ard
niet
loongesprek leidt
tot enig resultaat
Ben Bella beschuldigt
de koning van Marokko
Bordeaux niet langer
aanvoerliaven voor de
Amerikaanse troepen?
Bredase politie grijpt
sneller naar wapens
Werkgevers wachten
advies van S.E.R. af
WERKNEMERS OVERHANDIGEN HUN EISEN
REGERING
ZIET TOE
NS-PERSONEEL
VRAAGT INEENS
175 GELDEN
METAALBOND DAAGT A.D.M.
EN N.D.S.M. VOOR RECHTER
WEERBERICHT
Vrouwelijke arts
in Frankfort op
vrije voeten
Kilo
cent
SUIKER
duurder
Com missa ris 1 vaa rsch u wt
TW EEDE ALGERIJNSE BURGEROORLOG
Amerikaanse
atoomproef
in Transvaal
Borrel duurder
KERNREACTOR
IN KUNSTMAAN
(§ud g
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 1 OKTOBER 1963
EIDSCH
No. 31074
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f. 2.80 per maand, f 0.65 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Een keihard loongesprek tussen werkgevers en werknemers
heeft gistermiddag in het gebouw van de Sociaal Economische
Raad niet tot enig compromis kunnen leiden.
De werknemers hadden tevoren in een uitvoerige nota hun eisen op
gesteld. Deze eisen vormden C uitgangspunt van het urenlange gesprek,
waarna de werkgevers besloten het advies van de Sociaal Economische
Raad af te wachten. Ook de regering zal haar houding pas bepalen als
zij kennis heeft genomen van dit advies. In zekere zin zal dus de com- I
missie ontwikkeling nationale economie, die vandaag bijeen kwam om
een ontwerpadvies voor de S.E.R. voor te bereiden, het verlossende
woord moeten spieken. Verwacht wordt, dat een nieuw overleg tussen
werkgevers en werknemers in de Stichting van de Arbeid op 12 oktober
mogelijk zal zijn.
I kamp. Bogaers, Andriessen. Witte-
veen. Biesheuvel en Toxopeus.
Deze verlangens bracht hij, na nog
I cezegd te hebben, dat „de vakbewe-
I ping het niet verantwoord achten te
blijven toezien, hoe de spanning tot
een chaos leidt" en dat „wachten op
het halfjaarlijkse rapport van de
SER onmogelijk is", naar voren.
In het kort komen zü hier op neer:
de mogelijkheid openen voor een
loonsverhoging van acht tot tien I
procent per 1 januari en twee da
gen vakantie meer,
de mogelijkheid openen voor een j
uitkering-ineens over 1963 ter i
grootte van een week loon.
op korte termijn een minimum
loon van f 100 per week realiseren,
overeenkomstige maatregelen voor i
het overheidspersoneel,
optrekking AOW, AWW enz. met
tien procent per 1 januari,
AOW, AWW en dergelijke tot een
sociaal minimum.
Niet enthousiast
De best uit n van de vakcentrales
menen, dat bij toetsing door de Stich
ting van de Arbeid een grote mate
van soepelheid en terughoudendheid
geboden is. Op bovenstaande basis
zijn de vakcentrales bereid om htm
medewerking aan het huidige loon
politieke systeem voort te zetten.
De heer Roemers deelde mede, dat
het gesprek met de werkgevers in een
harde zakelijke sfeer was gevoerd. De
werkgevers waren „niet bepaald
enthousiast" over deze verlangens. De
regering deelde mede, dat het in de
eerste plaats een aangelegenheid be
treft, die het bedrijfsleven zelf moet
oplossen. Het rapport van het Cen
traal Planbureau was wel als ,,ta-
felstuk" aanwezig, maar werd niet
behandeld, omdat het nog niet be
studeerd was.
Te oordelen naar wat we gisteren
van de deelnemers aan de besprekin-
ken over de lonen in ruimere zin:
over de spanning op de arbeidsmarkt
vernamen, zijn de gemoederen nu
en dan erg verhit geweest. Drs. Roe
mers, voorzitter van het NVV, zei
ronduit, dat het rapport van het
Centraal Planbureau „even slecht"
was als het vorige. „Ik heb het even
kunnen doorbladeren. Nergens heb ik
de woorden „zwarte lonen" zien
staan. Het is duidelijk, dat een rap
port, dat zo weinig met de werkelijk
heid te maken heeft ons niet veel te
vertellen heeft".
