DRIEHONDERD JAAR
„THEATRE ROYAL"
kunst
kalei ÖOSQ29P
EEUWENOUDE BOERDERIJ:
MUSEUM OUD-N OORD WIJK
Hermanus Akerboom
vandaag 103 jaar
„DE MAN IN HET GRIJS"
WAART ALS SPOOK ROND
„In de schoot geworpen"
Waardevolle plaats voor
Feest ia HAZERSWOVDE
cultuurgoederen gevonden
P.T.T. plaatst
proefautomaten
In Amsterdam
host iedere
trampassagier
een dubbeltje
VREUGDE EN TRANEN.
LLlDöCli DAGBLAD WOENSDAG 24 JULI 1963
Zeven mei 1663 is een datum die onsterfelijk is in de wereld
van het theater. Op die dag werd het Theatre Royal in Drury
Lane geopend.
En thans, driehonderd jaar later, ontvangt het theater nog
steeds de toeschouwers die van heinde en ver komen om de grootse
voorstellingen te zien waarvoor het theater beroemd is.
De Britse beeldhouwer Frank Dob-
son is op 76-jarige leeftijd in een
Londens ziekenhuis overleden. Tot
1953 was hy hoogleraar aan de Ko
ninklijke Academie voor Beeldende
Kunst van Londen. Werken van hem
staan onder meer in de Tate Gal
lery te Londen, in musea te Man
chester, Leeds en Glasgow en diverse
Europese steden.
Op zijn 14de jaar werd hy studio-
bediende van Sir William Reynolds.
Daardoor kreeg hij een studiebeurs.
HU slaagde er niet in zijn werken
aan de man te brengen en leed in
Londen honger. In de eerste wereld
oorlog werd hy gewond. De uitkering
die hy toen ontving, stelde hem in
staat een studio te huren. Lang
zamerhand bouwde hy toen zyn car
rière op.
Zyn werk is overal op de wereld
tentoongesteld. Zyn „Europa en de
Stier" werd eens door de Amerikaan
se douane in beslag genomen omdat
door de hoge sneeuw naar het theater
waar hy later zo grote roem ver
wierf. Zyn vertolking van Othello is,
volgens velen, nog nooit geëvenaard.
Grimaldi, de clown, heeft in Drury
Lane zyn toehoorders in verrukking
gebracht en de onsterfelyke acteur.
Dan Leno, heeft op de stoep van het
theater geknield en gebeden dat hy
er eens zou mogen optreden. Een
bede die in vervulling is gegaan.
Een van de ontroerendste scenes
die ooit in het Theatre Royal, Drury j^et obsceen geacht werd. De Londen
—1®' w«rd opgevoerd, had plaats in kunstwereld was geschokt toen hy
1916 in de Retiring Room achter de een bee]d verkocht aan een winkel
.Show BoatRose Marie Desert SongCavalcade I ["r dadicSs/oor^llmJ^'wêé'st "J ,Westo£,T kor.f tte.n °P w
TL n v z-vi /-« I c een ueinaaigneiasvoorsieiiing geweest etaleren. Dobson werd hoogleraar in
Ihc Dancing Years Oklahoma Carousel oouth van „Macbeth" door de Benson Com- de beeldhouwkunst aan het Royal
Pacific.... The Kinq and I.... en de alle records brekende Pan-V en toen het doek viel liet college of Arts. Hy was lid van de
musical My Fair Lady, die juist het zesde jaar is ingegaan. Metaren zwaard" dal haastig "werd KomnldlJlle Akademle'
Ja, hef oude Theatre Royal kan aanspraak maken op roem en aangedragen uit de afdeling attribu-
wat nog meer is. niet alle drama, ,ek speelt zich af op he, toneel j «"•-•£ Aank°Pen °P
het theater heeft een spook, een zeer beroemd en zeer gerespec-1 van de rest van het gezelschap. Voor het museum op Curasao zyn
teerd spook, dat qereqeld verschijnt en dat meer dan een vluchtige Vreugde en tranen, drama en humor twee beelden aangekocht op de
het Theatre Roval, Drury Lane expositie van Europese kleinplastiek
belangstelling toont in zijn omgeving
De leidende hand
iDü
|P1"
h>°
Als men terug ziet op de reeks van
jaren kan men wel zeggen dat het
Theatre Royal op een rijke historie
kan bogen.
