OPTOCHT ,,'T ZIT IN DE LUCHT"
TROK WEER DUIZENDEN KIJKERS
I
Lange liclitstoet in
Leidse binnenstad
Bezienswaardige evenementen rapenburgj
aan de lopende band tot leven
HET WAS „ANDERS DAN ANDERS
Afdrukken van indrukken
f'
GROTE AANKOPEN
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 4 OKTOBER 1963
r
,,'t Zit in de lucht" it nu alweer ver-
iden tijd, dut,,'t zat in de lucht"
isteren.
Weer eens een andere lucht dan die
'an „haring en hutspot", die we op
idere 3 oktoberdag naar hartelust op-
nuiven.
Het was een originele gedachte van
e 3 October-Vereeniging, de duizen-
en kijkers nu eens met iets anders te
iten kennismaken dan met het traditio-
tel-,historische"nu waren geschiede-
nis en toekomst met elkaar verbonden
en hoewel alles zich op de grond af
speelde, bevonden we ons tegelijkertijd
toch ook ,>in de ruimtemet alle be
zienswaardige en leerrijke evenementen
aan de lopende band van dien!
„De ontwikkeling van de luchtvaart"
tjazeker geen gemakkelijkmaar wel
een bijzonder actueel onderwerp, dat
ongetwijfeld heel wat hoofdbrekens ge
kost heeft, om er een spectaculair en
tevens verantwoord beeld van te geven.
Wie midden in deze tijd met zijn
rbazingwekkende ontwikkeling op
Jer gebied staat, zal er zich stellig
tvig voor geïnteresseerd hebben.
De ruimte biologeert de mens.
De mens wil zijn vleugels steeds
»er uitslaan: iedereen verlangt,
ep in zijn hart. nog eens een reisje
var de maan te kunnen maken en
mannen van de wetenschap zijn
aardig op weg deze wens spoedig
een tastbaar resultaat om te zet-
n.
Daarvan kregen wij al een aardige
ipressie tijdens het voorbij trekken
.n de laatste groep: „Maanreis
ino 2063".
Zou het er dan heus zó uitzien, als
!t in deze volstrekt aparte optocht
erd voorgetoverd
Wij zijn geen expert en weten t
is niet.
Maar in ieder geval maakten de
inderlyke mechanismen, waarmee
standen van miljoenen kilometers
'erbrugd moeten worden, een mach-
je en huiveringwekkende indruk.
Niets voor ons", dachten wij, die
iver nog een beetje dicht bij huis
Uven. Temeer, omdat we er niets
tor voelen op een gegeven ogenblik
tk nog „maanziek" te worden....
Fantasieën
Enfin: dat was dan een toekomst-
leid. van hetgeen de ruimtevaart
is te bieden zal geven. Ruimtevaar-
n, welke nu al zo af en toe aan
orde zijn. hoewel we op het ogen-
Ik enigszins in een impasse lijken
verkeren.
Dat het „zitten In de lucht door
eeuwen heen de harten der men-
n heftig bewogen heeft, bleek dui-
ïlijk uit de voorstellingen der andere
•oepen.
Het begon al dadelijk met twee
ïren uit de Griekse mythologie:
aidalos en Ikaros. beiden prijkend
een indrukwekkende praalwagen,
i gezelschap van de paardrijdende
bning Minos, ondanks het feit, dat
i eerste met hem in verband met
liefde danig overhoop lag.
IDat waren de eersten, die het aan-
urfden van de aarde op te stijgen:
j zouden vanzelfsprekend talloze
kvolgers krijgen.
Grappenmakers waren er natuur
lijk ook onder.
Zo baron Von Münchhausen. wiens
vreemde verhalen over vluchten met
een korrel zout genomen moeten
worden. Zijn leugens zijn dan ook
niet voor zoete koek opgegeten, maar
wèl deden zij zijn lezers schater
lachen.
Een andere fantast, van wiens
voorspellingen toch wel heel veel uit
gekomen is, was Jules Verne, die zich
baseerde op de wetenschappelijke fei
ten van de dag. Men kan zeker be
wondering hebben voor diens voor
uitziende geest en daarom was het
goed. dat ook aan hem de nodige
aandacht werd besteed. Jules Verne's
profetieën zijn in de loop der jaren
door duizenden verslonden en nog
altijd is hij vooral onder de
avontuurlijke jeugd, een bij uitstek
populaire figuur, die wonderwel in
deze wereld van „hemelbestormers"
paste. Jules Verne groette dan ook
naar alle kanten om zijn bewonde
raars te danken voor hun hulde.
Verbazing
De ballonvaart.
Ook daaraan waren enige opmer
kelijke scènes gewijd.
