Wolkenkrabber van Hilton aan
iet weidse Hyde Park in Londen
REKENWONDEREN HADDEN TOCH
ONVOLDOENDE VOOR WISKUNDE
DE ONGELOVIGE THOMAS?
Gigantisch hotel verstoort
harmoniemaar is aanwinst
^Goedkoopste kamer 60 gulden
>er nacht, zonder ontbijt
WOORD
VAN
BEZINNING
LEIDSCH DAGBLAD
Excessen van menselijke brein (III)
Direct antivoorden: Hoeveel is
de zesde macht van 727"
A LS'
N°
tlerdag 20 april 1963
Pagina 1
(Van onze Londense correspondent)
De Amerikanen hebben thans ook in het hart van Londen hun
m ffliefde pleisterplaats: een Hilton-hotel. dat op 17 april j.l. is ge-
ipend. Het telt 512 kamers, kan 856 bezoekers herbergen, bezit
ijf bars, vijf restaurants, zeven privé-eetzalen en een bal- en con-
erentiezaal, welke tot de grootste van Europa behoort. Dit Hil-
W-hotel heeft tachtig miljoen gulden gekost en zijn 27 verdieping
ou tn, welke tot een hoogte van honderd meter opklimmen, beheer-
bi tn de zojuist aan de enorme verkeersdrukte aangepast Hyde
]atk Corner.
LondenHilton staat aan de eens rustige en deftige en nog al-
jd dure Park Lane. Het is een uitbundig uitroepteken van de
vinti9ste maar het bederft de nog steeds waardevolle
verblijfselen van een elegant en modieus tijdperk.
Internationaal
karakter
Hoe indrukwekkend het Londese
els lilton moge zün, de waardige pa-
Iciërshuizen en de intieme smalle
>e$ raatjes van dit deel van May Fair
ft hun oude koetswoningen wor-
üi m verpletterd door de nieuwe
;s ■,pac,.e ko os van witte portland
ituursteen, staal en glas. Evenals
zovele andere plekken is ook
[f," tr het vertrouwde silhouet van
grijs-bruin verweerde wereld-
met één slag vernietigd door
moderne reus. De statige acht
ende en vroeg-negentiende eeuwse
Donhuizen, welke deel uitmaakten
n de natuurlijke omlijsting van
t majestueuze Hyde Park lijken
or deze gigantische indringer on-
senlijke dwerggestalten te heb-
n aangenomen. Het is alsof zij
or panische schrik zjjn ineenge-
npen. Hun harmonie is ver-
rd. Wat zich hier afspeelt, heeft
k zich elders in 't reusachtige een-
5- van Londen voorgedaan. iVol-
nkrabber na wolkenkrabber
hlet er omhoog, zonder veel
voor de historische omge-
Maar ondanks al dit begrijpelijke
gemopper over de onstuitbare New-
yorkse allure, welke zich van het
oude Londen meester maakt, is het
Hilton-hotel een welkome aanwinst
wegens het nog altijd grote tekort
aan eerste-klas hotels, al zijn er de
laatste tijd reeds andere aan voor
afgegaan, nl. de eveneens Ameri
kaanse Westbury in Bond Street en
de luxueuze Carlton Tower in
Sloane Street
London Hilton behoort, althans
volgens Europese begrippen tot de
superluxe hotels, maar na een eer
ste bezichtiging moeten wij zeggen,
dat het gekenmerkt wordt door een
democratische luxe. Protserigheid
en opdringerigheid zijn vermeden.
Zolang men de tarieven en de me
nu's niet bestudeert, schijnt het al
lemaal nogal mee te valien. De en
treehal is zelfs koel. Men wordt er
niet door kunstmatige weelde over
vallen. Behalve de als een hangar
zo grote balzaal waar 1000 gasten
kunnen dineren of confereren en
welke men door monumentale tem
pelachtige zijpoorten betreedt, is er
niets, dat de bezoeker onmiddellijk
intimideert. Een „stunt" is het in
ternationale restaurant, dat elke
maand zijn menu aan een ander
land of werelddeel wijdt, met totale
Dit is de monumentale diner-
zaal voor duizend personen. De
zaal kan ook voor bals en an
dere doeleinden gebruikt wor
den. De zoldering is donker, de
lampen zijn verguld.
verandering van decor en verlich
ting en met overeenkomstige wijzi
ging van de kledij van de kelners!
