_EEN „T" IN PLAATS VAN_
EEN HAKENKRUIS...
Expositie Galerie Charpentier:
grenzen figuratief-abstract
JEUGD EN KERK <v>
omaanslagen in bergen manen
tot spoed en redelijkheid
Hergroepering van
de Ecole de Paris'9
A loof
it! Infer nationale aspecten
i SCHILDERKUNST IN PARIJS j
WOORD VAN BEZINNING
lerdag 30 november 1963
Pagina 1
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
ILZA-JO Aan de bomen en huizen van
- lid'Tiol hangen aanplakbiljetten. Een T in
icirkl beduidt, dat zij afkomstig zijn van de
uidtfoolse Vrijheidsstrijders". Zij zeggen:
uidtroolse meisjes. Bezin je op je volksdom
vermaad iedere verhouding met de Italiaan-
veiciders! Die worden je noodlot en ver-
tigm je toekomst. Gemengde huwelijken be-
ieitn volksdood!".
Men hoeft de T slechts door een hakenkruis
en „Italiaans" door „joods" te vervangen om te
weten waar dez etekst vandaan komt. Zoals de
Duitse voorvechter van het zelfbeschikkings
recht, de eerder aangehaalde Franz Burri,
schrijft: „Wat in het bloed ligt, laat zich niet
overwinnen".
zano slechts een sub-autonomie te
laten. Als de Oostenrijkers dit een
advocaten-truc noemen, hebben zij
misschien gelijk, maar verdrags
breuk is het niet. De Gasperi had
deze mogelijkheid tegenover Gruber
uitdrukkelijk opengelaten en de
Oostenrijkse minister (zelf Noord-
tiroler) heeft dit in zijn memoires
even uitdrukkelijk erkend.
Samenvattend kan men stellen,
dat Italië het akkoord redelijk
loyaal is nagekomen en dat al
mankeren er nog een paar uitvoe
ringsbesluiten Zuid-Tirol de
autonomie heeft gekregen waarop
het onder het akkoord van 1946
recht had. Maar die formele stelling
verbergt niet de werkelijkheid dat
deze autonomie onvoldoende is, dat
zij in het licht van de historische,
cultuerele en sociaal-economische
tegenstellingen tussen Tirolers en
Italianen en door het uitblijven
van een verenigd Europa een on
bevredigende toestand heeft gescha
pen, een kloof van onbegrip, een
minderheidsneurose. Een zo een
voudig feit als dat Italië niet altijd
even briljant en eerlijk geregeerd
wordt, krijgt in de Dolomieten ter
stond het karakter van een be
doeld affront tegen de Zuidtirolers.
Het is onder deze omstandig
heden in het lokale, het nationale
en het Europese belang, dat de
Oostenrijkse en Italiaanse regerin
gen tot een loyaal en royaal verge
lijk komen en dat zij hun hele ge
wicht in de schaal werpen om het
niet alleen naar de lettter, maar ook
naar de geest nageleefd te krijgen.
Eenvoudig zal dat niet zijn. Het
probleem is op zich zelf al niet ge
ring. Het is aan beide kantvn on
derdeel van de binnenlands-poli
tieke strijd geworden. Het heeft in
Oostenrijk de redelijke Gruber poli
tiek de nek gebroken. Wenen heeft
zich nota bene in prof. Gschnitzer
een „staatssecretaris voor Zuid-
tiroolse aangelegenheden" aange
meten. hoewel het heeft erkend dat
het gebied tot Italië behoort, en dat
is een man wiens politieke gezichts
kring hij de Tiroler bergen eindigt.
En een hele serie Italiaanse rege
ringen heeft het in het gezicht van
andere problemen comfortabel ge
vonden het probleem Zuid-Tirol
met juridische chicanes dan met
groot beleid te lijf gaan.
Dit is wat zij hebben
Het wapenarsenal van ..Frei-
heitskampfer" Georg Klotz.
Dit zijn de meisjes van Tirol.
