W
Speeltuinjeugd van Zuid-West
heeft thans een eigen tuin
Dolleman veroorzaakt Wassenaarse
V1LK autobotsmgen
„D Oude Leidsche''
fokt fraaie dieren
Wethouder S. Sannes opent
„de Vijf Hoven"
Is
Oud-Leiden in
Oudewater
17ir,n brandweer
EMS BOUWT
VOORAL IN
werd eerste RIJSWIJK
Eén dode acht
gewonden
rken ei? itsss ft™;
Opgericht 1 maart 1860
Maandag 23 «eptember 1963
Tweede blad no. 31067
ra
late»
j m4
pi
'U.
E.
estei
,*a n ta
0 N*j
Pj
eke q
1 alla
ov*
nihil
NI
Lboul
lan(
ran
1-flH
iIA'8
13.
15.
o Ara
Ruim 1400 kinderen leven zich uit
in sport en spel
Ruim duizend kinderen stonden zaterdagmiddag vol ongeduld
te trappelen voor het hek van de nieuwe speeltuin ..de Vijf Ho
ven" aan de Hoflaan, die deze middag door wethouder S. Sannes
officieel geopend zou worden. Zij moesten echter nog even ge
duld hebben Met de kinderen gaven ook vele ouders en ge
nodigden. o.w. de wethouders S. Menken en C. J. Piena. vele
raadsleden en vertegenwoordigers van de NUSO, de Leidse I^ond
van Speeltuinverenigingen, de Leidse Jeugd Actie en van zuster
verenigingen. blijk van hun belangstelling voor dit hoogtepunt in
het leven van de speeltuinjeugd in Zuid-West.
De speeltuinjeugd van Zuid-
West neemt enthousiast
de tuin in beslag.
(Foto L.D./Holvast)
Verder voerden deze middag o.m.
nog het u-oord de heer H. Zunder-
man namens het bestuur van de
Leidse Jeugd Actie, die aandrong op
een hartelijke samenwerking met de
jeugdzorginstellingen, de heer P.
Flippo aan de Commissie Kinder-
vakantiebezigheden en de presidente
van het Damescomité. Van oud-wet
houder Van Schaik, die een groot
aandeel had in de verwezenlijking
van de plannen, was een hartelijk
schrijven van gelukwens binnenge
komen.
Een hoogtepunt waarvan de
or top slechts bereikt kan worden door
NjjJ eendrachtige samenwerking tussen
,or®Pj de stadsbestuurders, die een krediet
1*0 Nl Tan beschikbaar stelden, en
22] enthoulaste speeltuinvrienden en en
kele Leidse bedrijven, die voor de in
richting van de tuin zorgden,
tnw Aan de officiële opening ging een
symbolische handeling vooraf. De
- vil voorzitter van de Leidse Bond van
j5l Speeltuinverenigingen, de heer J. J.
e'mui van Huizen- reikte aan de voorzitter
van „de Vijf Hoven", de heer C. Bos,
de sleutel van de tuin en het met de
gemeente afgesloten contract over.
Eerst daarna kon wethouder San-
muj nes na een welkomstwoord van
imtVJ voorzitter Bos overgaan tot de of-
ficiele opening van de tuin: het hij-
>5-24j sen van de verenigingsvlag, een ge
schenk van het actieve damescomité.
3ft9J TVT 1
eitmj -Nog drie tuinen
191
lig. oj Wethouder Sannes sprak er zijn
sn grote vreugde over uit. dat in het
kinderrijke Zuid-West thans de eer
ste speeltuin er volgen er nog twee
1 k aï plus een kleutertuin kon worden
.15 KI geopend.
Hulde bracht spreker aan „de wer-
euws, kers van het eerste uur", de initia
tiefnemers. en aan de bewoners, die,
door te zorgen voor het spelmate-
muzHriaal, een bewijs van grote gemeen-
orkei schapszin hebben geleverd. Spreker
indeed de toezegging van nog een der-
'0 N^de zandbak en een beplanting van de
Jk vHuin, waarvan het hek als experi-
richtJment zeer laag is gehouden. Telde
s 17Jde vereniging bij de oprichting in
ie" 1 si I960 circa 170 leden en 150 donateurs,
n'. i8|nu zijn dit er al 500 en 300 donateurs,
ite rrt terwijl niet minder dan ruim 1400
•o Nkinderen zich op de tuin in spel en
ale Wsport zullen uitleven. Naast „de Vijf
Kn!?,3Hoven" wenste wethouder Sannes
en kq°°k Zuid-West en de Leidse Bond
X) N3
i Nwsl
tuaiiil Noordwijksche Golfclub
ie mu
's. i8j op de banen van de Noordwijksche
muzwooifciub werd dit weekeinde ^gestre-
öjden om de Neveda-Trofee. Deze werd
""[gewonnen door mevrouw A. C. Th.
