BRITS - GRIEKS - TURKS AKKOORD OP CYPRUS Gematigde uitspraken Chroesjtsjow en Tsjoe e Engelse militairen als politie-agent Sigaren wèl, kolen nog niet duurder Beiden pleiten voor goede nabuurschap ©we/ I ALANS 1963 Staking van de vijandelijkheden D Bezwarende brief van Lee Oswald Indonesische aanval in Noord-Borneo WEERBERICHT Miljard dollar minder voor defensie VS |pgerïc?it 1 maart 1860 DINSDAG 31 DECEMBER 1963 No. 31149 LEIDSCH DAGBLAD btcteur: E. A. E. van Dishoeck fdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 10.05 per kwartaal, f.3.35 per maand, f.0.78 per wee* Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Witte Singel 1, Leiden - Giro no 67055 i 7 it is het toch voor een merk- V waardige geestelijke instel ling, die ons op Oudejaars- nd de neiging doet gevoelen ons «zinnen op hetgeen het afgelopen ons bracht en van ons nam? zou zo zeggen, dat het volbren- van een levensjaar voor ieder is een veel meer persoonlijk ge- te belevenis zou zijn dan het vol- Bgen van een kalenderjaar. En voelt niemand aan de voor- id van zijn verjaardag de behoef- ut meditatie. Misschien is het wel dat gemeenschappelijke beleven, retenschap dat 31 december voor zeer groot deel van de mensheid zatste dag van 't jaar is, die ons pevoel geeft van onderlinge ver- lenheld. Van een bijna wonder - eensgezindheid in het verlangen In deze laatste uren van het idende jaar enige ogenblikken te staan bij het verleden alvorens weer te laten meesleuren door Jachtende leven van alledag. et is ook weer niet zo, dat wij in onze oude jaarsoverpeinzing volgens een bepaalde metho- volgens een bepaald systeem te gaan. Het is niet waar dat wij herinnering terugdraaien tot kalenderblaadje van 1 Januari en eigens de uren, dagen, weken en inden in een geordende rij aan laten voorbijtrekken. Neen. ieder ons begint op een ander punt, op willekeurige dag in mei of augus- die hem of haar het meest in zijn xmlijk leven heeft geraakt, t kan een vreugdevolle aan ra- zijn geweest, maar ook een "telijkie; een hoogtepunt in ons se bestaan, maar ook een diep- nt. De Oudejaarsavond stemt nu laai tot beschouwing en tot in- r: wat zijn voor U en ons hoogte- Jen in het menselijke bestaan? kunnen het er. geloven wij, over zijn dat weinig dingen in ons i zo belangrijk zijn als het bezit een goede gezondheid. Men moge zo rijk gezegend zijn met aardse eren, wanneer men een ziek am heeft, ontbreekt de allereer- roorwaarde om er van te kun- genieten. Het gebeurt maar al te dat wi) onze goede gezondheid louwen als iets vanzelfsprekends, ets wat volstrekt normaal is. neer wij er toevallig bij stilstaan dat iemand in onze omgeving wordt, waarderen wij het wel, r bij lange na niet in die mate wij eigenlijk dagelijks en diep st zouden moeten doen. Wij en allen een belangrijke bijdrage jns eigen levensgeluk kunnen le- wanneer wij ons iedere dag ogenblik, maar dan ook intensief 1st konden maken van de on- tbare waarde van een gezond ^am, dat bovendien een gezonde t herbergt. Probeert U het eens Is U erin slaagt, zult U zich een want dankbaarder mens voe- et leven kent gelukkig vele hoogtepunten. Al naar gelang van onze persoonlijke geaard - varieert ook de individuele ■dering voor het begrip „hoogte- Sommigen zullen stoffelijke aart als het hoogste goed na ren. anderen zoeken de vervul- ran hun levensideaal in hun ver- ling tot en de zorg voor het ge in de uitoefening van hun be- i in dienst aan de gemeenschap Inner of groter verband of in de oonlijke inzet voor de medemens, zijn hoogtepunten met betrek- tot ons privé-leven; de geboorte een welgeschapen kind, het her- na een ernstige ziekte of een lagde operatie van een dierbaar ilielid, voorspoed in zaken of be ering tot een maatschappelijk re rang, het verkrijgen van een a woning waarop men jaren- K gewacht heeft aar de medaille van ons leven t ook een keerzijde. Met wee rt maar hopelijk toch ook met tbaarheid. gedenken wij degenen. Uit onze familie - en vrienden- g