Franse T.V. poogt
trots bezuiniging
niveau
haar
te verhogen
f
Winst door blokkade
.Gambiet' in de belangstelling
Een streven naar de
hoogste maatstaven
Een oude orgelman
ELKE WEEK AAN ANDER STEK
F
8QS 11 18'
i li' is sn
mm m
m ;u 1 i
Zaterdag 26 oktober 1963
Pagina 4
Franfois Reichenbach
(Van onze Parijse correspondent)
pv E R.T.F- voor: Radiodiffussion-Television Fran(aise
f 9 kan zich met volledig recht Frankrijks grootste en machtig
ste impresario, manager en exploitant in de domeinen van theater
en showbusiness van „uit"- of juister „inhuizigheden" noemen.
Iedere artiest die voor haar camera's treedt, verschijnt gelijktijdig
voor een publek van een tien miljoen koppen, publiek dat hij
anders in zijn ganse carrière natuurlijk nooit bijeen zou kunnen
brengen.
De consumptie van toneelstukken, films, feuilletons. ..quizzen'
en andere attracties is zo groot dat, kwantitatief en voor de pro-
duktié gesproken, de televisie alle andere theatergroepen tezamen
nog zegevierend naar de kroon kan steken. Welk gezelschap zou
het bestaan kunnen, elke week een ander stuk op de planken te
brengen
En naast die wekelijkse „drama's", verschijnen dan boven
dien dus dagelijks circus-, variété-, cabaret- en andere vertonin
gen op het programma waarin eveneens een indrukwekkende
dosis inspanningen is belegd en die in beginsel aan de hoog
ste maatstaven van kwaliteit moeten beantwoorden.
Onze bridgerubriek
Schoppenaas
Créatie ve f auctie
Maar hoe is 't in Frankrijk nu
met die keuzen en met die kwaliteit
gesteld. Men kan zeggen, dat over
het algemeen die selecties worden
bepaald vanuit een zeer behoorlijk
gevoel en inzicht voor niveau en
„culturele waarden". Zonder dal
het society-stuk dat men hier met
de „boulevard" vereenzelvigt, stel
selmatig wordt verwaarloosd, ligt
toch een redelijk accent op de grote
klassieken uit het repertoire, ter
wijl, sedert vorig jaar, bovendien
ook het experimentele theater en de
avant-garde op een laat avond
uur nog op enige belangstelling
van de programmadirectie mogen
rekenen.
Het is trouwens een bemoedigend
verschijnsel dat die „grote klassie
ken" waarmee iedere lyceumleer
ling dus plichtmatig in kennis werd
gebracht, nog altijd over een
levenskracht beschikken, die ook
via dit nieuwe medium zich in
onvermoed brede kring doet gelden.
Een recente opiniepeiling heeft uit
gewezen dat Corneille's „Le Cid"
die nu niet direct aan de geestelijke
gemakzucht van de grote massa ap
pelleert door het tv-publiek tot
een der hoogtepunten van het jaar
programma werd uitgeroepen.
In die richting, waarin dus de
erkende nationale culturele erfenis
voor een miljoenenpubliek wordt
beheerd, wil de programmadirectie
o.m. met Ruy Bias ook dit
seizoen haar creatieve functie nog
verhogen door bekende romanciers
en toneelschrijvers als Troyat, Sau-
vageon, Curtis opdrachten voor ori
ginele televisiestukken te verstrek
ken.
Diezelfde overweging, de televisie
als kunstmedium ook een „eigen
gezicht" te geven, ligt ook ten
grondslag aan het verzoek aan
meerdere cineasten uit de niet-
commerciële sector Astruc,
Leenhart, Reichenbach specia
le films voor het zakdoekscherm te
ontwerpen. De serie Uitvoerige
overzichten van hun oeuvres waar
bij de grote filmmakers hun pro-
dukten zelf toelichten, zal tenslotte
worden voortgezet om na Jean Re
noir en Rene Clair komende maan
den de Italiaan Antonioni per-
N
W O
z
Sch. A B 10
Ha. A 9 7 6 4 2
Ru. 9
KI. H V 10
Niemand verweet de tegen
spelers van het onderstaande
spel dat zij drie Sansatout niet
hadden down gespeeld. Zuid
had door een blokkade bij OW
van zijn zwakste kleur het con
tract kunnen winnen en tegen
dat misfortuin achtten de te
genspelers zich niet opgewas
sen. En toch maar oordeelt
u zelf. of u het probleem van
oost beter had kunnen oplos
sen; de open kaarten maken het
in elk geval gemakkelijker.
