Herbert von Karaj an met
Oerlij nse Philharmoniker
Rijke pracht op Oude Kunst
en Antiekbeurs in oud Delft
Bestuursruzie N.T.B.
voor Haags gerecht
Muzikaal evenement
van hoogste orde!
Keur aan schatten
verrukt het oog!
IN ZELDZAAM HECHT VERBAND
Poter Lootten
SCHOONHEID EN ZELDZAAMHEID
kort geding tegen de lieren
Schweitzer en Eert tres
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 27 juni 1963
Derde blad no. 30992
kunst
laieiöoscoQP
GEBEURTENIS!
Entrée met smalle figuur en lichtelijk slepende tred
van de wijd en zijd vermaarde dirigent Herbert von Karajan met
de hem reeds sedert negen jaren toevertrouwde Berlijnse Philhar-
jnoniker.
Wélk een dirigent, wélk een ensemble ook, daar in het stamp
volle Kurhaus, waar de talloze Holland-Festivalgangers zich op
zijn komst gespitst hadden.
Sensatiezucht?
Wellicht
Doch zij. die „sensatie" zochten, kwamen toch bedrogen uit.
Want hij is geen man van „show". Zelden zagen wij een dirigent,
die met zó weinig middelen zulk een expressie weet te realiseren.
Naar lijkt een introvert man, als een rups ingesloten in zijn cocon.
Hij schijnt licht voorover gebogen voor zichzelf te dirigeren,
met soepel, lenig, cirkelend en nimmer hoekig armgebaarhij ziet
het orkest nauwelijks aan. leidt dikwijls met gesloten ogen. Toch
weet hij een zeldzaam hecht verband en daarbij een onvoorstelbaar
intensieve innerlijke spanning op te roepen, daarbij een volstrekt
aparte sfeer, voelbaar tot in élke nuance, èlk détail, élke karak
teristiek.
Er gaat een mysterieus fluïdum van hem uit, een iveldadige rust
en daarmee bereikt hij een volkomen beheersing van muzikale
waarden, welke hij op de meest scherpe wijze analyseert.
In grote soberheid, in opperste
concentratie, in een waarachtig die
nen van de Kunst, in cultureel
verfijnde, aristcratische opvattin
gen: kenmerk van het „ware".
Von Karajan: groot skiër, groot
auto-coureur, groot vlieger, maar
bovenal groot „musicus".
Zij, die deze muzikale gebeur
tenis meemaakten, moeten dit
ook zo ervaren hebben.
Het jubelend enthousiasme
dat losbrak, sprak in dit opzicht
boekdelen.
Wie dit concert hoorde, was
Ah
in een ban
Het sublieme Berlijnse ensemble
volgt hem, als in èèn ban geslagen
en met een fantastisch klankeven-
wicht, in de te spelen werken: de
1 Suite No. 2 van Bach, doorzichtig,
I gehouden in zèèr kleine kamerbezet-
ting, met Von Karajan zelf in de
superieur gespeelde continuopartij
aan het klavecimbel en daarbij af en
toe even dirigerend, met een élles-
kunner als de virtuoos en hoog-edel
blazende fluitist Karl-Heinz Zöller in
de eerste linie, de Symfonie in A gr.
t. K.V. 201 van Mozart, welk Jeugd
werk onzegbaar hemels-teder en lief-
lijk opklinkt en na de pauze de j
Tweede Symfonie van Brahms., voe
rend naar een hoogopgevoerde jqetuiqe van een der hooqtepunten
climax, waarin Von Karajan eindelijk
volkomen uit zichzelf treedt en het
orkest in brede stroom meesleept
naar opperste uitdrukkingskracht.
Recordbedragen op
porceleinveiling
1 Op de eerste van de 7 veilingen
1 i van de enorme kunstcollectie van
wijlen René Fribourg. een in België
geboren graankoopman die in fe
bruari is gestorven, zijn in totaal 68
stukken Europees porcelein tegen
een astronomisch bedrag van 180.950
1 pond-sterling, een wereldrecord, ver
kocht.