Burri, e in Sudetenland.
st-Polc en Oost-Duitsland
- e g een tar territoriale eisen
e s zijn lit heeft, klaagt ook:
<em :dere h:l of half wilde „nig-
r-stam" krijgt zelfbeschik-
igsrech maar de Duitsers
:t. Er ;n geheime machten
krachn aan het werk om
JJJ litslancde weg uit de ver-
derinqe versperren".
Hut
om er helemaal geen
ijfel ai te laten bestaan,
lke we hij op het oog heeft,
agt h zich af wie er nu
nofjenlijke meerderheid in de
iehi :reni9c Naties heeft, ,,de
■Tim Isjewien uit Moskou of de de grenzen heen te propageren,
—v v M 11^ n J I n t I n .1.1 nl If O imfl*
men binnen die arbitraire grenzen
vreedzaam samenlevende staatsbur
gers te maken en ze voor de berei
den op de verre pan-Afrikaanse
toekomst. Een soortgelijke doelstel
ling zal, naar men mag hopen, ook
de Italiaanse en Oostenrijkse mi
nisters van Buitenlandse Zaken
voor ogen staan, nu zij in Genève
hun onderhandelingen over de
kwestie Zuid-Tirol hebben her
opend.
Eén plicht
Oostenrijkse en Italiaanse Euro
peanen hebben in de kwestie-Zuid-
Tirol maar één plicht: alles te laten
wat het nationalisme der Tiroler
minderheid kan aanwakkeren, want
dat is al hevig genoeg. Oostenrijk
moet nalaten de verbondenheid over
Ita-
ophouden. Alsof de Oostenrijkse re
gering Journalisten en terroristen
aan de lijn had!
Inzicht
234 itocran uit het Westen"
zen
■- ut Is van de internationale
"a, ectenan de kwestie Zuid-Tirol.
ooi Duit Bondsregering heeft er
jh li tot u toe wijselijk buiten ge-
raa't iden, iaar uit de Duitse pers
lek* zelfsilt zulke onverdachte or-
t len a de Frankfurter Allgemel-
en B Spiegel klinken groot-
kkel Use 'nen. Want in het achter-
ifd m de muzikanten resoneert
ge), gedihte: „Als wij van de bond-
1 Dottalië de hereniging van Ti-
asf nlf6edaan kunnen krijgen, hoe
aS ine wij dan van de Russische
K mander de Duitse hereniging
én' nden?".
0dat men over het zwarte na-
rdor isme wel en over het Duitse
pet hoofd schudt, moge men
erwegen; de grenzen der Afri-
Koloniën zijn arbitrair ge
in door de Europese kolonisa-
49 k, en meestal dwars door be-
ide stamgebieden. De meerder-
E. r) der Afrikaanse staatslieden
ant Tanganjika's Njerere tot Gui-
Sekou Toure beoogt van de
jjj ir vaak vijandig gezinde stam-
lië moet nauwlettend elke vorm van
discriminatie jegens de Tirolers ver
mijden.
Die wederzijdse politieke verplich
ting heeft een Juridische basis: het
Gruber-de Gasperi-akkoord van
1946. In dat akkoord zag Oostenrijk
af van territoriale aanspraken, het
legde zich vrijwillig bij Italië's in
lijving van Zuid-Tirol neer. Italië
verplichtte zich niet alleen om de
Tirolers volledige rechtsgelijkheid
met andere Italianen te geven,
maar tevens de etnische, culturele
en economische ontwikkeling van de
Zuidtiroler volksgroep te waarbor
gen en het gebied autonomie te
geven.
Het is op grond van dit verdrag,
dat in feite Oostenrijk het recht
geeft voor de belangen der Zuid
tirolers op te komen, dat er weder
om onderhandeld wordt. Het ge
schiedt nu tegen een achtergrond
van bomaanslagen, hoewel Italië
lange tijd heeft gesteld dat het niet
zou onderhandelen voordat de ter-
reur-aanslagen en de Oostenrijkse
perscampagne tegen Italië zouden
Maar goed. Italië is blijkbaar tot
het inzicht gekomen, dat het door
die voorwaarde het spel der terro
risten meespeelde. Want dezen pro
beerden steeds weer de Oostenrijks-
Italiaanse onderhandelingen door
een golf van bomaanslagen te tor
pederen, omdat zij niet een redelijke
autonomie voor Zuid-Tirol verlan
gen, maar een „Anschluss" bij Oos
tenrijk.
