Onweerstaanbaar spel van de
Weners in „Der Talisman"
kunst
kaleiöoscoap
PRINS eert het werk
van prof. Martin Buber
Oostenrijk.se coalitie
nauwelijks te redden
PRINS reikt vier
Zilveren anjers uit
Burgtheater in de
volle glorie
Filosoof bestemt geld
voor studie jodendom
AVOND UIT DUIZENDEN
CULTUURDAGEN BENTHEIM
Aanval op Nederlandse pers
METROBOUW
EIST DODE
VLIEGTUIGJE
STORT NEER
Bij uitreiking Erasmusprijs-1963
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 3 juli 1963
Derde blad no. 30997
iterei
we
lelinj
merl-
roor
:enis
rrest.
b di*
f vaj
iftrel
dheit
var
i ziet
ruar
eer
Is bi.
en
aero*
het
Het
3ond
ach-
uit-
ie is
ezet.
aken
nne-
luis-
gant
Mot«
bev
7 ui
lo a
ït. T
60. j
Ire.
eder
nle t
lelar
>kkei
enb»
len. 1
jrach
kruk
*0.-.
de
nk.
uker
9P i
Heinrich Schweiger was een bril
jante Titus Feuenucns, ae barbiers-
gezei, wiens siem een ongeiooinjtce
rytcuom aan nuances ïnnouai, inge
Konraai een ganzennoeostertje, u-at
mei een vennnenyate gevoengneia,
nergens oversiaana in senumenwui-
teu, constant ae zuivere toon vond
en ook ontroerde in haar stille spel.
En dan, in een korte, doch magi
strale rol, de nu zo ongeveer 72 jaren
ouue nermann Tnimig, een der ver
tegenwoordigers van ue beroemde
'Immigiamiiie. Wie heelt nooit ge
hoord van nermann, Heléne, Hans
'inimig en hun aller beroemde va
der nofrat Hugo?
Dragers van ae Burgtheaterwereld.
Deze nermann zou niet een uitne
mende itumig zijn, als hu met in
alle opzicnten een doorleeide bier
brouwer op de planken had gezet:
superieur tot in net geringste aetail.
Er waren nog heel wat anderen
actief in dit komische, dan weer
schrijnende spel, waarin de twee roae
prunten lel aistexen tegen het zwart
wit. Decors, cue verwantschap tonen
met de boekenillustraties van de
Duitse humorist-tekenaar Wilhelm
Grasemann wint
orgelconcours
De Oostenrijker Wilfried Grase-
mann uit Maria Enzersdorf is gister
avond in de Grote Kerk te Haarlem
winnaar geworden van het 13de in
ternationale orgel improvisatiecon
cours. HU nam met Siegiinden
Ahrens uit Berlyn, Nico van den
Hoeven- uit Den Haag en de Tsjech
Karei Paukert, die de wegens ziekte
de Canadeze organist Raymond Da-
veluy uit Montreal verving, aan het
concours deel.
De deelnemers speelden na een
voorbereiding van een uur ongeveer
een kwartier op een door de jury op
gegeven thema.
Dit thema was een Ciacona en
Fuga van Louis Toeb06ch. Deze heeft
in 1951 het eerste internationale im
provisatieconcours gewonnen. De
jury bestond uit Jean Langlais uit
Parijs, Robert Nohren uit Michigan
en Cor Kee uit Zaandam.
Wilfried Grasemann is in 1933 in
Oostenrijk geboren. Na de middelba
re school te hebben doorlopen stu
deerde hij aan de Weense Academie
orgelinterpretatie en improvisatie bij
prof. Anton Heiier. Bij het interna
tionaal orgelimprovisatie concours
1960 in Wenen kreeg hij de tweede
Prijs.
Grasemann treedt regelmatig op
voor de Oostenrijkse radio en werkt
mee aan concerten in Weense kerken.
Vanavond zullen de leden der
jury een concert in de Grote Kerk te
Haarlem geven.
De prijsuitreiking geschiedt vrij
dagavond in het stadhuis te Haarlem.