De reusachtige kunstcollectie van
meubels, schilderijen, schetsen en
kunstvoorwerpen is zo omvangrijk,
dat de veiling in zeven fasen moet ge
schieden. De verkoop wordt in de za
len van Sotheby en Co. in Londen
gehouden van juni af tot medio-ok
tober.
De hoogste prijs op de eerste vei
ling werd betaald door een particu
liere koper in New York. die bood on
der het pseudoniem „B. Russel". Hy
betaalde 20.000 pond voor een groep
paarden en verzorgers in Meisner-
porcelein.
Aankopen voor
Van Abbeinusetim
De demissionaire directeur van het
Van Abbemuseum te Eindhoven, mr,
E. de Wilde, heeft onlangs enkele
voor de Eindhovense collecte belang
rijke werken aangekocht.
Van de 40-jarige Amerikaanse
schilder Sam Francis verwierf hij
.schilderij 1957", van de eveneens
uit de V.S. afkomstige kunstenaar
John Hultberg 41 kocht hij „Nach
telijk gevecht" aan. Voorts verwierf
de directeur werken van Alan Davie
iEngeland). A. Saura Spanje» en
B Alechincky (België). Voor de af
deling Nederlandse kunst zijn wer
ken aangekocht van Karei Appel,
EdgaT Fernhout, Nico ten Holt en
Jaap Wagemaker.
ADVERTENTIE
Volmaakt
van het Holland-Festival, zo niet
hét hoogtepunt! H. I
HERBERT VON KARAJAN
voor het verzorgen van Uw
BITTERGARNITUREN
HORS d'OEUVRES
SALADES
GANGETJE 14
TELEFOON 24905
Werkelijk: èèn voor èèn gebeurte
nissen. die de faam van deze dirigent
waar maken. Doch tevens waar ma
ken, welke een minutieuze voorberei
ding aan dit alles voorafgegaan moet
zijn, om tot zodanige verfijnde, sub
tiele en dan weer van grandioze en
warm levende klanken- en kleuren
pracht vervulde, genadevol-gezegende
interpretaties te komen.
Van Karajan bereikt het volmaakte
ln een vloeiende vanzelfsprekendheid.
Hij draagt het orkest zijn intenties
over in een sfeer, die de absolute
^meester" typeert: in een eenvoud,
die vele der huidige dirigenten
vreemd is en hem tot een uniek men
tor stempelt. Het is daarom niet te
veel gezegd als wij hem tot de aller
grootsten rekenen!
Het ..nare
HU mag zijn eigenaardigheden
hebben, zoals enkele bevreemdend
snellere tempi dan de hier gebruike
lijke in de Bachsuite, maar men ver
enigt zich op slag met zijn visie, om
dat uit alles te proeven valt, dat het
bij Von Karajan eerhjk en zuiver is
en men intuïtief voelt, dat het goéd
is, zoals hy het doet.
(Van onze Utrechtse correspondent)
De oud-voorzitter van de Ned. Toonkunstenaarsbond. H. Meijer,
en de in functie zijnde penningmeester. C. H. D. O. Mackenzie,
hebben een kort geding aangespannen tegen de waarnemend voor
zitter van de Bond. A. Schweitzer, en de secretaris, M. Ferares.
De laatste twee bestuursleden worden ervan beschuldigd de no
tulen van de N.T.B.-vergadering van 22 en 26 april te hebben ver
valst en te hebben gepoogd op onrechtmatige wijze over de bonds-
kas te beschikken.
De fotokopieën, die hiervan de bewijzen vormen, zouden ln het
bezit zijn van de heren Meijer en Mackenzie.
