jnanciering van AOW
dbom onder kabinet
RITMEESTER
1
in
Bloemenexpositie
Flora" te Rijnsburg
Koekoek beschuldigt
3 mede-Kamerleden
Ontwikkeling van het bestuur en
de samenleving in de kuststrook
rg over loonsprong
GALOP
Fraaie troon van
bloemen blikvanger
Toch "witboek" over
N. -Guineabeleid
Kamerdebat Sociale Zaken wijst uit:
It
ÜOE 1)E WAS KOUD
(maar niet in Nederland)
AANSLAG OP
SPOORLIJN
MER loopt
warm voor
lioolmelk
I oor oudheidkamer in Katwi jk aan Zee
Bela ngwekkende lezing
door drs. J. L. van der Gouw
VAN 20-23 NOVEMBER
in
Kruising van
rund en hert
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG 13 NOVEMBER
Kamerlid bedankt jDl\ Lamberts ill
Tweede Kamer
over drinkwater
In Sassenheim:
bruine kleur
Het Tweede-Kamerlid W. H. P.
Meijer in Zwolle heeft om gezond
heidsredenen ontslag genomen. De
heer Meijer maakte deel uit van de
fractie van de P.S.P.
(Van onze parlementaire redacteur)
raag. wie het optrekken van de A.O.W.-uitkeringen tot een
sociaal minimum moet betalen belooft een van de gevaar-
jdbommen onder het kabinet-Marijnen te worden. Dat is
bij de begrotingsbehandeling van Sociale Zaken duidelijk
I.
t Veldkamp heeft toegezegd, dat hy de uitkeringen per 1 januari
een redelijk sociaal minimum wil verhogen. Over de wijze waarop
»lch niet definitief uitgesproken. Een gedeeltelijke financiering uit
[kt is voor een groot deel van de Kamer wel aanvaardbaar, maar
Ie fractie bleek een afwijkend standpunt te hebben, omdat zij
j dan de prioriteit voor de belastingverlaging, die in het Akkoord
lenaar is overeengekomen gevaar loopt.
ders niet te betalen" meende hij.
Hi) pleitte ervoor om deze optrek
king reeds 1 juli 1964 te doen in
gaan. De heer Van Eibergen AR»
deelde het standpunt van de minis
ter. „De omstandigheden kunnen
spreiding van de lasten noodzakelijk
maken", zei hij. „Financiering uit de
openbare middelen is voor ons geen
halszaak". De heer Kikkert (CH>
sloot zich daarbij aan.
De optrekking zal een zaak van
honderden miljoenen guldens wor
den. Dat viel al te constateren aan
de verhoging van twaalf procent, die
de AOW op 1 januari 1964 zal be
leven als gevolg van de komende
loonronde. De minister noemde een
bedrag van maar liefst 205 miljoen
gulden. Voor de verhogingen van de
AWW-uitkeringen. van de interim-
wet invaliditeitsrentetrekkers en van
de drie kinderbijslagregelingen
noemde hij bedragen van resp. 34
34 en 125 miljoen gulden.
I slag van de discussies in de Stich-
j ting van de Arbeid. De heer Suur-
hoff. vond dat de Stichting van de
Arbeid nog steeds gevaar liep. omdat
men wel van de werknemers vraagt
I discipline te betrachten maar niet
van de ondernemers. Hy meende,
dat zaken als hoge tantièmes on
gunstige psychologische gevolgen
hadden voor de sfeer in het be
drijfsleven en kreeg daarin onver
wacht enigszins gelijk, toen de mi
nister antwoordde, dat de hoge tan
tièmes ongunstige psychologische re
percussies hebben. De minister vond
overigens, dat er de laatste tyd een
zekere matiging in de tantième-uit
keringen optreedt.
van 1 Juli 1964 een half jaar uit te
I stellen om eerst wat rust aan het
loonfront te krijgen. De heer Mae-
I nen (KVP» meende, dat men de ri-
1 sico's maar moest aanvaarden en de
I heer Van Eibergen <ARt was bang.
dat. men over een half of een heel
jaar weer voor dezelfde problemen
zou staan. De heer Corver meende,
dat een ander prijsbeleid niet kan
uitblijven. Vrijheid voor de lonen,
dan ook vrijheid voor de prijzen
meende hij. erop wijzend, dat er on-
l it stel
(Van onze parlementaire redacteur»
Een medicijnflesje gevuld met
drabbig bruin water toonde gister
avond de socialist dr. Lamberts aan
de Tweede Kamer om zjjn klacht aan
het adres van staatssecretaris Bartels
an Sociale Zaken over slecht lei- I
belastingverlaging, dan op-
I staat het in het
zei gisteravond de liberale
latÉder de heer Corver. „Als
g daarvan wil afwijken
eerst een grondige mot.i-
jeten horen om dit aan-
te maken en die zie ik
niet".
