't is weer tijd voor
Voor de vijfde maal
liutspotwandeltocliten
Druk winterprogram
Ver. voor Pedagogiek
Kaaskeurconcours
om de gouden boor
Hoor en wederhoor" inzake de
politiek van ZUID-AFRIKA
lil Woerden en
Amsterdam
K.O.-medaille
voor Engelsen
Pvtvr liCeiH'ii
Kamercommissie niet akkoord
met onteigeningsplan voor
Leidse Universiteit
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 12 september 1963
Tweede blad no. 31058
Woerden en Amsterdam staan 21
en 23 september in het teken van de
Gouden Kaasboor. Eigen initiatief
Tan de Nederlandse kaashandel leid-
tot het jaarlijks terugkerend evene-
jg ment, dat ook in het buitenland aan-
lilcl i dacht begint te trekken.
Een doorsnee kaaseter, dat zijn
er in ons goede land bijna net zoveel
als er inwoners zijn eet relatief
B'k per jaar flink veel kaas (7.8 kg per
hoofd van de bevolking) doch praat
d?ar n'et over. Hoogstens zijn uit
opy lijn mond met betrekking tot de
:ltti smaak van de kaas de volgende kwa
ijficaties te horen: pittig en zacht.
Mogen deze termen voor deze groep
toereikend zijn, voor de kaashandel
wjn zij het in geen enkel opzicht.
IS.
14
H
AM
or)
sul:
ra
Doel van het Kaaskeurconcours is
het kritische kwaliteitsbesef van de
handelaren, exporteurs en importeurs
van de Nederlandse kaas te bevor
deren. Zo bezien moge het duidelijk
zün, dat het belang van dit concours
ver uitstijgt boven de relatief kleine
kaaswereld. Al komt het grootste deel
van de kaas fabrieksmatig tot stand,
een garantie voor uniforme kwaliteit
betekent deze produktiewijze nog
geenszins. In dit licht moet het
daarom voor elke kaasliefhebber be
langwekkend zijn, te vernemen dat
de kaaswereld uit eigen initiatief
maatregelen heeft getroffen ter ver
breiding van de warenkennis van al
len, die wikkend en wegend beslissen
hoe goed de kwaliteit is van de kaas.
die de consument van de leverancier
betrekt.
Net zoals dat bijvoorbeeld voorkomt
bij de inkopers van tabak of koffie,
kennen de kaashandelaren en -ex
porteurs namelijk hun eigen speciale
vaktaal, waarmee op nauwkeurige
wijze tot uitdrukking wordt gebracht
wel^e smaakgewaarwordingen de
verschillende soorten Nederlandse
kaas in de diverse kwaliteiten bij de
proevers teweeg brengen. Of, en dit
is wellicht nog belangrijker, waarmee
men aangeeft op welke gronden een
partij kaas door de keurder niet goed
genoeg wordt geacht te worden door
verkocht aan de winkelier.
Ter illustratie een paar rasechte
voorbeelden uit het vakjargon van de
kaaskenner: gistig, branderig, bitter,
zuur, scherp of zwaar. Daarnaast ko
men dan enkele wellicht meer ge
bruikelijke omschrijvingen als che-
niicaliënsmaak of metaalsmaak en
neg vele andere. Men ziet, dat voor
de kritische kaashandelaren kaas niet
gauw goed genoeg wordt bevonden
om op de tafel te kunnen komen.
Tien tegen een voorts, dat de leek
met betrekking tot de ouderdom van
de kaas geen andere aanduidingen
kent dan jong. belegen en oud, ter- i
wijl deze verdeling ook hier weer
voor de kenner van de Nederlandse i
kaas ontoereikend is. Van hem (en
in sommige gevallen ook van haar)
wordt verwacht, dat hij de zgn. jon
ge kaas in weken nauwkeurig op
leeftijd schat en de kaas van 9 we-
ken en ouder op de maand nauw-
keurig weet onder te verdelen.
Op zaterdag 21 en maandag 23
september a s. zullen bovenbeschre
ven kwalificaties niet van de lucht
zijn als een honderdvijftigtal kaas
fijnproevers in Woerden en Amster
dam de jaarlijkse strijd om de Gou
den Kaasboor zullen aanbinden.