Busch. Wij noemen een Alma Seiri
le r als Fr au von Cypressenburg, ma
teloos geestig in haar geaffecteerde
wandelpas of de weduwen Constan-
tia en Flora Baumscheer. resp. ge
speeld door Elisabeth Stemberger en
Gusti Wolf, die beiden in Titus een
echtgenoot begeren, zolang ten
minste een zwarte pruik zijn hoofd
siert. Maar zodra door het ongeluk
de waarheid voor de dag komt, de
schrik van haar leven krijgen.
EEN hernieuwde kennismaking riet de spelers van het aloude
Wiener Burgtheater, waarvan de hoge toneeltraditie wereld
vermaardheid bezit, is ons gisteravond in het kader van het Hol
land Festival in de Kon. Schouwburg te Den Haag ten deel ge
vallen. door middel van een flitsende voorstelling van een dier
typisch Weense volksstukken van de vruchtbare schrijver Jo-
hann Nepomuk Nestroy (1801 1862), op wiens naam niet min
der dan ongeveer 80 spelen staan.
Half satire ,half klucht, met ope-
- rette-achtige intermezzi is zijn „Der
'l Talisman", in dit merkwaardige ge-
a val een pruik.
I Aan dit stuk ligt ook ernst ten
grondslag, namelijk de afschuw, die
men indertijd koesterde tegenover
I de „roodharigen"omdat rood haar
I tijdens Nestroy's leven als teken van
I slechtheid en onbetrouwbaarheid
i gold.
I Met die opvatting drijft Nestroy
I bittere spot. En wanneer men het
J woord „rood" voor „huid" verwis-
I selt, verkrijgt dit stuk zelfs een
I hevige actualiteit.
Tegen een origineel décor van uit
sluitend zwart en wit ook de kos
tuums waren louter zwart en wit
speelde zich de beweeglijke hande
ling van de omdat hij rood haar
heeft werkloze, maar hoogdravend
praatlustige barbiersgezel af. Er is
naast hem het arme. boerse ganzen
hoedstertje, de enige, die óók rood
haar heeft en dat uiteindelijk zijn
vrouw wordt, na alle camouflages en
complicaties met zwarte, blonde en
grijze pruiken, waarmee hij telkens
door de mand valt.
De man komt steeds in voor hem
onhoudbare situaties. Totdat zijn
oom de rijke, dikke bierbrouwer
Pfund voor hem de mogelijkheid
opent een kapperswinkel te beginnen,
tezamen met haar, die écht van hem
houdt. Juist ook om zijn rode haar.
Op zichzelf een middelmatig stuk,
maar hoe onweerstaanbaar-verruk-
kelijk wordt het gebracht!
Door acteurs en actrices, die èèn
voor èèn tot de allerbeste krachten
van het Burgtheater behoren, enke
len zelfs tot de topsterren daarvan.
Kap sprekend in het sappige
Weense dialect, elk woord door een
superieure articulatie tot in de uiter
ste noeken van ue scnouwburg ver-
slaanDaar en daarbij met onnavolg
bare verve acterend. Wellicht wordt
dat Weense dialect otscnoon toch
nog gematigd genouden met het oog
op net buitenland niet steeas
aoor allen geneel begrepen, doch dat
doet er heus niet toe.
En wie Wenen en de Weners kent,
geniet er met volle teugen van!
Kortom: het heeft geen zin de na
men te noemen van allen, die in dit
meeslepend door Rudolf Steinboeck
geregisseerde stuk, dat op 16 decem
ber 1840 voor het eerst in het „Thea
ter an der Wien" werd opgevoerd,
een belangrijke rol speelden
Het geheel, waarin ook de ver
wrongen literaire smaak van de Bie
dermeiertijd geparodieerd is. groeide
uit tot een triomf van ensemblespel.
waarin de een het succes aan de
ander liet, of omgekeerd.
Met een heerlijk muzikaal parodië
rend tussenspel, kunstig door Paul
Angerer samengesteld uit melodieén
uit bekende opera's en door elkaar
gehutseld op een manier, waarvan
ook de muziekkenner genieten kon.