Veldkamp liet zich niet
k i ltspraak over de financie
rden. HU sprak van zUn
standpunt finan-
de verzekerden als regel
zUn „financiële" stand-
jjdrage uit de schatkist als
ng-
wees de Kamer naar zUn
Sn de openbare commissie-
waar hfj gezegd had
len wachten op het 8ER-
financiering uit de alge-
:len is voor de regering
ilkwestle. verklaart hU.
kwestie van prioriteit en
het hele regeringspro-
verwezenlUken. De da-
'l januari 1965, achtte de
il begrUpelUk, omdat de
it 't programmapunt niet
wachten tot in de tweede
de zittingsduur van het
heer Corver had de mi
ld of hU door het noe-
datum geen verwach-
gewekt, die niet te reali-
in zUn.
Vroeger
verwachten was verklaar-
[jositie. by monde van de
■hoff, zich onverdeeld voor
pg van de optrekking uit
1st. „De optrekking is an
gering verschillende goed controleer
bare bedrUven achterop waren ge
raakt. De GVP-er Jongeling tenslot
te vond dat iedereen nu wel in een
„grote verzoendag-stemming" was
gekomen, maar dat voorzichtigheid
toch wel gewenst was.
Minister Veldkamp verklaarde, dat
een gunstig resultaat van het Ak
koord van de Stichting in de eerste
plaats een /.aak van het georani-
seerde bedrijfsleven zal /ijn. Hij
vertrouwde er op, dat het bedrijfs
leven de nodige zelfdiscipline zou
weten op te brengen. HU gaf een uit
voerige analyse van de voordelen en
de gevaren van de stroomversnelling
in de lonen en wees er daarbij op,
dat bij een onverhoopte belangrijke
De heer Kikkert »CH) voelde werkloosheid werkgevers en werkne-
„zorg" over de grote sprong, die de mers bereid zouden moeten zijn mee
Stichting heeft gemaakt en stelde I te werken aan bestrüdingsmaatrege-
de minister voor de huurverhoging len.
der het prijsbeleid van de vorige re- dingwater kracht bjj te zetten. HIJ
l>r )>Mp fr hu rt i i h c I UMlniru-lUr
ertelde er by. dat het leiding-water
uit de gemeente Sassenheim was.
De bruine kleur kwam volgens hem
voort, uit een overmaat van Uzer-
oxyde in het water. Dat ls misschien
heel goed voor de tulpen", zei hU, „ze
krUgen er mooie rechte stengels van.
Voor de mens Ls het niet direct ge-
vaariyk, maar het Ls wel een voor
beeld van de toestanden, die langza
merhand niet aanvaardbaar en niet
verantwoord zUn".
Het flesje ging van hand tot hand
en werd ook bekeken door minister
Veldkamp die zijn glas water met de
ha"d bedekte toen dr. Lamberts een
de gevaren van de stroomversnelling £ebaar van leegschenken maakte.
- I ..Laat de regering zich toch tijdig
met de watervoorziening bezig hou
den". waarschuwde dr. Lamberts.
..Men moet in de Biesbos grote gebie
den voor de voorraadvorming van
drinkwater aankopen anders doet
Advertentie
TT einig
X meutes
Behalve de kwestie van de optrek
king van de AOW in 1965 heeft het
debat over de begroting van Sociale
Zaken niet veel nieuws opgeleverd.
De regeringspartyen toonden zich
minder of meer tevreden met de uit-
Onder deze kop gaf een landeiyk dagblad een interessant bericht over
een nieuw wasmiddel. Het nieuws komt - als zo vaak - uit Amerika. Lever
Bros. een zusteronderneming van dc Sunlight-fabrieken, heeft daar een
speciaal koud-water-wasmiddel ontwikkeld. Dit feit is tekenend voor de was-
gewoonte van de Amerikaanse vrouw, die pas na het wassen bleekt.