Tijdens een buitengewone leden
vergadering van de Nederlandse Ver
eniging voor Koeltechniek op maan
dag middag 23 september in museum
„De Lakenhal" zal de Kamerlingli
Onnesmedaille worden uitgereikt aan
twee Engelsen, de heren Franklin
Kidd en Cyril West. De uitreiking
geschiedt door de voorzitter van de
vereniging, prof dr. Ing L. Véhl. Na
voordrachten van de heren Kidd en
West wordt een receptie gehouden,
gevolgd door een diner.
De Kamerlingh Onnesmedaille is
genoemd naar prof. dr. H. Kamer
lingh Onnes, oprichter en eerste
voorzitter van de Nederlandse Ver
eniging voor Koeltechniek. De heren
Kidd en West hebben vele onderzoe
kingen verricht over de invloed van
temperatuur, vochtigheid en gassa-
menstelling op het gedrag van fruit.
Op 5 oktober
De traditionele hutspot wandeltoch
ten. die zich in de voorafgaande ja-
77"r";ren in een steeds groeiende belang-
Deze ^wedstrijd, J>tt'^eel^ Neder- stelling mochten verheugen (vorig
Llch
cr>. i
k,
voor
rd p
Hf"
30
Ou4
•n.
15
z„ 1!
ek. 1!
mus
ra. 2
ïk,
lands Nationaal Kaaskeurconcours
geheten, is een jaarlijks terugkerend
evenement. Tot het houden hiervan
besloot een vijftal organisaties van
kaashandelaren en -exporteurs enke
le jaren geleden, zich daarbij aan
vankelijk niet realiserend hoe snel
de populariteit van deze „strijd om
'de Gouden Kaasboor" binnen korte
tj)d zou groeien. Reeds nu bestaat
lelfs in het buitenland, en met name
Üj een zevental importeurs van Ne
derlandse kaas in België het voorne
men zich als deelnemer van het con
cours 1963 aan te melden, terwijl
een gelijksoortige belangstelling uit
Duitsland en Engeland eveneens niet
uitgesloten is.
Advertentie
Zoekt U een
GOUDEN RING
voor: een dame of heer,
JUWELIER v. d. WATER,
Haarl.straat 207, heeft hem.
Ook ln briljanten ringen.
Ruime keuze in alle prijzen.
jaar een reeord aantal van ruim 1100
deelnemers (sters), zullen dit jaar
worden gehouden op zaterdag 5 okto
ber a.s. over de afstanden van 10 en
Leithen-toernooi
De Philidor-speler De Graaf heeft
in de tweede ronde van het jaarlijkse
vierkampentoernooi van de schaak
vereniging Leithen de leiding geno
men in de eerste groep, waarin wordt
£ttlt gespeeld oni de fraaie Leithen-wis-
g, 11 selprijs die vorig jaar werd gewon
ing, e nen door de oud-LSB-kampioen
muz Jerry Bey.
©riet
De Graaf boekt een duidelijke zege
J op zijn jonge clubgenoot Ad v. d
Berg: Bey speelde ook dit keer een
goede partij en bracht de LSG-er v.
d Spek in moeilijkheden. Bey ge
bruikte echter te veel bedenktijd en
overzag de beslissende winstmanoeu
vre. Hij moest toen met remise in
stemmen. Stand na 2 ronden: 1. De
Graaf (Philidor) 1%; 2/3. Jerry Bey
(Leithen) en H. P. v. d. Spek <LSG)
1; 4. A. v. d. Berg
In groep '2 noteerden wij een ge
degen positionele overwinning van
de sluwe LSG-veteraan W. G. Dem-
mendal op zijn jonge clubgenoot Jan
Kijne. A. Smit en P. J. Preenen speel
den na een combinatierijke party
remise.
Stand: 1 A. Smit 11-2/3. W. G.
Demmendal eh P. J. Preenen (Phili
dor) elk 1; J. Kijne i.