Er valt inderdaad over te twisten
of deze keuze, inplaats van Stella,
waarin de ziek geworden Paula Wes-
sely de hoofdrol zou vertolken, de
juiste was. Helemaal ..Burgtheater
waardig" was het zeker niet
Er staan belangrijker werken op
het repertoire. Maar gezien de verve
van het geheel, de overdaad aan
waarachtig sprankelend acteursta
lent, dat gepresenteerd werd, maakte
deze opvoering, in een der zijloges
bijgewoond door Koningin Juliana,
tot een waarbij men zich intens kon
Het slot te Bentheim in het Duitse grensgebied is gedurende drie dagen
het decor geweest van de Duits-Nederlandse cultnurdagen. die daar voor de
vierde maal zijn gehouden.
Gisteren de laatste dag werd in de ridderzaal van het slot een
rondetafelgesprek gehouden, waaraan schrijvers en dichters uit heide lan
den hebben deelgenomen. Het onderwerp was: „problemen rond de cul
turele werkzaamheid in Europa, speciaal met het oog op de Duits-Neder
landse betrekkingen.
Eduard Flipse was in
Griekenland
Eduard Flipse, dirigent van het
Rotterdams Filharmonisch Orkest, is
gisteravond na een verblijf van een
week in Athene op Schiphol terugge
keerd. De heer Flipse is op het juni-
festival in de Griekse hoofdstad de
gast geweest van het Staatsorkest
In het amphitheater van de Akro-
polis heeft hij maandag 24 juni het
orkest als gastdirigent geleid.
De heer Flipse heeft intussen al
weei een uitnodiging van het Staats
orkest om in de wintermaanden
1964/1965 enkele uitvoeringen te ko
men leiden.
Een der gespreksdeelnemers, de
hoofdredacteur van 'n te Dusseldorp
verschijnend dagblad, dr. Hermann
Eich, merkte op. dat van de. Europese
pers de Nederlandse kranten naar
verhouding het meest in negatieve
zin over Duitsland en de Duitsers
berichten. HU merkte op, dat de Ne
derlandse pers het negatieve inzicht
ten aanzien van Duitsland een be
paald overwicht heeft en dat dit in
zicht met voldoening wordt gebracht.
Hij zei dat hU volledig begrip had
voor wat de Duitsers Nederland heb
ben aangedaan maar hij vroeg zich
af of er niet iets gedaan kan worden
om duidelijk te maken dat er in
Duitsland nog anderen zijn dan
„beestmensen uit de oorlogstyd, die
zich nu moeten verantwoorden".
Prof. dr. Prakke uit Assen, hoog
leraar te Miinster zei dat al het ver-
schrikkelUke dat Nederland in 1940—
1945 heeft beleefd niet weggegomd
kan worden met een hard zakelUk
„ausgleichsvertrag". Dat kan alleen
geschieden van mens tot mens en
sedert jaren doet men daartoe In
tense pogingen. Prof. Prakke merkte
op. dat men de pers in een land waar
E?rsvrijheid is niet kan voorschrijven
oe zij moet oordelen, de kwesties
zUn nog lang niet vereffend maar we
moeten toch iets doen opdat we el
kaar beter kunnen begrijpen.
Aan deze cultuurdagen hebben van
Nederlandse zyde medewerking ver
leend o.a. het operagezelschap Forum
te Enschede dat de opera ,JDe ver
kochte bruid" van Smetana opvoer
de; het Nationale Ballet, onder lei
ding van Sonia Gaskell gaf op de
slot avond een voorstelling.
Ter gelegenheid van deze cultuur-
dagen is in een muur bij de toegangs
poort van het slot een gedenksteen
gemetseld die door de Drentse beeld
houwer Charles Hammes is vervaar
digd. Deze is onthuld door de echt
genote van prof. dr. H. J. Prakke.
De gedenksteen stelt „de drie poda-
gisten" voor. Dit waren drie Drentse
schrijvers uit de vorige eeuw. die
meer dan 100 jaar geleden een be
zoek aan Bad Bentheim hebben ge
bracht en daarover hebben geschre
ven. ZU trachtten daar genezing te
vinden van podagra oftewel „het
pootje" (een soort van jicht, die zich
openbaart door pün In de voet). De
drie schrijvers waren Van der Scheer,
Boom en Lesturgeon.
