er gelijk in Birmingham
te.
federale bemiddeling
a
„Wij willen vrienden
zijn met Nederland"
Kennedy somber over
kans op „kernstop"
alles
King in arrest
piaar op bergtocht
later vrijgelaten
r
Soekarno in onstuimige rede:
KIJKFEEST
Vlieland
alve gebr. kip
Javanen door
lava Smeroe
bedreigd
Noodtoestand
Brits-Guyana
Labour wint
84 zetels
Utrecht treedt
op tegen jonge
parkeerrunner
(Stief
jicht 1 maart 1860
DONDERDAG 9 MEI 1963
No. 30951
„EIDSCH
DAGBLAD
E. A. E. van Dishoeck
(dredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f. 2.80 per maand, f. 0.65 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
negerbevolking van Birmingham, in de zuidelijke Ameri-
ise staat Alabama, heeft gisteren spannende uren doorge-
kt. Nadat haar leider, dr. Martin Luther King, een wapen-
land van 24 uur had afgekondigd gedurende welke tijd
ngen achterwege zoud enblijven, werd hij door de plaatse
rechtbank tot een half jaar gevangenisstraf en honderd dollar
Ie veroordeeld wegens het houden van een demonstratie op
waarvoor ge entoestemming was gegeven. Ds. King en
[van zijn medewerkers werden onmiddellijk na het uitspreken
vonnis in de rechtszaal gevangengenomen. Deze arrestatie
öorzaakte grote ontsteltenis bij andere negerleiders, die vrees-
l ,dat hun volgelingen in de arrestatie aanleiding zouden zien
fcigen gelegenheid te gaan demonstreren. Zover is het niet ge
ien, toen bekend werd, dat ds. King tegen betaling van een
jjsom was vrijgelaten.
^Conflict tussen
twee blanke
groeperingen
iljang
arrestatie van ds. King op het
ilik, dat de besprekingen tussen
blanken in Birmingham
ig kwamen, werd uitgelegd als
[nieuwe fase in de strijd tussen
blanke groeperingen, die elkan-
liide macht betwisten. De onver-
[frankrijk bouwt
jatoonibasis
in
IStille
Oceaan
STILLE OCEAAN
lippijnen Bl£ln'
r Eniwelok.
Tahiti
0 O
Mururoa
^Mieuw-
FZeeland
rankrijk heeft moeilijkheden met
srije over de Franse atoombasis
de Sahara. Niet alleen Algerije,
tr ook andere Afrikaanse landen
esteren tegen de Franse kern-
sven in de Sahara. Volgens het
Irag met Algerije heeft Frankrijk
:cht om nog ongeveer vier jaar de
imbasis in de Sahara in zijn bezit
louden. Daarna zal het een nieu-
lereed moeten hebben. Deze nieu-
tasis wordt nu ontworpen op Mu-
ia in de Stille Oceaan (zie kaart),
in mei zijn ca. 300 deskundigen op
eiland aangekomen en is een be-
gemaakt met het voorbereidende
k. De nieuwe basis zal zeker niet
1965 gereed kunnen zijn'. Zij zal
vliegveld, starttorens, observato-
en radarstations omvatten. De to
kosten voor aanleg worden ge-
at op 50 miljoen gulden.
Advertentie
f 1.95
Mléén: PETER LEENEN
Gangetje 14
OOK OM MEE TE NEMEN
zoenlyke party wordt geleid door de
aftredende burgemeester, Eugene
Connor, die thans hoofd van de po
litie is. De onderhandelingen met ds.
King werden gevoerd door de nieuwe
burgemeester, Albert Boutwell, die
wel gekozen, maar nog niet in func
tie is. De verkiezingen van Boutwell
wordt door Connor en zyn mede
standers betwist.
Intussen hebben de autoriteiten in
Birmingham gisteren driehonderd
van de ongeveer duizend negerkin
deren vrijgelaten, die werden gear
resteerd tijdens de demonstraties van
de afgelopen dagen. Ook zyn ver
scheidene honderden volwassenen op
borgtocht vrijgelaten.
