BOUWPRODUKTIE
met 15 procent stijgen
Meer geld voor
de krijgsmacht
(7V/7MII PL AJAR l'R
Samenvattend beeld
raamt voor vol fiend Hour
Gemiddelde loonsverhoging zal
vier procent kannen bedragen
Wegen en
bruggen
Politie
en justitie
duurder
f
Minder voor
research
Deltawerken
144 miljoen
LEÏDSCH DAGBLAD DINSDAG 17 SEPTEMBER 1963
I dat de Red Band fabrieken In Roosendaal verre gewesten. Om maar enkele grondstof-
I sedert "ngustus 1928. dus nu reed v Band produkten te noemen:
gom, chicle, euca-
•solie, essences en
.andere hulpmid-
^icage. En dan
Iphtige machi-
ikkerjj voor
ngsmateriaal
bedrijf met
dan 30000
mensen
hun werk
door het uit
lach i nes en de
welke het ge-
imerki.
Kosten
Heeft dus enerzijds de loonkosten
stijging in 1964 invloed op de verhou
ding tussen consumptie en investe
ringen en daarmede op de economi
sche groei, anderzijds dient het kos
tenaspect niet uit het oog te worden
verloren.
(Van onze parlementaire redactie)
Uitbreiding van de bouwproduktie is één van de doeleinden,
die de regering in 1964 wil verwezenlijken. In de woningsector
wil zij de lopende kabinetsperiode het evenwicht tussen huur- en
bouwkosten dichter benaderen. Deze meningen verkondigt de
minister van Financiën, prof. Witteveen, als hij het algemeen be
grotingsbeeld voor 1964 verduidelijkt.
De zo noodzakelijke stijging van de bouwproduktiviteit lijkt mogelijk als
o.a. het weer in het komende jaar meer werkbare dagen toelaat dan in
het wel zeer koude en natte 196$. Volgens de ramingen van het Centraal
Planbureau zou de produktie in de nieuwbouw met 10 a 15 procent kun
nen stijgen.
Een gunstige factor is in dit ver
band het feit. dat in 1964 ten minste
70 000 personen extra voor het be
drijfsleven beschikbaar zullen komen
dankzij de inmiddels aangespoelde
na-oorlogse geboortegolf. Ook aan de
bouwindustrie, die nog steeds kampt
met een groot arbeiderstekort, zal de
geboortegolf niet ongemerkt voorbij
gaan. Er zijn thans ook aanwijzingen,
dat arbeidskrachten van andere be
drijfstakken toevloeien naar de
bouwnijverheid. Deze verschuiving
zal kunnen bijdragen tot een meel
even wichtig produktiepatroon. Na
een drietal jaren van matige produk-
tiestijging lijkt een belangrijke toe
neming van de produktie in 1964
waarschijnlijk, zegt het Centraal
Planbureau. Deze expansie noopt tot
een voorzichtig beleid inzake de be
stedingen.
Remming
Prof. Witteveen zegt in zijn toelich
ting in dit verband, dat met het oog
op de gespannen arbeidsmarkt er van
de overheidsfinanciën eerder een
remmende dan een stimulerende in
vloed moet uitgaan. Aangezien het
voor nemén bestaat de extra stijging
van de belastingopbrengst tengevolge
wan het progressie-effect, die de re
dering door een verlaging van de ta
rieven wil compenseren, in 1964 nog
te laten doorwerken, zal dit op deze
wijze inderdaad worden bereikt, aldus
prof. Witteveen. Deze globale con-
junctuurpolitiek kan, zegt hy. wor
den versterkt door maatregelen, die
erop gericht zijn partiele oneven
wichtigheden i. d. economische situa
tie met name in de bouwsector
op te heffen. Het grote verschil tus
sen vraag en aanbod, dat in de
bouwsector bestaat wil de regering
in de eerste plaats bestrijden door
een meervormig bouwbeleid, dat op
expansie der produktie is gericht.
De loonkosten per eenheid produkt
zijn in Nederland de laatste drie ja
ren sneller toegenomen dan in de
concurrende landen. In 1964 zal de
loonkostenstijging per eenheid pro
dukt in de EEG-partnerlanden ver
moedelijk geringer worden. Ook met
deze ontwikkeling zou bij de bepaling
van het loonbeleid voor 1964 rekening
moeten worden gehouden, aldus het
CPB.
Voor de bedrijvensector als geheel
bedraagt de produktietoeneming vol
gend jaar naar schatting zes procent.
