OONSVERHOGING VAN 10
PCT. IN TWEE ETAPPES
Woningnood neemt ook
dit jaar nog toe
Van Wijk:
zes jaar
Minimum-inkomen
f100 per week
„Met 90.000 huizen
kom je niet ver"
Werkgevers en werknemers na acht uur vergaderen eens:
Gelukwens
Te grote dosis medicijnen
had dood tot gevolg
Bloedbad in
noord-Kenia
Minister Bogaers (geprezen om bouwnota):
WEERBERICHT
LOONBERAAD
METAAL
DRAKACEL
'4WS
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 30 OKTOBER 1963
No. 31098
EIDSCH
DAGBLAD
(Cteur: E. A. E. van Dishoeck
(Ofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
1. 9.45 per kwartaal, f.3.15 per maand, f. 0.73 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57056
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
E twee grote componenten in
y/ het produktieproces, de werk
levers en de werknemers hebben
Isteravond na moeizame onderhan-
^lingen een akkoord bereikt en wij
;n dat dit resultaat van immens
(lang is voor onze gehele volks-
eenschap. De Stichting van de
heeft sedert haar oprichting
na de Bevrijding voortreffelijk
gedaan ten dienste van ons
ind en volk. Het is voor een zeer
nzienlijk deel aan haar te danken
veest, dat zich gedurende de zo
langrijke periode van de weder-
»bouw van onze volkshuishouding
en noemenswaardige arbeidscon-
cten hebben voorgedaan en de
beidsvrede bewaard kon blijven.
Het zou bijzonder betreurenswaar-
g zijn geweest, wanneer nu een
nde zou zijn gekomen aan een
menwerking, die in de afgelopen
ren tot zulke zegenrijke gevolgen
>eft geleid. Deze overtuiging, welke
enzeer leefde bij beide onderhan-
ilingspartners, heeft, naar ons ge-
>el, in aanzienlijke mate bijgedra-
tot het bereiken van dit compro-
is. Beide partijen beseften ter dege,
it de goede sfeer, welke de laatste i
cennia tussen beide groepen heeft
(taan, wellicht voor lange tijd
rstoord zou blijven, wanneer zij
lans niet tot een vergelijk zouden
innen komen.
Dit besef van de ernst van de
tuatie heeft aan weerszijden van de
iderhandelingstafel de bereidheid
ïrsterkt om door het doen van
msessies een compromis te berei-
en, dat tenslotte voor beide partijen
invaardbaar zou zijn, ook al blijven
Barbij bij beiden verschillende wen
en onvervuld.
A T IJ achten dit resultaat ook
/V daarom zo belangrijk, omdat
de georganiseerde vakbeweging
wh altijd zien als de meest demo-
ratische en representatieve verte-
enwoordiging van de arbeiders-
lasse en omdat wij het bepaald
oodlottig zouden achten, wanneer
le top van die vakbeweging niet
mger zou berusten op de solide en
oodzakelijke basis van het vertrou
wen der leden.
Onze nationale economie en volks-
relvaart zijn het meeste gebaat bij
ust op de arbeidsmarkt, juist in een
eriode, dat zich daar tengevolge van
tverse ontwikkelingen in binnen- en
uitenland toch al bijzondere span
ingen voordoen.
Het minste waaraan wij op dit
lenblik behoefte hebben is versto
ng van de harmonie en het even-
icht, aan onberaden acties en wilde
lakingen, zoals er in de afgelopen
eken enkele zijn geweest.
Het overleg in de Stichting van de
rbeid betekent niet het tegen elkaar
fwegen van tegenstrijdige belangen
»sen werkgevers en werknemers,
och de bevordering van het contact
beide langs de weg van het
Bfelijk verstand en het economisch
«gelijke tot de benadering van het
«meenschappelyke belang.
Wij verheugen ons er over, dat dit
ootact ook thans weer tot resultaat
eeft geleid en dat het leven van de
lichting, dat, volgens de voorzitter
an een der werkgeversorganisaties,
aan een zijden draad heeft gehangen,
hiermede hopelijk een nieuwe impuls
en stimulans heeft gekregen.
Zowel incidenteel als op langere
termijn gezien is dat een oprechte
telukwena waard.
