JUAN GUINJOAN: Catalaans
componist sterk in opkomst
Versnipperde schoonheid op
Munchens „Kunstausstellung"
IN DE SIERTUIN
Kom er
ACHT-er
DE KUNST VAN
KAMPEREN (VI)
Boerenjongen groeit
uit tot „fenomeen"
Weinig hoop voor
nieuwe generatie
Kom er ACHT-er
BLOEMEN OP EEN STOPPELVELD
Zaterdag 10 augustus 1963 Pagina 2
Plastieken zij,, MUZIEK IN PARIJS
lipt bos lp
Het beste wat op de tentoonstel
ling te zien is, en het wordt tyd
eindelijk over te gaan tot dit meest
Kunt U de acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt U elders in dit Bijvoegsel.
bladzijden „grote muziek". Préludes
van C'hopin, stukken van Grana-
dos, Albeniz, De Falla, waarop hü
zijn krachten dan kon meten
Krachten die echter snel bleken te
groeien, want een jaar later werd
hü al rüp bevonden om zich in te
schrijven in een der pianoklassen
van het conservatorium in Barcelo-
(Van onze correspondent in Parijs)
De internationale glorie is zijn deel nog wel niet geworden, Breitk Uiet OllclerS
maar niettemin of juister: eerder daarom - wilde ik enige
aandacht vragen voor en vestigen op Juan Guinjoan (een naam
die U dan eerst maar 's een keer of tien langzaam moet pogen
te spellen om hem te leren uitspreken en tevens te onthouden).
Een jong Catalaans componist, die zojuist met goed gevolg het
(zware) eindexamen compositie aan de Parijse Schola Cantorum
heeft afgelegd ten overstaan van een jury, waarin mannen met
klinkende namen als professor Jacques Chailly, Roland-Manuel,
Dubois zitting hadden. Een kroon op een studie, die zich voor
een deel langs autodidactische wegen voltrokken had en waar
mee hij zijn carrière als componist in eigen land en elders nu
voort zal kunnen zetten.
Een inschrijving die tevens de
beslissende stap was die een breuk
met zijn ouders veroorzaakte. De
normale gang van zaken was voor
de vader natuurlijk geweest dat
Juan hem als het hoofd van de
olij venkwekerij had opgevolgd.
„Meneer"' te willen worden op een
kantoorkruk, of zelfs studeren op
de universiteit, goed, vader Guin
joan zou die ontrouw (en declasse
ring) desnoods óók nog wel heb
ben aanvaard en verwerkt.
Fomiidabpl
Het was de (abstracte) schilder
Auguste Puig uit Barcelona die
Juan, bü zijn eerste bezoek aan
Parijs, naar me toestuurde, na de
ontvangst met zün mateloze geest
drift en een overdaad aan „formi
dable*" eerst te hebben voorbereid.
Juan was dan ook formidabel, had
Auguste verzekerd en niets minder
dan een muzikaal fenomeen en een
uitzonderlük genie, dat alle compo
nerende tüdgenoten ronder omhaal
In zün zak zou kunnen stoppen.
Het echter toch niet deed. omdat
hij bovendien zo'n eenvoudige en
eerder verlegen Jongen was geble
ven.
Waarna weer drie, vier „formida-
bles" volgden, alvorens zijn biogra
fische doopceel werd gelicht. Een
zoon van een Catalaanse boer die
tot zün zestiende jaar achter de
muilezel de vaderlüke olüvcngaarde
onderhield. Van de muziek had hü
tot op dat moment geen verdere
weet, afgezien dan van de Grego
riaanse gezangen die hu in de kerk
had gehoord en die h(j als koor
knaap ook had meegezongen, én
natuurlük van de rüke en vitale
folklore van zün geboortegrond, de
volksliederen en dansen als de
Sard anas, de Contrapas en de Coo-
randas die men uniek verschün-
sel vandaag in West-Europa ooor
boerenjongens en meisjes in regio
naal costuum temidden der velden
of op een dorpsplein in Catalonië
's avonds of 's zondags nog altüd
kan zien en horen dansen, spelen
en zingen.
Door accordeon
naar kunstmuziek
De schok die hemzelf zün ware
toekomst, zün innerlüke werkelijk
heid om het pompeuze woord
„roeping" dan maar te vermüden
bewust deed worden, werd ech
ter pas teweeg gebracht door een.
accordeon die zün grootvader hem
schonk en die voor hem de brug
zou vormen naar de wereld van de
„kunstmuziek". Na het uitputtende
werk op het land. kon Juan
's avonds uren met en op die trek-
harmonica zitten spelen. Hü leer
de zichzelf de noten, kocht van
zün zakgeld wekelijks een paar
Maar in de muziek: Dat nooit
en daarmee was 't laatste woord
dan van zün kant ook wel gezegd.
