MEERDERHEID TEGEN
COMMERCIËLE T.V.
Aanvallen van Cubaanse
ballingen zijn zinloos
Na twaalf sprekers in Tweede-Kamerdebat staat wel vast
FRACTIES VERDEELD
;nauwde
Straaljager geraakt
(foor ketsende kogel
Tientallen personen
met t.b.c. besmet
(9ud
UCHT IN
EUGELLAM
IEGTUIG
Scherpe reactie van State Department
Toestel slaat
te pletter
GEVECHTEN
IN PERZIE
Koning Saoeds
,„Comet-4" in
Alpen vermist
In Drentse dorpje Ekehaar
teuws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 20 MAART 1963
No. 30911
LEIDSCH
lirecteur: E A E van Dishoeck
Hoofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f.2.80 per maand, f. 0.65 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041. Redactie: 21507
(Van onze parlementaire redactie)
Het is vrijwel zeker, dat een meerderheid in de Tweede Kamer zich zal uitspre-
en tegen commerciële exploitatie van het toekomstige tweede televisienet, los van
e Nederlandse Televisie Stichting en de bestaande omroepverenigingen.
Deze conclusie was gisteravond laat te trekken, nadat de laatste van de twaalf
irekers in het grote Kamerdebat het zijne had gezegd over de plannen van de
egering, zoals die zijn vermeld in de veel omstreden televisienota.
Dat er veel weerstand was tegen ..commerciële televisie" be
kende niet. dat ook ..reclame in de televisie" werd afgewezen.
h 1 zou de regeling daarvan pas onder het oog moeten worden ge
ul, nadat een wettelijke basis voor het omroepbestel tot stand zal
ingekomen. Dr. Bruins Slot (A.R.) vertolkte deze gedachte heel
lidelijk.
Dc heer Kleijwegt (P.v.d.A.) bepleitte een nieuw orgaan, dat
ilgens wettelijke maatstaven in het leven zou moeten worden ge-
«pen.
De heer Kikkert (C.H.) wilde eveneens een wettelijke regeling
[wachten.
De voorstanders van het regerings-
mdpunt dus onafhankelijke ver
ging van een programma, niet be-
stigd uit kijkgelden maar uit re-
meboodschappen waren te viri
le n bü de VVD (die wat dit betreft
K nsgezind dacht), een groep leden
17 de CHU rondom jkvr. Wttewaal
Stoetwegen en een aantal KVP-
1 s. voor wie mi** Blaisse als woord-
l erder optrad. Hoe de stemverhou-
iigen bij de verdeelde KVP en CHU
jen. stond gisteren nog niet precies
it. Mr. Blaisse zou een kleine 20
len van zijn 49 man tellende fractie
n hand hebben en bij de CHU
e verhouding 75 zijn. Ook de
aalisten waren niet geheel eensge-
Zo keerde de heer Goedhart
tegen de gedachte, dat reclame
verwerpelijks zou zijn. Hij wilde
irkomen dat er overdreven winst
gemaakt, maar wilde „winst"
zeker niet als een ..vuil schut-
woord" zien. Hij keerde zich tegen
opvattingen van de omroepvereni-
gen
Drie stromingen
loeveel leden van de PvdA met de
Goedhart zullen meegaan is nog
t duidelijk.
igenlijk zijn er in deze fractie drie
imingen: een, die desnoods re-
vijfentachtig inzittenden van
een half vleugellamme Ameri-
;aanse Superconstellation
hebben gisteren een angstig
avontuur doorstaan.
viermotorige toestel, dat van Ha-
aii was opgestegen, bevond zich
og slechts twintig minuten vliegen
an het "Point of no return" (daar
aar de voorraad brandstof niet
leer toereikend zou zijn om terug
keren), toen twee motoren van
rechtervleugel weigerden.
Superconstellation, die op weg
naar Californië. had 76 passa-
8, o.w. vijftien kinderen, en ne-
bemanningsleden aan boord,
wisten gelukkig hun zenuwen te
leersen toen de gezagvoerder het
iegtuig tot ongeveer duizend me-
f liet dalen om het uiterste pro-
l van zijn brandstof te trekken
i met slechts de twee motoren
in de linkervleugel draaiende de
ragweg naar Hawaii begon,
üddels had men daar een nood-
in van het toestel ontvangen en
Ren de reddingsdiensten van
Ptwacht en luchtmacht in wer-
Bg getreden.
gezagvoerder wist zijn kist echter
!nder brokken op het vliegveld
m Honoloeloe aan de grond te
tten.
clame in de televisie wil toelaten, een,
die ook daar niets van wil weten en
de groep-Goedhart, die dus voor
commerciële exploitatie is.