Een vertegenwoordiger van de mid-
denstand verklaarde: „Nog nooit se
dert 1945 hebben we zo ver uit elkaar
gelegen als nu". „Middenstand" en
„landbouw" schaarden zich op de
meeste punten achter het standpunt
van de werkgevers.
De heer Bakker van het CNV zei:
„De werkgevers wijzen een loonsver
hoging niet af, maar stellen als eis,
dat een huurverhoging wordt doorge
voerd".
Een vertegenwoordiger van de
landbouw- verklaarde, dat de vakbe
weging „te laat" wakker is gewor
den. „De landbouw verlangt nu ook
profijt van de hogere opbrengst der
produkten".
„Een grotere vrijheid in de loon
politiek is voorwaarde voor het voort
bestaan van het huidige loonpolitieke
systeem. De toenemende spanning op
de arbeidsmarkt, die zich in het blij
vend tekort aan arbeidskrachten en
in moeilijkheden met koppelbazen,
zwarte lonen enz. uit, is voor de be
sturen van de vakcentrales aanleiding
om thans him verlangens kenbaar te
De drie vertegenwoordigers
van de werknemersorganisaties
bij het loonoverleg in Den Haag.
Van links naar rechts de heren
Van Mastrigt van het CNV.
Roemers van het NVV en Mid
delhuis van de KAB.
maken", zo ongeveer begon drs. Roe
mers zijn verklaring na, afloop van
het loongesprek aan de pers in aan
wezigheid van de ministers Veld-
Het bestuur van de Federatie van
Spoorwegvakverenigingen heeft de
directie van de Nederlandse Spoorwe
gen een telegram gezonden, waarin
gesteld wordt dat de loonpolitieke si
tuatie van het ogenblik geleid heeft
tot een verdere achterstand in de
beloning van het personeel van de
Nederlandse Spoorwegen. De federa
tie. waarbij volgens het telegram
3000 werknemers van de Nederland
se Spoorwegen zijn aangesloten, ver
zoekt de N.S.-directie in overweging
te nemen, vooruitlopende op een te
verwachten loonsverhging bij de
aanstaande herziening van het regle
ment dienst-voorwaarden, aan het
personeel een eenmalige gratificatie
toe te kennen van tenminste 175 gul
den.
TIJDELIJK REGEN
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond veel bewolking met tij
delijk regen. Weinig verandering in
temperatuur. Matige, tijdelijk krach
tige en langs de kust mogelijk harde
wind aanvankelijk tussen zuid en
zuidwest, later tussen west en noord
west.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
2 OKTOBER
Zon op: 6.40 uur: onder: 18.18 uur.
Maan op: 18.33 uur: onder: 5.11 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.22 en 14.45
Uur, laagwater te 10.36 en 22.53 uur.
DU nummer bestaat uit 18 pagina's.
De Metaalbond (de werkgeversor
ganisatie in de metaalindustrie)
heeft een kort geding aangespannen
tegen de Amsterdamse Droogdok
Maatschappij en de Nederlandse Dok
en Scheepsbouw Maatschappij, die
niedio september na enkele stakingen
onder het personeel de C.A.O. terzij
de schoven en hogere lenen en pre
mies gingen uitbetalen. De metaal-
bond eist in dit kort geding, dat 10
oktober voor de president van de i
Amsterdamse rechtbank za| dienen,
een verbod tot het uil betalen van
hogere lonen dan de C.A.O. toestaat.
Zoals bekend is begonnen de hui- I
dige loonmoeilijkheden begin vorige
maand met het besluit van de A.D.
M -directie een 'oonverhoging van
5uit te keren. De A.D.M.-directie
verbond hieraan het besluit te be
danken voor het lidmaatschap van
de Metaalbond. De N.D.S.M. werd
door deze bond geschorst, nadat de
directie de handarbeiders een pre
mie van f 60 had uitgekeerd. De Me
taalbond beschouwt deze handelin
gen als een inbreuk op de geldende
C.A.O.-bepalingen.
