Opstandige Franse boeren
capituleren
voor Mozart
m m
M
m m
m
„Muziek verzacht
ook uu de zeden
KAMELEONzeldzame studie
HOE
WERKT
HET!
KLOK
.j m jut :j
m' n.
MUZIEKFESTIVAL AIX EN PROVENCE
Iii memnriani
/LA
instelling
signoalduur
De landkrons op het
schakelwiel bedient
een contactveer die
de signaalstroom,
voorbereid door de
attastveren, precies
op tijd inschakelt.
klokwlel
tussenwiel
ponsband
contactveer oandn^wlel
schakelwiel
(24 uur)
weekwiel
Door aanbrengen von een
2de schakelwiel, dat 7x zo
langzaam loopt, kon men de
signalen op bepaalde dagen
uitschakelen
Vtoor scholen ton men volstaan
met een klok met schakelwiel,
waarin op de juiste plaatsen con
tactpinnen geschroefd worden
Het signaalwerk kan gekoppeld
worden met vrijwel elke veer-
of elektrische klok.
ransportwc
Moderne signaalklokken hebben een ponsband voor
5 stanoalprogramma's, verschillend bijv. voor fabriek,
kantoor, lunchpauze, enz.
Een kameleon in een eindspel dat
men kan omdraaien en op die ma
nier eveneens tot winst kan voeren.
Men heeft dan te maken met twee
eindspelen, maar op een mooiere
manier dan by de z.g. dubbeieind-
pelen.
De stand die Hieronder is aange
geven, is de oudste uit de geschie
denis. Zij werd ontworpen in het
woelige Parys tijdens de Franse re
volutie. De naturalist Blonde, die
zich in die dagen aanduidde als
citoyen Blonde (burger Blonde)
heeft haar gecreëerd. Die eerste is
merkwaardig genoeg een der mooi
ste kameleons gebleven die men ge
componeerd heeft. Dit soort compo
sities is trouwens heel zeldzaam.
In probleem no. II, van Schmidt,
een der voornaamste Russische
componisten, gaan eenvoud en ver
nuft samen. Het is een soort gam
biet dat min of meer als inleiding
is bedoeld voor nr. HI.
Lecocq, destijds cie nekende redac-
leur van het tijdschrift .,Le Da-
mier Parisiën", zag: hier de moge
lijkheid tot winnend voordeel te
komen. Hij won langs de weg van
het „gambiet", d.wa. langs die
van het tijdelijke offer.
Op zich zelf is de afwikkeling
eenvoudig, doch men moet er maar
opkomen: 28-23, 18x29 gedwongen,
en nu de alles forcerende druk met
39-34, wat zwart ln een onhoudbare
posit'e brengt. Of deze al 2 of 3-8
laat volgen, het baat niets.
De prachtige studie van André
Mélinon, kampioen van Lyon. be
rust op de opening op veld 2. waar
door het volgende met succes toe
gepast kan worden: 34-30, 14-20 of?
28-22!. 17x28. 33x22, 18x27, 32x21.
26x17, 30-24, enz. en de damcombi-
natie komt nu los.
Blonde
13 3
Z.: 28. W.: 15. 26, 35.
III
A. Lecocq
ii
I. A. Schmidt
3 3
Z.: 2, 3, 6, 7, 9, 12/14, 17/19. 24.
W.: 28, 30, 33, 35. 36, 38/40, 43, 45.
47. 48.
studie
m r~
Z.: 24. 33, 39. W.: 35. 45. 47. 50.
IV
André Mélinon
1 3 3 4 ft
O
a a
aas
a
a a a
a
9
H
Z.: 2. 6/9, 12/15, 17/19. 23. 26.
W.: 28, 31/40, 45. 47, 48
studie
Voor alle standen geldt „Wit
speelt en wint".
Zaterdag 10 augustus 1963 Pagina 4
Een der talrijke, oude g»v
beeldhouwde Neptunus-koppfai
die in Aix-en-Provence het naPel
tuurlijke bronwater over p/eiKn
nen en straten spuwen. taai
Be
werd gestreden, lijkt dit jaar dAm
dosis „moderne muziek" in de pro»on
gramma's nog wat verder te zjjjnis
gereduceerd en 't. revolutionsliei
nieuws behoeft u uit deze hoek du G
beslist niet te verwachten. L,
Onze damrubriek
Francis Pouletic
(Van onze Parijse correspondent)
NAAST de normale zorgen en problemen van iedere artis
tieke directeur va nelk internationaal muziekfestival
zullen de kostuums en de requisieten nog tijdig gereed komen?,
zal prima-donna C. haar laatste zenuwcrisis vóór vanavond
overwinnen?, dirigent K. niet uit zijn privé-vliegtuig vallen?, etc.
wordt de leiding van de feesten van Aix-en-PrPovence elk
jaar en iedere avond nog met enkele supplementaire vraagstuk
ken van bijzondere praktische en kunstzinnige draagwijdte ge
confronteerd.