(Van onze Haagse correspondent)
Een loonsverhoging, die het mogelijk maakt dat het niveau van
het „rechtensgeldende" loon met 10 procent stijgt (5 pet. op
1 januari en 5 pet. bij afloop van de CAO's, maar uiterlijk
1 april).
De mogelijkheid om bedrijfstakgewijze te beslissen over het
toestaan van differentiatie in de lonen door ondernemingen.
Een minimum-inkomen van 100 gulden per week als uitgangs
punt voor volwaardige, volwassen arbeiders.
Optrekken van de uitkaringen van AOW, AWW, de interim-
regeling invaliditeitswet, kinderbijslagregelingen en van vaste
renten en toeslagen ingevolgde de ongevallenwetten met
tien procent.
Geen uitkering ineens.
Dat zijn de punten, waarover
in de Stichting van de Arbeid
overeenstemming is bereikt in
een vergadering, die heeft ge
duurd van gisterochtend tien uur
tot kwart over zes 's avonds.
slist geen ongevaarlijke operatie",
zei hij.
Geruchten
Even later deden geruchten te ron
de, dat vandaag een algemene werk
staking zou worden geproclameerd
door het niet als een bonafide vak-
Daarnaast Is nog overeengekomen, beweging beschouwde actie-comité -
dat het aan de volksvertegenwoor- indien de uitkering-ineens niet zal
diging is voorbehouden, om te be-worden verkregen De heer Kioos
slissen over een eventuele huur- nam het gerucht nogal laconiek op
verhoging in 1964. Mocht deze ..Als we In alle opzichten onze zin
huurverhoging doorgaan, dan gaat zouden krUgen, komt onherroepehik
de Stichting van de Arbeid ervan het verhaal, dat er wel meer ln ge
uit, dat de huurcompensatie niet zeten zou hebben als we maar har-
meer zal behoeve te bedragen dan hei' waren geweest ln de onderhands,
één procent 1 lingen
Een wijziging van het prijsbeleid. P^rtmn fcrcntïf
waarin plaats is voor het doorbe- J t» «M fJIVJ Gl cittto
rekenen van de loonsverhoging, is
voorts aanvaard Eindei-jk, om kwart over zes, kwam
er een persconferentie. Een gezamen-
De vergadering is herhaalde malen ïyke bijeenkpnist. Er was dus over-
geschorst voor afzonderlijk beraad, j eenstemming bereikt. Onder voorzit-
Tijdens de lunch werden aanvanke-1 terschap van ingenieur Bölger werden
lijk nog onderlinge gesprekken ge- de punten van de overeenkomst om
voerd tussen partijen, maar na een beurten naar' voren gebracht en toe
kwartier trokken de werkgevers zich plicht door drs. Roemers en ir. Bos-
terug. De vertegenwoordiger van de ma
De vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemers tij-
dens de persconferentie na het
bereiken van een akkoord over
de lonen. Van links naar rechts
de heren De Koster, Bosma en
Bölger namens de werkgevers en
Roemers, Middelhuis en Van
Mastrigt namens de werknemers.
differentiatie heeft ons bijzonder ver
heugd. evenals het besluit, dat de
Stichting van de Arbeid de minister
van Sociale Zaken zal adviseren de
uitkeringen van de sociale verzeke
ringen te verhogen", aldus drs. Roe
mers.
Dhr. Bosma voegde hieraan toe, dat
men niet kan zeggen, dat .t beraad van
gisteren de Stichting heeft gered. Het
voortbestaan van de Stichting zal af
hangen van de ontwikkelingen in de
naaste toekomst.
De enorme overspanning op de ar
beidsmarkt zal moeten veranderen.
Indien dat niet gelukt, dan zullen
achteraf nog maatregelen moeten
worden genomen. Voor het ogenblik
kan men slechts zeggen dat de pa
tiënt niet is overleden, dat de hoop
bestaat op een goed leven, maar dat
het bewijs van een goed leven nog
geleverd moet worden.