Tegen de A DM. loopt ook nog een
strafrechtelijke procedure, een ge
volg van het proces-verbaal, dat de
looncontroledienst heeit opgemaakt.
Deze zaak zou vorige week vrijdag
voor de rechtbank in de hoodfstad
dienen, doch de A.D.M diende een
„Voor ons is het evenmin aan
vaardbaar als het vorige rapport
aldus de heer Roemers. „De cijfers
van het CPB worden niet ver
trouwd en het op die cijfers ge
bouwde rapport evenmin. Mis
schien wordit het nog herzien. De
vakbeweging blijft bereid haar
medewerking aan het formele te
blijven geven, mits voldaan wordt
aan het wezenlijke, dat door de
vakbeweging wordt verlangd. We
hebben met gezegd, dat wat wij
verlangen moet gebeuren, maar
wel, dat de mogelijkheden daar
toe dienen te worden geschapen.
Wij accepteren echter niet, dat de
werkgevers aan personeelscom
missies „ja" zeggen, terwijl de
vakbeweging met „neen" wordt
afgescheept".
De heer Roemers acht de werkge
vers verantwoordelijk voor de span
ningen, die er thans bestaan. Zij
hebben de zwarte lonen betaald, zü
spoed betrachten met optrekking hebben de koppelbazen hun kans ge-
geven, zo zei hü. Hü herinnerde er
aan, dat het de regering en de werk
gevers waren, die een jaar geleden
een loonstop wilden. Met heel veel
pijn hebben de vakcentrales er toen
nog 2,7 procent uitgesleept.
Toehoorder
Minister Veldkamp had in de be
spreking een aantal punten van over
eenkomst ontdekt. Men was het er
over eens:
dat de gezagscrisis diende te wor
den weggenomen.
dat de te nemen maatregelen
moeten passen in het beleid van
de SER, zoals dat enige malen is
vastgesteld en
dat het loonpolitieke systeem ge
handhaafd dient te worden.
Daarnaast was de regering toehoor
der bij de verschillen van mening. De
regering maakt zich bezorgd over de
reele welvaartsstijging voor de werk
nemers, maar ook van de groepen,
die niet (meer) deelnemen aan het
arbeidsproces, zoals bejaarden, wedu
wen en wezen. Naarmate de loon
stijging meer weeenlijk is, zal zij ook
beter aan haar doel beantwoorden.
De realiteit van de loonstijging
moet dus voorop staan. Bovendien
zullen de loonverhogingen geen scha
de mogen toebrengen aan onze eco
nomie. De maatregelen moeten ge
toetst worden aan het sociaal-econo
mische beleid De regering wenst
geen werkloosheid en evenmin wil zij
de prijzen vrijlaten. Zou zij dat laat
ste wel doen, dan zou men weinig ge
lukkig zijn met loonsverhogingen De
regering wil het advies van de SER
afwachten alvorens haar standpunt
geheel bekend te maken. In de rege
ring is de mogelijkheid van ontspan
ning van de arbeidsmarkt onder ogen
gezien. De overhead beschikt over
middelen. Zij is een grote opdracht
gever. Zy kan bestedingen afremmen.
Daarnaast zijn er wellicht ook mone
taire middelen. Een nominale loon
stijging op zichzelf behoeft geen ver
betering te brengen. Bij de regering
leeft voorts de vraag of een loon
stijging een huurverhoging niet wen
selijk maakt. En dan zit er nog een
stijging van de landbouwprijzen in
het vat. Met goede wil zullen werk
gevers, werknemers en regering wel
tot een oplossing kunnen komen
Zou de zaak uit de hand lopen, dan
blijft slechts het manoeuvreren met
de indirecte belastingen over. De mi
nister van Financiën merkte op, dat
hoe groter de loonstijging is, hoe ge
ringer de reële stijging zal zijn. Er
bestaan bepaalde mogelijkheden
krediet restricties b.v. die de mi
nister kan hanteren. „Revaluaties
vallen hier niet onder" zo merkte hij
op.