Onze correspondent in Washington
berichtte hedenochtend:
President Kennedy deelde gisteren
op zijn persconferentie mee, dat de
zakenlieden van Birmingham, dank
zij de bemiddeling van de federale
regering in Washington, beloofd heb
ben maatregelen te nemen om tege
moet te komen aan de behoeften van
de negerbevolking ter plaatse. Hoewei
de president op zijn persconferentie
de indruk wekte, dat de „wapenstil
stand" een belangrijke stap vooruit
betekende, zullen de komende dagen
moeten uitwijzen of de rust in Bir
mingham inderdaad zal terugkeren.
Zoals bekend hebben president Ken
nedy en zijn broeder Robert, de Ame
rikaanse minister van Justitie, Burke
Marshall als hun vertegenwoordiger
naar Alabama gezonden om een com
promis te bereiken. Het is in dit ge
val moeilijk voor de regering in
Washington om meer te doen dan
aandrang uitoefenen op beslechting
van het geschil. Er zijn namelijk
geen federale wetten in het geding,
zodat krach ting ingrijpen door de fe
derale staatsleiding niet mogelijk is.
Drie factoren
Drie elementen geven aan de de
monstraties in Birmingham een meer
dan gewone betekenis. De betogin
gen hebben ongewoon lang geduurd:
vijf weken! De demonstraties hadden
eer. waarlijk massaal karakter en na
genoeg de gehele negerjeugd was er
bij betrokken. Het derde element
openbaarde zich pas de laatste da
gen: meer dan ooit begon de neger
bevolking in geheel Amerika mee te
leven met wat in Birmingham ge
beurt. Indien de wapenstilstand niet
definitief is, zouden alom in de ver
enigde Staten spoedig sympathiede
monstraties van negers voor Bir
mingham worden gehouden. Een be
gin daarvan heeft men reeds in
Washington en New York kunnen
waarnemen.
Kennedy wilde zich er niet over
uitlaten welke stappen de zakenlie
den in Birmingham zullen nemen
teneinde verbetering te brengen in
het lot der benadeelde negers. Dat
echter speciaal de zakenlieden gehoor
hebben gegeven aan de oproep van
de blanke en negerleiders, die met
behulp van Burke Marshall een com
promis hebben gevonden, doet veron
derstellen welk soort concessies aan
de negers thans kunnen worden ver
wacht: wjjziging van de rassenschei
ding in restaurants en geen discri
minatie by de aanstelling van per
soneel. Kennedy's uitlatingen gaven
echter de indruk dat het compromis
nog maar een teer plantje is. De ko
mende twaalf of vierentwintig uur,
aldus de president, zouden moeten
leren of het compromis levensvatbaar
Voorbeeld
Kennedy knoopte aan de bekend
making een vermaning vast aan alle
deelstaten. Hij wees erop dat men zo
spoedig mogelijk alle barrières moet
slechten, die de weg versperren naar
een gelijke behandeling van de ne
gerbevolking. De president was er
van doordrongen, dat men in Bir
mingham zeer na aan een grote ex
plosie toe was. Een dergelijke toe
stand wenst hij in het vervolg te voor
komen. Toen een journalist hem er
aan herinnerde dat zondag in de stad
Knoxville in Tennessee 160 blanke
en gekleurde gezinnen elkaar over en
weer bezoeken hebben gebracht, ant
woordde de president dat dit voor
beeld navolging verdient, met name
in Washington.
Tienduizenden Javanen worden be
dreigd door de lavastroom, die van
de hellingen van de vulkaan de
Smeroe naar beneden komt.
De krater van deze vulkaan de
hoogste van Java bevindt zich
op een hoogte van rond 3.600
'meter.
De lava stroomt in twee richtingen
van de hellingen af. In de ene
richting ligt Alang en in de andere
het dorp Lumadjang.
Indonesische troepen worden gereed
gehouden om hulp te verlenen.
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
DJAKARTA .Ik ben geen belanda-hater. Ik houd van de
mensheid, inclusief de Nederlanders. Zoals de Indonesiërs vrien
den zijn met de Amerikanen en de Russen, zo willen wij vrienden
met de Nederlanders zijn". Dat riep president Soekarno gister
avond uit tijdens zijn rede in de grote overdekte sporthal van Dja
karta. Een luid applaus steeg op van de ongeveer 10.000 toehoor
ders.