Overige uitslagen tweede ronde:
P. v. d. Berg (Philidor)—P. de Jong
(Alphen) 0—1; J. Koet (Leithen)
A. Geyer (Philidor) 1—0; W. van
Beek (Bodegraven)—G P. Sluyts
(Philidor) 1—0; 'J. A. Planjer (Lei
then)—F. v. d. Kaay (Philidor) 0—1:
H. H. van Buren (Philidor)—T. v d
Oord sr. (Leithen) 10: C. J. Ver
biest (Leithen)J. van Nieuwenhui-
zen (Koudekerk) 1—0; F. Teleng
(Leithen)—N. Plantfeber (Alphen)
afgebroken: P. Wijnbeek (Alphen)—
J. Melse (Philidor) 01: J. van
Leeuwen (Leithen)J. Boelee (Kou
dekerk) 1—0; W. Veenswijk (Alphen)
D. Bonnet (Leithen) 10 (w.n.o.);
L. Batenburg (Leithen)H. van Vliet
(Koudekerk) 10; A. M, A. Kohlbeck
L. Barendse (Philidor) 10; A. van
Haaster (Leithen)A J. de Witte
'Koudekerk) 1—0; A. Monteba (Lei
then)— P. Demoet (Alphen) 10; H.
T. v d. Zon (Leithen)—P. Wassenaar
(Sassenheim) G. v. d. Strien
tLeithen)A. J. Bokern (Philidor)
0—1: J. Ligtvoet (Leithen)B. Mes
bis (Philidor) 1—0; G. Snat eisen
'Koudekerk)—C van Duin (Leithen)
1—0: M. C. Schouten (Leithen)—
D. Melissant (Leithen. 1 -j11-D. de
Laaf (Philidor) R Thierry (Voor
schoten! 10; H. Sleetenhorst 'Le
.gr»8
ksf:
ek,
vrs.
uwil
3 1*
nttfli
id I*
ma.
ek,
,|nbil. E. II. Moens
Dinsdag 1 oktober zal de heer E. H.
Moens, directeur van het kantoor
Leiden van de Amsterdamsche Bank
N.V.. het feit gedenken, dat hij
veertig jaar geleden in dienst trad
van het Noordhollandsch Landbouw-
crediet N V., welke vennootschap op
1 Januari 1940 werd overgenomen
door de A.B.
In verband met dit jubileum wordt
die dag van 4 tot 6 uur in „De Beu
kenhof" te Oegstgeest een receptie
gehouden.
Mensa-overleg
O
De sociale commissie van de Neder
landse Studenten Raad heeft in over
leg met vertegenwoordigers van de
Landelijke Vereniging van Studenten
Eettafels en van de plaatselijke eet
tafelcomités, een werkgroep ingesteld
met de opdracht de maatregelen te
bestuderen die genomen dienen te
worden teneinde de ongunstige ge
volgen van de afschaffing van de
eettafelsubsidie en het daarvoor in
de plaats stellen van een regeling,
waarbij aan algemene mensae 100 pet
investeringssubsidie en aan vereni
gingseettafels 50 pet wordt toegekend,
tegen te gaan. De werkgroep onder
houdt intensief contact met de plaat
selijke eettafelcomités.
Advertentie
Voor hel verzorgen van Uw
BITTERGARNITUREN
HORS d'OEUVRES
SALADES
GANGETJE 14
TELEFOON 24905
15 km. De wandelsportvereniging
„Zwieten" (Zoeterwoude) heeft we
derom voor de vijfde achtereen
volgende maal de organisatie van
het geheel op zich genomen en het
batig saldo zal ook nu weer dienen j bureau Tanjoeg.
tot kasversterking van de Wandel-
kring Leiden en Omstreken.
Zoals bekend hebben de beloningen,
die bij het volbrengen van een van
de tochten worden uitgereikt, betrek
king op de traditie rond Leidens ont
zet. Zo ontvingen de deelnemers-
(sters) in de vier voorafgaande jaren
als herinnering aan de volbrachte
tocht resp. een met de hand vervaar
digd hutpotje, een weesjongen, ge
kleed in het „uniform" zoals deze in
de jaren 1509—1600 in het Leidse
weeshuis werd gedragen, een stenen
„Lammenschansje" en een in relief
uitgevoerd tegeltje uitbeeldende een
schip met haring en wittebrood. Bij
de komende eerste-lustrum-tochten
kunnen de wandelsportlief hebbers-
(sters) wederom een artistiek produkt
aan hun verzameling toevoegen n.l.
het miniatuur-standbeeld van burge
meester Van der Werff (hoogte 10
cm.).