Wat betreft de kostprijsverhogingen
zei de heer Roemers, dat hy zich wel
degelijk realiseert, dat er gevolgen
kunnen zijn, die in de prijzen tot uit
drukking komen. De aard van de
prijsontwikkeling zal echter bepalen
wat er verder zal worden gedaan
Of er over de lonen in het bouw
bedrijf nog gesproken was? De heer
Bosma zei. dat er inderdaad over ge
sproken is. omdat deze lonen niet zo
danig moeten worden opgetrokken,
dat er een nog grotere marge ont
staat en waardoor een nog grotere
zuigkracht op de beoefenaren van
andere vakken ontstaat. Dit is ook
aan minister Bogaers ter kennis ge
bracht. De heer Middelhuis <KAB)
verklaarde echter, dat er tussen hem
en de heer Bosma enige „nuance-ver
schillen" bestaan. De grote achter
stand in de woningbouw en de wo
ningnood zijn zeker aanleiding om
steun te geven aan de plannen van
minister Bogaers. Overigens hoopte
de heer Middelhuis ook op een
prestatie-beloning die aangepast is
aan het bouwbedrijf.
9 Slot pag. 2
Wij vernemen van bevoegde zijde: Onlangs is een 45-jarig«
j ongehuwde patiënt, opgenomen in de psychiatrische inrichting
„Endegeest" te Oegstgees*, overleden als gevolg van het gebruik
van een te grote dosis van een voorgeschreven medicijn. Deze tt
grote dosis was een gevolg van een vergissing van een ver*
pleegster. De instructie betreffende de te verstrekken medicijnen
gaf de juiste dosis aan.
Een direct daarop gevolgde opname in het Acad. Ziekenhuis
te Leiden mocht niet meer baten. De officier van Justitie werd ter
zake direct op de hoogte gesteld.
Hangende het gerechtelijk onderzoek is het dienstig zich van
een oordeel omtrent de schuldvraag te onthouden.
Journalist klaagt
Carel Briels aan
De heer W. Broos, correspondent
van het dagblad Trouw m Nijmegen,
heeft gisteren bij de officier van
Justitie te Arnhem een schriftelijke
aanklacht ingediend tegen Carel
Briels. Aanleiding hiertoe is een
brief van de heer Briels aan de
hoofdredactie van het dagblad
Trouw, waarin gezegd wordt: „Uw
heer Broos is niet alleen stumperig,
maar ook vals".
Aangezien naar de mening van de
heer Broos de berichtgeving in
Trouw niet vals is geweest, voelt hy
zich door deze aantijging als mens
en als journalist aangetast in zyn
eer en goede naam.
De Keniase autoriteiten hebben de
politie van het naburige Oeganda
gevraagd te helpen bU het opsporen
van gewapende mannen, die in het
grensgebied van noord-Kenia 23
vrouwen en kinderen en vier man
nen van de Toerkanastam om het
leven hebben gebracht. Zes vrouwen
en kinderen zijn in een ziekenhuis
opgenomen met speerwonden. De in
filtranten vielen een nederzetting van
genoemde stam aan en verdwenen
met een grote kudde runderen en
ezels.
(Van onze parlementaire redactie)
Koninklijke Nederlandse Midden
standsbond, de heer Van der Weele.
nam deze gelegenheid te baat om
overleg te plegen met enige van zijn
bestuursleden. Het resultaat daarvan
was, dat hij in de vergaderzaal op de
tribune plaatsnam teneinde zich te
kunnen distantiëren van de te nemen
beslissingen.
En alsof dit nog niet voldoende
was, verscheen er tijdens de perscon
ferentie. die na afloop van de verga
deringen gehouden werd, een uitvoe
rig communiqué van de Koninklijke
Middenstandsbond, waarin
„We hebben gedaan, wat wij kon
den", aldus de heer Bölger. „We heb-
by tenslotte een risico genomen. Of
wij daarbij juist gehandeld hebben,
zal de toekomst moeten leren. We
menen echter, dat niet accepteren
van een overeenstemming een groter
risico zou zijn."
De toelichting was zodanig gefor
muleerd. dat de kans op verkeerde
tekst-uitleg zo gering mogelijk was.
Wat door de heren Roemers en Bos
ma werd gezegd, werd later nog in
een schriftelijke verklaring herhaald.
Deze verklaring vindt men elders in
Nederl.
deze organisatie meedeelde geen ver-
antwoordelijkheid te kunnen dragen dit nummer afgedrukt,
voor de door de meerderheid in de
Stichting van de Arbeid genomen be - ppn u j fip/'f /|o
sluiten.
