jNormverschuiving bij
de jeugd geworteld in
Öe houding van ouders
Sneeuw,
op het
zon en zang
Stationsplein
D.O.S. LEGDE EER IN MET
„DE MEID" VAN HEIJERMANS
Prof. Smelik voor Pedagogiek
neen
„„Durf
te zeggen
Een
waardige
herdenking
Twee maanden
celstraf voor
Leidse jongens
pgericht 1 maart 1860
Donderdag 19 december 1963
Tweede blad no. 3114T
55
6(Er is op het ogenblik een
opis van normen aan de gang.
d'7e moeten in deze nieuwe si-
.fetie, wat de opvoeding van
'J jeugd betreft, beslissingen
nen, die uit een beschermen-
Üefde voortspruiten, en ko-
tot een scheppende situatie.
i zei prof. dr. E. L. Smelik uit
srdam, toen hij gisteravond op
iiffing van de Vereniging van
;ogiek, afdeling Leiden, een In-
g hield over de ethiek van deze
F en de terugslag op pedagogisch
iin. De vraag of op dit gebied de
ïen verschuiven komt steeds weer j
zij vervult veie ouderen met
aldus prof. Smelik. Volgens
hebben de meeste ouderen tot
toe teveel dwingend aangenomen
de normen, waarmee zy zyn op-
tid, bindend zyn.
'at is nu eigenlijk het beroep dat
ideren op de jeugd doen? Wan-
men spreekt over de excessen,
zich rondom het Leidseplein, in
of waar dan ook in Nederland
n dan dient men zich in de
plaats af te vragen: „hoe heb-
de ouders achter deze kinderen
tan" en „wat hebben de ouders
5T kinderen in het leven meegege-
zou volgens prof. Smelik goed
e.fals alle ouders er van doordron-
waren, dat in heel wat fatsoens-
dien iets betrekkelijks schuilt. De
'«verschuiving, aldus prof. Sme-
vindt niet alleen bij de jongeren
integendeel zy wortelt In de
uiling van de ouders.
nT
V* is een feit, dat wy onze kin-
8An over het algemeen een te klei-
L®portie verantwoordelijkheid op-
Jin. De meeste ouders missen het
«bogen om ooit tegen hun kinde-
te zeggen. Wat is hiervan
Ijjk het gevolg? Een groot ge-
aan zelfstandigheid onder de
jeug-d.
Smelik signaleerde voorts het
nsel, dat wij onze kinderen te
de gevolgen van hun daden
dragen. ..Een pak slag? Wei
dat zou het kind alleen maar
.ychische schok bezorgen", zeg-
i^Twij tegenwoordig maar al te
pig. Geef het kind gerust een flin-
ptfstraffing, althans een afstraf-
hl die het gevolg van zijn wange
ls, aldus prof. Smelik.
stelde trouwens nog een dubieus
:m in de opvoeding aan de orde,
ilyk de vergelijking, die uitkomt
?t geven van cijfers. Dat kind
een tien en dat andere kind
een zes. De tienenhalers vallen
worden steeds weer naar voren
ild. „Ik vind deze vergelijking
n verkeerd", aldus prof. Sme-
,Wij mogen geen mensen met el-
vergelijken, wij moeten, ook by
tpvoeding, uit de mens halen wat
ctf zit"
Smelik vestigde voorts de
icht op de verschuivingen in de
lek, die het aspect van het da-
leven, vooral in het gezin, to
taal doet veranderen. Het gesprek
verdoofd daar waar radio en televisie
in de huiskamer aanwezig is. De ge
zinssfeer wordt er zelfs door vernie
tigd. zei prof. Smelik. Wat de seksua
liteit betreft, het huwelyk is één van
de normen van het voorgeslacht,
waarbij men vrij streng optrad.
De jeugd van nu vraagt zich wel
eens af wat de zin van het huweiyk
is en waar precies de grenzen liggen.
Zij weet maar al te goed, dat er hu-
weiyken zyn, waar in burgerlijk op
zicht niets op aan tc merken valt,
maar die innerlijk zo voos en zo leeg
als mogeiyk zyn.
