i
tl l L Ct L L l L i L l
KAFKAS HET PROCES
WANSTALTIGE DROOM
wereldmerk
Films can deze
week in Leiden
Stefan Askenase bij,
Kunstkring voor Allen
Verloren onschuld"
traag, knap, sfeervol
Jeugdpuistjes
w
L L
immii
ln visie van Orson Welles
Vernietiging van 't individu
Aznavour in
lOpgejaagdeii"
„Alle vrouwen van de wereld"
te fragmentarisch filmwerk
Rein Dool en Chris Tonbreeker
exposeren in Boerhaavezaal
Liz Taylor en Burton echtpaar
in „Internationaal Hotel"
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 19 oktober 1963
Derde blad no. 31089
f*
iiiilllllll
V)
STUDIO In dc bewerking en onder regie van de vermaarde
Orson Welles is hier dan de veelbesproken film ..Het proces",
naar de beroemde roman van Franz Kafka.
Een stroom van lugubere nachtmerries trekt aan het oog voor
bij in deze geschiedenis van Joseph K. De invretende tragiek van
de auteur zelf.
Een man wordt beschuldigd
Waarom
HU wordt ln arrest gesteld.
Waarom?
De man wordt achtervolgd. Telkens
w telkens weer, tot krankzinnig wor
sens toe. Obsessie na obsessie in een
huiveringwekkende wereld van waan-
rin, waarin de eigen persoonlijkheid
niet geldt, maar slechts de gemeen-
ichap. Het oordeel der rechters is
onduidelijk, èlles is onduidelijk ln
deze wereld van wans tal lige verden
kingen, waaronder duizenden en dui
zenden te lijden hebben en waarin
tenslotte het individu hopeloos ten
onder gaat
Orson Welles zegt in het voor
woord: ..De logica van ..Het proces"'
li de logica van de droom".
En wie wel eens gedroomd heeft,
weet dat die logica dikwijls verre is
te zoeken. Zo is het ook in deze film.
met meesterhand gehanteerd en
waarin de scènes als in een wervel
wind op U los stormen.
Telkens weer wordt, het individu
gepijnigd door de kwellende, beklem
mende. beangstigende vraag van het
„Waarom?"Totdat de liquidatie
ian hem voltrokken wordt.
De onschuldig-beschuldigde Is door
de collectiviteit vernietigd.
In vele landen gaat het zo toe.
En ln deze visie van Orson Welles
zeer vrj) naar het boek van Kafka
wordt men geconfronteerd met
gruwzame werkelijkheid. waar-
Tan reeds tallozen het wanhopig
slachtoffer zyn geworden.
U moet een film als deze niet voor
uw plezier gaan zien. Daarvoor is zy
snijdend. Zij zal ook velen wellicht
rrfet aanspreken, omdat de ganse on-
duidelijkheid der gebeurtenissen haar
t weerslag vindt in de overigens foto
grafisch duidelijke verfilming, waar
voor Edmond Richard verantwoorde
ls.
o; LUXOR Het scenario van deze I J
ÖJ ilm mag dan hier en daar mank
aan aan de kwaal van bijna alle
renario's: niet al te geloofwaardige I
oevalligheden, toch is ,.De opgejaag- |j
en" rijk aan fascinerende episoden.
lovendien verdient het gebruik van
e kleurenfilm speciale waardering.
Hees tal worden kleuren gebruikt voor J=
serie gezellige, maar eigenlijke s
Extra factoren, welke de bitterheid
van dit monsterachtige drama in
hevige mate accentueren zijn de
vreemdsoortige massa-scène* en de
suggestieve muziek, sterk contraste
rend in haar twee uitersten: ener
zijds gebaseerd op Bach, anderzijds
op jazz, samengesteld door Jean
Led rut.
Anthony Perkins speelt de hoofd
rol in deze reeks van angstaanja
gende, on wezenlijke voorvallen,
voornamelijk terzijde gestaan door
Jeanne Moreau en Romy Schneider, I
de laatste evenwel een geheel andere
en veel geraffineerdere dan in haar
zoetelijke Sisi-films.