Sch. 7 5 3
Ha. H B
Ru. A B 10 8 7 4
KI. A 5
Sch. 9 8 7 4 3
Ha. 5
Ru V 6 5 3
KI.' 8 6 3
Sch. H V
Ha. V 10 8 3
Ru. H 2
KI. B 9 7 4 2
Noord was gever, ow stonden
kwetsbaar. Noord opende een rui
ten oost een harten zuid had
nu de keuze tussen doubleren of
enig ander bod; daar tegenspelen
van een ééncontract met slechts
vier troeven tegen meestal een ge
vaarlijke onderneming is koos zuid
twee Sansatout west paste
noord drie Sansatout allen
pasten.
Met dichte kaarten had west niet
veel keuze; zijn partners kwetsbare
volgbod beloofde een goede kleur
dus speelde west harten vijf voor,
noords hartenheer werd door oost
met hartenaas genomen. Oost
meende dat schoppen het zwakke
punt van zuid kon zijn en speelde
schoppenboer na, zuid won met de
vrouw. Zuid vervolgde met ruiten
heer en sneed daarna op ruiten-
vrouw, oost ruimde een hartentje
op; de leider zag geen andere kans
dan ruiten te vervolgen, noord
speelde ruitenaas en ruiten na, oost
ruimde hartens en zuid klavertjes
op. West, met ruitenvrouw aan
slag. trok klaveren na. maar het
contract was al zeker, NZ maakten
in totaal vijf ruitens, drie hartens
et twee zwagte slagen: drie &.ins
plus één.
soonl|jk in de Franse huiskamers
te introduceren.
Tegen gemakzucht
Dat streven om toch eerder bo
ven dan onder de middelmaat van
de publieke smaak te mikken, moet
nog wel extra worden gewaardeerd,
aangezien de tv-directie door de
regering die een hoog percenta
ge van de kijkgelden voor andere
doeleinden aanwendt financieel
steeds korter wordt gehouden. Voor
begin volgend jaar is nu eindelijk
de inwijding van het tweede net in
het vooruitzicht gesteld, zonder dat
de directie echter één frank meer
verwachten mag voor de voorbe
reiding der programma's. Het twee
de net zal trouwens voorlopig alleen
nog maar tijdens de weekeinden
functioneren, en voornamelijk aan
actualiteiten, tv-spelen en concour
sen, sport en oude films wor
den gewijd.
Door de instelling van het twee
de net, voorspelt men ondertussen
ook al een revolutie in de handel,
omdat zeker één miljoen oude toe
stellen die maar één programma
kunnen opvangen, zullen worden
afgedankt en ingeruild. Als „occa
sion" of afdankertje zullen ze ech
ter tegen luttele biljetjes toch nog
wel een afzet vinden, om zo het tv-
publiek, in korte tijd, weer sterk uit
te breiden. Ook met het oog op die
spoedige uitbreiding, heeft de be
hoefte aan een zekere „organisatie"
van het publiek dat bij de struc
tuur van een Staatstelevisie maar
weinig invloed op de programma's
kan uitoefenen, de laatste tijd een
nieuwe impuls gekregen. Er zijn
verschillende verenigingen opge
richt die zich tot doel stellen de
publieke opinie periodiek te testen
om zo op basis van die resultaten
de programmaleiding te kunnen
adviseren of haar functie te com
pleteren. Het laatste initiatief in
deze richting heeft nu de geboorte
van de „TAF- téléspectateurs et
auditeurs de France" opgeleverd,
waarover Nobelprijswinnaar en
Frankrijks tv-criticus no 1
Francois Mauriac, het voorzitter
schap aanvaardde.
„WU willen vechten," aldus Mau
riac. om hen te steunen die binnen
de RTF het hoogste kwaliteitspeil
pogen te handhaven en zich ver
zetten tegen de wassende ten
dens van gemakzucht en vulgari
teit". De vereniging die ook al een
raad va.n advies, waarin de elite
der Franse intelligentsia vertegen
woordigd is, in het leven heeft ge
roepen. hoopt binnen een jaar een
miljoen tv-kjjkers te kunnen ver
zamelen. Een volgende stap zal zijn
deze actie ter organisatie en be
wustmaking van het tv-publiek op
Europees plan en in het kader van
de Eurovisie te verbreden om op
voorhand de mogelijkheid te schep
pen de kijkersmassa's voor die toe
komstige fase enige zeggenschap te
geven.
Geen politiek
Een obstakel voor die Europese
samenwerking aan de basis, is na-
Had oost de positie in schoppen
beter getaxeerd, dan had hij in slag
2 schoppenaas kunnen spelen en
dan schoppen boer. Gaat zuid dan
In ruiten snijden, enz., dan kan
oost de schoppen tien weggooien en
maakt west zijn vrjje schoppens!