Intussen was het echter wel duide
lijk, dat er voor het regeringsstand
punt dat vanmiddag zou worden ver
dedigd door de staatssecretarissen
Scholten en Gijzeis hoogstwaar
schijnlijk geen meerderheid zou zijn
te vmden. Mr. Baeten. sprekend na
menseen groot aantal leden van de
KVP. de heer Kleijwegt van de PvdA,
dr. Bruins Slot va nde ARP en de
heer Kikkert van de. CHU lieten
daarover geen twijfel bestaan. Op de
CPN en de PSP hoeven de staats
secretarissen evenmin te rekenen.
Bezwaren
In grote lijnen kwamen de opvat
tingen van de tegenstanders der
regeringsplannen hierop neer, dat de
omroepverenigingen in het gedrang
zouden komen, dat een commerciële
zendorganisatie onvoldoende waar
borgen zou bieden voor verantwoorde
programma's, dat de reclame een ver
keerde uitwerking zou hebben en dat
dag- en weekbladen schade zouden
lüden.
Dr. Bruins Slot zei het heel scherp:
commerciële televisie is verwerpelijk,
omdat de vrije organisaties in een
hoek zullen worden gedrukt en met
de ondergang bedreigd. Het zou een
ongehoorde bevoordeling zijn van de
pleiters voor een „nationale" omroep.
De concurrentie tussen omroepver
enigingen (op het eerste net) en een
onafhankelijke organisatie (op het
tweede net) zou gaan ten koste van
beide programma's.
De heer Kleijwegt meende, dat
commerciële televisie niet zou kun
nen bijdragen aan de culturele ont
wikkeling. en dat ondanks bepaalde
waarborgen de programma's niet voor
reclame-invloeden zouden zijn ge
vrijwaard.
De heer Aarden (KVP) verweet de
regering, dat zij het omroepvereni
gingen onmogelijk wilde maken om
binnen redelijk afzienbare tijd te ko
men tot de opbouw van een volledig
programma, terwijl een commerciële
gegadigde, alleen op grond van „fi
nanciële zelfgenoegzaamheid" onmid
dellijk reële mogelijkheden krijgt voor
de opbouw van een volledig pro
gramma.
De heer Kikkert meende, dat het
de NTS zou moeten zijn om reclame
op het tweede net te verzorgen. Zij
zou er beter geschikt voor zijn dan
een nieuwe maatschappij. Eigenlijk
vond de heer Kikkert, dat de econo
mische noodzaak van reclametelevisie
nu niet bestond.
De communist Jager signaleerde
gevaarlijke invloeden van het groot
kapitaal (Zwolsman) en dr. Noorden
bos <PSP> meende, dat de kijkers
weerloze slachtoffers van geraffineer
de reclamemethoden zouden worden.
Slot pag. 2
Britse journalisten
blijven gevangen
De Britse minister van Binnen
landse Zaken, Henry Brook, heeft het
beroep dat 500 journalisten op hem
hebben gedaan tot invrijheidstelling
van twee collega's, die tot gevange
nisstraffen zijn veroordeeld in ver
band met hun weigering om voor een
officieel tribunaal de bronnen van
door hen gepubliceerde berichten te
noemen, van de hand gewezen.
Minister Cals en de staats
secretarissen mr. Y. Scholten en
drs. F. J. W. Gijzeis achter de
regeringstafel tijdens het debat
in de Tweede Kamer over de
reclame-televisie.
fEERBERICHT
VRIJ KOUD
Bilt verwacht van heden- tot
jenavond: vrij koud weer met ge-
le tijd mist of bewolking, maar
enkele verspreid voorkomende
dingen. Op de meeste plaatsen
weer en overwegend matige
fdoostelijke wind.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
21 MAART
«op: 06.43: onder: 18.53 uur;
fcn op: 04.57; onder 13.35 uur;
jogwater te Katwijk: 12.11 uur en
'uur; laagwater 7.12 en 20.08 uur.
