Positie bouwarbeider
in Duitsland is beter *:!r5''e
JAAP BOLLE
ADVERTEERT IN DIT BLA
Woningtekort is er
bijna weggewerkt
Jokinen
gaat maar
naar huis
VAN GEND LOOS LEIDEN
INTERNATIONAAL FESTIVjT
- TONEEL - TE LONDEN
Geen reparatiekosten
6 maanden
garantie op de hele schoen!
WEDEROPBOUWWET
T.EIPSCH
chauffeurs
561ste STAATSLOTERIJ
schoonmaak
onderhoud
GEPENSIONEERDEN
EET NU DE HELE WEEK VLEES!!
Schildersbedrijf B. Dubbeiaar Zn.
ADMINISTRATIEF ASSISTENTE
LEIDSCH DAGBLAD MAANDAG 4 NOVEMBER 196?
West-Duitsland weten te bereiken
door extreme rationalisatie.
De laatste jaren hebben de aan
nemers, mede door het te kort aan
arbeidskrachten, al hun aandacht
gegeven aan mechanisering van hun
produktie.
(Van onze correspondent in Bonn)
De positie van de Duitse bouwvakarbeider is zeker beter dan
die van de Nederlandse. Naast zijn geheel witte loon, plus sociale
voorzieningen, kan hij namelijk ook nog vrij bijverdienen bij par
ticuliere bouwers. Daarvoor heeft hij ruimschoots de tijd. want
voor zijn weekloon hoeft hij slechts 44 uur te werken.
Het meest essentiële verschil tussen de situatie in Nederland en
in West-Duitsland is wel, dat de privé-bouw in de Bondsrepu
bliek vrij is en ook wordt gestimuleerd.
Iedereen die een stuk grond bezit
dat ligt in een gebied, dat rijp is voor
bebouwing, krijgt toestemming om te
bouwen. Criterium of het gebied rijp
is voor bebouwing is de aanwezig
heid van water en elektriciteitleidin-
gen en riolering. In vele gevallen
wordt evenwel ook toestemming ge
geven, waar nog geen riolering is en
waar men dus beerputten moet bou
wen.
Indien een particuliere bouwer
niet genoeg geld plus krediet heeft,
kan de toestemming wel eens wor
den geweigerd, maar in principe kan
men vrij bouwen. Er worden zelfs al
lerlei belastingfaciliteiten aan parti
culiere bouwers verleend, zoals ver
vroegde afschrijving, en ook verstrekt
de staat bouwspaarpremies aan men
sen, die voor een huis sparen en
daartoe een contract afsloten.
Gevolg van deze politiek, die sinds
1949 wordt doorgevoerd en die na
tuurlijk nauw samenhangt met het
principe der vrije sociale markt-eco-
nomie van Erhard, is dat in de af-1
gelopen veertien Jaar rond zeven mil
joen huizen in West-Duitsland wer
den gebouwd. Daarvan waren 3.7
miljoen woningwetwoningen, dat wil
zeggen huizen volgens het sociale wo
ningbouwprogramma.
De rest van de gebouwde wonin
gen is onder te verdelen in twee
I miljoen eigen woningen en 1.3 mil
joen huurhuizen.
De eigen woningen werden groten
deels gebouwd met staatssteun, zoals
bovengenoemde spaaxpremies, goed
kope leningen en belastingfacilitei
ten. De huurwoningen kondc-n wor
den gebouwd met belastingverlichtin
gen. Door dit vrije systeem heeft
men kans gezien het woningtekort,
dat na de oorlog door vernietiging en
door de komst van miljoenen vluch
telingen op vijf miljoen werd ge
raamd, vrijwel weg te werken.
De laatste jaren werden er jaar
lijks 600.000 nieuwe woningen ge
bouwd. Door dat ook de komende
twee jaren te doen hoopt men liet
hele woningtekort, dat op dit mo
ment nog ongeveer 650.000 bedraagt,
te hebben weggewerkt.
Sinds 1 augustus zijn de huren al
vrijgegeven in alle gebieden, waar
het woningtekort onder de 3 ge
daald was. Alleen voor de woning
wetwoningen blijven vastgestelde hu
ren gelden. Daarentegen zijn de hu
ren van huizen, die zonder directe
steun maar alleen met belastinfacili-
teiten gebouwd zijn, overal vrij. De
grote bouwcapaciteit heeft men in
En daarmee zyn wij meteen bU
de keerzijde van de vrije Duitse
markt aangekomen: de prijzen.