Gainillc Chautemps
overleden
Op 78-jarige leeftyd is gisternacht
de bekende Franse politicus van ra
dicale huize Camille Chautemps over
leden, die onder de Derde Republiek
etteiyke malen minister en premier
is geweest.
Zijn laatste ministerschap, in de re
gering welke in 1940 door maarschalk
Pétain werd gevormd, zou Chau
temps. die intussen naar Amerika
was uitgeweken, na de oorlog een
gevangenisstraf van vyf jaar we
gens collaboratie met de vijand op
leveren. Naderhand werd die straf
hem door president René Coty weer
vrij gescholden en kon Chaute.nps
zonder risico terugkeren in zyn va
derland. waar hy overigens weinig
meer van zich liet horen.
SCHILDERVERBOD
De Parijse politie heeft be
kendgemaakt, dat kunst
schilders hun werk na 10 juli
niet meer mogen verkopen
op de Place du Tertre. het
artistieke hart van Mont-
martre. Gebleken is namelijk
dat er nogal wat quasi-ar-
tiesten zijn, die in winkels
t goedkope doeken kopen en
deze dan tegen hoge prijzen
t op de Place du Tertre aan
ondeskundige toeristen ver
kopen als „echte kunst van
Montmartre"De kunstschil
ders mogen wel blijven schil
deren op het kleine, door bo
men overschaduwde plein.
Marinierskapel naar
Oostende
De marinierskapel zal op 13 en 14
juli in de Belgische kustplaats Oost
ende enkele uitvoeringen verzorgen
in het kader van de Benelux-dagen,
die daar dat weekeinde worden ge
houden. Op de zaterdagavond is er
in samenwerking met de Belgi
sche marine-kapel een grote mu
zikale show op de wapenplaats, zon
dag treedt de kapel 's morgens op bij
een herdenking by het monument
voor de gevallenen en 's avonds con
certeert zij weer op de wapenplaats.
Oostenrijkse auteur
Spunda overleden
Dc Oostenrykse schrijver Frans
Spunda is maandag op 73-jarige leef
tijd overleden. Spunda heeft in We
nen, Berlijn, München en Parijs filo
logie en filosofie gestudeerd. Zowel in
zijn romans als in zijn gedichten
hield Spunda zich vooral bezig met
Oosterse mystiek en met de klassie
ken.
(Van onze Rotterdamse
correspondent)
Twee broers, die als isoleerder
werkten zun gistermiddag met een
z.g. plaklift neergestort in dc bouw
put van de metro aan het Weena in
Rotterdam. De jongste van hen, de
21-jarige G. de Nijs uit Haarlemmer
meer. was vrijwel op slag dood. De
30-jarige J. W. de Nijs, eveneens uit
Haarlemmermeer, is ter observatie in
het Dykzigtziekenhuis opgenomen.
De oudste stond op de lift. waarmee
de rollen asbest langs de wanden van
de tunneldelen worden gebracht, toen
hij zyn broer verzocht hem te komen
helpen met het verwijderen van een
uitsteeksel. Deze klom via een lad
der van de rol na^r boven. Hy be
vond zich op ongeveer 6 meter boven
de betonnen vloer van de bouwput.
Plotseling stortte de lift onrlaag. G.
de Nys kreeg van de 2500 kg. wegen
de installatie een duw tegen de
schouder, waardoor hij met grote
kracht met het hoofd tegen de vloer
werd geworpen. In het Dijkzigtzie-
kenhuis bleek, dat hy was overleden.
Zij broer was niet zo zwaar gewond.
Brian Sternberg
ernstig gewond
De wereldrecordhouder polsstok -
hoog, de Amerikaan Brian Sternberg
is gisteravond bij trampoline-sprin
gen zeer ernstig gewond.
