Clap kost Carel Briels
10NDERD gulden
Hervormd Noordwijk aan Zee
nam afscheid van ds. Cupédo
Nenni's partij bereid
om mee te regeren
En zeven dagen
voorwaardelijk
BENDER
Deuren in Indonesië weer open
voor de zendingspredikanten
„Ik lieb er geen spijt van
„Oegstgeest" om meer dan
20 predikanten gevraagd
BMW
Hartelijke woorden en
fraaie geschenken
LCIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 31 OKTOBER 1963
verklaren, dat dokter Nuver de deur
'o hard had dichtgeslagen dat er een
barst In het glas viel. En over Carel
Briels: „Een rustige, minzame en
lieve man, bepaald niet een gevaar
lijk type".
I Ook volgens de Amsterdamse hor-
I logemaker F. A. B. M. van Lamme-
ren had dokter Nuver de deur nogal
hard dichtgeslagen De verzorging in
de stallen, waarover de onenigheid
per slot van rekening ging. was vol
gens hem wel goed <43 staljongens).
Briels' 17-jarige zoon Rutger deed
ongeveer hetzelfde verhaal ,,Je
brak je nek over stalmeisjes en stal
jongens" en schoof dokter Nuver
verder het uiten van enige beledigin
gen in de schoenen, daarbij onder
meer doelend op de uitdrukking
„duizendbeloftenkampement".
De man die indertijd de supervisie
over de stallen had, W. A. H Corne-
lissen, vond de verzorging in'de stal
len wel voldoende en volgens de zich
psychologisch journalist noemende J
Tolsma zou Briels de klap hebben
uitgedeeld omdat hy tot het uiterste
beledigd was („Het was een reflex")
In zijn requisitoir zei mr. Preil
zich bijna een beetje te generen
voor het vele publiek. „Ik kan het
weinig anders bieden dan een onin
teressante zaak", zei mr Pfeil. Hij
was van oordeel dat deze zaak door
de verdachte zelf zo was opgeblazen.
„Europees formaat"
Briels' advocaat, mr Stokvis, hield
zich in zfjn pleidooi bezig met het
..waarom" van Briels' daad. Hfj vroeg
zich af hoe een „man van Europees
formaat en zonder strafregister" zo
iets kon doen en vond daarop als
antwoord: Briels was tot het uiterste
getergd. >Ir. Stokvis vond verder dat
dokter Nuver zich niet had gedragen
als een arts betaamt en dat deze
bovendien voor zjjn ongegronde
klachten niet by Briels moest ijjn,
Mr. Stokvis bepleitte een symbolische
boete van het wettige minimum, zo
dat duidelijk tot uitdrukking zou
komen dat dokter Nuver door dlfns
gedrag eigenlijk de hoofdschuldige
was.
Intussen heeft mr. Stokvis hoger
beroep voor zfjn cliënt aangetekend.
Uw muzikale kinderen hebben een piano nodig.
Ook U kunt Uw gezin verrijken met zo n nobel
instrument... desnoods een half jaar op proef.
Komt U daarover eens met ons praten. Wij advise
ren U graag over onze vele merken (w.o. enkele
exclusief voor Bender) en mogelijkheden.
Bef of schrijf om onze foto-brochure nr. 60 A
Leiden, Hoogewoerd 90, tef. 20097 Amsterdam Arnhem Breda Rotterdam
deskundig in klank
Rustig genieten is dubbel geme
ten. Ga daarom nu naar Londen.
Volop plaats in hotels en restau
rants. Theater en operaseizoen
zijn op hun hoogtepunt.
GA PER COMFORTABELE DAGBOOT
VAN DE Mil. ZEELAND
Gezellige en goedverzorgde
overtocht. Zo'n reis ie al een
vakantie.
5, 7 en 8 daagse hotelreizen
naar Londen reeds vanaf
f 141,-
Bovendien aan boord gezellig en
voordelig winkelen in de Tax
free shop".
BOEK VIA DE HOEK
Reis rustig en betrouwbaar
per dagdienst
■üiH'rfii.ülillll'I.HIIIT'lljia
Midden in de stad Makassar, die tegenwoordig een 400.000 in
woners telt, staat een oud fort. Het werd gebouwd nadat de
Nederlanders in de zeventiende eeuw deze plaats veroverd had
den. Pas enige eeuwen later werd ook het binnenland van Zuid-
Celebes daadwerkelijk aan het Nederlandse gezag onderworpen.