Het tekort aan bouwvakarbeiders
in de Bondsrepubliek schat men op
100.000, ondanks het feit dat er
18.000 Nederlanders en nog duizen
den Italianen, Spanjaarden en ande
re buitenlanders werken. Dit tekort
plus bovengenoemde mechanisering
heeft de bouwprijzen de laatste ja
ren schrikbarend doe stijgen, rond
16 sinds 1961. Daarbij moet dan
nog de stijging van de grondprijs
geteld werden. Door dit alles kost
gemiddeld een vierkante meter
woonruimte In West-Duitsland tus
sen de 650 en 1.000 gulden.
Het systeem om vrijstelling van
dienstplicht aan bouwvakarbeiders
te verlenen wordt in West-Duits
land niet. toegepast. Wel wordt de
laatste tijd gesproken over het in
schakelen van scheepswerven bij het
vervaardigen van constructies voor
voor-gefabriceerde huizen.
In het algemeen staat men in de
Bondsrepubliek zeer positief tegen
over dergelijke huizen. Een probleem
is alleen, dat de Duitse produktie
nog zeer gering is en dat geprefa
briceerde huizen uit Scandinavië
moeilijk ingevoerd kunnen worden
door de hoge buitentarieven van de
Europese Economische Gemeenschap.
Vandaar dat vorig jaar slechts 11.000
woningen „ofwel 2 van dt totale
bouw" geprefabriceerd waren.
Indonesië steunt
Duitse hereniging
West-Duitsland wil zijn econo
mische hulp aan Indonesië uitbrei
den. maar heeft geen nieuwe kredie-
ten aangeboden. Dit is op een pers-
I conferentie in Den Passar (Bali)
meegedeeld door het hoofd van de
Westduitse voorlichtingsdienst Von
i Hase.
In Djakarta werd een gezamenlijk
i communiqué van president Soekamo
en de Westduitse president, Heinrich
Lübke, uitgegeven waarin verklaard
wordt, dat Indonesië de Duitse her
eniging ten volle steunt en dat een
dergelijke hereniging beslissend zal
zijn voor vermindering van de span
ning in de wereld.
Indonesië wil met alle landen be
vriend blijven. Zijn vriendschappe
lijke betrekkingen met. het Oosten
„zal de nauwe betrekkingen met de
vrienden in het Westen niet beïn
vloeden". Beide landen zijn ervan
overtuigd „Dat de kunstmatige ver
deling van landen een der grootste
oorzaken van de spanning in de we
reld is", aldus het communiqué.
Over de federatie Maleisië werd
niet in het communiqué gesproken.
maar op een persconferentie kort
na de ondertekening van het commu
niqué zei de Westduitse minister van
Buitenlandse Zaken. dr. Gerhard
Schroder, dat dit een der betrokken
vraagstukken was. Hij zei te geloven
dat Maleisië een „zeer belangrijk en
moeilijk vraagstuk in dit deel van de
wereld" is.
Op een staatsbanket dat president
Lübke ter ere van zijn gastheer gaf,
nodigde hij president Soekarno uit.
volgend Jaar West-Duitsland te ko
men bezoeken. President Soekarno
heeft deze uitnodiging aanvaard. De
Westduitse president is zondag met
zijn delegatie naar Hongkong ver
trokken.
(Van onze Londense
correspondent)
Zeven beroemde buitenlandse to
neelgezelschappen zullen volgend
voorjaar in Londen deelnemen aan
een internationaal toneelfestival in
het Aldwyck-theater ter gelegenheid
van de herdenking van het feit dat
Shakeespeare 400 jaar geleden werd
geboren. Het festival is georganiseerd
door het Roval Shakespeare Theatre
in samenwerking met het zondags-
„De Nederlanders kunnen gemak
kelijk samen ergens tegen zijn, maar
het gaat ze moeilijk af samen ergens
voor te zijn", zo meent de jonge
Amerikaanse planoloog en verkeers-
deskundige David Andrew Jokinen.
Voor zichzelf heeft hij uit deze uit
spraak de conclusie getrokken om
terug te gaan naar zijn vaderland.