En een Catalaanse boer komt op
zün laatste woord zo vlot nu een
maal niet terug. Maar omdat dat
zelfde Catalaanse bloed óók door
Juans aderen stroomde, zette hü
met dezelfde onverzettelükheid'zün
plannen door, die hij op een com
ponistenloopbaan had afgestemd.
Geen geringe ambitie, omdat hü
niet alleen geen peseta steun van
zün vader hoefde te verwachten,
doch bovendien nog in het huwelük
trad en spoedig, naast zichzelf en
zün vrouw, óók nog een zoontje
kreeg te onderhouden. Maar een
carrière ook waarlangs de eerste
mijlpaaltjes nu intussen niettemin
al wel zün geplant: na een korte
voorbereiding op het conservato
rium te Barcelona, zün studie in
Parüs bü de componist Wissmer,
1. verkoper heeft langer haar
2. 2 bellen l.p.v. 1
3. richel deur rechtsonder loopt
verder door
4. knoop meer op overhemd
5. neus van masker langer
6. revers jasje man langer
7. poppetje heeft knopen
8. er komt meer rook uit schoor
steen
- J*
De componist Juan Guinjoan
bovenvermeld diploma, eerste suc-
cesjes als aankomend dirigent, en
kele engagementen voor pianoreci
tals gedeeltelük met eigen werken,
de actieve belangstelling ook van
Parüse vakbroers en -zustors als
pianiste Lia Palla, die zün stukken
voor de Hilversumse radio introdu
ceerde, en van criticus-musicoloog
Claude Rostand, die beloofde Guin-
joans composities het komende sei
zoen op een züner TNP-program-
ma's van hedendaagse muziek te
zullen plaatsen.
Reeds tamelijk
omvangrijk oeuvre
Het oeuvre van Juan Guinjoan Is,
de korte jaren in aanmerking ge
nomen, die hij zich nog maar aan
de compositie wüden kon, ai tame
lijk omvangrük. Hü schreef vooral
voor piano ('n sonate-fantaisie, mo
mentos, vier petits es sa is, vüf pre
ludes, impressies uit een Catalaans
café „Garcia Romos" geheten, een
concertino) en voorts een strük-
kwartet, drie liederen op gedichten
van zün grote en bewonderde land
genoot Frederico Garcia Lorca en
een symfonie, die nu büna is vol
tooid. Muziek waarover een voile
hangt van melancholieke nostalgie
en die ook door haar nijdige ryth-
men en soms grillige in- en uitval
len, terstond aan de Catalaanse
volksmuziek en de Sardanas doet
denken. Zün inspiratie ontleent hü
dus aan de warme bron van zün
geboortegrond, en uit dier voege
vertoont hü zeker ook verwant
schap met een Manuel de Falla in
zün eerste perloden, ofschoon An-
dalusië en Catalonië door een we
reld worden gescheiden.
Op zün examen moeten de Jury
leden de op- of boter de aanmer
king hebben gemaakt, dat Juan
Guinjoan nog niet over hot vak
manschap zou beschikken dat hem
in staat kon stellen zün muziek die
elegantie, dat evenwicht en die
doorzichtigheid te verlenen die nog
steeds de componenten vormen van
een zeker Frans muziekideaal.
Wat mü betreft, moge Juan
Guinjoan, die in de actuele worste
ling tussen tonale en dodecaphonis-
tische muziek nog geen definitieve
kleur heeft bekend, doch zün
(scherpe) oren niettemin overal te
luisteren legt, die Franse grieven
onbewogen naast zich deponeert om
bovenal zichzelf te kunnen blüven.
Want terwül die heldere en geéqui-
libreerde Franse muziek aan de
lopende band wordt gecomponeerd,
is het geluid —en vooral ook de
ritmen die hü laat horen een
veel sporadischer verschünsel, dat
bovendien beantwoordt aan zün
eigen en diepste aard.
Aan hem daarom de taak Cata
lonië, zün fiere en grandioze vader
land, een stem te geven die direct
vanuit de volksmuziek, en dus zon
der de interventie van steriliseren
de en aangeleerde dogma's en Ca
nons, zal kunnen doordringen In de
concertzaal waar de naam van
Juan Guinjoan spoedig alom een
vertrouwde klank moge krügen.
