Parijs' toneelseizoen in het
teken van de „absurditeit"
Nieuwe groep krijgt
voeten aan de grond
OPBRENGST LAGER ONDANKS
DE GROTE HARINGVANGSTEN
ROOM AT THE TOPALS
FILM VAN DE
kunst
kAleiÖOSCQQP
ANONIEME COLLECTIVITEIT
I isafslag IJinuiden in september
de sell rale
aanvoeren van
tong
ERWTENSOEP
Drakerig verhaal, met gaaf
spel van Simone Signoret
DEN HAAG VERRAST DOOR
UITVALLEN VAN GASOVEN
Van der Lek
Vrijdag 18 oktober 1963
Derde blad no. 31088
(Van onze correspondent in Parijs)
PE „Communaute theatrale" (..Theater-gemeenschap") is een
nieuwe toneelgroep van merendeels jonge en talentvolle
trachten die het vorig jaar in Parijs debuteerden in een nau
welijks getransformeerde - garage in de Rue Moffetard. Een
Wraat die gelegen is in de buurt van marktkooplui, clochards en
apachen, voor wie de cultuur nu niet de allereerste levenszorg
Weegt te vormen. Niettemin kreeg deze garage-schouwburg al vrij
hauw de ..loop" en moest het gezelschap uitkijken naar een wat
ireder onderdak dat in het Theatre la Bruyere in Montmartre
rcrd gevonden.
Dit nieuwe seizoen heeft de Com-
mnaute nog een derde voet aan de
artjse grond gekregen. In de voor-
lalige schouwburg van Gaston Baty
l Montparnasse wordt een tweede
rogramma uitgevoerd dat uit een
rental eenacters is samengesteld.
In dit nieuwe geval was geen en
kele leiddraad aanwezig. Ofschoon
het feit dat vier bijdragen van de
zelfde hand van Jean Tardieu
afkomstig waren en de drie overige
sketches stamdgn uit een verwante
hoek Alfred Jarry. de schepper
die ondernemingslust bezit de I van de onsterfelijke Ube Roi, Octave
Mirbeau een tijdgenoot, en René de
Obaldia, een der laatste aanwinsten
van de experimentele school het
programma hoewel in een wat labiel
evenwicht toch nog op een soortge
lijke noemer plaatste. Men kan trou
wens wel aannemen dat de Commu
naute een overzicht heeft vallen pre
senteren van het moderne „absurde
theater" en deszelfs voorgeschiede
nis, waarvan Jarry Inderdaad als
stamvader kan worden aangewezen.
jmmunaute als andere karakter
ek ook nog een bijna excessieve
lechei denheid. die zelfs zo ver
)rdt doorgevoerd dat de leden van
troep hun identiteit en namen
wr het publiek geheim willen hou-
Van de voormalige Russische
ant-gardisten hebben ze het col-
Jüvistische beginsel dus overgeno-
En de kritiek wordt zo derhalve
dijktijdig verboden individuele
«staties of tekortkomingen te
iven of te signaleren omdat
troep de stukken zelf en het aan-
e el van de schrijvers nadrukkelijk
fl imair wil stellen Een heldhaftig
reven dat men van jonge kunste-
ars ruimschoots waa. deren mag.
n durft men zich dan óók af te
agen of die leer zich nog heel lang
or de natuur en de aangeboren
ihoefte zich een eigen weg en naam
banen en te maken zal laten
jjven domineren.
De mode der
%korte slokken"
«Hel begint ondertussen in Parijs
ill een aanvechtbare mode te
ttrden een programma uit verschil-
|pde korte, onafhankelijke stukken
Jte bouwen, een mode die aan het
■aret is ontleend, waar men van
H publiek nu eenmaal geen al te
pgdurige inspanningen wil eisen.
jaar vertoonde zo de Studio
l Champs Elysées een drietal cert
's van Ionesco, Vauthier en Bil-
ux: schrijvers, die elkaar, artis-
i gesproken, wel wat voor de voe-
I liepen zo niet figuurlijk in
benen beten hun collectieve
structie-directeur Bourseiller had
i als gemeenschappelijk thema de
fhtelijke liefde opgegeven wel
o bouwvallige Indruk maken moest.