De Oostenrijkse pers stelt zich in
middels ten doel te bewijzen dat de
Italianen het akkoord van 1946 niet
zijn nagekomen. Het voornaamste
punt van beschuldiging is, dat Ita
lië de autonomie van Zuid-Tirol
(lees:de provincie Bolzano) van elke
inhoud heeft ontdaan door de wer
kelijk autonomie toe te kennen aan
de provincies Bolzano en Trentino
samen (waarin de Italianen een
meerderheid hebben) en aan Bol-
Van onze.Parijse correspondent)
M te pogen eens een nieuw doorbraakje te forceren via de
ideologische grenzen of tolmuren waardoor de ..figuratie-
ven'' nog steeds, althans theoretisch, van de ..abstracten" worden
gescheiden, heeft directeur Macenta van de beroemde Galerie
Charpentier bij de voorbereiding van zijn laatste expositie die aan
de ..Ecole de Paris" met een aanhangwagen van Israëlische
gasten is gewijd, weer eens een andere dan de gangbare weg
gevolgd.
Niet van een thema, een groep,
een stroming, een esthetiek, een
..formule" ging hij uit. Maar hij
koos een elftal schilders, die zeker
wel als representatief voor een
richting en in elk geval voor een
niveau beschouwd konden worden,
om vervolgens elk hunner de vrij
heid te geven ook nog acht andere
kunstenaars te inviteren.
De tentoonstelling omvat zo een
kleine 100 doeken die bijna st.uk
voor stuk de moeite van het zien
ruimschoots lonen. Haar bijzondere
attractie is echter wel. dat elke
..meester", over het algemeen,
wel jongere schilders uitkoos waar
mee hij een zekere geestelijke ver
wantschap gevoelde, doch dat die
keuze toch zelden of nooit door be
krompen dogmatisme, en nog min
der door ..lüiekjesgeest" scheen te
worden bepaald.
Zo kon het dan gebeuren dat
door en in deze hergroepering
van de ..Ecole de Paris" waarbij
theoretische of formalistische maat
staven door de persoonlijke voor
keuren van kunstenaars van for
maat werden vervangen, de wacht
woorden en de slogans der mani
festen en der schriftgeleerden veel.
en soms alles, van hun waarde
verloren: een verlies dat de kunst
zelf slechts tot winst kon zijn.
De Zuidtiroler si dit is wat zij willen zijn*
In vier korte artikelen
werd geschreven over de
kerk de jeugddienst en het
jeugdwerk daar omheen.
Tenslotte nu nog iets over de
„kerk-mens". die in het
jeugdwerk leiding geeft.
In allerlei beschouwingen over
de functie van de jeugdleider
wordt misschien bi) eerste
aanhoren wat verwonderlijk,
maar op den duur toch wel be
grijpelijk nog al eens gebruik
gemaakt van benamingen uit de
scheepvaart, om op die manier
vergelijkenderwijs de methode
van leiding geven te kunnen
aanduiden.
De eerste van deze benamin
gen is „hofmeester". De jeugd
leider, die zich hiermee wil ver-
als men maar een bewuste keuze
doet en daardoor volwaardig in
de maatschappij zal staan.
Wie zich als jeugdleider hier
mee niet tevreden stelt, zal zich
liever vergelijken met een
..loods". Zon loods immers
brengt Je naar een van te voren
opgegeven haven, en zo'n jeugd
leider zal dus zijn programma's
en in zijn persoonlijke gesprek
ken de jongens en meisjes de weg
willen wijzen naar een nauw
keurig omschreven doel, een zeer
bepaalde levensovertuiging.
Het ligt. voor de hand, dat lei
ders in christelijk jeugdwerk, die
zich beschouwen als vertegen
woordigers van dc kerk. hun
taak het liefst op deze derde
manier omschreven nen. Want
krijgen, zal zU aan die wens tot
vrijblijvendheid moeten voldoen.