(Van onze correspondent in Washington)
Het State Department noemde gisteren de aanval die Cubaanse
ballingen hebben gedaan op een Russisch schip en een Russisch
militair kamp onverantwoordelijk en zonder werkelijk effect. In
dien zulk een aanval vanuit Amerikaanse gebied was uitgevoerd,
zouden de Cubaanse ballingen hebben gehandeld in strijd met de
Amerikaanse wet. Antonio Vaciana, het hoofd van de Cubaanse
groep Alpha 66, heeft verklaard dat de aanvallers zijn terugge
keerd naar hun geheime Caraïbische basis.
Sedert de grote crisis van eind ok
tober vorig jaar heeft Amerika het
voor de Cubaanse ballingen moei
lijker gemaakt dergelijke aanvallen
uit te voeren. De actie van zondag
nacht, waarbij een Russisch kamp en
een Russisch schip werden beschoten,
is op touw gezet door twee groepen
Cubaanse uitgewekenen, Alpha 66 en
het Tweede Front.
De reactie van het State Depart
ment heeft duidelijk gemaakt dat
men in Washington allerminst inge
nomen is met een dergelijke activi
teit, die de greep van de communis
ten op Cuba eerder kan versterken
dan verzwakken.
De Amerikaanse regering ziet zich
inzake Cuba verplicht eer> midden
weg te bewandelen die echter aller
minst de ..gulden" kan werden ge
noemd. Beter kan men die weg be
schrijven als een smal pad. dat onpo-
Pïins Bernhard werd gisteren
in Utrecht gefotografeerd tij
den een kennelijk vrolijk ge
sprek met de Engelse ambas
sadeur in Nederland, Sir An
drew Noble. Beiden namen
deel aan de lunch van de
Nederlandse Kamer van Koop
handel in het Verenigd Ko
ninkrijk. De hooggesloten trui
van de Prins stak echter wat
vreemd af tegen het streep-
jesdiplomaten pak van de
Britse ambassadeur.
>orzaak van deze informele
•lracht is de moeilijkheid, die
de Prins ondervindt bij het
vastknopen van zijn boord en
het binden van zijn stropdas.
Zoals bekend heeft hij tijdens
zijn wintersportvakantie een
van zijn middenhandsbeentjes
gebroken. Hand en pols zitten
nu in een gipsverband. De
Prins heeft tijdens het bezoek
van president De Gaulle met
heel veel moeite zijn conven
tionele bovenkleding aange
kregen, maar heeft zich toen
voorgenomen zich verder voor
lopig in een trui te hullen.
Tijdens de lunch hield de Prins
een rede, waarin hij zijn diepe
teleurstelling uitsprak over hel
afbreken van de onderhande
lingen over het toetreden van
Engeland tot de EEG. Maar
rle Prins putte vertrouwen uit
het feit, dat de onderhandelin
gen en wellicht nog meer het
falen ervan duidelijk cn over
tuigend hebben onthuld, dat
Groot-Brittannië moet toetre
den en dat wegen moeten
worden gevonden om het Gro
te Europa te kunnen verwe
zenlijken. De Prins wees op d»
banden, die Engeland cn Ne
Ierland binden, een betoog
waarbij oud-minister Sidne-
J. v. d. Bergh, voorzitter van
de Centrale Kamer van Han-
'delsbevordering zich aansloot.
pulair is zowel bü de biertafel-stra
tegen in de Verenigde Staten als by
de reactonairen in Latijns-Amerika,
De Miami Herald heeft een verslag
gegeven van de beschieting van het
Russische schip en kamp aan de
noordkust van Cuba. Het verhaal
wordt verteld door Eloy Gutierrez
Menoyo, die adjudant van premier
Fidel Castro zou zijn geweest en het
bevel over de aanvallers heeft ge
voerd.
De commando's hadden zondag in
twee zwaar bewapende boten een
aanval gedaan op Isabella de Sagua
omdat daar een Russische basis was.
Snelle motorboten hadden „het Rus
sische militaire kamp beschoten en
daarna op zee de strijd aangebonden
met een Russisch vrachtschip". Twee
commando's waren gewond geraakt
toen de Rus terugschoot. Hoewel de
aanvallers, die vertrokken waren van
een geheime basis in het Caraibische
gebied, zich bij de beschieting van
het Russische schip voornamelyk
concentreerden op het hamer- en
sikkelembleem op de schoorsteen,
kwamen „vele granaten op het dek
van het schip terecht en men zag
vele Russische zeelieden, dood of ge
wond, in elkaar zakken".