Een ander restaurant, waar een
zeer speciale exotische atmosfeer
heerst en waar men zich in een Po
lynesisch vissersdorp waant, ser
veert heerlijkheden uit de zuidelijke
oceaan. Het is het eerste van zijn
soort in Europa.
Boren de .smog'
Engeland* beroemde architect Sir
Hugh Casson ontwierp het verfijn
de dakrestaurant op de 27-ste ver
dieping, waar men op weekdagen
tot 3 uur 's nachts kan genieten
van een groots panorama, dat zich
bij helder weer tot 50 km uitstrekt.
Er Is voor gezorgd, dat de verlich
ting geen storende reflectie veroor
zaakt en de bar is opzettelijk laag
gebouwd, zodat de dinerende gas
ten onbelemmerd naar buiten kun
nen kijken. Er zijn bovendien wij
de balkons, waar men een „Euro
mast'-sensatie ondergaat.
Het uitzicht in Londen wordt
vaak belemmerd door mist, maar
tijdens de hevige „smog" in decem
ber, bleek dat deze torenverdieping
boven de grijze mistdeken in stra
lende zonneschijn uitrees. Men
waant zich in deze Hilton meer op
een schip, dan in een hotel.
Er is een gezelschap bijeen.
Tijdens het gesprek komt men
tot een algemeen aanvaarde op
vatting over de een of andere
zaak. Maar er is iemand, die zich
niet gewonnen geeft. Hij blijft
twijfelen aan de juistheid ervan,
hij slaat door met het stellen
van vragen, als de anderen zich
al tevreden tonen met de gevon
den oplossing. Het kost hem
moeite om het antwoord van de
anderen te accepteren. Er zijn
voor hem immers nog vragen,
die onbeantwoord bleven. Zo
iemand kan in een gezelschap
een wat ongemakkelijke figuur
zijn. Hij ls een soort spelbreker.
En dan zegt een ander, lichte
lijk geïrriteerd: Jij bent een
ongelovige Thomas. Ieder weet
Het gebouw heeft een handige y-
vorm, waardoor het grootste aantal
kamers uitziet op Hyde Park. Het
hemelbestormend uiterlijk is oog
bekorend, tenminste wanneer men
de omgeving wegdenkt. Lange ver
moeiende corridors ontbreken.
Slechts een paar passen en men is
bij de vier liften, welke een snel
heid bezitten van één seconde per
etage! Maar het zijn „bocmel"-lif-
ten, wier tocht voortdurend onder
broken wordt. Men zal geduld moe
ten oefenen om de top te bereiken
en zich evenmin moeten erge
ren over de tape-muzlek, welke niet
alleen in de liften, maar vrijwel
overal in het gebouw leder achter
volgt. Men is op de liften aangewe
zen, want een trappenhuis heeft in
dit hoge gebouw geen zin. Er is
slechts een onzichtbare smalle
noodtrap. Men vraagt zich af of de
gasten om hun kamer te bereiken
ook niet bij deze liften de onver
mijdelijke Londens queue zullen
vinden
Gevarieerd
In de kamers is de toegepaste
binnenhuiskunst even gevarieerd
als het type van de logeerrulmte.
Om eentonigheid te vermijden zijn
er voor de 23 kamers op elke ver
dieping veertien verschillende meu
bileringsstijlen gebruikt. Zij schep
pen een atmosfeer van rust, licht
heid en elegance, hoewel met een
conventionele inslag. Elke kamer
heeft een in de schrijftafel Inge
bouwde televisie. Men kan ook
rechtstreeks met Londense num
mers telefoneren. In de badkamers
bevindt zich een speciaal kraantje
voor ijswater. symbool van het
Amerikaanse bestaan!