Wijnen met een score van 63.
geluk met deze prachtige accommo
datie.
Nadat aan de dames Sannes en
Piena bloemen waren aangeboden,
marcheerde de Harmoniekapel
„Trouw en Durf" de tuin op. met
daarachter de speeltuinjeugd van
Zuid-West. die op enthousiaste wijze
„haar" tuin in beslag nam.
Terwijl de jongens en meisjes zich
uitstekend op de tuin amuseerden,
kwamen de genodigden bijeen in de
kantine van de Royal McBee, waar
nog vele prijzende woorden aan het
adres van de gemeente en zij. die met
de inrichting van de tuin waren be
last, zijn gesproken. Het eerst deed
dit voorzitter Bos. gevolgd door de
voorzitter van de „Leidse Bond", die
er o.a. zijn vreugde overuit sprak, dat
een en ander in nauwelijks drie jaar
verwezenlijkt kon worden.
De heer Vyibrief. die de gelukwen
sen en een volleybal van de
Nuso aanbood, wees op de grote be
tekenis van het speeltuin- en club
huiswerk. waarmede zich thans in
ons land circa 650 speeltuinvereni
gingen bezig houden. Spreker waar
schuwde er voor. dat men van een
speeltuin geen bewaarplaats moet
maken, „doch dat het opvoedende
element moet domineren.
5SS "1
N
al
6 te
17
18
Advertentie
18
21
23
23
2 24
25
1 23
24
1 -
27
1 24
26
27
2 19
Zoekt U een GOED ANKER
HORLOGE voor f30.- tot f40.-
of het allerbeste van f200.- en
f 300.-.
v. d. WATER. IIaarl.straat 207,
heeft ze. Grote keuze in alle
prijzen en merken.
Officiële publikatie
VERKEERSMAATREGELEN
Burgemeester en wethouders van
Lelden brengen ter openbare kennis,
dat de gemeenteraad bij besluit van 9
•eptember 1963 de volgende wegen en
7 weggedeelten heeft gesloten verklaard
toor het verkeer met alle voertuigen,
ry- en trekdieren en vee:
1. de Prins Frederlkstraat ln de rich
ting van de Mareslngel;
ji. het Levendaal. voor zover gelegen
tussen de Korevaarstraat en de Ga-
renmarkt. ln de richting van de
Garenmarkt.
I. de Raamsteeg. voorzover gelegen
tussen de Korevaarstraat en de
Garenmarkt, in de richting van de
Korevaarstraat;
|l. de Vestestraat ln de richting van
de Nieuwe Rijn.
Afschriften van de genoemde beslul-
Iten zijn gezonden aan de hoofd-
llngenleur-dlrecteur van de Rijkswater
staat in Zuid-Holland, aan de door de
pnlnlster van Verkeer en Waterstaat
((aangewezen verenigingen, behartiging
(jvan vearkeerebelangen ten doel hebben -
(de en aan Gedeputeerde Staten van
tuld-Holland,
RADIO TELEVISIE
Het aan de Hollandse IJssel ge
legen stadje Oudewater, dat in 1265
van Hendrik van Vianden stadsrech
ten verkreeg, was zaterdagmiddag
het doel van zestig leden van de ver
eniging Oud-Leiden.
Het gezelschap begaf zich na aan
komst naar het fraaie uit 1588 date
rende stadhuis, alwaar het werd ont
vangen door de heer A. W. den Boer.
voorzitter van de Vereniging voor i
Vreemdelingen en oud-gemeente-
secretaris.
De heer Den Boer vertelde in korte
trekken de geschiedenis van de stad. i
die tijden van verval en voorspoed
heeft gekend en tijdens de in 1349 en
in 1575 gevoerde oorlogen werd plat
gebrand. waarbij de in vroeg gotische
stijl gebouwde kerk met toren werden
gespaard. De nog vele behouden
fraaie gevels, waarvan een aantal op
getrokken met gele steen met rode
afzettingen, getuigen van de tijden
van voorspoed.
