„WAT DEED IK
IN DOUSADJ?
X
Jazz voor dichterlijke zielen
Na half jaar bouwen vraagt Wim Dusée zich af:
GEEF DE JEUGD
DE RUIMTE
KRIS-KRAS
TE PAS EN
TE ONPAS
JAZZ op l.p., e.p. en single
Jeugd en mode
Boekjes bewijzenhet kan
Zaterdag 26 oktober 1963
..Een van dc gelukkigste perioden van mijn leven
Dat zegt Wim Dusée, een 22-jarige student in de sociologie
uit Oegstgeest, van het half jaar, dat hij doorbracht in Dousadj,
waar hij hielp bij de herbouw van dit door een aardbeving ver
woeste dorpje.
Vorige week kwam hij thuis: ,,Wil je geloven, gewoon met
tegenzin".
Waarom da ïitoch? Het werk daar was zwaar. De hitte soms ondraag
lijk. De vjoestijmchtige landstreek verschrikkelijk verlaten, dor en
troosteloos, liet comfort zeer gering en de moeilijkheden talrijk. Onder
meer eenmaal dysenterie en eerst ren pijnlijk gekneusde rib. Wat
maakte die tijd dan zo mooif
Foto L.D./Holva«t)
..Ach, dat was nu eens echt
iv..o. waar ik zin in had. Ik vond
daar gemoedsrust. En bovendien:
door onze handen konden wij iets
scheppen voor een ander, waar deze
wat aan heeft. Waar hij gelukkig
mee kan zyn".
Het zijn woorden van een idea
list. Maar Wim Dusée lacht voluit
als wy hem daarop wijzen.
„Onder die dertig Europese
jongeren, die er zaten, zullen er wel
geweest zijn, die gedreven werden
door idealisme. Maar ik niet. Mis
schien klinkt het wat geëxtalteerd.
maar ik was Europa een beetje
beu. Ik wist in Nederland geen
raad met mijzelf. Voeg daar wat
zin voor avontuur bij en de idee.
dat ik wat positiefs kon gaan doen
en je hebt de redenen, waarom ik
ging. Toen ik ervan hoorde, was
het zo voor elkaar. Aanvankelijk
stonden ze wel negatief tegenover
myn aanmelding, maar het feit.
dat ik tropenervaring had. gaf toch
de doorslag. Ik heb al in Nigerië
gewerkt en gezworven door diverse
Zuidamerikaanse landen. Ik heb
altijd al belangstelling gehad voor
niet-Europese landen. Daar hoop ik
nog eens voorgoed terecht te ko
men. Maar goed, ik meldde mij aan.
Ze hebben het echt niet mooier
voorgespiegeld dan het was. Ze
waarschuwden ons voor ontberin
gen. maar dat is mij niet tegenge
vallen. Het was geen luxe. maar
het ging toch".
Dagenlang
Wim Dusee had ons al gewaar
schuwd: „Als ik daarover ga ver
tellen. kan ik dagenlang door
gaan". Inderdaad, hij heeft geen
aanmoediging nodig. Uitvoerig
staat hij stil bij de voorbereidingen
in Frankrijk. „We leerden daar
taal noch volk kennen, alleen el
kaar. Het werk was daar nog on
belangrijk". Met een Friendship van
de Nederlandse Luchtmacht werd
de groep van ongeveer vijftien
meisjes en jongens via Istanboel
naar Teheran gevlogen, waar ze
werden opgewacht door Perzische
studenten. De volgende dag ging
het in een oud busje verder naar
de plaats van bestemming.
Hoe verder ze kwamen, hoe gro
ter werd ook figuurlijk de afstand
van de moderne stad Teheran. De
wegen werden steeds slechter, op
het laatst was het eigenlijk niet
meer dan een muilezelpad. De na
tuur werd steeds grauwer. Bizar en
eenzaam. Af en toe zagen zij op
een heuveltop in de verte wai
groen met gele huisjes ertussen:
een van de weinige dorpjes in die
verlaten streek. Eindelijk werd
Dousadj bereikt. Of beter, de res
ten van wat eens Dousadj was ge
weest
Eerst de n eg
..We moesten beginnen met
het verbeteren van de weg tussen
het dorpje en ons kamp. Wij had
den een tentenkamp voor de jon
gens. een houten keet voor de
meisjes onder wie een Neder
landse verpleegster, de enige medi
sche hulp en een stenen ge
bouwtje voor onze recreatie, dat we
heel duur „Club Europiènne de
Dousadj" hebben genoemd. In to
taal waren we met 28 Europeanen,
een Amerikaan, een Australiër, een
Japanner en van 10 juni af steeds
met een groep va ntwintig Perzi
sche studenten, die om de twee we
ken wisselden. Na het maken van
een lay-out moesten we met schop
pen en houwelen de fundamenten
in de keiharde grond graven. En
dat bij een temperatuur van soms
43 graden in de schaduw. Die eerste
vijf weken waren dan ook de
zwaarste. Verschrikkelijk was dat.