Hoge prijzen
De goedkoopste kamer in London
Hilton is een éénpersoons voor 60
gulden per nacht, zonder ontbijt!
In deze categorie lopen de prij
zen op tot 110 gulden. Een twee
persoonskamer kost van 85 gulden
tot 140 gulden per nacht. Gewone
suites van 180 gulden tot 285 gul
den en superluxe suites (die Inge-
PEGGED
Goed weer kunt u verwachten, als
Het nieuwHilton-hotel in Londen telt 27 verdiepingen.
moeting met hun Heer, hiervan
vertellen, is hij niet zonder meer
bereid dit voor waar te houden.
Hij zegt: Indien ik in zijn han
den niet zie het teken der na
gels en mijn vinger niet steek in
de plaats der nagels en mijn
hand niet steek in zijn zijde, zal
ik geenszins geloven. Wat brengt
Thomas er toe dit te zeggen? is
het ongenuanceerde woord on
geloof hiervoor toereikend? De
richt kunnen worden al naar de
speciale behoeften van de gasten
en die zich op de 26-ste en 27-ste
verdieping bevinden)325 gulden
tot 600 gulden per nacht, alles zon
der ontbijt! Dit kost van 5 tot 6.50
gulden en wordt acht minuten na
bestelling op de kamers geserveerd.
Niet vergeten moet worden, dat
al deze prijzen voor Amerikanen
vrij normaal zijn.
Het voordeel van het Hilton-
systeem is, dat men van de ene
naar de andere schakel in de in
ternationale Hiltonketen, welke
reeds 50 hotels over de gehele we
reld omvat, kan doorboeken. Op
lange reizen geeft het iemand een
zekere rust, dat hem een soortge
lijk hotel en eenzelfde service
wacht. Hilton heeft, Rotterdam in
begrepen, thans nog tien interna
tionale hotels in aanbouw, o.a. in
Rome (opening juni as.), Tokio
(idem) en Tel Aviv (opening 1964).
Rotterdam Hilton met 275 kamers
opent in mei.
Engels aandeel
Hoewel de Amerikanen waar
schijnlijk Hiltons beste klanten zul
len zijn, is het verkeerd te menen,
dat Londen Hilton een typisch
Amerikaans hotel is, want Engelse
architecten en kunstenaars hadden
het leeuwedeel in het ontwerp, al
had men met al het geld vaak wel
Iets beters kunnen bereiken. Vooral
de kleurencombinaties laten voor
ons gevoel vaak te wensen over. Al
het kristal is geleverd door een be
kende glasfirma uit Amsterdam.
In London Tavern heeft men ge
poogd de atmosfeer van een be
roemde in de oorlog verwoeste oude
Londense herberg te herscheppen.
Hier worden uitsluitend traditione
le Engelse gerechten geserveerd.
Een van de bars, herinnerende aan
een „pub" uit de late Victoriaanse
periode, is gewijd aan Engelands
beschermheilige St. George, die
volgens de legende een schone
jonkvrouw van de draak redde.
Verwacht wordt, dat dit jaar twee
miljoen buitenlanders in Engeland
zullen neerstrijken en drie miljard
gulden verteren. Natuurlijk ver
wacht Hilton een belangrijk
graantje mee te pikken.
Het zal, omdat het zoveel nieuws
biedt, een grote trekpleister worden.
Voor het eerste Jaar zijn reeds meer
dan 500 particuliere evenementen
en banketten geboekt en men is
reeds bezig zalen te reserveren tot
1969 toe!
/A-24.7
(Bijzondere medewerking)
LS de slinger van een klok elke seconde een afstand van
1.765 centimeter aflegt, hoeveel centimeter legt hij dan af
in zeven jaar, veertien dagen, twee uur, één minuut en zesenvijftig
seconden, als de lengte van een jaar driehonderdvijfenzestig da
gen, vijf uur, achtenveertig minuten en vijfenvijftig seconden be
draagt?"