Advertentie
Kolderdialoonr
Van hem zag men dan eerstens
,.1'Amour en visites", bestaande uit
een kolderdialoog tussen een „neef"
en een ..nicht" die niets dan clichés
en gemeenplaatsen uitslaan die
ontleend zijn aan de mondaine en
amoureuze vocabulaire. Een stuk dat
zo iets aan een overbelichte ansicht,
kaart uit de Belle Epoque van een
verliefd paar deed denken, met een
zwaar besnord manspersoon en een
krachtig gecorsetteerd vrouwmens
dat een langoureuze blik op haar
amant laat rusten.
Eenzelfde gedachte en ironie lag
aan Les Amants van Octave Mirbeau
ten grondslag wiens „Affaires
sons les affaires" nog altijd door de
Comédie Francaise wordt gespeeld
maar waarin de persiflerende humor
niettemin een nuance gekruider en
bijna cynischer was. ..Le Grand
Vizlr" van René de Obaldia behoort
tot zijn serie van ..Impromptus",
melange van absurditeit, en melan
cholie dat overigens ook geen scherpe
indruk naliet. Jean Tardieu. die tot
de oudere generatie van de avant-
garde behoort, bracht ln zijn stukjes
of beter études verschillende thema's
te berde als opnieuw de liefde, de
eenzaamheid, de sociale conventies
om zich ook bewuster binnen het
raam van het experiment te houden.
Zo is een zijner eenacters volgens de
(muzikale) principes van de sonate
vorm opgebouwd, met een expositie
van simplistische gedachten,
de doorwerking, waarbij verwante
woorden of synoniemen dooreen
worden geklutst en tenslotte de her
haling, waarin die eerste „ideeën"
zich weer herhalen. Een sonate die
aan drie mannen stemmen is
toevertrouwd, die er een soort cho
reografisch schimmenspel bij uit
voerden. Wel aardig, maar ook al
niet veel meer.
1 Geen kernwapens
in de ruimte
I De Algemene Vergadering heeft
gisteren met algemene stemmen en
j bij acclamatie de woensdag reeds
door de politieke commissie aange-
I nomen resolutie overgenomen,
j waarin op alle landen een beroep
I wordt gedaan zich te onthouden van
het ln een baan om de aarde bren-
gen van kernwapens, dan wel deze
op hemellichamen te doen plaat
sen.
De Rus Fedorenko noemde het be
sluit een nieuwe belangrijke stap
naar vermindering van de inter
nationale spanning. Ook de Ameri
kaan Stevenson en VN-secretaris
Oe Thant toonden zich ingenomen
met het aanvaarden van de reso
lutie.
Afglianistaans gas
naar Sowjet-Unié
Door een gisteren in Kaboel
I voor de tijd van 15 jaar met de
Het hele programma werd aange
kondigd onder het motto „Rosé en
zwart", de kleuren met tussentin
ten waarin zich deze typische
.Rivegauche' humor vertoonde. Maar
welbeschouwd bewoog zich de ver
tolking op een veel hoger plan dan I Sow jet-Unie gesloten
over het algemeen dc teksten die komst zal Afganis tan 150 miljoen
de weelde van een schouwburgpo- dollar ontvangen. De overeenkomst
dium nauwelijks verdroegen zo- houdt in. dat Afghanistan de Sow Jet-
dat 't. dunkt ons, rechtvaardiger Unie ongeveer i,5 miljard kubieke
ware geweest eerder de namen der meter gas per jaar zal leveren van
auteurs dan van de acteurs te ver- zijn totale produktie van 2 miljard
zwijgen.
kubieke meter. Afghanistan zal een
derde deel van het geld van de jaar
lijkse verkopen voor eigen gebruik
beschikbaar gesteld worden. Ook zal
de Sow jet-Unie helpen bij de bouw
van een bedrijf voor chemische mest
stoffen uit gas en van een thermische
elektrische centrale in Mazar.