De arbeidsproduktiviteitsstijging, die
in 1963 incidenteel laag lag, vertoont
een herstel in 1964: voor de gehele
bedrijvensector zal de stijging 4 a 4,5
procent bedragen.
Loonsom
Bij een door het Centraal Plan
bureau becijferde stijging van de
loonsom per werknemer met 6 pet
zal er een loonkostenstijging per een
heid produkt van 1,5 a 2 procent op
treden. De totale werkgelegenheid
neemt met 1.5 a 2 procent toe. Dit
houdt in, dat de spanning op de ar
beidsmarkt zich niet verder ver
scherpt, maar dat er anderzijds ook
nauwelijks sprake zal zijn van een
ontspanning.
Gedurende 1964 zullen naar
verwachting de collectieve con
tracten van vrijwel alle werkne
mers worden vernieuwd. De ge
middelde ingangsdatum valt me
dio april, zodat elk procent (ge
middelde) loonstijging bij de
contractherziening een toene
ming van de loonsom per werk
nemer met ca. 0,7 procent ten
gevolge heelt. Zou dus het per
centage van 2,8 geheel voor deze
looncomponent geschikbaar zijn,
dan zou de gemiddelde loonsver
hoging bij de vernieuwing van de
contracten 4 procent kunnen be
dragen. Dit geldt met inbegrip
van een eventuele compensatie
van 0,5 procent voor kleine wij
zigingen in de sociale verzeke
ringen.
Voor aanleg, onderhoud en verbe
tering van wegen is in 1964 een be
drag van f363 min beschikbaar (233
min voor rijkswegen en 130 min voor
provincies en waterschappen).
De volgende projecten, waarvoor
f 78 min is uitgetrokken, zullen wor
den uitgevoerd:
De Coentunnel met aansluitende
wegen, de brug bij van Brienenoord
met toegangswegen, de toegangswe
gen naar de in aanbouw zijnde brug
over het Haringvliet, de weg Hoeve-
laken-Zwolle-Mepel, weg 67 in Noord
Brabant en Limburg, de brug in Wes
sem, de weg Kelpen-Maastricht-
Belgische grens en de weg Elsloo-
Heerlen-Duitse grens.
Flevoland
In de begroting van het Zuiderzee-
fonds is een bedrag van f 13 min
opgenomen voor de opbouw van
Oostelijk Flevoland, f 7 min. voor dak
werkzaamheden ten behoeve van de
toekomstige Markerwaard en ruim
f 26 min voor de bedijking van zui
delijk Flevoland.
DE VERWACHTING VOOR 1964
vrijwel alle c a a
vd werknemers
zullen worden
vernieuwd
Reserves
Advertentie
De reserves, gemeten aan de pro-
duktiecapaciteit als aan het over
schot op de lopende rekening van de
betalingsbalans, blijven gering. Dit
betekent, zegt het Centraal Planbu
reau, dat een overbestedlng slechts 1
zal kunnen worden voorkomen indien I
de toekomstige expansie van de bin- j
nenlandse bestedingen die van de 1
produktiecapaciteit niet belangrijk j
overtreft.
Anders dan bijvoorbeeld in de ja
ren 1953 en 1959 kan een hernieuwde
expansie van de investeringen, niet
of slechts in geringe mate uit be
staande produktie- en betalingsba
lansreserves worden bekostigd. De
voor 1964 veronderstelde loonsverho
ging van 6 procent impliceert, dat op
iets langere termijn een prijsstijging
van tenminste 2 procent wordt ge
accepteerd. Op korte termijn echter
blijkt, dat de aanpassing niet alleen
via het prijspeil, maar ook via het
investeringsvolume plaats heeft. Il
lustratief zijn in dit opzicht de ver
schillen. die voor 1965 resulteren, in
dien de loonsverhoging 1964 1 procent
afwijkt van de eerder veronderstelde.
Komt zulk een verschil alleen voort
uit een andere gemiddelde loonstij
ging bij contractherziening en blijft
het overheidsbeleid verder ongewij
zigd. dan is in 1965 het investerings
volume van bedrijven in vaste activa
ca. 1 procent lager. Voorts ligt dan
het consumptieprijspeil 0.6 procent en
het consumptievolume 0.3 procent
hoger en komt het betalingsbalans-
saldo ca f 60 miljoen lager uit.
WAT WIJ PRESTEERDEN
Alg- produktie v.d.nijverheid en de
produktie per WeThpctTietO953=100)
(eiti, bouwnijv.)
1953
ItUQ-
■n kijkje achter uw
scherm
•f '.V *1 l;*i!