De twaalfjarige jongen aan wie deze vraag werd gesteld,
bracht even de hand naar het voorhoofd, sloot gedurende enige
seconden de ogen, opende ze toen en antwoordde: ,,Die slinger
legt een afstand af van 5.500.689.391.665 centimeter". De vra
gensteller wierp een blik op het papier, waarop hij de avond te
voren na zeer ingespannen rekenarbeid de juiste uitkomst had op
geschreven, en sprak: .Inderdaad, je hebt volkomen gelijk!"
Het wonderkind, dat in het mid
den van de 19de eeuw deze
fenomenale geheugen presta
tie leverde, was de Engelse school
jongen George Bidder. Het was he
lemaal geen bijzonder intelligente
knaap en in zijn schoolklas blonk
hij geenszins uit, zelfs niet in de
wiskunde-vakken. Alleen als het op
rekenen aankwam, was hij zijn le
raren te knap af!
Dat rekenwonderen in het geheel
geen wiskundige genieën behoeven
te zijn, blijkt ook duidelijk uit het
voorbeeld van het wonderkind Da-
se. dat al op twaalfjarige leeftijd
tabellen maakte der factoren van
alle getallen tot 8.000.000 een
taak die slechts zeer weinigen zon
der hulp van 'n rekenmachine in één
mensenleven zouden kunnen ver
verhouding tot Hem. Zijn naam
ls de aanduiding geworden voor
de eerste de beste twijfelaar.
Maar is dit juist? Prof. Rüm-
ke heeft onderscheid gemaakt
tussen tweeërlei vormen van
twijfel: die welke de gangbare
voorstellingen omtrent de dingen
aanvecht en zover mogelijk af
breekt uit het felle verlangen
naar wat stand houdt en daar
mee uiteindelijk leidt tot een
positief resultaat en die
welke geboren is uit moeheid en
afkeer en leidt tot negatieve ge
volgen.
Thomas zoekt,, in zijn twijfel,
Jezus. En dan gebeurt, wat in
allerlei toonaard, de evangeliën
telkens vertellen: Jezus komt
hem in zijn zoeken tegemoet. Hij
wat dit betekent, het s een vast
staande uitdrukking.
De man, wiens naam in deze
weinig lovende zin wordt ge
bruikt is een discipel van Jezus.
Een merkwaardig man, van wie
wij niet zoveel weten. Zoals zo
vaak het geval is met figuren
uit de evangeliën. Alleen Johan
nes vertelt enige bijzonderheden
over hem, bij de andere evange
listen komt alleen zijn naam
voor. In één verhaal komt hij
naar de voorgrond, en daarvan
ontleent hij dan zijn bijnaam,
die in onze taal de aanduiding
is geworden voor een twijfelaar.
In de dagen na Pasen, vertel
len de evangelisten, verschijnt
Jezus aan zijn discipelen. Tho
mas was niet bij hen, toen dit
plaats vond. Wanneer zij hem.
zeer onder de indruk van de ont-
woorden van Thomas wijzen er
op. wat hem ingedachten bezig
houdt: de kruisiging. Het beeld
van de foltering laat hem niet
los. De afschuwelijke herinne
ring aan wat hij met eigen ogen
gezien heeft op Golgotha houdt
hem bezig. Dit beheerst zijn
denken. Als de andere discipelen
hem vertellen, dat zij Christus
gezien hebben, beschouwt hij dit
als een verraad aan zijn Heer.
die hij immers heeft zien lijden
en sterven, op deze onvergete
lijke wijze. Ligt er in zijn woor
den een verwijt aan de anderen,
omdat zij dit wél zijn vergeten?
Hoe het zij, Thomas is bezig
met Jezus, op zijn manier. Zijn
woorden geven geen blijk van
onverschilligheid, integendeel.
Zijn twijfel wendt zich niet van
Jezus af, maar zoekt de juiste
mag doen, wat hij in zijn wan
hoop gevraagd heeft, tasten met
zijn handen. Heeft hij het ook
gedaan? Ook voor Thomas was
er. evenals voor ons, maar één
wijze om de juiste verhouding
tot Jezus te vinden: het geloof.