De dringende en immer-actuele
vraag of 't weer dfoog en de
mistral nog even afwezig wil blij
ven en of de krekels vanavond niet
zo geïnspireerd zullen zijn, dat ze
met hun oog en doordringend ge
knars de meest volumineuze bari
ton en de begenadigst-gevóoisde
coloratuur in hun aria's en duet-
ten-niettemin nog zullen vermogen
te overstemmen. Tegen die pas
torale en luidruchtige krekels heb
ben de directeuren van het Zuid
franse openluchtfestival sedert 15
jaar één ononderbroken strijd moe
ten voeren, die hun nu een al
thans voorlopige overwinning
heeft bezorgd.
Een overwinning echter ten kos
te van de plataan die op de bin
nenplaats van het voormalige aarts
bisschoppelijke paleis de eeuwen
niettemin zegevierend trotseerde en
die indertijd óók architect Cassan-
dre had willen sparen door zijn
openluchttheater, als het ware. rond
die oude en omvangrijke boom te
ontwerpen en te construeren. De
plataan staat er nog wel, maar ze
heeft haar bladeren moeten offe
ren. Om de krekels eindelijk defi
nitief te kunnen verjagen of ver
delgen, heeft de Franse insekten-
dienst die dit jaar werd ingescha
keld een vergif toegepast dat zo
Een der toegangswegen van
Aix. waar de boeren hun glim-
lach-offensief met gratis wijn
en vruchten lanceerden.
sterk was, dat niet alleen die sprin
gende vocalisten maar ook het lom
mer van de beroemdste plataan van
Alx 't tot het laatste blaadje heeft
moeten begeven.
Grandioos
vagevuur
Afgezien van die zenuwcrises,
décors en krekels was er dit
jaar nog een acuut gevaar
waardoor het succes van het Festi
val onmiddellijk werd bedreigd:
Zuid-Frankryks boze boeren. Een
week vóór de opening van het Fes
tival hadden ze. vertoornd over de
overproduktie en de lage pryzen,
midden op de grote weg van Parys
naar Marseille en 50 kilometer voor
Aix, met hun gesubsidieerde benzi
ne een grandioos vagevuur ontsto
ken dat tot de toppen van de bo
men reikte om de aandacht van de
duizenden toeristen op hun noden
te vestigen.
Een opzet waarin ze zo succesvol
slaagden dat de volgende dag die
zelfde toeristen, door de kranten
gewaarschuwd, langs een wijde om
weg de „kust" zochten te bereiken
en waarbij Aix met zijn Festival
door een ruim aantal hunner ver
meden werd. Het is mij niet bekend
door welke eventuele druk of over
wegingen de vertoornde boeren hun
strategie zo plotseling hebben ge
wijzigd, maar sinds kort tappen ze
uit een heel ander en veel zoeter
vaatje. Nog worden de auto's van
Franse en vreemde oorsprong door
de agrariërs wel aangehouden.
Maar nu niet meer om de vakan
tiegangers als de schuldeloze slacht
offers van hun woede te misbrui
ken. doch om hen integendeel met
cadeau flesjes wijn. mandjes,
perziken en abrikozen, doosjes eie
ren en. in sommige gewesten
schijnt 't, zelfs gemeste braadkip
pen te overladen. Cadeaus die
dan vergezeld gaan van pamfletten
waarin, aan de hand van vergelij
kende tabellen, de regering en het
Franse distributie-apparaat aan de
ver in Aix niet direct tot de perso
na grata geteld placht te worden.
De afdeling van de kamermuziekor-
kest- en oratorium-uitvoeringen
biedt het beeld van Italië's „I Mu
sici" en het Parijse Colonnen-orkest
die medewerkten aan vertolkingen
van Berlioz' Faust. Verdi s Requiem
en Haydns Schöpfung. Ofschoon in
Aix nooit, of hoogstens zeer inci
denteel. op de voorposten en barri
caden van cfe muzikale avant-garde
Wel heeft daarentegen de
tie de piëteitvolle gedachte gehii 1
en verwezenlijkt het enige
van hedendaagse muziek van
hele Festival in het teken van
in memoriam Francis Poulen
plaatsen en uitsluitend te
aan de werken liederen,
fluit-hobo-piano-trio en de
netsonate welk werk, weer vol
lineske en goedgeluimde
zelfs zijn wereldpremière
van deze betreurde en nu
bare componist die sinds 15
met zijn lange gestalte en
vangrijke rode hoofd van
de wijndrinker, tot de
verschoningen van i
die nimmer dan ooli
gebeurtenis ontbrake
Francis Poulenc, geflan
keerd door componist Henri
Sauguet (r.) en decorateur Du-
pont, tijdens zijn laatste bezoek
vorig jaar aan Aix.
kaak worden gesteld, welke die
prijsverschillen van één op tien tus
sen in- en verkoop dus ongestraft
veroorloven, zo niet organiseren. De
oorzaak van die knieval der boeren,
die hun briesende woede nu eens
klaps voor de hoffelijkste generosi
teit lieten varen, is mij, nogmaals
dus niet bekend. Niettemin blijft
het concrete en objectieve feit voor
iedereen te constateren dat een
heel regiment van De Gaulle's op
roerpolitie tot dusver faalde waar
Mozart (die nog altijd Alx be
heerst) dan toch maar is geslaagd:
de boeren capituleerden.
