T uinbouwprodukten naar
Engeland; koeien terug
ONDERGEDOKEN HERINNERINGEN
VERLATEN HERSENSCHUILHOEK
MAASSLUIS heeft
de bakens verzet
Ge
B
MET SPECIALE KUSTVAARDERS
WOORD
VAN
BEZINNING
Excessen van het menselijke brein (IV)
Onderbewustzijn blijft altijd actief!
Onvolledig, maar méér dan genoeg
O'
Zaterdag 27 april 1963
Pagina 1
(Van een onder redacteuren)
Maassluis heeft de bakens verzet. Moeten verzetten wel te
verstaan! Vroeger was de visserij de grootste bron van inkomen.
Dat is zij sinds lang niet meeV. Maar er komt opnieuw leven in dit
oude stadje. Het kreeg weer bekendheid omdat het de thuis
haven werd van de machtige zeeslepers van Leen Smit en Co's
Internationale Sleepdienst. En nu is er nog wat bijgekomen.
Maassluis is exporthaven voor groenten en fruit geworden en
speelt een zeer belangrijke rol bij de import van vee.
Reeds enige jaren vertrekken de
„Geest"-boten van Waling van
Geest en zonen N.V. uit 's-Graven-
S m zande vanuit Maassluis met de
eka ruimen en zelfs de dekken vol met
produkten uit het Westland en uit
e-o( andere tuinbouwcentra in ons land
ctx.i naar Engeland. Dat gaat alle jaar
getijden door, doch nu de jonge
groenten in de kagpen tot groei
komt en de tomaten zich oranje
gaan kleuren begint de hoogspan
ning in dit exportbedrijf te komen.
Engeland heeft graag de malse
gewassen van de Nederlandse bo
dem: sla, andijvie, spinazie, witlof,
worteltjes, komkommers en hoe die
andere tuinbouwprodukten ook mo
gen heten. Daarnaast is er een
grote vraag naar tomaten en drui
ven uit de Nederlandse kassen.
Wanneer we wat verder zijn gaan
er ook hele scheepsladingen nieu
we aardappelen en uien naar de
overzijde.
Boston is de Engelse haven, waar
de „Geest"-boten hun kostbare la
ding lossen. Er hangt bij deze ex-
6-9! port van groenten en fruit veel
Is,
kei)
il€
van het tijdstip af, waarop men
aan de Engelse markt verschijnt,
iri Een half uur te laat kan reeds
679!
odei
de kwekerijen heeft, is er in de
loop der jaren in geslaagd zijn
vloot geregeld uit te breiden, zelfs
met enige koelschepen voor het
vervoer van bananen en andere
zuidvruchten. En op de lijndienst
naar Boston zijn behoorlijk snel
lopende kustvaarders ingezet met
bemanningen, die weten wat hen
te doen staat en met walpersoneel,
dat van aanpakken weet. Dat kan
men zien als deze schepen in Maas
sluis geladen worden.
Deze export van tuinbouwpro
dukten, die overigens niet alleen
over zee, maar ook door de lucht
geschiedt, brengt jaarlijks voor ons
land miljoenen guldens aan devie
zen op. Het is een enerverend be
drijf, dat men daar in Maassluis
gesticht heeft.
Vee terug
Men begon een zevental jaren
geleden met de export van groen
ten en fruit. Een bezwaar was, dat
Het laden van de kustvaar
ders is een secuur werkje en
het moet snel geschieden, want
de schepen moeten op tijd in
Engeland zijn voor de markt.
de schepen altijd in ballast dus
zonder lading moesten terugke
ren naar Maassluis. Ook daarvoor
kwam uitkomst.
Fians Buitelaar, in 1957 een
knaap van nog geen zestien jaar
en zoon van een van de firman
ten van de veehandel J. Buitelaar
en Zn in Den Haag, was het be
krompen gedoe in ons land zat eD
trok naar Engeland om daar wat
ervaring op te doen. Hij keek aan
dachtig aan de overzijde eens
rond. Spoedig kwam hij tot de ont
dekking. dat er misschien wel brood
te verdienen zou zijn in het fok
ken en exporteren van vee.