zijn weggenomen; wij denken de vele slachtoffers van het toenemende verkeer, aan de ijke mensenlevens die verloren len tengevolge van natuurrampen indere calimiteiten als gevolg van «elijk en/of technisch falen rip Het politieke verbindingscomité op Cyprus is tot overeenstem- ming gekomen over een staken van de vijandelijkheden. Dit is het eerste grootste succes dat de Britse minister Duncan Sandys heeft geboekt na langdurige besprekingen met vertegenwoordigers van de Griekse en Turkse gemeenschap op het eiland. In het politieke verbindingscomité zijn alle partijen in het geschil vertegen woordigd. Het voornaamste punt van het akkoord is, dat de Griekse en Turkse strijdkrachten uit de nabijheid van de bestandslijn in Nicosia worden teruggetrokken. Zij worden vervangen door Britse militairen. Voort* zullen zo spoedig mogelijk regelingen worden getroffen voor de terugkeer naar huis van honderden Turkse vluchtelingen, die zich nu be vinden in de gebieden waar gevoch ten is. De Britse troepen krygen tot taak in de buitenwijken van noord- Nicosia de weg te bereiden naar normale verhoudingen. Met deze maatregelen heeft men voorlopig althans het gevaar van een burgeroorlog bezworen. Of de eenheid op Cyprus zal kunnen worden hersteld, mag echter in twy- fel worden getrokken. De Turks- Cyprische vice-president, dr. Kütsjük verklaarde gisteren, dat de grondwet van Cyprus dood is en dat een samenleven van de Turkse en de Griekse bevolkingsgroep niet moge lijk is. In antwoord op de vraag of hij voorstander is van het denkbeeld van een verdeling van het eiland zei Kütsjük: „Noem het deling als U wilt." Overigens was het volgens hem een eerste vereiste, dat de vrede en orde worden hersteld. Daarna zou over de grondwet moeten worden gepraat. Intussen heeft de Cyprische minis ter van Buitenlandse Zaken, Ky- prianoe, toen de Britse troepen de neutrale zone langs de bestandslinie in Nicosia binnentrokken, verklaard: „Wij hebben volledig vertrouwen in generaal Young". Wilde Cyprus een gelukkige staat worden, dan moesten alle betrokkenen zijns inziens drie beginselen aanvaarden, nJ. ten eerste dat de meerderheid moet regeren, ten tweede dat de rechten van de minderheid moeten worden gewaar borgd en tenslotte dat zowel Grie kenland als Turkije de speciale verdragsbanden met Cyprus moet verbreken. Het eiland zou alleen dergelijke banden met Engeland moeten onderhouden als lid van het Gemenebest, zo meende de Cyprische minister. Rampzalig President Makarios van Cyprus heeft gisteravond in een radiotoe spraak gezegd dat de Griekse Cyprio ten niet van plan zijn de Turkse Cyprioten aan te vallen. Hy noemde het denkbeeld, dat samenwerking tussen de twee gemeenschappen op het eiland onmogelijk was, „ramp zalig." Aartsbisschop Makarios zei. dat de Grieken op Cyprus ook niet van plan waren hun toevlucht te nemen tot strenge maatregelen tegen de Tur ken. „Zij hebben daar niets bij te wtnnen". zo zei hij. De Grieken zouden echter wel gedwongen zijn hun leven, eer en eigendom tegen eventuele bedreigingen van Turkse zijde te verdedigen. Makarios zei, dat er politieke verschillen waren tussen de Grieken en Turken, maar dat de Grieken die op vreedzame wijze wilden regelen. Veiligheidsraad Van welingelichte zijde in het hoofdkwartier van de V.N. in New York verluidde gisteren, dat Cyprus nog vóór het begin van het Nieuw jaarsreces op woensdag de Veilig heidsraad zal verzoeken, opnieuw bijeen te komen, naar aanleiding van berichten dat Turkse militaire vlieg tuigen het luchtruim van het eiland hebben geschonden. Inmiddels circuleerde bij de V.N. de tekst van een telegram van de Cyprische vice-president, dr. Kütsjük waarin deze leider van de Turkse Cyprioten zich beklaagt over het optreden van de Cyprische vertegen woordiger. Zenon Rossides, in de Veiligheidsraad op vrijdagavond. Dr Kütsjük zegt dat de president van Cyprus, de leider der Griekse Cyprio ten aartsbisschop Makarios, de rege ring niet had