DE KORT stopt ermee na
zeven weken (in)formeren
flmtotu Hp
Een miljoen Berlijners
juichte Kennedy toe
Weer beroep op profDe Quay
„Muur is het bewijs
van het falen der
communisten
(9ud
Ogenschijnlijk nog geen stap verder
de Kort
faalde
Kritiek uit
eigen partij
Drie redenen
voor reis van
Cliroesjtsjow
naar Berlijn
Zo Behandelde
China Indiase
militairen
WIM SONNEVELD-SHOW
FRIO DIEPVRIES
fSSëta.»
reuws
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 27 JUNI 1963
No. 30992
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f. 2.80 per maand. f. 0.65 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en administratie: 25041; Redactie: 21507
IV onze beschouwing over het
resultaat der verkiezingen op 15
mei j.l. spraken wij reeds de ver
wachting uit, dat de samenstelling
ran het nieuwe kabinet wel eens niet
vlot zou kunnen verlopen als de
uitspraak van het kiezerskorps op
-sichzelf kon doen verwaohten. Im-
mers die uitspraak wees duidelijk in
de richting van een voortzetting van
de politieke lijn van het kabinet-De
Quay en het lijkt altijd gemakkelijker
op een bestaande basis tot overeen-
itemming te komen dan dat nieuwe
combinaties en formules moeten
worden gevonden.
De praktijk van de farmatiepoging
van de voorzitter van de KVP-
Eamerfractie, dr. De Kort, heeft
fleze theorie gelogenstraft.
De vraag rijst thans of dit werke-
ijk nodig was geweest. Wij zijn ge-
teigd deze vraag ontkennend te be-
ntwoorden.
Dat de formateur er niet in is ge
daagd een kabinet samen te stellen,
lat volgens de hem door de Koningin
rerstrekte opdracht geacht mocht
worden in het parlement over een
uime meerderheid te beschikken,
igt niet zozeer aan de omstandig
heid, dat hij de oplossing in een
verkeerde richting zou hebben ge
kocht als wel aan het feit, dat hij
Ihet spel niet juist heeft gespeeld.
AT uiteindelijk de formateur de
voorkeur heeft gegeven aan een
confessioneel-liberaal kabinet,
weinigen hebben verwonderd,
■h wel is ook in nlet-socialisti-
1e kringen onbehagen en ont-
;emming ontstaan over de wijze
,rop de P. v. d. A. van die 6amen-
•erking werd uitgesloten, vooral
lat het laatste gesprek tussen dr.
Kort en ix. Vondeling blijkens
niet door de gesprekspartner
eersproken mededeling van laatst-
;enoemde weinig of geen onoplos
bare moeilijkheden had overgelaten.
iet het feit dót de P. v. d. A. als
Dp-één-na-grootste partij in de op
positie werd gedrongen veroorzaakte
dat onbehagen, doch de wijze waaróp.
al
NTUSSEN heeft deze gang van
zaken de taak van de toekomstige
formateur wie dat ook moge
jjjxi er bepaald niet gemakkelijker
op gemaakt. Het is niet twijfelachtig
dat ook de opvolger van dr. De Kort
de koers van zijn voorganger zal in-
u «laan, doch hij zal dan op zijn weg
gevoeligheden ontmoeten, welke er
tevoren niet waren en die zijn taak
daardoor aanzienlijk zullen verzwa-
pen.
Persoonlijk geloven wij dat slechte
één persoon die moeilijkheden binnen
de kortst mogelijke termijn tot een
joplossing zou kunnen brengen, in
casu de vroegere minister-president,
r^dr. De Quay, maar het is de vraag
of hy zich voor die taak beschikbaar
wil stellen.
Naar alle waarschijnlijkheid zal
onze nieuwsgierigheid te dien op-
lichte niet al te lang op de proef
torden gesteld.