Ook vroeg de heer Den Boer aan-
dacht voor de. eens in geheel Euro
pa bekende nu als oudheidskamer
ingerichte, heksenwaag.
Na het verlaten van het stadhuis
volgde een bezoek aan het kerkge
bouw van de hervormde gemeente
eens gewijd aan St. Willibrordus.
doch thans St. Michielskerk geheten.
Tijdens een wandeling om en in het
in restauratie zijnde gebouw gaven
de met de restauratie belaste archi
tect ir. T. van Hoogevest en diens as
sistent. de heer de Vaal. uitvoerige
inlichtingen over de geschiedenis van
de kerk.
Vervolgens brachten de leden een
bezoek aan het waaggebouw dat met
belangstelling werd bezichtigd. Velen
konden niet nalaten hun gewicht op
de aloude schalen eens officieel te
laten bepalen.
Zeer interessant was mede het be
zoek aan de kerk van de Oud-Katho
lieke Gemeente, architectonisch wei
nig zeggend, doch met een prachtig
altaar waar nog vele schatten van
deze kleine kerkelijke gemeenschap
worden bewaard, zoals paramenten,
kazuivels, velums en antependia.
Voordat de terugreis werd aan
vaard. dankte de heer J. Hennes,
voorzitter van de excursie-commissie
van de vereniging Oud-Leiden, allen
die zo vriendelijk waren geweest hun
vrije tijd op te offeren om het gezel
schap te ontvangen in te lichten en
rond te leiden.
Alpheuse politie
roept getuige op
Vrijdag 20 september geschiedde
omstreeks 20.50 uur. een verkeerson
geval op het rijwielpad in de Prins
Hendrikstraat, ter hoogte van perceel
3 (boerderij fam. De Jong) te Alphen
aan den Rijn.
Een bromfiets-bestuurder bekwam
ernstig letsel en moest naar een der
ziekenhuizen te Leiden worden ver
voerd.
In verband hiermede verzoekt de
waarnemend korpschef van politie te
Alphen aan den Rijn de bromfiets
bestuurder. die kort voor het ongeval
door een andere berijder van een rij
wiel met hulpmotor werd voorbijge
reden. zich voor het verstrekken van
inlichtingen, op het bureau van ge
meentepolitie te Alphen aan den
Pijn, tel. 017203344, bekend te ma
ken.
Advevtenfta
Arseaal
ledereen heeft zo z'n e
gen genoegens. Ze geven
het leven kleur en bieden
ontspanning. Zoals Arse
nal: een grote sigaret in
formaat, smaak en aroma.
GANGETJE 12
LPKV -successen
De te Boskoop gehouden jongdie-
"ff1", klein^- I Sleeboom uit Nijmegen kwam om het
teelt-veremging ..Boskoop en Om- li(n
streken" werd georganiseerd, leverde
voor enkele LPKV-leden fraaie suc
cessen op in concurrentie van ruim
200 dieren. De keuring werd verricht
door de heer B. Remeyer. De uitsla
gen luiden als volgt: Konijnen:
Mooiste op een na in klasse A. Groot
Chinchilla, z.g. eigenaar A. v. d. Lee.
Mooiste klasse B. Groot Chinchilla.
z.z.g. eigenaar A. v. d. Lee; dit dier
werd op twee na mooiste der tentoon
stelling. Mooiste klasse C. Vlaamse
Reus, wit. z.z.g. eigenaar R. Wolting.
Mooiste klasse D. Vlaamse Reus. wit.
z.z.g. eigenaar P. v. d. Leek; dit'dier
werd tot mooiste van de tentoonstel
ling uitgeroepen. Mooiste klasse F.
Vlaamse Reus, wit. z.z.g. eigenaar P.
v. d. Leek. Overige uitslagen waren:
Gr. Chinchilla, z.g. eigenaar J. Ver
meulen. Wener, blauw. z.z.g. eige
naar P. Zwanenburg. Pool. blauw
oog. z.g. eigenaar A. v. ti. Lee.