Met de voortvarendheid, die hem
eigen is, heeft de nu 21-jarige
Frans Buitelaar een zaak in En
geland opgebouwd, die klinkt als
een klok. Hij koopt in Engeland
en Ierland koeien of laat ze op
het eigen bedrijf fokken en ver
koopt ze dan weer naar ons land
en Frankrijk, terwijl hij in Enge
land zelf ook een ruim afzetge
bied heeft.
In de zes jaar, dat Frans Buite
laar in Engeland zaken doet zijn
er met de „Geesf'-boten reeds
150.000 koeien en zo'n 200.000 scha
pen in ons land geimporteerd, die
dan weer door de firma Buitelaar
werden verhandeld, voor een groot
deel naar het buitenland.
Op tijd varen
een strop van vele duizenden gul
dens betekenen. Daarom wordt
alles in het werk gesteld op tijd
te vertrekken. De kustvaarders
hebben ongeveer zestien uur voor
de overtocht nodig
In deze tijd vertrekken er dage
lijks zo'n vier tot vijf kustvaarders
met vers geplukte groenten naar
Boston. De Waling van Geest en
Zonen N.V., die zelf ook uitgebrei-
Het nieuwe testament is een
klein boek. Er zijn uitga
ven. die zonder moeite in
een vestzak gestoken kunnen
worden. En in een iets grotere
uitgave blijft het altijd nog van
een zeer bescheiden omvang. Te
midden van de miljoenen boe
ken, die er zijn valt het niet op
door uiterlijke eigenschappen,
hoogstens door zijn kortheid. De
inhoud gaat over het leven en
het werk van één mens, Jezus
van Nazareth. De vier evange
listen vertellen daarvan, ieder op
zijn eigen wijze. Maar zij doen
dat, naar onze maatstaven, nogal
bescheiden, of om het anders te
zeggen, nogal onvolledig. De be
scheidenheid van de omvang
keert hier in de inhoud terug.
lezer niet gemakkelijk. Het oude
testament trouwens evenmin).
De evangeliën geven niet een
biografie van Jezus in moderne
zin. Zij zijn primair geloofsge
tuigenissen. Dat wil zeggen: zij
zijn geschreven vanuit een die
pe geloofsovertuiging. Daarom
zijn zij niet in de eerste plaats
wat wij tegenwoordig objectief
noemen, zakelijk doorzichtig. Jo
hannes schrijft aan het slot van
Het was zowel de firma Waling
van Geest en Zonen N.V. als de fir
ma J. Buitelaar en Zonen een doorn
in het oog. dat men aan de Bui
ten-Haven te Maassluis, precies te
genover de plaats waar de machti
ge zeeslepers liggen, geen overdek
te stallen had om het vee te plaat
sen. By het toenemen van de im
port van koeien en schapen moest
men de beschikking hebben over
een permanente staf. Daarmede
was ook het gemeentebestuur het
eens. Nadat veel moeilijkheden
vooral met de Maassluizers die aan
de haven wonen overwonnen
waren, waarbij naar de mening
van burgemeester W. J. D. van
Dijck de belangen van de haven
moesten domineren boven het
woongenot, kon enkele dagen ge
leden een zogenaamde schutstal in-
gebruik worden genomen, waarin
plaats is voor honderden beesten.
Nieuwe haven
Dat dit bereikt kon worden werd
veroorzaakt door de voortreffelijke
samenwerking tussen beide firma's
die Maassluis als haven van ex
port van tuinbouwgewassen en van
import van vee gekozen hebben, en
het gemeentebestuur.
Burgemeester W. J. D. van Dfjck
aan wie het mede te danken is,
dat Maassluis weer een periode van
bloei beleeft, liet bij de opening
van deze keurig ingerichte en aan
alle veterinaire voorschriften vol
doende schutstal, een zeer opti
mistisch geluid horen over de aan
leg van een nieuwe haven. HU wil
de zich niet aan een tydslimiet
binden, doch zag de uitbreiding
niet meer zo ver in de toekomst
liggen.
In deze stal krijgen de ge-
importeerde beesten een plaats.
Ze worden dan later per goe
derentrein verder vervoerd.
Als wij tegenwoordig een levens
beschrijving van iemand lezen,
dan verwachten wij dat wij psy
chologisch en maatschappelijk
op de hoogte gesteld worden.