De Nederlandse huisvrouw doet dat niet. want haar wasmiddel wast en
bleekt tegelykertyd. En die bleekwerking komt vooral tot haar recht by
hogere temperaturen. Hoe warm het sop moet zUn? Eigen ervaring leert
iedere vrouw, met welke temperatuur juist haar was het meest is gediend.
De een moet de was koken om het goed werkeiyk wit te krygen. de ander
gebruikt byv. heet water uit boiler of geiser en een derde doet het nog weer
anders. Al die verschillen in wasmethode en temperatuur stellen hoge eisen
aan een wasmiddel. Het moet onder uiteenlopende omstandigheden - by
temperaturen van goed warm tot kokend heet - zyn volledige waswerking
ontwikkelen.
Er IS in Nederland een produkt dat deze voorwaarden byzonder goed
vervult OMO. De Sunlight-fabrieken hebben OMO alles gegeven wat
nodig is. om by elke wasmethode aan de hoogste eisen te voldoen. Die veel-
zydigheid van OMO garandeert iedere huisvrouw een frisse, witte was. OMO
is HET wasmiddel voor het beste resultaat by elke wastemperatuur.
Waterstaat er andere dingen mee".
Staatssecretaris Bartels meende dat
dr. Lamberts zich niet al te veel zor
gen hoeft te maken. HU deelde mee
dat een commissie waarin RUk, pro
vincie en gemeenten zitting hebben,
studie maakt van de drinkwatervoor
ziening in het zuidelijk deel van de
Randstad Holland.
In Zuid-Rhodesié swamen giscer-
avond laat veiligheidstroepen op gro
te schaal in actie nadat, een zware
bomontploffing in de buurt van Boe-
lawajo een deel van de belangrijk
ste spooriyn naar Noord-Rhodesië
had vernield.
De explosie deed zich voor enkele
minuten vóórdat een volle passag.ers-
trein de plaats van de aanslag zou
passeren. De ontploffing was zo he
vig. dat tot drie kilometer in de i
omtrek huizen op hun grondvesten 1
schudden.
RITMEESTER
PRESENTEERT
EEN NIEUWE SIGAAR
VOOR
22
■■I ■■CENT
kenners
steken er
de loftrompet
over
t parlementaire redacteur)
ide pogingen van het Cen-
lolmelkcomité om de ryks-
p de schoolmelk te behou-
en in de tweede Kamer
weerklank gevonden. By
over de begroting van
idheld heef alleen de so-
Lamberts 't standpunt van
ilté onomwonden verde-
wees erop. dat vyftig pro-
de kinderen naar school
er by het ontbUt melk ge-
(bbcn. Afschaffing van de
Ige vond hy een terugzet-
de klok van de positieve
dszorg. Dr. Lamberts dien
ste een motie in. waarin
ng verzocht wordt haar
mbsidie af te schaffen in
erweging te nemen. De mo-
vandaag in stemming ge-
Je C.H.-woord voerder Van
roeg aan staatssecretaris
ig één jaar met afschaffing
n en intussen veel voorlich-
even over de waarde van
kinderen.
«cretaris was on vermurw -
e beraden ons over grote
ïg over de positieve gezond-
zei hy. Hy zag als groot-
em de toenemende verkeer-
Ingsge woon ten. een zaak,
i met rUkssubsidie voor de
t niet veel effectiefs deed.
Ste debat over
loorteregeling
'weede Kamer
t parlementaire redacteur)
tt eerst in de Nederlandse
aire geschiedenis Ls gLster-
de begrotingsbehandeling
de Zaken het vraagstuk
boortcregellng in de Twee-
aan de orde gekomen,
ipunten van de regering en
iverse fracties bleken niet
lil te vertonen met die wel-
i In de openbare commissie
varen, maar een klein ver-
er toch. Op aandrang van
»t dr. Lamberts zal de' re
ewegen of het wenseiyk is
lissie in te stellen, die zich
de voorlichting, opleiding
Ing inzake de geboorterege-
iberts sprak de mening uit,
lboorteregeling nu eenmaal
ls en dat de regering zich
&n een standpunt kan biy-
>uden. De P.S.P.-er Brugge-
nde, dat hulp en voorlich-
echtelieden die geboorte-
mensen, gedeeltelijk verhin-
door landeriljke en ge
le verordeningen. HU vroeg
tilt van de staatssecretaris
tote discrepantie tussen dat
hersteld wordt te leven by
•lillende bevolkingsgroepen
it werkeiyk leeft.