geraadpleegd voordat hij Rossides opdracht gaf de aan dacht van de Veiligheidsraad op de toestand op Cyprus te vestigen. Het optreden van Rossides, die bovendien een onjuist beeld van de situatie had gegeven, achtte Kütsjük daarom „in strijd met de grondwet". De oudejaarsconference van Wim Kan is gisteravond opge nomen in de Leidse Schouwburg. Wim Kan moest na de confe rence Twaalf miljoen oliebollen op aardgas'' bloemen en storm achtige ovaties in ontvangst ne- men. Voor een uitvoerig verhaal B zie men elders. len^. o: ns traditioneel werkend oude- jaarsbrein glijdt van de ene gebeurtenis naar de andere, is het maar een enkele gedach- flits. bU andere dingen staan we ger stil. Veel van hetgeen wij in afgelopen jaar meemaakten, zal in 1964 niet herhalen: de posten de levensbalans zijn niet ieder dezelfde. vraag is of onze levenskunst •v genoeg is om deze balans met batig saldo te kunnen afsluiten, wij voldoende levensmoed en ver- wwen kunnen opbrengen om het i' x fe »t AEl Brandstof De goedkoopste sigaartjes, de zo genaamde sprietjes, worden per 1 januari over het algemeen een halve cent duurder, hetgeen betekent, dat de doosjes van twintig stuks van een gulden een gulden twintig één gulden tien en één gulden dertig gaan kosten. De betere sprietjes zullen één cent in prijs stygen en de zogenaamde grote senoritas zullen twee cent duurder worden. Dit betekent dat de meest courante senoritas, namelijk die in de prijs klasse van zestien cent, nu achttien cent gaan kosten. De sigaren van 22 cent kosten straks 25 cent, de siga ren van 24 cent worden 27 cent. De prijs van de duurdere sigaren zal in het algemeen met vier cent worden verhoogd. De sigaren van 29 cent kosten straks 33 cent en die van 33 cent 37 cent. Een en ander is meegedeeld door het bureau sigaren- industrie in Eindhoven na het be raad dat de Nederlandse sigaren- industrie over de prijzen heeft ge voerd De Nederlandse sigarenindus- trie, aldus wordt medegedeeld, heeft zich op het standpunt gesteld, dat de kwaliteit van haar produkten onver minderd en in de volle omvang moet worden gehandhaafd. De huisbrandkolen zullen op l januari ondanks loonkostenstijgin gen ook in de kolenhandel is een voorlopige loonsverhoging van 5 pro cent overeengekomen nog niet in prijs worden verhoogd. De kolenhandel wil de eerste weken van het volgend Jaar afwachten wat het prijsverhogend effect zal zijn van invloeden van buitenaf, zoals vracht- kostenstijging. enz. Bovendien zal minister Andriessen begin januari opnieuw gesprekken hebben met het Limburgse mijnwe zen Het is niet onmogelijk, maar evenmin nog zeker, dat de bewinds man dan gehoor zal geven aan de suggesties de leverpnjs van de Lim burgse kolen te verhogen OveriSe™ verwacht de kolenhandel dat de totale doorberekening aan de con- aantal debet-posten tot een maxi mum op te voeren en het aantal cre- ditposten tot een minimum terug te brengen In deze geest wensen wij al onze medewerkers, lezers, adverteerders en verdere relaties een sluitende balans 1963 en een in alle opzichten voor spoedig 1964 toel I sument niet meer dan 30 k 40 cent j per mud zal gaan bedragen. Wit wasserij De prijzenbeschikking wit wasse rijen. die een maand geleden door het ministerie van Economische Za ken werd afgekondigd is gewijzigd. Daardoor is het mogelyk geworden dat de nu nog geldende tarieven per 1 januari met vier procent omhoog kunnen gaan. Dit als gevolg van een doorberekening van de loonkosten stijging. Verder zijn de prijzenbe- schikkingen celstofluiers en houten meubelen met ingang van 1 januari ingetrokken. Wat betreft de celstof luiers is de minister gebleken, dat een prijscorrectie noodzakelijk is. De meubelfabrikanten hebben volledige medewerking aan het prijsbeleid toegezegd. President Kennedy's ver moedelijke moordenaar, Lee Harvey Oswald, heeft aan de vooravond van de (mislukte) aanslag op generaal Walker, op 10 april j.l., zijn Russische vrouw schriftelijk een reeks raadgevingen