(Van onze correspondent te Bonn)
Bloemen plukken op een stoppelveld, anders kan men een be
zoek aan de jaarlijkse grote overzichttentoonstelling in München
niet noemen. Hier en daar ziet men mooie doeken, fraaie litho's
en vooral pakkende plastieken in de 20 grotere en kleinere
zalen, die voor de tentoonstelling zijn ingericht in het Haus der
Kunst, het in de nazitijd in klassicistische stijl opgetrokken mu
seum voor moderen kunst. Maar zij hangen of staan temidden
van een oceaan van uiterst middelmatige of slechte produkten.
spanning is in de Jongste doeken
van de 83-jarige uiteraard nog
groter.
Ingedeeld in drie
kunstgroepen
Het werk op de Münchense ten
toonstelling is Ingedeeld volgens de
kunstenaarsgroepen: Neue Münche-
ner Kunstlergenossenschaft, Seces
sion en Neue Gruppe.
Bovengenoemde schilders horen
tot de Neue Gruppe.
Zü hebben daar nog als bentge
noten de originele Berlüner Hans
Janisch, een schilder die met Oost-
indische inkt werkt en een fascine
rende huid op zijn doeken weet te
krügen, de in Ibiza werkende Heinz
Troekes. wiens ongrijpbaar abstract
werk sterk poëtisch is en de hoogst
begaafde 36-jarige graficus Paul
Wunderlich, wiens tegelijk lugubere
en adembenemende litho Olivo
Twaist naar voren springt in het
overvolle zaaltje met grafisch werk.
Zijn litho ..Rendezvous" is eveneens
sterk en fascinerend door Wunder-
lichs gebruik van de techniek.
Ook een paar kunstenaars uit de
groep Secession zorgen voor bloe
men op het Münchense stoppelveld.
Zo de schilder Hanno Edelmann uit
Hamburg met zijn kloostertuin en
bedelaars en de grafici Almuth
Kirschstein-Dune en Oskar Koller.
In deze groep hoort tenslotte ook
de in Rome levende 67-jarige schil
der Max Peiffer-Watenphul thuis,
wiens drie Italiaanse landschappen
mooi zijn, ook al stoort de stereo
typie. waarmee hü een zwartlijnige
groezeligheid in zün doeken ver
werkt.
een druk bezochte rumoerige ten
toonstelling ruimtes van archaïsche
rust scheppen.
Vüf inzendingen tenslotte zün er
te zien van de beeldhouwer Georg
Brenninger. Abstracte werken, waar
Op de fiets geen dubbele,
maar enkele canvastassen
Kamperen is van de hobby voor
een enkeling, de vakantiebesteding
voor een kleine één miljoen Neder
landers geworden. Dat ettelüke
tienduizenden per jaar in het kam-
peerveld onprettige ervaringen op
doen ligt voor de hand. maar dit is
toch voor een groot deel aan hen
zelf te wüten.
Ais een gezin plannen maakt om
per fiets of brommer naar het door
hen uitverkoren kampeerterrein te
gaan. dan kunnen zü een heerlüke
tocht hebben, mits zü de bagage
maar aanpassen aan de vrü beperk
te vervoerscapaciteit.
Zü dienen zich in te stellen op
het absoluut noodzakelüke aan kle
ding en kampeermateriaal, dat bo
vendien uiterst licht moet zün. De
veel aangeprezen dubbele fietstas
sen zn lang niet zo praktisch als ze
wel lüken want zü dekken goeddeels
de bagagedrager af. waardoor deze
moeilijk beladen kan worden. Ster
ke, enkele canvastassen zün te pre-
ferereen. Als men met zo'n tas een
afstand moet lopen, is dat ook geen
bezwaar.
Onmisbaar is ook een groot vel
plastic waai- men alle spulletjes, die
persé droog moeten blüven, kan in
pakken.
De zaken, die men hete eerst no
dig heeft, zoals de regenjassen, het
van er drie zün ontworpen als fon
teinen. Vooral „Tranender Baum"
en ,3ildstock" laten een sterke in
druk achter.
En daarmee zün dan toch nog
heel wat inzendingen van de „Mün-
chener expositie met lof genoemd.
Niet eens zo weüiig, als men be
denkt dat de Duitse schilder- en
beeldhouwkunst op dit moment ze
ker geen hoogtepunt beleeft De
grote schilders van het expressio
nisme zün op Kokoschka na gestor
ven en er zijn geen opvolgers voor
hen gevonden.
Ook de huidige tentoonstelling in
München geeft geen aanleiding tot
hoop op een belangrijke nieuwe ge
neratie. Maar er zün in elk geval
enige begaafde jongere beeldhou
wers en grafici, wier namen recht
hebben op opmerkzaamheid. Om
deze reden loont een bezoek aan
„Haus der Kunst" te München, dat
nog tot 6 oktober de overzichtsten
toonstelling binnen zün muren
houdt.
