In 1813 klonk ook het
Oranje-boveii in Leiden
Prof. dr. G. I. Lieftinck hield
oratie over handschriftkunde
Vivre sa vie: trieste
film van Godard
Napoleon bleef vóór
drempel Koninkrijk
Honderdvijftig jaar Koninkrijk
GERO- CASSETTE
RADIO VERONICA
Leidse verfhandel „de Valk" n.v.
Giro vreest Baby Jant
vertraging
recepties
vergaderingen
diners
Ppgericht 1 maart 1860
Zaterdag 16 november 1963
Tweede blad rto. 31113
Advertentie
van I 40.— of I 400
heeft het. De Gero-specialist.
Vertegenwoordigers uit alle geledingen van het maatschappelijke-
tiversitaire- en kerkelijke leven van de Sleutelstad waren gister-
ond in ,,De Lakenhal'' samengestroomd om daar de opening bij
Je wonen van de tentoonstelling „Napoleon vóór de drempel van
iii iet Koninkrijk der Nederlanden". Een expositie, welke was inge-
-jcht ter herdenking van ..Honderdvijftig jaar Koninkrijk".
Selskip Fryslan
Leidse Friezen weer
gezellig bijeen
De Leidse Friezen waren gister
avond weer bijeen voor hun tweede
grote avond van het seizoen, ditmaal
in de nieuw gerestaureerde Burcht
zaal. De zaal was. zoals gebruikelijk,
versierd met Friese vlaggen, het
Friese wapen en de wapens van de
elf Friese steden. De voorzitter, prof
dr. J. Keuning opende de avond met
een geestig welkomstwoord, vooral
ook aan het adres van de Toneelclub
„Lyts Begjin" uit Amsterdam-Noord,
die was overgekomen om het toneel
stuk „It libben giet svn gong" (Het.
leven gaat verderop te voeren, een
oorspronkelijk Hollands stuk. van M
van Spaandonk. in het Fries vertaald
door de bekende Friese toneelschrij
ver Barend van der Veen. Van het
stuk kunnen wy slechts zeggen, dat
het wat ouderwets aandeed. Het zou
te ver voeren de gehele inhoud ervan
hier weer te geven. De spelers deden
hun uiterste best om er wat van te
maken, hoewel er op de rolkennis
nog wel Iets viel aan te merken. Dit
zy hun echter vergeven. Hun be
scheiden naam „Lyts Begjin" (klein
begin) geeft alle reden de spelers niet
al te veel te bekritiseren. Vooral Pake
en Beppe. de heer B. Steginga en
mevrouw F Bakker-Koen. gaven uit
stekend spel te zien.
In de pauze was het weer een by-
zonder gezellig onder onsje. Men ziet
dan zyn oude vrienden en kennissen
weer en kan zich eens in de „mem-
metael" onderhouden
De voorzitter deelde nog mee. dat
er in de Annakllnjek een meisje lag
uit Tjummarvim en wekte de dames
leden op dit meisje eens te gaan be
zoeken. Na afloop van de opvoering
bleef men nog een uurtje gezellig bij
een. Al met al een goede en prettige
avond.
Mr. Ph. J. de Ruyter de Wild,
ter van het comité, dat
herdenking voorbereidde,
er in zijn inleidend woord
op. dat Leiden sinds 1574 met
banden aan het Huis
Oranje is verbonden. Vandaar
geiden" gemeend heeft aan
onlondervijftig jaar Koninkrijk"
accent te moe
geven. Hedenavond, aldus
spreekt het verleden tot j
a.s. dinsdagavond in de Pie-
het heden en in februari, j
het Nationaal Jeugdor-
voor de Leidse schooljeugd
concert geeft, de toekomst.
ortiurgemrester Van Kinschot gaf
avond een kort historisch over-
van de tyd vóór 1813 en de j
verkregen vrijheden. Speciale j
schonk spreker aan de ver-
welke in het begin van het
binnen Leidens veste aller -
viel te bespeuren,
april van dat jaar kwamen n.l. i
in Oudshoorn onder Alphen
den Ryn het volk in beweging j
gekomen, de boeren uit de om- i
op Leiden af. De onderprefect,
van Endegeest, ontbood, toen
19e april bericht ontving over j
in de stad. de gendarmerie
en liet de ophaalbruggen aan
poort en Hogewoerdspoort opha-
De bevolking ging tot de daad
Toen de boeren om half elf des
voor de Hogewoerdspoort
i'jifcden, werd de wacht, bestaande
Advertentie
O
RADIO LUXEMBURG
Napoleon trekt over de Alpen
(Foto L.D /Holvast)
uit een sergeant, een korporaal en
tien man, overrompeld door 't Leid
se volk en door enige boeren, die over
de gracht waren gezwommen.