Maar al die tijd was het fort Rotterdam want zo heette het
het teken van Nederlands macht in dit deel van Indonesië.
Kerkelijk Leven
NED. III.KV. KERK.
Beroepen te Zutphen (vac. F. Roos-
Jen) dr. C. v. Leeuwen te Eist
Aangenomen naar Midwolda (Old.)
P. C. Pettlnga te Hamburg (Did.).
Bedankt voor Scherpenzeel D v. d.
Berg te Veenendaal.
GEREF. KERKEN.
Beroepen te WIJckel S. E. Wesbonk.
dir. maatschappelijk werk in Fries
land, te Leeuwarden Te Oldemarkt.
Oosthem en te Westkapelle-Domburg
H. Eikelboom, kand. te Sleeuwijk.
Benoemd tot Evangelisatie predikant
ln de classis Middelburg D. Ringnalda.
a s. em. pred. te Overveen, die deze
benoeming aannam.
Elke dag zie je er meer.
I correspondent
issa-regisseur Carel Briels
(eindelijk zijn loon gehad:
nblik van een eivolle tribu-
j^eliswaar niet in het Nij-
Goffertstadion. maar in
tingszaal van de Arnhemse
rechter, mr. dr. M. P. J. A.
:rs. voor wie de „meester
e show" gisteren terecht
staan wegens mishande-
an de Nijmeegse arts W.
iver.
ivolle tribune
Dover de belastende verklaring
mishandelde arts had de 47-
thans in Mook wonende Am -
nmer Briels maar liefst vier
n a décharge geplaatst, tegen-
e dagvaarding en het requisi-
n de officier van Justitie, mr.
J. Pfeil, het pleidooi van de
at, mr. Benno Stokvis Dat
ion evenwel niet verhinderen
irel Briels, overeenkomstig de
de officier, werd veroordeeld
iven dagen gevangenisstraf
ardelyk, een proeftijd van
iar en een boete van f. 100.
p die Briels zondagavond 25
is in de gang van de stadion-
in Nymegen uitdeelde en die
heid heeft gekregen in het
nd. was tijdens de zitting dus
maanden oud. Nochtans ver-
Briels in zyn laatste woord,
Piaf citerend: „Je ne regrette
heb er geen spijt van". Eer-
had hij gezegd: „Ik heb de
uver een draai om zyn oren
i die men mij niet gauw zal
En op de vraag van de
echter of hij er trots op was:
was er nu gebeurd op die
ivond van 25 augustus? Vol-
e getuige a charge, de irus-
de arts Nuver, had hij zich bij
ln diens kamer vervoegd, om
ten over de slechte verzorging
paarden in het duizendpaar-
ipement (een onderdeel van
lukte koninkryksfeesten» zou-
Jgen en over het losraken van
ietal paaiden wegens het ge
in voldoende bewakings-perso-
rtels had toen. volgens de heer
enkele onvoldoende maatre-
letroffcn, die bovendien maar
tn nacht zouden kunnen die-
de vraag van dokter Nuver
de komende dagen dan wel
had Briels toen gezegd: ..De
En morgen ga je met al
'a er-uit". Dokter Nuver, die
dat het meer leek op een
loftenkamp" dan op een
ardenkamp" was toen
de deur achter zich
«nd. Die deur maakte
en dat heeft Briels kennelijk
hij was de arts achterna
en had hem in de gang een
tegen de onderkaak toe-
Dokter Nuver: „Ik werd er
tje duizelig van, viel tegen
en zag alles draaien". Een
dagen later heeft Carei
gen de pers en tegen dokter
(via de telefoon) gezegd, dat
nog graag zo'n klap zou
Tijdens de zitting zei
dat wel te hebben gezegd,
niet meer te willen doen.