Voorts zyn enige hoofdbestuursle
den gedagvaard, die na het ontstaan
van de crisis in de NTB hun functie
hebben neeergelegd. Aan de president
van de Haagse rechtbank, die zich op
5 juli over deze zaak moet buigen,
wordt gevraagd de oud-hoofdbe
stuursleden te machtigen een congres
voor te bereiden. Hierop zou een
nieuw hoofdbestuur moeten worden
gekozen.
De heren Meyer en Mackenzie ach
ten de Bond thans onbestuurbaar.
Het huidige hoofdbestuur telt, in
plaats van de voorgeschreven 9 leden
maar 4 personen.
De poging om de heren Ferares en
Schweitzer weg te krijgen, moet wor
den gezien tegen de achtergrond van
een besluit van het NVV. Als op 18
juli de heer Ferares nog steeds de
dagelijkse leiding heeft van de Toon-
kunstenaarsbond. zal het NW deze
bond uitstoten. De dagelijkse leiding
van het NW acht de persoon en de
methode van de heer Ferares, een
oud-lid van het vroegere orkest van
de Amsterdamse City Bioscoop, on
aanvaardbaar.
Geen onderhandelingen
De heren Meijer en Mackenzie stel
len dat lichamen als Ned. Radio l'nie,
de Ned. Televisie Stichting, het Rijks
arbeidsbureau. de Stichting van de
Arbeid etc. niet met de thans zitting
hebbende bestuursleden zullen onder
handelen.
De uitslag van het kort geding is
belangrijk. Naar wij uit goed geïnfor
meerde bron vernamen, is het on
waarschijnlijk dat vele NTB-leden
bereid zyn zich na 18 juli af te schei
den in een nieuwe bond. die zich wel
bij het NVV kan aansluiten.
Voor grammofoonplaten
HAARLEMMERSTRAAT 55 t o. Rex
TEL. 20593 - LEIDEN
Kwestie-Otto von
Habgburg uitgesteld
d «el Pieler rtarax Hui Memiin* De Oostenrijkse Nationale Verga-
Abr/van ijaï"van SSi
Ambrosius Bosscham de Oude, Roe- ?.,e.r .de ""streden kwestie,
lant Savary. Jan van Kessel. Aert de i, 4 ""T
Gelder. David Teniers, Jan Brenghel "«k ™or da
de Oude. Jan v. Goyen. Gerard Ter- - 1^1 f S"
borgh. Jacob van Ochterveldt (de "1: '7. 0. T a „T,™1,
volgorde is totaal willekeurig') hMrsen4e dynastle' d"! h« land
en vele, vele
voor- en tegenstanders van ex-
kroonprins Otto von Habsburg heeft
verdeeld, zal echter waarschijnlijk tot
de komende bijeenkomst van de Na-
die
wordt niet in de ban feeslagen door
anderen, te veel
«»m op te noemen. Ook de bui
tenlanders o.a. Italianen zijn in rui
me mate vertegenwoordigd. En wat
Kroningssteeii
niet echt?
De z.g. Schotse kroningssteen",
die in het voetstuk van de troon der
y Britse monarchen in de Westmins-
ter-abdij berust sedert Koning
Edward I hem in 1296 na een veld
tocht in Schotland uit Scone liet
overbrengen, is opnieuw de „steen
des aanstoots" geworden. De steen
kwam voor het laatst in opspraak
toen hij op 24 december 1950 weg-
haald bleek te zijn, vermoedelijk
r Schotse, nationalisten. Toen de
teen enige tijd later teruggebracht
as, kreeg de Schotse beeldhouwer
Robert Gray opdracht hem op zijn
plaats te herstellen. Deze Gray
heeft thans twijfel geuit aan de echt
heid van de teruggegeven steen, om-
deze volgens hem afkomstig
oet zijn uit de zandsteengroeven
tan Perth in Schotland en dus niet
„steen des noodlots" kan zijn
geweest, waarop volgens het bijbel
verhaal Jacobs hoofd zou hebben
gerust tijdens de droom van de he
melse ladder. De echte steen zou
geler van kleur zijn, aldus Gray, die
ook lid van de separatistische Schot
beweging is geweest. De Stone
Scone" symboliseert de Schotse
wnarchie en zijn aanwezigheid in
Engelse koningstroon de unie
Dat was
meerdere bewonderenwaardige sculp -
I turen, o.a. een interessant geconci-
pieerd albasten beeld van St.-Rochus
I uit Nottingham, begin 15e eeuw?