Waar men ze zo gauw vandaan ge
haald had. is een mysterie, maar in
ieder geval: ze stonden paraat bij
hun apparaten, die indertijd de
wereld in rep en roer brachten.
Daar waren de uitvindingen van
Joseph en Etienne de Montgolfier,
welke nu ongeveer 180 jaar geleden
de mensen in beroering brachten en
de eerste stoot gaven tot de ballon-
sport. welke talrijke luchthelden heeft
voortgebracht, met het echtpaar
Boesman in de huidige tijd aan de
spits.
De prachtig opgetuigde en geschil
derde ballon van deze twee Fransen
was een ware lust voor het oog. Zij
moet destijds aller verbazing opge
roepen hebben!
Maar ook Otto Lilienthal was van
de partij. Wie iets van deze moedige
man afweet, weet. dat hij al op 48-
jarige leeftijd verongelukte, maar dat
het aan hem te danken was. dat de
Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart gebo
ren werd. Daarin zijn nu niet minder
l Bepaald onbevredigend was 4
4 het, dat de optocht dit jaar niet 4
i langs het Rapenburg is getrok- 4
ken. Vorige jaren gebeurde dit a
steeds tweemaal, eenmaal aan
de oost- en andermaal aan de
f west-zijde.
t Het Rapenburg mag naar onze f
4 mening in de route van de op- 4
4 tocht niet ontbreken. Niet alleen 4
a omdat het Rapenburg in zeker 4
J opzicht het hart van Leiden is. a
maar ook omdat, aan dit Rapen-
burg het symbool gevestigd is
f van de grote winst uit het hard-
nekkig verzet van vier eeuwen f
4 geleden, de Academie. t
4 Wanneer er redenen mochten 4
zijn. om een nieuwe route voor 4
de optocht samen te stellen, dan a
mogen in geen geval beide gan-
v gen langs het Rapenburg verval- f.
t len. Er is veel te zeggen voor een
geheel nieuwe route, die b.v. niet
4 tweemaal door de Breestraat zou t
4 leiden en ook overigens tot het 4
a centrum beperk - blijft. Leiden is 4
in de afgelopen tien jaren uit- a
gebouwd door het tot stand ko- a
men van wijken, waarin meer f.
f mensen wonen dan in het een-
t trum. Misschien zou er iets voor f
4 te zeggen zijn, de optocht ook t
4 eens door Zuidwest en Noord te 4
a laten rijden. 4
Maar ook dan: het Rapen- a
burg mag niet worden overge- a
slagen. Want aan dat Rapen-
f burg staat het symbool van de
t grote verworvenheid van het
4 Leidse verzet de Academie t
woordigers van landen, welke door
deze luchtlijn worden aangedaan:
t.w. Duitsland, Italië, Libanon, Iran,
Pakistan. Birma. Thailand en Singa
pore. Een dappere K.L.M.-bemanning
gaf daarby natuurlyk „acte de pre
sence".
Zo gaf deze optocht dus alle facet
ten van de luchtvaart overzichtelijk
het zyne. waarvoor wy de Optocht
commissie onze waardering niet wil
len onthouden. Daar moet machtig
veel werk aan vooraf gegaan zijn!
De velen, die ondanks het trieste,
koude en wisselvallige weer, zich op
nieuw hadden opgemaakt om te zien
wat voor de zoveelste maal uit de
3 oktoberkeuken tevoorschijn zou
komen, zullen hun gang zeker niet
betreurd hebben.
Het is toch zo. dat deze optocht
van 3 oktoberbestuurderen, praalwa-
Ruimtevaart levert blijkbaar
niet alleen ingeblikte stoere
mannen op. maar ook een lieftal
lige Venus als deze deelneem
ster aan de optocht.
gens, deelneemsters en deelnemers, en
zeker niet in de laatste plaats van
muziekkorpsen, waarop onze stad
terecht trots mag zijn zó kranig,
gedisciplineerd en vervuld van enthou
siasme voor de goede zaak komen zy
altijd voor de dag! steeds weer
tot de hoogtepunten van deze door
de geschiedenis heen roemryke feest
dag behoort.
Voor en na
Men trekt er vóór of na de
hutspot heen en raakt er altijd
weer door gegrepen.
Een enkele Nurks mag dan met het
oude liedje voor de dag komen van
't ..Laten ze nu toch eens iets anders
verzinnen", de rechtgeaarde Leide-
naar zou „zyn Optocht" toch niet
graag* willen missen.
En wie daar anders over denken
mocht, moet zélf maar eens met een
ander voorstel op de proppen komen.
Zo héél gemakkelijk lykt ons dit
niet!
In ieder geval was deze optocht al
„anders dan anders".