De president sprak ter gelegenheid Soekarno, die de vijf heilige politie-
van het honderdjarig bestaan van ke principes, van Indonesië de „pan-
het Rode Kruis in Indonesië en door- tja sila", tot thema had genomen, zei:
spekte zjjn zeventig minuten duren- I „Waarom wilden de Nederlanders het
de speech met Nederlandse uitdruk- kolonialisme hier handhaven? Wij
kingen en wenken aan de Nederland- zeiden- geef ons Irian, maar zij wil-
se journalisten op de tribune, voor den het niet geven. Toen moesten wij
wie hy gehele passages uit het Ba- het wel nemen. Zeg op, heren journa-
hassa Indonesia vertaalde. I listen, zei niet één uwer ministers:
Evenzeer als Indonesië's vriend
van Konijnenburg kregen de Amere-
kaanse en de Russische ambassadeur
een veeg uit de pan. De „pantja
sila" is een hogere ideologie dan Jef-
fersons onafhankelijkheidsverklaring
en een communistischh manifest",
zei Soekarno.
In het Nederlands vervolgde hij:
..Jefferson noemt het 't recht tot na
jagen van geluk. Maar de Neder
landse imperialisten waren in Indo
nesië ook bezig met het najagen van
geluk. Moesten wij zeggen: nou ke
rel, je hebt het volste recht hoor,
jaag maar jouw geluk na? Wij kun
nen dat niet. Het gaat niet om een
huidskleur, maar om een principe.
Als de Nederlanders onderdrukt zou
den worden, zouden wij ze ook hel
pen,,
Soekarno haalde voor
nog een waarschuwing
„Dat is niet waar. Geloof mij dan, Marx aan: „Een volk dat een ander
geloof my dan. Kyk daar zit de volk onderdrukt, kan zelf niet vrij
ouwe Van Konijnenburg. Hy is myn zijn"
beste vriend". Soekarno, die zei dat Indonesië
De oud-directeur van de K.L.M. niet, deelneemt aan het Rode-Kruls-
was al eerder het mikpunt geweest werk omdat „om met Colijn te spre-
van 's-werelds boeiendste politieke *en nu. eenmaal zo moeit„ moe-
redenaar. die zoals altijd zUn toe- digde de journalisten herhaaldelijk
spraak met grijpbare voorbeelden 11- aan zUn "oorden op te schrijven. Hd
lustreerde. Onder bulderend gelach 'achte vaker dan vroeger maakte
van zijn toehoorders en het slachtof- nok meer grapjes, en was meer ont-
wij willen Irian wel geven, maar
niet aan Soekarno, want die is com
munist en hij haat Nederland".
Daarop riep de president met één
hand omhoog en één op het hart:
Nederland
van Karl
Weerbericht
IDELIJKE OPKLARINGEN
te Bilt veï-wacht van heden- tot
"genavond:
pklaringen, maar later weer toe-
nende bewolking met in het
ten van het land enige regen. De-
de temperaturen als vandaag of
hogere. Aanvankelijk zwakke
anderlijke wind, later matige wind
Sen zuidwest en zuid.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
10 MEI
top: 4.56 urn-; onder: 20.18 uur.
an op: 22.05 uur; onder: 6.11 uur.
ogwater te Katwijk te 4.21 en
6.40 uur, laagwater te 0.14 en 12.31
Dit blad bestaat alt 24 pagina's
Dr. Cheddi Jagan, de eerste-minis -
ter van Brits-Guyana (buurland van
Suriname) heeft gisteravond de
noodtoestand afgekondigd.
Dit besluit werd genomen nadat
gouverneur Sir Ralph Grey er niet
in was geslaagd de besprekingen tus
sen de regering en de vakbondsraad
over de reeds twintig dagen durende
staking weer op gang te brengen.
Beide partyen hadden om de be
middeling van de gouverneur ge
vraagd, nadat de onderhandelingen
dinsdag waren afgebroken.
De vakbondsraad heeft de staking
uitgevaardigd uit protest tegen een
wetsvoorstel van de regering waarbij
deze de bevoegdheid zou krijgen te
beslissen, welke vakbonden door de
werkgevers erkend mogen worden.
In een eerder stadium had premier
Jagan verklaard dat de staking on
wettig is en beschouwd wordt „als
een poeing om de regering omver te
werpen".
In Engeland werd gisteren een
bataljon militairen in staat van
paraatheid gebracht. Op 17 februari
vorig jaar riep premier Jagan Britse
troepen te hulp nadat hfj de nood
toestand had afgekondigd. Bij onge
regeldheden zyn toen vyf personen
omgekomen en tweehonderd gewond
en werd de zakenwyk van George
town ernstig beschadigd. De moei
lijkheden begonnen ook toen met
een algemene staking, destijds uit
protest tegen verhoogde belastingen.