Het Russische persbureau Tass
heeft in Moskou bekendgemaakt, dat
de Sowjet-Unie Afghanistan zcu j
helpen bij de aanleg van een pijplei
ding voor gas naar de grens van de
Sowjet-Unie.
Ondanks het feit, dat de aan-
I voer. die het Staatsvissershaven-
bedrijf in IJmuiden vorige maand
Twee anoniemeleden van
de Parijse ,.Theater-gemeen- I
schap" in een sketch
Tardieu.
Opening van de
ra,, /can Kinderboekenweek
[ll» 01*10" I70»»llQol mnt évt
ALLEEN IN DE
SELF SERVICE RESTAURANTS
Hollandse
Grote portie
met SPEK
Grote portie
met ROOKWORST
AMSTERDAM(4) - HAARLEM-
LEIOEN - DEN HAAG -
ARNHEM(2) - UTRECHT
Ingrediënten a la
Courts Mahler
In Casino-theater draaide gister
avond in een tweetal voorstellingen
„Room at the top" als „Film van de
maand" van K. en O.
Als de inhoud van deze film over
eenstemt met die van een succes
roman van John Braine een van
Engelandse „angry young men"
dan is de heer Braine een klungel.
Wel heeft hij de moeite genomen er
I wat „socialerigheid" bij te mengen,
De opening van de negende Neder
landse Kinderboekenweek zal plaate
vinden op vrijdagavond 25 oktober te
kwart over acht in de Historische
zaal van het museum Het Prinsen
hof te Delft. Bfj deze gelegenheid zal
mr. L. B. van Ommen, hoofd van de
afdeling Volksontwikkeling van het
Ministerie van O K en W de prijs
voor het Kinderboek 1963 uitreiken.
De avond wordt opgeluisterd door het
schoolorkest van de Stedelijke Mu
ziekschool te Delft.
en niets meer en dat zij beiden „toch
geen toekomst hadden"maar
Alice trekt zich de teleurstelling ener
zijds en de ontluistering van Joe s
karakter anderzijds zozeer aan. dat
zij zich Braine volgt het recept
voor een melodramatisch slot op de verrassingen was.
voet bedrinkt en zich met haar
auto te pletter rijdt.
Het einde is het toppunt van drake
righeid: eerst krijgt Joe nog een
enorm pak slaag van enige lieden
„uit de mindere stand", die hij. zowel
door zijn huwelijk met Susan als
door zijn gezwets-in-een-dronken-bui
beledigd heeft, maar tenslotte ga;V
beoordelaars
moeten toch wel. hetzij tijdelijk dan
wel blijvend, met blindheid geslagen
zijn geweest, waarbij we ons haasten
een uitzondering te maken ten aan
zien van Simone Signoret ln de rol
van Alice, die. als minnares èn als
slachtoffer, voor een uitmuntende
creatie zorgde. Haar spel maakte dit
Gré Bron wenst i jn
in „Scala" Milaan
Onze grote operazangeres Gré van
nare brok'huisbakkenheid toch nog Swoi-:BrouwenstUn aal g,Tr,*^
ooniofhuor on hïor rioor „dfc. i den m de Scala te Milaan. Onder lei
Stien Eelsingli te
aphorst gehuldigd
ij te schilderes Stien Eelsingh uit
-A pborst is gisteravond ter gelegen-
ei i van haar 60ste verjaardag, uit-
gehuldigd. De burgemeester
Staphorst, mr. H. H. H. Haver-
k deelde de schilderes tijdens een
tenkomst te Zwolle mee, dat de
18 iiingin haar heeft benoemd tot
r in de Orde van Oranje-Nassau.
