HOLLANDS ZEEBANKET STREELT
WEER DE LONGEN VAN VEEEN
Ina Boudier-Bakker vindt
schrijven niet vermoeiend
DYNQPOK
HOE
WERKT
HET!
Na dagen (en nachten) van zwoegen door vissers
NOG ELKE OCHTEND AAN HET WERK
De huidige jeugd verschilt
weinig met die van vroeger
5kg gewicht
5 kg gewicht
500kg
kracht
Een voorhamer die op
een aanbeeld ligt, oefent
een Kracht (druk) uit van
bijv. slechts 5 Kg
Uit het omvangrijke lite
raire werk van Ina Boudier-
Bakker noemen wtf als be
kendste uitgaven: „Machten"
in 1920; het toneelstuk „Ver
leden". „De moderne vrouw
en haar tekort", „Het beloof
de land". „Kijidercn", „Een
dorre plant", „Armoede"
„Het spiegeltje", „De straat"
„De klop op de deur", „Vrouw
Jakob" (een historische ro
man), „Goud uit stro". „Klei
ne kruisvaart", „Finale", „De
eeuwige andere" en haar
jongste werk „Momenten".
daarover. Maar ik moest daarbij
heel voorzichtig zijn! Weet u, dat is
zó allergekst: mensen willen zich
altijd herkennen uit je werk. als het
helemaal niet bedoelt. Ik kêm niet
eens een portret maken. Maar het
is een wonderlijk iets: als het een
of ander lijkt, dan zeggen ze: dat
ben ik. of dat is die en die. en dat
is dan moeilijk uit hun hoofd te
praten. Als ik er niet eens aan ge
dacht heb. zeggen ze toch. dat liet
heel duidelijk is, wie ermee bedoeld
wordt. Als het wèèrkelijk zo was,
heb ik het altijd onherkenbaar ge
camoufleerd. Ik ben steeds héél
voorzichtig geweest!" Vooral bij „De
straat", welk boek uitkwam toen de
heer Boudier nog directeur was,
vreesde zijn vrouw, dat mensen zich
zelf erin zouden zien. Het waren al
lemaal mensen uit haar verbeelding,
maar.... tóch wilde iedereen zich
zelf herkennen!
„Al bezweer je. dat het niet zo Is,
het is niemand uit 't hoofd te pra
ten", zegt Ina Boudier, wier figuren
ontstaan als zij zich een idee over
een bepaald onderwerp heeft ge
vormd. Dan komen de mensen van
zelf. Zij kan niets doen met een fi
guur die zij goed kent; dan zou de
échte haar te veel in de weg zitten!
Zü kan alleen,, „het geval" nemen
en de persoon zelf scheppen. Als
mevrouw Boudier zich afvraagt
waarom de mensen zichzelf willen
herkennen, komt zü tot de conclu
sie, dat zulks alleen maar menselük
is. De mogelijkheid van herkennen
zit er altüd wel in!
Nie ui ve sell ri j ft ra 111
,,'t Wonderlijke is je schrijft
natuurlijk naar je eigen trant
dat ik na de dood van mijn man
zelf merkte, dat ik anders was gaan
schrijven.'' vertelt mevrouw Bou
dier. die het prettige gezelschap van
haar huisgenote, zuster Van der
Wal. bijzonder apprecieert. „Ik heb
vijf maanden in het ziekenhuis ge
legen en toen ik daaruit kwam
schreef ik helemaal niet meer. Maar
op een dag kreeg ik een oud begon
nen verhaal in handen. Ik ging
weer schrijven, maar veel beknop
ter. Het uitweiden, de lange zinnen
vervielen, 't Is heel wonderlijk, die
nieuwe trant is vanzelf gekomen".
De vader van Ina Boudier was
zeer kunstzinnig en hield veel van
verzen. Soms maakte hij zelf vereen,
maar deed er nooit iets mee. Van
hèm heeft zij haar „natuur"-talent
wel gekregen.
Schrijven houdt
jong
Peinzend over het verleden en he
den vindt Ina Boudier-Bakker de
wereld betrèkkelijk wel veranderd,
maar in de grond toch eigenlijk niet
veel. Het zijn meer de omstandig
heden die veranderd zijn.