Bovendien ls er cie acteur Orson
Welles zelf, geweldiger en vrees
wekkender dan ooit in zijn rol van
de dubbelhartige, tyrannieke advo
caat. die met zijn slachtoffers speelt i
en lijkt te heulen met degenen, die LIDO „Alle vrouwen van de
hen moeten straffen. 1 wereld" is de titel van een film, die
Er ls een eindeloze reeks verdach- de inhoud er van niet helemaal dekt.
ten: zij allen zullen dezelfde weg De film staat op naam van de Ita-
gaan als Joseph K. Nooit heeft hij I liaan Jacopetti. die op vrijpostige,
geweten, waarom hij onder verden- maar soms achterbakse wijze van
king stond en niemand zal dat ooit zijn camera gebruik heeft gemaakt.
WTOCn. Hij moet met zijn filmploeg heel wat
Zo gaat dal in die landen, waar j steden en dorpen hebben afgereisd,
Spiedend camera-oog van Jacopetti
„De stropers van
Alaska"
Avontuurlijk
REX „De stropers van Alaska"
is het merkwaardige verhaal van
een man. die Alaska voor tien mil
joen dollar wilde kopen, maar in
plaats daarvan huiswaarts keert met
een Russische gravin ln zijn armen.
Jonathan ls een ruwe Amerikaan
se zeebonk, die op vele gebieden zijn
mannetje staat. HU wordt door de
Russen gehaat, maar de Amerikanen
vereren hem en hebben hem de
bynaam ..Boston-man" gegeven. De
ze mannetjesputter heeft natuurlijk
ook veel succes by de meisjes, en
vooral bij een jonge Russische gra
vin, die met haar gevolg echter van
San Francisco terug moet naar Rus
land. om daar to trouwen met een
hooggeplaatste functionaris, die ze
niet liefheeft. In de film lopen
voorts nog een Portugese zeeman
en een oersterke Eskimo rond. die
eigenlijk niet ter zake doen maar
wel leuk zijn. Als de Boston-man
I na een spannende 'en uitstekende
i verfilmde) zeilwedstrijd in Rusland
j aankomt, weet hij daar met veel
moeite de vrouw van zijn keuze van
het altaar weg te kapen. Tijdens de
thuisreis staan ze samen aan het
I roer. en dan pas is de oorspronke
lijke Engelse titel van kracht:,.The
world in his arms". Een romantischer
einde is moeilijk denkbaar.
„De stropers van Alaska" is een
amusante, vlotte film geworden. Gre
gory Peck is de Boston-man, Antho
ny Quinn de Portugees en Ann
Blyth de mooie Russische gravin.
Advertentie
het schandalig onrecht heerst.
T lissen al deze bedrijven door
haalt Jacopetti nog een aantal sof
te non baby's voor de camera. Jammer
eigenlijk, want hü zorgde voor een
goed en hoopvol begin door de mi
litaire opleiding van Israëlische meis
jes prachtige close-ups! als
een van ziln onderworpen te kiezen.
O ji, voordat we het veraten de film j jub0eum van b,t soud
leert ook. dat iedere vrouw a raison
van twaalfduizend gulden een cur- museum in Utrecht wordt in dit
Expositie over
Nederlands goud
Ter gelegenheid van het zilveren
zilver
sus pijnloos bevallen kan volgen.
In Zwitserland
ORSON WELLES
als de advocaat
dat kan bijna niet anders.
De film. waarvan de kleurrijke
beelden, althans in technisch op-
zicht, een lust voor het oog zijn, is
echter te fragmentarisch om ruim
anderhalf uur achtereen te kunnen
I boeien.
