Toestand op Cyprus is in nieuwe jaar verslechterd Politie treedt hard op tegen baldadige jeugd Hogere belasting op sigaretten en benzine VREDESOFFENSIEF VAN JOHNSON Versterking van de Engelse legermacht ■étfÊÊÊtm Gewonden bij vele oudejaarsrelletjes Trein op bus in Cairo: 34 doden If ets voorstel ingediend WEERBERICHT In Den Haag en Amsterdam Rotje ontploft in mond van Theo Eerdmans Nieu i vja a rs boodsch o ppen garage JONGELEEN ©ur' teuws Opgericht 1 maart I860 DONDERDAG 2 JANUARI 1964 No. 311B0 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 10.05 per kwartaal, f.3.35 per maand, f. 0.78 per wees Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 67055 „De Sowjetrussische regering leefthun land te handhaven", aldus de ten zeerste mee met het heldhaftige boodschap. Cyprische volk. Zij deelt de wettige wens der Cyprioten de nationale on afhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale onschendbaarheid van Hierin wordt ook nog verklaard dat de Sowjetrussische afvaardiging bij de Veiligheidsraad „van de nood zakelijke lastgevingen is voorzien". B\j een botsing tussen een trein en een bus in een van de buitenwijken van Cairo zjjn gisterochtend 34 men sen om het leven gekomen. Bijna veertig personen liepen ernstige ver wondingen op. De bus, die op een overweg door de trein werd gegrepen, werd onder de wielen van de trein verpletterd. Men moest de wagons opvijzelen om de slachtoffers uit de wrakstukken te kunnen halen. Bij de Tweede Kamer zijn twee wetsontwerpen ingediend, die voor stellen bevatten tot: 1. tijdelijke verhoging van de om zetbelasting voor sigaretten van 5 op 7 2. tijdelijke verhoging van het bij zonder invoerrc'-op benzine van De toestand op Cyprus, het door Grieken en Turken bewoonde eiland in het oostelijk deel van de Middellandse Zee, is in het j nieuwe jaar slechter geworden. De situatie spitste zich toe door: de verklaring van president Makarios, dat zijn regering het garantieverdrag met Engeland, Griekenland en Turkije had op gezegd, evenals het bondgenootschapsverdrag met de twee laatst genoemde landen. Als reden gaf Makarios de „interventie van Turkije". Korte tijd later verzwakte de president-aartsbisschop lijn verklaring door de verklaring, dat Cyprus de verdragen door „passende maatregelen" wenst te beëindigen; de mededeling van de nieuwe Griekse premier Parasakevo- poelos aan de Britse en Amerikaanse ambassadeurs, dat Athene op Cyprus zal ingrijpen, als Turkije daar militaire maatregelen zou nemen; een overval op nieuwjaarsdag door Turkse Cyprioten op een Grieks klooster 40 km ten zuidwesten van Nicosia, waarbij drie monniken werden gedood en drie zwaar werden gewoond. Uitwisseling van gevangenen Een gunstig teken was een akkoord omtrent de uitlevering van 545 Turkse Cyprioten, die in de Griekse sector werden vastgehouden, en van 26 Grieken, die in Turkse gevangen schap waren geraakt. Dinsdag had den al 470 Turken hun vrijheid te ruggekregen; de Britse minister voor Gemenebestzaken, Duncan Sandys, J woonde de uitlevering bij. Zwaar gewapende Britse soldaten patrouilleren intussen door de veelal verlaten straten van Nicosia. Giste ren zijn 600 Britse militairen naar Cyprus gevlogen, waar zij de twee Britse bases zullen bewaken en, met i de 500 man, die op tweede kerstdag naar het eiland werden overgebracht, politiediensten zullen verrichten, j Door de Cyprische hoofdstad loopt weer, zoals in 1960, een strenge schei- j dingslijn. Slechts buitenlandse jour nalisten en Britse militairen wagen het, zich in de zwaar gebarricadeerde Turkse stadswijk te begeven. Drie transportvliegtuigen van de 1 Turkse luchtmacht zijn