DRIE MOTIES TER
TAFEL IN TV-DEBAT
Boot-Leiden in
andere handen
Algerije w
geen
il in Sahara
kernp
roeven meer
<3p»
BESLISSING PAS
NA VERKIEZING?
Herziening van de
Evian-akkoorden
Meerderheid vraagt eerst nieinve ivet
Geen Canadese opdrachten?
J. Baaitna op voordracht v.S.-RUSLAND:
W eer praten
over Berlijn
benoeming directeur
WEERBERICHT
Twee squadrons F-104 voor
NAVO-kernstrijdmacht
Verf met voldoening
Achttien doden
bij ongeluk met
Saoetls Cornet
Grote brand
bij V&D in
Leeuwarden
pirecteur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 21 MAART 1963
No. 30912
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f.2.80 per maand. f. 0.65 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Drie moties werden vanmorgen in de Tweede Kamer aange-
g ondigd, nadat om elf uur de gong had geklonken voor de laatste
onde in het geruchtmakende televisiegevecht,
i Zij werden ingediend door twee tegenstanders van de rege-
ingsnota inzake reclametelevisie, namelijk de katholiek Aarden
d de socialist Kleijwegt en door één voorstander, de libe-
alc mevrouw Van SomerenDowner. De motie van de heer
M tarden werd mede-ondertekend door de heren Kleijwegt en
[ranenburg van de P. v. d. A., door de A.R.-fractievoorzitter,
trains Slot, de K.V.P.-fractieleider De Kort en de C.H.U.-woord
eerder Kikkert.
De heer Goedhart (PvdA) was niet
onder de indruk van gruwelverhalen
over cultuurverwoesting, indien an
dere dan de tegenwoordige omroepen
tot de televisie zouden worden toege
laten.
In deze motie-Aarden wordt de
Agering verzocht alvorens tot ver-
ning van enige concessie aan an-
w re dan de huidige concessionaris-
n over te gaan, een wetsontwerp in
dienen, waarbij de voorwaarden
or een concessieverlening worden
regeld op een andere grondslag dan
f der nota. Voorts wordt de rege-
Dg uitgenodigd de Kamer in een
ota mede te delen, onder welke
lorwaarden de uitzending van re-
r.eboodschappen zou kunnen wor-
toegelaten.
Gezien de ondertekenaars ïykt het
M larschijnlijk. dat deze motie een
ferderheid in de Kamer zal vinden.
L dien de regering ze niet naast zich
€legt. zou dat dan betekenen
er in de zittingsperiode van dit
net geen beslissing over het
eede televisienet wordt genomen.
Op zo'n korte termijn kan het ka-
net nooit een wetsvoorstel op tafel
De heer Aarden verklaarde hij de
diening van zijn motie, dat hü „be-
lald niet angstig is voor iets nieuws,
dien maar met het bestaande bestel
1 kening wordt gehouden".
Onzorgvuldig
De heer Kleijwegt (PvdA) zei, dat
nneer er eenmaal commerciële te-
,j. risie is, men die niet meer weg
ji ijgt. Een deel van zijn fractie zal
di tegen elke reclame in de televisie
blijven verzetten. Een ander deel met
hem niet. mits er zeer bepaalde
waarborgen komen. Hij vond, dat
staatssecretaris Scholten de mede
deling over het toekomstig uitstralen
van de Westduitse reclame tot aan de
Nederlandse kust niet had moeten
doen. Gebleken is, dat die uitstraling
alleen de Waddenkust zal kunnen
bereiken. De heer Kleijwegt verweet
mr. Scholten onzorgvuldigheid.
De motie van de heer Kleijwegt,
mede-ondertekend door vier partij
genoten, o.w. fractievoorzitter Vonde
ling luidt als volgt:
„De Kamer, er van uitgaande dat
ter vergroting van de keuze-mogelijk
heid voor de kijkers zo spoedig moge
lijk een tweede t.v.-net tot stand zal
komen, spreekt als haar oordeel uit:
Dat ook nieuwe gegadigden, voor
zover deze aan in een zo spoedig mo
gelijk aan de Kamer voor te leggen
wetsontwerp te stellen criteria vol
doen, zendtijd moeten kunnen ver
krijgen.
dat het gewenst is, in het t.v.-
bestel een grote mate van samenwer
king tussen alle tot uitzending ge
machtigden te realiseren onder een
overkoepelend orgaan,
dat vorenbedoeld orgaan met in
schakeling van andere culturele en
maatschappelijke organisaties in
eigen zendtijd ook zelfstandig t.v -
programma's dient te maken en dat
in een zodanig open bestel de coördi
natie van de programma's op beide
netten verzekerd moet zijn."