Slot pag. 2
De voorzitters van de werk
geversorganisaties op weg naar
het loonoverleg. Van links naar
rechts de heren Wemmers van
het Prot. Chr. Verbond. De
Koster van het Verbond van
Nederlandse Werkgevers, en
Bölger van het Centrale Sociaal
W erkgeversverbond.
De vrouweiyke arts in Frankfort,
die zondag was gearresteerd op ver
denking van moord op een driejarig
misvormd kind is gisteren op vrye
voeten gesteld. Dit is gebeurd om
dat men geen gevaar voor ontvluch
ting of uitwissing van de sporen van
de misdaad aanwezig acht. Daaren
tegen werd tegen de 33-jarige moeder
van het kind een bevel tot inhechte
nisneming wegens ernstige verden
king van medeplichtigheid aan
doodslag uitgevaardigd.
De rechter van instructie heeft bü
de arts en de moeder geen tekenen
van lage beweegredenen of persoon
lijke bevoordeling geconstateerd. Vol
gens hem is hier geen sprake van
moord met voorbedachten rade De
arts heeft bü het verhoor herhaald,
wat zy zondag al had gezegd, name
lijk dat de moeder haar had gevraagd
of het niet beter zou zün het kind
te doden Zü had toen besloten het
kind met een slaapmiddel in te
spuiten. De moeder had naast haar
gestaan toen de injectie werd toe
gediend. Kort daarop had de arts
gemerkt, dat de moeder wroeging
kreeg Zy had toen het stervende
kind twee hartinjecties gegeven om
de levensgeesten weer op te wekken,
maar het was toen al te laat De arts
zal vermoedelijk worden vervolgd
wegens doodslag.
bezwaarschrift tegen de dagvaarding
in. De raadkamer van de Amster
damse rechtbank zal daarover op
korte termijn een beslissing nemen.
De suikerprijs is met ingang van
vandaag met één cent per kilogram
verhoogd. Naar het ministerie van
Landbouw mededeelt, is deze prys-
verhoging het gevolg van de noodza
kelijke invoer van buitenlandse sui
ker ter aanvulling van de Neder
landse suikerproduktie uit de komen
de oogst van suikerbieten, die niet
voldoende zal zyn om de binnenland
se consumptie in 19631964 geheel te
kunnen dekken.
De inmiddels aangekochte suiker
zal geïmporteerd moeten worden te
gen een hogere prijs dan de in ons
land voortgebrachte suiker kost.
(Van onze correspondent in Bonn) sers te hebben aangeboden Bordeaux
Amerika is van plan nog 5.400 8®2amenlük te beheren in ruil voor
manschappen van de in Frankrük en °,e verlegging van het transport naar
Duitsland gestationeerde troepen te- Bremen, hetgeen deze haven uiter-
rug te trekken. Voorts wil het niet ^rd zeer ten goede zal komen,
langer Bordeaux gebruiken als haven v., z^n daarover weinig
voor de aanvoer van troepen en ma- 5esf"L. Bonn ontvangen
teriaal, maar Bremerhaven. berichten uit Parijs. zou De Gaulle al
Op deze manier zouden de Ameri- hebben laten weten dat de Ameri
kanen deviezen willen besparen. Het "*2* bS?Cs in Frankrijk -Bordeaux,
vervoer van Bordeaux door Frankrijk Metz en Nancy) géén Navo-bases zün,
naar de Bondsrepubliek kost name- ?°dat alleen door de Amerikanen
lük miljarden en een verlegging van ,.yfu?<tnJJror<*en ^heerd en niet door
het transport zou de Amerikaanse Washington en Bonn samen. Aan de
schatkist honderden miljoenen dol- je ^anf zou F>e Gaulle graag zien
lars schelen. Washington wil even- J da* ae Amerikanen Bordeaux hele-
wel zün steunpunt Bordeaux niet de- maal ontruimden zodat de Fransen
finitief opgeven. In oorlogstijd blijft de. Westduitoere. met wie
Bordeaux de beste en veiligste haven verbindt, deze
op het Europese vasteland, zo meent 1>a^f ^heren.
men in het Pentagon.