Iiy liep ernstig letsel op aan de
ruggegraat en werd met de grootst
mogeiyke spoed naar het ziekenhuis
vervoerd. Hoewel hy by bewustzijn
bleef, was hij geheel verlamd en men
vreest dat één van zijn halswervels
gebroken is. De jeugdige student van
de universiteit van de staat Washing
ton is pas twintig jaar. Zijn wereld
record van 5.08 meter, dat hij de vo
rige maand vestigde, is nog niet er
kend. Sternberg zou over enkele
dagen deelnemen aan de landenwed-
strijd RuslandVerenigde Staten in
Moskou.
amuseren. Temeer omdat de grollen
en possen nergens overdreven wer
den en wy by voortduring het gevoel
hadden, dat hier toneel van „groot
formaat" aan de orde was.
Van originele vindingrykheid sprak
ook het gordUn, dat in het groot de
door Nestroy karakteristiek geteken
de omslag van zyn stuk en sierlyke
handtekening vertoonde.
Helaas was de mechanische weer
gave van de by behorende muziek
van Adolf Müller, levend van 1801-
1885), meermalen aan de te zwakke
kant.
Voor het overige maakte deze bril
jante opvoering het toch overduide
lijk dat Nestroy indertyd, zowel door
zijn scherpe geest als door zun hoog
ontwikkeld gevoel voor de pointe, een
allround theaterrot als de veelge
speelde, geroutineerde, romantische
Raimund als op slag van het toneel
verdrong.
En nog altijd heeft Nestroy, mede
door zyn filosofische of quasi-filoso-
fische opmerkingen, waarin de We
ners sterk zun, nog zyn betekenis.
Dat is, na de uitbundige ovaties
en de schitterende bloemenhulde aan
hen, die deze „sprudelende" satire
recht-toe recht-aan over het voet
licht brachten, overtuigend gebleken.
Het was een avond uit duizenden!
H.
Twee gewonden
onder wie
Alpheuse piloot
Een pipercup van het lucht*
vaartsproeibedrijf Van Beek in
Melissant is gistermiddag in de
Kleine Anna Wilhelminapolder
bij Ooltgensplaat naar beneden
gestort. De twee inzittenden, pi
loot Veenhuijsen uit Alphen aan
den Rijn. en de 18-jarige Henk
van Putten uit Melissant werden
zeer ernstig gewond en zijn in
een ziekenhuis opgenomen.
De heer Veenhuysen. een oud-mili
tair vlieger, heeft 2600 vlieguren op
zUn naam staan Hy was pas een
week by het luchtvaartsproeibedrijf
in dienst
De 18-jarige Henk van Putten uit
Melissant was employé van dit be
drijf.
Ze waren van het vliegveld in Me
lissant opgestegen om in Ooltgens-
plaats hun werkzaamheden, die ze
's morgens begonnen waren, voort te
zetten. Toen het vliegtuigje vlak bo
ven de landingsbaan in Ooltgenplaat
kwam trad vermoedelyk een motor
storing op. waarna het volgens om
standers van een hoogte van circa
twintig meter steil naar beneden
stortte. Daarna vloog het ln brand.
Verscheidene landbouwers uit de na-
byheid schoten toe om hulp te ver
lenen. Getracht werd te blussen,
maar dat ging niet. Wel heeft men
de inzittenden er met veel moeite uit
de wTakstukken weten te bevryden.
Het vliegtuigje is geheel uitge
brand.
De luchtvaartinspectie heeft de
zaak in onderzoek.
De nieuwe Snip en Snaprevue I
Uit en thuis" met Willy Wal-1
den en Piet Muyselaar en dit j
jaar ook met Christine Spieren
burg nadert haar première, wel
ke zal plaatsvinden in Hilversum
op vrijdag 13 juli a.s.
Hierboven Willy Walden en
Piet Muyselaar tijdens de finale.
Deze iceek volt beslissing
(Van onze correspondent in Wenen)
Deze week zal worden beslist over
het voortbestaan van de coalitie in
Oostenrijk. Voor dit land Is deze coa
litie bijna tot een levensbelang ge
worden, want vanaf 1945 dus 18
jaar lang werd het regeringsbe
leid bepaald door de samenwerking
tussen de twee partyen: de socialisten
en de R.-K. Volkspartij. Hieraan
dreigt nu een einde te komen, omdat
het parlement een uitspraak zal
moeten doen over een socialistische
motie, of de terugkeer van Otto van
Habsburg „ongewenst" is.