Charles II verleende een Royal
Charter aan Thomas Killigrew en
deze koos de tegenwoordige plek uit
voor zyn theater, dat toendertyd het
..King's House" werd genoemd. Char
les I had reeds in 1639 een bouwver
gunning gegeven aan Sir William
'avenant, maar het theater, dat ln
'leet Street zou komen, is nooit ge
bouwd door geldgebrek.
Thomas Killigrew, de in cockney-
Londen geboren zoon uit een oud ge
slacht uit Cornwall bouwde het
theater op een stuk grond dat hy
van de Earl of Bedford pachtte.
Hiervoor moest hy 50 grondpacht
per jaar betalen. Tegen de tyd dat
het King's House theater in Brydges
Street (nu Catherine Street) geopend
kon worden bedroegen de kosten
2400. In feite heeft het theater
nooit in Drury Lane gestaan; de
hoofdingang is n.l. In Catherine
Street.
Talenten rond
Nell G wynne
Londen was in de dagen van de
.Merry Monarch" een boeiende stad.
Het theater paste zich aan bij de
smaak van het publiek. Men spaarde
kosten noch moeite om de voorstel
lingen zo groots en indrukwekkend
mogelyk te maken. Het was de perio
de van de briljante groep talentvolle
mensen rondom Nell Gwvnne.
Het gezelschap stond bekend als
„Hls Majesty's Company of Come
dians". Het vormde de sprankelende
nooit ln de luchthartige Londense
kringen.
Helaas waren de thaters van de 17e
eeuw uiterst ontvlambaar en ln 1672
brandde de oude schouwburg af.
Hierdoor niet ontmoedigd liet Kil
ligrew het theater herbouwen, deze
keer met Sir Christopher Wren als
architect. Dit gebouw kostte ongeveer
4000 en werd geopend op 26 maart
1674. Het was veel steviger van con
structie dan het eerste, daar het werd
gesteund door stenen bogen, welke
Wren had ontworpen met alle be
drevenheid van zijn briljante mathe
matische geest. Het theater heeft 117
jaar bestaan, waarna het werd afge
broken omdat het verouderd was.
Het derde theater, dat uitzag op
Russel Street, was van een overladen
structuur en zag er nogal vreemd uit
^„mfefnn^a%rlTewee"Ctdatmhrt David Garrick trad er op en bracht
geen lange levensduur beschoren was. £et als «f™ wÜffi
Het opende zyn deuren op 21 april hartsitochtteiyke Peg WjjffiABton,
1794 met een voorstelling van „Mac- Ja"f p°Pe en de onsterfelyke mrs.
beth", met in hoofdrollen John Phi- Siddons waren allen veibonden aan
lip Kemble en Mrs. Siddons. Het was het theater. Richard Brinsley Sheri-
het eerste theater dat was uitgerust dan wuft en briljant schreef in
met een brandscherm. maar niette- het theater. Ineen vertrek dat nog
genstaande dit feit is het in 1809 af- bestaat, zyn „The School for Scan-
gebrand. Sheridan, de beroemde to- hal Het stuk werd op 8 mei 1777
neelschry ver en acteur, wiens levens- opgevoerd met mrs. Abingdon als
werk het was, stond voor een ruïne. Lady Teazle. Het was de geboorte-
Het leek er op dat er geen middelen nacht, van Sheridan s zoon en het
waren om het theater te herbouwen, was he nacht van zyn grootste triomf,
maar de rijke Samuel Whitbread, vol Edmund Keen, zwoegde koud en
belangstelling voor het algemeen wel- hongerig op de januari-avond in 1814
zyn, bracht uitkomst. Hy kocht She
ridan's aandelen op en uit de ruïnes
van de vroegere theaters verrees de
tegenwoordige schouwburg.
Whitbread gaf
zijn leven
Whitbread gaf in zekere zin zijn
leven voor het thater. De inspanning
die hU zich getroostte betreffende de
exploitatie, gepaard aan zyn ontel
bare zorgen die zijn drukke leven
meebracht, droeg zeker by tot zyn
vroegtydige dood. Maar zUn werk was
niet tevergeefs. Het nieuwe theater
werd op 10 oktober 1812 geopend met
een voorstelling van „Hamlet".