Seksuele voorlichting is niet alleen
maar waarschuwen. Seksuele voor
lichting is leren man en vrouw te zijn
en elkaar in liefde te ontmoeten.
Wat de kalverliefde betreft, voor de
jeugd zelf is zij van het allergrootste
belang en aan eerbied hiervoor ko
men de ouders meestal te kort. Als
levende opvoeders moeten wij aan
onze Jeugd zinrijke leiding geven, al
dus prof. Smelik.
Méér dan w-y ouderen vermoeden
vraagt de jeugd zich af in wat voor
wereld ijj grootgebracht wordt. Geen
wonder, want zü wordt dageiyks ge
confronteerd met oorlogsfilms en met
de realiteit van de atoombom. De
jeugd van vandaag is nuchter en za
kelijk en nu meer dan ooit vraagt zü
zich af wat de wereld haar te bie
den heeft. Daarom is zinryke leiding
en beschermende liefde zo nodig, al
dus prof. Smelik.
Voorschot op
j salarisverbetering
Aon gemeentepersoneel
Het ligt in het voornemen van de
I regering de salarissen en lonen van
het rykspersoneel met ingang van 1
januari 1964 te herzien.
Deze herziening omvat: a. een ver
hoging van de salarissen en lonen
met 0.6% als gevolg van de nacal
culatie van de trend 1963; b. een
verhoging van de salarissen en lonen
met 10% op grond van de te ver
wachten trend 1964 en c: een com
pensatie in verband met de wyziging
van het pensioenpremieverhaal voor
zoveel dit verhaal minder bedroeg
dan 6,4%.
Het is de bedoeling, dat voor het
gemeenteDersoneel overeenkomstige
maatregelen zullen worden getroffen
De desbetreffende voorschriften van
de minister van Binnenlandse Za
ken zijn thans echter nog niet ont
vangen. Het is evenwel naar het
oordeel van B. en W.. in het bijzon -
der met het oog op de weeklonen,
noodzakeiyk dat deze salarisverbete
ring reeds in de eerste loonweek van
het jaar 1964 wordt uitgekeerd.
B. en W. stellen de raad voor goed
te keuren, dat aan het daarvoor in
aanmerking komende eemeenteper-
soneel de salarisverbetering ingaan
de 1 januari 1964 bij wijze van voor-
I schot wordt uitgekeerd een en ander
in overeenstemming met de richt-
liinen. welke in de ter zake van de
minister van Binnenlandse Zaken te
verwachten circulaire zullen worden
gegeven.
De toneelvereniging DOS gaf in de Schouwburg een voorstel
ling van de komedie ,,De Meid'' van Herman Heijermans, van
welke auteur dit seizoen zijn 100ste geboortedag wordt herdacht.
Heijermans was, nationaal gezien, een van de grootste toneel
schrijvers van onze litteraire geschiedenis, maar ook internationaal
gezien behoorde hij tot de belangrijkste naturalisten van rond de
eeuwwisseling. Heijermans nam echter als toneelschrijver niet al
leen de wereld om zich heen waar. hij was ook een vurig strijder in
de maatschappelijke revolutie van die dagen. Juist uit deze com
binatie van sociale bewogenheid en groot kunstenaarschap is een
aanzienlijk deel van zijn werken geboren, waarvan ..Op hoop van
zegen" wel ..het" monument genoemd mag worden.
f Veranderingen
in grondwet
afgekondigd
^or een klein groepje belangstel
en in aanwezigheid van het
ig college van B. en W. werden
)rgen in de Burgerzaal van het
uis de dit jaar vastgestelde ver
gen in de grondwet afgekon-
rgemeester jhr. mr. F. H. van
:hot las de nieuwe bepalingen
J die reep. betrekking hebben op
toonopvolgingNieuw-Guinea, de
[ijd van het actieve kiesrecht en
sftyd. die vereist is voor het
latschap van de beide Kamers.
i gemeentesecretaris, dr. J. v. d
j, gaf op deze nieuwe bepalingen
lorte toelichting.
Ad var tec tl*
Hoewel Heyermans dus in vele ge
vallen een sociale tendenz aan zijn
stukken ten grondslag legt. blijft hij
in de eerste plaats toneelschrijver.