Dat betekent, dat zij een jeugd
leider aan het werk moet zet
ten. die in de eerste plaats hof
meester is en zijn bezoekers vrij
laat. Maar en dat is het kern
punt wanneer die hofmeester
met zijn bezoekers tot een eer
lijk gesprek komt. zal hij voor
zijn christen-mening mogen (en
moeten) uitkomen en dan, wan
neer de bereidheid tot luisteren
er ia, zal hij een loods kunnen
zijn. een verwijzer naar het ge
loof in God.
Het is niet moeilijk, deze me
thode in een paar zinnen weer
te geven. De praktijk echter
leert dat het beslist niet meevalt
om zo te werken. Maar al te
vaak wordt het alleen-maar-
dienst-verlenen gebruikt als een
lokmiddel om, wanneer de be-
gelijken, ziet dus zijn taak als
„service-verlenen" aan jongeren.
Hij brengt de clubzaal in gereed
heid. verkoopt flesjes limonade
lan 'zijn bezoekers en ruimt na
afloop de rommel op. Leiding
geven in de sterkste zin van het
woord, doet hij niet. Hij organi
seert geen programma's, maar
laat de jongeren vrij. Hij zorgt
alleen voor onderdak.
De tweede benaming is „navi
gator". De jeugdleider, die daar
mee zijn taak omschrijft, wil
meer dan alleen maar dienst
verlenen en onderdak verschaf
fen. Hij wil ook om nog even
bij de scheepvaart-termen te
blijven de verschillende ha
vens wijzen aan zijn bezoekers.
Hij wil in zijn programma's
voorlichting geven, opdat men
bewust een standpunt zal gaan
innemen t a v. de in het leven
belangrijke vraagstukken; welk
standpunt is niet van belang.
de Jongeren, met wie zij te ma
ken krijgen, moeten mede dank
zij hun leiding, gevormd worden
tot christenen.
Deze driedeling schijnt op een
gemakkelijke wijze duidelijk te
maken, hoe men vanuit prin
cipieel verschillende overtuigin
gen Jeugdwerk kan bedrijven:
de ongodsdienstige mens zal kie
zen voor de hofmeester-metho
de, de vrijzinnige leider zal een
navigator willen zijn en de or
thodoxe christen zal kiezen voor
het loods-systeem. Maar zo een
voudig is de situatie beslist niet.
In eén van de vorige artikel
tjes werd al geschreven, dat vele
jongeren niet bereid zijn lid te
worden van een christelijke ver
eniging. omdat zij weigeren zich
in een bij voorbaat vastgestelde
haven, c.q. kerk. binnen te laten
„loodsen". Zij willen voorlopig i
vrijblijvend zijn. En als de kerk
toch met deze jeugd contact wil
zoekers eenmaal binnen zijn, een
„bekeringsaanval" op hen te
doen. Dan blijkt de hofmeester
een gecamoufleerde loods te zijn
en dus Iemand, die zich oneerlijk
gedraagt tegenover zijn mede
mensen.
De enig verantwoorde hou
ding, die de christen-Jeugdleider
kan aannemen, berust op twee
bijbelse uitgangspunten: het die
nen van medemensen heeft op
zich zelf volle waarde, en: het
geloof kan slechte verkondigd
worden aan mensen, die willen
luisteren. Hofmeester-zijn is dus
bijbels verantwoord, maar als
dat bij de bezoekers tot gevolg
heeft een vertrouwen en een be
reidheid om dieper door te pra
ten. moet in dat persoonlijke ge
sprek de leider een loods zijn
naar God.
A. J. LAMPING,
Jeugdpredikant te Leiden.
Protest tegen
tIe hokjes''*
Het is natuurlijk onzin te ont
kennen dat er figuratieven en ab
stracten zijn. Maar het getuigt van
gemakzucht of onkunde te veron
derstellen dat met die aanduidin
gen het laatste woord is gezegd.
Niettemin worden door dat onder
scheid de activiteiten van een groot
deel der Paryse kunstgalerijen
zo niet der critici nog steeds be
paald, en laat dientengevolge een
ruime sector van het publiek, waar
men in de eerste plaats prijs stelt
op een „houvast", de blik door die
zelfde betiteling begrenzen.
