brandweerman, die zich afvroeg of
het geen tijd wordt, dat het gemeen
tebestuur van Amsterdam het afste-
ken van vuurwerk op de openbare
I weg verbiedt.
De Heerenveense politie heeft elf
jongemannen Ingesloten. Uit de oude
schouwburg had de jeugd theater-
stoelen gesleept, waarmee barricades
werden opgericht bij het gemeente
huis en het politiebureau. Bij scher
mutselingen met de politie liep één
van de jongelui een slagadersljjke
bloeding op.
Gewonden
Er is in de Haagse straten stevig
gevochten en vier auto's zijn gekan
teld of in brand gestoken. Twee
mannen raakten gewond, toen de po
litie gedwongen werd van de sabel
gebruik te maken. Voorts zijn drie
personen ingesloten nadat zij in ra
zende vaart met een auto door de
overvolle straten hadden gereden In
het dashboardkastje lag een cilinder
revolver mét vijf patronen. Bij de
Haagse politie was ruim zeshonderd
j man met sabel of gummistok gewa-
1 pend actief.
In Ncheveningen was het dit jaar
onrustiger dan anders. Baldadige
jongelui probeerden o.a. een auto in
een kerstboomvuur te rijden. Een
agent, die ingreep, kreeg een klap in
het gezicht en liep enkele schaaf
wonden op. Een negentienjarige win
kelbediende zou een nolit'eman met
een stiletto hebben bedreigd.
In de Haagse sechildersbuurt heeft
de politie enkele malen met de blanke
sabel charges uitgevoerd Hierbij wer
den enkele jongelui gp\ ond Een bri
gadier van oolitic kre®* snilwonden
in het sezicht en aan be'de handen
I Een politiejeep is met bierflessen en
I straatstenen bekogeld waarbij een
agent meermalen werd geraakt Een
andere agent liep een gescheurde
bovenlip op. toen h|J een klap in zijn
I gezicht kreeg.
In de hoofdstad heeft de politie in
de Zijlstraat met gumir. knuppels en
kele honderden opgeschoten jongens
uiteengeslagen nadat zij het verkeer
hadden belemmerd en tegels uit de
trottoirs hadden gerukt. De politie
voerde ook charges uit tegen jongelui
die dP brandweer hinderden bij het
blussen van een straatbrand. De jon
gens draaiden de brandkranen dicht,
legden de blusslangen in de vuur
haard en trachtten de brandspuit in
het vuur te duwen. Het aantal straat-
branden was dit jaar in de binnen
stad veel groter dan in voorgaande
jaren.
In Groningen woedden twee vrij
ernstige branden, waarbij twee ge
zinnen dakloos werden. Door zelfont
branding van chemische stoffen ont
stond brand m de chemische fabriek
Aagrunol. De brandweer was er vlug
bij en kon met miststralen en met
behulp van zuurstofmaskers het vuur
te bedwingen. De schade is nog niet
bekend. Het wegwerpen van een rotje
was er de oorzaak van dat een bin
nenbrand uitbrak in een magazijn
met dieselolie.
Opmerkelijk rustig was de jaarwis
seling in Utrecht. Er deden zich ner
gens relletjes voor en niemand werd
gewond bij het afsteken van vuur
werk. De brandweer behoefde slechts
driemaal in actie te komen bij onbe
tekenende kerstboombrandjes.
In een dor en verlaten gebied in
zuid-Australlë zijn door een vlieg
tuig de stoffelijke resten gevonden
van een uit vijf leden bestaand
Brits immigrantengezin, dat reeds
weken werd vermist.
Het gezin, bestaande uit man, vrouw
en drie zoons van negentien, twaalf
en tien jaar, was met een auto het
woeste en rotsachtige gebied inge
trokken dat de naam „Dodemans-
heuvels" draagt. Het is in deze
woestijn zeer heet en er is weinig
schaduw. In een omtrek van hon
derden kilometers is geen water en
men gelooft dan ook dat het gezin
van dorst is omgekomen.
Enkele dagen eerder had men hun
achtergelaten auto gevonden. Op
het windscherm stonden de zinnen:
„Geen benzine. Hebben water voor
twee dagen. Gaan zuidelijk." Het
zoeken naar de Britten werd ech
ter bemoeilijkt door zandstormen.
De vliegtuigbemanning deelde mee,
dat het lichaam van de oudste zoon
ruim een kilometer van de plaats
lag waar de stoffelijke resten van
de andere gezinsleden werden ge
vonden. Zes kilometer verder werd
ook de hond van het ongelukkige
gezin dood waargetroffen.