Schoenmaker hoofd
van stadsregering
De boeren, aldus de burgemeester,
verbroederden zich met het volk en
trokken onder het zingen van „Oran
je boven" naar het stadhuis, alwaar
zy de inschryvingsregisters opeisten.
De stad geraakte echter meer en
meer in handen van het gepeupel,
dat in het stadhuis 't meubilair ver
nielde en een schoenmaker als hoofd
van de stadsregering in de burge
meesterskamer installeerde. Op 20
april bewerkten enige notabelen en
studenten, dat de Koepoort weer voor
de Franse generaal De Lorcet zou
worden geopend, waarna de rust werd
hersteld.
Deze aprilbeweging was een teken
van de gisting die er was. Een tijd
lang bleef het nu weer kalm. totdat
by de opening van de openbare les
sen aan de Leidse Universiteit prof.
Van der Palm een redevoering hield,
waarin hy de studenten opwekte om
..bij hunne studiën te volharden en
hierin steun te vinden bij de rampen
van het Vaderland" Hij werd hier-1
voor by de onderprefect. Gevers van
Endegeest, geroepen en daarna by
de Commissaire spécial de haute Po
lice te 's-Gravenhage.
Oranjevlag op
Stadhuistoren
Door de slag bij Leipzig van 16
tot. 18 oktober werd het lot van Na
poleon beslist. Op 19 november
werd de oranjevlag voor de eerste
maal weer op de toren van het
I Leidse stadhuis geplaatst.
Na nog een paar weken van onze-
kerheid en spanning consolideert de
toestand zich in december. Op 20 de-
I cember bezocht de souvereine vorst.
Willem I. de in oranjefeesttooi ge
hulde stad.
Balans van
Napoleontische tijd
Als wy op dit moment, aldus de
burgemeester, de balans opmaken
j van de Napoleontische tyd, dan moet
deze ten dele gunstig, ten dele on
gunstig uitvallen. De ongunstige zijde
i was het te niet gaan van handel en
1 nyverheid en de invoering van con
scriptie.
De positieve zyde van het Napo
leontische bewind zag spreker in het
feit. dat de provincies, die als los
I zand aan elkaar hingen, zyn omge
smeed tot de Staat der Nederlanden.
1 Bovendien kwam er een goede codi
ficatie tot stand, ontstond er een
goed geschoold, modern ambtenaren
korps. werden de grondslagen voor
een nieuw belastingstelsel gelegd.
werd de Burgeriyke Stand ingevoerd
en de rechterlyke macht georgani
seerd.
Tot de vele verworvenheden na 1813
noemde spreker de scheiding van
I kerk en staat, de volledige gelykstel-
j ling van het onderwys, de ministe-
riële verantwoordelykheid. het alge
meen kiesrecht, de vrijheid van druk-
j pers en onze actieve inzet in de
I Europese en Mondiale politiek.
Wilhelmina Mas
haar tijd vooruit
Van de vele vorstelijke personen,
die in de ontwikke/ing van ons Ko
ninkrijk na 1813 een rol hebben ge
speeld. noemde spreker met name
Koningin Wilhelmina, van 1898 tot
1948 regerend vorstin. Met eerbied,
aldus de burgemeester, willen wy
Haar op dit moment gedenken en
ons één enkel moment verplaatsen in
die bizarre tyd tussen 1940 en 194.5.
toen zij vanuit Londen leiding gaf
aan de stryd tegen de bezetter. Het
is alsof we die duidelijke stem weer
horen: „een Oranje kan nóóit, nóóit
genoeg doen voor het Nederlandse
volk". In veel was zy haar tijd voor
uit.
Tenslotte wekte spreker op om on-
j der alle omstandigheden te leven
vanuit de wortels van ons nationale
i volksbestaan. Na deze inleiding ver
spreidden de aanwezigen zich over de
in het museum ingerichte expositie.
