P.v.d.A. (5) en V.V.D. (3)
laten de meeste veren
P
HOE KOMT BOER KOEKOEK IN
STEDEN AAN ZO N AANHANG?
COOPER
gaat door
E'..
Boerenpartij krijgt 3 zetels
P.S.P. wint er 2
b
VD,
2
SUURHOFF
ZETELVERDELING TWEEDE KAMER
'58 '59 '61 '63
S K S K
EXTRA-EDITIE
LIJST
Politieke leiders vragen zich af:
die"
BEERNlfïK
Geertsema
Toch blij
PARTIJ
K.V.P.
P. v. d. A.
V.V.D.
A.R.
C.H.U.
C.P.N.
S.G.P.
P.S.P.
Lib. Staatspartij
Chr. Nat. Volkspartij
Lijst Grol
Econ. Appèl
Nieuw Dem. Partij
G.P.V.
Lib. Unie/Veilig Verk.
Boeren
Volksreferendum
Totaal
49
48
19
14
12
3
3
2
Dr. I eldkantj)
Prof.
I ondeling
Nog meer
commentaar
I Directeur: E. A. E. van Dishoeck
I Hoofdredacteur: J. Brouwer
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 16 MEI 1963
No. 30957
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f.2.80 per maand, f. 0.65 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
beschikten, n.l. respectievelijk 49 en
48, terwijl deze aantallen thans 50
en 43 bedragen, in totaal derhalve 93.
Zou de KVP een contact willen
leggen met VVD. AR. CH. SGP en
GPV, dan zou dit een concentratie
vertegenwoordigen van 96 zetels,
voorzover van een eensgezind samen
gaan sprake zou kunnen zijn.
et meest opmei-relyke resultaat
van de gisteren geleverde stem
busstrijd is ongetwijfeld de
iterke teruggang van de Parij van de
irbeid. die van haar 48 zetels er
naar liefst 5 moest afstaan. De op-
lositierol, welke haar in de af gelo
en vier jaar was toebedeeld, heeft
dus kennelijk allesbehalve goed
ui.
De tweede grote verliezer was de
VD, die haar opgang sedert de Be-
R rijding niet alleen gestuit zag. aoch
efst 3 zetels moest prijsgeven. Na
spectaculaire winst bij de ver-
iezincen van 1959, die haar liefst
5 zetels opleverde, zal dit in het
berale kamp stellig een grote te-
urstelling betekenen, al zal ook de
■fcootste optimist in de VVD-gelede-
n niet, hebben verwacht, dat de
ijgende lijn zich in dezelfde hel-
r.gshoek zou voortzetten. De ccn-
usie lijkt ons gerechtvaardigd, dat
m t controversen, welke zich in deze
liijt hebben voorgedaan met be-
■ekking tot het beleid van minister
isser (de zaak Van der Putten!»
in nadelige invloed hebben uitge-
fend op de stemming in het kie-
rskorps.
De Anti-Revolutionaire Partij ver-
Bor wederom een zetel, waardoor zij
Bans evenveel vertegenwoordigers
i de Tweede Kamer krijgt als de
Ihr. Historische Unie, die haar
actie met één lid zag toenemen,
aardoor haar zeteltal thans dertien
draagt.
den de grootste omzichtigheid en re
serve betracht. Men gaf er kennelijk
de voorkeur aan eerst het resultaat
van deze verkiezingsstrijd maar eens
af te wachten, waarbij men overigens
niet verheelde, dat de toekomstige
kabinetsformatie geen gemakkelijke
zal ongetwijfeld in de eerst
komende weken en misschien
wel maanden een intensief
politiek overleg plaats vinden, waar
bij vele moeilijkheden overwonnen
zullen moeten worden. In het huidige
stadium kunnen wij in 's lands be-
aangelegenheid zou zijn. In één op
zicht lijkt ons. dat er reeds nu enig
licht is gekomen in de politieke duis
ternis. welke ons tot dusverre om
ringde. Na het ernstige verlies, dat I
de P.v.d.A. heeft geleden, schijnt het 'lang slechts hopen, dat dit overleg
ons voor de KVP een weinig aan- binnen de kortst mogelijke tijd zal
trekkelijke gedachte om te streven
naar herstel van de rooms-rode cua- 'e'den tot een overeenstemming,
litle. De stembuscijfers geven daar- welke vruchtbare gevolgen zal heb-
toe trouwens nog minder aanleiding .„.„1...
dan in 1959. loln KVP en P.v.d.A ,ben yooT de k»niende rejerins»-
tezamen over 97 van de 150 zetels periode!