gegeven hoe zij moest handelen, „indien zich iets voordoet, waardoor ik mij voorlopig uit de voeten zou moeten maken, of zelfs zou kun nen worden gearresteerd". Deze brief van Oswald is thans in handen van de presi dentiële commissie, die een on derzoek instelt naar de moord op president Kennedy en alles, wat daarmee te maken heeft. Volgens de .Houston Chronicle' (Texas) blijkt uit de brief, dat Oswald inderdaad de man is geweest, die in april een ver geefse poging deed om de als zeer rechts bekend staande ge neraal Walker te vermoorden. Oswald schreef zijn vrouw o.m. op welke wijze zij zich in geval van nood met de Russische con sul in Dallas in verbinding moest stellen. Koopvaarder met 37 man vermist Het Spaanse koopvaardijschip „Castillo de Mnntjuich". dat tien da gen geleden uit de Oostamerikaanse haven Boston in de haven van La Coruna. in noord-west-Spanje. had moeten aankomen, is daar nog steeds niet binnengelopen. Het Spaanse mi nisterie van Marine heeft thans ver klaard dat het schip, dat een be manning van 37 koppen had, ver moedelijk is gezonken. Amerikaanse. Spaanse en Portu gese marinevliegtuigen en oorlogs schepen hebben vergeefs naar de „Castillo de Montjuioh" gezocht. Het zoeken wordt nog door drie Spaanse oorlogsbodems voortgezet. ,.WÜ bestuderen op het ogenblik do mogelijkheid van nieuwe verminde ringen van onze strijdkrachten", al dus de Sow jetrussische premier Chroesjtsjow in een gesprek met het Amerikaanse persbureau „L'nited Press international" waarvan de in houd door Radio-Moskou en het persbureau Tass is gepubliceerd. Chroesjtsjow zei verder dat, als het vreedzaam naast elkaar bestaan ver broken zou worden, de twee wereld systemen een militaire schok zouden ondergaan. De mensheid zou dat wel overleven en hert, communistische sys teem zou in elk geval overeind blij ven staan maar, aldus de Russische premier, wij willen de toekomst niet opbouwen op de ruïnes van de men selijke beschaving en ten koste van miljoenen doden. De Russische leider herinnerde er aan, dat nog onlangs de mogelijkheid van verbetering van de internationale toestand was aangetoond en voegde daaraan toe: „Waarom zouden we niet op die weg voortgaan. Het suc ces tegemoet? Ik ben van nature op timistisch". Chroe- 'el in het nieuwe jaar een ontwikkeling te wensen van vreedzame samenwerking, goede na buurschap en vriendschap tussen de volkeren van de Verenigde Staten en de Sowjet-Unle. Als deze twee lan den zich met anderen gezamenlijk inspannen voor de vrede, kan 1964 een jaar van een beslissende omme keer ten goede in de internationale toestand worden. De Sowjet-Unie wil alle voorstellen tot ontwikkeling van de goede betrekkingen tussen Ame rika en Rusland bestuderen. Er zijn redelijk goede vooruitzichten voor overeenstemming in het komende jaar over kwesties als beperking van de strijdkrachten en de militaire uit gaven. een niet-aanvalsverdrag tus- l sen NAVO en Pact van Warschau, het niet verder verspreiden van kern wapens en instelling van kernwapen- vrije zones. Terugtrekking van alle buitenlandse troepen binnen de gren zen van de eigen staat zou een grote overwinning voor alle landen bete kenen. Als eerste onder de m 1964 op te lossen dringende problemen noemde Chroesjtsjow het „verwijderen van de overblijfselen van de tweede wereld oorlog in Europa" Het zou onver standig en gevaarlijk zijn dit uit te stellen. Verder sprak hij er zijn te vredenheid over uit dat het Ameri kaanse Congres een besluit had ge nomen dat beschouwd kon worden als „het begin van opheffing van dis criminate inzake handelsakkoorden tussen de Verenigde Staten en com munistische landen." De premier van communistisch- China, Tsjoe En-lai, heeft in een ge filmd vraaggesprek voor de Franse televisie gezegd dat „een wereldoorlog tussen het communistische kamp en de imperialisten niet onvermijdelijk ia." Tsjoe En-lai, die tijdens zijn jong ste bezoek aan Marokko dit vraag gesprek aan een Franse verslaggever