Tracht zuid dit plan te voorko
men door, na het nemen van de
tweede schoppen, noord aan slag te
brengen met hartenboer en dan rui-
tenboer voor te spelen izuid klein)
dan kan west zijn krachten tonen
door deze slag te weigeren! Ver
volgt noord hierna met ruitenaas
waaronder zuids heer valt), dan
heeft oost alsnog de gelegenheid
zich te deblokkeren met. de schop
pen tien. Toch is zuid dan nog niet
down. als hij nu maar klaverenaas
van tafel speelt en klaveren na
oost wint, speelt harten die zuid
neemt; zuid speelt weer klaver en
maakt in totaal één schoppen, drie
hartens, twee ruitens en drie klave
ren negen slagen. OW krijgen
dus niet meer dan schoppenaas,
hartenaas en twee klaveren.
Het lijkt natuurlijk, dat oost er
beter aan had gedaan in slag 2 ge
woon harten na te spelen, maar ook
dan stapelen de moeilijkheden zien
voor ow op. Noord wint de slag met
hartenboer, slag 3 is voor zuids rui-
tenboer en slag 4 voor de ruiten-
boer van noord snijden'; oost. die
natuurlijk hoopt dat zijn partner
later met ruitenvrouw aan slag zal
komen en klaver gaat spelen, ruimt
de schoppen tien op. NZ kunnen
zich nu niet permitteren ruitenaas
ongebruikt te laten; immers, speelt
noord thans klaverenaas en klave
ren na, dan wint oost hij ver
volgt met harten. Zuid neemt en
kan weer klaver spelen, oost weer
harten. Zuids klaveren zijn vrij,
maar hij komt niet aan zijn
(negende) slag in schoppen toe,
daar oost een vrije harten bewaart
Speelt noord ruitenaas, dan moet
oost op zijn tellen passen; ruimt
hij ook schoppenboer op. dan gooit
zuid schoppenvrouw weg! Hierna
volgt klaverenaas en klaveren na;
nz maken in totaal drie hartens,
drie ruitens en drie klaveren. Down
gaat zuid, als oost op ruitenaas
(derde ruitenslag van nz) een har
tentje wegdoet; zuid kan zich nu
niet permitteren schoppen op te
ruimen, moet van een klavertje af
stand doen en gaat verliezen twee
harten, twee klaveren en schoppen
aas.
Een prachtig spel
FILARSKI.
tuurlijk wel dat in de verschillen
de landen de structuren der televi
sie-organen nog al verschillend
zijn. Het Nederlandse zuilen
systeem, naast de Engelse BBC die
autonoom is, de Westduitse organi
satie op grondslag van de Lander
èn de straf-centralistisch gerichte
RTF, waarop de regeling haar
greep bovendien nog voortdurend
versterkt.
Toch wensen de leiders van de
TAF geen stelling te nemen vóór of
tegen het nieuwe statuut, dat thans
binnenskamers voor de RTF dooi
de regering wordt uitgebroed. „We
houden de politiek buiten de deur
en beoordelen de programma's lou
ter op de eigen verdiensten", zo
luidt het officiële standpunt.
Het is de enige mogelijkheid, zo
meent het bestuur, om tot een
vruchtdragende samenwerking met
de RTF-directie te kunne-n komen.
Voor het Franse werkterrein lijkt
dat inzicht inderdaad wel gemoti
veerd, gezien de kribbigheid om
geen ander woord te gebruiken
waarop het huidige régime op kri
tische opmerkingen van de opposi
tie pleegt te reageren. Maar die
principiële of tactische aan
vaarding van de Gaullistische vi
sie op de tv als instrument om de
publieke opinie ook politiek te rich
ten, zal, aan de andere kant, de
mogelijkheden van samenwerking
LE1DSCH DAGBLAD)
tussen de TAF en dr rest der Euro
pese landen vermoedelijk toch wel
wat moeten beknotten. Maar mis
schien houdt ook de TAF zich als
richtlijn het motto van „wie dan
leeft wie dan zorgt" voor ogen? In
het besef dat de RTF zich mogelijk
al wel weer uit dat Gaullistische
corset bevrijd zal hebben tegen de
tijd dat de Eurovisie rijp is om op
democratische grondslag te worden
gevestigd?
De Franse tv besteedt ruime
aandacht aan het grote reper
toire: Pierre Asso en Gaby
Sylvia in Dumas' „Drie muske
tiers".