Het lag in de lijn der verwachtin- tweede partij, zich bijzonder teleur-
«en. d», la., in de avnnd de pnHtleCe i^en^f C^O^m^n ^u'
figuren uit Den Haag naar het pers- dan krijgen we ongeveer hetzelfde
Ra_ beeld als in 1959. Hoewel de P.v.d.A
De Communisten herstelden 2ich
enigszins van de zware klap, welke
zij in 1959 kregen te Incasseren en
waardoor zij van 7 zetels terugvielen
op 3; zij wonnen er nu één zetel bij.
Terwijl de Staatkundig Geref. Par
tij zich met drie zetels op hetzelfde
niveau handhaafde, zagen de Paci
fist--Socialisten hun zeteltal verdub
beld: zij kwamen n.l. van 2 op 4.
Blijkbaar vindt hun politieke propa
ganda, welke geheel en al ligt in de
sfeer van de emotionaliteit weer
klank bij velen onder het Nederland
se volk, hoewel hun afschuw van de
atoombom stellig niet het monopolie
van deze „partij" genoemd kan wor
den.
Het Geref. Politieke Verbond doet
met een vertegenwoordiger zijn in
trede in het parlement, terwijl Boer
Koekoek er met twee volgelingen zal
verschijnen. Opmerkelijk is hier het
feit, dat zijn partij ook in de grote
steden zoveel aanhang vond. De ge
beurtenissen in Hollandscheveld,
waardoor veler sympathie uitging
naar „the underdog", zullen aan dit
resultaat wel niet vreemd zijn.
centrum Nieuwspoort kwamen,
dio en televisie hadden daarvan ook
lucht gekregen en het bleek om-
het grootste verlies heeft moeten
nemen, hebben toch ook de vier re
geringspartijen verlies geleden, waar
van de V.V.D. ongetwijfeld de schuld
draagt.
Het Landbouwschap heeft enige
eieren uitgebroed voor de Koekoek-
familie, zo zei prof. Vondeling. Dit
kan men op rekening van de Tele-
graaf en Burgerrecht schrijven en
j misschien ook wel op rekening van
J de tv. Het blijft echter verrassend,
dat deze groepering in de grote ste
den één procent van de stemmen
heeft weten te verkregen.
Als vertegenwoordiger van de VVD
sprak de burgemeester van Wasse-
naar, de heer Geertsema. De ver
kiezingspropaganda heeft volgens de
heer Geertsema zich gericht op de
politiek van de regering en was dan
ook een uitspraak over het voor of
tegen van de wijze, waarop de PvdA
I zich als oppositiepartij heeft gedra
gen. Die P.v.d.A.-propaganda heeft
niet aangeslagen. De kiezers hebben
zich voor de regering-De Quay uit
gesproken.
weest als beide protestants-christe
lijke partijen winst zouden hebben
geboekt.
Ook de heer Beerman was van oor
deel. dat de oppositie zoals de Partij
van de Arbeid die heeft gevoerd geen
succes heeft gehad.
Minister-president De Quay
meent, dat de vele kleine partijen
ten koste van de grotere hebben ge
wonnen. Die klerne partijen zullen
echter naar zijn oordeel geen bijzon
dere invloed kunnen uitoefenen op
de toekomstige politieke lyn.
WANNEER MAG MEN STEMMEN?
DE KIESGERECHTIGDE LEEFTIJD IN DE WERELD
Mr. Biesheuvel van de AR
was van mening, dat wanneer men
het gezamenlijk resultaat bekykt van
de AR CH ..dan kunnen we toch nog
weer blij zijn. Blij. omdat de kracht
van de beide prot.-chr. partijen zich
toch gezamenlijk weer heeft weten te
handhaven. Er is een lichte terug
gang bij ons (de AR» maar we had
den. eerlijk gezegd, ook niet anders
verwacht na al datgene wat ons in
de afgelopen jaren overkomen is"
De voorzitter van de fractie der
PSP in de Tweede Kamer de heer
H J. Lankhorst was wel tevre
den over de verkiezingsprestaties van
zijn partij. d:e erop neerkomt, dat
in vergelijking tot de statenverkie
zingen een kleine winst is gemaakt.
Deze verkiezingen hebben geleerd,
dat men het toch niet eens ls met
de door de regering gevoerde politiek.