Daarna kwam er een betonmolen
voor de fundamenten en moest het
binnenwerk afgegraven worden.
Maar dat zware karwei werd later
door betaalde krachten gedaan, wij
mochten ons, zoals ook was afge
sproken. met de meer gespeciali
seerde werkjes bezighouden. Het
optrekken van de muren, het plaat
sen van ramen, deuren en daken".
„In totaal hebben we zo 116
huizen van drie kleine kamertjes
gebouwd. Thans wordt er nog een
school, stallen en toiletten opge
trokken. Er is verder nog gedacht
aan een moskee en een badhuis.
Toen wy weggingen was het pro
ject bijna gereed. Alleen moesten
er nog wat daken gemaakt worden.
Daarvoor zyn zeven man achter
gebleven, onder wie Wim de Vroo-
men uit Warmond, die psychologie
in Leiden studeert".
Bobby Timmons.
Sweet and Soulful Sounds
(Riverside RLP 422 l.p.).
You'd be so nice to come home
Turn left Spring can really
hang you up the most Why
was I born Another live one
God Bless the child Alone
together Home cookin'.
Bobby Timmons kennen wij hier
vooral als de vroegere pianist bij
Art Blakey's Jazz Messengers. Toch
is dit niet de eerste langspeelplaat
die hij onder zijn eigen naam heeft
gemaakt; voor zover wy weten, zyn
het er al vier of vijf. Ook nu weer
handhaaft Timmons zijn reputatie
van „lyrische romanticus". Een no
viteit is echter, dat in drie werken
drummer Roy McCurdy. die naam
heeft gemaakt in het Jazztet, en de
bekende bassist Sam Jones „buiten
spel" blijven. In de ballades „Spring
can really hang you up the most"
en „God bless the child" en Horace
Silvers spirituele „Home cooking"
heeft Timmons het veld voor zich
alleen. Vandaar misschien ook, dat
hij dan wat nonchalant met de
„spelregels" omspringt: hy impovi-
seert en fantaseert tenminste als
of hy en niet dr. Anton van der
Horst de VPRO-dagopening moet
in- en uitluiden. Vooral in de beide
ballades is hij lyrischer dan ooit.
En om op de titel van de plaat
Sweet and Soulful Sounds terug
te komen: het is inderdaad alle-
mal „soul" wat de klok slaat en het
klinkt meestal ook erg sweet".
Maar hoe eenzijdig de door Bud
Powell en Horace Silver beïnvloede
Timmons ook is georiënteerd, hij
laat wèl in tegenstelling b.v. tot
zijn opvolger bij de Messengers. Ce-
dar Walton een eigen geluld ho
ren en is beslist geïnspireerd. De
liefhebbers van „poetic soul" durven
we deze plaat dan ook zonder enige
terughoudendheid aan te bevelen.
De jeugd is vindingrijkwayineer
liet er om gaat anders te doen dan
anderen. Zo ook de Amerikaanse
jeugd, die haar kleding-ideeën ook
nog eigen namen meegeeft.
Daar is dan de „skort", een kle
dingstuk bestaande uit een korte
broek (short) en een daarover ge
naaide rok (skirt). Bestemd voor
allerlei sportdoeleinden
Daar is ook de ..layered, look
de laagjes-modedie de komende
winter het mooiste is waarvan een
tiener maar kan dromen. De
hoofdzaak is, dat men (minstens)
twee laagjes over elkaar draagt:
een trui over een trui, een jasje
over een trui, een vest onder een
jasje enz. Men mag deze voor
liefde gerust rekenen tot de „little-
boy-lookdie in opkomst is bij de
Amerikaanse tieners.
Als vrouwelijke noot verbindt
men aan deze little-boy-lookde
scrambled look" oftewel de roer
ei-mode. Dat betekent, dat men
toor een pakje stoffen van ver
schillend dessin en verschillende
kleur met elkaar combineert.