Interessant
en leerzaam
Deze tentoonstelling betreffende
het rijkgeschakeerde leven van Napo
leon is vooral uit historisch en di
dactisch oogpunt van groot belang.
hoewel er ook uit kunstzinnig oog
punt gezien het een en ander te be-
I wonderen valt. dat ongetwijfeld haar
waarde heeft. o.a. prachtige gravures
en penningen,
i In vogelvlucht wordt een interes
sant overzicht gegeven van de op-
komst, glorie en neergang van deze
i Franse Keizer, die. hóe men ook over
hem oordelen mag. een bijzonder be- I
I langryke plaats in de geschiedenis j
van Europa heeft ingenomen. Daar-
I bij is het opmerkeiyk te constateren.
welk een grote admiratie hem, ook j
I door vele Nederlanders, is toegedra-
gen.
Aan de hand van tekeningen, gra
vures. schilderyen, boekwerken, ge-
bruiksvoorwerpen. documenten en
I penningen volgt men Napoleons
leven op de voet en wordt tevens,
door middel van hetgeen afkomstig is
uit het Leidse Gemeente-archief, een
i kyk gegeven op het leven in onze
stad ten tyde van Napoleons over
heersing. Er is o.a. een prachtige ge
kleurde kopergravure, waarop een
J vertegenwoordiger van de Leidse ere-
garde te voet en te paard zyn afge-
j beeld.
Al hetgeen afkomstig Is uit de
waardevolle collectie van wijlen de
I secretaris-generaal van Binnenlandse
Zaken. mr. dr. Frederiks. vormt een
grootse bijdrage tot deze beziens-
j waardige expositie, welke zulk een
verhelderend beeld op de Napoleon-
j tische tijd werpt.
Iedere Napoleonvereerder kan hier
zijn hart ophalen aan deze byzondere
collectie, waarin o.a. veel aandacht
is gewyd aan Napoleons veldslagen
en veroveringen en tal van andere
zaken, die toentertyd de wereld In
beroering brachten.
Afbeeldingen van Napoleon in al
lerlei functies, houdingen en standen
zitn te kust en te keur aanwezig. Ook
brieven van Napoleon, waaruit men
diens nerveus handschrift kan op
merken.
Byzondere bijdragen leverden ook
het Penningkabinet te Den Haag. dr.
J Nauta en burgemeester jhr. mr. F
H van Kinschot. Aandacht verdienen
om. ook Napoleons treffend doden
masker. een schilderil van Paul de la
Roche voorstellend Napoleons tocht
over de Alpen en een aantal zeld
zame spotprenten, uit de tijd van Na
poleons levenseinde. Ontroerend doet
de afbeelding aan betreffende Napo
leons afscheid van zijn generaals te
Fontainebleau, hoogst primitief de
gekleurde prent, welke Napoleons
„Vlucht uit Moskou" in beeld brengt.
laat leiden naa_r de in
schenkend op het leven van een man.
wiens sterke persoonlijkheid een on-
uitwisbaar stempel on Europa's ont-
wikkeling heeft ge/egd.
Wij mogen iedere geïnteresseerde
dan ook ten zeerste aanraden er
tot 16 december kennis van te
gaan nemen.
H.
Bij aanvaarding leerstoel paleografie
Gistermiddag heeft prof. dr. G. I. Lieftinck met een oratie in
het Groot Auditorium over ..Paleografie en handschriftenkunde"
het ambt van gewoon Leids hoogleraar in de westerse paleografie
en handschriftenkunde officiëel aanvaard. Prof. Lieftinck was
I voor zijn benoeming tot hoogleraar reeds ongeveer vijftien jaar
Leids lector.
Bij verschillende kettingbotsin
gen binnen een uur op de zuidelijke
rijbaan van Rijksweg 12 (Den Haag-
Arnhem) onder Harmeien zijn gister
avond ruim 40 auto's betrokken ge
weest. Tien auto's werden vernield, de
andere kregen ln meerdere of mindere
mate schade. Van de inzittenden werd
een officier van het Leger des Helis. de
Co-jarige J. G. uit Huizen, zeer zwaar
gewond naar het Stads- en Academisch
Ziekenhuis ln Utrecht overgebracht.