Zijn handen zullen hem dat niet
hebben geleerd. Dat is niet het
punt, waarop het gewicht van
dit evangelieverhaal berust.
Waar het op aan komt is dit:
dat Jezus hem in zijn zoekende
twijfel niet alleen laat. En daar
om geldt dit verhaal in alle
kracht voor óns.
J. H. Eekhof,
Hervormd
Studenten predikant,
te Leiden.
richten. Een wiskundige trachtte
hem, toen hij al volwassen was,
enkele eenvoudige mathematische
begrippen in te prenten, doch zon
der resultaat. Zelfs na zes weken
privaatles, was de domme Dase niet
in staat ook maar van enig inzicht
in de mathematica 'olijk te geven.
Hij was wat men noemt een ,je-
kenidioot" een naam waarin tot
uitdrukking komt, dat dergelijke
buitengewone rekenprestaties wei
nig of niets met intellect te maken
hebben.
De weinig vleiende benaming re-
kenidioot was ook volledig van toe
passing op de Piëmontees Jacques
Inaudi, van huis uit een herders-
Jongen, die een kleine vijftig jaar
geleden de wiskundigen verbaasde
door zijn buitengewone rekenpres
taties. Inaudi had in zijn jonge ja
ren niet veel onderwijs gehad. Al
heel gauw bleek, dat hy een onge
hoord goed geheugen voor getallen
bezat. Zelfs met de grootste kon hij
verschillende bewerkingen uitvoe
ren; hij vermenigvuldigde en deel
de. trok tweede- en derdemachts
wortels uit getallen van negen cij
fers en toen hij op een seance eens
met ongeveer driehonderd getalien
had gewerkt, kon hU aan het slot
al wat hem was opgegeven met dat.
wat hij daaruit had becijferd,
nauwkeurig weergeven. Toen de
Franse psycholoog Binet deze ge
heugenkunstenaar onder de loep
nam, bleek, dat de man niet kon
lezen of schrijven en dat hij de
grootste moeite had met het van
buiten leren van letters en het uit
het hoofd opzeggen van een vierre
gelig versje!
Baas boven baas
Een nog sterker prestatie dan
Inaudi leverde zijn tijdgenoot,
de Griek Pericles Diamandi;
hij kon in een minimum van tijd
de derdemachts wortel trekken uit
een getal van liefst vijftien cijfers.
Niet veel voor hem onder deed de
Duitser F. A. Heinhaus. die onder
meer in een paar seconden de vier
kantswortel kon trekken uit getal
len van zes tot acht cijfers en
daarbij precies wist op te geven
welke rest er overbleef. Hij kon
even snel derdemachtswortels trek
ken uit getallen van zes tot negen
cijfers. Eveneens had hij slechts
een paar seconden nodig om de dag
te noemen waarop een willekeurige
datum viel uit het verleden of in de
toekomst zou vallen, bijvoorbeeld 12
december 1614 of 1 mei 2187.
„Niet de minste kennis van de
wiskunde", luidde ook over de
Fransman Maurice Dagbert het
oordeel van een aantal leden van de
Franse Academie van Wetenschap
pen, toen dit geheugenwonder in
1945 aan de tand werd gevoeld.
Maar zijn gebrek aan wiskundige
scholing verhinderde Dagbert niet
tragen als: „Wat is de zesde macht
van 72?" onmiddellijk juist te be
antwoorden met: „139.314.069 504".
rog erger was het ge3steld met
de intellectuele kwaliteiten
van een zeventienjarige
knaap, die eind 1946 voor een com
missie van Belgische wiskundigen
verecheen. Deze jongen, die in en
kele seconden uit het hoofd wist uit
te rekenen, dat 2 tot de 59ste macht
576 460 752 303 423 488 is. bleek een
zwakzinnige te zijn, wiens geeste
lijke ontwikkeling niet boven dia
van een tweejarige baby uitkwam.