Op 13 december zal hü ons land ver
laten, na een verblijf van vier jaar.
De heer Jokinen, die op 15 decem
ber 1959 in ons land aankwam, is
hier aanvankelijk verbonden geweest
aan de rijksdienst voor het nationale
plan. Daarna kwam hij te werk bij
de provinciale planologische dienst
van Zuid-Holland, waar men hem
blad „The Sunday TeIegraph"."B
Het festival, dat van maartl
Juni zal duren, zal worden ge<jl
door de Comedie FrangaLse J|
Molières „Le bourgeois gentilj
me". Verder nemen aan het f«
deel het Schillertheatre mt
Berlijn, de komische toneelgroep
Peppino de Filipo uit Napels
Abbey-thëater uit Dublin, het P
hedendaagse theater van Erwini
het Griekse kunstthater uit At
en het Moskouse kunsttheatej
Nog nooit zal er in één seizoei
veel talent bijeen geweest zijn a
het komende festival.
het toen bestaande plan voor s
ring van een deel van het Bezui
houtkwartier en de omgeving vaij
Staatsspoor voorlegde. Dit was
hem aanleiding een ander plar
maken, dat nogal publiciteit 1"\ E
gehad. Naar de heer Jokinen i j
deelde is dit plan ook voorgelegcr
de toenmalige minister van Vtcor
huisvesting en Bouwnijverheid, u;
plan is echter nooit in een offj
stadium gekomen. g
De heer Jokinen. die vorig j^ni
december de planologische diens ,y.
Zuid-Holland heeft verlaten, is d11*'
na voor gemeenten in verschilliEe
delen van ons land opgetreden js
adviseur op planologisch gebief^1*
als verkeerdeskundige. Hij heeftete
opgericht het bureau „Jokinen l
partners N.V.", maar hij vindt3
werken hier te moeilijk, omdat trti'
- vooral in de overheidssfeer - sl<
beslisingen kan nemen. „In de
is een plan goed of slecht, da
dan direct beslist worden", aldus
27-jarige Amerikaan, die overt
zonder rancune over Nederland
Nederlanders is.
Door het moderne Fut-procédé worden de zool en het bovenleer waterdicht
aaneengelast tot een onverbrekelijk geheel. Daardoor zijn Fut schoenen
extra licht en duurzaam. De rubberzooi en hak geven absoluut niet af. Fut
schoenen hebben een gemakkelijke pasvorm en passen bij elke gelegenheid.
Bovendien worden Fut schoenen 6 maanden volledig gegarandeerd. Vraag
de volgende keer ook naar Fut schoenen.
Het Hoofd van het Gemeen
tebestuur van Voorschoten
brengt ter openbare kennis
dat burgemeester en wethou
ders voornemens zijn met toe
passing van artikel 20 der We-
deropbouwwet aan de Stich
ting Algemeen Mijnwerkers
fonds voor de Steenkolenmij
nen in Limburg, gevestigd te
Heerlen, vergunning te ver
lenen tot het oprichten van
91 flatwoningen aan het
Schubcrtplantsoen en de Pa-
ganinidreef in Adegeest. zulks
met afwijking van het vige
rende uitbreidingsplan in
onderdelen Adegeest.
Belanghebbenden kunnen
hun eventuele bezwaren tegen j
het realiseren van bovenee-1
noemd bouwplan binnen één
week - gedurende welk tiid-1
vak het bouwplan ter Ge-J
meentesecretarie ter inzage
ligt - schriftelijk ter kennis j
van burgemeester en wethou-1
ders brengen.
Voorschoten. 5 nov. 1963
Het hoofd van het
Gemeentebestuur voornoemd.
L. DE KOOL.
ADVERTEER
regelmatig in het
DAGBLAD
De MEES! gelezen trant
voor Leiden en omstreken
heeft plaatsingsmogelijkheden voor
(met groot rijbewijs)
Geboden wordt zelfstandig en afwisselend werk. uitstekend loon
Laat U zonder verdere verplichting nader inlichten.