De cineast heeft kennelijk de na
druk willen leggen op het ongewo-
ne in de wereld van de vrouw. Een
I wereld, die ook ongewoon vulgair kan
zijn. Gezeten in de bestelauto van
een wasserij houdt Jacopetti stiekem
het camera-oog gericht op de etala-
gemeisjes van Hamburg, die in een
voor jongeren afgesloten straat wo
nen. Een volgende keer is de Itali
aan in Hongkong om de Chinese
tippeljuffrouwen in het beeld te krij
gen en op een ander ogenblik woont
hij een bijeenkomst bij van het syn
dicaat der nachtvlinders in Singa
pore. waarvan de voorzitter een te
vreden man blijkt te zijn. Verder
laat h-U gefrusteerde meisjes zien.
die ln Parijse nachtclubs persé met
leden van de eigen sekse willen dan-
sen, en meisjes, die er letterlijk alles
voor over hebben om tijdens het
filmfestival in Cannes „ontdekt" te
worden. Een scherp contrast vormen
de beelden van de liefdezusters, die
de boodschap van het evangelie in
het hart van Afrika brengen, en die J
van de mannequins, die de bood-
in datzelfde donkere werelddeel ver- |De eerste nu ook als schilder te zien
spreiden.
De kunstenaars lijken zich te verdringen om hun werken te tonen.
Thans zijn daar de „figuratieven" Rein Dool en de 27-jarige Chris Ton
breeker uit Zandvoort, wier expositie gisteravond door drs. H. Rookmaker,
verbonden aan de kunsthistorische afdeling van het Rijksprentenkabinet,
in de Boerhaavezaal is geopend.
Deze stelde in «ün openingswoord de creatieve kunstenaar, die nieuwe
wegen inslaat, gelijk aan de kunstenaar per traditie, die schoonheidsbezoe
ker is. Beide caegorieën zijn even belangrijk.
Reis van Prinses
Beatrix kostte meer
De reis, die Prinses Beatrix ge
maakt heeft naar verscheidene Azia
tische landen, ls duurder uitgekomen
dan het departement van Buiten
landse Zaken had begroot. Voor de
reri was toegestaan een bedrag van
f 150.000. Minister Luns vraagt in
een wetsontwerp tot wijziging van de
begroting van zijn departement
dat hij bij de Tweede Kamer heeft
ingediend een verhoging van dit
bedrag met f125.000.
museum een tentoonstelling gehou
den van Nederlands goud. De helfi
van het totale bezit aan produkten
van Nederlandse goudsmeedkunst is
bier uitgestald.
De expositie omvat circa 145 stuk
ken. waarvan net oudste dateert uit
1050. het jongste voorwerp op deze
tentoonstelling Ls in 1036 vervaar
digd. Het is de pen waarmee Ko
ningin Juliana en Prins Bernhard
de huwelijksakte ondertekenden. Het
is de eerste keer dat in on« land een
tentoonstelling is ingericht, die lou
ter aandacht besteedt aan de Neder- i
l&ndse goudsmeedkunst
Koningin Juliana stond een groot
aantal voorwerpen voor deze expo
sitie in bruikleen af. Een ervan is een
prachtige rammelaar, die zij by haar
geboorte cadeau kreeg van de Friese
vrouwenvereniging.
De expositie duurt tot 1 december.
I Het getuigt voorts van weinig
smaak om het grappige filmgedeel
te, dat over Sporting Widow Orga-
i nisation in Australië gaat. met treur -
muziek te illustreren.
jiMiiiiiiniiitiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiniiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiin
lakke plaatjes. In dit werk van de
fcryse „Franco Landen Films" kan
tien herhaaldelijk genieten van de
leurenfilm als functioneel medium
iiardoor suggestieve beelden ont-
die een boeiende sfeer oproe-
Kn.