Het einde van ae coalitie zou niet
zo gevaarlijk zyn wanneer er naast
de twee grote partijen nog een der
de belangrijke groep in de volksver
tegenwoordiging zou zijn, maar dat
is niet het geval. De Vrijheidspartij
beschikt namelyk slechts over 9 ze
tels in het parlement van 165 leden
en is daardoor zwak en onbelangryk.
Tydens de laatste weken van de
regeringscrisis heeft de Volkspartij
ai zoveel concessies gedaan, dat
zy op het punt van Otto van Habs
burg niet meer kan toegeven. De on
belangrijke Vrijheidspartij ziet nu
eindelijk de kans schoon om een ac
tieve rol te spelen en zal dus voor de
socialistische motie stommen.
Wat er daarna zal gebeuren valt
nog niet te overzien. Men kan zich
namelyk moeilyk voorstellen dat de
socialistische staatspresident Scnarf
zyn goedkeuring geeft aan deze
breuk in de coalitie, waarop zUn
partijgenoten hebben aangestuurd.
Bovendien is het ondenkbaar dat de
Volksparty in de oppostie gaat en
ten gevolge daarvan alle belangrijke
posten niet alleen in het kaoinet,
maar ook in de verschillende minis
teries prijsgeeft.
Het is duidelyk dat de kwestie-
Habsburg haar belangrijkheid allang
heeft verloren. Het gaat eigenlyk
niet meer om de vraag of Otto mag
terugkeren, doch om de manier waar
op Oostenrijk in de toekomst gere
geerd dient te worden. De kwestie-
Habsburg is alleen een voorwendsel
om de aandacht af te leiden van
andere netelige problemen, voorna
melijk van het economische fiasco
waardoor Oostenryk wordt bedreigd.
Vooral de socialisten willen hier
op dc aandacht niet vestigen, om
dat ook zy maatregelen zouden moe
ten nemen die niet populair zullen
,zijn in de ogen van hun aanhangers.
Dc conjunctuur heeft zich name
lijk niet weten te handhaven, de eco
nomische bloei is tot stilstand geko
men en de produktie vertoont een
stagnatie. Desondanks werden voor
al door de socialisten steeds hogere
eisen gesteld aan het sociale pro-
dukt, de lonen en pry zen zijn voort
durend gestegen, maar de staat be
schikt niet meer over de nodige mid
delen om het hoge peil van de volks
welvaart te bestendigen.
Er zouden dus eigenlijk offers nood-
zakelyk zyn en de partyen zouden
hun aanhangers moeten overtuigen
van de noodzaak van bezuinigmgs-
maatregelen, maar ze hebben dit niet
gedaan en wensen dit ook nu nog niet
te doen. om geen stemmen te verlie
zen. Om hiervan de aandacht af te
leiden neemt men zyn toevlucht tot
Otto van Habsburg. maar binnen kor
te of langere tUd zal de economische
reketiing toch worden gepresenteerd.
Deze rekening zal dan zo hoog zyn,
dat men nu reeds zonder overdrij
ving van een dreigend fiasco kan
spreken.
Prins Bernhard heeft gisteren als
regent van het zUn naam dragende
fonds tydens een bijeenkomst in het
gebouw van de Nederlandse Handel
My in Amsterdam aan vier personen
de zilveren anjers uitgereikt. Deze
onderscheiding is in maart 1950 in
gesteld. Jaarlijks wordt zy als blijk
van waardering verleend aan (maxi
maal vijf) „personen van onbespro
ken vaderlands gedrag, die in eniger
lei vorm van onverplichte arbeid
byzondere verdiensten hebben ver
worven voor de Nederlandse cultuur,
of voor die van de volken der andere
Rijksdelen".
Aan de heer J. B. C. M. van de
Mortel (60) uit Vught is de zilveren
anjer verleend wegens: „zyn enthou
siaste. vruchtbare en rijk gescha
keerde activiteiten, waarmede hy de
oude gilden in Noord-Brabant uit
hun kwijnend bestaan tot nieuwe
bloei heeft gebracht.