toestond, zei dat de Chinese regering zich heeft ingespannen „voor de ver wezenlijking van het vreedzaam naast elkaar bestaan van alle landen ter wereld, de Westerse inbegrepen". „Ik geloof dat door gezamenlijke inspanning en door de normalisering van de Chinees-Fra^so betrekkingen, de economische en culturele banden tussen onze twee landen zich verder zullen ontwikkelen", aldus de premier. Volgens hem waren het de Verenigde Staten, en niet China, die hinder palen scheppen voor een vreedzame coëxistentie HJj noemde daarbij de „voortdurende bezetting van Taiwan" i Formosa). Het eerstvolgend nummer - nil M t uit Blad verschijnt op donder- Y kantoren J dag 2 januari. Onze rijn morgen de gehele dag ge- ln ..Artis" wordt op het ogen blik de levende have geïnventari seerd. zoals telkens aan het einde het jaar. ..Hoe is de naam. In een vandaag te Jesselton. de hoofdstad van Sabah Noord-Bor neo uitgegeven verklaring wordt meegedeeld, dat Indonesiërs in de nacht van zondag op maandag een ongeveer vijftig kilometers van Ta- wau gelegen politiepost hebben aan gevallen De aanval heeft aan acht leden der veiligheidsstrijdkrachten het leven gekost, terwijl er negentien werden gewond. Voorts werd een burger gedood, terwijl vijf andere burgers werden gewond. Premier Abdoel Rahman van de federatie-Maleisië heeft gisteren In zijn- nieuwjaarsboodschap verklaard dat hij de VN misschien zal verzoe ken tussenbeide te komen ln het grensconflict met Indonesië Zodra er agressie op grote schaal wordt gepleegd en mensenlevens ver loren aan bij de verdediging van onze vrijheid en alles wat ons dier baar is. zullen wy de VN verzoeken tussenbeide te komen", aldus premier Rahman. OVERWEGEND ZWAAR BEWOLKT De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond Overwegend zwaar bewolkt met plaatselijk enige regen of motregen Krachtige tot matige wind tussen zuid en west. In het algemeen iets zachter. (Opgemaakt om 11.15 uur) 1 JANUARI Ipn op: 8 48 uur; onder 16 38 uur Maan op 19.07 uur; onder 10.33 uur Hoogwater te Katwijk te 4.22 en 16.38 uur, laagwater te 0 08 en 12.33 uur. (2/1 hoogwater te 5.09 en 17.28 uur, laagwater te 0.57 en 13.20 uur). Dit blad bestaat uit 22 pagina's sloten. De Amerikaanse defensie-uitgaven zullen in het belastingjaar 1965 on geveer een miljard dollar (3V* mil jard gulden» lager zijn dan in het lopende belastingjaar. Dit heeft de Amerikaanse minister van Defensie, I McNamara, gisteren op een perscon- ferentie gezegd nadat hij een bijeen komst van president Johnson met de chefs van staven had bijgewoond. Volgens minister McNamara kan deze kostenverlaging worden verwe zenlijkt zonder de defensieve kracht van de Verenigde Staten aan te tas ten. Deskundigen van het ministerie van Defensie verklaarden, dat de to tale uitgaven voor de defensie ln het op 1 juni 1964 eindigende fiscale jaar op 52 miljard dollar worden ge raamd. Volgens functionarissen van het ministerie is de verlaging ten dele een gevolg van een kostenverminde ringsprogramma en van de voltooiing van grote Investeringen ln de Polaris- cn Minutemanprojecten. Zy waren van oordeel, dat wanneer de inter- nationale situatie ongewyzigd biyft. de mogeiykheden aanwezig zyn om het peil der defensiebegrotingen ver der te verlagen. Het jongste Russische besluit de militaire uitgaven te verminderen is volgens hem geen factor geweest by de Amerikaanse overwegingen. i Uit het Leidsch Dagblad van J 30 Dec. 1863: Koningin Victoria heeft in den avond voor Kersdag al haar werkvolk in een der vertrekken van Osborne Hou- se doen zamenkomen, waar fraaije kersboomen waren opgerigt en alstoen, bijge- staan door hare dochters, al lerlei geschenken, zoowel speelgoed als kleedingstukken en lekkernijen uitgedeeld. Naar men verneemt, zou concessie zijn aangevraagd voor een spoorwegverbinding 1 tusschen Amsterdam en Rot- i terdam, over Uithoorn Alphen en Boskoop.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1963 | | pagina 1