De noodtoestand werd in augustus
opgeheven.
spannen en hoefde jegens Nederland
niet meer te dreigen.
Maar wie mocht denken dat Indo
nesië brandt van ongeduld om oude
banden aan te halen, kreeg hier
krijgt mijn bloed, want dat is onze I het antwoord: in deze nieuwe sport-
pantje sila en die betekent menselijk- i hal maakte de leider van het nieuwe
heid. Maar die betekent dus ook an- Indonesië duidelijk, dat Nederland,
ti-kolonialisme en anti-imperialisme, nu het zich uit de archipel heeft te-
wij verwerpen uitbuiting van mensen ruggetrokken, als normale partner
door mensen,,. wordt aanvaard. Meer niet.
fer zelf zei hij:,, Daar zit toean van
Konijnenburg. Als hij een ongeluk
krijgt, schenk ik hem mijn bloed.
Maar ik geef hem ook een klap,
want hij is een kapitalist en impe-
ralist en dus een uitbuiter. Maar hij
„Een ramp als verdrag uitblijft
President Kennedy heeft qis--wÜ moeten deze geest van hope-
j 11-1 loosheid niet aanvaarden en iemand
teren tijdens zijn gebruikelijke
persconferentie verklaard niet
bijzonder hoopvol te zijn wat be
treft het sluiten van een verdrag
met de Sowjet-Unie over een
verbod van kernproeven nog in
dit jaar. ..Als dit verdrag uit
blijft. zou dit een ramp zijn voor
iedereen, daar het niet zeker is
dat zich in de toekomst nog een
nieuwe gelegenheid daarvoor
zou voordoen".
Raadsverkiezingen
De Britse Labourpartij heeft gis
teren meegedeeld, dat zij bij de ver
kiezingen voor de stads- en districts
gemeenteraden van deze week tot
dusver een zuivere winst van 84
zetels heeft geboekt en in negen ra
den de absolute meerderheid heeft
gekregen. In één raad moest zy deze
meerderheid prijsgeven.
Bij de verkiezingen voor 72 stads
gemeenteraden in Schotland had zij
in totaal 33 zetels gewonnen. Bij de
stemming voor districtsgemeentera
den in Engeland en Wales, die dins
dag werd gehouden, werden 25 zetels
gewonnen na een winst van 26 zetels
bij de verkiezingen van maandag. De
vooruitgang van de socialisten is
voornamelijk ten koste gegaan van
de conservatieven en onafhankely-
ken.
De liberalen boekten een zuivere
winst van 38 zetels.
Prinses Beatrix heeft gisteren
een bezoek gebracht aan de na
tionale ambachtswedstrijden,
welke in de Julianahal van de
Jaarbeurs in Utrecht worden ge
houden. Op deze foto kijkt zij
naar het werk van de 16-jarige
R. Bol, die bezig is aan een bank
welke geplaatst zal worden in de
tuin van haar woning. Kasteel
Drakesteyn.
Als de Utrechtse gemeenteraad
akkoord gaat met een voorstel van
B. en W zal de politie in de toe
komst strenger kunnen optreden
tegen jeugdige .runners", jongens
van een jaar of tien, die onge
vraagd hun diensten aanbieden
voor het aanwijzen van een par
keergelegenheid op de gemeente
lijke parkeerterreinen.
Deze jongelui, die, volgens B. en W.
vaak hinderlijk optreden, verwach
ten voor hun activiteiten een belo
ning. Als hun diensten worden af
gewezen brengen zy uit represaille
vaak beschadigingen toe aan de
auto's.
B. en W. van Utrecht menen, dat ln
deze verkapte kinderbedelary een
zedelyk gevaar schuilt voor de
jeugd zelf, terwyi ze een plaag is
voor de bezoekers van de stad.
Het verscherpte politietoezicht
heeft weinig resultaat gehad, om
dat in de gemeenteiyke strafbe
palingen een rechtsbasis voor ver
baliseren ontbrak. B. en W. stellen
de raad daarom voor, in de alge
mene politieverordening enkele
artikelen op te nemen waarby het
wordt verboden als „wegwyzer" op
te treden op de openbare weg of de
openbare grond.