Verder is er een keur aan collecties
van andere bezienswaardigheden,
omvattende tapijten, oude Juwelen,
Chinees porselein. Delfts aardewerk,
meubelen, pendules en klokken en tal
van merkwaardigheden, zoals een
kostbaar gouden zakhorloge, vervaar
digd in verschillende kleuren van
goud. daterend uit 1790 en gesig
neerd Breguet a Paris. Deze was in
zyn tijd 'n beroemd vervaardiger van
dergelijke horloges, die voor een zeer
kleine élite bestemd waren
Een „wonder
t
dioze rijkdom en verscheidenheid,
waarbjj de kwaliteit van het gebo-
dene niet te overtreffen lijkt. Deze
woorden zijn geenszins overdreven,
want de beurs te Delft staat aan de
spits! Zy wordt in het buitenland wel
nagevolgd, maar is tot nu toe niet
geëvenaard.
Vele bezoekers worden kopers, spe
ciaal in het eigen land. Men moet
ongetwijfeld over een gespekte por
temonnee beschikken om in het bezit
te komen van hetgeen men graag
wenst, maar ook met mindere be
dragen kan men terecht, alhoewel
De pryzen hangen niet alleen af
van de „schoonheidswaarde", ook de
Een van de meest dringende vragen die ons op de Oude kunst
en Antiekbeurs kwelden was: Hoe lukt het toch altijd weer nieuwe
antiquiteiten bijeen te brengen, terwijl de schaarste er aan toch
kennelijk zeer groot is".
Het antwoord van een der kunsthandelaren luidde ..De antiqui
teiten zijn er nog wel. mits ge er maar voor betaalt. Zolang de hui- zeldzaamlTeïd"spêeU «**n grote "rol èn
diae welvaartsstatus voortduurt lopen we geen al te grote risico's. I wie graag dus iets in bezit wil heb-
i I i n j. i I ben. dat een ander niet heeft, moet
maar o wee. als daar eens verandering in komt. Dan wordt het op- 1 er maar voor beta|en 00k.
passen geblazen! En om de antiquiteiten op de kop te tikken, daar- Dat is gewoon een kwestie van
voor moet jc over de nodige relaties beschikken, overal ter wereld vraa* en aanbod!
tuien beide komnkruken. Dal nas en wéten, wie antiquiteiten b.r in familiebezit heeft en er op een Vvoorkeur
bedoeling van Edward I. aldus gegeven ogenblik, om welke reden dan ook afstand van wil doen xclcil '""I M
Gray, gn tvanneer de huidige steen
Londen niet de echte i-s. dan Zo. dat wisten we dan. alle windstreken ter wereld bijeen ge- Aan de hand van de in verband
manaett er ook iets aan de Schots-We konden ons opnieuw instellen bracht daar in het museum ..Het met deze lustrumbeurs extra fraai
Engelse verbondenheid I op die pracht aan kostbaarheden, uit i Prinsenhof" te Delft, in een gran- i verzorgde catalogus reeds de om-
Wintergezicht op Aarlander-
veen. geschilderd door Anthonie
van Beerstraeten (1639-1665)
slag is een lust voor het oog! gaat
ge dan uw rondgang maken langs al
die 30 fascinerende schatkamers,
eigenlijk evenzovele ..mirakelen",
waar elke bezoeker vanzelfsprekend
naar eigen voorkeur door wat zich
daar bevindt, getroffen zal worden.
Persoonlijk voelden wij ons het
meest aangetrokken tot de talryke
oude meesters, die ln grote hoeveel
heid aanwezig zijn, alsmede tot de
inzending Middeleeuwse kunst.