Tijdens een der schorsingen ver- Drs. Roemers, voorzitter van het
klaarde de heer Kloos (NVV) ons. NVV, die de feitelijke mededelingen
dat hoewel de uitkering-ineens een j 0ver de overeenkomst becommenta
wel zeer zwaar punt was. hij er toch rieerde, stelde naast elkaar de eisen
niet blind voor wenste te zijn. dat der vakcentrales van 30 september jl.
een contante uitbetaling van 2 pro- en hetgeen nu is bereikt. Hij betreur-
cent van de loonsom van 20 miljard. de in sterke mate dat de uitkering-
toch altijd nog een bedrag van 400 I ineens door de werkgevers afgewezen
miljoen gulden zal vergen. „Het is be- Hg
IETS WARMER
Het KNMI verwacht van heden-
tot morgenavond:
Tijdelijk opklaringen, maar later i ikheid voor het niet realiseren van
1 Uit kanS OP nAn ..ïélrA^Sno, inAonc l«ff(van Kil Hp
bleef. De vakcentrales hebben tot het
einde toe daarvoor gepleit.
„Aan het slot van het overleg heb
ben we moeten afwegen een verdere
samenwerking in de Stichting van de
Arbeid, of een breuk met handhaving
van onze eisen", aldus de heer Roe
mers.
De tien procent plus de onder
nemingsgewijze differentiatie zijn
echter zulke belangrijke resultaten
dat de werknemers de verantwoorde-
Inbraak A.Z. Leiden
(Van onze Haagse correspondent)
Het Haags Gerechtshof heeft van- I
morgen in hoger beroep de 52-jarige
Haagse metaalbewerker W. van Wijk I
bijgenaamd de „Marinekraker", ver-
oordeeld tot zes jaar gevangenisstraf
voor de ook naar de mening van
't hof door hem gepleegde brand-
kastkraak in het Academisch Zieken
huis te Leiden ln januari 1962, waar
bij bijna een kwart miljoen gulden
verdween.
De Haagse Rechtbank had in eerste
aanleg deze befaamde brandkastkra-
ker zes jaar gevangenisstraf met
aftrek van het volledige voorarrest
(ongeveer een jaar en negen maan-
den> opgelegd. Het hof bepaalde
echter, dat van het voorarrest slechts
één jaar zal worden afgetrokken. Dit
omdat, zoals het hof overwoog, het
voor het overgrote deel aan ver
dachte zelf te wijten is dat het voor
onderzoek zo lang heeft geduurd.
Het verzoek van de raadsman, mr.
B. H. A. Langerwerf, om het onder
zoek in deze zaak te heropenen met
het oog op de binnengekomen ano
nieme brief, waarin gezegd wordt,
dat Van Wijk niet de dader is. werd
door het gerechtshof van de hand
gewezen.
Bij het vernemen van de uitspraak
riep de verdnohte uit: „Dit is nog
een grover schandaal dan bij de
rechtbank".
Twee weken geleden eiste de pro
cureur-generaal bij het hof tegen
deze verdachte de maximum-straf:
acht jaar met aftrek van het voor
arrest.
Ook in de Tweede Kamer bestaat grote waardering voor de
bouwnota van minister Bogaers. Gisteren begon de Tweede Ka
mercommissie voor Volkshuisvesting en Bouwnijverheid met de
openbare behandeling van de begroting van drs. Bogaers voor
1964 en van zijn nota over het toekomstige bouwbeleid. Alle spre
kers. niemand uitgezonderd, prezen het stuk, dat de minister, zo
kort na zijn toetreding tot het kabinet, aan de Kamer heeft
overgelegd.
„De nota getuigt van een zeer
sterk élan", zei de heer Andriessen
I (KVP). De heer Bommer van de
P v. d. A. noemde de nota een prima
stuk, het beste over dit onderwerp
sinds de afgelopen jaren. „Er staan
Vandaag is het alweer een belang
rijke dag op het gebied van onder
handelingen over lonen en andere
arbeidsvoorwaarden: vanochtend is
de vakraad voor de metaalindustrie
(waarin werkgevers en werknemers
samenwerken) in Den Haag bijeenge
komen om het beraad over de CAO
in de metaalindustrie voort te zet
ten. Onder deze CAO vallen ruim
tweehonderdduizend personen.