KARDINAAL WYSZINSKY
IN ROME
De r.-k. primaat van Polen, kar
dinaal Wyszinsky, is gisteren per trein
uit Warschau via Wenen in Rome
aangekomen.
De prelaat werd begroet door mgr.
Angelo Dell'Acqua, de plaatsvervan
gend staatssecretaris van het Vati-
caan, talrijke andere geestelyken en
gelovigen, die bloemen aanboden.
De kardinaal moest zich door een
enthousiaste menigte heenwerken
om de officiële delegatie te zyner
verwelkoming te bereiken. Poolse
vrouwen wrongen zich tussen de men
sen heen om de primaat bosjes rozen
in de hand te drukken.
Kardinaal Wyszinsky zei nog niet
te weten, hoe lang hy in Rome zal
biyven.
moet deze boze geest in de fles zien
terug te duwen".
Wat de toestand in het Midden-
Oosten betreft, zei Kennedy, dat in
Hy antwoordde bevestigend, toen
hem gevraagd werd of dit zou bete
kenen dat een nieuwe serie kernproe
ven zal worden gehouden. Hy deelde
nog mee, dat de Amerikaanse ambas
sadeur in Moskou aan premier
Chroesjtsjow een boodschap over de
kernproeven heeft overhandigd.
De Verenigde Staten zullen hun
pogingen om tot een verbod van
kernproeven te komen, voortzetten in
het licht van de waarschuwing van
president Kennedy, dat mislukking
de onderhandelingen tot een nieuwe
serie kernproeven zou kunnen leiden.
Dit werd gisteren van officiële zyde
in Washington verklaard.
Het Amerikaanse dagblad New
York Herald Tribune schrijft van
daag, dat het pessimisme van presi
dent Kennedy over de kansen voor
een kernproef verbod een donkere
dreiging voor de mensheid betekende.
Dit was een der somberste en neer-
slachtigste verklaringen uit zyn pre
sidentiële loopbaan, aldus het blad.
voor mensen met een tuin
Vandaag de eerste dag! In zaal
De Kleine Burcht, Nieuwe Rijn,
Leiden.
U bent er welkom: vandaag van 2
tot 9, morgen van 10 tot 9 en zater
dag van 9 tot 6 uur.
Tuingereedschap van klein tot groot.
Een mécht aan handmaaiers (v.a.
36.50). Uniek voor Leiden: keus uit 7
merken motormaaiers (v.a. f 202.50),
met deskundige raad van technisch
adviseur. Ook zaaizaden, zaaimatjes en
groeirijpe vaste planten (zó uit plastic
in uw tuin!). Kunstmest en natuurrrrest
(zie de speciale „Culvita" informatie
stand). Een show om uw voordeel mee
te doenl
weet
heeft
Op de eerste zomerse dag bleef
gisteren geen stoeltje op de ter
rasjes onbezet.
geval van agressie of voorbereidingen
voor agressie de Verenigde Staten in
de Verenigde Naties hun steun zullen
geven aan „geschikte maatregelen",
doch bovendien zelf ook hun eigen
maatregelen zullen treffen. Volgens
de Amerikaanse president Is in het
militaire evenwicht in het Midden-
Oosten geen verandering gekomen.
De politieke veranderingen, die daar
de laatste tijd hebben plaats gehad,
hebben de Verenigde Staten nog niet
op hun juiste betekenis kunnen be
oordelen. Zy steunen de veiligheid
van Israël en zyn nabuurlanden en
streven ernaar de bewapeningswed
loop in dit deel der wereld te beper
ken, evenals de bevordering van het
communisme.
Nieuwe Rijn 50 Tfn 2 0824 (01710)
Uit het Leidsch Dagblad van
9 Mei 1863:
Het Prov. Gerechtshof te
Groningen heeft S. van Has
selt te Leek veroordeeld tot
45 dagen cellulaire gevange
nisstraf ter zake van het ver-
koopen van kattenvleesch
voor schapenvleesch.
J Een 60-jarige tamboer te
J Parijs erfde van zijn vader.
f welke een halve eeuw ge-
f leden naar Indië was gegaan
f 35 mïllioen francs. De tam-
boer verklaarde zijn kalfs-
vellen trommel voor een ef-
J fecten-trommel te verruilen.