en lieve nian"
Jgcn die Briels had nieege-
naar Arnhem waren er niet
verklaren dat Briels niet ge-
tou hebben. Hun ondervraging
t. Stokvis bracht over de klap
*1 weinig aan het licht. De
Dc politierechter in Arnhem
heeft gisteren Carel Briels ver
oordeeld tot een week voorwaar
delijke gevangenisstraf en een
boete van honderd gulden, om
dat hij tijdens de Waterloo-f ees
ten in het Goffertstadion in Nij
megen de Nijmeegse arts Nuver
een kaakslag heeft gegeven. Bij
het verlaten van de rechtszaal
links dokter Nuver en rechts
Carel Briels.
meesten van hen hadden het voorval
niet eens zien gebeuren. Getuige
Peronne Ilosang (actrice) bijvoor
beeld kwam niet verder dan aarze
lend haar leeftijd mee te delen en te
RUIME
ZUINIGE (benzineverbruik 1:161
GEZINSAUTO
luchtgekoelde motor
geen anti-vries nodig
ind. ruitensproeiers.
buitenspiegel, verwarming
l C O Q C airconditioning, lichtsein?
O.*,»#O,™ verstelbare rugleuning, lu»?
bekleding en anti-diefstal slot
Imp.: Alimpo N V Parkstraat 91a. Den Haag. tel. 070-184843 100 dealers
verspreid over het gehele land.
LEIDEN: N.V. Automobielbedrijf „MEKO",
Oude Herengracht 11 Telefoon 01710—22704
LEIDSCHENDAM: Garage H. v. d. TIJL ZN.,
Vliet 8 Telef. 01761—3916
KERK IN FORT
Midden in het fort Rotterdam
staat een kerk. Gedurende enkele
eeuwen werd daar elke zondag het
evangelie van Jezus Christus gepre
dikt. Maar verder dan de muren
van dit fort kwam de goede bood
schap niet. De Boeginezen en Ma-
kassaren, de twee stammen die
Zuid Celebes bewonen, zagen de
Nederlanders als hun vijanden. Zij
dachten er niet over om de gods
dienst van hun overheersers aan te
nemen. Als moslims achtten ze zich
bovendien de meerdere van de
christenen. En de levensstijl van
menig Nederlands christen, die in
het fort woonde, droeg er niet toe
bii, dat zij een goed beeld van het
evangelie zouden krijgen.
Het fort Rott«rlam bracht de Ne
derlandse handel veel profyt, maar
was ondanks de kerk in zijn mid
den voor de verkondiging van Jezus
Christus' evangelie aan de Makassa-
De moderne theologische school
te Makassar.
ren en Boeginezen van geen beteke
nis. De oude Compagnie was dan
ook opgericht om handel te drijven
en niet voor de zendingsarbeid. al be
hoorde het tot haar opdracht deze te
bevorderen.
Tien jaar geleden bouwde een Ne
derlandse firma aan de rand van de
stad Makassar weer een groot ge
bouw. Ditmaal hadden kerken het
geld er voor bijeengebracht, kerken
ln Nederland en in Amerika. Tegen
woordig leven en werken hier om
streeks 100 jongelui. Zij zijn de leer
lingen van de theologische school
voor Oost-Indonesië. Toen van
1942—1945 zendingspredikanten uit
vele delen van Oost-Indonesië bijeen
waren in het Japanse internerings
kamp bij Makassar, ontstond liet
plan om inplaats van dc vele kleine
en dus gebrekkige schooltjes voor de
opleiding van voorgangers één cen
trale theologische school met een
goede bibliotheek en een flink aantal
docenten op te richten. Met har-
Secr. Varkevisserstraat 64
KATWIJK AAN ZEE: Garage v. d. PLAS.
Telef. 01718—2482
De Hervormde Gemeente van
Noordwijk aan Zee heeft gis
teravond op een daartoe beleg
de gemeenteavond op bijzonder
hartelijke wijze afscheid geno-
jnen van ds. en mevr. Cupédo
en hun kinderen. Hoezeer men
de pastorale arbeid gedurende
de 34 jaar, dat ds. N. J. Cupédo
te Noordwijk aan Zee heeft ge
staan. waardeerde, bleek uit vele
welgemeende woorden, prettige
herinneringen en vorstelijk ge
schenk. dat in enkele etappes
aan het domineespaar werd
overhandigd.
Mej. Van 't Noordende leidde deze
manifestatie van dankbaarheid en
waardering in met een speechje.
waarin de humor niet ontbrak. In
het bijzonder memoreerde z(j de
kerstfeestvieringen van de zondags
school. waarvoor ds. Cupédo altijd
veel belangstelling had getoond. „Het
ga U goed in de nieuwe gemeente.