Wij willen ons in de gedachten
van de betrokkene puur kun
nen verplaatsen, wy willen we
ten waarom hij zó gehandeld
heeft als hij heeft gedaan. Het
zal van de bekwaamheid van de
schrijver afhangen of het hem
gelukt om de lezer te overtui
gen van de juistheid van zijn
visie. Lukt dat niet, dan wordt
zo n boek onvoldaan door de le
zer ter zijde gelegd. De verkla
ring van de feiten en de gebeur
tenissen bleek ontoereikend. Zij
werden niet doorzichtig. En dat
is wat wij in een levensbeschrij
ving in onze tijd verwachten.
Het nieuwe testament maakt
het op dit punt de hedendaagse
het twintigste hoofdstuk van zijn
evangelie: Jezus heeft nog wel
vele andere tekenen voor de
ogen van zijn discipelen gedaan,
die niet beschreven zijn in dit
boek. maar deze zijn geschreven,
opdat gij gelooft, dat Jezus is de
Christus, de Zoon van God. en
opdat gij, gelovende, het leven
hebt in Zijn naam. De evange
list geeft het zelf aan: volledig
is het evangelie niet, maar het
is geheel geconcentreerd op dat
ene dat hem voor ogen stond,
het wekken van geloof in Jezus
als de Christus, de Zoon van
God. Van deze grote bedoeling
is het evangelie doortrokken van
begin tot eind. Het gaat erom
dat de lezer deel krijgt aan dit
geloof. Geloven in deze zin is
niet beamen dat er met Jezus
van Nazareth blijkbaar wel iets
bijzonders aan de hand moet
(Bijzondere medewerking)
OP 8 januari 1925 brachten enige Nederlandse kranten het
verslag van een merkwaardige rechtszitting, die te Parijs
had plaatsgevonden. De derde kamer van de Parijse rechtbank,
die in de regel slechts dorre en vervelende civiele zaken placht te
behandelen, leende op die dag haar oor aan een hartroerende
liefdesgeschiedenis uit het oude Egypte met als hoofdpersoon de
hogepriester Ramsikon en de schone Griekse slavin Io.
De rechtbank, die zich niet zo gemakkelijk kon verplaatsen in
het tijdvak van omstreeks 1500 vóór onze jaartelling, behandelde
nu maar liever de moderne fase van het geval, waaraan te pas
kwamen een vermogend'bankier te Boekarest. Stefanescu ge
naamd. de gewezen Roemeense minister van handel Nicolescu,
een bekende Franse schrijver. De Waleffe. en andere personen
uit de twintigste eeuw. Het bleek dat de heer Stefanescu in 1916
zijn neef. de Roemeense minister van handel, op een avondje had
ontvangen en dat die avond de heer Nicolescu plotseling in een
hypnotische droomtoestand kwam te verkeren en in die toestand,
als medium van wijlen de Roemeense schrijver Carragiale, een
omstandig verhaal deed van zijn ontmoeting in de geestenwereld
met Ramsikon en Io.
Bij verschillende latere gelegen
heden, aldus werd voor de
rechtbank verklaard, was de
minister opnieuw in trance geraakt
en andermaal had de overleden
schrijver Carragiale door zijn mond
gesproken over Ramsikon en Io.
Het verhaal was zo boeiend en le
vendig, dat de heer Stefanescu de
door zijn neef in droomtoestand
gesproken woorden stenografisch
deed optekenen en het verhaal
daarna als novelle liet uitgeven.
Maar toen liep het geval spaak.
Op een goede dag zag Stefanescu
in een boekwinkel een roman lig
gen van de Franse auteur De Wa
leffe, waarin niet alleen hetzelfde
verhaal behandeld werd, maar met
precies dezelfde woorden als Carra
giale, door middel van zijn medium
Nicolescu, had gebezigd. Onverwijld
klaagde Stefanescu de Franse let
terkundige wegens plagiaat aan,
maar met gelijke voortvarendheid
toonde De Waleffe aan, dat zijn
boek reeds in 1906 was verschenen,
tien jaren vóórdat de Roemeense
minister zijn merkwaardige trance
toestand beleefde. En, niet tevreden
met deze repliek, diende de Franse
schrijver bovendien een eis tot
schadevergoeding van 10.000
franken in tegen Stefanescu.
Of de eis van De Waleffe werd
toegewezen, vermeldde het kran
tenverslag niet en het is dan ook
niet bekend, hoe de Parijse recht
bank over de zaak heeft gedacht.