Het verhaal speelt zich af in een
tiet alledaagse omgeving: aan de
elfkant van de Zuidamerikaanse sa-
lenleving in Paraguay, Bolivia en
Ihlli. De Fransman Charles (Char-
ss Aznavour) heeft het na de oor
log niet meer in zUn vaderland kun-
len uithouden en hij zoekt het avon-
in het „beloofde land" aan de
todero kant van de oceaan. Maar
de ene ontgoochling na de andere
alt hem daar ten deel. Het begint
1 dadelijk met de koe'.e ontvangst
verre familie in Asuncion, die
een belangstelling heeft voor een
rme neef. Charles wil in zyn le-
ensonderhoud voorzien door te wer-
iea, maar dat kunnen Europeanen
bar alleen als zy over speciale kun-
le of kennis of over veel geld be-
chikken. Het gaat al spoedig van
'aad tot erger. Hij wordt verdacht
»n een wisseltruc, waarbü de cais-
!«re, Maria niet vrijuit gaat. Zy be-
lalt hem namelijk honderd maal
3 oveel uit als de oude franken, die hij
'gegeven heeft, waard zyn. Maar
m te voorkomen dat het meisje
Iflhar hele leven zal moeten werken
het geld terug te betalen, geeft
Wies £yn per abuis verkregen ka-
ilaaltje terug. Maria wordt ontsla-
tn en samen beginnen zy het le-
r«i van havelozen, die bovendien, als
IJ eerst helpen by de wapenlevering
opstandelingen en later zUde-
Dgs betrokken raken bU een moord.
tnWs opgejaagden door onherbergzame
reken trekken. Al spoedig begint
Wies te denken over de terugkeer
iar Frankryk, maar het geld ont
weekt hem om de overtocht voor
tiden te betalen, wy kunnen talry-
- i avonturen van het tweetal, hun
H t'deiyke scheiding, de arbeid in de
"Pennynen en de teleurstellingen
iet op de voet volgen. Het is dik-
T„ 11b een boeiend verhaal, vol ver
eende wendingen. Ook hun lief-
ma t UPS en do*ns. Maar tenslot
te is er een vrachtschip, waarmee
naar Marseille kunnen terug-
all
n Zoals gezegd komen er in deze film
hchtise beelden voor, niet alleen
*n het indrukwekkende landschap
M> Zuidamerikaanse bergen en vlak-
maar ook van de mijnen, van
ittaferelen, van onbekende men
en dingen, die de aandacht ge
houden. Het verhaal mag
zijn zwakke zijden hebben, de
M ies van vele gebeurtenissen en
'Til* prachtige fotografie in Eastman-
ïet Jtolog wegen daar ruimschoots legen-
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiii.niiiiiiiiiimiinHnnimininffliMi
Sterke besetting in strakke film
TRIANON Voordat ..In
ternationaal Hotel'' (The VIPs)
in première ging, wist men al
dat deze film een kassucces zou
worden. Een golf van publiciteit
over een steeds weer tegenge
sproken en steeds weer gesug
gereerde romance tussen de twee
hoofdrolspelers, Elizabeth Tay
lor en Richard Burton, was er
immers aan voorafgegaan. En
wie wil niet. als een dorstige in
de woestijn, het water proeven,
als hij de druppels heeft gevoeld?
Wie alleen daarom deze film gaat
zien. zal niet bedrogen uitkomen.
Want de twee damesbladromances
die de ruggegraat van „The VIP's"
vormen, zyn van hetzelfde suikerge
halte als de fondantachtige ver
haaltjes die over de schuchtere Ri
chard en de schone „naar geluk
hunkerende" Liz ln omloop zijn ge
bracht.
Men heeft in deze by na twee uur
durende film in korte tyd veel wil
len laten gebeuren. Een aantal Very I
Important Persons, die allemaal
dringend met het vliegtuig naar New j
York moeten, wordt door de Lon-
dense mist gedwongen de nacht door 1
te brengen ln een hotel.- Onder hen I
bevindt zich de vrouw (Liz Taylor» I
van een schatryke zakenman <Bur-
ton). Omdat zij meent dat haar man
haar niet nodig heeft, wil zy met
een knappe playboy (Louis Jordan)
m het buitenland een nieuw leven
beginnen. Na een kwartiertje weet
men al, dat dit plannetje uiteinde-
lyk niet door zal gaan. Het tegen-
aeol zou immers ».e zeer in strijd met
de Amerikaanse moraal zyn geweest
om daaraan de toch al gedeukte
reputatie van Liz bloot te stellen?