•fa het nieuwste op gebied
van radio en TV o.a. stereo-FM
een TV-studio in vol bedrijf,
■^r educatief voorlichtingscentrum
"Het Elektron".
Geopend ven 10.00-17.00. uur en van
19 00-22 30 uur. Zondags ran 10.00-16.00 uui
Toegangsprijs I 2.-.-
Amsterdam
De uitgaven voor wetenschappelijk
onderzoek zijn voor 1964 op f. 76,9
miljoen geraamd, dat is f 5,3 miljoen
lager dan in 1963.
Als gevolg van het geleidelijk ge
reed komen van het f. 65 miljoen
investeringsplan voor het Reactor
Centrum Nederland zullen de exploi
tatiekosten van deze instelling in
1964 tot f. 14 miljoen stijgen, waar
van f. 3.5 miljoen onder de uitgaven
van onderwijs en cultuur wordt ver
meld, Als bijdrage in de kosten van
het onderzoek van de Europese Ge
meenschap voor Atoomenergie is voor
1964 een stelpost van f. 22 miljoen
opgenomen 'waarvan f. 5.5 miljoen
onder onderwijs en cultuur». De bij
drage in de exploitatiekosten van de
Nederlandse Centrale Organisatie
voor Toegepast Natuurwetenschap
pelijk Onderzoek (T.N.O.), de uit
gaven voor stimulering van ontwik
kelingsactiviteiten van de industrie
op kernenergetisch gebied en de
bijdrage aan de Organisatie voor de
Ontwikkeling en de Vervaardiging
van Dragers voor Ruimtevoertuigen
(EL.DO vergen in 1964 in totaal
rond f 25 miljoen. Voor de afronding
van het 65-miljoen plan van het
Reactor Centrum Nederland en als
bijdrage in het bouwprogramma van
TNO zijn respectievelijk f. 7,5 mil
joen en f. 14,9 miljoen uitgetrokken.
Voor justitie en politie wordt, voor
1964 f68,7 miljpen meer uitgetrok
ken. n.l. f. 653.7 miljoen. Dit houdt
verband met salarismaatregelen en
uitbreiding van het aantal departe
mentsambtenaren. Voor Rijkspolitie
is f. 11,2 miljoen meer uitgetrokken
en de kosten voor gemeentepolitie
zijn geraamd op f. 204,2 miljoen (14
miljoen meer), een en ander verband
houdend met personeelsuitbreiding.
Voor de civiele verdediging is f 88,7
miljoen geraamd.
Voor de uitgaven voor gevangenis
wezen, psychopatenzorg, reclassering
j en voorlichting in stralzaken is op
de ontwerpbegroting f 57,1 min. uit-
j getrokken, tegenover f 51,7 min. in
1963. In 1963 liep het personeelstekort
in deze sector enigszins terug. Voor
I 1964 wordt rekening gehouden met
een verdere uitbreiding van het per
soneel.
j Op de ontwerpbegroting zijn de
uitgaven voor de kinderbescherming
voor 1964 f 14,8 min. hoger geraamd,
j Hiervan is f 11 min. bestemd voor de
kosten, die verbonden zijn aan het
onderbrengen van minderjarigen, die
onder de justitiële kinderbescherming
vallen, in daarvoor bestemde inter
naten.
Miljoenen-flitsen.
•fr Voor de burgerlijke luchtvaart is
een bedrag van f24,7 miljoen uitge
trokken. Hierbij is niet gerekend op
eventueel van de KLM te verstrek
ken geldleningen.
-tr De uitgaven ten behoeve van
ontwikkelingslanden belopen op de
Rijksbegroting 1964 wat betreft de
Antillen en Suriname f 55,8 min.
Voor de internationale ontwikke
lingsassociatie is f 19,3 min. uitge
trokken. Voor de overige hulp aan j
het buitenland f84,7 min., w.o. een I
bijdrage van f36.2 min. voor de ont
wikkeling van Nieuw-Guinea.
Voorts is 5 min. bestemd voor
deelnemingen in het kapitaal van
buitenlandse ontwikkelingsbanken en
f 9,2 min. voor hulp aan Turkije in j
EEG-verband.
Totaal der uitgaven voor ontwikke
lingslanden is geraamd op f 221 min.
Voorts is er nog een pro-memorie-
post voor garanties voor leningen
van de Herstelbank aan landen voor
welke de Wereldbank consortia vormt
en waarin Nederland participeert
voor een bedrag van f 75 miljoen.