Het gaat allemaal uitstekend met
de Amerikaanse astronau t Gordon
Cooper, die in zijn „Faith VII"
hoog boven de aarde zyn rondjes
draait. Tijdens zyn zevende om
wenteling om onze wereldbol kreeg
hij opdracht om zijn ruimtevlucht
voort te zetten. Hy zal in ieder ge
val zeventien omwentelingen ma
ken. Pas tijdens de zeventiende
ronde zal beslist worden of hü de
aanvankelijke bedoeling van de 22
rondjes zal kunnen volbrengen.
streeks elf uur zelfs mogelijk een vol
ledige persconferentie, alsmede een
politiek forum te improviseren. De
belangrijkste figuren prof. Vonde- I
ling en dr. Veldkamp herhaalden
Welke invloed zal de uitslag van I toen hun reeds eerder gegeven spon-
het recente referendum heb-L
t*n op de samenstelling van itane mdrl,1"<r" 'n d" °°k nu
het toekomstige kabinet? nog wel goeddeels gelden.
In politieke kringen heeft men
dienaangaande in de laatste maan- j
1963
50
43
16
13
13
4
3
4
150
Als lijstaanvoerder in Den Haag
van de ..nog steeds" grootste poli-
tieke partij was het dr. Veldkamp, die
I het eerst zijn gedachten formuleerde:
J uit de cijfers tot nu toe blijkt wel
dat de Party van de Arbeid na vier
I jaar oppositie geen stemmenwinst
heeft -weten te behalen. Ook electo-
j raai heeft de oppositie gefaald, zo
J zei deze demissionaire minister van
SociaJe Zaken en Volksgezondheid.
„Ik betreur echter wel als de achter
uitgang van de P.v.d.A. de vooruit
gang van de P.S.P. betekent", zo ver
volgde hij. Daardoor zouden er krach
ten in het parlement komen, die dr.
Veldkamp als minder democratisch
j ziet. Over de aanhang van de Boeren-
j partij verwonderde dr. Veldkamp zich
zeer in het bijzonder. Vooral voor wat
de aanhang in de grote steden be
treft.
I Met de uitslag voor zijn eigen par
tij. de K.V.P verklaarde dr. Veld
kamp bijzonder verheugd te zijn.
I „Wij zijn ons-zelf gebleven en we
I hebben aan kracht niets ingeboet.
I Als totaliteit geldt dit ook voor de
confessionele partijen tezamen, hoe-
j wel wel eens beweerd is, dat decon-
I fessionele partijen een gevaar voor de
democratie zouden betekenen", zo
besloot dr. Veldkamp niet zonder
enige spot.
Prof. Vondeling begon met op te
merken, dat hij als vertegenwoordi
ger van de in grootte nog steeds
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
Spreker verklaarde zeer verheugd
te zyn dat de VVD zich als derde
partij heeft kunnen handhaven.
De heer Geertsema zei zich niet
gelukkig met de winst van de PSP.
Hij schrijft de winst voor deze partij
toe aan emotioneel reagerende kie
zers. Zij hebben meer het pacifisme
willen stemmen dan het links socia
lisme.
De Liberale Staatspartij heeft niet
aangeslagen. Dat is een groot plus
punt voor de liberalen.
Wat het kortst voor de verkiezin
gen plaats heeft maakt altyd de
grootste indruk op de kiezers en
daaruit moeten we het succes van
boer Koekoek verklaren. Dat succes
wijst echter ook op onbehagen. Maar
waarschijnlijk heeft de televisie wel
invloed op de uitslag gehad.
Ook elders werden commentaren
gegeven. Zo zei de voorzitter van de
V.V.D.. prof. dr. P. J. Oud: „Ik zx>u
zeggen, dat deze verkiezing bepaald
geen aanwijzing geeft om weer een
kabinet te gaan vormen met de Par
ty van de Arbeid en ik zou denken,
dat de uitslag voor de K VP. be
paald geen reden is om te menen,
dat zij tot de samenwerking met de
Partij van de Arbeid zou moeten
terugkeren".
De voorzitter van de Party van de
Arbeid, de heer J G. Suurhof,
sprak voor de televisie over ,,een ne
derlaag voor de democratie zelf". De
anti-democratische tendens van be
paalde snipperpartijen en met name
van de Boerenpartij bleek uit de uit
slag.
Dr De Kort. voorzitter van de
fractie van de KVP in de Tweede
Kamer, noemde de winst van zyn
party uil de grote steden merkwaar
dig.
Mr. Beerman, minister van Jus
titie zag alle reden voor zyn party,
de CHU, om tevreden te zyn over de
uitslag. Voor minister Beerman zou
de tevredenheid algemeen zijn ge-
In deze grafiek is de ..politieke dei-
1 ning" in ons land na de bevrijding
J weergegeven aan de hand van Kamer-
i en Statenverkiezingen. Deze lijnen voor
j de politieke partijen geven de percen
tages aan. Onder aan de grafiek staan
de jaartallen met K voor Kamerver
kiezing en S voor Statenverkiezing.
Links staan de bereikte landelijke per
centages vermeld.