Er is onder die vele oude meesters
een Anthonie van Beerstraeten
(1639-1665), een fraai schilderij, dat
wU euriositeitshalve speciaal willen
vermelden. Het betreft een hierbij
afgebeeld wintergezlcht op Aarlan-
derveen, rechts onder gesigneerd
„Aarlanderveen naer de kerk gezien"
De liefhebber van oude schilderijen
kan overigens aan een overrompe
lende schildersweelde zijn ogen uit
kijken. want er zijn prachtige werken
van Albert Cuyp, Salomon van Ruys-
Wij kunnen in dit kort bestek on
mogelijk ingaan op alles, wat daar
in Delft het oog verrukt.
U moet zich de moeite getroosten
er zélf heen te gaan en zult dan
kunnen concluderen, hoeveel belang
rijks aanwezig is, hoewel het steeds
moeilyker wordt het werkelijk uiterst
„zeldzame" te ontdekken, bijeen te
krijgen.
Toch kan gewaagd worden van een
opeenstapeling van kunstschatten,
welke uniek is en in haar veelzijdig
heid een welhaast ongeloofwaardig
„wonder" heten mag, waarin de oude
kunst triomf op triomf beleeft!
De crisis ontstond na een gerechte
lijke beslissing, volgens welke de nu
50-jarige aartshertog uit zijn balling
schap in Beieren naar zijn vaderland
mag terugkeren. De 76 socialistische
afgevaardigden hebben met acht af
gevaardigden van de rechtse Vrij
heidspartij gisteren een gezamenlijke
motie ingediend waarin de terugkeer
van Otto „ongewenst" wordt ge
noemd. Deze motie werd naar de
grondwetscommissie van de Kamer
gestuurd, die haar waarschijnlijk zal
aannemen daar zij wordt gevormd
door 13 socialisten, één lid van de
Vrijheidspartij en 13 leden van de
conservatieve Volkspartij. Wanneer
de 76 socialisten tezamen met de acht
afgevaardigden van de Vrijheidspar
tij de motie aannemen, zal deze de
meerderheid verkrijgen, want de
Volksparty heeft 81 afgevaardigden.
De regering van Alfons Gorbach zal
dan gedwongen zyn af te treden.
Riskante reis
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft gisteren
bekendgemaakt, dat Amerikaanse
studenten die gehoor geven aan een
uitnodiging van de studentenorgani
satie van Havanna voor 'n kosteloos
verblijf op Cuba, gevaar lopen by hun
terugkeer een gevangenisstraf van
ten hoogste vijf jaar of een boete
Het enige nadeel van zoveel schoons lot 5 000 do,,ar te krijgen,
bij elkaar is, dat een rondgang wel Een vijftigtal studenten van Ame-
uitermate vermoeiend werkt en men rikaanse universiteiten wil naar Ha-
het „Prinsenhof" verlaat, zonder nog vanna gaan. Omdat de Amerikaanse
veel energie over te hebben om nog regering alleen aan journalisten en
intense aandacht te vinden voor de I zakenlieden toestemming voor een
pracht van het „Oude Delft", dat op dergelijke reis geeft, hebben de stu-
zich zelf al een verrukking is! denten getracht via Canada te rel-
Enfln: laat u dit niet weerhouden zen. maar de Canadese regering wei
de Oude Kunst- en Antiekbeurs te I gerde een visum te verstrekkenDaar-
bezoeken. op vertrokken de studenten dinsdag
In een tijd. waarin de „moderne" in twee groepen naar Europa Zij
kunst zn veelvuldig in hei centrum hopen elkaar in Parijs te ontmoeten
van de aandacht staat, vormt een en dan naar Praag te gaan om met
gang daarheen een hoogst weldadig een TSjechoslowaaks of Cubaans
tegenwicht! vliegtuig hun doel tenslotte toch te
II. bereiken.