Hij staat niet stil bij de aanklacht al
leen, hy schildert niet uitsluitend de
de maatschappelijke situaties in
zwart en wit. maar hij gebruikt juist
de dynamiek die het gevolg is van
het maatschappeiyk niveauverschil,
de menselijke bewogenheid, die eruit
voortkomt, als de motor van vele van
zijn stukken. Hierdoor ontstaan wer
ken. die ook psychologisch een ver
antwoorde basis hebben met herken
bare mensen mengsels van goed en
kwaad, aan beide zijden van de
maatschappelijke scheidslyn.
In het stuk .De Meid" is de han
deling uitsluitend op gang gebracht
door een oorspronkelyk scherp ge
voeld maatschappelijke ongelijkheid
tussen de meid aan de ene en me
vrouw en dochter aan de andere
kant. Ditmaal is dit verschil echter in
het geheel geen aanleiding tot een
aanklacht, maar laat Heijermans
zien. hoe zich een ziekelijk haatcom-
plex by Annemarie. de meid. ontwik
kelt vooral gericht tegen de dochter
Stans, bij wie ze. na haar rüke hu
welijk. ook komt te dienen. En zo ziet
zij kans om, via een gestolen brief,
chantage te bedrijven en Stans aan
de rand van de afgrond te brengen.
Als gegeven dus een psychisch defect,
dat in de maatschappelyke verhou
dingen van die tijd zyn oorzaak vond.
Wat de voorstelling van DOS be
treft, stemt het tot voldoening, dat
ondanks de tegenslag, dat de heer
Van der Woerd als regisseur wegens
ziekte moest uitvallen, hier een goede,
In sommige opzichten zelfs een uit
stekende prestatie werd geleverd. Om
te beginnen een speciaal woord van
lof voor Hilde Zwaan als „de meid".
Zowel uiteriyk met brutale mimiek
als ook wat betreft tekstbehandeling,
een schot dat heel dicht bij de roos
kwam. Dat tussen roos en trefpunt
nog een kleine ruimte lag, kwam door
haar soms wat te geringe nuancering
in die passages, waar de tragiek ach
ter dit karakter werd getoond, maar
voor het overige uitstekend.
Henriëtte Ouwerkerk als Stans had
een minder dankbare rol. maar trof
ons vaak door haar lnnerlyk beleefde
verscheurdheid. Bij haar schoten
soms echter de uiterlyke middelen
van mimiek en gebaar wat te kort.
Jan van Royen. die de echtgenoot
speelde en daarnaast bovendien
noodgedwongen de regie had moeten
opnemen, kon gaandeweg meer beko
ren. Zette hij wellicht in de loop van
de voorstelling de zorg over de totale
afloop wat van zich af om des te
beter in de hem toegemeten huid te
kruipen? Maar ook hij heeft ons in
zijn rol goed kunnen doen geloven.
Met veel genoegen zagen wij één van
de oudgedienden van DOS. Jo de
Clerde Bruin, weer eens terug nu in
de rol van tante Bettina.
Henk Verver als de wasbaas en
Gerrit van Beek als de kruier maak
ten beiden van hun rollen zeer goede
typen, terwijl Jannie Witteman
Dool en Nelly Arnoldus in de kleine
damesrollen de bezetting op de juiste
wijze completeerden.
Een compliment voor het zeer ge
slaagde décor en verder voor de ver
zorgde aankleding mag zeker niet
ontbreken.
Alles bijeen een voorstelling, waar
mee DOS in dit jaar van de Heyer-
mans-herdenking alle eer inlegde,
hetgeen aan het slot nog eens met
een hartelyk applaus werd onder
streept.