En dat was de hoofdzaak!
Daar kwamen ze aan: bon-
te wirwar van velerlei
vreemdsoortige figuren, dik
wijls origineel en fantastisch:
voorop de fiere mannen van
de Kon. Luchtmachtkapel,
die vanzelfsprekend in dit
ruimtevaartgeheel voor alle
anderen paraat waren!
Dan wonderlijk toegetakel
de ruimtevaarders, heksen op
bezemstelen en „brommers",
gehelmde Grieken, lijfwacht
van Koning Minos, als inlei
ding tot de gouden Minotau-
rus, gevolgd door de vervaar
lijke „Gier met drie koppen"
in gezelschap van baron von
Münchhausen, de leden van
de Gunclub rond het kanon
„Columbiad", de burgers en
burgeressen uit het Frank
rijk van de Montgolfiers, de
modellenbouwers, de grotes
ke ruimtemannen, de grieze
lige maanbewoners en de ro
botten met tot besluit de lief
lijke Maankoningin en haar
schone hofdames en niet te
vergeten al die grappige,
ouderwetse „automobieles"
Dat alles vormde toch wel
een origineel geheel, waarin
het heden en het verleden
dooreen gestrengeld waren,
met in iedere groep iets ver
rassends, dat tot hèèl wat
commentaar aanleiding gaf.
Die heksen en die ruimte
mannen met hun antennes
op het hoofd, waren het on
derwerp van gesprek voor de
vele toeschouwers, die ge
spannen keken naar alles wat
hun, ook door middel van
vliegende schotels „voorge
schoteld" werd.
Met rijke verbeeldings
kracht waren de ontwerpers
tewerk gegaan.
Het moet gezegd: zij had
den van het onderwerp ge
maakt, wat er van te maken
viel.
„In de lucht" is zoveel te be
leven dat tóch niet te con
troleren valt.
Een schepje mèèr of min
der er boven op, doet er dus
eigenlijk niets toe!
Iedere kijker en iedere
deelnemer (ster) leefde met
dit wonderlijke en kleurige
geheel van harte mee.
Het was een groots eer
betoon aan allen, die de we
reld met hun ontdekkingen
telkens weer versteld deden
staan. Er zullen er ongetwij
feld nog velen komen, die de
mensheid op dezelfde weg
vóór zullen gaan, totdat we
eindelijk het vurig begeerde
doel zullen bereiken: een
„werkelijke" landing op de
maan. waarschijnlijk heel
wat minder genoeglijk, dan
dat we 't op deze 3 oktober
dag dachten!
Met dat al: de voorberei
dingen ertoe zijn getroffen en
deze optocht verplaatste ons
alvast fascinerend in het he
melruim.
Alle wonderlijke wezens,
die door de Leidse straten
paradeerden, onderstreepten
de verbazingwekkende ont
wikkeling van de luchtvaart
in de loop der eeuwen. En
wij, aardbewoners, keken ons
de ogen uit naar de vele bi
zarre personages, met wie wij
misschien éénmaal zullen
kennis maken.
Liever eerder dan in het
jaar 2063, want dan maakt
waarschijnlijk niemand van
ons 't meer mee
En dat zou jammer zijn.
Techniek en charme op de grond
dan 2500 modelvliegtuigbouwers op
genomen en 2000 zwéefvliegers ma
ken per dag hun 200 zweefvluchten.
Zo was het niet verwonderlyk. dat de
leden van de „Leidse Luchtvaart
Club" in deze groep waren opgeno
men om hulde aan deze pionier te
brengen.
De ruimte in!
Dan was er ruimte voor „onze"
pionier Anthony Fokker.
Wat zou onze luchtvaart zonder
hem betekenen?
Anthony Fokker en diens „Spin":
het verkleind en ingenieus vervaar-
digd model van dit vliegtuig behoor-
de erby. evenals de machine van
Charles Lindberg, de ..Spirit of St. i
Louis", welke als eerste de Oceaan
overvloog en daarmee de grondslag
legde voor het luchtvaartverkeer tus
sen Amerika en Europa. Ook alweer
zo'n dapper man. een onmisbare
schakel in de opzienbarende ontwik- j
keling van de luchtvaart, welke zyn
sporen in dit opzicht op grandioze
wijze verdiend heeft.
Naar alle kanten breidde zich dat
luchtverkeer uit. Was daar niet het
Noordpoolvaart Luchtschip ..Norge",
dat in 1926 Poolwaarts vertrok en j
irt het dorpje Teller terecht kwam?