Nog onwaarschijnlijker is de roman
ce tussen een zakenman die op het
punt staat failliet te gaan (Rod Tay
lor) en zyn aanhankeiyke, absuro
dienstvaardige secretaresse (Maggie
Smith), die er tenslotte in slaagt
(Orson Welles» die met een film
sterretje Elsa Martinelli) trouwt om
belastingtechnische redenen en een
Engelse hertogin (Margaret Ruther-
ford» die dank zy deze producer haar
kasteeltje kan behouden omdat daar
filmopnamen zullen worden gemaakt.
Kortom: als de nacht voorby is. is
iedereen tevreden, behalve natuuriyk
de verstoten playboy, al krijgen we
wel de verzekering dat hy zich zal
weten te redden.
Het geheel is, el hangt het ietwat
als los zand aan elkaar, niet on
amusant. De typetjes worden uit
stekend gekarakteriseerd, wat men
trouwens wel mag verwachten van
acteur als Welles en Rutherford.
Richard Burton geeft biyk van een
met te onderschatten dramatisch ta
lent. En Liz? Elizabeth Taylor wan
delt als een koele schoonheid door
de film. Zy moet een conflict uit
vechten «kiezen tussen twee man
nen). huilt en lacht wanneer dat in
het draaiboek wordt voorgeschreven,
maar kan ons geen moment doen ge
loven in haar problematiek. Mis
schien heeft zij er zelf niet in geloofd
en dat kan haar moeilyk kwalyk
worden genomen.
Hein Dool ls in onze stad een oude
bekende.
Men kent sinds lang zyn volwaar
dige. gerUpte, vaak getroffen etsen
en tekeningen, welke een vreugde
voor ieder oog betekenen.
Voor het eerst brengt hy nu zyn
roodkryttekeningen 'sepia), alsmede
zyn impressies uit Spanje, waarin
het rood eveneens domineert. Een
verrUkende vernieuwing, in hoofd
zaak ontstaan als gevolg van het feit,
dat hy zich nu ook met de schilder
kunst bezig houdt.
Een geheel ander facet van zijn
kunnen komt hiermee naar voren.
Zyn voorliefde voor ikonen en folklo
ristische kunst openbaart zich in het
veelvuldig door hem gebruikte rood.
Er zyn grappige kinderfiguren, waar
in meermalen het anecdotische pre
valeert: ln dit genre is Rein Dool
bezig zich een uitgesproken styl
meester te maken. Evenwel: naar ons
gevoel Ls hy vooralsnog sterker in
zijn tekeningen en etsen dan in zyn
olieverven, doch hy lykt op de goede
en in ieder geval veelbelovende weg.
Wij zyn benieuwd, wat uit deze nieu
we aanpak der dingen groeien zal.
Dat Rein Dool een kundig en
kunstzinnig man is. zal niemand be
twisten. Hij beschikt daarbij tevens
over genoegzaam zelfkritiek, om zich
met dezelfde ernst, waarvan zyn werk
tot nu getuigde, aan het genre, dat
hem thans gegrepen heeft, te wijden.
Naast hem presenteert Chris Ton
breeker. die indertijd de grafische
school bezocht en zich sinds vier jaar
geheel aan zyn kunst wijdt, in grote
variatie een aantal van zijn gouaches,
etsen en olieverven.
Speciaal in zijn etsen geeft hij
blijk van gevorderde vermogens, in
zijn overig werk zal hy de zwakhe
den van dilettantisme nog moeten
overwinnen en stellig degeiyke lei
ding behoeven. Het volkomen op eigen
staan Tonbreeker is immers auto
didact waarborgt vanzelfsprekend
volledige vryheid van expressie, maar
het bergt tevens ook grote gevaren
in zich.
Juist omdat Tonbreeker in meer
dere opzichten bewys van talent
levert, zouden wy gaarne zien, dat
dit in goede banen wordt geleid.
Moge hy dit advies ter harte nemen!