Broecke Hoekstra (VVD)
voorstel van dr. Lamberts
ling van een commissie. De
Eibergen (AR) en Van
CH) herhaalden het alge-
leelde standpunt, dat ge
lling een verantwoordeiyk-
de echtelieden is en voeg
en toe dat voorlichting van
fan geestverwanten en niet
moest komen.
Deze rechtstreekse beschuldiging
aan het adres van drie Kamerleden
leidde er toe. dat de heer Aantjes
later het woord vroeg voor dit „per-
sooniyk feit". Hy zei. dat het geen
geringe zaak was. dat de heer Koe
koek verband gelegd had tussen zyn
standpunt inzake de p.b.o. en zyn
portemonnee. „Het is een beschuldi
ging, die waar is of niet waar. Kan
de heer Koekoek deze beschuldiging
waar maken?" De heer Koekoek kon
dat duidelyk niet. HU zei. dat hU
sprak op basis van een jarenlange
ervaring. Alleen mensen, die be
stuursfuncties bekleden of gaan be
kleden zyn voor de p.b.o.. meende
hy. HU voegde eraan toe. dat hy de
heer Aantjes als voorbeeld had ge
noemd. omdat deze als secretaris
van een aannemers bond wel in een
p.b.o.-lichaam zou stappen.
HU wilde overigens geen woord
terugnemen van zUn beschuldiging.
De heer Aantjes concludeerde, dat
de heer Koekoek in lukrake, onbe
wezen beschuldigingen zyn integriteit
had aangetast. Hy betreurde het.
dat de heer Koekoek op dit vlak over
de p.b.o. discussieert.
De vice-voorzitter van de Kamer,
de heer Bommer sloot de discussie
met de opmerking, dat de heer Koe
koek voortaan niet meer de persoon-
ïykheden der mede-afgevaardigden
in de discussie dient te betrekken.
(Van onze parlementaire redacteur»
De Vrije Boer Koekoek heelt gisteren de afgevaardigden Aantjes
(A.R.), Kikkert (C.H.) en Brouwer (K.V.P.) er van beschuldigd de
PB.O. te propageren uit financiële belangstelling. „AUcen mensen,
die er financieel wel bij varen, zijn er voor", zei hij.
P.l».
O.
De VrUe Boeren hebben gisteren
samen met de S.G.P. een amende
ment ingediend, waarmee zU hun
bezwaar tegen de aanstelling van een
staatssecretaris voor de p.b.o.duide-
lijk willen maken. Het amendement,
dat mprgen in stemming komt
maar volkomen kansloos is stelt
voor de salaris post voor de staats
secretaris uit de begroting van So
ciale Zaken te schrappen. Minister
Veldkamp wees er op, dat de staats
secretaris de tweede op Sociale
Zaken - nog twee andere taken heeft
de arbeidsbescherming en de arbeids
voorziening. Hy meende, dat de op
posanten tegen zUn eigen salarispost
op de begroting moesten stemmen,
omdat hyzelf de eerst verantwoor-
deiyke voor het beleid is. Overigens
had hy natuuriyk zeer grote bezwa
ren tegen dit ongewone amendement
De p.b.o. is gisteren vooral van de
negatieve kant benaderd. De heer
Koekoek van de VrUe Boeren, die
zich aanvankeiyk niet als spreker
had laten inschryven, herhaalde zyn
oude standpunt Ir. Van Dis i S.G.P.)
zei. dat het p.b.o. niet voor de wind
gaat. „Het Ls met onwillige honden
slecht p.b.o.-hazen vangen" zei hy.
Hij meende, dat men regelingen op
privaatrechteiyke basis moest ma
ken, een standpunt, dat gedeeld werd
door de GP.V.-er Jongeling.
De heer Kikkert 'CJi.) vroeg de
minister of het wellicht mogeiyk was
de p.b.o. weer wat op gang te bren
gen door zich eerst bezig te hou
den met bedryfsorganisatie en deze
dan later te erkennen, als een soort
„voorportaal voor de p.b.o." „Dat
wordt dan een privaatrechteiyk
voorportaal voor een publiekrechte-
lyk huis", zei minister Veldkamp
zonder een definitief oordeel over dc- genodigden iri hotel ..Noordzee"
ze suggestie te geven.
De .Ontwikkeling van be
stuur en samenleving in de kust
strook van Zuid-Holland" werd
gisteravond voor de commissie
voor de Oudheidkamer en vele
Van 20 tot en met 23 november zal in veilinggebouw Flora in
Rijnsburg de 12de Bloemenvaktentoonstelling worden gehouden.