B. H. jr.
Gevonden voorwerpen
In de maand november zijn de vol
gende voorwerpen gevonden: dames
polshorloge, autostep. sleutels, heren-
handschoenen, dameshandschoenen,
badmuts, badpak bankbiljet heren-
polshorloge, mandje inh. dam es vest,
damesparaplu, vulpen, damesschoen,
damesrok, bedelarmband je, bonboek,
armband, hondenhalsband, doos inh.
schoenen; herenportemonnee, heren
pantalon. damesportemonnee, dop-
sleutel. regenjas, studieboek, loon
zakje met inhoud, kinderportemon
nee, muntbiljetten, muziekboeken,
kinderbril. sportpak je, kinderjasje,
zak inh. houtmos aktentas met in
houd. damesbril. rozenkrans elektri
sche deken, schooletui. contactsleu
tels, sjaal, schortje, kunstleder,
broche, canvas tas met inhoud, dou
blé kettinkje baal griesmeel. alpino
mutsje. courantentas. zegelboekje,
(bouwvakken). b"j?kenbon^ porte
feuille inh. rozenkrans; diplomaten-
tas. weekeindtas inh. sportkleding. zil
veren ring. korfbaJmand, ontbijt-
laken. geldsbedrag.
Terug te halen en inlichtingen te
verkrijgen aan het bureau van ge
vonden voorwerpen Nieuwsteeg 8 te
Leiden, ingang poort op woensdag
middag tussen 14.00 en 17.00 uur.
Telefonische inlichtingen kunnen
niet worden verstrekt.
Egypte en de
reis van de Paus
,,Wij hebben de verzekering ont
vangen, dat de reis van de Paus aan
de heilige plaatsen niets met politiek
te maken heeft", aldus de plaatsver
vangend secretaris van de Arabische
liga Sayed Nofal.
Deze verzekering, zegt hy, was
vervat in een nota van de apostoli
sche internuntiatuur in Cairo aan
de liga.
De liga is ervan overtuigd dat de
R.-K. Kerk zich „niet. zal laten ge
bruiken door de Israëlische propa
ganda".
Gevolg van plezierrijden
Een 18-jarige kantoorbediende en
een 19-jarige ambtenaar, beiden uit
Leiden, hebben in het tijdvak van 23
september 1962 tot maart 1963 In to-
taal dertien auto's die in Den Haag
In verschillende straten geparkeerd
stonden, gebruikt om daarmee tocht
jes te maken.
Dat begon toen zij een keer de laat
ste trein naar Leiden hadden gemist.
Zij namen een onbeheerd staande
auto en reden daarmee naar hun
woonplaats, waar zij het voertuig
achter lieten.
Eenmaal de smaak daarvan beet
hebbende, herhaalde het tweetal deze
autoritten.
Op een keer reden zij met een auto
te Voorhout tegen een boom en lieten
daar de auto staan.
De twee jongemannen hadden zich
nu voor de Haagse politierechter te
verantwoorden en bekenden de fei
ten.
..En als het nu eens een auto van U
zelf was geweest die werd weggeno
men?" stelde de politierechter, mr. A.
H. C. Gieben de vraag.
..Ja. dan zou ik het verschrikkelijk
hebben gevonden", repliceerden ver
dachten.
„Dat vonden de eigenaren van die
auto's ook", stelde de officier van
Justitie, mr. Van 't Veer vast. die het
onjuist vond dat autobezitters hun
voertuig niet op slot achtergelaten,
doch anderzijds het een kwalijke zaak
achtte, dat dit dan maar weggeno
men wordt.
Mede uit algemene preventie, luid
de de eis twee maanden gevangenis- j
straf.
De raadslieden bepleitten clementie
terwijl voor wat de kantoorbediende
betreft, ontslag van rechtsvervolging
werd gevraagd, omdat deze geen auto
had bestuurd doch slechts meegere
den was.
De politierechter was het daarmee
niet eens en achtte beide verdachten
schuldig en veroordeelde hen con
form de eis.
Koningin gaf schetsboek
van prof. Huizinga
Koningin Juliana heeft na haar
bezoek aan de tentoonstelling „Leven
en werken in Nederland 1813—1963"
die thans in het Ryksmuseum in
Amsterdam wordt gehouden, een
vrijwel onbekend schetsboek met
tekeningen van wylen de Leidse
hoogleraar, de historicus prof. J.
Huizinga In bruikleen gegeven.
Prof. Huizinga maakte deze teke
ningen voor zijn kinderen by het
vertellen van het verhaal over de
heilige kluizenaar en de leeuw („De
geschiedenis van Hieronymus").