De Amerikanen schünen nu, bü
monde van McNamara. aan de Duit-
H eer agent gewond
bij een arrestatie
Politie commissaris H. L Püls van
Breda, heeft naar aanleiding van
het gewond raken van een van zün
ondergeschikten i de vierde binnen
enkele maanden) medegedeeld,
dat de politiemannen in het vervolg
bü verzet tegen een arrestatie snel
ler naar de vuurwapens zullen grü-
pen.
Ditmaal werd hoofdagent B. Blat
ter, vrü ernstig gewond bij zün po-
gingen 'n dronken vrachtautochauf
feur (29) uit Breda, te arrresteren.
Een tweede politieman liep een lich
te verwonding aan de hand op.
De heer Blatter leverde tweemaal
een hevig geveent met de chauffeur,
die pas kon worden overmeesterd
nadat assistentie was verschenen.
Hü achtervolgde de dronkenman
eerst per fiets. Toen de man in de
Akkerstraat even stopte klom de
hoofdagent in de laadbak, nadat hü
vergeefs had gepoogd de chaffeur te
overmeesteren. Een wilde rit, waar-
bü vluchtheuvels werden geramd,
eindigde in de Beekstraat, waar de
chauffeur een huis wilde binnen
gaan. Opnieuw trachtte de heer
Blatter hem te arresteren, maar het
gelukte hem niet. Toen dc chauffeur
weer in zün auto klom. zette de
politieman per bromfiets de achter
volging in tot een café aan de Leur-
Ondanks de economische argumen
tatie van de Amerikaanse plannen is
het duidelük. dat de politiek een
grote rol speelt in de kwestie. Wash
ington zou graag naar Bremerhaven
uitwijken omdat het steeds minder
vertrouwen heeft in d* bondgenoot
schappelijke instelling van De Gaulle.
Daarnaast vertrouwen de Amerika
nen in de bestendigheid van de Inter
nationale ontspanning. Bremerhaven
is namelyk zo gelegen, dat het alleen
in vredestijd een geschikte toevoer
haven kan zün.
Tenslotte zien waarnemers In Bonn
in het voorstel Bordeaux onder Ame
rikaans-Westduits beheer te stellen,
een poging om het Frans-Duitse
bondgenootschap te doorkruisen en
tweedracht te zaaien tussen De Gaulle
en de toch al niet zo Frans ingestelde
opvolger van Adenauer; Erhard.
De Amerikanen zullen aan het eind
van het volgend jaar In een goudmün
in Transvaal proeven gaan nemen in
het kader van het atoomonderzoek,
zo is gisteren in Johannesburg be
kendgemaakt. Deze onderneming, die
naar verwachting honderden miljoe
nen dollars zal gaan kosten, zal
oa.» «v Plaatshebben te Bokshurg. waar op
sebaan. Daar Kon, met behulp van "n diepte van ruim 3 kilometer een
dc intussen gearriveerde versterking. f,,nn*J *aI
de dronken chauffeur eindeiyk na
een derde wilde vechtparty worden
gearresteerd.
(Van onze Parüse correspondent)
De opperbevelhebber van
Gisteren heeft Ben Bella zich
voor de tweede maal binnen 24 uur
via radio en t.v. tot het Algerijnse
Kabylië, kolonel Mohand Oe el lt>Ker pn volk gerlcht met een
Hadj. die door de Algerijnse krachtig beroep om in discipline
president Ben Bella wegens in-
subbordinatie is afgezet,
De minister van Economische Za
ken heeft de distillateurs toegestaan,
de pryzen van gedistilleerde dranken
wegens gestegen grondstoffenkosten
met ingang van vandaag te verhogen
met ten hoogste vüftien cent per
liter. De uit deze prysveranderini.- heffen zich nu tegenover elkaar,
voortvloeiende verhoging van de con- waaruit wel eens een tweede
sumentenprüzen dient eveneens tot i Algerijnse burgeroorlog zou
dit bedrag beperkt te blyven. kunnen voortkomen»
gisteren nog in functie. Wil Ben
Bella zijn gezag in dat gebied
doen gelden, dan zal hij de
handschoen van de kolonel en
de oppositie moeten oprapen. De
laatste verkiezingen hebben ech
ter al aangetoond, dat de bevol
king in Kabylië maar zeer ten
dele achter het centrale bewind
in Algiers staat. Twee politieke
en militaire machtscentra ver-
om zün bewind geschaard te blü-
ven. Opzienbarend in zün rede was
de beschuldiging, dat de Marok
kaanse koning Hassan II in troebel
Algerüns water wil vissen. Ben Bella
maakte in dit verband melding van
de tienduizend Marokkaanse solda
ten, die aan de Algerünse grens zün
gelegerd. Het is moeilük te beoor
delen of deze beschuldiging juist is
dan wel of Ben Bella gebruik
maakt van het klassieke wapen van
dictators om binnenlandse span
ningen af te reageren door te wüzen
op denkbeeldige buitenlandse drei
gingen.