Sierduiven
Bij de sierduiven waren het vader
Een persoon werd zaterdagavond
gedood en acht personen gewond bü
een verkeersongeluk op de rijksweg
TilburgBreda in de gemeente
Rfjen. De 46-jarige kunstschilder Jan
leven. Hü overleed aan zijn verwon
dingen in het St.-EIisabethzieken-
huis in Tilburg, waarin de andere
gewonden zijn opgenomen.
Het ongeluk ontstond, toen een 23-
jarige woonwagenbewoner uit Breda
met naar schatting een vaart van 150
kilometer per uur in de richting
Breda reed. Hij ramde achtereenvol
gens drie auto's, waarna nog een auto
op de inmiddels tot stilstand geko
men wagen van de woonwagenbewo
ner reed. De woonwagenbewoner
bleef zelf ongedeerd. De eerste wa-
wacht sleepten. Duitse Baardtuime-
laar, z.z.g. eigenaar K. de Mey, dit
dier werd mooiste doffer, tevens bes
te dier van de tentoonstelling. Stet-
timer; getijgerd z.z.g. eigenaar N. de
Mey, dit dier werd beste duivin, te
vens beste dier op een na van de
.tentoonstelling. Krulduif: rood, z.z.g.
en zoon de Mey die de prijzen in de eigenaar N. de Mey.
gen. waar hij tegen opvloog was die
van de heer Sleeboom. Deze auto. be
stuurd door de 25-jarige P. C loos ter-
Eenendertig brandweerkorpsen, in
provinciale voorwedstrijden geselec
teerd uit ongeveer 1000 Nederlandse
brandweergroepen, hebben zaterdag
ln Wassenaar deelgenomen aan lan-
man uit Nijmegen, werd tegen een I delijke brandweerwedstrijden, die on-
boom geslingerd. De heer Sleeboom j der auspiciën van het Algemeen
werd dodelijk gewond. De drie ove- I Brandweerwedstrijdcomité werden
nge inzittenden allen Nymegenaren,
waren minder ernstig gewond. georganiseerd. De deelnemers aan
De tweede auto. welke werd ge- deze landelijke finale, die uit het ge
ramd. was die van de 25-jarige L.
Emmelot uit Den Helder. De heer
Emmelot en de drie bij hem in de
auto zittende meisjesstudenten uit
Leiden werden allen licht gewond.
Vervolgens haalde de woonwagen
bewoner een voor hem uitrijdende
auto in en schoof dit voertuig van
de weg over de berm op het fietspad.
De bestuurder, de 57-jarige W. Bone
kamp uit Kerkrade werd gewond. De
overige twee inzittenden, mej. Bone-
kamp en haar verloofde, de heer
Wau ben uit Waubach, konden zonder
letsel uit de ietwat verkreukelde auto
stappen.
Tot slot reed de 59-jarige mevr. M.
Paisvan Hoof uit Roosendaal op de
tot stilstand gekomen en onverlichte
wagen van de woonwagenbewoner, Zy
en haar mede-inzittende vriendin
kwamen met de schrik vrij.
De materiële schade wra$ aanzien
lijk.
De leden van de Pluimveevereni
ging „d'Oude Leidsche" hebben in de
loop der jaren hun liefhebberij in het
houden van pluimvee en konijnen
steeds gepaard laten gaan met ee<i
ontwikkeling van hun bekwaamheid
in het fokken van bijzonder fraaie
dieren, zowel wat betreft de pluimvee
als de konijnenrassen.
Dit werd weer eens nadrukkelijk
bewezen op de jaarlijkse tentoonstel
ling van pluimvee en konijnen, die
zaterdag in de grote zaal van het
Leonardushuis aan de Haagweg
werd gehouden en dit ditmaal niet
minder dan 150 inzendingen omvatte,
waaronder een opvallend groot aan
tal bijzondere fraaie dieren.
De expositie kenmerkte zich dit
maal eveneens door de vrij grote va
riatie van pluimvee- en konijenras-
sen, waarbij vooral de toeneming van
de sierduiven-fokkerij. mede als ge
volg van de vaak kleine behuizing
der fokkers, duidelijk viel waar te
nemen. De Jury gevormd door mej. J.
Remmerswaal de enige Neder
landse keurmeesteresse op pluimvee-
gebied en de heren T. Spierenburg
en C. de Graaf, had ditmaal bij de
keuringen en het toekennen der prij
zen een allesbehalve gemakkelijke en
(Foto LD./Holvast) tevens langdurige taak.