!De KVP-afgevaardigde B a e t e n
merkte op, dat enkele denkbeelden
verwekt in de motie-Kleijwegt, hem
bijzonder interessant voorkwamen.
Hij vroeg de regering, of er geen
I nieuwe omroepwet nodig was voor
de invoering van reclametelevisie. De Naar zün mening zijn de neuzen
heer Baeten vond het Televisiebesluit geteld. Aan een redelijk verlangen
1956 beslist onvoldoende, ook al om- om criteria voor zendmachtigingen
dat het besluit geen regels bevat, bij de wet te regelen kan thans niet
waarin de voorwaarden staan om- worden voldaan. De meerderheid
schreven, waaraan voldaan moet wor- laadt de verdenking van een vertra
den om voor zendtijd in aanmerking gingsmanoeuvre ten behoeve van de
te komen. zuilen op zich. Zal de regering de
Staatssecretaris Scholten merkte moed van haar overtuiging opbren-
I hierbij van achter de regeringstafel gen indien de motie-Aardein wordt
op: „Dus als ik u goed begrijp dan aanvaard, zal dan de Kamer het ver
zou er momenteel helemaal geen wet- trouwen in deze regering opzeggen?
telijke grondslag zijn". Minister Cals I Of, zo besloot de heer Goedhart, zal
riep, dat regering en Kamer er nog de meerderheid vandaag nog kiezen
niet in geslaagd zijn een nieuwe om- tussen de verknochtheid aan de ver- j
roepwet tot leven te brengen. zuilde ether en de hondetrouw aan
Bij het overleg met de omroepen het kabinet De Quay. De motie-
bleek het onmogelijk tot overeen- Aarden kenschetste hü als steriel en
stemming te komen, aldus de minis- principieel onjuist,
ter. Ook is het niet mogelijk een
nieuw omroeporgaan op basis van
leden op te richten. Dat stuit af op
de auteursrechten die de bestaande
verenigingen op hun programma's
hebben.
Onjuist
Niet verder
Dr. Bruins Slot (AR) zou het on
denkbaar voor de democratie achten
indien de regering een door de Ka
mer aangenomen motie naast zich
zou neerleggen. De regering stippelde
Mevrouw Van Someren-Downer
(VVD) vond de argumentering tegen
de regeringsnota onredelijk en on
juist.
Zü haalde een vermakelijk staaltje
programma-coördinatie in de radio
aan. Op de ene zender een toespraak
van het Kamerlid Tans, op de an
dere „Wees gegroet, o schone lente
tijd".
De houding van de omroepen je-
I
Prins Bernhard heeft gisteren
het beschermheerschap aanvaard
van het perscentrum „Nieuws
poort" in Den Haag. De Prins
bewondert de glazen haan. die
hem als aandenken werd aange
boden door mevr. J. Rijkens
(rechts), die de dagelijkse lei
ding in het centrum heeft.
per nota een beleid uit, maar indien Bcns reclame in de televisie noemde i
i 7.ii lnutpr nnnnrtnni cf ic/»V«^ii
zo'n beleidsplan niet wordt goedge
keurd, dan kan de regering niet ver
der gaan.
De regering stelt, aldus dr. Bruins
Slot. dat aan het bestel niets wordt
veranderd, maar als in een vogelnest
een koekoeksei wordt gelegd, dan
zij „louter opportunistisch", zij ver
weet deze verenigingen valse voor
lichting gegeven te hebben. „Ik vind
het echt niet netjes de zaak zo te
verdraaien", zei mevrouw Van Some
ren. Zal de meerderheid het „bona
fide bedrijfsleven in volle vredestijd
CCIJ Wu| UL gcicgu, UClll I -
verandert aan het stelsel ook niets,in de illegaliteit drijven?", zo vroeg
maar er zijn later wel slechte gevol
gen voor de kleine vogeltjes.