Zaterdag 1 juni 1963 Pagina 4
„De moderne wereld heeft wel
goede dingen", oordeelt de begaafde
schrüfster, die op 27-jarige leeftüd
in 1902 haar eerste verhalenbundel
„Machten" deed verschijnen, tevens
een toneelstuk van haar hand opge
voerd zag en bovendien in dat jaar
trouwde! „Ik heb veel zien verande
ren, zoals de steden. Als ik in een
flat moest wonen, lijkt me de boven
ste verdieping de beste. Maar zo
ingewikkeld als je iets van beneden
nodig hebt! Ik vind niet. dat het
leven er gemakkelijker op is ge
worden".
Van Ina Boudier-Bakker. die al
leen een bril draagt tijdens haar
werk om haar ogen niet te ver
moeien, wordt het gehoor helaas
slechter. Ondanks enkele ongemak
ken, waarvoor haar hoge leeftüd
verantwoordeiyk is, heeft zij echter
bepaald niet het gevoel al zo oud te
zijn. Mevrouw Boudier. die er zeker
tien jaar jonger uitziet dan zü is,
bewüst ons, dat schryven jong
houdt. Zü is een vriendelijke repre-
sentante van de goede oude tijd, die
ook in de moderne wereld-van-van-
daag als een boeiende schrüfster
wordt gewaardeerd.
ZE zijn weer binnen. De
loggers en treilers met
de eerste Hollandse
Nieuwe! De fijnproevers
kunnen (of hebben) hun
hart reeds opgehaald aan
het welverzorgde zeeban
ket. Het goud van de zee.
zoals het ook wel genoemd
wordt. De prijs viel voor
de liefhebbert ster) waar
schijnlijk niet tegen. Of
die nieuwe nu f 1,of
f 0.45 per stuk kosten deert
niet. Hij (of zij) moest op
de dag van de afslag tegen
vrienden en kennissen ge
zegd kunnen hebben: „Ik
heb ze geproefd en ze wa
ren zó!"
De mannen, die ter ha
ringvangst zijn uitgeva
ren. hebben geen gemak
kelijke dagen achter de
rug. Ze moesten zwoegen
van de vroege morgen tot
de late avond en ook zelfs
in de nacht. Met een enkel
uurtje slaap, zo maar in
de kooi er tussen. Als het
„halen" klonk moesten ze
er weer uit.
De ene trek viel mee. de
andere tegen. Zo is het le
ven van de visser. Hij weet
als hij het net uitgewor
pen heeft nooit wat de
vangst zal zijn.
ELOOF echter maar
r niet dat de visser-
man-in-hart-en-
nieren een onvertogen
woord over zijn lippen laat
komen als het tegen zit,
Hij weet, dat de zee geeft
en neemt. Ook, dat hij blij
moet zfin met wat „ge
haald" wordt.
TjET visser-zijn is zo
geheel anders, dan
het werken op het
land. De boer bewerkt zijn
akker hij ploegt en hij
egt en daarna zaait hij
om later te kunnen oog
sten. Dat oogsten kan ook
wel eens tegenvallen. Na
tuurlijk! De boer is ook
afhankelijk van de natuur.
Maar de visser beiverkt
de zee niet. Hij werpt al
leen het net uit en haalt
(Van onze visserij-redacteur)
het later weer in. Daar
tussen kan hij niets doen.
Alleen maar afwachten
Daar op het op de golven
deinende schip, tussen
water en wolken, voelt hij
zich afhankelijk van de
Schepper. Hij weet dat en
leeft er naar!
Het eerste „goud van de
zee" is binnen. De jagers
zijn naar huis gevaren,
want de eerste Nieuwe
brengen de hoogste prij
zen op. Er is zolang mo
gelijk gevist. Eerst op het
allerlaatste moment is de
thuisreis aanvaard'.
Dat was nu anders dan
vroeger, mogelijk. De be
paling luidde immers, dat
men eerst in de nacht van
donderdag op vrijdag na
12 uur de havens van
Scheveningen, Vlaardin-
gen of IJmüiden mocht
binnenlopen en dat de
eerste haring van de nieu
we teelt niet verder ver
kocht mocht worden dan
zaterdag 0 uur, dus nadat
de klok haar twaalf slagen
had doen horen.