Wethouder S. Sannes zet
„de kroon op het werk"; het hij-
sen van de verenigingsvlag van
„de Vijf Hoven",
Alvorens de uitslagen bekend te
Leidse padvinders
bouwen centrum
in Leimuiden
Tussen de grote weg en de volks
tuintjes in Leimuiden ligt een terrein
te gaan richtte de voorzitter, de heer i d K_,hikkl
F^? .de,r dimk- k^en ^opTar be^ du l^eml
De u!S4en llSden" *h~r geg."n,aan de stick-
Afdeling konijnen: klasse A: le pr.
D. de Mooy met Vlaamse reus «kwal.:
zzgi, 2e prijs H. le Mair met Wener
Wit (kwal.: zzg); klasse B: le pr.
mevr. J. van Bohemen met kleur-
dwerg: 2de pr. mevr. J. van Bohe
men eveneens met kleurdwerg (kwal.
beide zzg): afdeling nesten: le pr.
J. L. van Bohemen met Lotharingen
(kwal. zzg): afdeling sierduiven klas
se Ale prijs L. Zirkzee met krulduif
(kwal zzg tevens fraaiste exemplaar)
2e prijs dr. D. Smeenk met Stettlner
tuimelaar (kwal. zg); klasse B: le pr.
P .v .d. Kwaak met Ringslinger 2e pr.
H. v. d. Mark met krulduif; 3e prijs
H. v. d. Mark met Boedapester tui
melaar (kwal. alle zg)afdeling grote
hoenders: le pr. E Quist met Or
pington; 2e pr. L. Seriier met Rhode
Island (kwal. beide zg); afdeling
dwerghoenders: le pr. F. v. d. Mark
met Hollandse kriel3e prijs E. Quist
met Sussex; 4e pr. S. Binnekamp met
Java; 7e pr. G. L. Opdam met Leg
horn; 8e pr. D. de Mooy met Ply
mouth Rock (kwal. alle zg). De eer
ste prijzen bestonden uit bekers; alle
overige uit medailles.
hele land afkomstig waren, werden
onderverdeeld in drie klassen, waar
voor verschillende opgaven golden.
De wedstrijden duurden de gehele
dag. De burgemeester van Wasse
naar. mr. W. J. Geertsema maakte de
uitslag bekend en reikte de prijzen
uit.
In klasse I werd in de afdeling ge
meentelijke brandweren de eerste
prijs behaald door Wassenaar met
295,5 punten, de tweede prijs ging
naar Hilversum met 288.3 punten. Op
de derde plaats eindigde Nuenen met
249.5 punten. Van de bedrijfsbrand-
weren in klasse I won de brandweer
van Lopik—Radio te IJsselstein de
eerste prijs met 2855 punten, op de
tweede plaats eindigde hier de brand
weerploeg van de Koninklijke Leder-
fabriek Oisterwijk. In klasse II ge
meentelijke brandweren was de eer
ste prijs voor Huizen met 283.2 pun
ten, de tweede prijs voor Helmond
met 253,5 punten. Van de bedrijfs-
brandweren in deze klasse leverde de
ploeg van Lopik-Radio te IJsselstein
de beste prestatie met een uitzonder
lijk hoog puntenaantal van 311.5 de
tweede plaats was voor de NV Bruyn.
zeel Deurenfabriek te Zaandam met
277,1 punten. In de klasse hogedruk
tankauto-spuiten tenslotte zegevierde
de ploeg van de Staatsmijn Maurits
te Lutteracb» met 277.2 punten voor
de gemeentelijke brandweer van Ven-
lo. die op de tweede plaats eindigde
met 236.9 punten.
Deze stichting is inmiddels begon
nen met het aambrengen van sani- I
taire voorzieningen, waardoor dit een 1
geschikte plaats zal worden voor het
kamperen van Jeugdverenigingen. De
Leidse raad heeft voor deze werk
zaamheden een krediet beschikbaar
gesteld. De voortrekkers van de
Ewout Joppensz groep uit Leiden
hoorden ook van deze plannen en
vonden, dat door „doe het zelf" met
de beschikbaar gestelde gelden meer
kan worden bereikt.