God is getrouw, ook in Brabant".
Op haar eigen wijze requireerde
mej Van 't Noordende een kerke-
raadslid. dat. zoals ds. Hoekstra reeds
had verklapt, als jongen eens door
ds. Cupédo van de catechisatie was
gestuurd. Hij kreeg nu de kans om
dat weer goed te maken door haar te
assisteren by het aanbieden van een
fonkelnieuw herenrijwiel ter vervan
ging van het „ouwe karretje" waar
de dominee tot dusver op reed.
Pastoraal
Het was niet de bedoeling dat de
scheidende predikant alleen maar op
de fiets weg zou gaan. Ds. Hoekstra's
pastorale oordeel„Dit is een goeie
gemeente", werd nog eens nadruk
kelijk bevestigd na een toespraak van
het oud-kerkeraadslid. de heer C.
Plug. Deze had ds. Cupédo in het
ambtelijke werk vele jaren meege
maakt. In alle bescheidenheid en
eenvoud had de predikant gewerkt,
maar ook het Evangelie gebracht.
Veel werk maakte hij van zijn preek.
Een oude Zeeër met een bijzonder
goed geheugen had dan ook eens ge
zegd: ..Je trappeert die dominee nou
nooit, dat hij een oude preek opge
warmd heeft". De heer Plug dankte
mevr. Cupédo voor de steun, welke zij
haar man in deze jaren had gegeven.
Geschenken
Daarop werd het gemeentegeschenk
gecompleteerd: goede sigaren, een
dia-viewer met projectiescherm en
als slotstuk een prachtig televisie
toestel op zicht, want om praktische
redenen kreeg het scheidende domi
neespaar het geld er voor.
Ds. W. Hoekstra, die deze gemeen
teavond leidde, merkt in zijn ope
ningswoord op, dat dit geen gemak
kelijke avond was. doch dat de
dankbaarheid de boventoon voerde
Hy had aan ds. Cupédo als oudere
collega heel goede herinneringen
Mevr. Duindam bracht de dank
over van de hervormde vrouwenver
eniging. ZU bood mevT. Cupédo. oud-
presidente. een prachtig boeket anjers
aan.
Namens de kerkeraad en de Stich
ting Hervormd Jeugdhuis voerde de
heer S. Miedema het woord. Deze
haalde verschillende gebeurtenissen
op uit de ambtsperiode van de schel-
dende predikant en releveerde diens
activiteiten voor het nieuwe jeugd- i
gebouw. ..Op uw klokgelui heeft do I
gemeente saamhorigheid betracht"
Als het jeugdhuis geopend wordt
komen wij U halen", beloofde de heer
Miedema.
Interkerkelijk
Ook de gesprekskring Hervormd -
Gereformeerd liet zich niet onbe
tuigd. De heer Samson bood met en
kele hartelijke woorden een fraai
wandplastiek aan. uitbeeldend „het
kruisdragende Lam".
Nadat ds. Cupédo voor alle goede
woorden en geschenken had bedankt
en nog een speciaal woord had ge
richt tot dr. Coenraads Nederveen.
rustend arts. die voor dit afscheid
naar Noordwyk was gekomen, zong
het chr. gemengd koor ..Soli Deo
Gloria" de scheldende predikant en
diens gezin de verzen drie en vier van
Gezang 13 toe.
De gevoelens van ds. Cupédo by het
afsluiten van zijn ambtsperiode te
Noordwyk aan Zee waren neergelegd
in dc slotzang: ,,'k Wil lT. o God.
mijn dank betalen".
Congres neemt principiële beslissing
Nenni, dc leider van de Ita
liaanse socialisten, is door het
partijcongres gemachtigd met de
christen-democraten en hun
bondgenoten te onderhandelen
Mej. Van 't Noordende biedt
ds. Cupédo namens de gemeente
een rijwiel aan.
over de vorming van een rege
ring van centrum-links.
Het congres is gisternacht geëin
digd en de resultaten zijn gunstiger
dan men in dc bewogen uren van
de voorgaande nacht had kunnen
verwachten. Van splitsing der party
zal geen sprake zijn. tenzij het nieuw
gekozen partijbestuur by de aan
staande besprekingen met christen
democraten, sociaal-democraten en
republikeinen te toegevend zou mo
gen blaken.