met 15 ton geneesmiddelen voor de gewonde Turkse Cyprioten aan boord, op de basis der Britse luchtmacht in Nico sia geland. De Cyprische regering had toestemming voor deze vlucht i gegeven. Volgens de Turkse vice- president van Cyprus, dr. Kütchük. zyn er bij de jongste onlusten op het I eiland tweehonderd personen om het leven gekomen en worden er 500 ver- mist. Op de oudejaarsavond verklaarde dr Kütchük, dat de verzekering van president Makarios van maandag j.l.. dat de Turkse Cyprioten niets zou overkomen, „van generlei betekenis is en op geen enkele wijze ernstig kan worden opgevat". President Makarios", aldus di Kütchük. „komt te laat met zijn ver klaring. dat het vermoorden van onschuldige Turkse vrouwen kinde ren en bejaarden en het door ge wapende benden verbranden van Turkse dorpen niet tot voordeel kan strekken van de Griekse of de Turkse gemeenschap op Cyprus. De thans tussen de beide gemeenschappen be staande verwijdering spruit voort uit Makarios' eigen politiek. Deze komt hierop neer dat de Turkse gemeen schap op geheel Cyprus thans slechts kan kiezen uit twee mogelijkheden, het zich op genade of ongenade over geven aan de Griekse gemeenschap, of het gevaar in de ogen te zien van algehele uitroeiing", aldus de leider der Turkse minderheid op Cyprus. „Gedicteerd" In zijn radio-toespraak over de op zegging van verdragen (zie boven) zei president Makarios, dat de ver dragen het volk van Cyprus waren gedicteerd. Hij zei de staatshoofden van verscheidene landen van zijn besluit op de hoogte gesteld te heb ben waarbij hij om hun morele steun vroeg bij eventuele nieuwe „agres sieve handelingen van de kant van Turkije" tegen Cyprus In het garantieverdrag, dat in augustus 1960 werd getekend, ver plicht Cyprus zich zijn onafhanke lijkheid te bewaren en geen unie met een andere staat aan te gaan. Enge land. Griekenland en Turkije garan deren de onafhankelijkheid en ter ritoriale onschendbaarheid van Cy- OM HET VRIESPUNT De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond Overwegend droog weer met op vele plaatsen nevel of mist en slechts ver spreid voorkomende opklaringen. Zwakke tot matige wind tussen zuid en zuidoost. Temperatuur om het vriespunt (Opgemaakt om 11.15 uur) 3 JANUARI Zon op: 8 48 uur; onder: 16.40 uur Maan op: 21.41 uur; onder- 11.36 u Hoogwater te Katwijk te 5.57 en i 18.15 uur. Laagwater te 1 44 en 14.06 uur. (Dit nummer bestaat uit 14 p-^lna's) I prus. Als het verdrag geschonden wordt, zo luidt een der bepalingen ervan, zullen Engeland, Griekenland cn Turkije gezamenlijk trachten de I naleving te verzekeren. Als dat on mogelijk is, heeft elk van de drie landen het recht maatregelen te nemen om de in het verdrag beoogde toestand te handhaven. In het bondgenootschapsverdrag nemen Cyprus, Griekenland en Tur kije op zich verweer te plegen tegen elke inbreuk op de onafhankelijkheid van het eiland. De twee verdragen werden van kracht nadat onderhan delingen in Zürich en Londen hadden geleid tot de onafhankelijkheid van de Britse kolonie, die als republiek deel bleef uitmaken van het Britse Gemenebest. Aan de onafhankelijk heid gingen jaren van verwoede strijd tussen de Griekse Cyprioten en Britse troepen vooraf. Russische inmenging De Sowjetrussische ambassadeur te Nicosia. Ermosjin. heeft de Cyprische minister van Buitenlandse Zaken Kyprianoe een boodschap overhan digd, waarin de Sow jet-Unie „elk buitenlands ingrijpen in de Cyprische binnenlandse aangelegenheden, on geacht de vorm of het voorwendsel, waaronder dit zou geschieden", ver oordeelt. In de kving van de KLM is op oudejaarsdag herdacht, dat het thans tien jaar is geledendat