Een vrouw werd licht gewond.
Prof. Lieftinck zag de paleografie
j als een autonome wetenschap, die
j echter nog ln de kinderschoenen
j staat en als zodanig ver ten achter
is by de archeologie en de kunstge
schiedenis. De negen jaren, die hem
als hoogleraar nog resten, hoopt hy
te kunnen besteden aan het helpen
j inhalen van deze achterstand. Hij
zag hiertoe een goede mogelijkheid,
aangezien de Universiteitsbibliotheek
in de afgelopen twintig jaar weder-
1 om al het mogelyke gedaan heeft om
door aankoop van studiemateriaal de
Leidse Universiteit in de gelegenheid
te stellen het voornaamste Neder
landse centrum voor handschriften
kunde te stichten.
Prof. Lieftinck herinnerde er aan,
dat in 1953 in Parijs het Comité In
ternational de Paléographie is op
gericht. dat het besluit nam in leder
land een catalogus samen te stellen
met specimina van gedateerd en zo
mogelyk gelocaliseerd schrift, waar
van thans twee delen verschenen
Prof. dr. G. I. Lieftinck (links)
wordt gelukgewenst door prof.
dr. Zs Szirmai.
(Foto L.D./Holvast)
die betrekking hebben op de grote
Paryse biblotheken.
Een deel over gedateerde en da
teerbare handschriften in Nederland
staat te verschijnen en behandelt
uitsluitend de handschriften van
vreemde herkomst die zich in ons
land bevinden.
Naar aanleiding daarvan behan
delde prof. Lieftinck in het verdere
gedeelte van zyn oratie enkele boei
ende voorbeelden uit zyn werk als
beoefenaar der middeleeuwse hand
schriftkunde.
Prof. Lieftinck besloot zyn oratie
met de gebruikelyke toespraken,
waarna hy recipieerde in de ont-
I vangstzaal van de academie.
STUDIO Jean-Luc Godard gistreert hy in „Vivre sa vie" met een
schetst ons in zijn „Vivre sa vie" I vrijwel statische camera langdurige
in een filmisch gezien boei- gesprekken tussen twee personen.
ende verteltrant de ondergang Schokkend öjn daarbu soms de ge-
- - gevens, die door woorden verstrekt
van een jonge vrouw. Hij heeft
daarbij de steun gehad van de
cameraman Raoul Coutard. sinds
zijn medewerking aan Fons Rade
makers' „Als twee druppels wa
ter" ook in ons land geen onbe
kende. Als dankbaar object voor
deze twee begaafde filmers fun
geerde Godards echtgenote Anna
Karina, een jonge aantrekkelijke
vrouw met een zeer expressief ge
zicht. Een actrice ook. die zich ge
worden, maar niet door het beeld
onderstreept worden. Misschien maar
gelukkig ook. want oo': zonder dat is
de geschiedenis van Nana van een
schrynende wrangheid en een uit
zichtloze triestheid. Wie zij is. laat
Godard in het midden. Waar zij
naartoe wil eigenlyk evenzeer. Wij
zien haar slechts enerzijds uit geld
gebrek en anderzijds uit een zekere
gemakszuch-t in de prostitutie terecht
komen. Af en toe doet zij heel aar
zelend een poging om wat geluk te
Kanonnen van Navarone
Avonturenfilm
Rex De belangstelling voor „De
kanonnen van Navarone" Ls blykbaar
onuitputtelijk. Nadat deze film vroe
ger in Leiden al circa drie maanden
heeft gedraaid, gaat hij nu in het
theater aan de Haarlemmerstraat
alweer zijn tweede week in. Het is
een heel goede avonturenfilm met
Gregory Peck. Anthony Quinn en
David Niven in de hoofdrollen.