Tot de voorwaarden waaraan vol
gens de meerderheid van de socialis
ten bij de vorming van een regering
van centrum-links moet worden vol
daan, behoren een economische her
vormingspolitiek. een nieuwe land
bouwpolitiek. grondwetsaanvullingen
in het bijzonder voor de instelling
van autonome regionale besturen, een
sociaal bijstands- en welvaartspro
gramma en een buitenlandse politiek
die. onder handhaving van de tradi
tionele partijprincipes van interna
tionalisme, pacifisme en neutralisme
het „Italiaanse lidmaatschap van de
Navo en de verplichtingen n i e t in
het geding brengt".
Een motie met deze strekking werd
met 52.42 procent van de stemmen
aanvaard. Een motie tegen deelne
ming aan een regering van centrum
links. welke was ingediend door de
uiterst linkse minderheid onder Vec-
chietti, kreeg 39.3 procent van de
sterpmen en een tegenvoorstel van
de „Socialistische Eenheid" (groep-
Pertini) slechts 2.16 procent.
Het congres koos een nieuw par
tijcomité. Voor de 101 (vroeger 81)
zetels in dit comité zijn 58 aanhan
gers van Nenni. oc zgn. Autonomis-
ten. gekozen. 40 aanhangers van
Vecchietti en drie leden van de
groep-Pertini. Van de 58 autonomls-
ten zijn er 13 die zich in het bijzon
der aansluiten bij Lombardi, die o m.
verantwoordelijk s voor het misluk
ken van de totstandkoming van de
regering-Moro ln Juli 11. Met zijn
aanhangers zit Lombarddus min of
meer op de wip. Niettemin heeft
men de indruk, dat de samenwerking
tassen Nenni en Lombardi thans veel
minder stroef is dan enkele maan
den geleden.
Verwacht wordt dat premier Leone
volgende week het ontslag van zijn
christen-democratische minderheids
regering die sedert juni heeft gere
geerd. zal indienen. Nenni zal daar
na onderhandelen met de secretaris
van de christen-democratische partij.
Moro, van wie wordt gezegd dat hy
j de toekomstige premier zal zyn. en
l met de leiders van de kleinere par-
I tijen.
telyke instemming van vele Indone
sische kerken gaf na 1945 vooral
prof. dr. H. Berg erna, toen nog mis
sionair predikant der Geref. Kerken,
al zijn krachten aan de verwerkelij
king van dit grootse plan. In 1947
werd de school, tijdelijk op het
eiland Timor gehuisvest, geopend; in
1953 verhuisde zij naar Makassar. De
wens van velen, dat hier in het cen
trum van Oost-Indonesië, de school
zou komen, was vervuld.
Gelukkige
verandering
Aanvankelijk gaven aan deze
school alleen Nederlandse docenten
les, naast dr. II. Bergema o.a. de
hervormde zendingspredikanten ds.
M. E. Duvverman en dr. I. H.
I nklaar. Maar later kwam hierin ge
lukkig verandering. Sedert 1956 is
een Indonesische predikant rector
van deze school, nl. mevrouw Manu-
1 putty- Ma nusama.
Evenals haar man studeerde zy
theologie aan de theologsiche hoge
school te Djakarta. Hy is de leider
van het zendingswerk ln Zuid-Cele
bes. maar geeft ook lessen aan deze
school. Deze zomer logeerde ik enige
dagen bij hen in Makassar. Het was
een voorrecht te zien. hoe zy hun
arbeid verrichten. Naast hen is nog
een Indonesische docent aan de
school verbonden, al een jonge even
eens aan de theologische hogeschool
te Djakarta opgeleide predikant der
Toradjase Christelijke Kerk (die
voortkwam uit de arbeid van de
GZB». Tevens hebben Amerikaanse
kerken twee docenten naar Makassar
gezonden.
Tlieol.school van
grote betekenis
Ik heb eens opgeteld, hoevele ker
ken ln Indonesië al leerlingen naar
deze school gezonden hebben.