Het is voor het eerst sinds jaren
dat de vakraad met zijn onderhande
lingen na een overeenstemming in
het bestuur van de Stichting van de
Arbeid komt. De vakraad heeft
meestal de spits afgebeten en menig
maal moeten onderhandelen gedu
rende perioden dat een principiële
wijziging in het loonbeleid op han
den was.
De werknemersorganisaties in de
vakraad waren weliswaar ook dit
jaar de eersten die hun verlangens
voor de per 1 januari 1964 a.s. af te
sluiten CAO aan de werkgevers be
kend maakten, maar de centrale or
ganisaties zijn thans al tot zekere
overeenstemming gekomen in de
Stichting van de Arbeid.
Gezien het resultaat dat werkge
vers en werknemers gisteren in de
Stichting hebben bereikt, is het, naar
wij vernemen, niet onmogelijk dat in
de vakraad vandaag al het overleg
over enige hoofdpunten van de
nieuwe CAO zou worden afgesloten.
Advertentie
van het zuidwesten
regen. Matige tot krachtige zuid
oostelijke wind. Iets hogere tempe
raturen.
31 OKTOBER
Zon op: 7.31 uur; onder: 17.16 uur.
Maan op: 17.18 uur; onder: 5.27 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.52 en 14.13
uur, laagwater te 10.05 en 22.22 uur.
DU nummer bestaat uit 18 pagina a.
een uitkering-ineens leggen by
werkgevers. Er was voor de werk
nemers, gezien de resultaten, geen
reden om de Stichting te laten breken
„Het aanvaarden van het minimum
loon door de werkgevers hebben we
gewaardeerd. We hebben ook geëist,
dat voor het overheidspersoneel
overeenkomstige verhogingen en ver
beteringen van de arbeidsvoorwaar
den zullen worden bepleit. Het ak
koord over de ondernemingsgewijze
DE ENIGE KUNSTSTOFMATRAS
GOEDGEKEURD DOOR DE NED.
VER. VAN HU 3VROUWEN
het
deTharde- matras
MET ALLE COMFORT
VAN EEN „ZACHTE-
tal van goede maatregelen ln." De
heer Van Eibergen (ARP) liet zün
waardering vergezeld gaan van de
waarschuwing, dat de weg die de
minister nog moet gaan. bezaaid ligt
met voetangels en klemmen.
Van die voetangels en klemmen is
gisteren al wel iets gebleken, vooral
toen gesproken werd over het aan
deel van de woningbouw in de totale
bouwproduktie en het tydstip, waar
op de woningnood kan zijn opgelost.
Met name de heren Andriessen en
Bommer voerden hierover het woord.
De heer Andriessen zei, dat de
bouw van 90.000 woningen per jaar
niet voldoende zal zijn om het thans
bestaande woningtekort (215 000 wo
ningen» in 1970 op te heffen. Daar
voor moeten jaarlijks zeker 120.000
woningen worden gebouwd De heer
Andriessen betwijfelde of dit moge
lijk is.
De heer Bommer was op dit punt
uitgesproken kritisch. Hij vond rond
uit, dat minister Bogaers aan de
woningbouw nog te weinig voorrang
geeft. In het bouwprogramma voor
1964 bedraagt het aandeel van de
woningbouw 51 pet, tegen 49 pet voor
alle overige bouwactiviteiten (fabrie
ken. scholen, kerken, kantoren enz.).
„Dit is te weinig".
Uitgangspunt
De minister, zo zei de heer Bom
mer. voorziet een gemiddelde stijging
van de bouwproduktie met 14 pet,
vergeleken met het bouwprogramma
voor 1963. Voor de woningbouw zal
die produktiestüglng slechts 11 pet.
bedragen, maar voor de overige bouw
niet minder dan 21 pet. Hieruit blijkt
niet, dat de woningbouw voorrang
heeft. De heer Bommer vond dit
geen goed beleid.