WEERBERICHT
VERANDERLIJK
De Bilt verwacht van heden- tot
toorgenavondVeranderlijke bewol-
king met tijdelijk enige regen. Aan-
Tankelijk zwakke veranderlijke wind,
I later matige tot vrij krachtige noord-
I westelijke wind. Weinig verandering
I to temperatuur.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
t STRANDVERWACHTING
Morgen brede opklaringen. Vrijwel
k geen buien meer. Frisse, naar noord
west ruimende wind. In de middag
17 18 graden. Temperatuur van het
rater 15 graden
«water 10 graucu.
it Vooruitzichten: Het hoge drukge-
bied van de Oceaan breidt zich lang
ui zaam naar de Noordzee uit. In de
komende dagen stabieler, maar aan
hankelijk nog fris strandweer.
28 JUNI.
Zon op: 4.22 uur; onder: 21.04 uur.
Maan op: 12.13 uur; onder: 0.42 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.17 en 20.46
uur; laagwater te 3.49 en 16.13 uur.
Dit blad bestaat uit 20 pagina's
(Van onze parlementaire redactie)
Het is dr. De Kort dus niet gelukt. Na een dag piekeren reed
hij gisteravond ten einde raad naar paleis Soestdijk om de Ko
ningin te verzoeken, hem van zijn formatie-opdracht te ontheffen.
De Koningin heeft dit verznek iogewilligd.
Tevens heeft de landsvrouwe voorbereidingen getroffen voor de be-
noeming van een nieuwe formateur. Daartoe was zij vandaag aanwezig
in Huis ten Bosch om achtereenvolgens te ontvangen: de voorzitter van
de Eerste Kamer, mr. J. A. Jonkman, zijn collega van de Tweede Kamer,
mr. F. J. F. M. van Thiel, de vice-voorzitter van de Raad van State,
prof. mr. L. J. M. Beel, de waarnemend voorzitter van de Tweede-Kamer
fractie van de K.V.P., de heer W. J. Andriessen en de fractievoorzitters
prof. dr. ir. A. Vondeling (P.v.d.AJ, mr. E. H. Toxopeus (V.V.D.), H.
van Eijsden (A.R.P) en mr. H. K .J. Beernink (C.H.U.).
bij de vorming van zo'n kabinet een
actieve rol wil spelen. Aangenomen
werd, dat zyn bezwaren zullen afne
men, wanneer de Koningin in haar
opdracht duidelijk aangeeft, in wel
ke richting hij moet werken: samen
werking tussen KVP, ARP, CHU en
VVD.
Ogenschijnlijk is het, alsof de vor
ming van een kabinet niet verder is
dan op 16 mei, de dag na de verkie
zingen. Het lag immers toen al «-oor
Het slot kwam niet onverwachts.
Algemeen was bekend geworden, dat
dr. De Kort zich zo in de nesten had
gewerkt, dat het hem moeilijk zou
vallen, een ministerploeg te vinden,
die zijn werkwijze voor haai- rekening
zou willen nemen. Vooral de kritiek
van de KVP-zijde op zijn keus ten-
gunste van de VVD en met name op
het uitblijven van een motivering van
e keus. scl tiijnt liij zich erg te heb
ben aangetrokken. De hele dag is dr.
De Kort giste, -r in zijn werkka
mer in het kabinet van de minister
president op Plein 1813 in Den Kaag
gebleven. Hij ontving geen bezoek.
Omstreeks tien voor acht verliet hü
het gebouw. Hij vertrok naar Soest-
dijk.Zijn laatste tocht als formateur.
Met dit alles is de politieke toe
komst zowel van dr. De Kort als van
ons land er niet rooskleuriger op ge
worden. Wat de toekomst van dr. De
Kort betreft, er wordt zelfs aan ge
twijfeld of hy na zyn falen nog
voorzitter van de KVP-fractie kan
biyven. Zou hy voor deze functie be
danken hetgeen niet onmogeiyk
wordt geacht dan zal het de KVP
de grootste moeite kosten, een nieuwe
fractievoorzitter te vinden.
Waarlyk grote figuren zyn ln de
fractie namelyk nauwelijks te vin
den.
Andere wijze
Wat de voortgang van kabinetsfor
matie betreft, gevreesd moet worden,
dat het besluit van dr. De Kort, hoe
begrijpelijk ook, allerminst bydraagt
tot versnelling van de totstandko
ming van een nieuw kabinet. Het
merkwaardige is, dat niet de keus van
dr. De Kort, is aangevochten, maar
wel de gronden, waarop hy haar
heeft gedaan.