Zodat 't Franse spreekwoord, dat
verzekert dat „de muziek de zeden
verzacht", blijkbaar dus toch geen
fabeltjes vertelt.
Geen revolutionair
nieuws te melden
Maar om nu definitief van de
boze boeren op de muziek,
die een filosoof of dichter
eens „de balsem der ziel" heeft ge
noemd, terug te schakelen: de lezer
zal nu ook wel eens willen weten
wat Aix dit jaar te bieden had of
heeft. Eerstens natuurlijk Mozart,
wiens naam met Aix intussen sy
noniem is geworden en van wie dit
seizoen naast reprises van „Cosi
fan tutte" en van de Zauberflöte,
als première, Idomeneo op het pro
gramma werd geplaatst.
Een andere noviteit in de opera-
sector die op 't eerste gezicht wat
meer verwondering kan baren is
Ariadne auf Naxos" van Richard
Strauss, een componist die tot dus-
Het circus heeft voor massa's
mensen nog altijd een
enorme aantrekkings
kracht. ondanks alle verande
ring van smaak.
Wij konden dat onlangs bij
Krone (in Leiden) en bij Strass
burger (Scheveningen) consta
teren.
Het opwindende geurenmeng-
sel van zaagsel en paardezweet.
de al even opwendende klanken
van het orkestje, de fascineren
de opeenvolging der talryke
nummers het ene is nauwe
lijks verdwenen of het andere
staat alweer paraat! dat al
les veroorzaakt bij de rechtge
aarde liefhebber nog steeds een
ongehoorde spanning.
De acrobaten, hoog in de koe
pel en tegenwoordig zonder
vangnet (de eisen om de men
sen écht te laten griezelen wor
den steeds zwaarder), verhogen
ze mogelijk die spanning, welke
haar ontlading vindt tijdens de
grappen der clowns, nog meer.
Het kan daarboven op de
draad adembenemend toegaan,
waarbij er nauwelijks aan ge
dacht wordt, dat mannen en
vrouwen iedere avond hun leven
in de waagschaal stellen om de
groeiende zucht naar sensatie te
bevredigen.
lust tintelen.
Daar lykt een wedstrijd Feye-
noordBenfica slechts kinder
spel J)ij
Wat steeds weer opvalt is
het feit, dat werkelijk
grote artiesten, wier
stunt zo juist tot klaterend ap
plaus stimuleerde, er geen been
in zien, om even later weer als
doodgewone. geüniformeerde
„opruimers" dienst te doen.
Daar voelen ze zich niet te hoog
voor. Ze vervullen ook het ge
ringste baantje met animo, ge
trouw aan het eenheidsdevies,
dat in de circuswereld geldend
is. Daar zou men elders niet om
moeten vragen
Een stoet van paarden be
hoort in elk circus nog tot de
meest geliefde attracties: het is
meestal een schitterend gezicht
en wie ook maar enige notie
heeft van dressuur, geniet daar
bij met volle teugen. Het te ver
wachten klontje en het ver
trouwde klapje op de hals na
afloop hebben mede tot deze j
wonderen geleid.
H et mag wat kinderlijk en
ouderwets klinken, maar
het circus steelt nog altijd,
ondanks de bezwaren die er te
gen aangevoerd kunnen worden,
mijn hart.
Èr zijn weinig avonden, die
door een snuifje van dit en een
snuifje van dat, in een ongeëve
naard tempo en een bliksem
snelle contrastenrijkdom U zó
weer dompelen in de elektrise
rende sfeer, die U al in Uw
jeugd in haar ban wist te slaan.
FANTASIO
Ook het circus gaat in me
nig opzicht met de tijd
mee.
By Krone domineert het
show-element, bij Strassburger
viert meer de traditie hoogtij
Bij beiden kan men echter
getuige zijn van die eensgezin
de trouw der circusmensen on
der elkaar en met hun dieren.
Zij allen hebben elkaar nodig
om tot grote successen te ko
men. Wie bijv. by Strassburger
het onblusbare enthousiasme
gezien heeft tijdens de voetbal-
wedstryd DenemarkenNeder
land der honden en hoe deze als
't ware door het dolle heen
naar de knappende ballonnetjes
happen, waarbij de „doelman
nen" razend op hun qui vive
blijven om hun eigen terrein te
beschermen, leeft volop mee
met deze dieren, die van levens-
Adolphe Strassburger met zijn paarden.