Deelnemende groepen (bestaande
uit ten minste 12 personen) ontvan
gen bovendien een dergelijk stand
beeld in grotere uitvoering. De start
vindt plaats in het St.-Antoniusclub-
huis aan de Mare van 2 tot 3 uur.
Er kan worden ingeschreven aan de
navolgende adressen: Hoge Rijndijk
357, Zoeterwoude, Watertje 8. Zoeter
woude, Eikenlaan 53, Alphen aan den
Rijn, Resedastraat 19. Leiden als
mede zaterdagmiddag aan de start.
De medische verzorging geschiedt
wederom door de EHBO-Raad Leiden
Overleg tussen
Tito en Ka dar
President Tito van Joego-Slavië en
premier Janos Kadar van Hongarije
hebben gisteren by besprekingen in
een jachthuis te Karadjordjevo, on
geveer honderd kilometer ten noor
den van Belgrado, „speciale aan
dacht" gewijd aan de economische
samenwerking tussen hun landen,
zo meldde het Joego-Slavische pers-
De twee leiders hadden uitgebreid
van gedachten gewisseld over de Hon-
ga ars - J oego - Slavische betrekkingen.
Geconstateerd werd, dat de betrek
kingen zich gunstig ontwikkelen en
dat de gemeenschappelijke belan
gen van Hongarije en Joego-Slavië
een wezenlijke en hechte basis vor
men voor de verdere versteviging van
de wederzijdse banden, aldus Tan-
joeg.
De twee staatslieden bespraken
ook belangrijke internationale vraag
stukken en ..kwesties betreffende de
internationale arbeidersbeweging",
waaruit waarnemers afleiden dat het
ideologische geschil tussen China en
de Sowjet-Unie ter sprake is geko
men.
Advertentie
Zelfs schetsplan
ontbreekt
De vaste commissie voor Onderwijs
Cunsten en Wetenschappen van de
.'weede Kamer is van mening dat
-an de Kamer in het huidige stadium
e weinig gegevens ter beschikkking
•taan om op verantwoorde wijze een
>ordeel te kunnen geven over het
wetsontwerp „verklaring van het al-
Het programma van de Vereniging Het probleem van de geïntegreerde
voor Pedagogiek, afdeling Lelden, is schoolverzorgingsdienst. wordt op
gereed. Het vermeldt tal van interes- woensdag 5 februari behandeld do- r
santé avonden, waarvan enkele wor- I dr. E. Pelosi te Den Haag. Ds H.
den belegd in samenwerking met dc Bardeloos. directeur van het vor
Sociale Raad.
Het seizoen begint op woensdag 18
september met een lezing van de
heer J. G. Leibrandt, adjunct-secre
taris van de Nationale Raad voor
Maatschappelijk Werk te Den Haag.
over „Thuislozen".
Prof. dr. E. L. Smelik te Amster
dam spreekt op woensdag 16 oktober
over „Verschuiven de normen op het
terrein van de opvoeding?" Mr. L. H.
J. Brantjes. kinderrechter te Maas
tricht. komt op woensdag 13 novem
ber. Hij behandelt het onderwerp
„Jeugdbaldadigheid". Woensdag 18
december is gewijd aan „De leugen
in het kinderleven". Op deze avond
wordt namelijk de film „Le menson-
ge" vertoond. Op woensdag 8 januari
is er een ontspanningsavond met me
dewerking van 't cabaret „De Vuur-
mingscentrum „De Klencke" te Oos-
terhesselen. spreekt op woensdag 18
maart over „Structuurveranderingen
in de maatschappij". Dit is een lezing
met dia-vertoning.
Het seizoen wordt op woensdag 8
april besloten met een bijeenkomst
in het Rijksmuseum voor Volken
kunde, waar in de komende zomer de
tentoonstelling „Indiaantje spelen"
wordt gehouden. Bij de voorbereiding
van deze expositie zullen jeugdgroe
pen worden ingeschakeld. Onder lei
ding van leden van de educatieve af
deling van het museum willen zij op
een verantwoorde wyze het leven van
deze Indianen uitbeelden. De kinde
ren dragen by deze demonstratie van
zelfwerkzaamheid zelfgemaakte In
diaanse kleding. Zij zullen ook enkele
gemeen nut der onteigening van per-
oelen, erfdienstbaarheden en andere
zakelijke rechten, nodig voor de uit
breiding van de Rijksuniversiteit te
Leiden'.