De expositie duurt tot 6 november
en is dageiyks te bezichtigen van
15—17 uur en van 19—21 uur.
H.
Bij Ned. Opera:
De vier huistirannen
HET is werkelijk ongelofelijk: hoeveel malen hebben wij hier
al niet als trouwe gast van de ..Kunstkring voor Allen"
de Poolse pianist Stefan Askenase gehoord.
Nog steeds speelt deze met hetzelfde onverflauwde élan, be*
zield en bezielend enthousiasme de werken voor, die hem door de
jaren heen vertrouwd en geliefd geworden zijn en nog steeds zijn
daar zijn al even onverflauwde getrouwe aanhangers, aangevuld
met vele jongeren, die van zijn spel genieten willen.
Dat dit spel zijn eigenaardigheden kent en het technisch tegen
woordig niet meer altijd op het hoogste peil staat: ach. wie z^l 'I
hem euvel dulden?
CASINO Wie bij deze sugges
tieve filmtitel mocht hebben gedacht
aan een nieuwe versie van het be
kende verhaal over een jonge on
schuldige deerne, die per abuis met
het rosse leven in aanraking is ge
komen. komt bedrogen uit. „Verloren
onschuld", een niet byster gelukkige
„vertaling" van „Les adolescente", is
ofschoon Frans gesproken van Ita
liaans makeiy. Het doet wat sfeer
werking betreft in de verte denken
aan het beroemde en bekroonde „II
posto" 'Het baantje». By zonder knap.
uiterst zorgvuldig camerawerk dus,
hem voor een bankroet te behoeden reinig opvallende dialogen en een
en zyn liefde te winnen. Voor de trage verteltrant. „Verloren on-
rest nog wat typetjes: een producer schuld" vertelt het verhaal van een
17-jarige, in goede doen levend hbs-
meisje. Francesca, dat de liefde by
wyze van spreken in de toppen van
haar vingers voelt tintelen, ma ar nog
geen richting aan haar gevoelens
weet te geven. Zy maakt de adoles
centie in alle hevigheid door met al
die stemmingen die, liggen tussen
„hochstjauchzcnd" en „zum Tode be-
trübt". Zy voelt dat haar kinderja
ren al achter haar liggen. Met me
lancholie kykt zy er al op terug.
Francesca wacht nu een geheel an
dere periode; vol spanning en ook vol
onzekerheid. Oude waarden worden
verdrongen, de nieuwe zyn nog niet
tot consolidatie gekomen.
Zy beleeft een dag met talloee
vier
De Nederlands* Opera heeft gister
avond in de Stadsschouwburg te Am
sterdam Wolf-Ferrari's charmant-
komische opera „De vier huistiran
nen" In een nieuwe bezetting en
enscenering op de planken gebracht.
Deze speels-amusante opera vol in
triges. waarin een paar jaar geleden
de inmiddels overleden Greet Koe
man en Gee Smit nog de hoofdrollen
zongen, speelt zich af in de laat-18d*
eeuw en is doorweven met bewer
kingen van oud-Italiaanse volkswijs
jes.
De opera draait om de totstand
koming van het huwelijk van de
dochter van een van de vier huis
tirannen. Frans Boerlage had de
regie en Leo Driehuys de muzikale
leiding van dit operablijspel, waar
voor Gebriel Smit de Nederlandse
vertaling verzorgde Pieter van den
Bergh. Cornells Schell, Henk Smit
en Paole Gorin zongen en speelden
de vier huistirannen. De beslist niet
onderdanige vrouwen waren Cora
Canne Meijer, Mizzi van der Lanz
en Cora van Doesburg, terwijl Nel
Du val het meisje waa waarom alles
draaide. De kleinere rollen werden
door Rudolf Kat, Chris Reumer en
Marijke Frarwsen gezongen. Het Nat.
Ballet en het Kunstmaand-Orkest
verleenden medewerking. Met veel
applaus en bloemen werd deze pre
mière begroet. ,X>e vier huistiran
nen", die als ..Botterikken" by de
Ned. Comedie reeds bekend zyn, gaan
op 26 oktober naar Den Haag.
vreemde situaties en ontmoetingen.