Feestdagen... Seven-Up hoort erbij. Als fris
drank, als mixdrank, als fééstdrank. Mix een,
met Seven-Up: Oude of jonge jenever, bessen-
of citroenjenever, cognac of vermouth... ver
rukkelijk! Probeert u Seven-Up ook eens aan
tafel.
Seven-Up is ook verkrijg
baar in handige draagcar-
tons en in de voordelige
gezinsfles.
VERRUKKELIJK
filmavond Expogé Leiden
Kijkjes achter de schermen
van het P.T.T.-hedrijf
GOUDEN RING
voor: een dame of heer.
A'ELIER v. d. WATER
larl.straat 207, heeft hem.
1 Ook ln briljanten ringen.
Ruime keuze in alle pryzen.
F. Portheine
aat heen als directeur
Kon. Ned.
Middenstandsbond
E verband met «in benoeming tot
5 an de Tweede Kamer heeft mr.
6 ortheine ontslag gevraagd uit
o functie van directeur van het
4 flsbureau van de Kon. Ned. Mid-
0 landsbond. Het hoofdbestuur
5 hem dit ontslag op eervolle
3 en onder erkentelykheid voor
gwaardevolle prestaties ten dien-
7van de organisatie met ingang
2 1 maart 1964 verleend.
1 Portheine zal ln bepaalde hoe-
13 gheden aan de Bond verbonden
- in.
- 'n.
it ingang van dezelfde datum is
}ofajn opvolger benoemd drs. A. G.
n ink te Zwolle, directeur van de
7 Ooi voor de Detailhandel aldaar.
Mei K. O. „op
reis"
Tocht door Spaanse
natuurreservaten
Onder auspiciën van K. en O. en
met als gids de heer G. K. S. van
Tienhoven maakten gisteravond ve
len in de foyer van de Stadsgehoor
zaal zy het in gedachten een
tocht door de Spaanse natuur- en
wildreservaten.
Spanje, dat ieder jaar duizenden
toeristen vooral in de steden, trekt
kent ook een zeer mooi, doch moei
lijk toegankeiyk gebied, het „rauwe
Spanje". Reeds lang geleden begon
Spanje aandacht te besteden aan
staatsnatuurreservaten, vroegere
kroondomein.
Alles is er echter ongerept geble
ven en daardoor zo prachtig, dit ln
tegenstelling met byvoorbeeld de
„Hoge Veluwe" waar de mens te veel
heeft ingegrepen. De wildreservaten
of de coto's kunnen een zeer groot
oppervlak beslaan, waarin dan en
kele dorpjes heel ver van elkaar ver
spreid liggen.
Om het dryven in de coto's mo
gelijk te maken worden aan de ja
gers slechts tegen vrij hoge prijzen
jachtvergunningen door de Staats-
jachtdienst verstrekt.
Door de grote expansie, die steeds
meer gebieden ontgint, is het be
staan van deze reservaten van zeer
groot belang; het is de enige manier
om nog iets te behouden.
Het Spaanse voorbeeld kreeg na
volging in Afrika, o.a. is in Kongo
een zeer groot natuurreservaat. Ita
lië en Frankrijk daarentegen zyn
hierin sterk achter gebleven. Aan de
hand van dia's werd voor de pauze
o.a. een tocht gemaakt over de
Hoogvlakte van Noord-Castilië.
In het tweede deel van de avond
werd een film vertoond over de
„Picos de Europa", het nationale
park. dat 115.000 ha groot is en waar
I steenbokken en gemzen nog veel
vuldig voorkomen.
Er lag sneeuw, de zon scheen
j en er was kerstzang. Vandaar
al die blijde gezichten vanmorgen
op de trappen van het Leidse
station. Leerlingen van de Chr.
Kweekschool, het Christelijk Ly-
ceum en het St. Bonaventura-
1 lyceum kwamen er in groten ge
tale bij elkaar om zich voor te be
reiden op het feest van het Licht
Zij uitten hun grote vreugde
hierover door gezamenlijk kerst
liederen te zingen en te luisteren
naar enkele gedeelten uit het
kerstevangelie. Met veel overtui
ging werden de liederen gezon
gen. vooral het ..Ere zij God''
was tot in de wijde omgeving
van het besneeuwde en zonover
goten Stationsplein te horen.