~MM~ AAR goed ze zijn er
jjjf weer. De eerste
schepen en de eer
ste Holland Nieuwe. Het
heeft op de Tegeltjes-
markt te IJmüiden ge-
gonst van de activiteit.
Ook bij de afslag te Sche
veningen en aan de Ko
ningin Wilhelminahaven
te Vlaardingen.
te Vlaardingen. In de af
gelopen dagen zijn er veel
meer binnen gekomen. Ei-
wordt goed gevist.
De vangsten van de
Katwijkse schepen zijn zo
snel mogelijk naar dit vis
sersdorp vervoerd en met
die van de Vlaardingse
treilers en loggers, die de
„vispoort" aandeden, was
het precies zo gesteld.
Het is namelijk traditie,
dat deze haring niet in
IJmüiden, maar in Kat
wijk of Vlaardingen ivordt
afgeslagen. En aan de
ze traditie ivordt streng de
hand gehouden!
Moor die Krocht wordt
co 25 Kg ols de hamer
bewogen wordt met 3m
per sec. en 500 Kg b'j
15 m per sec.
Grote smeedmachines hebben hamers
van bijv. 500 Kg gewicht, neerKomend
met 5m/sec. Maar de Kracht stijgt met
het Kwadraat van de snelheid, zodat
èèn gram bij 3000m/sec. hetzelfde
Kracht-effect heeft.
In alle vroegte vorige
week zaterdag hebben de
afslagers het eerste en de
volgende kantjes ingezet.
Het was een (voor de bui
tenstaander niet te vol
gen) opeenhoping van ge
tallen totdat er iemand
„mijn" riep! Natuurlijk
gingen die eerste kantjes
voor goede bedragen van
de hand. Daarna zakte de
prijs was, maar prijzig
bleef het zeebanket toch
wel in het begin.
Er was animo voldoende
bij de kopers. Voor goede
kwaliteit (en ze waren
weer zó) had men graag
een fink bedrag over. Erg
lang werd er niet over de
koop nagedacht of gespro
ken. Het was zaak de ha
ring zo snel mogelijk, liefst
nog in de morgenuren van
vorige zaterdag, over het
hele land te verspreiden
De restaurants, viswinkels
en viskarretjes moesten
bevoorraad worden. Juist
met de zondag in het
vooruitzicht!
EN wilde niet nee
verkopen. Daarom
was het nodig te
zorgen, dat men er bij was.
De eerste ivas immers in
het land en men wilde de
fijnproevers niet teleur
stellen.
Er is die laatste 24 uur
koortsachtig gewerkt op
de schepen, aan de afslag,
door de grossiers en de ex
porteurs en ook door de
kleinhandelaren. Weinig
van de wel iets sterker ge
zouten haring is er over
gebleven. Er was vraag
naar, goede vraag.
Ontelbaar velen hebben
er een of meer van deze
nieuwe teelt door het
keelgat laten glijden. Een
brok gezondheid hebben
ze er door opgedaan, want
er is een spreekwoord, dat
zegt: „Als de haring is in
het land, dan de apothe
ker aan de kant!" Of dat
werkelijk zo is kan in het
midden worden gelaten.
Dat die maatjes smaakten
is een feit!
haar belangstelling gehad. De mo
derne stül ligt haar niet. Naden
kend zegt Ina Boudier. dat iedere
tijd zijn eigen mehsen heeft. In deze
tijd zijn zij nog in hun opkomst; het
is nog een tasten.
„Ik heb altüd een grote corres
pondentie af te doen", gaat onze
gastvrouw verder. „De uren glijden
onder je weg! Als ik met een boek
klaar ben. dan moet ik even beda
ren. Als ik daarna weer een onder
werp te pakken heb. werk ik dat
achter elkaar af. Ik schrijf eerst de
korte inhoud, daarna het verhaal in
klad. verander er hier en daar wat
aan en schrüf het dan in het net.