Het zijn er 14. Overal maar met
name in Oost-Indonesië kun je
dan ook predikanten ontmoeten, die
hier hun opleiding ontvingen. Een
der bekendsten Is ds. F. J. S. Ru-
maunum, sedert 1956 voorzitter van
de Evangelische Christelijke Kerk in
West-Irian. Ook vrouwelijke predi
kanten worden hier opgeleid. Ik
noem slechts da. A. Lumentut-, on
langs gekozen tot secretaresse van
de synode der Christelijke Kerk ln
Midden Celebes (het land van
Adrian! en Kruyt.
In het algemeen mogen wy zon
der enige overdrijving zeggen, dat de
theologische school te Makassar voor
het leven der kerken in Oost-Indn-
ttesië en voor de verkondiging van
het evangelie van deze Heer in dit
deel der wereld van een onschatbare
betekenis geworden is. Vele tiental
len Indonesische predikanten ont
vingen gedurende de voorbije 15 ja
ren in haar hun geestelijke vorming.
Wie had in 1945 durven dromen,
dat zy ln zulk een mate tot een
zegen zou worden.
Tijdens mijn bezoek aan Makassar
richtten het curatorium en de rector
een dringend appèl tot my. dat onze
hervormde kerk weer docenten voor
deze school gaat geven, nu dit op
nieuw kan. Wy hopen volgend Jaar
ds. W. Wester, die 4 jaren in Ceylon
werkte, uit te kunnen zenden. Ik
weet. dat de beide docenten, die de
gereformeerde zending aan deze
school ter beschikking stelde, nl. ds.
P. G. van Berge en dr. A. G. Honig
zün komst met vreugde zullen be
groeten.
Zullen wy ook nog een tweede her
vormde docent uit kunnen zenden?
Zullen wy aan de aanvragen van
vele andere kerken in Indonesië om
uitzending van hervormde zendlngs-
predlkanten (om meer dan 20 vroe
gen zy!t in de komende tyd kun
nen voldoen?
Wy beleven het in Oegstgeest ais
een wondere zaak. dat de deuren in
Indonesië in zulk een mate weer
voor ons opengaan, en dat wy zo in
tensief weer mogen gaan deelnemen
in het werk van Gods kerk aldaar.
De oogst staat er te rypen. God geve
zyn kerk de arbeiden» om hem bin
nen te halen.
G. P. H. Locher
Zendingsarbeiders
naar Indonesië
De Raad voor de Zending-van de Ned.
hervormde kerk besloot n.a.v. dit
verzoek de volgende zendingsarbei
ders voor arbeid in Indonesië aan te
bieden: ds. A. de Kuiper, voorheen
werkzaam in Malang aan de theolo
gische school, om te worden te werk-
gesteld aan het vormingscentrum
van de Raad van Kerken Wisma
(huis) olkumene te Sukabuml; dr. Ph.
van Akkeren, voorheen werkzaam in
Malang aan de theologische school,
voor arbeid in Ball; ds. W. Wester.
voorheen werkzaam in Ceylon, als do
cent voor de theologische school te
Makassar: drs. J. Bloemendaal, als
docent aan de theologische school te
Kotabaru (Hollandia»; ds. L. Flier,
voorheen werkzaam In Sumatra en
West-Irian, voor de Soendanese kerk
in Bandung; mej. W. A. ten Kate,
voorheen werkzaam in West-Irian
voor evangelisatiewerk in Sukabunn
en mej. Y. Bastlaanse. die als kinder
arts werkzaam zal zyn in de Kraam
kliniek Mardi Santoso ln Soerabaja.
Terug zullen keren: ds. H. J. Visch
naar Bali; ds. M. G. Baldee als do
cent aan de theologische school op
Timor en mej. G. M. van 't Land als
arts naar Modjowarno (vertrekt
reeds 2 november».
Voor Afrika zyn bestemd; de heer
G. Stegeman, theol. kand. om te
worden te werkgesteld in Foumban
(Kameroen) en mej. B. Folkerts, die
als verpleegster werkzaam zal zyn ln
Itlgidi (Oost-Nlgerla). Terug zal ke-
ren: ds. Chr. Petri, naar Dakar (Sé-
I négal». hy vertrekt reeds 11 novem-
her via Oost-Afrika waar hy daar
wonende Nederlanders pastorale zorg
1 zal bieden.