Het gaat er dan ook om, dat een
formateur wordt benoemd, die zich
losmaakt van de werkwijze van dr.
De Kort, maar toch uiteindeiyk uit
komt by diens resultaat, een samen
werking tussen de drie confessionele
fracties en de VVD. In gezagheb
bende politieke kringen viel gister
avond te beluisteren, dat voor een
dergelijke opdracht in de eerste
plaats in aanmerking komt de hui
dige minister-president, prof. De
Quay. Het is echter de vraag, of hy
Intussen zullen de vyf Twee
de-Kamerfracties, die aan het over
leg hebben deelgenomen, niet kun
nen terugvallen op hun stellingen
van 16 mei. Daarvoor is teveel ge
sproken en onderhandeld. De komen
de formateur zal derhalve, zodra hy
heeft bepaald, met welke partyen hy
ln zee zal gaan, willen teruggrijpen
op de overeenstemmingen, die thans
tussen de verschillende fracties reeds
zyn bereikt en niervan uitgaande de
resterende moeilyke kwestie nog wil
len oplossen. Dit zal niet altyd zon
der horten en stoten verlopen, maar
hy hoeft bepaald niet weer helemaal
opnieuw te beginnen. In een com
mentaar op het besluit van dr. De
Kort zei de fractie-voorzitter van de
CHU, mr. Beernink, ervan overtuigd
te zyn, dat niet de moeilykheden
tussen de confessionele fracties en de
VVD over het regeringsprogramma
voor de formateur aanleiding zyn ge
weest, zyn opdracht terug te geven.
Veeleer moet de aanleiding worden
gezien in de houding van dr. De
Korts eigen fractie. Overigens heeft
ook de CHU, ondanks haar voorkeur
voor samenwerking met de VVD, kri
tiek geoefend op de wyze, waarop
dr. De Kort te werk is gegaan en de
PvdA buiten spel heeft gezet. Mr.
Gisteren heeft president Ken
nedy zijn bezoek aan West-
Duitsland besloten met een be
zoek aan Berlijn, waar hij ook de
beruchte muur in ogenschouw
nam. De president in gezelschap
van Adenauer en burgemeester
Brandt op weg naar de muur.
voor de hand, dat voortzetting van de Beernink vond deze handelwyze niet
lijn-De Quay overeenkwam met de correct en meende, dat prof. Vonde-
verkiezingsuitslag. Reeds toen wy ling (PvdA) er recht op heeft, alsnog
hebben het meer dan eens geschre- door dr. De Kort van diens motive-
ven had een formateur kunnen ring te worden ingelicht. Aanwijsing
worden benoemd, die rechtstreeks j van prof. De Quay als formateur
aanstuurde op voortzetting van het j vond mr. Beernink het meest logisch.
beleid-De Quay. Thans blykt eerst j
duidelijk, hoe vertragend de infor-
matieperiode-Romme en de daarop
voortbouwende formatiepoging van I
dr. De Kort hebben gewerkt.
I Chroesjtsjow zal morgenmiddag om
2 uur in Oost-Beriyn aankomen. Di
rect na zijn aankomst gaat hij naar
I het stadhuis, waar hij door het ge-
I meentebestuur ontvangen zal wor
den. Ook Tsjecho-Slowakye zal een
delegatie naar OostBerlijn sturen
onder leiding van een vooraanstaand
lid van de Tsjechische communis
tische partij. De reden voor deze be
langstelling is, dat de Oostduitse
communistenleider Walter Ulbrieht
zondag zijn zeventigste verjaardag
viert.
Westelyke waarnemers in Berlijn
menen dat Chroesjtsjows onverwach
te reis naar Oost-Beriyn een drie
voudig doel heeft, namelijk om:
1. het psychologische effect van
Kennedy's bezoek aan West-Duits-
land en West-Berlyn te neutralise
ren: 2. De Oostduitse regering als ex
ponent van de Russische belangen in
Duitsland steun te verlenen; 3. By de
Europese bondgenoten van de Sow-
jet-Unie steun te krijgen voor het
Russische standpunt in de ideolo
gische stryd tussen de Sowjet-Unie
en communistisch-China.