Maar de psychologen hebben zich
met deze merkwaardige geschiede
nis beziggehouden en wat zij er
van dachten, hebben zij wel bekend
gemaakt. Ziehier hun verklaring
van het geval:
Kort nadat De Waleffe zijn ver
haal publiceerde, had Nicoles
cu het gelezen. Zoals dat ech
ter meestal gaat met romans die
men eenmaal doorgelezen heeft, zo
ging het ook met de roman over
Ramsikon en Io: hij verdween vol
ledig uit het bewuste geheugen van
Nicolescu. Dat wil zeggen: als
iemand Nicolescu had gevraagd,
wat er in de roman van De Waleffe
stond, zou hij daar geen antwoord
op hebben kunnen geven. Hij zou
zich waarschijnlijk zelfs niet heb
ben herinnerd ooit een boek van
een zekere De Waleffe te hebben
gelezen. Maar het onderbewustzijn
van Nicolescu herinnerde zich de
roman nog heel goed, ja zelfs
woordelijk. En toen dit onderbe
wustzijn in Nicolescu's hypnotische
droomtoestand was blootgelegd,
had het Nicolescu het oude verhaal
van De Waleffe in de mond gege
ven!
Angst doet herinneren
een enkele nacht te hebben geleefd.
De kleinste gebeurtenissen mijner
jeugd, de vergeten tonelen mijner
eerste jaren, waren dikwijls verle
vendigd. Men kan niet zeggen dat
ik ze mij bewust herinnerde, want
indien men ze mij in wakende toe
stand had verteld, zou ik niet in
staat geweest zijn ze te herkennen
als deel uitmakend van mijn vroe
gere ondervindingen. Maar vóór mij
geplaatst, zoals zij dat in de droom
waren, als innerlijke aanschouwing,
omgeven door de nietigste omstan
digheid en gevoelens die ze verge
zellen. herkende ik ze onmiddellijk."
De Quincey had gelijk: men kan
inderdaad niet beweren, dat hij
zich de gebeurtenissen uit zijn
jeugd „bewust herinnerde". Maar
dat de „verlevendiging" van zijn
jeugdervaringen, zoals hij het
noemde, toch een haast wonder
baarlijke. zij het onbewuste, geheu
genprestatie was, is niet te ontken
nen.
Dienstmeid sprak
Hebreeuws
at herinneringen, die in
T) onderbewustzijn van
zijn geweest. Maar dit betekent
deelhebben aan Zijn kracht. Het
gaat niet om enkele gedachten,
die wij koesteren omtrent Jezus,
staande in een werkelijkheid,
die verder niet verandert. Neen
dit geloof verandert de werke
lijkheid. Het leven hebben in
Zijn naam betekent anders in 't
leven komen te staand. Want Hij
is immers, en op dit punt zijn de
evangelisten allerminst onvolle
dig, de Zoon van God Hij is op
gestaan uit de dood, Hij is de le
vende Heer. In Christus komt
God ons nabij, kent ons en
draagt ons. In Zijn naam mogen
zij het leven hebben, zoals God
dat bedoelt. En dat is een leven
van een ander mens. dan wij van
nature zijn. Dit nieuwe leven
speelt zich af onder het licht
van Gods goedheid en genade.
In het leven en het werk van
Christus mogen wij deze nieuwe,
schokkende werkelijkheid van
Gods handelen leren kennen
Daarom worden wij geroepen tot
geloof in Christus.
Het evangelie is niet volledig,
zeker niet volgens de eisen, die
wij tegenwoordig gewend zijn te
stellen. Maar wie vertrouwd is
geraakt met de bedoeling van
de evangelisten, zal leren zien
dat het toereikend is. HU zal
door de tekst van het evangelie
hen God horen spreken. God
komt hen in Christus tegemoet.
En waar dit gebeurt, daar ver
andert het leven.
J. A. EEKHOF.
Herv. studentenpredikant
te Leiden.
het
een
mens zyn ondergedoken, in
bepaalde omstandigheden onder
meer bu hypnose, hun schuil
hoek verlaten, is iets waarvan de
beoefenaars van de wetenschap der
psychologie al lang vóór het Paryse
proces van 1925 op de hoogte wa
ren. Zy wisten byvoorbeeld, dat
een Luthers predikant van Duitse
oorsprong, die in Amerika woonde
en werkte en een aantal Duitsers
en Zweden onder zUn gemeentele
den telde, er al op het einde van de
19de eeuw zyn verwondering over
had uitgesproken, dat die Duitsers
en Zweden kort voor hun dood
plachten te bidden in hun moeder
taal, een taal die zy al tientallen
jaren schenen vergeten te zyn.