In het voorlopig verslag wordt ge
zegd, dat men zich van verschillende
zijden heeft afgevraagd of van een
zorgvuldig afweging der belangen kan
worden gesproken, met name van die
van het Leidsch Dagblad NV. Aan
vaarding van het wetsontwerp zou
deze NV bij de onderhandelingen in
een uiterst nadelige positie plaatsen.
Deze leden vragen zich af of niet
met de indiening van 't wetsontwerp
had moeten worden gewacht tot de
Universiteit een bouwplan of ten
minste een schetsplan zou hebben in
gediend. De commissie wil gaarne
meer gedetailleerd worden ingelicht.
then)—M. Dreuhus (Leithen) 01: óp het ten tonele brengen van Ne-
C. Clement (Sassenheim)G de derlandse volks- en kermisbedjes in
Bniin Voorschoten) 0—1: R. Weber l gedramatiseerde en geparafraseerde
(Leithen)—J. v. d. Poll (Leithen 0—1 1 gedaante.
ST" dat* zTch heeft*gespecialisecrd Indiaanse dansen demonstreren
Deze avond wordt gehouden onder
auspiciën van de Vereniging van
het Rijksmuseum en de Vereniging
voor Pedagogiek.
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Daarle (toez.) G. J.
V. isgerhof. kand. te Veenendaal. Te
Folsbroek en Vlist (toez.) J. Vroeglnde-
vey te Kamperveen. Te Zunderdorp H.
van den Beid. vicaris te Scheveningen.
Aangenomen naar Hijkersmllde R.
Houtsma te Exmorra. die bedankte
voor Mldwolda (toez.).
Aangenomen het beroep van de
Generale Synode als predikant voor
buitengewone werkzaamheden (Her
vormde Gemeente te Paramaribo) J. v.
d. Werff te Zweeloo.
Bedankt voor Papendrecht L. Kievit
te Putten. Voor Dalen (Dr.) Y. Strik-
werda te Marssum.
GEREF. KERKEN.
Beroepen ie Amsterdam-West (vac.
j wiersema) F. J. van der Wal te j rechtvaardigheid
Zwolle. Te Amersfoort (vac. G. Vee-
neman) H. J. van Duinen te Zwijn- I
drecht. Te Anjum F. v. d. Bos te
Scheemda.
Aangenc men naar Edam M Melje-
ring, kand. te Noordeloos. die bedank-
1 te voor Enumatil. Neede. Ooethem ca.
Tweede Exloërmond. Vlagtwedde. Zout
kamp en voor Zwaagwesteindc. Naar j
Zevenhuizen Gron.) G. van der Meu
ten te Garijp, die bedankte voor Bo-
j degraven en voor Oudewater
Bedankt voor Zwaagwesteindc M.
I Meijerlng, kand. te Noordeloos.
.Geachte Redactie.
In uw blad van zaterdag j.l. rea
geert uw redactie op de vragen van
het Tweede-Kamerlid ir. Van Dis.
inzake de „malafide propaganda tegen
de regering van Zuid-Afrika". Dit
artikel geeft niet alleen een scheve
voorstelling van zaken, maar getuigt
tevens van een groot tekort aan ken
nis inzake Zuid-Afrika. en. wat nog
erger is, van een volstrekt ondemo
cratische instelling.