Milt Jackson Orchestra
Big Bugs (Riverside RLP 429
l.p.).
Old devil moon 'Round
midnight The dream is you
You'd be so nice to come to
home Echoes If you could
see me now Star eyes Na-
mesake If I should lose you
Later than you think.
Dat jazz niet altijd experimenteel
of progressief behoeft te zijn (al
lijkt dat tegenwoordig wel een ver
eiste) om de liefhebber te bekoren,
bewyst deze plaat met zeer tradi
tionele big band muziek. De groot
ste bekoring gaat trouwens uit van
de zilveren tonen die Milt Jackson,
de grootmeester van de vibrafoon,
aan zijn instrument ontlokt. Het
grote orkest dat ter meerdere glorie
van „Bags" voor deze studio-opna
men werd geformeerd, telt drie ver
schillende bezettingen en laat twee
verschillende geluiden te horen. Dat
laatste is te danken aan de arran
geurs Tadd Dameron en Emie Wil-
kins, wier opvattingen en stijl alles
behalve parallel lopen. Dameron
arrangeerde vijf ballades waar
van we in het bijzonder Monks
..Around midnight" willen noemen,
dat hier een bijzonder mooie ver
tolking krijgt en Wilkins vijf
swingnummers, Dameron stelde de
vibrafoon centraal en maakte het
gehele orkest ondergeschikt aan
Milt Jackson (hetgeen niet wil zeg
gen dat zijn orkestpartijen onbe
langrijk zijn, integendeel!», terwijl
Wilkins wat meer ruimte liet voor
solisten als Nat Adder ley, Hank Jo
nes, James Moody en Jimmy Heath.
Dat, naar ons gevoel althans, de
samenwerking tussen Jackson en
Dameron het vruchtbaarst is ge
weest, komt waarschijnlijk doe-
eenzelfde geaardheid.
Ray Bryant.
C jam blues (C.B.S. CA 2S1.211
single).
Duke Ellingtons bekende rC Jam
blues" gespeeld door drie nauwe
lijks bekende jazzmusici; pianist
Ray Bryant, bassist Bill Lee en
drummer Mickey Roker. Vijf minu
ten muziek waarover eigenlijk maar
heel weinig valt te sehryven. Alleen
dit: een pittig stuk meesterlijke
swing. Maar dat lijkt ons dan ook
wel voldoende.
II LLC IE GAAT
JUKEBOX
BELASTEN
(Van onze correspondent in
Brussel)
De Belgische belastingen hebben
een fijne neus voor hetgeen de
schatkist Iets kan opleveren. Dat
hebben zij dezer dagen weer bewe
zen door nu ook de juke-box, het
in bijna elk Belgisch café staande
.ïengel-instrument, te gaan belas
ten. En dat niet alleen. Onderwerp
voor de nieuwe belasting is: „Ieder
automatisch vermaakstoestel", zo
dat ook trekautomaten, schietma-
chines e.d. worden belast.
De juke-boxen zullen echter wel
het leeuwedeel moeten opbrengen.
Radio- en tv-toestellen. geplaatst
in openbare gelegenheden, vallen
bulten de belasting, omdat daar
voor al kijk- of luistergeld wordt
betaald. De nieuwe belasting zal
moeten worden betaald door de
eigenaars van het toestel in kwes
tie. Niet door degene die het ge
bruikt. In de praktyk zal het er
wel op neerkomen dat de prijs van
de munten die men er in moet wer
pen wordt verhoogd of dat men er
meer geldstukken dan vroeger in
zal moeten doen.