U kunt hiervoor op alle werkdagen (behalve 's zater
dags) terecht op ons kantoor
H A A G W E G
LEIDEN
waarderingspremie
vrije dienstkleding
5-daagse werkweek
toeslagen voor overwerk
2e klas
HOGE PRIJZEN
i30.000 21090 f 8000 16957 2000 14698 1500 6406 20903 1000 8066 S764 18290 18634
•151 ƒ400 1988 4981 5865 6431 6700 7511 8163 11109 11268 13533 13705 14668 17011
17056 17340 200 1279 1361 1632 1707 2363 2519 2896 3138 3287 3444 3815 4097 4104 4203
4585 4750 4789 5068 5504 5943 6707 7133 766S 7979 8569 8822 9289 9661 9875 9987 9991
10049 10347 10578 11175 11506 11695 11940 119«5 12276 12S29 12860 12896 13238 13847
J4 7 14136 14478 14917 15078 15174 15391 16040 16230 16630 16924 16992 17055 1714.5
17304 17609 17626 18282 18612 1S877 19287 19988 19999 20186 30411 30608 20823 20847
20996 21911
PRIJZEN VAN 40.—
1016 017 061 113 11» 133 144 180 193 198
240 301 306 320 356 367 391 392 437 444
473 476 501 505 517 549 558 559 598 665
675 681 710 717 720 763 840 873 886 913
946
1026 040 084 088 089 136 189 224 231 275
281 335 361 366 396 463 478 563 566 372
585 648 718 772 794 811 839 845 848 864
939 960 970 974
1016 036 045 055 080 084 086 102 119 151
173 200 211 220 235 271 302 303 331 352
402 449 476 535 559 565 608 613 621 630
650 693 703 710 752 760 792 873 892 903
40Ü6 OT8 079 08» 170 193 205 246 247 281
294 326 398 416 464 485 487 494 500 511
526 535 582 609 619 674 702 706 721 724
761 767 771 779 834 843 867 885 887 890
906 911 918 928 934 972 988 994
0012 083 087 093 125 128 144 146 163 173
181 195 208 217 305 331 353 356 453 503
630 634 649 651 664 666 669 701 755 817
832 906 946 976 993
«030 081 100 118 146 165 175 176 196 234
239 280 307 331 338 346 378 403 410 460
481 510 575 578 586 596 607 616 636 640
666 721 723 739 773 817 831 868 908 922
985
7057 067 071 161 173 178 186 218 262 286
311 339 371 375 376 398 406 417 423 467
489 493 497 504 516 548 552 575 618 635
652 698 726 727 760 781 825 843 858 865
875 917 927 930 973
0008 023 035 043 111 150 178 211 226 239
251 253 255 269 300 313 315 351 363 365
878 429 468 484 490 498 518 527 533 580
643 660 663 753 757 782 802 805 807 835
842 850 864 881 987 989
0006 018 067 094 136 144 174 230 274 304
325 363 364 372 391 413 432 472 584 600
656 680 681 700 707 717 731 732 756 778
793 799 838 907 »11 922 935 976
10011 033 056 097 105 109 125 128 129 183
233 241 250 255 263 301 302 327 333 372
376 385 389 400 403 433 439 472 482 536
540 584 603 613 623 644 697 690 701 836
844 851 863 879 8S1 897 902 912 919 936
947 955 965 972
11017 063 073 127 131 151 174 196 200 219
357 265 3» S5« 42S 494 496 497 525 553
566 578 599 604 641 664 719 759 769 782
832 835 926 936 953 955 968
12045 048 052 061 149 157 170 178 218 240
250 265 279 2S9 312 504 565 575 596 667-
'16 721 722 732 738 755 779 791 805 812
838 846 864 865 871 883 898 902 905 935
939 945 950 954 975 982 991 998
13005 013 047 074 094 160 187 225 234 237
247 276 288 290 341 365 394 406 439 444
459 489 556 567 574 591 599 609 708 713
748 764 808 838 843 859 895 919 969 991
14010 044 049 055 063 064 065 111 114 118
125 146 153 154 209 260 285 311 320 368
406 415 456 503 579 587 608 629 634 695
722 777 788 795 825 960
15002 013 021 049 062 098 109 147 148 210
266 290 296 333 375 383 390 402 410 454
480 482 515 53-1 563 589 605 611 673 680