Drury Lane heeft veel van zijn
roem te danken aan het werk van de
grote toneelschrijver Sir John Van-
brugh en aan een groot aantal ac
teurs en actrices, onder wie namen
naar voren komen als die van Anne
Oldfield (ontdekt in een Londense
herberg en geëngageerd tegen een
salaris van 15 shilling per week),
Betterton en Nell Gwyne.
In Drury Lane speelt zich niet alle
dramatiek af op het toneel. Op een
avond ontving George II, gezeten in
de koninklyke loge. bericht van de
Duke of Cumberland over de neder
laag van Bonnie Prince Charlie by
Culloden. Hy verhief zich van zyn
plaats om het nieuws wereldkundig
te maken.
In de Rotunda, de foyer, gaf George
III zyn oudste zoon, de latere George
IV, in het openbaar een paar fikse
klappen om zyn oren. Men vindt nog
een herinnering aan dit incident
boven de grote deuren, waarop de op
schriften „King's Side" en „Princes
Side" staan, want de twee zyn na
dien een beetje by elkaar uit de
buurt gebleven.
Op 15 mei 1800 beleefde George III
een ander avontuur in het theater,
toen een krankzinnige ex-soldaat.
Hadfield genaamd, hem trachtte te
vermoorden door vanuit de zaal op
hem te schieten.
heeft ze het publiek aangeboden,
driehonderd jaar lang. Is het dan te
verwonderen dat dit fraaie theater
niet alleen geliefd is bij de Londe-
Het wekt seen „rbaaing dat Dniry
Lane een spook heeft - er is min- kers uit alle delen van wereld?
stens één moord gepleegd. Charles
Macklin, de trotse Ierse acteur
doodde een mede-acteur in de Green j
Room en wist te ontsnappen. Verder j
werd er ongeveer honderd jaar ge-1
leden een skelet ontdekt, dat met een
dolk tussen de ribben ingemetseld
was in een oud stuk muur. Die moord
is nooit opgelost en men veronder
stelt, dat de „Man In Grey" rond
waart als de geest van het slacht
offer.
De „Man in Grey" is een van de
bekendste spoken ter wereld. Hy
draagt volgens vele „ooggetuigen" een
achttiende eeuwse mantel en een
driekantige hoed en hij wandelt door
de Upper Circle. Hij werd op een
morgen waargenomen door een werk
ster die de zitplaatsen aan het
schoonmaken was. Ze dacht dat het
een van de acteurs was, daar men op
het toneel bezig was met een repeti
tie. Maar toen zü dlchterbU kwam
om „hem" aan te spreken, verwij
derde de gestalte zich en verdween
door een gesloten deur.
Het spook staat er voor bekend
aanwyzigingen te geven aan acteurs
en actrices omtrent de juiste plaats
op het toneel. Tydens voorstellingen
van „Oklahoma" trad de knappe
Betty Jones uit de Ver. Staten op als
„Ado Annie". Gedurende de eerste
voorstellingen trof het haar pyniyk
dat zy niet de aandacht van het pu
bliek kreeg die haar rol verdiende. Op
een dag voelde zy een hand op haar
schouder, die haar over het toneel
meevoerde. Ze vertolkte haar rol van
uit deze nieuwe positie en kreeg on
middellijk de lachers op haar hand.
De volgende dag vergat ze de nieuwe
positie weer in te nemen en opnieuw
leidde de spookachtige hand haar. En
wederom oogstte ze enorme byval.
De identiteit van de „Man in Grey"
blijft een mysterie. Men denkt dat het
een ryke jongeman was, die een van
actrices het hof maakte. Dit ergerde
de geliefde van de actrice zo dat hy
hem liet vermoorden en inmetselen
in een muur van het theater. Maar
niemand weet het zeker. In ieder ge
val zien de artiesten hem graag
komen daar zyn verschijning onver-
anderlyk de voorbode is van succes
en nooit van een fiasco.
Grote namen
Grote namen zyn verbonden met
het Theatre Royal, Drury Lane.