Wanneer de wet door Kamer en
Senaat wordt aangenomen zal hij 1
januari in werking treden. De be
lasting varieert van 21 tot 1050 gul
den per jaar. al naar gelang van
de klasse van het etablissement,
van de gemeente en van de omvang
van het toestel. Kermis-exploitan
ten zullen reductie krijgen omdat
zij al zoveel staangeld moeten be
talen. Ook seizoensbedrijven krij
gen vermindering van belasting
H ale
(.LEIDSCH DAGBLAD) )fl
In 1961 werd de Stichting
Ruimte voor de Jeugd in het
leven geroepen, om „de ruimte
lijke consequenties van het
groeiende vrijetijdsleven van de
dorpsvijver is teruggekomen. De
oude was wel erg vies, ze wasten er
alles in. tot zelfs het vee, maar ik
weet nu echt niet. hoe dat moet
met die put. Want hoe gek het mis
schien ook klinkt, ze hebben
schoonheidszin. Ze wassen hun kle
ren en hun kinderen. En dat is
daar al heel wat. Ik heb ook de
wonderlyke ervaring gehad bij een
van de dorpelingen thuis te mogen
eten. Zittend op een tapijt met de
schoenen uit. Brood, soep. schape
kaas. daarna een grassoort en tot
slot hete maïsstamppot.. En zowaar
het heeft my nog gesmaakt. Alles
overgoten met thee. dat geserveerd
wordt in een glaasje, maar gedron
ken van een schoteltje. Pas tegen
het einde van de maaltijd drink je
uit het glaasje en dat is meteen
een teken, dat je genoeg hebt ge
had. De vrouw zit niet mee aan.
die moet opdienen. Pas als je heel
intiem met de familie ben mag ze
erbij komen zitten.
Maar de bevolking ls erg harte
lijk en zeer open".
Prinses
„Bijna gereed", zegt Wim Dusee
met nadruk. Want zo'n dorpje
heeft geen enkele waarde als er
geen mogelijkheid tot leven wordt
geschapen. En de mogelijkheid tot
leven hangt in die streek geheel af
van water. Dat is er nog niet ge
noeg. Slechts dertien liter per mi
nuut kan er uit de waterput ge
haald worden. Dat is veel te wei
nig voor de 300 a 400 mensen, die
ihans soms onder erbarmelijke om
standigheden daar wonen.
Zestig van de ongeveer 110 ge
zinshoofden zijn werkeloos. Geluk
kig is de oogst dit jaar goed ge
weest. zodat ze de in deze hoge
streek bar koude winter wel zullen
doorkomen. Maar wil men de leef
baarheid van deze streek opvoeren,
dan moet er meer water komen.
Geologen hebben berekend, dat. dit
alleen kan door het boren van hon
derd meter diepe waterputten. Nog
drie jaar blijft het dorp onder de
vleugels van de Europese Werk
groep onder voorzitterschap van
Prinses Beatrix. Men wil proberen
door bevloeiing de landbouwmoge-
lijkheden te vergroten. Twee afge
studeerden uit Wageningen zullen
naar Dousadj gaan om advies te
geven.
Dorpelingen
„Doordat ik In die maanden
wat van de taal machtig ben ge
worden. heb ik veel met de dorpe
lingen kunnen praten. Als het even
kon bracht ik mijn vrije tijd tus
sen hen door. We kunnen ze toch
alleen helpen, als we weten, wat ze
willen. Velen wilden weg na de
ramp. Nu willen ze in het dorp blij
ven, als ze maar water hebben.
Daarom betreur ik het, dat er geen
Wim Dusée (links) tijdens
een theepauze in Dousadj. Met
een vrachtwagen werd de wel
kome drank van het kamp uit
naar het dorp vervoerd.
Wim Dusée heeft in zyn ge
sprekken de indruk gekregen, dat
de dorpelingen de „Malakeya Hol-
landi" in hun hart gesloten heb
ben. Letterlijk vertaald betekent
dat de „troonopvolgster van Neder
land". Ze bedoelen er Prinses Bea
trix mee, die kort voor het einde
van de herbouw een bezoek bracht
aan het dorp. Zeven uur bracht de
Nederlandse Prinses in het dorp
door. Het was bedoeld als een ge-
zelligheidsbezoek, maar dat idee
werd getorpedeerd, doordat de Sjah
het nodig oordeelde een vrachtwa
gen vol soldaten mee te sturen.
Maar toch was het erg ongedwon
gen. meent Wim Dusée, die als on
officieel fotograaf vrijwel de gehele
dag in haar nabijheid kon zijn.
„Er werden tal van fyne
gesprekjes gevoerd en te heeft een
bijzonder goede indruk achtergela
ten. Ik 6tond erbij, toen te haar
aanboden om het dorp voortaan
Beatrix te noemen en ik heb haar
zo ongeveer horen zeggen: „Neen,
dat vind ik helemaal niet nodig".
Desondanks heeft het hier in dt
kranten gestaan".
Dousadj is herbouwd. Een
van de misschien vijftien
plaatsjes, die door allerlei in
stanties zijn geadopteerd.
Dousadj. een heel klein
dorpje.