TM
eed
versie van
grypen. maar dat gebeurt zo weinig
üniïe's'Vande "cTneist Tezamen dat ^J pmakkcllik weer
wordt meegezogen door de krachten.
vormen zij een trio, dat een "J die haar op het pad willen houden.
filmisch opzicht gaaf produkt dat Vla kwaad en erger naar het erg-
kan maken. I ste leidt. Vergeefs zal men in Godards
Maar hoe treffend dc beelden vaak filn} naar een optimistisch geluid
ook zyn. Godard steunt in deze film
méér dan in zijn vroegere rolprenten
op de dialoog. Herhaalde malen re-
Advertentl»
Officiële dealer van:
VERF VAN VETTEWTNKEL
WAGEMAKERS
AUTOLAKKEN TEOFLUX
NEMI MUURVERVEN
HASCO LAKKEN
WIENESE LADDERS
F.S.A. compressoren,
airless en gereed-
zoeken, naar een lichtpuntje, naar
het zonnetje, dat toch achter elke
wolk moet schuilgaan. Zyn Nana is
een willig slachtoffer in de maal
stroom van het verderf en het beeld,
dat hij geeft van.de prostitutie, wekt
alleen weerzin. De gave filmische ge
stalte kan de bittere nasmaak niet
wegnemen. Maar het zal wel daarom
zyn. dat hem destijds in Venetië de
speciale prys van de jury ten deel
viel.
Tales of terror
Poe en Tom Poes
schappen} ia""n
LAMMERMARKT 3
LEIDEN
▼erknop engroa.
TELEFOON 33909—33300
Thriller van klasse
Door de vele feestdagen en het ge
ringe aantal werkdagen in de maand
december is het onvermydeiyk, dat
de behandeling van giro-opdrachten
aan het einde van het jaar enig ver
traging zal ondervinden, zo deelt de
postcheque- en girodienst mede. Men
zal trachten zo veel mogelyk werk te
verzetten door een aantal zaterdagen
extra te werken. De rekeninghouders
wordt verzocht hiermee rekening te
houden en eventuele opdrachten, die
voor een bepaalde datum moeten
zyn behandeld tijdig in te zenden.
Op dit ogenblik is er geen achter
stand, zo vernemen wij van de post
cheque- en girodienst.
,Het geval-Valdemar", drie
beroemde verhalen van Edgar Allan
Poe. zijn verfilmd en onder de ver-
j zameltitel „Tales of terror" uitge
bracht.
I Edgar Allan Poe is de schepper
van het griezelverhaal. Hij is niet
i alleen de wegbereider geweest voor
een geheel nieuw genre in de littera
tuur. maar heeft daarin ook een
I niveau bereikt, dat nimmer is over-
I troffen en zelden Ls geëvenaard. Niet-
j temin hebben de Amerikaanse film.
makers gemeend, dat zij het nog
griezeliger en nog sensationeler dan
I Poe konden. Het begint meteen al
in „Morella" met onwaarschijnlyke
hoeveelheden grondnevel, kale bomen
I en spinrag (zoiets als uit de Tom
j Poes-boekjes». Dergelijke effecten
I werken eerder ontnuchterend dan
j beklemmend en zijn soms zelfs lach
wekkend.
I Poe's volmaakte verhalen zijn ech
ter niet alleen aangedikt, maar hier
en daar ook veranderd. In „Het ge
val-Valdemar" bij voorbeeld heeft
men een huweiyksintrige verweven.
J die aan Poe's sublieme schepping
I een goedkoop bijsmaakje geeft.
Als film is nog het meest geslaagd
„De zwarte kat", vooral door de rake
typering van een wraakzuchtige
drinkebroer door Peter Lorre
Stuk voor stuk zijn echter de oor
spronkelijke verhalen van Poe ons
liever dan deze „Tales of terror
Poe's verhalen eisen een uiterst
sobere verfilming, willen zij ..ver
beeld" ook voor de volle honderd
„De man met <le
wassen beelden"
LIDO Warner Bros heeft de
klassieke griezelfilm „De man met de
wassen beelden" opnieuw laten ver
filmen. Deze nieuwe versie is inmid
dels ook alweer tien jaar oud, maar
blijft onverstoorbaar in circulatie. En
beleeft daarna dan nog eens een re
prise, zoals nu in Leiden.