In Algiers verklaarde men on
aangenaam verrast te zijn door de
vele arrestaties van Algerünen in
Marokko en door het feit. dat de
Marokkaanse autoriteiten een groot
aantal Algerynen uit Marokko heb
ben uitgewezen.
Van Marokkaanse züde wordt ge
wezen op voortdurende concentra
tie van Aigerynse troepen aan de
grens. Dagelyks arriveren hele
bataljons Zij nemen stellingen in
tegenover de Aigerynse grenspos
ten Voorts vliegen Algerijnse vlieg
tuigen laag over Marokkaanse dor
pen
Politieke waarnemere in Pairüs
zien in de vpleving van het verzet n.|.n x/an A*. j„ x i -
tegen het bewind van Ben Bella Polen- Van de -i)de van dc Mar-
een voortduren van de tweedracht, tin vliegtuigfabriek, die bij
die er vóór de onafhankelykheid in
Algerüe reeds heerste. Het verzet
komt voornamleijk uit de rüen van
de voormalige Algerijnse voorlopige
regering, die door Ben Bella na de
totstandkoming van de onafhanke-
lükheid aan de kant werd gezet,
van de Algerünen die in het land
zelf tegen de Fransen hebben ge
vochten <te onderscheiden van de
troep-n die later uit Tunesi en
Marokko kwamen), en van de Ber
berstammen uit Kabylië.
In Y.S. gelanceerd
Zaterdag heeft de Amerikaan
se luchtmacht van een basis in
Californië in het geheim een
kunstmaan gelanceerd met een
kernreactor aan boord. De baan
van de kunstmaan, die met een
drietrapsraket werd gelanceerd,
beschrijft een baan over de
in de zijde van de N/
de
vervaardiging van de kunstmaan
was betrokken, werd medege
deeld, dat de reactor een gewicht
heeft van 90 kg en 21 maanden
is beproefd, voor hij de ruimte in
werd gestuurd. De reactor levert
de voor de instrumenten van de
kunstmaan benodigde elektrici
teit.
tunnel zal worden gegraven.
Prof. Se Ilse hop, directeur van de
afdeling kernfysica van de univer
siteit van Witwatersrand. heeft mee
gedeeld dat zün afdeling in dit pro
ject zal samenwerken met het „Case
Institute of technology" uit Cleve
land (Ohio' Op een persconferentie
verklaarrde hij. dat de proefnemingen
geen atoomontploffingen zullen in
houden maar dat men een zeker
soort elementaire atoomdeeltje» ln
het gesteente wil opsporen.
'HVS
0 Uit het Leidsch Dagblad van
0 1 October 1863: 4
J Dezer dagen is tusschen J
J Liverpool en Manchester een J
a eerste proef genomen met J
f den telegraaf van Bonelli. die a
de dépêches gedrukt naar de
0 plaats van bestemming over- a
j brengt. J
j dag den 2 Oct. 1863. Groote
J Feestviering, ter herinnering 9
J aan het ontzet der Stad Lei- 9
AdvertentieRoom- en
Koffijhuis „De Vink". Vrij
den. Militair concert en
groot kunst-vuurwerk.
Entrée 0,49. J