Mevrouw Boudier-Bakker schrijft
alles met de pen. Natuuriyk gaat
het ook bij h&Ar wel eens een och
tend niet naar wens; dan begint zij
aan wat anders, want zü heeft altüd
genoeg te doen
Onze gastvrouw die muzikaal is
en zoveel mogelük iedere zondag
piano speelt en vroeger zong. heeft
haar werk nooit vermoeiend gevon
den.
„Alleen heb ik een grote inspan
ning gehad met „De klop op de
deur"; dat was zo'n groot werk ach
ter elkaar", vertelt mevrouw Bou
dier die zelf het meest van „De
Klop" houdt. Daarin ligt veel van
eigen familie-herinneringen.
„Mün man zei: als je klaar bent,
gaan wc meteen op reis, metéén!
Ik ben in de trein gaan zitten en
niet wakker geworden vóór we in
Brussel waren. Maar dat was de
enige keer dat ik van mijn werk
dóód-af was".
Meelevende mini
t (Bijzonder medewerking)
/NA BOUDIERBAKKER, de 87-jarige in Amsterdam ge
boren romancière, offert haar ochtenden niet graag op aan
andere bezigheden dan aan haar werk. Mevrouw Boudier vindt
haar werk nog steeds niet vermoeiend, al zijn haar dagen wel wat
korter geworden, 's Middags gaat zij rusten en 's avonds tijdig
naar bed, zodat haar beste werktijd in de ochtenduren valt. Zij is
altijd een „ochtend"'■figuur geweest!
Ondanks de drukte van deze
tijd hangt er in het statige huis
van Ina Boudier, gelegen aan
een verstild gedeelte van een
Utrechtse gracht, een rustige
sfeer, die aan de vorige eeuw
doet denken. Toch wil dat niet
leggen, dat de bewoonster
geen aandacht voor de moder
ne wereld heeft,
's Avonds volgt zij op de te
levisie gAag het nieuws en ook
een programma, dat haar lijkt;
het radiopraatje van de heer
Hiltermann zal zijn nooit over
slaan, de krant leest zij trouw
en contact met jongeren heeft
tij vaak!
,,Ik kan een ontzettend lange
tijd terugdenken", vertelt deze
tengere vrouw, die in haar ge
sprek nog altijd evenzeer het
woord beheerst als de pen. ,,Ik
heb veel veranderingen beleefd
Die komen vanzelf: het leven
neemt je mee".
Nog altijd gelezen
Haar boeken, waaraan nu en dan
een nieuw werk wordt toegevoegd,
worden nog altijd gelezen, ook dooi
de nieuwe generaties. De jongelui
kennen „Het spiegeltje". „Armoede"
en vooral de jongste boeken, zoals
„Kleine kruisvaart". Soms komt er
een groepje van zes of acht jongens
én meisjes bij de schrijfster op be
zoek. omdat zij een werkstukje voor
school moeten schrijven over het le
ven en het werk van mevrouw Bou
dier-Bakker. Zij kunnen dan aan de
bewonderenswaardig vitale schrijf
ster zélf alle inlichtingen vragen!
„Ik denk wel eens", vertelt me
vrouw Boudier. „de jongeren van nu
zün veel vroeger wijs dan in onze
Zó zit Ina Boudier-Bakker,
hier op 87-jarige leeftijd ge
fotografeerd, nog bijna dage
lijks achter haar schrijftafel,
ivaar ze haar manuscripten met
de pen schrijft.
tijd; wü bleven langer kind. Dat,
wel. maar overigens verschillen zü
toch niet veel met ons".
Ina Boudier. die als kind al ver
haaltjes krabbelde en zich herinnert
dat opstellen op school niet gingen,
omdat zij dan niet vrij was in het te
behandelen onderwerp, heeft veer
tig jaar geleden ..De moderne vrouw
en haar tekort" geschreven. Zij ziet
grote verschillen tussen de moderne
vrouw van toen en die van nu. Het
trekt haar niet aan, zich zó te ver
diepen in de moderne vrouw van
deze tijd om daar een nieuwe studie
over te schrijven. Wél is de hoog
bejaarde schrijfster, die nog kan
lachen als een jonge vrouw van
twintig en die met een welluidende
stem spreekt, juist klaar gekomen
met „Honger", een kort verhaal,
voorafgegaan door „Momenten",
..Verschillende dingen uit verschil
lende tijden zijn in „Momenten"
eindelijk eens bij elkaar geraapt",
vertelt zü.