De expositie is niet alleen bestemd voor de vakmensen, maar ook
voor particulieren. Tijdens de tentoonstelling zal de veiling nor
maal doorgang vinden.
(Van onze parlementaire redactie)
Premier Mai-ynen zal alsnog be
zien of er een „witboek" over de
Nieuw-Guineapolltlek van de Neder
landse regering moet komen. Een
suggestie om een dergeiyk verslag
te geven van alle beleldsactlvlteiten,
die er betreffende dit voormalige ge
biedsdeel zUn geweest. Is gisteren ln
de Eerste Kamer gedaan door prof.
Samkalden PvdA). Politieke con
sequenties zal een eventueel witboek
volgens minister-president Marty-
nen echter niet mogen hebben. Prof.
Samkalden had er die wel willen
verbinden. De premier betoogde, dat
men aan dit kabinet gten politieke
verantwoording mag vragen van de
daden van vorige regeringen.
Mr. Van Riel (WD) vond. dat
de publikatie van een witboek de
verhouding tussen Indonesië en Ne
derland zou kunnen bederven. Er
mag wel een overzicht gegeven wor
den van de beleidsactivneiten, maar
er mag naar zyn mening geen spra
ke zyn van een repressieve parlemen
taire verantwoordelykheid. Die be-
natoren Algra en Diepenhorst (ARP)
zagen wel wat in een dergelijk ver
slag. eerstgenoemde voornamelijk om
dat het werk van de parlementaire
enquêtecommissie betreffende de In
donesische politiek niet is voltooid.
Prof. Diepenhorst wilde er geen po
litieke consequenties in zien.
Het debatje over het witboek ont
stond tydens de behandeling van
het rijkswetsvoorstel. waarby de be
palingen in de grondwet worden ge-
wUzlgd, welke op het voormalige Ne
derlands Nieuw-Guinea betrekking
hebben. Deze grondwetswyziging
werd met 68 tegen 0 stemmen aan
genomen. De veranderingen in de
grondwet van de bepalingen inzake
de troonopvolging passeerde met 67
tegen o stemmen.
De wyziglng in de grondwet van
de bepalingen omtrent leeftyd voor
het actief kiesrecht (die wordt nu
21 Jaar) werd met 63 tegen 0 stem
men aangenomen. Eenzelfde uitslag
leverde de stemming op over de ver
andering in de grondwet van de
leeftyd. vereist voor het lidmaat
schap van de Tweede Kamer. Die
Tweeëntwintig exposanten. in
hoofdzaak leveranciers van stekken
en zaden, zullen de kwekers en be
langstellenden tonen, wat *U met hun
produkten hebben weten te bereiken.
Als „blikvanger" moet een troon
dienst doen. waaromheen een voor
namelijk uit bloemen bestaande man
tel gedrapeerd wordt. Bovenop zal
een eveneens uit bloemen bestaande
kroon prUken.
Aan weersztyden van de troon wordt
ruimte gereserveerd, waar kwekers
hun beste resultaten kunnen tonen.
Een Jury van de Kon. Ned. Maat-
schappy voor Tuinbouw en Plant
kunde zal bepalen, welke kwekers
voor het mooiste assortiment bloe
men en planten hebben gezorgd.
Mr. J. Verheus. algemeen secretaris
van de Nederlands-Zwitserse Ka
mer van Koophandel, zal 20 novem
ber om 3 uur de opening verrichten.
Het bestuur van Flora heeft deze
functionaris aangezocht, omdat
Zwitserland na West-Duitsland de
belangrijkste afnemer is. Na Zwit-
sterland komt Zweden als goede
derde. Voor de tentoonstelling is
2200 vierkante meter beschikbaar.
In de toekomst zal. wanneer de in-
grU pende verbouwing van Flora is
gerealiseerd (op 1 april 1964 begint
men met de bouw van de nieuwe
tribune), deze ruimte vergroot kun
nen worden.
Twee vijvers
staat volgens hem niet.Ook de se-wordt nu 25 jaar (was 30).
\rrangeur ('ook Veldhuis uit Hilte-
gom heeft bepaald, dat het beeld
van de tentoonstelling van dit Jaar
zal worden verlevendigd door twee
vijvers. HU zal voor de Inrichting
onder meer 550 vierkante meter
graszoden. 100 varens. 50 ficussen
en 35 kubieke meter turfmolm ge
bruiken. "s Avonds zullen films wor
den vertoond, die men vanaf de
tribune kan volgen.