Madurodam". Aangekocht werden
het beeld „Laiton" van de Belgische
beeldhouwer Felix Roulin en een
beeld van de Deense beeldhouwer
Ernst Gullov Eberleln uit Kopen
hagen „Schets uit een speelplaats".
Gistermiddag arriveerde op
Schiphol de bekende 26-jarige
Russisch-Engelse pianist Vladi
mir Ashakenazijdie in het Kur-
haus te Scheveningen zal optre
den en in de komende winter
ook in de Stadsgehoorzaal. Hij .veningen het Derde Pianoconcert
won in 1956 het concours Ko
ningin Elizabeth te Brussel en in
1962 het Tsjaikowsky-concours
te Moskou.
Hij speelt vanavond in Sche-
an Rachmaninow en vrijdag
een der Beethoven-concerten
met het Residentie-Orkest.
Hierboven de pianist met zijn
vrouw en zoontje.
„Hoagsche solon 1963"
Wethouder mr. R. M. van Reenen i
zal op 3 augustus in Pulchri Studio
in Den Haag de „Haagse Salon 1963
openen. De publiekprijs van het An
jerfonds wordt uitgereikt op 23
augustus. De tentoonstelling duurt
tot 25 augustus.
De boerenhoeve te Noord wijk.
welke tot Oudheidskamer zal in
gericht worden. Een ingrijpende
restauratie lijkt ons wel dringend
noodzakelijk
(Foto L.D./Holvast)
Reeds anderhalf jaar is het Genootschap Oud-Noordwijk op
zoek naar een Oudheidskamer om de tot nog toe in bezit zijnde
schatten uit een min of meer ver verleden een passende plaats te
geven en waardevolle cultuurgoederen uit het vroegere ,,Noor-
tich" tot in lengte van dagen te bewaren.
Het zag er naar uit, dat een dergelijk museum op een geschikte
plaats voorlopig tot de vrome wensen zou blijven behoren.
En nu. medio juli 1963, in het tweede jaar van zijn bestaan,
krijgt het Genootschap geen Oudheidskamer, maar zelfs een hele
boerenhoeve als het ware in de schoot geworpen.
Dat komt door een wel by zonder
waardevolle tip. die secretaris B. van
Duyn kreeg, toén hy in zyn hoeda
nigheid van ouderling-kerkvoogd eens
ging kyken hoe het stond met het
schoonmaken van de Herv. Kerk te
Noordwyk aan Zee.
Als goed gastheer verraste hy de
dames-vrijwilligsters op thee met ge
bak en tijdens deze thee-pauze ver
telde een van haar. dat Jan Barn-
hoorn Jzn. was overleden, die op de
oude boerderij van Jan Floris Barn-
hoorn aan de Jan Kroonsweg 23
woonde.
„Dat is net wat voor jullie", merkte
de kerkehulp op. Daarmee bedoelde
zy. dat de ongeveer 250 Jaar oude
binnenduinse boerenhoeve pasklaar
stond om tot museum van Oud-
Noordwijk te worden ingericht.
Als Engelenzang
Het klonk de heer Van Duyn. ken
ner van het zeedorp en haar historie
als geen ander, als een soort engelen
zang in de oren. Taartjes en thee in
de steek latend, rende hy naar de
telefoon, sprak met de heer Verloop
en een paar minuten later was het
Genootschap Oud-Noordwyk huurder
van de boerderR van Jan Floor, ge
legen in het hart van het oude dorp,
op een plaats waar het geruis van de
branding te horen is en in de on
middellijke nabijheid van het tracé
van de toekomstige parallel-boule
vard.
Het G.O.N. heeft geen geld om
feest te vieren, want de Noordwykers
lopen namely k niet zo hard om voor
slechts f 5.- per jaar lid te worden.
Het is ook de bedoeling van het Ge
nootschap niet om festiviteiten te or
ganiseren. maar anders had men op
deze biyde tijding zeker de bloemetjes
buiten gezet!
Een juweel!
Boerderij Barnhoorn is een juweel
van een hoeve en wel van het ver
smalde Zuidhollandse type. Het pand
heeft een grondoppervlak van 372 m2.
Het bestaat uit een kleine voorkamer.
compleet met bedsteden een te
verwarmen achterkamer of „binhuis",
eveneens voorzien van bedsteden, en
een met een tongewelf gedekte kelder
onder de slaapgelegenheden. Deze
kelder valt uit de gang te bereiken.