694 697 705 791 811 826 842 854 860 867
875 892 933
16003 018 030 041 043 048 064 096 098 101
103 149 172 199 231 277 319 365 385 506
536 552 558 588 599 610 620 623 636 650
676 694 710 722 751 760 794 805 828 891
928 936 937 960 999
17019 028 040 042 086 124 126 129 157 190
216 259 264 265 270 271 279 298 311 314
350 363 365 367 371 399 417 430 459 523
537 558 589 627 652 657 689 699 754 792
807 823 832 843 866 867 868 870 872 875
881 921 953 976 983
18007 029 068 083 098 118 128 173 176 184
185 202 214 217 238 243 302 376 3S7 388
£1 464 483 484 524 548 559 566 572 57»
593 598 632 640 677 735 737 753 763 777
802 813 817 847 859 923 973 986
19034 081 120 126 143 148 177 178 221 230
289 310 346 401 416 441 468 484 486 551
566 604 625 670 692 714 715 777 781 783
855 877 900 913 934 964
20010 023 035 072 087 110 111 113 134 165
173 182 225 231 249 270 273 276 310 317
346 367 398 405 496 510 525 538 543 595
612 670 675 676 678 754 756 789 820 828
832 838 845 861 900 910 913, 914 984
21013 020 029 062 063 135 176 187 229 238
279 290 303 311 365 385 389 401 400 411
Hl iH Hl Hl 478 558 573 574 612 «74
685 746 766 828 835 920 942 948 99»
GEVRAAGD door
2 JONGE KERELS
resp. 35 en 36 jaar. kantoor
en of fabriekscomplex voor i
volledig
Brieven aan het bureau van
dit blad onder no. 23924.
ROYAL McBEE NEDERLAND N.V.
vraagt voor haar schrijfmachinefabricage
tot 69 jaar.
De werktijden zijn van 9I 2 en van 14I 7 uur.
Inlichtingen over deze werkzaamheden kunt U verkrijgen:
dagelijks van 917 uur (behalve 's zaterdags) en bovendien elke donderdag
avond tussen 7 en 8 uur in ons bedrijf aan de Rooseveltstraat 20 te Leiden.
LEIDEN
's Werelds grootste schrijfmachine-industrie
ROOSEVELTSTRAAT 20
MAGERE LAPPEN. p«r héél kilo3.18
Doorregen LAPPEN, per héél kilo 2.68
GEHAKT, per 500 gram 1.20
2e 500 gram voor de HALVE PRIJS.
BIEFSTUK TARTAAR (gemalen 250 gr.) 0.98
BIEFSTUK, botermals, per 250 gram 1.38
VEULENVLEES in alle prijzen verkrijgbaar.
RUNDERROSBIEF. heel mals, 500 gram 2.98
RUNDERBIEFSTUK, per 250 gram 1.98
PALINGROOKWORST.
per 250 gram, NU 0.39
HAM, 150 gram 0.88
GEBR. ROSBIEF, per 150 gram 0.89
BOTERHAMWORST, per 250 gram 0.44
ALLEEN BIJ
HOGEWOERD 37 t.o. de Water$teeg
Wegens huwelijk is ons bedrijf en winkel van
DONDERDAG 7 NOVEMBER 12 UUR TOT ZATERDAG
9 NOVEMBER 12 UUR GESLOTEN.
Hoofdstraat 66 VALKENBURG (Z.-H.).
B() de afdeling MATERIAALVOORZIENING van
het ACADEMISCH ZIEKENHUIS te LEIDEN ont
staat per 1 Januari a.s. een vacature van
Leeftijd 18—23 jaar.
Verlangd wordt m.u.l.o.-opleiding en diploma typen.
Het salaris loopt op tot een maximum van f 439.30
bruto per maand, te verhogen met 4 vakantie
toeslag.
Vijfdaagse werkweek.
Schriftelijke sollicitatie te richten aan het Hoofd
van de afdeling Personeelszaken van het Academisch
Ziekenhuis.
Modern wonderweefsel Lycra! Lijkt speciaal t
maakt voor superieur foundation-comfort. Ve<J
licht, elastisch, corrigerend, onmerkbaar in 't drag<
En vooral: 'gehoorzaam' in de was! B
Triumph International verwerkt nu veel Lycra. 1
0
a
Taillana Lycra beha t
zeer elegant van luchtig nylonkant met voel
van perion taft. Lycra band loopt rondom c
Cups extra gesteund door versterkte zijpam
Brede universeel-sluiting. Cups B en C. t
B-maten 3-8, C-maten 4-9. In wit en zwart 151
als longline-model, maten 4-11 24d