Met de pen
„Ik trek altijd 's morgens naar
mijn werkkamer en dan zie Ik wat
ervan komt", vertelt mevrouw Bou
dier, die nog regelmatig leest, maar
daarbij opmerkt, dat de moderne
lectuur haar minder in handen
komt. Werken van Somerset Mau
gham, Louis Ilromfield, Zweig, Her
in,mn. Selma, Lagerlöf, Knut Ham
sun, en Sigrid l'nset hebben altüd
Eigenlük werd ..De klop op de
deur" niet helemaal achter elkaar
geschreven. Mevrouw Boudier was
er in 1928 aanbegonnen; toen kwam
er o.a. een verhuizing tussen, zodat
het werk bleef liggen. Maar in 1929
en 1930 werd het boek afgeschreven.
„Altijd kwamen er verhuizingen
tussen, zelfs tweemaal twee in één
jaar, vertelt mevrouw Boudier-Bak
ker. die sinds 1930 in dit grote
grachtenhuis woont. Zij vertoeft
vooral veel in haar werkkamer en
in de tuinkamer, die op een bij
zonder, kleurrijke, stille tuin uitziet,
waar haar acht poezen heerlijk
kunnen ronddartelen. „Dat verhui
zen kwam door het werk van mijn
man. die directeur bij de PTT was".
Zo woonde het echt paai- Boudier
o.a. in Amsterdam. Vianen, Aerden-
hout. Bussum. Groningen en ten
slotte in Utrecht. Alle verhuizingen
voltrokken zich in 15 jaar; het werd
een routinewerk, «v aarbij altijd de
zelfde verhuismannen kwamen hei
oen. Die kenden de inboedel van de
Boudiers op hun duimpje, wat de
snelheid en het gemak bevorderde!
„Maar het duurde steeds een hele
tüd voordat ik dan weer op dreef
was", zegt mevrouw Boudier. „Ik
moest me in het nieuwe huis eerst
thuis voelen".
De schrijfster verloor haar man
onverwachts twee maanden voor
hun gouden bruiloft tüdens een
vakantie-reis. De slag kwam zij
maar nauwelijks te boven.
Een echter „huisvrouw" voelt me
vrouw Boudier zich niet. al deed zij
als het moest het huishoude
lijk werk even nauwgezet als haar
literaire werk. En zij vond dat huis
houdelijke werk niet eens naar!
Haar man. die kort na hun huwelijk
zei „Nu houd je zeker op met
schrijven?" vond het later erg leuk
dat zijn vrouw dóórging met haar
werk. Hij had er veel gevoel voor en
toonde steeds veel interesse. Hij had
een heel goed oordeel.
„Als ik het met hem eens kon zijn.
veranderde ik wel eens iets" vertelt
onze gastvrouw, die alleen maar
werkte als haar man óók aan zijn
werk was. Hij heeft nóóit last van
haar schrijven gehad!
Herkenning
Ina Boudier. die haast geen tijd
genoten meer heeft, kwam door het
werk van haar man ook wel eens op
ideeën.
„Zijn werk was zó dichtbü", ver
telt mevrouw Boudier, die met. An
nie Salomons van de „oude garde"
een regelmatig contact onderhoudt.
„Mijn nieuwste boek „Honger" gaat
werkstuk
matrijs-
helften
geluid (knal)
ca
detonatie(schok)golf
tot 9000 m/sec.
s toa plaat
Bij oa. metalen zijn de atomen
gerangschikt in starre kristdlroosterl
De detonatiegoif maakt ze echter kort
durend bewegelijk als vloeistofatomen.
Zulke hoge snelheden worden
slechts bereikt door de deto
natiegoif van brisante spring
stoffen. De druk op de staalplaat
kan plaatselijk tot miljoen
atmosfeer stijgen.
Zo kan een detonatiegoif stoalplaot
in een matrijs tot ingewikkelde vor
men persen. Bij DYNAPAK wordt
de detonatiegoif elektrohydraulisch
verkregen door elektrische hoogspan-|
ningsontploffingen onder water.