Deze gang komt uit op een ruimte,
die als paardenstal werd gebruikt en
waarin zich o.m. een schouw bevindt.
Daarachter is de vrijwel nog onge
wijzigde koestal gebouwd. Het geheel
is overdekt met ruime zolders.
Als het Genootschap Oud-Noord
wyk op korte termyn enige assisten
tie kan krijgen van timmerlieden,
metselaars, schilders en schoonma
kers om de hoeve wat op te knappen,
heeft het bestuur goede hoop. dat
Oud-Noordwijk het museum nog m
augustus a.s. voor burgerij en gasten
kan openstellen.
Leden van het G.O.N. hebben daar
vrye toegang. Niet-leden gaan f 0.50
betalen, zodat de kosten van het lid
maatschap er gauw genoeg uit zyn.
Eind aan lijdensweg
Aan de lydensweg, die de bezittin
gen van het Genootschap de laatste
tyd by de verschillende verhuizingen
hebben ondergaan, zal nu weldra een
einde komen. Tot nu toe staan de
meubelen, het aardewerk en andere
goederen van oudheidkundige waarde
op vyf verschillende plaatsen opge
slagen. Het bestuur is de heren J.
Vink en E. Vink zeer erkentelyk voor
de moeite, welke zy zich getroost
hebben om steeds weer een gaatje
voor het opbergen van een en ander
te vinden, terwijl de heer D. Barn
hoorn langzamerhand de titel „Ge
nootschapsrijder" heeft verdiend.
Het bestuurslid P. van der Zwan
zal er voor zorgen, dat drie poppen
in Noordwykse klederdracht de oude
hoeve gaan bewonen.
Van Dirk Bedyn kocht het bestuur
twee scheepsmodellen (een bom en
een logger) aan om het voorlopige
museum op te luisteren.
Het bestuur vestigt er met klem de
nadruk op. dat met de huur van de
boerderij, de pogingen niet zullen
worden opgegeven om het cultuur
historisch van zoveel belang zijnde
redershuls aan de Oude Wurft te red
den uit slopershanden.
Het ziet dit als een monument uit
vroeger tijden, toen landbouw en vis
serij voor Noordwijk's ontwikkeling
buitengewoon veel hebben betekend.
In totaal 1300
(Van onze Haagse correspondent)
De PTT gaat dit jaar met 1300
automaten door heel nederland een
proef nemen. Van deze 1300 zullen
er 500 elektrisch zyn, werken met
een spanning van 24 volt, zodat nie
mand bang zal behoeven te zyn ge-
elektrocuteerd te worden. Deze auto
maten zullen postzegels, briefkaar
ten en boekjes postzegels verkopen
en geld wisselen: een gulden ln twee
kwartjes en vyf dubbeltjes.
Het goed slagen van de proef
met 14 van dergeiyke automaten
in Den Haag, Amersfoort. Almelo
en Eindhoven heeft geleid tot dit
besluit van P.T.T. in Wassenaar by
de duinen staat nog een Zweedse
automaat voor postzegelboekjes. Men
Is by de PTT benieuwd, of dit appa
raat bestand zal zyn op den duur
tegen stuivend zand en zoutaanslag.
De nieuwe automaten zyn van
Duits en Zweeds fabrikaat, maar er
zyn tal van verbeteringen aan het
oorspronkelijke ontwerp op instigna-
tie van de PTT aangebracht.
De nieuwe automaten zyn geel
van kleur, kleiner van stuk dan de
blauwe en makkeiyk naar behoefte
te verstellen by tariefswyzigingen.
De postzegelboekjes zyn gemakke-
ïyk voor degenen, die veel postzegels
gebruiken, zy behoeven in het post-
kantoor niet meer In de ry te staan.
In Budel. waar Duitse soldaten in
een Nederlands kamp zyn gelegerd,
heeft de PTT van de gelegenheid ge
bruik gemaakt een proef te nemen
met een automaat, die postzegels
van 30 cent levert.
Nixon in Berlijn
De gewezen Amerikaanse vice-pre
sident Nixon, die een driedaags parti
culier bezoek aan West-Duitsland
brengt, heeft gisteren controlepost-
Charlie by de Berlynse Muur be
zocht. Later op de dag bezocht Nixon
de Brandenburger Poort.