De drie grote mannen van deze ex- 1
peditie: Amundsen. Ellsworth en
Nobile waren de triomfators, die de I
eerste vlucht over de Noordpool dap-
per en na tal van moeilijkheden vol-1
brachten, zy ook dus mochten, mét
de ijsberen en de Poolbewoners, ge
zien worden!
Wie enigszins op de hoogte is van 1
al hetgeen er op het gebied van de
luchtvaart te koop is. kent de roem
van de Douglas DC-8. de trots van
de nu in lasten zittende K.L.M.
Maar die Douglas DC 8, waarmee
de reis naar Djakarta van 55 dagen
tot 25 uren werd teruggebracht,
mocht toch niet ontbreken. En van
die reizen van Amsterdam naar Dja
karta kregen we nog een schilder
achtig beeld te zien door middel van
de praalwagen, welke enerzijds de
Hollandse molen en anderzyds de
wuivende palmen uit Indonesië te
zien gaven, met daarby alle vertegen-
Geslaagde taptoe-avond
Aan elk 3 oktoberfeest gaat een taptoe-avond vooraf.
Jongens en meisjes van groot tot klein, voorzover aangesloten bij een
school-, sport- of speeltuinvereniging, vormen dan een kilometers lange
stoet, die zich als een lichtgevende slang door het centrum van de stad
beweegt. Deze optocht is bedoeld als hulde aan de nagedachtenis van
P. A. van der Werf, Prins Willem van Oranje, Jan van Hout, Jan van der
Does en Louis de Boisot. andaar de kranslegging bij het standbeeld
van de dappere burgemeester, die i« de sombere belegeringsdagen van
167!f zijn eigen lichaam aan de hongerige bevolking van Leiden aanbood,
en bij het Jan van Hout-monument. Het is over het algemeen een vro
lijke, bonte stoet die voorbijtrekt, maar tijdens het defileren langs het
standbeeld en het monument geven de meesten blijk van hun eerbied
voor de helden va ntoen. Vaandels neigen en kransen worden resp. ge
hesen in het Van der eWrfpark en gelegd.
De roemruchte bediende van
sociëteit Minerva Dolf Delprado
was ook ditmaal weer in actie bij
het aanbieden van luchtige ver
versingen aan de deelnemers van
de optocht. Dit wandelende
yoghurt-flesjemoest er koud
van blijven.
Geen politiek
Aan de taptoe op woensdagavond
hebben weer heel wat Jongeren deel
genomen. Zy verzamelden zich op het
afgezette Kaasmarktterrein en ont
staken daar hoe meer licht hoe
feestelijker de stoet hun fakkels en
lampions. Nadat ook de medewer
kende muziekkorpsen het waren er
meer dan tien zich present hadden
gemeld, zette de eerste groep zich
precies om half acht in beweging,
terwyi ruim een half uur later voor
de laatste groep het voorwaarts mars
I weerklonk.
Daar het voeren van politieke pro
paganda in deze feestelijke optocht
niet is toegestaan moest de Werk-
I groep van Anti-militaristische Stu
denten deze avond werkloos bljjven
toezien. De studenten hadden wel
kans gezien het Kaasmarktterrein te
betreden, maar verder dan de markt
kwamen zy met hun spandoek niet.
I Voorschriften zjjn voorschriften, zei
den de taptoe-organisatoren en zij
namen onmiddellijk de politie in de
arm. Kalmerende woorden bleken
j echter voldoende te zijn om de stu
denten tot andere gedachten te bren-
grn.
Bepaald onschuldig was het optre
den van de in maart J.l. opgelichte
drumband van de R.-K. Gymnastiek
vereniging ..Victorie", die op deze
geslaagde taptoe-avond voor het eerst,
in het openbaar verscheen, vijftien
Jongens en meisjes, die wekenlang
onder leiding van hun instructeur, de
heer C. van Eg mond. hebben gerepe
teerd. zagen er ln hun nieuwe uni
formpjes keurig uit en ook in muzi
kaal opzicht behoefden zy zich deze
avond niet te schamen. Behalve een
groot aantal school-, sport- en speel
tuinverenigingen te veel om op te
noemen liepen in d*> optocht ook
padvinders en padvindsters mee.
Vóór het Stadhuis de route was
dezelfde als voorgaande jaren
voegde de loco-burgemeester, de heer
S. Menken, zich in gezelschap van
enkele andere autoriteiten by de kop
groep om vervolgens in het Van der
Werf park het défilé af te nemen. De
stoet werd op het Levendaal ontbon
den.
kant DIREKT doen toer Iwt sluiten van een
PERSOONLIJKE LENING
3X
Nfoiai ANOSCHf MIDDENSTANDS! ANK
Het vaandel van het Regiment
Van Heutz passeert de autoritei-
ten voor het stadhuis tijdens het
militaire defile.