Het doel van de vaktentoonstelling ls
steeds geweest, een spreiding ln de
aanvoer te verkrijgen. Men is hier
in de loop der Jaren ln geslaagd. De
exposanten zyn in hoofdzaak af
komstig uit Aalsmeer, maar er ko
men er ook uit Ter Aar en Roelof-
arendsveen.
Er zullen vooral planten en sntybloe-
men. zoals anjers, rozen, chrysan
ten cyclamen, gerbera's en fresia's
worden geëxposeerd. De tentoon
stelling. die het vorig Jaar 7000 be
zoekers trok, zal dageiyks geopend
zyn van 1(1—22 uur.
Een kalfje, dat dezer dagen door
de Nymeegse veehandelaar F. in den
Bosch werd aangekocht op de vee
markt ln Doetinchem. heeft een be
zoek aan het slachthuis in Nymegen
overleefd, doordat twee keurmeesters
het dier voor gezameniyke rekening
privé kochten.
Het kalf werd geboren, nadat de
moeder koe was losgebroken en na
bij Doetinchem enkele dagen door
het bos had gezworven. Zy wordt
er van verdacht, daarby een vrUe-
rytje met een reebok te hebben ge
had. Het kalf heeft het gebit van
een koe. doch toont overigens grote
overeenkomst met een hert. Het voor
biologen alleszins interessante dier zal
door de Nymeegse keurmeesters ter
verzorging en bestudering worden
overgedragen aan 1e Veeartsenij
school ln Utrecht of de Katholieke
Universiteit in Nymegen.
in Katwijk aan Zee. behandeld
door drs. J. L. van der Gouw,
provinciaal inspecteur der archie
ven. uit Voorschoten.
De voorzitter van de commissie
voor de Oudheidkamer, de heer G.
W. Overdykink. heette in het byzon
der welkom de burgemeesters van
Katwyk en Rynsburg. de heren H.
Duiker en B. H. Koomans, de ge
meente-secretaris. de heer J. C'. Tle-
leman. raadsleden en drs. J. L. van
der Gouw.
Hierna werd het woord gegeven aan
drs. Van der Gouw die in eerste in
stantie een uiteenzetting gaf over de
geschiedenis van het Zuid-Hollandse
duingebied. Hy trok een lUn met de
gebeurtenissen over de periode van
omstreeks het jaar 1000 tot vandaag.
In het Zuiden hiervan heeft het stro
men van de Maas en de uitstromin-
gen daarvan, aanleiding gegeven tot
vorming van het eiland Rozenburg.
Achter de duinen was een grote
wildernis, begroeid met elzehout en
biezen en er tussen door stroomden
rivieren en kreken. Langs de rivieren
de Oude RUn, de Lek en de IJssel
is een brede kleimat. Langs de
hoge duinen vanaf Egmond tot Mon
ster is het oudste bewoonde gebied.
Vervolgens gaf drs. v. d. Gouw een
uiteenzetting van het gebied gelegen
ten noorden van de Maas. Vanaf het
Jaar 1000 heeft men in enkele daarop
volgende eeeuwen een primitieve ge-
zagsbeheersing gehad, 'n zgn. Graaf
schap Holland. Dit graafschap werd
beschouwd als een groot grondbezit
ter. welke door de Keizer was aange
steld. De Graaf had het enige over
heidsgezag uit te oefenen o.a. door
heffing van belasting en het grond
gebied te verdedigen De derde func
tie was, dat door hem rechtsgedin
gen werden geleid.
Gedurende de wintermaanden reed
de Graaf met zfjn volgelingen de ge
hele streek rond en was in allerlei
plaatsen gelegerd. Wanneer in het
Graafschap de voorraden waren op
gemaakt, vertrok het gezelschap. De
bevolking moesten de kosten van de
rechtspraak mee betalen. Honderden
jaren later moest men nog de ding-
pennlng betalen, ondanks dat vanaf
deze zUde geen rechtspraak meer
werd gehouden. In de rekeningen van
vroeger kan een en ander worden na
gegaan. Het gehele moeras behoorde
by de buitenlandse vilanden, het BLs-
dom Utrecht. Door de uitbreiding van
dit grondgebied kon men de tollen
zien verryzen.