De gronden waarop aan mr. W.
van Elden (64) uit Den Haag de
onderscheiding is verleend luiden:
„Zyn uit reeds vroeg tot ontwikke
ling gekomen, gefundeerde en diepe
belangstelling voortgesproten uiterst
vruchtbare activiteiten op de terrei
nen van beeldende kunst en letter
kunde'.'
De heren H. G. P. Kleyn (70) uit
Amsterdam en G. D. Swanenburg de
Veye (65t uit Alkmaar hebben de
zilveren anjer verworven op grond
van: „het opbouwen van wat aan-
vankelyk als een hobby naast andere
beroepsbezigheden begon, te weten
de gemeenschappelyke belangstelling
van beiden voor de levende natuur
tot een zo hoge graad van specialisti
sche kennis dat deze het wetenschap-
pelyke peil van de vakman zeer dicht
benadert en in sommige opzichten
zelf overtreft en hen kon leiden tot
een boekwerk „Paddestoelen, hun
vorm en kleur", dat op grond van de
deskundigheid der tekst (Kleyn) de
oorspronkeiykheid van opzet en uit
werking en de grote visuele kwalitei
ten der kleurenfotografie (Swanen
burg de Veye) een internationale
erkenning verwierf en reeds 3n zeven
talen werd vertaald."
Prins Bernhard heeft vanochtend als regent der stichting
„Praemium Erasmianum" in tegenwoordigheid van Koningin
Juliana en Prinses Beatrix de Erasmusprijs 1963 uitgereikt aan de
85-jarige joodse theoloog, filosoof en socioloog, prof. Martin
Buber. Het was de vijfde keer, dat de prijs werd uitgereikt, doch
voor de eerste keer in Nederland. Het geschiedde tijdens een
plechtige bijeenkomst in de grote aula van het Koninklijk Instituut
voor de Tropen in Amsterdam: zetel van de stichting.
Helmut Rahn naar
Meidericher SV
(Speciale berichtgeving)
De gronden, waarop de Erasmus-
prys groot 100.000 gulden aan
professor Buber is verleend luiden:
„Langer dan een halve eeuw heeft
hy op veelvuldige wijze het Europese
geestesleven gediend. Hij heeft de
Biblia Hebraica op een originele
wyze geheel nieuw doen klinken in
een Duitse vertaling.
Hy heeft de godsdienstige en zede
lijke schatten, die verborgen waren
in de legenden van de Chassidische
Vromen in Oost-Europa doorgegeven
aan de 20ste eeuwse mens van West-
Europa. Hy heeft het geloof van
Israël, uitgaande van ,Het Dialogi
sche Leven", in een diepgaande uit
eenzetting met de heersende filoso
fische en psychologische opvattingen,
verklaard en daarmede het gesprek
tussen jodendom en christendom
enerzijds, tussen by bels geloof en
moderne cultuur anderzyds uit mis
vattingen en vooroordelen bevrijd".
Bestemming
De Prins deelde in zijn toespraak
tot prof. Buber mede. dat deze in
overleg met het bestuur der stichting
besloten heeft het grootste deel van
j de Erasmusprijs te besteden aan een
diepgaande studie van een onder
werp dat in het behoud van de
wereldvrede een geheel eigen rol
speelt: „De crisis en de bestemming
van het Europese jodendom voor.
tydens en na de tweede wereld
oorlog".
Uit een tyd, zo voegde de Prins er
Helmut Rahn gaat naar de Meide
richer Spielverein. Gisteravond zijn
afgevaardigden van deze Duitse Bun- aan toe. waarin de integratie van het
desligaclub met de leiding van het
betaalde voetbal by Sportclub En
schede tot overeenstemming gekomen
ten aanzien van de transfer van
Rahn.
jodendom namen naar voren bracht
als Heine, Freud, Einstein. Chagall,
Kafka en Buber, werd een traee-
die geboren, die in Europa de lichten
van de menseiykheid doofde. Maar
uit dit duister brandde een nieuwe
vlam op, die wij allen, zo zei de Prins,
met belangstelling, verwondering en
vreugde gadeslaan. Temidden van dit
licht vinden wy opnieuw, of beter:
nog steeds Buber. En met welk
een energie. De uitvoering en publi-
katie van deze belangwekkende studie
zullen worden opgedragen aan het
wetenschappelyk Leo Baeck Insti-
tue, dat is gevestigd ln Londen en
Jeruzalem. En de 85-jarige professor
Buber heeft, zo voegde de Prins er
aan toe, als een vanzelfsprekende
zaak de supervisie van deze enige
jaren durende arbeid op zich geno
men.