maar overigens zijn de ingrediënten hij met de dolgelukkige Susan braaf- boeiend Toeeeeeven moet worden ^ng van de ^roemde dirigent Her-
gelijk aan die van de befaamde jes naar het altaar, waar hij een j d t reejsseur john ciavton er tot on £trt VOll Kara->an zal zU de ro1 van
Courts Mahlerfijn trekje! „p de vratten van de Xf-fhSe inTeslaaed de zwakS,hrJsoth8nli5 vertolken in de opera
Ene Joe Lampton. e» Jongen -Ja"*' „7 «1
een eenvoudig millieu", is weliswaar aa™e,,n* ee" nauwelijks hoorbaar miezerigheid we nu toch heus wel
bezeten van wrok jegens „de bezit- antwoord geeft. Als de auto met het ontgroeid zyn, met veel vakmanschap
tende klasse", maar heeft tegelijker- paar wegrudt voor de huwelyksreis. maskeren. Maar bij nadere ana-
tijd gezworen door een huwelijk met j staa" de ,rane" hem m de ogen. lyse kan het 00rdeei behoudens
een riik meisie eveneens tot de „ho- deze gevoelige jongen beschouwt dan ^et spel van Simone Signoret
zich als de moordenaar van «e alleen maar vernletigend zyn. D. r.-
danks mogen we K. en O. erkentelijk
een rijk meisje eveneens tot de „ho
gere standen" te gaan behoren, of
schoon zyn betrekking als ambtenaar
ten stadhuize hem daarvoor weinig
perspectieven biedt. Zijn berekenend
oog valt op Susan Brown, de dochter
van een gefortuneerde fabrikant. Hoe
durft hij! Zijn vrienden schudden
het burgerlijke hoofd. Susans vriend
lacht Joe in zijn gezicht uit. mevr.
Brown verzet zich met hand en tand
tegen een dergelijke mésalliance en
alleen de in zaken keiharde meneer
Brown eveneens klein begonnen
kan zijn lieve dochter niets weigeren,
dus ook niet een bioscoopje met een
kloeke borst als Lampton. Joe heeft
echter een gecompliceerd karakter.
Hij is niet alleen rancuneus tegenover
de rijken en tevens belust op een mil
joen of wat, maar och, ook zo'n
sociale hervormer is niets menselijks
vreemdhij raakt tegelijkertijd
verliefd op Alice, een ongelukkig ge
trouwde vrouw, die tien jaar ouder is
dan hijzelf.
Maar een begaafde auteur als
Braine althans de Braine-zonder-
brains. zoals zijn werk hier op het
doek wordt gepresenteerd draait
voor een dergelijke verwikkeling zijn
hand niet om. Weliswaar groeit de
verhouding met Alice tot een diepe
genegenheid, maar intussen slaagt de
heer Lampton die in zijn sociale
snorkerijen bepaald beter ontwikkeld
is dan in zijn morele fatsoen erin
de omgang met Susan niet zonder ge
volgen te laten. Maar zo wordt de
toeschouwer bij herhaling op het hart
gebonden zonder dat hij dat eigen
lijk verwacht had Geheel in de
stijl van de klassieke keukenmeiden
roman stelt papa Brown hem nu zijn
plicht duidelijk voor ogen: hij moet
Susan trouwen, ter compensatie
waarvan hij een lonende functie ln
diens firma zal krijgen. De sociale
branimaker gaat door de knieën en
Alice krygt de bons. De gluiperd
tens het huldigingscomité over-
jde de burgmeester van Zwolle,
J. A. F. Roeien, haar een door de
Hans Redeker samengesteld
Mm werToorstlenNESing£ i'r'a'chthaar nog teRoosten door haar
MtUAslewerk met moeilijk op-1 eraan te herinneren, dat het Immers
^ens gemeKn. I alleen maar „innige vriendschap" was
trouwe Alice
Het is verbazingwekkend, dat een
dergelijk van goedkope pathetiek
druipend verhaal ln 1958 op het film
festival in Cannes een van de grote
zijn. dat het door vertoning van een
dergelijke vermaarde film, de kriti
sche zin van de toeschouwers weer
eens heeft gescherpt.