Advertentie
tijlce gratis vakantie in Parijs, waarbij de
Red Band fabrieken zelfs voor zakgeld zorg
den! Maar alle propaganda en reclame zou
tevergeefs zijn, als de kwaliteit van de pro-
dukten te wensen over zou laten. Dc grote cn
nog steeds stijgende vraag naar TOPDROP,
TOPMINT, STOPHOEST en andere Red
Band artikelen kon alleen deze vlucht ne
men, doordat Red Band nu reeds 35 jaren
vasthoudt aan het kwaliteitsbeginscl.
Het publiek wil geïnformeerd zijn. Ook in
dit opzicht slaat Red Band 'de spijker op de
kop'. Zo hebben dit jaar tientallen kopers
van TOPDROP. TOPMINT en STOP-
HOEST kunnen genieten van een onvergete
lijke gratis vakantie in Parijs, waarbij de
Red Band fabrieken zelfs voor zakgeld zorg
den! Maar alle propaganda en reclame zou
tevergeefs zijn, als de kwaliteit van de pro
dukten te wensen over zou laten. De grote en
nog steeds stijgende vraag naar TOPDROP,
TOPMINT, STOPHOEST en andere Red
Band artikelen kon aJleen deze vlucht ne
men, doordat Red Band nu reeds 35 jaren
vasthoudt aan het kwaliteitsbeginscl.
PROPAGANDA
NIET VERGETEN
In onze moderne wereld kan ook het beste
produkt het niet stellen buiten reclame.
Het publiek wil geïnformeerd zijn. Ook in
dit opzicht slaat Red Band 'de spijker op do
kop'. Zo hebben dit jaar tientallen kopers
van TOPDROP, TOPMINT en STOP-
HOEST kunnen genieten van een onvergete
lijke gratis vakantie in Parijs, waarbij do
Red Band fabrieken zelfs voor zakgeld zorg
den! Maar alle propaganda en reclame zou
tevergeefs zijn, als de kwaliteit van dc pro
nkten te wensen over zou laten. De grote en
steeds stijgende vraag naar TOPDROP,
MINT, STOPHOEST en andere Red
artikelen kon alleen deze vlucht ne-
doordat Red Band r;v reeds 35 jaren
tthoudt aan het kw„a|; rsd
Van gri
volgens
Aircom
arbeids
vervaar
produkt
der de
tegen di
cage ge<
van eigwl
thode, rcco
past, heeft steeds"
binnen- en buitenlai
de
iucose. Iclceuc
citroen- en antfsolie, essences
je olieën. poeders en andere hulprm
imisbaar bij de fabricage. En da.
m Q ÖZifMWI'G'j voor
ie hoesétfneid verpakkingsmateriaal
rswec
>emakte \aR meer
meter, waarin honderden men;
prettige omstandigheden hun wi
iicn, wordt men getroffen door het
park van modeme machines en
it nauwgezette hygiëne, welke het ge-
fabrtcageproccs kenmerkt.
LONEN EN PR'JZEN
lonen en kosten v levensonderhoud
(1954»KX>)
Op de Rijksbegroting zijn gel
den uitgetrokken voor bestudering
van problemen, die betrekking heb
ben op de werkgelegenheid en voor
subsidiëring van de bijzondere instel
lingen voor beroepskeuze voorlich
ting. Voor aanvullende werken en
ten behoeve van de vakopleiding van
volwassenen zijn voor 1964 belang
rijke hogere bedragen uitgetrokken
dan voor 1963.
Een bedrag van ca. f 3 min, is
in de ontwerp-begroting opgenomen
ten behoeve van de internationale
culturele betrekkingen.
DESCHULD DIEWU HEBBEN
ONTWIKKELING NATION SCHULDvo)953
Het driejarenplan voor de ont
wikkeling van Bonaire loopt ln 1963
ten einde. Binnenkort zal bij de Sta-
ten-Generaal een wetsontwerp wor
den ingediend betreffende het deel- j
nemen in de financiering van een
door de Nederlandse Antillen vast-
gesteld ontwikkelingsplan. Voor 1963
wordt, mede ln verband met werken j
uitgevoerd ln vorige jaren, gerekend
op een deelneming van f 35 min. en
voor 1964 van f30 min. (voor de
helft als lening en voor de helft als
schenking).