Uw bewering dat „de Nederlan
ders" eerder aan de Kaap arriveer
den dan de Bantoestammen van
thans" ligt scheef. Dr. Verwoerd is
in Amsterdam geboren. Volgens door
de Zuidafrikaanse regering goedge
keurde geschiedenisboeken waren er
wel degelijk Hottentotten en Bosjes
mannen toen de Nederlanders en
Duitsers daar arriveerden en werden
die wel degelyk door blanken groten
deels uitgemoord. Inderdaad zijn zeer
veel Bantoes sindsdien Zuid-Afrika
binnengekomen voor het overgrote
deel onder dwang, als arbeidskrach
ten en nog steeds wordt door de
Portugese regering volgens contract
jaarlijks een kwantum „arbeidskrach
ten" geleverd aan Zuid-Afrika. Aan
gezien in Angola de inheemsen wor
den behandeld als „beesten" trekken
Afrikanen uit die gebieden wel naar
Zuid-Afrika. omdat daar de lonen
hoger liggen. Als arbeidskracht, maar
dan ook alleen als van alle rechten
gespeende arbeidskrachten, hebben
de Afrikanen het in Zuid-Afrika beter
dan b.v. in Angola.
In Zuid-Afrika wonen ongeveer 3'4
miljoen blanken en ongeveer 10 mil
joen „gekleurden", t.w. Afrikanen,
kleurlingen en Indiërs. De overgrote
meerderheid van de bevolking heeft
geen enkele, zelfs geen indirecte vorm
van vertegenwoordiging. Zij moet,
onder dwang leven op haar toegewe
zen gebieden, tezamen ongeveer 137-
van het hele grondgebied, wordt bij
tijden onder dwang gedeporteerd en
elke vorm van bewegingsvrijheid
wordt haar in eigen land ontzegd. Dit
is in strijd met de Verklaring van
de Rechten van de Mens. in strijd
met alle regelen van de democratie
en komt alleen voor in een politie
staat.
Indien uw redactie een evenredige
vertegenwoordiging gelijkstelt met
„overhandigen" door de minderheid
aan de meerderheid houdt uw redac
tie er niet in een democratisch land
passende denkbeelden op na. 't Woord
„kongoliseren", dat meer door aan
hangers van de apartheidspolitiek
wordt gehanteerd is voor hen ge
vaarlijker dan zij zelf beseffen. Uit
reeds beschikbare Westerse gegevens
blijkt op afdoende wyze dat Westerse
invloeden op zodanige wyze een rol
hebben gespeeld bij wat er is ge
beurd in Kongo, dat de regering van
Zuid-Afrika nu bepaald niet gediend
is met een dergelijke vergelijking
Wat de ziekenhuizen betreft: hoewel
de kindersterfte in de reservaten
groot is en de medische verzorging te
wensen overlaat, zyn er ook enkele
goede ziekenhuizen voor niet-blan-
ken gebouwd. De regering van Zuid-
Afrika is. in haar eigen belang ook,
daartoe in staat gesteld door de be
lasting, opgebracht door de Afrika
nen zelf, ojn. door het mensonteren
de passen- en pasjesstelsel, al of niet
met extra-toeslag voor ziekenhuis-
bouw. Voor wat een oplossing van de
problemen in Zuid-Afrika betreft,
verwijs ik u naar het boek van de
Afrikaanse leider, winnaar van de
Nobelprijs, Albert Luthuli: „Let my
people go".
Leiden.
MARGRIT DE SABLONIERE.
Naschrift van de redactie.
Ofschoon wij het niet als onze taak
zien de officiële politiek van de
Republiek van Zuid-Afrika voor onze
rekening te nemen, achten wy het
uit een oogpunt van eenvoudige
gewenst enig
CHR. GEREF. KERKEN.
Beroepen te Vlaardingen B Bij!
\eld te Bussum. Te Dokum J. de J<
te Gouda
ong
GEREI GEMEENTEN.
Bedankt vooi Yerseke en voor Kam
pon P. Blok te Dlrksland.
DOOPSGEZ. HROEDEHS( II \P.
licht te werpen op enkele uitlatingen
van inzendster, wier reactie meer
door emotionaliteit dan door gron
dige feitenkennis wordt gekenmerkt.
1. Dr. Verwoerd is in Amsterdam
geboren. Dit is ons bekend, maar wat
dit met landing van de Nederlanders
in de 17-de eeuw op de Kaap te ma
ken heeft, is niet duidelyk.
2. Er waren wel degelijk Hotten
totten en Bosjesmannen toen de Ne
derlanders arriveerden. De bedoeling
van de woorden „wel degelyk" ont
gaat ons. Hetzelfde stond namelijk in
ons artikel van zaterdag.