de heer Albert Plesman is overle den. In de hal van het hoofdkan toor van de luchtvaartmaat schappij legde de heer H. Albar- da. commissaris van de K.L.M., een krans bij het horstbeeld van de h»"' - - Op geringe afstand van het vulkanische eiland, dat op 14 november j.l. ten zuiden van IJs land is ontstaanzijn thans drie nieuwe eilanden ontstaan door lava-erupties uit de Atlantische Oceaan. De inwoners van IJs land vrezen nu ook uitbarstingen op hun eiland, dat op een vul kaan gebouwd is. Linkshet eiland van half november, rechts twee van de drie nieuwe lava- formaties. f24.25 tot f28 per 100 liter, gepaard met een dienovereenkomstige verho ging van de motorrijtuigenbelasting voor niet-ben/.ine-auto's (van 220 procent tot 255 procent). De verhogingen zijn gebonden aan de termijn van een jaar. Blijkens de memorie van toelichting stellen de minister en de staatssecretaris van Financiën een snelle behandeling van de ingediende wetsontwerpen op prijs, opdat de ooreestelde maatreden zo spoedig mogelijk en ze'- ^iet later dan 1 april 1964 in werking kunnen treden. D" bew'ndslieden wijzen er voorts op. d-f 'e hu'dige situatie noopt tot h n van maatregelen, waar- verhogingen van sommige m belastingen een plaats die ren nden. De voorgestelde be- last nqin?."tregelen brengen een snel werkend deflatoir effect teweeg en hebben het voordeel, dat zij op een zeer gespreid front uitwerken. De verhoging van de omzetbelasting voor sigaretten moet mede worden gezien in verband met een te verwachten prijsverhog.ng voor sigaretten van 25 procent. Het prijsindexcijfer van het le vensonderhoud zal door de verho ging van het bijzondere invoerrecht op benzine stijgen met ongeveer 0.1 procent en door de prijsstijging van de sigarettten met 0 5 procent. Beide maatregelen zullen vrijwel geen invloed hebben op de prijs van de eerste levensbehoeften. De ver hoging van de omzetbelasting op sigaretten treft zelfs juist een voor de gezondheid schadelijk artikel. Van de verhoging van de omzetbe lasting voor sigaretten tezamen met de pnjsverhoging van dit artikel wordt een hogere opbrengst voor de schatkist verwacht van ongeveer f 135 miljoen. De verhoging van het bijzonder invoerrech- op benzine en de daarmede gepaard gaande verho ging van de motorrijtuigenbelasting zullen tot een hogere opbrengst lei den van ongeveer f75 miljoen. ..Over het algemeen is de jaarwisseling rustig verlopen" luidt het oordeel van de Haagse politie. Toch was het vooral in de schildersbuurt en in de omge ving van de Gouverneurlaan tot vier uur in de nieuwjaarsmorgen onrustig en rumoerig. Vijf agen ten werden gewond. De politie Amsterdam OMGEKOMEN IN WOESTIJN werd bekogeld met lege bierfles sen, rotjes en straatstenen. Tien tallen oudejaarsvierders liepen brand-, snij- en andere wonden op. In Amsterdam kwamen meer orde verstoringen en uitingen van balda digheid voor dan in voorgaande ja ren. De politie moest talrijke char ges tegen baldadige jongelui uitvoe ren, terwfjl de brandweer het bijzon der druk had met de kerstboomver brandingen. Zij kon niet verhinderen, dat een tweede verdieping van een woning aan de Bikkersgracht geheel uitbrandde. Een gezin werd daardoor dakloos. Ook een afbraakhuis aan de Weesperstraat werd in as gelegd. „Het ontaardt teveel in vandalis- i me," klaagde een Amsterdamse brandweerman, die zich afvroeg of het geen tijd wordt, dat het gemeen tebestuur van Amsterdam het afste- ken van vuurwerk op de openbare I weg verbiedt. De Heerenveense politie heeft elf jongemannen Ingesloten. Uit de oude schouwburg had de jeugd theater- stoelen gesleept, waarmee barricades werden opgericht bij