In Bonn is gisteravond bekendge-
Het is vandaag feest in Hazers-
woude. althans in dat deel van de
gemeente dat 't Zwaantje wordt ge
noemd: Hermanus Akerboom, Neder
lands oudste in leven zijnde ex-gre
nadier. heeft de leeftyd van honderd
en drie jaar bereikt. En hy mag zyn
verjaardag in goede gezondheid vie
ren.
De honderddriejarige, die met zoon
en dochter in een huisje aan de
Ryndijk woont is namelyk nog heel
kras. Zeker, zyn gehoor laat te wen
sen over en ook het gezichtsvermo
gen ls niet meer, wat het geweest is.
Niettegenstaande: alles wat er om
hem heen gebeurt heeft nog zyn vol
ledige interesse. Met een loep leest
opa de krant en byna dagelijks, wan
neer 't weer het maar even toestaat,
wandelt hy even naar zyn tuintje,
om er, als dat zyns inziens nodig is,
de zoon van zevenenzeventig jaar
van advies te dienen.
Zoals wy al schreven is opa Aker
boom de oudste in leven zijnde ex-
grenadier. In 1880 immers nam de
Dronken dolleman
achter autostuur
De Amsterdamse politie heeft een
20-jarige magazynbediende aange
houden en als verdachte van poging
tot doodslag ingesloten. De jonge
man zou volgens getuigenverklarin
gen gisternacht dronken achter het
stuur van een auto hebben gezeten.
Verscheidene automobilisten tracht
ten de auto klem te rijden, waarbij de
jongeman om aan zyn achtervolgers
te ontkomen dwars door plantsoenen
reed. Op een moment, dat iemand
voor zijn wagen ging staan, gaf de
magazynbediende hoewel zijn auto
reeds stilstond, opnieuw gas met het
gevolg, dat deze man een aantal me
ters werd meegesleurd. Het letsel, dat
de man hierby opliep, beperkte zich
tot een dikke knie en een wond
aan het scheenbeen.
maakt, dat Bondskanselier Adenauer
vrydag een onderhoud met de Ame
rikaanse politicus zal hebben, terwyl
uit Parijs officieel is gemeld dat
Nixon op 30 juli voor een lunch met
I president De Gaulle is uitgenodigd.
HERMANUS AKERBOOM
(Foto Leldsch Dagblad)
twintigjarige zoon uit het Alkema-
dese scheepmakersgezin dienst by de
garde grenadiers in Den Haag. Hij
droeg zeventien maanden de wapen
rok en gedurende deze periode was
zyn deelneming aan de parade ter
gelegenheid van de geboorte van
wijlen Koningin Wilhelmina het
hoogtepunt. Na deze militaire epi
sode bekwaamde de jonge Akerboom
zich in zyn woonplaats verder in het
tuindersvak, een bezigheid die hy
sinds 1895. toen hij zich in Hazers-
woude vestigde, bleef uitoefenen tot
zijn vyfenzeventigste Jaar.
De heer Akerboom heeft vier
kleinkinderen en vier achterklein
kinderen.
Het verlies van het gemeentevervoer
bedrijf van Amsterdam Ls in 1962
gestegen tot ruim 16.5 miljoen gul
den, ruim twee miljoen meer dan in
1961. De verliezen beliepen respec
tievelijk voor de tram 9 miljoen,
autobussen 3,5 miljoen, personen-
veren Vi miljoen en ponten ruim
3,5 miljoen.
In het jaarverslag is berekend, dat de
gemeente Amsterdam aan iedere
trampassagier een dubbeltje ver
liest. De opbrengst per tram passa
gier bedroeg nl. 18.7 cent en de kos
ten bedroegen 28.9 cent. Voor de
autobus ligt dit iets minder ongun
stig: opbrengst per passagier 18.1
cent, kosten 25.3 cent.
liet GVB verwacht, dat de verhoging
van de tarieven per 1 januari van
dit jaar, de inkomsten zal verho*
gen met 1.5 miljoen.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiniiininiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiininiiiniiiiimiiiiniiiiiiiiitninitni
Beeldhouwer Frank I
Dobson overleden