Reclametelevisie is volgens hem
niet te vergelijken met reclame in het
dagblad. Reclame in televisie kan
niet gebaseerd worden op oplagen en I
abonnees. Hier geldt kijkdichtheid,. I
die wordt verworven door de aard
van het actuele programma. Van
daar dat hy invloed van adverteer-
ders op programma's mogelijk acht.
Hij ontraadde echter de motie-Kleii-
wegt. die z.i. zaken aanroerde, die I
niet aan de orde zijn.
Neuzen geteld
I De heer Kranenburg (PvdA) betoog-
de eveneens, dat de Kamer het recht
heeft een bij nota uitgestippelde be
leidslijn af te wijzen. Wat zal de re-
i gering doen indien een motie in af-
wijkende zin zal worden aanvaard? I
zü. Na opgemerkt te hebben, dat de
Kamer de publieke opinie ten faveure
van reclame-televisie niet voor het
hoofd kan stoten, diende zü een door
fractiegenoten mede-ondertekende
motie in:
„De Kamer, gehoord de beraad
slagingen over de nota reclame-tele
visie, nodigt de regering uit op de
kortste termün in overleg te treden
met aspirant-concessionarissen, die
bereid zijn volgens het door de rege
ring gekozen systeem de verzorging
van televisie, bekostigd uit reclame,
op zich te nemen, opdat zo spoedig
mogelük het tweede programma ge
realiseerd kan worden".
Na de opmerking van de heer
Jager (CPN», dat het nu wel duide-
lük is, dat deze regering moet ver
dwijnen, werd de vergadering tot
vanmiddag geschorst.
Een zeer bekende Leidse werf
is in andere handen overgegaan:
de Scheepswerf BootLeiden
N.V. De helft van het aandelen
pakket gaat naar de N.V.
Scheepsbouwwerf ,,De Dage
raad", Wed. J. Boot te Wou-
brugge en de andere helft is
overgenomen door de N.V.
Sleephelling-maatschappij Sche-
veningen te Scheveningen.
Boot-Leiden N.V. geniet niet alleen
in Leiden en omgeving, maar ver
De Algerijnse regering heeft besloten, dat er op Algerijns
grondgebied geen kernproeven meer dienen te worden genomen.
Zij is daarom van plan met Frankrijk in contact te treden voor het
j openen van besprekingen over herziening van de militaire bepa-
lingen uit de akkoorden van Evian. ..Deze bepalingen zijn onver-
I enigbaar met de onafhankelijkheid van Algerije."
VEEL BEWOLKING
De Bilt verwacht van heden- tot
L tgenavond veel bewolking, hier en
I" »mist en slechts op enkele plaat-
N i wat lichte sneeuw. Overwegend
ir1 öge noordelijke wind. Aanhoudend
weer met vannacht tempera
te plaatselyk iets beneden het
tspunt.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
)l I 22 MAART 1963
06.41 uur; onder: 18.55 uur
op: 05.36 uur; onder 14 50 uur.
water te Katwyk: 0 50 uur en
uur; laagwater te 8.36 uur en
uur.
NEDERLANDS AANBOD
Nedei land en België heb
ben gisteren officieel in Parijs
aangeboden elk twee squadrons
F-104 tactische straaljagers bij
te dragen aan de voorgestelde
multi-nationale kernstrijdmacht
van de NAVO.
nummer bestaat uit 18 pagina's.
Dit aanbod is gedaan op de zitting
van de permanente NAVO-raad door
de ministers van Buitenlandse Zaken
van Nederland en België, mr. J. M.
A. H. Luns en Paul-Henri Spaak, zo
is in NAVO-kringen vernomen.
Van Belgische diplomatieke züde is
verklaard, dat de Belgische jagers
aan de NAVO zullen worden toege-
Dit heeft premier Ren Bella giste-
Mr. ran Doorn ran de KVP.l"" Nationale Vereadering ver-
„D/-. klaard naar aanleiding van de Fran-
evens voorzitter van de KKV. se kernproef van maandag jl. in de
in aesprek met de heer Kranen- Sahara. De afgevaardigden juichten
j n ja Ben Bella toe. Voordat de Nationale
burg van de P.v.d.A. tijdens het i vergadering de regeringsverklaring
televisiedebat in de Tweede Aa-goedkeurde, werd deze achter geslo-
I ten deuren behandeld.