Geen wonder dat deze oecu
menische jongerenontmoeting
veel belangstelling trok.
(Foto LD, Holvast)
Dank iy de medewerking van de
Pers- en publiciteitsdienst van de
PTT hebben de Leidse leden van de
Ned. Ver. van Ex-politieke Gevange
nen uit de bezettingstyd gisteren in
de bovenzaal vaji „Old Dutch" geno
ten van een zowel interessante als
leerzame filmavond. Met behulp van
enkele fraaie kleurenfilms kregen zy
de gelegenheid een kykje achter de
schermen van het PTT-bedryf te
nemen.
Ter inleiding van het filmpro
gramma gaf de heer J. G. H. Slabbers
een kort historisch overzicht van het
ontstaan en de groei van de Neder
landse posteryen.
Reeds vanaf het prille bestaan van
de mensheid op aarde, bestond er
een grote behoefte aan het overbren
gen van berichten, waarby naar ge
lang de aard van een volk of de
voortschrydende ontwikkelingstadia
van de mensheid gebruik werd ge
maakt van rooksignalen, tam-tams,
vuren, yiboden en later ook de zo
beroemd geworden postkoetsen. Ge
zien de grote afstanden, die vaak
moesten worden afgelegd, werden de
paarden voor deze koetsen op be
paalde wisselplaatsen onderweg door
andere vervangen en daar een wis
selplaats destyds „posita" werd ge
noemd. stamt hier het huidige be
grip „post" vanaf. Tot de 19de eeuw
konden de houders van deze wissel
plaatsen zelf hun eigen „posttarie-
ven" vaststellen, die voor rekening
van de afzenders kwamen. In 1807
kreeg de Staat het alleenrecht om
de „post" te vervoeren en waren de
kosten vanaf die tyd voor rekening
van de geadresseerde. In 1809 ging de
Staat over tot een goed georganiseer
de paarden-posteryendienst. waarby
voor het eerst het accent werd gelegd
op de „brievenbestelling" en geen
zoals by de postkoetsen nog wel het
geval was personen meer werden
vervoerd. In 1854 werd een begin ge
maakt met de afsohaffing van deze
„paardendlenst" en overgegaan tot
een geleldeiyke inschakeling van de
spoorwegen, zonder welke vandaag
aan de dag het postverkeer ondenk
baar ls geworden. Nadat ln 1850 bij
de wet de posttarieven waren vast
gesteld. ging men in 1852 tot het
voldoen hiervan over op de verkoop
van postzegels en kon in 1870 een
landeiyk eenheidstarief worden in
gevoerd.
Met enkele Imposante cyfers
o.m. verwerkt de PTT thans 7 tot 8
miljoen poststukken per dag toon
de spreker aan tot welk een enorm
en veelomvattend bedryf de PTT ls
uitgegroeid.
I Het bewUs hiervan werd al direet
geleverd door de film .Post in de
Biesbos", die een interessant beeld
geeft van de postbestelling in dit
uitgestrekte waterryke gebied. Na
eerst per motorbootje of roeiboot een
een bepaald stukje „vaste wal" te
hebben bereikt, moet je postbesteller
door weer of geen weer vaak nog
enkele kilometers lopen om de ge
adresseerde te bereiken. Geen won
dei:, dat met de postbestelling in de
Biesbos driekwart van de dag ge
moeid is. Na de film „Groeten uit
Scheveningen" met tal van beelden
over het werk van de PTT in het
badseizoen. Het de film „Nederland
en miniatuur" op interessante wyze
zien. dat de historie, het bedrijfs
leven de gedenkwaardigheden e.d.
van Nederland worden weergegeven
op tal van postzegels. Tot slot draal
de de heer R. J Kruuk nog „P.C.H.
De Vriend van de zeeman", een
suggestieve film over het kuststation
Schevenincen-Radio en zyn taak in
het radiotelegraaf en telefoonverkeer
tussen de over alle wereldzeeën
varende Nederlandse schepen en de
vaste wal.