Wanneer ge echter met de schil
ders zelf spreek,t danm erkt ge
doorgaans alras dat hun abstracte
ders zelf spreekt, dan merkt ge
loofsbelijdenis geenszins in gewa
pend beton is vastgelegd, en dat
ze zich alle vrijheden voor verdere
ontwikkelingen en zelfs terug
keren, toch wel gaarne wensen voor
te behouden. Variaties in het
standpunt die door de officiële
vaandeldragers en spreekbuizen der
beide kampen dan vlot als een ver
raad aan de collectieve waarheid
of als de desertie van een rente-
gaat worden uitgekraamd.
Ge moet al wel Picasso heten
en dan nogom als
uitzondering op die regel te mo
gen fungeren. De samenstelling
van deze expositie kan men dus
zien als een indirect en verzwegen
protest tegen die al te vlotte rubri
cering en hokjes, die nu door een
frissere en onpartijdiger wind
weer eens wat overhoop en door
elkaar worden geblazen.
Elf „meesters"
De „elf meesters" dragen namen
als: Bissière. Civet, Corneille (die
met zijn 41 jaren de Benjamin is),
Dunoyer de Segnnzac. Garbell, La-
poujade, Legueult. Matta. Messa-
gier. Pignon en Gerard Schneider.
Men vindt onder hen dus (libe
rale) traditionalisten als De Se
gnnzac, naast onverdachte abstrac
ten als Schneider, een informalist
als Messagier, een „nieuwe realist"
als Lapujade, een surrealist als
Matta. een progressist als Pignon
en een eenzame zoeker als Bissière.
Hun opvattingen of ambities
blijven soms ook nog wel vaaglijk
te herkennen in de doeken van
„hun" gasten, die niettemin onder
ling in de allerbeste artistieke ver
standhouding blijken te verkeren.
Zo had Terechkowitch als de in
vité van Legueult. voorman der
„poëtische realisten", met een stil
leven van een met bloemen bedekte
tafel zich net zo goed in de groep
van Desnoyer kunnen bevinden.
En zo lijkt t een persoonlijk spel
van het toeval dat Schneider's Pro
tege Olivier Debré (broer van de
voormalige minister-president)
met een helder en „mathematisch
blauw doek zich ln de plaats van
Karei Appel wiens bekende vlie
gende vogelkoppen men met genoe
gen terugziet, niet in de kring var»
Messagier's „informelen" heeft ge
schaard.
Inplaata van zulke, niettemin
wel instructieve vragen op te wer
pen, nemen andere exposanten lie
ver een loopje met de wereld en
met henzelf zoals een Gaston
Chaissac, strijdmakker van de
vermaarde Dubuffet. die zijn
primitieve totem als „Chaissac de
Bidonville" signeert of een Herve
Telemaque uit Haiti die onder hel
opschrift „A main Armée (Gewa-
pender hand) een luguber en
enigszins .surrealistisch beeld geeft
van de gevolgen van een oorlog of
een revolutie.
Israëlische
genodigden
De Israëliërs dig als buiten
lander# dft keer de eer van een
invitatie genoten zitten onder
tussen, wat scheef in deze lijst.
Naar hun collectieve fnsending
te oordelen, verkeren ze nog
volop in een heel andere fase
van ontwikkeling waarin Fran
se en Duitse invloeden In de Is
raëlische smeltkroes om de
voorrang strijden. Het moment
van hun doorbraak toenadering
of synthese schijnt zo nog niet
te zijn gekomen. Bekeken van
uit een andere hoek, het zoeken
van al deze joodse „emigran
ten" uit Polen. Roemenië, Tsje-
choslowakije, Litauen, Jemen,
Frankrijk naar een picturale en
gemeenschappelijke Israëlische
gevoelsband, levert ook deze
tentoonstelling zeker boeiende
gezichtspunten en wel ook vra
gen op, die men niettemin en
als gezegd liever los van dit ex
periment van de Parijse school
had willen aanvatten.
Oorlogsimpressie
van Hervé Têlêmagne.