Jaarlijks
In zUn openingswoord had de voor
zitter van de stichting, dr. Paul
Rijkens. gememoreerd, dat de Prins
in 1958 de Erasmusprys heeft gesticht
met de bedoeling deze jaarlyks toe te
kennen aan personen of instellingen,
waarvan het werk van groot belang
werd geacht voor het geestelijke en
culturele leven in Europa (de Eras
musprijs werd In 1958 toegekend aan
het Oostenrykse volk. in 1959 aan de
Duitse filosoof Karei Jaspers en de
Franse staatsman Robert Schuman.
De schilders Marc Chagall en Oskar
Kokoschka kregen de prijs in 1960.
In 1962 werd hy uitgereikt aan de
christen-humanist Romano Guar-
dini).
Voor de prijsuitreiking hield prof.
dr. M. A. Beek, hoogleraar in de uit
leg van het Oude Testament en het
Hebreeuws aan de universiteit van
Amsterdam, een toespraak getiteld
..De bemiddelaar en zyn dienst"
Na de prijsuitreiking door de Prins
volgde een muzikaal Intermezzo, dat
verzorgd werd door violist Yehudi
Menuhin en zyn zuster, de pianiste
Hephzibah. Daarna hield prof. Buber
een korte rede getiteld: „Gelovig
humanisme". Na zUn dank te hebben
betuigd voor de prijs zei prof. Buber:
.-Als ik mijn diepste levensopvatting
met een begrip moet aangeven, kan
het slechts dat zyn, waarmee wy de
levensbeschouwing van Erasmus aan
geven: het begrip van een gelovig
humanisme. Toch moeten wij hier
een onontbeeriyk en essentieel on
derscheid maken. Het gelovig huma
nisme van Erasmus betekent het
samengaan van twee beginsels die in
het leven van de mens naast elkaar
van gelding zUn zonder elkaar te
raken: de natuurlijke menseiykheid.
waarin de mens thuis is en die hij
slechts behoeft te ontplooien, en het
gelovig opzien, waarin hy zich. als
het ware van het menselyke los
makend. tot God verheft.
Geheel anders is het gesteld met de
levensbeschouwing, die men in onze
tyd mag aanduiden als gelovig
humanisme en die ook de mUne is.
IJier manifesteren zich de menseiyk
heid en het geloof niet als twee ge
scheiden gebieden, waarvan elk onder
een eigen teken staat en dooi- een
afzonderlyke wet wordt beheerst: zij
doordringen elkaar, zy werken
samen, ja ze hebben zo innig betrek
king op elkaar, dat zy mogen 7eeeen:
ons geloof heeft onze menselUkheid
ten grondslag en onze menseiykheid
heeft ons geloof tot grondslag", aldus
prof. Buber. „Het moderne gelovig
humanisme verbindt het humanum
en het geloof dusdanig met elkaar,
dat deze twee niet zonder meer naast
elkaar huizen, maar elkaar doordrin
gen".
THANT SPREEKT
VOOR HONGAREN
De secretaris-generaal van de V.N.
heeft gisteren in een lezing tot Hon
gaarse intellectuelen gezegd dat de
vrede niet slechts een gezamenlyke
plicht is. maar ook een ondeelbare
verantwoordely kheid„Vrede kan
niet worden gesplitst in zyn politieke,
economische, sociale of culturele as
pecten in de hoop de een op te los
sen zonder de andere aan te pak
ken". aldus Oe Thant. die de nadruk
legde op het belang van internatio
nale culturele uitwisselingen, waarin
4 v.» j - alle landen vruchtbaar kunnen *a-
waarin hy de betekenis van Martin imenwerken.
Buber schetste voor de cultuur van 1 Later bracht Oe Thant een bezoek
Europa. aan president Istvan Dobi.