„Ik heb veel grotere dor
pen gezien, die er veel erger
aan toe waren", zegt Wim Du
sée. ..Ik heb dorpen gezien,
waarbij ik dacht: „Wat doe ik
eigenlijk in Dousadj
Koos Post
jeugd in ons dicht bevolkte
land te onderzoeken". Als en
kele van de resultaten zijn on
langs bij het Bouwcentrum in
Rotterdam verschenen: „Scho
len en vrijetijdscentra", met
medewerking van de Stichting
Informatiecentrum voor Scho
lenbouw. en „Gemeenschap en
vrijetijdscentra".
De nauwe verwantschap tussen
vorming in de vrije tyd en het on
derwijs is een van de aanleidingen
geweest tot het onderzoek „Scholen
en vrijetijdscentra", de derde publi-
katie van de stichting.
Vooral in de kleinste woonge
meenschappen. zo wordt gesteld, in
dorpen van bijvoorbeeld 300 gezin
nen, zal de lagere school het enige
gemeenschapsgebouw blijven. Men
heeft nu gezocht naar mogelijkhe
den om de school buiten de lesuren
in te schakelen in het vrijetijdsle-
ven. Het boekje, waarin ruime aan
dacht is besteed aan buitenlandse
voorbeelden, is voorzien van vele
illustraties.
Datzelfde geldt voor de vierde
publikatie. die handelt over de ge
meenschap en de vrijetijdscentra.
Belangwekkend zijn hierin vooral
de vele werktekeningen en -foto's.
Er wordt gepleit voor een veelzijdig
vrijetijdscentrum voor jong en oud
vlakbij huis.
Een dergelijk centrum zou dan
moeten bevatten:
a. een park met speelweide, speel
hoeken voor de kleintjes (zand,
water, poppenhuisjes)spelappa-
ratuur voor de schooljeugd, ver
harde speelplaats voor straat-
spelen, basket- en volleybal, rol
schaatsen e.d.; eventueel sport
velden, zwembad, volkstuintje®
en een openluchttehater.
b. een gebouw met gelegenheid voor
binnenspel en -sport, toneel- en
muziekbeoefening, filmvoorstel
lingen. demonstraties, uitvoerin
gen. feest, dans en expositie
(grote zaal);
d. zonodig een eigen trefpunt voor
denarbeid;
d. zonadig een eigen trefpunt voor
de opgroeiende jeugd;
e. een leeszaal met gelegenheid voor
gesprek, discussie eri stille bin
nenspelen (schaken, dammen)
Een van de manieren waarop een
dergelijk vrijetijdscentrum kan wor
den verwezenlijkt, is via combinatie
met andere gemeenschapsvoorzie
ningen.
In de publikatie worden uitge
breid de mogelijkheden om te ko
men tot zo'n vrijetijdscentrum be
sproken en ook van financiële zijde
belicht.
Een moeder van twee school-1
gaande jongens in Zuid-Engeland,
die „de heks van New Forest"
wordt genoemd, heeft laten we
ten, dat zij een school wil openen
voor mensen die zioh in de zwarte
kunst willen bekwamen. Zij zoekt
een groot oud huis, waarin zoveel
mogelijk rammelt en kraakt.
Van de vijftigduizend Stock
holmse schoolkinderen tussen tien
en zestien jaar oud verrichten er
by na drieduizend vakantiewerk.
Ongeveer dertienhonderd van hen
zijn nog geen veertien jaar zodat
zij speciale toestemming nodig
hebben, maar voor naar schatting
negentig procent wordt die bepa-
ling ontdoken.
Hen groep Deense Jongeren
maakt een geluidsbandje van een
uur speelduur met gedeelten uit
kerkelijke kerstplechtigheden en
andere kerstvieringen, waarvan
kopiën aan 35 schepen van een
bepaalde lijn zullen worden ge
zonden om de bemanningen bij'
het aanstaande kerstfeest aan wat
passende sfeer te helpen.
De Newyorkse politie heeft zeven
jongelui van 12 tot 19 jaar gear
resteerd. die een schoolgebouw
waren binnengedrongen en daar
zo te keer waren eecraan. dat er
voor zeker 5000 dollar (ongeveer
18.000 gulden) schade werd ver
oorzaakt. De vandalen, waar
schijnlijk nijdig geworden omdat
zij geen geld konden vinden, heb
ben in alle 51 klaslokalen een
ware ravage aangericht. De gan
gen waren bezaaid met boekeu,
papieren en schrijfgereedschap.