het gemeente huis en het politiebureau. Bij scher mutselingen met de politie liep één van de jongelui een slagadersljjke bloeding op. Gewonden Er is in de Haagse straten stevig gevochten en vier auto's zijn gekan teld of in brand gestoken. Twee mannen raakten gewond, toen de po litie gedwongen werd van de sabel gebruik te maken. Voorts zijn drie personen ingesloten nadat zij in ra zende vaart met een auto door de overvolle straten hadden gereden In het dashboardkastje lag een cilinder revolver mét vijf patronen. Bij de Haagse politie was ruim zeshonderd j man met sabel of gummistok gewa- 1 pend actief. In Ncheveningen was het dit jaar onrustiger dan anders. Baldadige jongelui probeerden o.a. een auto in een kerstboomvuur te rijden. Een agent, die ingreep, kreeg een klap in het gezicht en liep enkele schaaf wonden op. Een negentienjarige win kelbediende zou een nolit'eman met een stiletto hebben bedreigd. In de Haagse sechildersbuurt heeft de politie enkele malen met de blanke sabel charges uitgevoerd Hierbij wer den enkele jongelui gp\ ond Een bri gadier van oolitic kre®* snilwonden in het sezicht en aan be'de handen I Een politiejeep is met bierflessen en I straatstenen bekogeld waarbij een agent meermalen werd geraakt Een andere agent liep een gescheurde bovenlip op. toen h|J een klap in zijn I gezicht kreeg. In de hoofdstad heeft de politie in de Zijlstraat met gumir. knuppels en kele honderden opgeschoten jongens uiteengeslagen nadat zij het verkeer hadden belemmerd en tegels uit de trottoirs hadden gerukt. De politie voerde ook charges uit tegen jongelui die dP brandweer hinderden bij het blussen van een straatbrand. De jon gens draaiden de brandkranen dicht, legden de blusslangen in de vuur haard en trachtten de brandspuit in het vuur te duwen. Het aantal straat- branden was dit jaar in de binnen stad veel groter dan in voorgaande jaren. In Groningen woedden twee vrij ernstige branden, waarbij twee ge zinnen dakloos werden. Door zelfont branding van chemische stoffen ont stond brand m de chemische fabriek Aagrunol. De brandweer was er vlug bij en kon met miststralen en met behulp van zuurstofmaskers het vuur te bedwingen. De schade is nog niet bekend. Het wegwerpen van een rotje was er de oorzaak van dat een bin nenbrand uitbrak in een magazijn met dieselolie. Opmerkelijk rustig was de jaarwis seling in Utrecht. Er deden zich ner gens relletjes voor en niemand werd gewond bij het afsteken van vuur werk. De brandweer behoefde slechts driemaal in actie te komen bij onbe tekenende kerstboombrandjes. In een dor en verlaten gebied in zuid-Australlë zijn door een vlieg tuig de stoffelijke resten gevonden van een uit vijf leden bestaand Brits immigrantengezin, dat reeds weken werd vermist. Het gezin, bestaande uit man, vrouw en drie zoons van negentien, twaalf en tien jaar, was met een auto het woeste en rotsachtige gebied inge trokken dat de naam „Dodemans- heuvels" draagt. Het is in deze woestijn zeer heet en er is weinig schaduw. In een omtrek van hon derden kilometers is geen water en men gelooft dan ook dat het gezin van dorst is omgekomen. Enkele dagen eerder had men hun achtergelaten auto gevonden. Op het windscherm stonden de zinnen: „Geen benzine. Hebben water voor twee dagen. Gaan zuidelijk." Het zoeken naar de Britten werd ech ter bemoeilijkt door zandstormen. De vliegtuigbemanning deelde mee, dat het lichaam van de oudste zoon ruim een kilometer van de plaats lag waar de stoffelijke resten van de andere gezinsleden werden ge vonden. Zes kilometer verder werd ook de hond van het ongelukkige gezin dood waargetroffen. (Van onze R'damse