Een bekwaam beeldhouwer, profes-
I sor Henry Jarrod, beschouwt de in
richting van een wasscn-beeldenmu-
seum als zijn levenswerk. Hy exploi-
teert de expositie samen met zyn
I compagnon die echter ontevreden is
I over de financiële resultaten en het
j nmseum in brand steekt om van de
verzekering een aanzienlijk bedrag te
kunnen innen. Iedereen denkt, dat
Jarrod in de vlammen is omgekomen,
maar hy Ls, geestelijk en lichamelijk
j verminkt, aan de dood ontsnapt. Hij
kan zyn handen niet meer voor zijn
i werk gebruiken on wurgt daarom
I eerst de man, die zijn levenswerk ver
nietigde en daarna verschillende
I andere mensen, voornamelijk meis
jes, die hij als model nodig heeft.
Hun lichamen steelt hy uit de mor-
I p.ue, overgiet ze met was en stelt ze
I ten toon in zyn nieuwe museum. Dit
gaat goed totdat het meisje. Sue Al
len. dat hij als model voor Marie An-
toinette wil gebruiken, achter zijn ge
heim komt.
Jarrod wordt gespeeld door Vincent
Price en Sue Allen door de mooie
I Phyllis Kirk. De film is wel opwin-
dend. maar heeft een wat langzame
verteltrant. De filmmuziek geeft de
sfeer van de film uitstekend weer.
Wet van het zwaard
Romance en strijd
Luxor De Britse koning Arthur
en de ridders van zyn Tafelronde
staan in de literatuur bekend als
ridders zonder vrees en blaam. Maar
in „De wet van het zwaard" is er
toch onenigheid in eigen kring. Om
een vrouw.
Ridder Lancelot heeft zich als
kampioen voor zyn vorst opgeworpen
en wint herhaaldelijk tweegevechten
voor hem. Zo ook als koning Arthur
in de herfst van zyn leven opnieuw
aan een romance begint met de
dochter (Guinevere) van een heer
ser. die hem niet als koning erkent.
Lancelot verslaat de vijandelyke
kampioen en brengt de opwindend
blonde schoonheid naar Arthur.
Hoewel zy met Arthur in het huwo-
lyk treedt, kan zy de zo drastisch
met het zwaard omspringende Lan
celot niet uit haar gedachten ban
nen Tussen hen groeit een gave.
maar wel heel verboden liefde, die
niet verwelkt temidden van het
krijgsbedryf, dat vooral in die mid
deleeuwen zo hevig kon woeden. Het
ziet er voor dit tweetal zeer donkre
uit als de onwettige zoon van Arthur,
die zijn hoop op de troon ziet instor
ten, van de verhouding op de hoogte
komt en zyn vader inlicht. Na veel
avonturen en opwindende gevechten
krijgt Guinevere een plaats in het
klooster en Arthur neemt de wyk
naar Frankrijk. Maar niet voor altyd
Wanneer hij na lange tijd terugkeert",
blykt al zyn strijden om Guinevere
tevergeefs te zyn geweest. Of toch
niet?
CAMERA „Wat is er toch van
Baby Jane terechtgekomen?", die zo
als men kon verwachten is gepro
longeerd, Ls een uitzonderlijk goede
thriller. Regisseur Robert Aldrich
heeft, met veel zorg het met onheil
geladen verhaal over twee zusters
die eikaars leven verzuren, in beeld
gebracht. Door omstandigheden (de
een is verlamd tengevolge van een
auto-ongeluk waaraan de ander
schuldig zou zijn) zyn zy gedwon
gen samen te wonen. De aan de
alcohol verslaafde, snel kinds wor
dende Jane tiranniseert, sart en
kwelt tenslotte zelfs haar verlamde
zuster, die, naar Jane meent, haar
come-back op het toneel in de weg
staat. Het formidabel spel van Bet
te Davis en Joan Crawford geeft
dit lugubere relaas extra veel reliëf.
Vooral Bette Davis als de afgeta- j procent tot hun recht komen. Maar
kelde Babv Jane maakr deze fi'm soberheid L<5 klaarblijkelijk een he
kelde Baby Jane maakt deze ium dat de f,imers niet
tot een beklemmende belevenis. I kennen.
1 j
Bij Zinger vindt u een
sfeervolle omgeving en een perfecte keuken
Onze vergaderzaal is vergroot en
2eer comfortabel ingericht
Wij verzorgen ook diners buitenshuis,
vraagt onze Kerst-arrangementen
HOTEL RESTAURANT
Boulevard Zeereep
Noordwijk a/zee, tel. 01719-3941
f. d. WATER, Haarlstraat 207