Een heel interessante demonstra
tie van zijn rekenkunst leverde in
de 19de eeuw te Wenen het Hon
gaarse geheugen won der Morita
Franke, een man die op het gebied
van de wiskunde een volslagen leek
was. Bij de demonstratie vertelde
de chef van de generale «taf hem
precies hoeveel infanterie-, cavale
rie- en artillerie-regimenten en
hoeveel regimenten Jagers het le
ger telde. Voorts noemde hij hem
een geweldige hoeveelheid bijzon
derheden over het aantal compag
nieën, de grootte van een compag
nie, de hoogte van de soldij van da
soldaten, onderofficieren, officieren,
enzovoort. Franke moest vervolgens
uitrekenen hoeveel soldij er in het
gehele leger per dag en per jaar
werd betaald. Hij dacht er een mi
nuut over na en noemde toen da
beide gevraagde bedragen. Het eer
ste bedrag klopte precies. Het be
drag per jaar was echter volgens
de aanwezige officieren niet juist.
Maar Franke liet zich niet van zijn
stuk brengen en zei: „U hebt ver
geten, mijne heren, dat het leger
op de verjaardag van de keizer
dubbele soldij krijgt!" Het door hem
genoemde bedrag klopte inderdaad.
Genieën kunnen het ook!
Dat zovele rekenwonderen geen
notie van wetenschappelijke
mathematica hebben en dat
men er zelfs echte zwakzin
nigen onder vindt, wil nu echter
ook niet zeggen, dat onder beroeps-
wiskundigen geen rekenwondei en
zouden voorkomen. De mathemati
cus Zacharias Dase miet te ver
warren met de reeds genoemde „re-
kenidioot" Dase» bij voorbeeld, die
in 1861 in Hamburg overleed, be
hoefde met lang te leren precieze
gegevens omtrent de tijd, die hy
ervoor nodig had, zijn niet bekend
om 188 getallen niet alleen van
voren naar achter, maar ook van
achter naar voren te kunnen opzeg
gen. Hij kon zelfs elk willekeurig
getal uit deze reeks, bijvoorbeeld
het vijfentwintigste, het honderd-
twintigste, noemen, als men hem
ernaar vroeg. De wiskundige
Rückle, die in 1879 werd geboren,
was in staat in acht of tien minu
ten tweehonderd getallen van één
cijfer van buiten te leren in de
volgorde waarin hij ze ter lezing
had gekregen.
De beroemdste wiskundige, die
tevens een geheugen wond er was, is
zonder twijfel de geniale Carl Frie-
drich Gauss geweest, die zich een
onvergankelijke plaats in de ge
schiedenis van de wetenschappelij
ke mathematica heeft verworven.
Toen Gauss, die van 1777 tot 1855
leefde, drie jaar oud was, kon hij al
uit zijn hoofd net kasboek van zijn
vader controleren en er een fout
uithalen. In zijn latere leven maak
te hij uit zijn hoofd in enkele ogen
blikken berekeningen, waarvoor
collega's-wiskundigen lange tijd en
potlood en papier nodig hadden.
Een niet minder groot geleerde
dan Gauss tenslotte, namelijk zijn
tijdgenoot Ampère (zijn naam leeft
voort in de elektrlciteiteleer, waar hy
de eenheid van stroomsterkte aan
duidt), was eveneens een fenome
naal cijferaar. Het opmerkelijke
aan hem was echter, dat hij niet
alleen een rekenwonder was, maar
nog andere indrukwekkende ge
heugenprestaties leverde, zelfs in
zijn prille jeugd. Zo las hy eens als
tienjarige jongen een encyclopedie
van twintig zwaariyvige delen. Op
zestigjarige leeftyd was hU nog in
staat uit deze encyclopedie, die hy
▼Uftig jaar lang niet onder ogen
had gehad, hele artikelen woorde
lijk te citeren. U ziet het: op het
gebied van de wonderlijke gehcu-
genprestaties steken zwakzinnigen
en genieen elkaar naar de kroon!
(Nadruk verboden)