Dit indachtig besloten zij te zorgen
voor de plaatsing van het gebouwtje,
dat door het zelf bouwen groter van
opzet zal worden. Aangezien het de
bedoeling is dit kampeerterrein op
12 oktober officieel te openen en de
leden van Ewout Joppensz het dan
klaar willen hebben, werkten zij van
vrijdag op zaterdag de hele nacht
door om de fundering te leggen. Het
komende week-eind zullen zij het ge
bouwtje plaatsen.
Ds. Gijsbers en de heer W. J. Eijs
zullen belast worden met het toezicht
op dit stukje recreatiegebied.
Geslaagde vlucht
van Oostduitsers
Vier jonge Oo6tduitders zijn er in
de nacht van zaterdag cp zondag in
geslaagd naar West-Duitsland uit
te wijken. Minder goed verging het
een Oostberlijner, die poogde de
Franse sector van Berlijn te berei
ken. Hij werd door Oostduitse grens
wachten neergeschoten en later op
een draagbaar weggedragen. Het is
niet bekend of hij om het leven is
gekomen.
Een Oostduitser, die. vergezeld door
vrouw en kind. in een bootje over de
Oostzee de Bondsrepubliek wilde be
reiken, is met de zijnen door een
Westduits schip aan boord genomen
en in Travemunde aan wal gezet.
(Van onze Haagse correspondent)
Vijfhonderd, grotendeels huurwo
ningen. gaat de EMS jaarlijks bou
wen in Rijswijk. Deze woningen zijn
een deel van het contingent van
600 woningen, die de EMS gedurende
drie jaar rnag zetten in zogenaamde
arbeidsbesparende bouw. Voor een
deel van het eerste contingent (600)
zal dit jaar (wellicht de volgende
maand) de eerste paal worden ge
slagen in het Haagse uitbreidings
plan Leyenburg.
Dit heeft de heer R. Zwolsman.
voorzitter van de raad van bestuur
van de EMS bekend gemaakt tijdens
de opening van de eerste fase van
het winkelcentrum „In de bogaard"
in Rijswijk.
De EMS zal door deze bouw ln
Rijswijk er zijn al 700 EMS-wo-
ningen in aanbouw overigens ook
het eigen belang dienen. Zy is er bij
gebaat zoveel mogelijk potentiële
klanten van dit centrum, dat over
twee of drie jaar geheel klaar is, te
huisvesten. Ook in het belang van
het winkelcentrum is het aanbod aan
de gemeente Rijswijk om twee voet
gangersbruggen te bouwen over de
drukke Prinses Beatrix laan. De uit
breiding van het parkeerterrein (van
2000 auto's nu, tot 5000 auto's straks)
zou aan de overzijde van de Beatrix -
laan moeten komen, zo suggereerde
de heer Zwolsman de RyswUkse bur
gemeester en zijn wethouders.
Met kwistige hand had de heer
Zwolsman in zijn toespraak met kost
bare cadeautjes gestrooid: de Rijs
wijkse harmonie krijgt f50.000. voor
nieuwe uniformen en instrumenten,
de stichting Museum Rijswijk krijgt
f 10.000 en alle medewerkers aan de
bouw van het centrum krijgen een
feestavond in het Scheveningse Kur-
haus.
Overigens dreigde een ongeluk met
een vorkheftruck de openingsplech
tigheid even te verstoren. Een vork
van een van de vorkheftrucks, die de
ereboog vormden, schoot los en viel
tussen de toeschouwers. Er werden
vijf personen gewond, wier toestand
echter niet ernstig was. Vier van hen
konden meteen naar huis word en
gebracht. Wat later gebeurde dat ook
met een 16-Jarige Jongen, die aan
vankelijk naar een ziekenhuis was
vervoerd.
Vier vrouwen bij
hotelbrand gedood
Een brand, die in de nacht van
zaterdag op zondag in een Westion-
dens hotel heeft gewoed, heeft aan
vier vrouwen het leven gekost. Zes
personen liepen verwondingen op. De
toestand van een hunner is ernstig
Drie vrouwen z(jn in de vlammen
omgekomen. De vierde sprong uit een
raam op de derde verdieping en
verloor daarby het even.
In het hotel bevonden zich ruim
150 gasten, onder wie een groep van
dertig doofstommen, die een bezoek
aan Londen bracht.