Slot pag. 2
Piloot redt zieli met schietstoel
(Van onze Eindhovense)
correspondent
De 31-jarige luitenant-vlieger Frie-
Iing van de vliegbasis Eindhoven
heeft gistermiddag vier kilometer ten
noorden van Franeker zyn Thunder-
streak. die steeds meer hoogte verloor
met zün schietstoel verlaten De
straaljager dook in een drassig wei
land, waarop het in duizend stukken
uit elkaar sprong. Luitenant Frieling,
die op 350 meter hoogte met zijn
schietstoel de ruimte in geslingerd
werd, dreef aan zyn tydig geopende
parachute enigszins af, maar maakte
een geslaagde landing. Hij liep geen
verwondingen op. Gisteravond zat hij
al weer gezond en wel in Eindhoven
op de basis.
De premier van Perzië, Assadollah
Alam, heeft gisteren medegedeeld,
dat tydens botsingen tussen rege
ringstroepen en opstandige stammen
in Fars, in het zuiden van het land,
44 mensen werden gedood en meer
dan honderd gewond. Tot de doden
behoorden tien politiemannen.
De regering heeft de situatie vol
komen in de hand, aldus de premier,
die verder mededeelde, dat lande-
ryen. toebehorend aan stamhoofden
die zich tegen de landhervormingen
verzetten, in beslag zün genomen en
onder de boeren zün verdeeld, zonder
schadeloosstelling voor de betrokke
nen.
Luitenant-vlieger Frieling was in
Eindhoven opgestegen met de op
dracht een oefenvlucht naar Ter
schelling te maken, waar hü aaneen
schietoefening moest deelnemen.
Terwül hü in duikvlucht zün mi
trailleurs op het doel afschoot, hoor
de hü plotseling een slag in de mo
tor. Een terugspringende kogel was
van het doel teruggesprongen en in
zijn motor geslagen. Een geval, dat
ach nog nooit eerder heeft voorge
daan. Aan de vliegbasis Leeuwarden
vroeg hü om zich gereed te maken
voor een noodlanding die hü aldaar
wilde uitvoeren. In glüvlucht zette
hij koers naar deze basis, nauwkeu
rig alle aanwü'zingen opvolgend. Hy
verloor echter snel hoogte. Vier kilo
meter ten noorden van Franeker bo
ven drassige weilanden, een hoog
te van 350 meter, kreeg hü opdracht
zün machine op de neus te zetten en
haar te verlaten. Driehonderd meter
is de minimumhoogte waarop de
schietstoel met succes kan worden ge
bruikt. Luitenant Frieling voerde de
gevraagde handelingen rustig en kalm
uit.waarna hü de sprong waagde.
Het vliegtuig viel buiten bebouwd
gebied te pletter.
"Homer bestaat uit 16 pagina's
De „Comet-4" van Kun ine Saoed
van Saoedi-Arabië, die de vorst van
Genève naar Nice had gebracht en
daarna terugkeerde om het gevolg
van de koning ta halen, wordt ver
mast. Vanochtend in alle vroegte ver
trok het toestel uit Genève naar Nice, 1
waar het echter niet is aangekomen.
Men zou de Cornet hebben ontdekt
op de top Argentera, zes kilometer
van de Col de Larche, In de Franse
Alpen ten noorden van de Riviera.
Vliegtuigen en helikopters waren uit
Aix-en-Provence opgestegen om het
vermiste toestel te zoeken. Het is niet
hekend hoeveel personen er aan
boord waren.
Koning Saoed heeft in Genève een
'medische behandeling ondergaan en
verblüft thans in Nice voor verder
herstel.
Later werd bekend, dat er zestien
mensen aan boord van het toestel zün
en wel negen bemanningsleden en
zeven passagiers. Het zouden geen
leden van de koninklijke familie zün
Het toestel ligt op drieduizend meter
hoogte aan de Italiaanse kant van de
Argentera! Dichte sneeuw belemmert
het onderzoek.