3. De oorspronkelijke inboorlingen
zyn grotendeel door blanken uitge
moord. Er zal zeker wel door blanken
op hen zijn geschoten, omdat zij her
haaldelijk als veedieven hun pylen
op het stilstaande vee richtten. Hun
kennis van het terrein en hun snel
heid van beweging verhinderde even
wel, dat hier van een „slachting" kan
gesproken worden. Wél werd een
slachting aangericht door de pokken,
door de blanken uit Europa „ge-
importeerde" ziekte. Overigens be
treft het hier de Bosjesmannen en
Hottentotten en niet de tegenwoor
dige zwarte bevolking van de Unie,
de Bantoes, wier voorposten pas in
1736. dus een kleine eeuw na de lan
ding van Van Riebeeck. in hun op
mars naar het zuiden met de blanken
in contact kwamen.
4. Bantoes worden onder dwang
door Portugal aan Zuid-Afrika „ge
leverd" en zyn van alle rechten ge
speend. Inzendster geeft toe, dat de
lonen in Zuid-Afrika hoger liggen
dan in Angola en dat de Afrikanen
het in de Unie beter hebben. Dat
pleit dus voor Zuid-Afrika. Of moet
de regering in Pretoria aangewreven
worden waarin Portugal tekort zou
schieten? Om een indruk te geven
van de herkomst van de tydelijke
arbeidskrachten in de Unie, volgen
hier enkele cyfers uit de goudmijnen:
uit Portugees Afrika één derde, een
gelijk aantal uit de Unie zelf, één
zesde uit de Britse protectoraten
(Basoetoland, Swaziland en Beetsjoe-
analand) en eveneens één zesde uit
tropisch Afrika, met name Njassa-
land. De contracten voor deze tijde
lijke arbeidskrachten liggen bij de
maatschappijen in Johannesburg ter
inzage. Wij kennen de inhoud niet,
maar het zegt wel iets, dat er jaar
lijks slechts 207e „nieuwelingen" zijn.
Tachtig procent heeft dus al eerder
in Zuid-Afrika gewerkt en schijnt de
„van alle rechten gespeende" arbeid
daar niet te schuwen. Dit is begrij
pelijk als men weet, dat er in 1958
(latere cijfers zijn ons niet bekend)
naar Mozambique een bedrag van
200 miljoen gulden aan spaargelden
werd overgemaakt en naar de andere
landen van herkomst in evenredige
mate, zoals 190 miljoen naar de Ban
toes in Transkei (het eerste „thuis
land" van de zwarte bevolking, dat
in november a.s. volledig zelfbestuur
krygt. met krachtige financiële over-
gangssteun van de Zuidafrikaanse
regering).
5. De gekleurden, hoewel verre in
de meerderheid beschikken slechts
over 13% van de grond. Dit behoort
tot het soort „kreten", die men als
„malafide" mag bestempelen. Het
gaat immers om de kwaliteit van de
bodem. Nu is het bekend, dat Zuid-
Afrika voor vijftig procent uit woes
tijn of semi-woestijn bestaat en dat
de gronden, die aan de Bantoes toe
vallen, de allerbeste zijn in de ge
hele Republiek. Zij liggen namelijk
in het oosten des lands, waar veel
meer regen valt dan in de door blan
ken bewoonde westelijke gebieden.
De oppervlakte van de Bantoe-thuis
landen besloeg eind 1960 148.000 km2
en zal nog uitgebreid worden tot
bijna 170.000 km2. wat groter is dan
Engeland en Wales samen en vijf
maal de oppervlakte waarop de 12
miljoen Nederlanders zich moeten
bewegen.
6 Onze Redactie houdt er geen
democratische opvattingen op na.
Nog meer dikke woorden. Het ver
schil echter tussen roekeloze „zwe-
|vers" en mensen, die hun verant-
Regering Ivoorkust
„ingekrompen"
President Felix Houphouet-Boig-
ny van Ivoorkust heeft b(j een ka
binetsformatie de leiding van de be
langrijkste departementen op zich
genomen. Het 58-jarige staatshoofd,
dat dezer dagen melding maakte van
de ontdekking van een komplot te-
ten zijn bewind, krijgt naast de por
tefeuille van Buitenlandse Zaken die
hy reeds beheerde, de leiding over
de Defensie. Binnenlandse Zaken en
Landbouwaangelegenheden. Het mi
nisterie van Voorlichting wordt een
hoge commissariaat, verbonden aan
het bureau van de president.