Ook de doodsangst was dus
aldus de psychologen in staat
zeer oude, schynbaar vergeten her
inneringen uit het onderbewustzijn
te doen opduiken. „Nood leert bid
den", zegt het spreekwoord. Met een
variant daarop zou men kunnen
zeggen: „Nood doet herinneren".
Het is bekend, dat mensen, die
enkele ogenblikken in groot levens
gevaar verkeren, in die momenten
hun gehele leven aan hun geest
zien voorbijtrekken. Het opmerke
lijke hierby is niet slechts, dat dit
herinneringsproces zo ongelofelyk
snel gaat een geheel leven in een
paar seconden! maar ook, dat in
zo'n geval herinneringen opduiken,
die men al lang dacht vergeten te
zyn, doch die veilig waren opgebor
gen in de schuilhoeken van het
onderbewustzyn.
ehalve de hypnose en de doods
angst kan ook het gebruik van
bedwelmende middelen van
een mens met een normaal herin
neringsvermogen een waar geheu-
genwonder maken. In zyn boek
„Bekentenissen van een opium
schuiver" gaf de Engelsman De
Quincey daar een goed voorbeeld
van, toen hy schreef: „Het komt
mij (na het gebruik van opium)
voor, zeventig jaax of een eeuw in
ndergedoken herinneringen
kunnen ook uit hun schuil
plaats in het onderbewust
zijn tevoorschijn treden tijdens
een delirium, dus byvoorbeeld by
een ijlende ziekte. Dat bleek reeds
een vijfenzeventig jaren geleden,
toen een oude Duitse keukenmeid,
die Maria heette, ernstig ziek werd
en aan het ijlen sloeg. Tot verwon
dering van haar huisgenoten was
er echter geen woord te verstaan
van wat zij by die gelegenheid
sprak. Zelfs de haar behandelende
dokter begreep er niets van, maar
het opvallendste vond hij nog, dat
Maria geregeld bepaalde woorden
en zinnen, waaraan geen touw was
vast te knopen, herhaalde met de
zelfde stembuiging en gelijke rust
pauzen na bepaalde woorden. Toen
hy er eens goed op ging letten,
meende hy na enige tyd toch een
paar bekende klanken te ontdekken,
klanken, die hem niet vreemd wa
ren, omdat hy een vriend had, die
Hebreeuws kende en die hem wei
eens gekscherend in een brief een
groet in die oude taal had gezon
den.
Toen de dokter deze geleerde
vriend aan Maria's ziekbed ha<| ge
bracht, bleek al spoedig, dat het al
lerminst wartaal was, die de zieke
sprak. Zy citeerde de ene uitspraak
na de andere uitde bybel,
maar dan in het Hebreeuws I
elukkig voor de wetenschap
en natuurlyk ook voor Ma
ria zelf, herstelde zy van
haar ziekte en kon worden nage
gaan, hoe het mogelyk was, dat
een ongeletterde keukenmeid hele
bladzyden uit de bybel in het He
breeuws kon opdreunen. Het bleek,
dat zij drieënveertig jaar tevoren
in betrekking was geweest by een
familie, die eens in de zomermaan
den een neef in huis had gekregen,
die theologisch student was en zich
op zijn laatste examen voorbereid
de. Elke morgen, als Maria de gang
stofte en boende, hoorde zy die
student hardop de Hebreeuwse tek
sten lezen, welke hij voor zyn exa
men kennen moest. Zy kon er na
tuurlyk geen touw aan vastknopen
en alle geleerdheid ging dan ook
zo scheen het althans haar ene
oor in en het andere uit. Maar
toen Maria meer dan veertig jaar
later zo ziek werd, dat haar be-
wustzyn werd uitgeschakeld en
haar onderbewustzyn aan het
woord kwam. deed zich het vreemde
verschynsel voor. dat een eenvou
dige keukenmeid Hebreeuws sprak.
Want het bewuste geheugen mag
de mens dan al vaak in de steek
laten, het onderbewustzijn vergeet
niet!