Gaslose uren deze winter mogelijk
(Van onze Haagse correspondent)
In Den Haag zijn gasloze uren deze
winter mogelijk. De produktie kan, op
dit ogenblik, het winterse gasverbruik
niet aan. De Haagse wethouder R. M.
van Reenen heeft dit meegedeeld op
vragen over de consequenties van het
Sloteelinge uitschakelen van de be-
ingrfjkste oven in de gasfabriek.
Zonder deze oven ziet de gasfabriek
nu kans 350.000 m3 gas per dag te
maken, terwijl de maximale behoefte
ln de winter 825.000 m3 bedraagt. Dit
verschil wordt echter spoedig ver
kleind door:
het in bedrijf stellen van appara
tuur, die nu nog in revisie is,
besparing van gas in eigen be
drijf. door de oude gashouders
met olie te verwarmen in plaats
van met gas.
Y kopen van gas in Voorburg en
Delft, mogelijk meer dan de totale
100.000 m3 per dag, waarvoor nu
al een overeenkomst is,
mogelijke aanvoer van ..gunsti
ger" raffinaderijgas. waardoor
met dezelfde grondstof méér
stadsgas kan worden geprodu
ceerd en
mogelijke aanschaf van nieuwe
kraak-installaties en liet overne
men van installaties van andere
gasbedrijven in steden, waar nu
aardgas wordt gedistribueerd.
Tot er aanvullend gas uit Delft en
Voorburg komt, tracht het gasbedrijf
zoveel mogelijk voorraad te vormen,
Ween.se opera tengehore wordt ge
bracht. De voorstellingen worden in
de eerst© week van januari gehouden.
Het is de eerste maal. dat Gré van
SwolBrouwenstljn in de Scala zin
gen zal, aldus de „Tel".
naar realisme
Hans van der Lek heeft voor de
binnenkort te openen bar 99"
aan de Buurtweg in Wassenaar
(onlangs overgenomen door de
nachtclubexploitant J. Holteman)
een schilderij gemaakt van forse
afmetingen: zijn tweede grote
doek na Stalingradhet in de
jury van de Jacob Marisjeugdprijs
zo omstreden werk.
Van der Lek ontwikkelt zich naar
in wat op het eerste gezicht het sur
realisme van Salvador Dali nabij
komt, maar er zijn daannee toch gro
te en essentiële verschillen. Korte
tijd geleden verschenen er plotseling
haarscherp getekende naturalistische
details in zijn tot dan volkomen ab-
Wethouder Van Reenen zei. dat het stracte reliëf-achtige structuren. Van
buiten dienst stellen van de oven D. j der Lek begon daarmee een eigen
als een verrassing kwam ook voor de weS in de „popart" satirische sohli-
technici zowel in het verleden als dering van maatschappelijke toe-
nu. Directeur ir. Tinbergen van het standen.
Energiebedrijf vergeleek het bezwij- i Zijn Jongste, grote werk beschouwt
ken van de oven. na de ontploffingen. I hij als socialistisch-realistisch, in
met de nog onverwachte dood vaneigen interpretatie dan. want het
een zeer bejaarde. Volgende winter.staat vér van wat in de Sowjet-Unie
als de nieuwe oven E. in gebruik zal als socialistisch realisme geldt. Uit
zijn genomen, kan Den Haag afstap
pen van de voorgenomen noodmaat
regelen.
De ..British Railways Board", een
orgaan dat belast ls niet ie leiding
van de Britse spoorwegen, heeft drs.