Zeven ministers keren niet in het
kabinet terug. nl. de bewindslieden
voor Binnenlandse Zaken. Defensie
Landbouw. Arbeid. Voorlichting. Vee
teelt en voor Bouwny verheid en
Stadsontwikkeling.
Maandag had president Houphou-
et-Boigny bekendgemaakt, dat tegen
zes leden van i4jn regering een on
derzoek gaande is in verband met
ondermijnende activiteit. Een zeven
de minister zou wegens onbekwaam
heid zyn ontslagen. Tot dusver zyn
woordelijkheid beseffen. Is hierin ge- ^R^phaef'saUer"
legen, dat laatstgenoemde categorie Financien. Economische Zaken en
«voren nadenkt over de gevolge n Plannen. Er Is hechts eén nieuw lid
van haai daden Moei het beoogde TM óp regering, r.l Lftciqa Kone
Aangenomen naar Warns-Koudum doel desondanks op korte termyn be- die minister van Arbeid en Sociale
C. Postema te Ytens. l reikt worden, dan zoekt men een I Zaken is geworden
andere oplossing. In Zuid-Afrika i»
dat de „parallelle ontwikkeling",
waardoor binnen de nationale gren
zen een tweevoudig gemenebest ont
staat. Men kan daarover denken hoe
men wil, maar voorop staat dat men
wel iets kan willen, maar dan moet
het ook kunnen. Inzendster is blyk-
baar niet ten volle doordrongen van
wat er komt kyken by een goedge-
smeerd staatsbeheer. Uw sprookje
over Kongo «een zwart paradijs ver
stoord door boze blanke mannen) is
althans voor ons geheel nieuw. De
feiten liggen echter te vers in ieders
geheugen om hierop te repliceren.
7. De Bantoes betalen hun eigen
ziekenhuizen, o.m. door het passen -
stelsel. Dit is misschien wel juist,
maar dat is dan ook alles. Van Zuid-
Arika's uitgaven voor de niet-blan-
ke bevolking ln 1962 werd slechts 28"i
gedekt door belasting van de Ban
toes. De rest werd betaald door d©
blanke bevolking, tot een bedrag van
duizend gulden per gezin. Wat het
„mensonterende passenstelsel" be
treft. de Zuidafrikaanse regering be
schouwt dit als een maatregel van
orde: controle op belastingbetaling
en controle op de één miljoen Ban
toes van Zuid-Afrika. die in de Unie
verbiyven.
Tot zover enkele punten, die een
ander licht werpen op de bezwaren
van inzendster, die een felle tegen
standster Is van de „afzonderiyke en
parallelle ontwikkeling" van de beid*
bevolkingsgroepen ln Zuid-Afrika,
een politiek, die beter bekend staat
onder de naam „apartheid". Niemand
zal haar het recht ontzeggen daar
tegen te Uveren. Maar en dit was
de strekking van het artikel van
zaterdag j.l. afwijzing van de offi
ciële Zuidafrikaanse bevolkingspoli
tiek mag er niet toe lelden, dat men
systematisch een groot aantal gun
stige feiten onder tafel werkt.
„Audi et alteram partem" is in Ne
derland een oud rechtsbeginsel: hoor
ook de wederparty. Het is byzonder
gemakkelijk een of ander land
„kapot" le maken door alleen maar
melding te maken van bepaalde min
of meer sensationele gebeurtenissen,
die een kleine fractie vormen van de
werkelijkheid. Formeel kan de jour
nalistieke berichtgeving volkomen
„eerlyk" zyn, maar tevens in feite
in de hoogste mate unfair. Daarvan
dreigt Zuid-Afrika in de wereld
opinie het slachtoffer te worden. Dat
sommigen niet gediend zyn van even
wichtige informatie, is hun zaak. Wjj
stellen er onzerzijds in het midden
latende of de bevolkingspolitiek van
Zuid-Afrika „wUs" is of niet prijs
op van tyd tot tyd ook de keerzyde
te laten zien.
Red. L.D.