(Van onze R'damse correspondent).
De bekende journalist en radio- en
televisiemedewerker Theo Eerd
mans is op de grens van het oude
en nieuwe jaar een wel zeer merk
waardig ongeluk overkomen. In zijn
mond is namelijk een rotje of een
ander stuk vuurwerk, dat brandend
werd weggeworpen, ontploft.
De heer Eerdmans (41) vierde met
vrouw en kinderen de jaarswisse
ling b|j zijn moeder te Rotterdam.
Kort voor 12 uur ging hij met zijn
broer en de kinderen de straat op
om wat vuurwerk af te steken. Ter
wijl hij ergens hartelijk om lachte,
vloog een stuk vuurwerk in zijn
j mond, dat door een ander werd
weggeworpen. Eerdmans voelde een
I hevige slag en daarna een stekende
I pijn. Het bloed liep hem uit de
mond.
Zijn broer heeft hem met de auto
naar een huisarts gebracht, die de
gewonde verwees naar de EHBO-
afdeling van het Djjkzigtzieken-
huis. Daar bleek dat het vlees aan
de binnenkant van zijn wang was
vernield. Nadat de wang was ge
hecht. is de heer Eerdmans naar
zijn moeder teruggegaan.
Op nieuwjaarsmorgen had hij hoge
koorts en vond men het raadzaam
j hem in het Dijkzichtziekenhuis op
te nemen. Vanmorgen zei men dat
de verwonding wel ernstig was,
maar dat de toestand van de heer
I Eerdmans niet was verergerd.
Advertentie
Hillman Humber
Off dealer
ST.-JACOBSGRACHT 10—16
TEL. 21560 - LEIDEN
Singer Sunbeam
Volk en regering van Amerika
hebben zich de versteviging van
de vrede als het hoogste doel voor
1964 gesteld. Dit zegt president
Johnson van de VS in een nieuw
jaarsboodschap aan premier
Chroesjtsjow en president Brezj-
new van Rusland. „De vorderin
gen die op het gebied van weten
schap, techniek en landbouw wor
den gemaakt, zijn nutteloos als
wij niet kunnen leren in vrede
samen te leven. De tijd om alleen
maar over vrede te praten is
voorbij; 1964 moet een jaar van
daden zijn", aldus Johnson.
Volgens gezaghebbende kringen in
Washington is president Johnson
vastbesloten in 1964 een „niet ver
slappend vredesoffensief" te voeren.
Hij zou zich hebben voorgenomen
nieuwe „doorbraken" naar de vrede
te zoeken. Johnson gelooft niet, dat
de VS zich gedurende een vol ver
kiezingsjaar op de achtergrond moe
ten houden.
I Chroesjtsjow spreekt in een nieuw
jaarsboodschap aan Johnson de hoop
uit, dat er in het nieuwe jaar inter
nationale problemen zullen worden
opgelost en dat de betrekkingen zul
len verbeteren.
In het Kremlin is dinsdagavond de
traditionele nieuwjaarsreceptie ge
houden. Er waren circa tweeduizend
genodigden. Aanwezig was ook ex-
premier maarschalk Boelganin. die in
1957 in ongenade was gevallen. Om
middernacht vroeg Chroesjtsjow zijn
gasten hun glas te vullen, waarna hij
zei; „1963 is een goed jaar geweest;
1963 was een vreedzaam jaar en we
hopen dat dit een introductie zal zijn
voor onze strijd voor vrede in 1964".
De gebruikelijke nieuwjaarswensen
van de Chinese en Russische leiders
ontbraken gisteren in de Chinese
pers. In plaats daarvan brachten de
bladen op de voorpagina's een bood
schap van de Chinese leiders aan hun
Cubaanse collega's. Radio-Moskou
maakte wel meldinc van nieuwjaars
wensen van Mao Tse-toeng c.s. aan
de Russische leiders. In alfabetische
volgorde heeft de Prawda de nieuw
jaarswensen aan de communistische
landen argedrukt. Joego-Slavië en
Cuba zijn er ook bij. alleen Albanië
niet.
Sikkens autolokken
nieuwe
rijn 49
Uit het Leidsch Dagblad van i
j January 1864:
I Aan
f ander
ZJC.H. Prins Alex- j
v is een Oranje-wals a
J voor piano opged rag en. waar- i
J van de compositie zeer goed j
f mnpt zijn en waarvan de a
J moet
J vervaardiger is de 8-jarige J. J
N. W. C. Ruygrok te Alk-
II
Slot pag, 2