D. J. Wanslnk, de op 30 november
as scheldende directeur van de Ne
derlandse Spoorwegen, tot zijn advi
seur Inzake continentale verkeers- en
vervoersaa ngelegenheden benoemd.
zijn schilderijen spreekt "n opmerke
lijke, ongewoon boeiende maar mee
dogenloze kritiek.
kreeg te verwerken met meer dan
de helft steeg ten opzichte van
die in september 1963. blijkt de
opbrengst toch nog ruim een mil
joen gulden minder te zijn ge
weest. De sterk gestegen aan
voer is een gevolg van de ha-
ringzondvloed in september ge
weest: de gedaalde opbrengst
kan voor een belangrijk deel op
rekening van de schrale tong
vangsten worden geschreven.
In de afgelopen maand werd
13.379.189 kg vis op de IJmuider af
slag aangevoerd tegen 8.037.005 kg in
september 1962, een voordelig verschil
van 5.342.184 kg. De opbrengst daal
de van f 5.884.987,in september
1962 tot f4.718.697.in de afgelopen
maand, een terugval van f 1.166.290.
De aanvoer van verse haring steeg
van 2.492.132 naar 8.933.042 kg. maar
de gemiddelde prijs zakte tot onge
veer een derde, zodat de opbrengst,
maar f250.000 toenam tot f 1.577.252.
Ook de aanvoer van gezouten haring
was wat groter deze steeg van
289.679 tot 465.804 kg. maar hier
liep de opbrengst terug van 220.144
naar f 163.922. De aanvoer van ma
kreel werd gehalveerd en daalde van
1.182.746 tot 547.210 kg. maar een stij
ging van de gemiddelde prijs leidde
er toe, dat de opbrengst slechte te
rugliep van f439.068 naar f325.642.
Rondvis
In de rondvissector was een opval
lende toeneming in de vangsten van
schelvLs. De aanvoer hiervan steeg
i van 794.292 naar 1.004.960 kg. de op
brengst van f 335.310 naar f 414.418.
Aan kabeljauw werd 222.730 kg aan
gevoerd tegen 429.361 kg in septem
ber 1962. De opbrengst daalde ran
f 362 855 naar f 247 309. waaruit blijkt,
dat de gemiddelde prijs opliep. De
aanvoer van koolvis was met 42 936
kg slechte enige honderden kilo's
meer, maar de opbrengst steeg met
bijna f7.000 tot f37 654. De wijting
vertoonde hetzelfd beeld als de kabel
jauw: een duidelijk gedaalde aanvoer
(van 643.951 naar 489.855 kgt en een
gestegen gemiddelde prijs. De op
brengst daalde nl. slechts van
f 192.661 naar f 172.502
Minder schol
De aanvoer van schol liep iets te
rug, n.l. van 1.311.641 naar 1.198.040
kg, maar ook de gemiddelde prijs
daalde Iets, zodat de opbrengst zakte
van f542.114 tot f494.826. Het meest
zorgwekkende beeld gaf echter de
tong te zien. Door een sterke terug
val in de aanvoer, n.l. van 648.528
naar 185.354 kg. liep de gemiddelde
prijs per kg belangrijk omhoog. Maar
desondanks daalde de opbrengst tot
de helft en wel van f2.124.069 naar
f 1.036.767.
Gedurende de afgelopen negen
maanden bereikte de aanvoer bij het
Staatsvissershavenbedrijf het totaal
van 70.257.571 kg. Dit is 6.493 385 kg
meer dan in de overeenkomstige drie
kwartalen van 1962. toen de aanvoer
63.764.186 kg bedroeg.
In financiëel opzicht is er echter
een achterstand van niet minder dan
f 4.881.230. In de eerste negen maan
den van 1962 bedroeg de opbrengst
n.l. f 49.939.537; in de afgelopen ne
gen maanden was dit f45.058.307.
Tijdens het gala-diner brengt
Prins Bernhard en toost uit op
Koningin Sirikit.