In het Jaar 1200 kwamen tollen
voor ln Moordrecht. Ammers. Mer-
wede. Papendrecht en Slledrecht. Het
plaatselijke kleinere verbonden
Graafschap bestond uit wildernissen
en stromingen. De bevolking trok van
de ene naar het andere nederzetting.
Voor alles diende de bevolking te zor
gen. Aan de Pastoor moest voor het
Instandhouden en bouwen van ker
ken een tiende deel van het geprodu
ceerde worden afgestaan. Alles werd
binnen de nederzettingskern afgewik
keld.
In dorpen treft men nog oude
straatnamen aan zoals Hoflaan en
Hofland. Schrifteiyke bronnen geven
aan. dat dit eigeniyk een lange wee
Ls geweest langs de gehele Hollandse
duinvoet de zg. Hollandse Heerweg.
Langs deze weg brachten kooplie
den vanuit Vlaardingen hun koop
waar naar de nederzettingen of klei
ne dorpen en de latere steden.
In plaatsen langs de Oude RUn
werd eens per jaar een grote markt
gehouden. Drs. Van der Gouw noemde
O-a. de paardenmarkten ln Voorscho
ten en Valkenburg. Er werd op deze
markten voor het hele Jaar verkocht.
De reizende koopman beoefende ook
een ander beroep uit, nameiyk land
bouw en veeteelt.
De koopman moest in de afgedam
de steden zoals de Rotte te Rotter
dam. de Schie te Schiedam, de Am-
stel te Amsterdam overschepen, wat
uiteraard aan de bevolking geld op
leverde daar men hiervoor een over-
laadgeld of een tolbelasting hief. De
dorpen Delft en Leiden waren eigen
dommen van de Graaf. Het typische
was. dat men een eigen wetboek
kreeg, dat afweek van het platteland
om de zg. stadsrechten te verwerven.
De ontwikkeling stond ook niet
stil, Men zocht in de moerasgebieden
emplooi daar door de bevolkingsaan
was niet alle bewoners in de kust
strook konden biyven wonen, om hun
brood te verdienen. Zodoende ziet
men in de 14e eeuw een geweldige be
volkingsexplosie in de moerasgebie
den. Men ging turf graven, die ge
bruikt werd als brandstof voor de
steden en dit gebied kanaliseren.
Hierdoor ontstond een ontwatering
van de moerassen met als gevolg, dat.
het gehele gebied, dat oorspronkelijk
zo hoog was als het duingebied. In-
slonk. zodat grote plassen ontston
den en de bevolking hierin zUn brood
niet kon verdienen en later weer uit
deze gebieden weg trok.
Later kwam een stichting tot stand
om het afwateringsprobleem te be
hartigen oa. Rijnland. Delfland en
Schieland. De hoofdmiddelen waren
handel en industrie, waaronder de
belangrijkste zUn de bierbrouweryen.
Delft alleen telde al ruim 300 bier
brouwerijen. hieruit blijkt wel wat
een groot aandeel dit exportartikel
had.
Drs. Van der Gouw vertelde een en
ander over de rUke kooplieden, die
als landheren in de polders gingen
■wonen. De Graaf was de grootste
landeigenaar van het bestuur. In la
tere tyden toen de dorpen en steden
groter werden moesten meer mensen
worden gevoed en bracht het land,
dat steeds meer door water werd ont
nomen minder op. de Inwoners kre
gen ruzie over het eten en zo ont
stonden de Hoekse en Kabeljouwse
twisten.
Na een kleine koffiepauze werd ge
legenheid gegeven tot het stellen van
vragen, waar een dankbaar gebruik
van werd gemaakt.
Blanke moet voor
moord op neger
terechtstaan
Het hooggerechtshof van de Ame
rikaanse staat Mississippi heeft giste
ren bepaald, dat een onderzoek naar
de geesteiyke vermogens van een
blanke, die wordt beschuldigd van
moord op een negerleider, niet zal
worden voortgezet, maar dat hij naar
de gevangenis wordt teruggestuurd
om terecht te staan.
Op verzoek van de staat had een
district&rechter bepaald dat er *eti
psychiatrisch rapport over Byron de
Ia Bock with zou worden opgesteld, die
wordt beschuldigd van moord op ne
gerleider Medgar Evers Deze werd in
Juni voor zUn hULs doodgeschoten.
Het gerechtshof concludeerde giste
ren dat de districtsrechter buiten zyn
boekje was gegaan.