Minister Bogaers gaf toe, dat de
heer Bommer geiyk heeft, als hy
het bouwprogramma voor 1963 tot
uitgangspunt neemt. Maar. zo zei hy,
men kan zich eigenlijk beter aan
sluiten bij de werkelijkheid, en die
werkelijkheid is, dat de laatste jaren
de woningbouw is achtergebleven by
het programma. Als men uitgaat van
I de werkelijke bouwproduktie die in
1962 Is bereikt, dan Is voor de nabye
j toekomst een gemiddelde toeneming
van de bouwproduktie met 22,1 pet te
verwachten. Voor de woningbouw
I bedraagt dit percentage 27,7 en voor
I de industrie 17,7. Dit Is dus een heel
I ander beeld.
Ook zette de bewindsman uiteen
waarom hy vindt dat het aandeel
van de woningbouw in het totale
bouwprogramma voor 1964 slechts 51
pet. moet bedragen. Opnieuw wees
hy erop dat de afgelopen jaren de
woningbouw is achtergebleven. Het
heeft zin, nu aan de bescheiden kant
te blijven wat de raming betreft,
want men moet niet teveel verwach
tingen wekken. Van het percentage
van 51 heeft drs. Bogaers de meeste
zekerheid, dat het in elk geval haal
baar is Bovendien ziet hy het ais
een minimum. Hy streeft naar meer.
•Met 90.000 woningen per jaar kom
je niet erg ver".
Hartekreet
Het betoog van de minister was op
een bepaald moment een hartekreet.
„De toestand is veel erger dan ilt
dacht. Je schrikt als je de produktle-
dallng van de laatste jaren op je laat
inwerken. Het werknemersbestand
nam toe met tien pet. maar de pro-
duktie met 0.0. Program en werke
lijkheid Hepen steeds verder uiteen.
In het eerste halfjaar van 1963 kon
slechts 48 pet worden gedaan van
hetgeen volgens het programma in
die periode had moeten worden ge
daan Voor de woningbouw ln 1962
bedraagt dit percentage 89. Door dit
alles is het woningtekort in 1962 ge
stegen met 4.000 woningen. Ook in
1963 zal het tekort nog toenemen",
zo luidden de alarmerende woorden
van de minister.
De Kamercommissie was van dit
alles diep onder de indruk, althans
op dat moment. Want vervolgens
ging minister Bogaers nader in op
de oorzaken van deze ongunstige
ontwikkeling en hy deed dit zo uit
voerig en in zo*n onstuitbare woor
denstroom, dat het de commissie,
die de heer Bommer liet het zich
geïrriteerd ontvallen „het verhaal
al kende", zichtbaar ging vervelen.
Het was merkbaar dat een minister
die zo'n heldere en zakeiyke nota
heeft geproduceerd, ln de mondelin
ge gedachtenwisseling zo weinig in
staat was zyn beleid even helder en
zakeiyk te verdedigen. Het zou overi
gens onbiliyk zyn hieraan zwaar te
tillen Het beleid van de minister is
zo veelbelovend, dat men dit kleine
ongemak maar op de koop toe moet
nemen.
Lacunes
De bewindsman was graag bereid,
te erkennen dat de bouwnota lacunes
toont. Enkele sprekers hadden erop
gewezen dat niets is geschreven over
het huurbeleid, de financiering, het
subsidiebeleid en de materiaalvoor
ziening. Drs. Bogaers vertelde dat
de werkzaamheden om die lacunes
op te vullen reeds zyn begonnen.
Tot de heer Van der Peyl (CHU)
zei de minister geen a&nwy zingen te
hebben, dat de materiaalvoorziening
zal stagneren. Met de heer Andries
sen was hij overtuigd van de wen-
seiykheid van een overkoepelend
overlegorgaan voor de bouwnyver-
heid. Vandaag zou het debat worden
voortgezet.
Uit het Leidsch Dagblad van
30 October 1863:
De Gemeenteraad van Zie-
rikzee heeft besloten tot af
schaffing der belasting op
brandstoffen.
De Gemeenteraad te Leg
den heeft een voorstel aan
genomen de bezoldiging van
de beambten voor de accijn-
sen te verhoogen tot f450,
mits het kantoor op de Bree-
destraat geopend zij van
's morgens 8 tot 't avonds 8
uur.