Het kan nu één grote bloe
menweelde in de tuin zün. zo
dat er volop bloemen gesneden
kunnen worden. Doe dat bü
voorkeur niet midden overdag,
doch liever vroeg in de morgen
of laat tegen de avond. Zet ze
dan niet direct in een nauwe
vaas, doch liever eerst een nacht
in een emmer fris water. De
volgende morgen kunnen zij dan
in de voor hen bestemde vazen
en pullen geschikt worden. Wil
men lang plezier van de bloe
men hebben, dan moet men de
houtige stengels van onderen
met een scherp mesje open splij
ten. Bovendien moet men ze
niet in schraal water zetten,
doch dient men er snübloemen-
voedsel in op te lossen. Dan zal
men er niet alleen een paar
dagen langer plezier van heb
ben. doch zullen ook de nog ge
sloten' bloemknoppen veel beter
open komen en behoeft men het
water ook niet geregeld te ver
versen.
De dorre bloemen moet men
regelmatig verwüderen; ze ont
sieren niet alleen uw tuin. doch
het is ook niet goed voor uw
planten. Ze gaan anders zaad
vormen en dat kan hen dermate
uitputten dat ze geen nieuwe
scheuten en bloemknoppen meer
vormen: de groei raakt eruit en
er kunnen ziekten in het gewas
voorkomen. Dat kunt u o.a. heel
goed zien bü de goudsbloemen.
Als men de uitgebloeide bloemen
niet regelmatig wegneemt, zul
len ze allemaal zaad vormen en
komt er een nare meeldauw-
zwam in het gewas.
Rozen, die nu onder de luizen
zitten, moet men eveneens be
handelen. De zaadhandel heeft
vele goede middeltjes in voor
raad: vooral Poliflor is een
handig middeltje. Dat dient
men met water te verdunnen
en dan kan men het beste op
een droge, doch donkere dag
sproeien. Dat moet men na tien
dagen herhalen: veel last zal
men er dan niet meer van
hebben.
O. KROMDIJK.
verbanddoos je e.d. kunnen het beste
bovenin de tassen geborgen worden.
Kan men op de fiets of bromfiets
eigenlük niet voldoende bagage
meenemen, stuur dan de minst
noodzakelüke artikelen verpakt in
een stevige kist vooruit, maar waar
schuw de kampbeheerder dan even.
Portret-kopje van Mar is Munz-Natterer
Een Jaar geleden viel vooral de
geringe kwaliteit op van het werk
der gekwalificeerde schilders. Dat is
dit jaar anders. Van de „grand old
man" der Duitse schilderkunst Os
kar Kokoschka zijn twee doeken te
zien en een serie van 17 lithogra
fieën voor de bibliofiele King
Lear uitgave, die tot de beste wer
ken behoren van de tentoonstelling.
Vooral het doek „Doppedbildnis" is
vol élan en met expressionistische
vitaliteit geschilderd, met kleine
kleurtoetsen, licht en helder.
Ook een doek van Karl Schmidt-
Rottluff is mooi: daarentegen is
het werk „Nachtlied" van Ernst
Wilhelm Nay teleurstellend. De
oude, half verlamde Hans Purr-
mann, die in Montagnola woont,
stuurde maar liefst vier doeken
naar München. Zü zün bewonde
renswaardig, als men weet met
welk een doorzettingsvermogen en
wilskracht ze door Purrmann van
uit een rolstoel geschilderd zün.
Maar Purrmanns altüd al bestaan
de gebrek aan levendigheid en
verheugende onderdeel van de 20
zalen vullende expositie, zün de
plastieken.
Aan de top daarvan staat een
klein, zeldzaam kinderkopje van de
büzonder talentvolle 35-jarige beeld
houwster Maria Munz-Natterer die
ook vorig Jaar verraste met twee
mooie inzendingen. Zeer gelukt zijn
ook Klaus Backmunds „Vissen" en
zijn beeld Veronika en Markus. De
bronzen vissen, gemonteerd op lage
voet. doen ondanks hun roerloos
heid sterk bewegelük aan. Zij
zwemmen zich los van hun bronzen
aanhechtingen, zijn spanning en
rust tegelük.
Ook van de al oudere beeldhou
wer Heinrich Klrchner zün een
paar fraaie beelden te zien. Een
nieuwe Adam, een groep: mens en
paard, een kinderkopje. Statische,
maar' levende beelden. Vitaler,
maar toch meer in formele ontbin
ding is Alexander Fischers „Klauw
van de leeuw", een grote, grillige,
van Engels cement gemaakte plas
tiek, geladen en barbaars werkend
midden in een zaal vol schilderijen.
Sterk, hoekig en met allure is als
steeds het w erk van Fritz Wotruba,
wiens naamloze concepties ook op