Op de rijksbegroting is f 191 min
uitgetrokken voor zee- en rivierwa
terkering. Hiervoor gaat f 144 min
naar de deltawerken. Hiervan vergt
de bouw van de uitwateringssluizen
in het Haringvliet f55 min. Voorts
staan voor 1964 nog op het program
ma de voltooiing van de afsluitdam
in de Grevelingen en de voortzetting
van de bouw van het sluizencom-
plex in het Volkerak. De voorzet
ting van de bedijking van de Lau-
werszee vergt f 15 min
Een bedrag van f 110 min op de
buitengewone dienst is voorts be
stemd voor de volgende projecten:
De verbetering van de havenmond
in IJmulden en verbreding van het
Noordzeekanaal, de ontwikkeling van
Europoort, de verbetering van Maas
en Julianakanaal en de verbreding
van het Kanaal van Gent naar Ter-
neuzen. Van de f37 min. voor laatst
genoemd project wordt 80 pet door
België terug betaald. In '63 is de uit!
voering van enkele werken vertraagd
door de langdurige vorstperiode. De
daardoor onbesteed gebleven gelden,
die op f 15 min. worden geraamd, zul-
Melkprijsbeleid
zal een zwaarder
aceent krijgen
Voor de totale uitgaven voor land
bouw, tuinbouw en veeteelt wordt
in de ontwerpbegroting bijna f117
miljoen meer uitgetrokken dan in
het voorafgaande jaar. Dit is hoofd
zakelijk het gevolg van een stijging
met bijna f102 min. van de raming
voor het nadelige saldo van het
Landbouwegalisatiefonds.
Het sedert november 1962 door
het vorige kabinet gevoerde ruimers
melkprijzenbeleid zal een zwaarder
accent krijgen, waarvoor in de ont
werp-begroting van de L.E.F. een be
drag van f 115 min. meer is opge
nomen dan het vorige jaar. Hiermee
wordt beoogd om samen met de
voortzetting van het valorisatiebeleid
een verbetering van de inkomsten-
positie van de rundveehouders te ver-
wezelljken. Voor het voeren van een
marktordenend beleid in de rundvee
sector is f4 min. opgenomen.
len naar de begroting 1964 worden
overgeschreven.
Een bedrag van f26,4 min ls be
stemd voor aanleg en onderhoud van
waterwegen.
In de ontwerp-begroting is voor militaire uitgaven een bedrag
van f 2.330.3 miljoen opgenomen. Hiervan is uitgetrokken voor al
gemene uitgaven f 28.9 min., voor de Landmacht 1.051 min., voor
de Luchtmacht f 604 min, voor de Marine f 511.5 min en voor mili
taire pensioenen en wachtgelden f 114.2 min.
(jntl toonbeUsocverz)
De vermoedelijke uitkomsten voor
1963 bedragen f 2.250 miljoen. In
1964 zal de modernisering van de
krijgsmacht worden voortgezet. Het
verkenningssquadron van de Konink
lijke Luchtmacht zal in het voor
jaar 1964 door de vervanging van de
verouderde „all weather" jagers door
Starfightera op operationele stan
daard zijn gebracht. In 1964 zal bo
vendien een begin worden gemaakt
met. de uitrusting van de slagsqua
drons van de tactische luchtstrijd
krachten met Starfighters. De ko
ninklijke Marine gaat voort met de
aanbouw van 4 fregatten, 2 conven
tionele onaerzeeboten eu één tank-
voorraadschlp.
Omschrijving
GEWONE DIENST
Vermoedelijke Ontwerp -
ultkomsten begroting
1963 1964
(ln miljoenen guldens)
Uitgaven
9 852
10.413
Middelen
10.217
11.097
Saldo
365
684
BUITENGEWONE DIENST
Uitgaven
3 399
2 443
Middelen
486
379
Saldo
1.913
2.064
GEHELE DIENST
Uitgaven
12.251
12.856
Middelen
10.703
11.476
Saldo
1548
1.380
Voorts zijn voor 1964 nog te verwachten de volgende
posten, die leiden tot verhoging van de uitgaven res
pectievelijk tot verlaging van de middelen:
Voorgenomen steun aan de Nederlandse Antillen
Nederlands aandeel ln de eventuele financiële hulp
van de EJ5.G. aan Turkije
Uitkeringen ingevolge het Nederlands-Duitse finan
ciële verdrag
Financiering van andere dan Rijkswegen
Verhoging per 1 januari 1964 van de door het Rijk
aan het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds te betalen
pensioenpremie van 21% tot 24%
Derving van middelen door compensatie aan provin
cies en /of gemeenten wegens aan het algemeen bur
gerlijk pensioenfonds te betalen hogere premiebedra
gen en i.vm. de omzetting van de kwartaalbetalingen
aan de gemeenten in maandbetalingen
Begrotingstekort 1964 (rekening houdende met de
additionele posten) 1.628
30
19
75
27