(Van onze Groningse correspondent)
Tientallen personen in Ekehaar
(gem. Rolde) zijn met tuberculose
besmet. Steeds nieuwe gevallen doen
zich voor. Er is sprake van een ern
stige besmetting. Maandag werden
zeven personen in het sanatorium in
Haren opgenomen. Gisteren weer
twee. Morgen gaat een patiënt naar
Beatrixoord in Appelscha en volgen
de week maandag zullen er weer twee
in het sanatorium van Haren (Gr.)
worden opgenomen. Voor de volwas
senen wordt zoveel mogelijk een
plaatsje gevonden in Appelscha, ter
wijl kinderen naar Haren gaan, waar
men echter aan het einde van de
opnemingscapaciteit raakt. In Appel
scha daarentegen is nog voldoende
ruimte.
Het medisch onderzoek, dat onder
leiding van de districts tuberculose-
arts dr. J. N. W. Franssen, uit Assen,
plaats heeft, heeft verder uitgewezen,
dat voorts nog tientallen personen
besmet zün. Zy kunnen evenwel
•huis met medieünen worden behan
deld en blijven onder controle van
dr. Franssen. Twee leerlingen van
de lagere school in Ekehaar, een
jenden en meisje, die bü het school
onderzoek positief reageerden, wer
den gisteren in Beatrixoord in Haren
opgenomen.
Ui tv
oerrng
De oorzaak wordt gezocht in de
uitvoering van de sportvereniging
S.V.D.B. Volgens dr. Janssen was het
funest, dat deze in zo'n kleine loka
liteit heeft plaats gehad, waar veel
mensen bü elkaar waren en waar
veel rook hing. Zo er sprake was van
besmettingsgevaar dan waren daar
alle factoren aanwezig door de ziekte
te worden aangetast.
Naar de mening van de districts
arts zal een explosie, zoals deze zich
in Ekehaar heeft voorgedaan de
ergste in Drente sedert jaren
alleen voorkomen kunnen worden
door massale enting van de kinderen
op de lagere scholen. Zün streven is
daar dan ook op gericht, maar dat
zou tot dusver nog geen steun hebben
gekregen.
De inspecteur in algemene dienst
van de t.b.c.-bestrijding, dr. C. R. N.
F. van Joost, uit Den Haag. heeft
zich van de toestand op de hoogte
gesteld. In samenwerking met het
Groene Kruis zal de gemeente Rolde
een algeheel bevolkingsonderzoek
latpn instellen Dit wordt gehouden
op 4, 5 en 6 april.
Argoud in een
militair voertuig
O
Een Westduitse advocaat heeft gis
teren namens de Parüse advocaten
van Antoine Argoud, naaste mede
werker van Georges Bidault, stukken
op het bureau van de openbare aan
klager in München overhandigd,
waaruit zou blüken dat de Franse
autoriteiten betrokken waren bü de
ontvoering van de gewezen kolonel
uit een hotel in München.
Het document bevat een door Ar
goud in de gevangenis geschreven
gedetailleerde beschrijving van de
ontvoering. Hü zou in een Frans mi
litair voertuig over de Frans-Duitse
grens zijn gebracht, waarbü men dit
voertuig niet zou hebben gecontro
leerd.
Franse kernproef
Algiers en Tunis
protesteren 'ook
Na Marokko hebben gisteren ook
Algerije en Tunesië bü Frankrijk ge
protesteerd tegen de jongste Franse
kernproef in de Sahara, waarover de
regering in Parüs nog steeds het
zwygen toe doet.
De Algerijnse regering heeft gis
teren verklaard, dat de Franse rege
ring Algerije officieel heeft meege
deeld, dat maandag in de Sanara
een ondergrondse kernproef is geno
men.
Vanmiddag zouden Algerijnse re
geringsleiders „een belaiigryke ver
klaring" over deze kwestie afleggen-
Uit het Leidsch Dagblad van
20 Maart 1863:
1 Z. M. heef den gewezen
bewaarder in het huis van
1 militaire detentie nabij Lei-
1 den, A. Wassenaar, verleend
1 een pensioen van 234.
i Sempre Crescendo. Con-
i cert ten behoeve der Armen-
i Bewaarscholen in de Groene-
steeg en op de Langegracht
te geven door H.H. Studen-
1 ten. Prijzen der plaatsen
f 1.49 en f 0,99.