correspondent). De bekende journalist en radio- en televisiemedewerker Theo Eerd mans is op de grens van het oude en nieuwe jaar een wel zeer merk waardig ongeluk overkomen. In zijn mond is namelijk een rotje of een ander stuk vuurwerk, dat brandend werd weggeworpen, ontploft. De heer Eerdmans (41) vierde met vrouw en kinderen de jaarswisse ling b|j zijn moeder te Rotterdam. Kort voor 12 uur ging hij met zijn broer en de kinderen de straat op om wat vuurwerk af te steken. Ter wijl hij ergens hartelijk om lachte, vloog een stuk vuurwerk in zijn j mond, dat door een ander werd weggeworpen. Eerdmans voelde een I hevige slag en daarna een stekende I pijn. Het bloed liep hem uit de mond. Zijn broer heeft hem met de auto naar een huisarts gebracht, die de gewonde verwees naar de EHBO- afdeling van het Djjkzigtzieken- huis. Daar bleek dat het vlees aan de binnenkant van zijn wang was vernield. Nadat de wang was ge hecht. is de heer Eerdmans naar zijn moeder teruggegaan. Op nieuwjaarsmorgen had hij hoge koorts en vond men het raadzaam j hem in het Dijkzichtziekenhuis op te nemen. Vanmorgen zei men dat de verwonding wel ernstig was, maar dat de toestand van de heer I Eerdmans niet was verergerd. Advertentie Hillman Humber Off dealer ST.-JACOBSGRACHT 10—16 TEL. 21560 - LEIDEN Singer Sunbeam Volk en regering van Amerika hebben zich de versteviging van de vrede als het hoogste doel voor 1964 gesteld. Dit zegt president Johnson van de VS in een nieuw jaarsboodschap aan premier Chroesjtsjow en president Brezj- new van Rusland. „De vorderin gen die op het gebied van weten schap, techniek en landbouw wor den gemaakt, zijn nutteloos als wij niet kunnen leren in vrede samen te leven. De tijd om alleen maar over vrede te praten is voorbij; 1964 moet een jaar van daden zijn", aldus Johnson. Volgens gezaghebbende kringen in Washington is president Johnson vastbesloten in 1964 een „niet ver slappend vredesoffensief" te voeren. Hij zou zich hebben voorgenomen nieuwe „doorbraken" naar de vrede te zoeken. Johnson gelooft niet, dat de VS zich gedurende een vol ver kiezingsjaar op de achtergrond moe ten houden. I Chroesjtsjow spreekt in een nieuw jaarsboodschap aan Johnson de hoop uit, dat er in het nieuwe jaar inter nationale problemen zullen worden opgelost en dat de betrekkingen zul len verbeteren. In het Kremlin is dinsdagavond de traditionele nieuwjaarsreceptie ge houden. Er waren circa tweeduizend genodigden. Aanwezig was ook ex- premier maarschalk Boelganin. die in 1957 in ongenade was gevallen. Om middernacht vroeg Chroesjtsjow zijn gasten hun glas te vullen, waarna hij zei; „1963 is een goed jaar geweest; 1963 was een vreedzaam jaar en we hopen dat dit een introductie zal zijn voor onze strijd voor vrede in 1964". De gebruikelijke nieuwjaarswensen van de Chinese en Russische leiders ontbraken gisteren in de Chinese pers. In plaats daarvan brachten de bladen op de voorpagina's een bood schap van de Chinese leiders aan hun Cubaanse collega's. Radio-Moskou maakte wel meldinc van nieuwjaars wensen van Mao Tse-toeng c.s. aan de Russische leiders. In alfabetische volgorde heeft de Prawda de nieuw jaarswensen aan de communistische landen argedrukt. Joego-Slavië en Cuba zijn er ook bij. alleen Albanië niet. Sikkens autolokken nieuwe rijn 49 Uit het Leidsch Dagblad van i j January 1864: I Aan f ander ZJC.H. Prins Alex- j v is een Oranje-wals a J voor piano opged rag en. waar- i J van de compositie zeer goed j f mnpt zijn en waarvan de a J moet J vervaardiger is de 8-jarige J. J N. W. C. Ruygrok te Alk- II Slot pag, 2

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1964 | | pagina 1