Tenslotte is er s avonds de ontmoe
ting met de wat oudere tuinarchi
tect Enrico, die zy ook 's morgens
al heeft bezocht. Een man, die Fran
cesco al Jaren kent. maar die zy nu
met andere ogen beziet. En hy van
zyn kant eveneens. Enrico leidt haar
binnen in de nieuwe fase van haar
leven. Het is een periode, waarin
zy zelf de richting moet bepalen.
Dat is zy aan het einde van de
emotievolle dag zich wel bewust.
Verloren onschuld is be list geen
film vol actie en sensatie. Daan-oor
gebeurt er zo op het oog te weinig,
daarvoor ook is de verteltrant te
langzaam. Wat sfeer en gevoeligheid
betreft hebben de Italianen weer
een knap stuk werk afgeleverd.
Askenase: de pur sang romanticus
uit de oude school, met een voorliefde
voor rubati. met een pedaalgebruik,
dat de klank wel eens té klankrijk
maakt, zodat de stemvoering daardoor
aan duidelijkheid inboet, maar des
ondankshoeveel relief, speciaal
aan de bascant demonstreert hy,
hoeveel ais uit graniet gehouwen
beeldend vermogen is hem eigen,
hoeveel innerlijke bewogenheid ook
en hoeveel vreugde beleeft hy zelf
aan het eigen spel, een vreugde, die
hy op het auditorium doet overslaan,
een auditorium, dat geniet en opge
togen wordt, speciaal wanneer hy
bij zyn geliefde en zo innig verwante
Chopin is aangeland.
Op deze avond heeft Askenase,
wiens voordrachten wij reeds her
haaldelijk analyseerden, overigens
overduideiyk aangetoond nog wel
iets anders in zijn mars te hebben
dan Chopin alléén: de Haydnsonate
in Es gr. t., interessant door haar
vernieuwingen van die tyd is een
juichend feest, drie sonates van
Scarlatti (G. gr. t.. b kl. t Bes gr.
t.) al evenzeer, hoewél de klavecim
belklank hierin te weinig benaderd
wordt door een meermalen te kank-
rUk toucher en de geniale Beethoven -
sonate in A. gr. t.. op 101. met haar
genadevolle inzet lykt helaas in
menig opzicht te hoog gegTepenhier
verbrokkelt de eenheid, zij kan in
haar spanningen Fuga! niet
volgehouden worden. Het is zekee
geen ideale Beethoven, geestelyk
noch technisch. Deze prachtig®
sonate schynt, opgedragen aan Frei-
frau Dorothea von Ertmann <vaa»
1816» Askenase, na het gelijk voor
geschreven met het allerinnigst®
gevoel voorgedragen eerste deel. toch
wel de nodige obstakels te bezorgen.
Maar bij Chopin hervindt hy zich
volkomen: Nocturnes. Scherzo in
ongebreideld snelle vaart! Mazur
ka's. walsen en tot. slot de Tarantella,
giyden glad en soepel uit zyn han
den.
Hij openbaart hierin héél zyn
affiniteit met zyn grote landgenoot
zuiver naar geest en karakter. Dit is
de vertrouwde Askenase met zijn
diepe en warme muzikaliteit, zyn
boeiende en magistrale allure. Ook
een Askenase, die de tederheid lief
heeft en deze uitzingen kan.
En gelukkig nog altyd uitzingen
mèg!
Geen wonder, dat de toegiften niet
konden uitblijven, na het enthousias
te applaus, hem door een welhaast
volle zaal gebracht. In die zaal geluk
kig w eer een tussen pad. dat velen
niet dankbaarheid begroet hebben
en het concertbezoek ongetwijfeld
weer sterk stimuleren zal.
De naam Askenase alleen al bracht
tallozen op de been: voor de Kunst
kring was dit eerste concert der seri®
dus een goede inzet!
H.
STEFAN ASKENASE