Rangers mislukt
door ontsmetting
Een commissie van het Amerikaan
se Congres heeft gezegd dat het mis
lukken van het Ranger-programma
van maan-ruimtevaartuigen onder
meer te wyten is aan buitensporige
ontsmetting van deze vaartuigen. De
maanschepen werden ontsmet om te
voorkomen dat de maan zou worden
besmet met aardse organismen.
Geen van de vyf Rangers heeft de
maan bereikt omdat de hitte waar
aan zy ter ontsmetting werden bloot
gesteld. mankementen aan instru
menten heeft veroorzaakt, aldus de
commissie.
De Indiase regering heeft Rood-
China ervan beschuldigd verscheide
ne artikelen van de overeenkomst
van Genève inzake krijgsgevangenen
te hebben overtreden. China heeft
getracht de Indiase militairen, die na
de grensgevechten van vorig jaar
krijgsgevangen waren gemaakt, door
misleiding, het uitoefenen van druk
en door straffen hun trouw aan In
dia te doen opgeven.
Een Indiase officier, brigade-gene
raal John P. Dalvi, is vyf maanden in
een kleine koude kamer eenzaam op
gesloten geweest. Hy moest er naar
Radio-Peking luisteren en mocht
naar niets anders luisteren en niets
anders lezen dan communistische li
teratuur. Om inlichtingen over de
krygsgevangenen te krygen lieten de
communisten hen formulieren invul
len die volgens hen door de Indiase
regering waren gevraagd.
De krygsgevangenen moesten ver
plichte cursussen volgen, waarna zy
films moesten zien en lezingen en
discussies bywonen. „Krygsgevange
nen die bezwaren maakten werden
gestraft en geplaagd met herhaalde
lijk ontbieden op het hoofdkwartier.
Zeer moeilyke gevallen werden naar
de oever van een bitter koude rivier
gebracht, waar de „overreding" werd
voortgezet onder bedreiging met een
bad in het „koude water", aldus de
verklaring. De officieren werden ver
nederd en „moesten allen hun eigen
werk doen, zoals het kamp schoon
maken, zakken voedingsmiddelen
aandragen en houtjes hakken, onder
scheldwoorden van de bewakers.'
Ook generaal Clay
toegejuicht
De Amerikaanse president
heeft gisteren zijn vierdaags be
zoek aan Duitsland beëindigd
met zich ondubbelzinnig achter
het streven naar vrijheid voor
Berlijn te stellen.
Na op twee plaatsen een be
zoek aan de Berlijnse muur te
hebben gebracht en een zege
tocht door de straten van West-
Berlijn te hebben gemaakt de
mensen stonden tien rijen dik
tei Kennedy tot 100.000 mensen
voor het stadhuis Schöneberg er
trots op te zijn, dat hij in Berlijn
was. De Amerikaanse president
zei geen stad te kennen, die ge
durende 18 jaar werd belegerd
en nog met onverminderde le
venskracht en onwankelbare
hoop even sterk overeind staat
als Berlijn. Kennedy noemde de
Berlijnse muur een teken van
het falen der communisten.
In gezelschap van generaal Clay
(de schepper van de luchtbrug) arri
veerde Kennedy gisteren op de dag
dat vijftien jaar geleden de lucht
brug werd ingesteld (26 juni 1948)
op het Berlynse vliegveld Tegel, waar
hy werd verwelkomd door Bondskan
selier Adenauer en de burgemeester
van West-Berlyn, Willy Brandt.
Kennedy was voor het stadhuis
begroet door de voorzitter van het
Westberiynse parlement, Otto Bach.
Bondskanselier Adenauer dankte
Kennedy voor zyn bezoek aan Duits
land en riep uit: „Vandaag heeft hier
een volksuitspraak plaatsgevonden,
die haar weerga niet heeft in de ge
hele wereld".
Burgemeester Brandt zei namens
het miljoen Berbjners. dat de presi
dent had toegejuicht,'o.m.: „In deze
stad, in Beriyn, werd na de vreselijke
oorlog de Duits-Amerikaanse vriend
schap geboren".