Ben Bella zei onder meer, dat zyn
regering al het mogehjke had ge
daan om de proef van maandag jl.
te voorkomen. De ondergrondse ont
ploffing van gelüke kracht als die
van Hirosjima ging echter toch
door en dat was „een onbetwistbare
aanslag op onze soevereiniteit"
De beide landen hadden elkaar in
de akkoorden van Evian toegezegd,
wederzijds hun onafhankelijkheid te
eerbiedigen. Algerije zal ingeval van
overleg met Frankrijk de kwestie in
deze geest benaderen en niet op
grond van een artikel in de over
eenkomsten dat werd opgesteld in
omstandigheden waarin de kwestie
der kernproeven op de achtergrond
stond (Frankrijk mocht volgens dit
artikel nog vijf jaar van zijn mili
taire installaties in de Sahara ge
bruik maken de Fransen beroepen
zich voor hun proefnemingen hierop).
De Algerijnse premier deelde nog
mee. dat de Fransen maandag een
ontstekingsmechanisme voor een
waterstofbom hadden beproefd. Hij
zei. dat de Algerynse regering ge
kant is tegen alle kernproeven, waar
ook gehouden. Hü gaf uiting aan
zijn bezorgdheid over de gezondheid
der bevolking die door radio-actieve
besmetting gevaar zou kunnen lopen.
wezen op dezelfde wüze als Engeland
zijn bommerwerpers type 200-V heeft
beschikbaar gesteld.
Nederland. België en West-Duits-
land fabriceren de F-104 in licentie
voor hun strijdkrachten.
West-Duitsland heeft ook in het
vooruitzicht gesteld dat het zijn ja
gers type F-104 aan de NAVO zal
overdragen, maar nog geen officieel
aanbod gedaan.
Amerika heeft drie met Polaris-
raketten bewapende onderzeeboten
aangeboden
Meer bijzonderheden over de vor
ming van een multi-nationale
NAVO-kernmacht, waarvoor Lord
Home gisteren in Parijs een plei
dooi heeft gehouden, vindt men
elders in de krant.
Pas gisteren heeft Frankrijk offi
cieel melding gemaakt van de kern
proef in de Sahara Bijzonderheden
werden evenwel niet bekendgemaakt.
Volgens het seismologisch instituut J
in Uppsala (Zweden) is de Franse
kernbom maandag om 11.02 uur
(Ned. tyd) tot ontploffing gebracht I
Het was een ondergrondse proef j
met een kracht van "naar schatting 1
een kwart van die van de kernex- I
plosie in de Sahara op 1 mei 1962.
Op de Geneefse ontwapeningscon- j
ferentie hebben gisteren zowel com
munistische als neutralistische afge
vaardigden een protest laten horen
tegen de jongste Franse kernproef.
daar buiten grote bekendheid. Men
is gespecialiseerd in het bouwen
van treilers, loggers en kotters. Vele
vissersschepen, die op deze werf ge
bouwd werden, bevaren de zeeën.
Niet alleen de Noordzee, maar ook
de wateren bü Canada.
In opdracht van de National Sea
Products Ltd. te Halifax (Canada»
werden b.v. vyf treilers gebouwd
(de vijfde „Cape Dauphin", werd
gisteren te water gelaten) en ook
van reders op New-Foundland
werd opdracht ontvangen voor de
bouw van drie motortreilers van
een kleiner type. Twee daarvan zijn
reeds geruime tijd geleden afgele
verd en het derde schip „Thomas
L. Gerland" vertrekt maandag van
de werf naar Vlaardingen voor de
technische proefvaart. Het zal eind
volgende week worden overgedra
gen.
Direct na de tewaterlating van de
„Cape Dauphin" werd de kiel ge
legd voor twee kotters, die gebouwd
zullen worden voor Belgische reke
ning.
De directie van de werf (de heer J.
Baaima is thans waarnemend-
directeur en zijn benoeming tot di
recteur is binnenkort te verwach
ten) meent, dat de „Cape Dauphin"
voorlopig wel het laatste schip zal
zün. dat voor Canadese rekening in
het buitenland gebouwd wordt.