Met zijn 82 jaar is Heinrich Simonis zeker de oudste en mis
schien de laatste Westduitse orgelman. Zijn mooie oude instru
menten vindt hij echter nog lang niet rijp voor het museum, ook
al hebben museumdirecteuren en andere liefhebbers voor elk van
de kostbare machines Leierkasten zegt men in Duitsland
al vele duizenden guldens geboden. Sinds Simonis' overgroot
vader meer dan honderd jaar geleden voor de eerste maal
leiernd en zingend door de straten trok. is de familie dit beroep
trouw gebleven. Heinrich zelf staat reeds zestig jaar aan het rad
en zijn 59-jarige zoon Josef gaat reeds draaiend door het leven.
Twintig jaar geleden bezat Simonis dertig verschillende orgels,
waarvan een deel verpacht werd. Tijdens een brand gingen heel
wat instrumenten verloren. De zeven, die overbleven, zijn nog ge
regeld in gebruik op volks- en verenigingsfeesten. Zelfs bij zeer
deftige ontvangsten wordt de oude Simonis af en toe als curio
sumgeëngageerd. Tot zijn repertoire behoren nieuwe en oude
schlagers. Er zijn zelfs enige walsen die hij sinds vijftig jaar niet
meer heeft moeten verwisselen.
Onze damrtibriek
Voor het gambiet, ook wel
..dwangoffer" genoemd, bestaat vrij
veel belangstelling.
De twee standen, door ons hier
weergegeven zijn van wijlen de
Rotterdamse verzamelaar J. Eek
hout. Het is de moeite waard het
daarin mogelijke dwangspel even
door te nemen.
In de eerste positie geeft wit het
centrumstuk op veld 28 weg; 28-23,
met gedwongen slag naar 28 om
dat op 29 door middel van 35-30
enz. een dam naar 4 volgt. Pas nu
treedt het dwangapparaat in wer
king met 38-32, en zwart is gedwon
gen op 38-32 met 18-23 te sluiten
omdat de nazet 33-29 steeds op de
achtergrond aanwezig is. Na 18-23
volgt 37-31 en 33-29 met doorgang
naar veld 10 en tenslotte schijfwinst
na 9-14, 20-24 gevolgd door de af
ruil 44-39, en wit wint de partij.
De tweede positie is een offer
demonstratie, die zeldzaam en on
verwacht is. Wie zou nu zo gauw
denken aan 23-19, 14x23, 29x18, 12x
23 en nu 37-32? Toch is dit de on
middellijke beslissing in het voor
deel van wit, want na deze „gift"
heeft zwart geen goede zet meer!
Men zie maar eens en constatere
dat, in deze positie steeds, als rug
gesteun, het onafwendbare 34-30 op
de achtergrond aanwezig is.
In Den Haag zagen wij eens het
verloop van een partij hier weer
gegeven in de derde positie waar
in wit zich een doortocht baande
naar de damlijn. De manier waarop
dat gebeurde was wel merkwaardig
van wending, want wat zou men
denken van; 28-22 (17x28 gedw.i,
16-11 (6x17 gedw.!), 38-33! Men
heeft hier met een dubbelgambiet
te maken. Nu wordt eerst de z.g.
stille dwangzet gedaan. „Sluiten" is
niet mogelijk wegens 31-27, dus
moet 28-32 volgen waarop echter
43-38 komt en wit tenslotte veld 9,
weet te bereiken.
In stand IV had zwart dam ge
haald op 47 en stelde zich voor er
eens snel remise van te maken. Wit
liet 24-19 volgen en zwart 15-20.
Wie echter zou verwachten dat wit
nu wist te winnen? Het is zeer een
voudig, maar men wil die eenvoud
wel eens over het hoofd zien.
I.
'M ma
y SSSj P
I A
I jü ui
O O O
Q M
S
Z.: 9. 10. 14. 17 22. 24, 25.
'.v a 28, 33, 35, 37 39, 42 44, 47, 48,
Wit aan zet.
II.
12 3 4
o
P
n i
(".I
o
'Mr,
O
Z.: 2 4, 7 9,
W.: 23 24, 2
47. 48
Wit aan zet.
12 15, 17, 22, 25, 27.
9. 33 34, 36 40, 43 45,
jsnajbji; a
Wi
9 i
a 9 9 9
9
'3 O 1 O
4, J
Uit de partij
Z.: 6 8, 14, 15, 17/19, 24, 25, 30.
W 16, 26. 28, 31, 36, 38 40, 43 45
Wit aan zet.
IV.
Uit de party
12 3 4
- 4
Z.: 15, 31 dam, 47 dam.
W 14.24, 25 dam, 34. 35.
Wit aan zet.
(Zie beschrijving).