Kennedy in Dublin
President Kennedy is gisteravond
in de Ierse hoof stad Dublin aange
komen. Hy werd begroet door de
Ierse president, Eamon de Valera,
premier Sean Lemass en de Ierse op
perbevelhebber, generaal Sean Mc-
Keown.
Het is de eerste maal dat de Ame
rikaanse president de Ierse republiek
als president bezoekt. Verscheidene
voorouders van Kennedy waren Ierse
emigranten.
Langs de 13 kilometer lange weg
naar het centrum van Dublin werd
de Amerikaanse president door tien
duizenden toeschouwers toegejuicht.
Tijdens zyn bezoek aan Ierland
heeft hy het ereburgerschap van vyf
Een recente opname van Prins
Bernhard. die zaterdag a.s. zijn
52ste verjaardag hoopt te vieren
(Foto Nationaal Fotopersbureau)
Tot de menigte voor het stadhuis Ierse steden ontvangen. Twee Ierse
Schöneberg zei Kennedy: „Tweedui- universiteiten zullen hem tot eredoc-
zend jaar geleden was de meest fiere tor benoemen. Vandaag zou de Ame-
zin, die een mens kon zeggen „ik ben rikaanse president zich begeven naar
een burger van Rome", de meestDunganstown. 130 kilometer ten zui-
fiere zin in de vrije wereld is thans
„ik ben een burger van Berlijn".
Velen begrijpen biykbaar niet
waarom het gaat in het conflict met
de communisten. U kunt hun zeg
gen „komt naar Beriyn". Anderen
zijn van mening, dat de toekomst aan
het communisme is. Ook hun kunt
U zeggen „komt naar Beriyn" en dat
geldt ook voor diegenen, in Europa
en waar ook. die zeggen dat men met
de communisten zou kunnen samen
werken".
Kennedy's toespraak werd steeds
onderbroken door het gejuich van de
menigte, dat ten top steeg, toen de
president generaal Clay naar voren
liet komen en hem de hand schudde
Kennedy zei: „Hij zal terugkomen
als dat noodzakeiyk Is".
den van Dublin, voor een bezoek aan
de voorouderiyke boerdery van zyn
overgrootvader, Patrick Kennedy, die
omstreeks 1840 naar de Verenigde
Staten emigreerde.
..Geen problemen"
De Iraakse minister van Defensie
heeft in een interview met een Iraaks
blad varklaard. dat de stryd tegen
de opstandige Koerden-aanhangers
van de guerrillaleider Barzani geen
militaire problemen meer stelt. Er
worden thans nog alleen losse groe
pen ln de buurt van de grenzen met
Perzië en Turkye achtervolgd.
Advertentie
MENSEN DIE
HET GOED
BEKIJKEN
KIEZEN
ARIST0NA
Nü Aristona kopen
om straks te genieten van grandioze
zaterdagavond 29 juni
en de dagelijkse filmverslagen van het enorme
wieler-festijn, de Tour de France
Geheime satelliet
De Amerikaanse luchtmacht heeft
gisteren een aardsatelliet met behulp
van een „Thor-Agena"-raketcombi-
natie in een baan om de aarde ge
bracht. Verdere bijzonderheden zyn
niet medegedeeld.
Discriminatie
in Kentucky
verboden
In Kentucky is gisteren de rassen
discriminatie verboden in alle zaken,
die een vergunning van de staat heb
ben. zoals restaurants, lunchrooms en
café's.
De Democratische gouverneur van
Kentucky, Combs ondertekende hier
toe een bevel.
Ook in Louisville Is een wet tegen
de rassenscheiding aangenomen.
Advertentie
I op l pali van 4 slaks.
\siech»s95^Noim-',,5Ct)\
SMAKELIJK ETEN
Uit het Leidsch Dagblad van
27 Junij 1863:
Als een bijzonderheid
wordt uit Venlo gemeld, dat
van 1 Januari van dit jaar
tot heden slechts één enkele
zitting in strafzaken bij het
kantongerecht aldaar is ge
houden.
De Prinses van Wallis
heeft tot veler verbazing, een
R.K. dame, lady Steward, tot
hare eerste eeredame geko
zen.