De Canadese regering verleent name
lijk aan reders in dit land een sub
sidie van vijftig procent op de
bouwkosten, wanneer zij hun sche
pen in Canada laten bouwen. Men
doet dit om de werkloosheid in
eigen land te bestrijden. Bovendien
worden nog fiscale concessies ge
daan. Door deze maatregelen is het
voor de Nederlandse werven niet
meer mogelük te concurreren.
De Sowjet-Unle en de VS hebben
In beginsel besloten hun overleg over
de kwestie-Berlijn te hervatten. In
ambtelü'ke kringen in Washington is
vernomen dat het initiatief is uitge
gaan van de Sowjet-Unie.
In diplomatieke kringen verwacht
men dat de besprekingen, welke tot
doel hebben na te gaan of er een
grondslag is voor zinvolle viermo-
gendheden-onderhandelingen over
Berlijn, binnen tien dagen in Wash
ington zullen beginnen en dat minis
ter van Buitenlandse Zaken Rusk en
ambassadeur Dobrinin opnieuw de
gesprekspartners zullen zijn.
Het overleg werd twee jaar geleden
geopend en kort voor de Cubaanse
crisis in oktober Jl. onderbroken.
Een produkt van de Sikkens Groep
Advertentie
By het ongeluk met de Comet-4
van Koning Saoed van Saoedi-Arabië j
zijn achttien mensen om het leven
gekomen: negen bemanningsleden
en negen passagiers. "loning Saoed
verklaarde gisteren in Nice, waar hi) I
vertoeft voor herstel na en medische
behandeling in Genève. dat het toe
stel door een bomontploffing was ver
ongelukt. De Comet is enkele kilo
meters van de grens in de Italiaanse
Alpen neergestort.
Zoals bekend was het toestel op de
terugweg naar Nice, nadat het in
Geneve leden van het gevolg van de
koning en 200 stuks bagage had op
gehaald. Reddingsploegen moesten in
sneeuw en dichte mist tot een hoogte
van ruim 1800 meter klimmen om het
toestel in de bergen te bereiken. Vol-
gens een ooggetuige is de Cornet
brandend neergestort. De gezagvoer
der was een Engelsman, die door de
fabrikanten van de Comet ter be
schikking van Koning Saoed was ge-
steld en ongeveer een jaar voor deze j
heeft gevlogen.
Een woordvoerder van het vlieg-
veld van Genève verklaarde niet te
geloven, dat daar een bom in het
toestel was gelegd Ook de hoofdcom
missaris van politie in Genève zei. dat
er geen enkele aanwyzing voor sabo- j
tage is dit dus in tegenspraak met de I
hierboven genoemde uitspraak van de I
koning zelf.
In een magazün van Vroom en
Dreesmann aan de Nieuwe Stad
in Leeuwarden is tegen het
einde van de ochtend een felle
brand uitgebroken. Dikke rook
wolken hingen boven het cen
trum van de stad, waar tallozen
waren samengestroomd om het
spectaculaire schouwspel te zien.
De Leeuwarder brandweer be
streed het vuur met groot ma
teriaal. Het brandende gebouw
waarin o.a. meubelen en tapijten
liggen opgeslagen en waarin
zich ook een ateliei bevindt, is
het oudste van de drie naast el
kaar staande panden, waarin de
bedrüven van V. en D. in
Leeuwarden zijn gevestigd.
Het zag er naar uit, dat het ge
hele gebouw met de inventaris
verloren zou gaan. De vlammen
sloegen omstreeks het middag
uur nog boven het dak uit.
De brand is inmiddels over
geslagen naar een naast het ma
gazün van V. en D. gelegen kle-
dingmagazün, waarvan nu de
bovenverdieping in lichterlaaie
staat. Alle brandweermaterieel
van Leeuwarden is ln actie.
.ifowil Bolletje/
(§ttcf QTïèuivs
l Uit het Leidsch Dagblad van
f 11 Maart 1863:
f Het provinciaal gerechts- i
I f hof van Noord-Holland heeft f
t J. Thomassen, visscher aan t
f den Helder, wegens brand- t
stichting veroordeeld tot de t
I J straffe des doods. t
i Eén der lotelingen voor de
nationale militie op een dorp f
t bij Hoorn is zoo zwaarlijvig
(hij weegt 260 pond) dat hij t
niet voor de militieraad kon t
j f verschijnen waarom hij door t
I f de officier van gezondheid bij i
f hem thuis gekeurd wordt.
t